Đề án môn học
SV: Vũ Tiến Quỳnh Lớp: Kinh tế Nông nghiệp - K44
1
PHẦN MỞ ĐẦU
Trước hết, nông nghiệp là ngành cung cấp các sản phẩm thiết yếu như
lương thực, thực phẩm- nhu cầu thiết yếu cho con người. Đối với mỗi con
người, để tồn tại và phát triển được thì điều đầu tiên và không thể thiếu được
là phải ăn, sau đó mới có thể nói đến các hoạt động khác. Điều này cho ta
thấy rõ được vai trò to lớn của nông nghiệp trong việc duy trì sự sống của con
người, duy trì các hoạt động trong xã hội, nâng cao mức sống của người dân,
góp phần đảm bảo sự ổn định an ninh, chính trị, xã hội của đất nước. Chính vì
vậy, vấn đề an ninh lương thực đều được các quốc gia quan tâm một cách
nghiêm túc.Thực tiễn lịch sử các nước trên thế giới đã chứng minh chỉ có thể
phát triển kinh tế một cách nhanh chóng, chừng nào quốc gia đó đã có an ninh
lương thực. Nếu không đảm bảo an ninh lương thực thì khó có sự ổn định về
chính trị và thiếu sự đảm bảo cơ sở pháp lý, kinh tế cho sự phát triển, từ đó sẽ
làm cho các nhà kinh doanh không yên tâm bỏ vốn vào đầu tư dài hạn
Ở Việt Nam trong những năm qua, Đảng và nhà nước đã quan tâm
nhiều đến nông nghiệp “ coi trọng công nghiệp hoá- hiện đại hoá phát triển
nông nghiệp… là nhiệm vụ cực kỳ quan trọng cả trước mắt và lâu dài, là cơ
sở để ổn định tình hình kinh tế, chính trị xã hội, củng cố liên minh giai cấp…”
và đã đạt được những thành tựu nhất định về mọi mặt. Tuy nhiên, trong quá
trình thực hiện cũng còn những vấn đề tồn tại cần được giải quyết và khắc
phục như chuyển dịch cơ cấu trong nông nghiệp còn chậm, thị trường tiêu thụ
còn gặp nhiều khó khăn, cơ sở hạ tầng yếu kém…Chính vì vậy, nguy cơ tụt
hậu của nền kinh tế nước ta rất đáng lo ngại. Song, để ngành nông nghiệp
phát triển cần có sự đầu tư thoả đáng-vấn đề này rất bức xúc đối với nền kinh
tế nước ta hiện nay.
Như vậy, đầu tư và sử dụng vốn đầu tư có hiệu quả trong nông nghiệp
có ý nghĩa rất to lớn, nhằm ổn định và phát triển kinh tế đất nước. Do đó em
xin chọn đề tài: “Thực trạng và giải pháp sử dụng vốn đầu tư cho nông
nghiệp nông thôn” qua đây em xin chân thành cảm ơn thầy TS. Đào Duy Cầu
đã hướng dẫn em hoàn thành đề tài này .
Đề án môn học
SV: Vũ Tiến Quỳnh Lớp: Kinh tế Nông nghiệp - K44
2
PHẦN I: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG
I. MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN
1. Khái niệm về đầu tư.
Đầu tư là sự bỏ ra sự hi sinh các nguồn lực hiện tại (tiền, lao động, tài
nguyên thiên nhiên và các tài sản vật chất khác) để tiến hành hoạt động nào
đó ở hiện tại, nhằm đạt được kết quả lớn hơn các nguồn lực đã bỏ ra cho nhà
đầu tư trong tương lai.
Đầu tư phát triển là loại đầu tư trong đó người có tiền bỏ tiền ra để tiến
hành các hoạt động nhằm tạo ra tài sản mới cho nền kinh tế, làm tăng năng
lực sản xuất kinh doanh dịch vụ và mọi hoạt động xã hội khác, là điều kiện
chủ yếu để tạo việc làm, nâng cao đời sống của mọi người dân trong xã hội.
Đầu tư cho nông nghiệp là một trong những hoạt động thuộc lĩnh vực đầu
tư phát triển, nó rất quan trọng đối với tất cả các quốc gia.
2 . Vai trò của kinh tế nông thôn
2.1 . Phát triển kinh tế nông thôn góp phần tạo ra những tiền đề quan trọng
không thể thiếu bảo đảm thắng lợi cho tiến trình CNH - HĐH
- Nông nghiệp bao giờ cũng đóng vai trò quan trọng vì nó thoả mãn nhu
cầu hàng đầu của con người là nhu cầu ăn , tạo ra sự ổn định về chính trị ,
kinh tế và quốc phòng . Phát triển kinh tế nông thôn trước hết là phát triển
kinh tế nông nghiệp một cách ổn định , tạo cho toàn bộ nền kinh tế quốc dân ,
nhất là cho công nghiệp một cơ sở vững chắc về nhiều phương diện , trước
hết là về lương thực thực phẩm , C.Mac đã từng viết : “ nhu cầu của con
người trước hết là nhu cầu ăn , mặc , ở , đi lại “. Như vậy cho dù phát triển
kinh tế đất nước đến thế nào đi chăng nửa , cho dù tỉ trọng nông nghiệp có
giảm sút trong cơ cấu nền kinh tế quốc dân thì nông nghiệp vẫn đóng một vai
trò quan trọng không thể thiếu vì nó thoả mãn nhu cầu hàng đầu của con
người .
- Kinh tế nông thôn góp phần giải quyết vấn đề Vốn để CNH – HĐH . Với
việc phát triển đồng bộ các ngành nghề ở nông thôn , kinh tế nông thon sẽ tạo
Đề án môn học
SV: Vũ Tiến Quỳnh Lớp: Kinh tế Nông nghiệp - K44
3
ra một khối lượng sản phẩm với giá trị ngày càng tăng và điều đó góp phần
giải quyết vấn đề Vốn để CNH – HĐH . Trong điêu kiện nước ta hiện nay khi
nền công nghiệp đang còn non trẻ việc đẩy mạnh xuất khẩu nông nghiệp để
thu tiền tệ , chuyển vốn để tạo điều kiện phát triển công nghiệp và những
ngành khác là hoàn toàn hợp lý . Đó chính là cơ sở góp phần giải quyết vấn đề
Vốn cho quá trình CNH – HĐH .
2.2 . Phát triển kinh tế nông thôn sẽ tạo được quá trình CNH – HĐH tại chỗ
Gắn công nghiệp với nông nghiệp tại chỗ , đô thị hoá tại chỗ . Vấn đề đô
thị hoá được giải quyết theo phương thức đô thị hoá tại chỗ , làm cho ngưòi
lao động có việc làm tại chỗ , giảm sức ép của chênh lệch kinh tế và đời sống
kinh tế giữa thành thị với nông thôn , giữa vùng kém phát triển với vùng phát
triển .
Kinh tế nông thôn trong khi phát triển mạnh mẽ không chỉ nông nghiệp mà
cả công nghiệp , thương nghiệp cùng các ngành nghề khác sẽ làm cho toàn bộ
những ngành đó chuyển mạnh sang một nền kinh tế hàng hoá phát triển
2.3 . Phát triển CNH-HĐH nông thôn tạo công ăn việc làm và xóa đói giảm
nghèo
Đối với các nước đang phát triển như nước ta hiện nay tạo công ăn việc
làm và xoá đói giảm nghèo ở lĩnh vực nông nghiệp nông thôn luôn là trọng
tâm của chiến lược phát triển .ở khu vực nông thôn ,dân số tăng đẩy nhanh số
người gia nhập lực lượng lao động trong khi đất đai có hạn dẫn đến diên tích
đất nông nghiệp trên đầu người ngày càng giảm. Do đó để phát triển được bộ
mặt chung của nông nghiệp nông thôn ,thay vì đầu tư đủ lớn để phát triển
nông nghiệp bền vững ,cần phải tập trung các nguồn lực của đất nước phát
triển mạnh công nghiệp thu hút lao động dư thừa từ nông nghiệp như vậy
không những đẩy nhanh được quá trình CNH-HĐH mà còn tạo điều kiện phát
triển nông nghiệp do giảm sức ép lên đất đai và tạo điều kiện tăng năng suất
lao động . Về mặt đầu tư , dân địa phương tham gia làm việc tại các Doanh
Đề án môn học
SV: Vũ Tiến Quỳnh Lớp: Kinh tế Nông nghiệp - K44
4
Nghiệp nông thôn có thu nhập cao hơn sẽ giúp họ đầu tư trở lại phát triển sản
xuất nông nghiệp .
2.4 . Sự phát triển của kinh tế nông thôn sẽ tạo cơ sở vật chất cho sự phát triển
văn hoá ở nông thôn .
Nông thôn vốn là vùng kinh tế lạc hậu với nhiều phong tục tập quán . Sản
xuất phân tán , nhìn chung là còn nhiều hủ tục , ít theo pháp luật thống nhất .
nông thôn cũng là nơi truyền thống cộng đồng ( cả mặt tốt và mặt xấu ) còn
sâu đậm . Phát triển kinh tế nông thôn sẽ tạo điều kiện vừa giữ gìn , phát huy
truyền thống văn hoá tốt đẹp , bài trừ văn hoá lạc hậu , vừa tổ chức tốt đời
sống văn hoá và tinh thần .
2.5 . Sự phát triển của kinh tế nông thôn gắn liền với phát triển xã hội , văn
hoá , chính trị và kiến trúc thượng tầng theo định hướng XHCN , sẽ dẫn đến
thắng lợi của CNXH ở nông thôn , góp phần quyết định đến thắng lợi của
CNXH trên đất nước ta .
- Nông thôn có phát triển thì mối liên minh công - nông mới được thắt chặt,
bảo đảm đánh tan mọi thế lực âm mưu diễn biến hoà bình . Một nông thôn có
kinh tế và văn hoá phát triển , đời sống ấm no , đầy đủ vật chất , yên ổn và vui
tươi về tinh thần là một nhân tố quyết định củng cố vững chắc trận địa lòng
dân , thắt chặt mối liên minh công – nông , bảo đảm cho nhân dân ta có thể
đánh bại mọi thế lực thù địch , cũng như tăng cường tiềm lực và sức mạnh
quốc phòng – an ninh đủ sức mọi âm mưu xâm lược vũ trang của kẻ thù dưới
bất kỳ hình thức nào .
3.Đặc điểm của vốn đầu tư nông nghiệp nông thôn
Do tính đặc thù của sản xuất nông nghiệp, đầu tư trong nông nghiệp có
những đặc điểm sau:
- Trong cơ cấu vốn cố định, ngoài tư liệu lao động có nguồn gốc kỹ thuật
còn bao gồm cả tư liệu lao động có nguồn gốc sinh học như cây lâu năm, súc
vật làm việc ...
Đề án môn học
SV: Vũ Tiến Quỳnh Lớp: Kinh tế Nông nghiệp - K44
5
- Sự tác động của vốn vào sản xuất không phải bằng cách trực tiếp mà phải
thông qua đất, cây trồng vật nuôi.
- Chu kỳ sản xuất dài và tính thời vụ trong nông nghiệp làm cho sự tuần
hoàn và lưu chuyển vốn đầu tư chậm chạp, kéo dài thời gian thu hồi vốn, vốn
ứ đọng.
- Sản xuất nông nghiệp phụ thuộc nhiều vào điều kiện tự nhiên nên quá trình
sử dụng vốn đầu tư trong nông nghiệp gặp nhiều rủi ro, làm tổn thất hoặc
giảm hiệu quả sử dụng vốn.
- Năng suất ruộng đất và lao động còn thấp nên khả năng thu hút vốn là
thấp. Trong khi đó, phải đầu tư vào nhiều lĩnh vực như cơ sở hạ tầng, phân
bón, giống.... nên đòi hỏi cần phải có lượng vốn lớn để phát triển sản xuất
nông nghiệp.
II. NGUỒN VỐN ĐẦU TƯ CHO NÔNG NGHIỆP
Vốn là nguồn lực hạn chế đối với các ngành kinh tế nói chung, nông
nghiệp nói riêng. Vốn sản xuất vận động không ngừng: từ phạm vi sản xuất
đến phạm vi lưu thông và trở về sản xuất . Vốn trong nông nghiệp là biểu hiện
bằng tiền của tư liệu lao động và đối tượng lao động được sử dụng vào sản
xuất nông nghiệp . Để phát triển một nền nông nghiệp bền vững, nhằm bảo
đảm an toàn lương thực quốc gia, tăng nông sản xuất khẩu và chuyển đổi cơ
cấu kinh tế nông thôn, đa dạng hoá nông nghiệp thì vấn đề đầu tiên, mang tính
chất quyết định là vốn.
1.Vốn đầu tư từ ngân sách Nhà nước.
Vấn đề đầu tư cho nông nghiệp và nông thôn luôn được Nhà nước quan
tâm. Trước hết cần khẳng định rằng vốn đầu tư cho nông nghiệp từ ngân sách
Nhà nước đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế nông
nghiệp và nông thôn. Vốn Nhà nước đầu tư cho nông nghiệp có vai trò to lớn,
giúp tăng cường năng lực sản xuất, chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp. Mặt
khắc, do đặc điểm của đầu tư trong nông nghiệp là khả năng thu hồi vốn chậm
hoặc không có khả năng thu hồi vốn, rủi ro cao nên không thu hút được các
