Đề án Tốt nghiệp: Giải quyết thủ tục hành chính tại Ủy ban nhân dân huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:78

Thêm vào BST

Báo xấu

2
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài "Giải quyết thủ tục hành chính tại Ủy ban nhân dân huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội" nhằm tìm hiểu, phân tích và đánh giá thực trạng công tác giải quyết thủ tục hành chính tại Ủy ban nhân dân huyện Đông Anh, Thành phố Hà Nội; trên cơ sở đánh giá thực trạng, tác giả tiến hành đề xuất những giải pháp với mục tiêu hoàn thiện và nâng cao hiệu quả công tác giải quyết TTHC tại Ủy ban nhân dân huyện Đông Anh, Thành phố Hà Nội.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề án Tốt nghiệp: Giải quyết thủ tục hành chính tại Ủy ban nhân dân huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội

BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA HOÀNG THANH SƠN GIẢI QUYẾT THỦ TỤC HÀNH CHÍNH TẠI UBND HUYỆN ĐÔNG ANH, THÀNH PHỐ HÀ NỘI NGHIÊN CỨU ỨNG DỤNG NGÀNH: QUẢN LÝ CÔNG Hà Nội, 12/2023 Hà Nội, 11/2023
BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA HOÀNG THANH SƠN GIẢI QUYẾT THỦ TỤC HÀNH CHÍNH TẠI UBND HUYỆN ĐÔNG ANH, THÀNH PHỐ HÀ NỘI NGHIÊN CỨU ỨNG DỤNG NGÀNH: QUẢN LÝ CÔNG MÃ SỐ: 83.40.403 NGƯỜI HƯỚNG DẪN: TS. TRỊNH THỊ THỦY Hà Nội, 12/2023 Hà Nội, 11/2023 Hà Nội, 11/2023
LỜI CAM ĐOAN Tác giả xin cam đoan đề án tốt nghiệp với đề tài “Giải quyết thủ tục hành chính tại UBND huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội” là công trình nghiên cứu độc lập của tác giả. Tất cả nội dung có trong đề án là do tác giả tìm hiểu, thu thập và xử lý trong quá trình thực hiện, dưới sự hướng dẫn của TS.Trịnh Thị Thủy. Bên cạnh đó cũng có một số nội dung tác giả tham khảo và trích dẫn từ các nguồn tài liệu khác, việc tham khảo tài liệu đã được tác giả trích dẫn nguồn rõ ràng. Nếu có phát hiện bất kỳ gian lận nào tác giả xin chịu hoàn toàn trách nhiệm. Hà Nội, ngày tháng 12 năm 2023
LỜI CẢM ƠN Trước tiên, tác giả xin gửi lời cảm ơn chân thành đến các thầy cô tại Học viện Hành chính Quốc gia đặc biệt là cô TS. Trịnh Thị Thủy giảng viên trường Học viện Hành chính quốc gia, người đã tận tình chỉ bảo, hướng dẫn dành thời gian chỉnh sửa, góp ý cho tác giả hoàn thiện Đề án. Tác giả cũng xin cảm ơn Lãnh đạo Ủy ban nhân dân huyện Đông Anh cùng các cô, chú, anh, chị trong các phòng ban đã nhiệt tình hỗ trợ, cung cấp các thông tin, số liệu báo cáo để tôi có dữ liệu khoa học cho việc thực hiện đề án. Trong quá trình thực hiện đề án, do ảnh hưởng bởi sự hạn chế về mặt kiến thức và thời gian cũng như lần đầu tiên thực hiện đề án nên kết quả nghiên cứu của tác giả vẫn còn nhiều hạn chế. Tác giả mong nhận được sự thông cảm, chia sẻ những nội dung mà tác giả còn thiếu sót để tác giả hoàn thiện đề án của mình được hoàn thiện nhất. Xin chân thành cảm ơn!
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT STT Từ viết tắt Nghĩa đầy đủ 1 UBND Ủy ban nhân dân 2 HĐND Hội đồng nhân dân 3 TTHC Thủ tục hành chính 4 CB, CC, VC Cán bộ, công chức, viên chức 5 TN&TKQ Tiếp nhận và trả kết quả
DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG Trang Tên sơ đồ số Sơ đồ 1.1. Quy trình giải quyết thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa 14 Sơ đồ 2.1. Sơ đồ cơ cấu tổ chức của UBND huyện Đông Anh 23 Sơ đồ 2.2. Sơ đồ cơ cấu tổ chức của Bộ phận Tiếp nhận hồ sơ và trả kết 29 quả UBND huyện Đông Anh Sơ đồ 2.3. Quy trình giải quyết thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa tại 36 UBND huyện Đông Anh 2. Danh mục bảng Trang Tên bảng số Bảng 2.1. Danh mục thủ tục hành chính theo lĩnh vực tại UBND huyện 26 Đông Anh Bảng 2.2. Thống kê danh sách cán bộ, công chức tại bộ phận Tiếp nhận hồ 30 sơ và trả kết quả thuộc UBND huyện Đông Anh Bảng 2.3. Trình độ cán bộ, công chức tại bộ phận Tiếp nhận hồ sơ và trả kết 30 quả thuộc UBND huyện Đông Anh Bảng 2.4. Kết quả đánh giá thái độ của đội ngũ công chức tại bộ phận Tiếp 32 nhận hồ sơ và trả kết quả thuộc UBND huyện Đông Anh Bảng 2.5. Kết quả đánh giá năng lực phục vụ của đội ngũ công chức tại bộ 32 phận Tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả thuộc UBND huyện Đông Anh Bảng 2.6. Kết quả khảo sát về công khai TTHC tại UBND huyện Đông 34 Anh Bảng 2.7. Kết quả khảo sát đánh giá của cá nhân, tổ chức về mức độ hiểu 37 biết quy trình thực hiện giải quyết TTHC tại UBND huyện Đông Anh Bảng 2.8. Kết quả thực hiện giải quyết TTHC tại UBND huyện Đông Anh 38 Bảng 2.9. Kết quả mức độ đánh giá sự hài lòng của người dân khi đến thực 38 hiện TTHC tại UBND huyện Đông Anh
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN....................................................................................................... 3 LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................ 4 DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ..................................................................................... 5 DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG..................................................................................... 6 PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................................ 1 1. Lý do xây dựng đề án ............................................................................................. 1 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu ........................................................................... 2 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ......................................................................... 4 3.1. Đối tượng nghiên cứu.......................................................................................... 4 3.2. Phạm vi nghiên cứu............................................................................................. 4 4. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu ......................................................................... 5 4.1. Mục tiêu nghiên cứu ........................................................................................... 5 4.2. Nhiệm vụ nghiên cứu .......................................................................................... 5 5. Phương pháp nghiên cứu ....................................................................................... 5 6. Hiệu quả/lợi ích của đề án ứng dụng trong thực tiễn ........................................... 6 7. Kết cấu đề án .......................................................................................................... 6 Chương 1 .................................................................................................................... 7 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ GIẢI QUYẾT THỦ TỤC HÀNH CHÍNH CẤP HUYỆN .. 7 1.1. Một số vấn đề lý luận về thủ tục hành chính ................................................. 7 1.1.1. Khái niệm thủ tục hành chính .................................................................... 7 1.1.2. Đặc điểm, ý nghĩa của thủ tục hành chính ................................................. 7 1.1.3. Phân loại thủ tục hành chính ................................................................... 10 1.1.4. Mục tiêu giải quyết thủ tục hành chính .................................................... 11 1.2. Giải quyết thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa .................................... 12 1.2.1. Khái niệm cơ chế một cửa ........................................................................ 12 1.2.2. Nguyên tắc thực hiện cơ chế một cửa ....................................................... 12 1.2.3. Quy trình giải quyết thủ tục hành chính ................................................... 14 1.3. Tiêu chí đánh giá hiệu quả công tác giải quyết thủ tục hành chính ........... 17 1.3.1. Tiêu chí về mục tiêu hoạt động của cơ quan hành chính nhà nước. .......... 17 1.3.2. Tiêu chí phản ánh các yếu tố cấu thành đầu vào của cơ quan hành chính. .......................................................................................................................... 17 1.3.2. Tiêu chí về giải quyết công việc cho người dân. ....................................... 18 1.3.3. Tiêu chí phản ánh đầu ra của giải quyết thủ tục hành chính .................... 19 Tiểu kết chương 1 .................................................................................................... 19 Chương 2 .................................................................................................................. 20
ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG GIẢI QUYẾT THỦ TỤC HÀNH CHÍNH .................. 20 TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN ĐÔNG ANH, THÀNH PHỐ HÀ NỘI ............. 20 2.1. Giới thiệu về UBND huyện Đông Anh và bộ phận một cửa ........................ 20 2.1.1. Giới thiệu về UBND huyện Đông Anh ...................................................... 20 2.1.2. Giới thiệu về Bộ phận một cửa UBND huyện Đông Anh .......................... 23 2.2. Phân tích thực trạng công tác giải quyết thủ tục hành chính tại bộ phận một cửa - Ủy ban nhân dân huyện Đông Anh .................................................... 25 2.2.1. Hệ thống các thủ tục hành chính thuộc thẩm quyền giải quyết của Ủy ban nhân dân huyện Đông Anh ................................................................................ 26 2.2.2. Công tác xây dựng và ban hành văn bản.................................................. 26 2.2.3. Công tác chỉ đạo, điều hành .................................................................... 28 2.2.4. Công tác tổ chức và nhân sự .................................................................... 29 2.2.5. Điều kiện cơ sở vật chất ........................................................................... 33 2.2.6. Quy trình giải quyết thủ tục hành chính tại Ủy ban nhân dân huyện Đông Anh .................................................................................................................... 35 2.2.7. Kết quả giải quyết thủ tục hành chính tại UBND huyện Đông Anh .......... 38 2.3. Đánh giá thực trạng công tác giải quyết thủ tục hành chính tại UBND huyện Đông Anh .................................................................................................. 39 2.3.1. Ưu điểm ................................................................................................... 39 2.3.2. Hạn chế ................................................................................................... 40 2.3.3. Nguyên nhân của hạn chế ........................................................................ 42 Tiểu kết chương 2. ................................................................................................... 43 Chương 3 ................................................................................................................... 45 GIẢI PHÁP NÂNG CAO CÔNG TÁC GIẢI QUYẾT THỦ TỤC HÀNH CHÍNH TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN ĐÔNG ANH, THÀNH PHỐ HÀ NỘI ...................... 45 3.1. Cơ sở đề xuất giải pháp ................................................................................ 45 3.1.1. Định hướng của Đảng và Nhà nước về cải cách thủ tục hành chính ........ 45 3.1.2. Định hướng của UBND huyện Đông Anh................................................. 47 3.2. Giải pháp nâng cao công tác giải quyết thủ tục hành chính tại UBND huyện Đông Anh .................................................................................................. 48 3.2.1. Hoàn hiện quy chế về phối hợp trong thực hiện thủ tục hành chính................ 48 3.2.2. Ban hành quyết định công bố thủ tục hành chính giải quyết theo cơ chế một cửa ............................................................................................................. 50 3.2.3. Hoàn thiện bộ TTHC đang được áp dụng tại UBND huyện Đông Anh ........... 51 3.3.4. Xây dựng quy trình thủ tục hành chính khoa học, đơn giản ...................... 52 3.2.5. Hoàn thiện tổ chức bộ máy, nhân sự ........................................................ 54 3.2.6. Nâng cao năng lực, phẩm chất, thái độ của người cán bộ, công chức ............ 55
3.2.7. Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin vào trong thực hiện thủ tục hành chính......................................................................................................... 57 3.2.8. Nghiêm túc thực hiện cơ chế kiểm tra, giám sát trong giải quyết thủ tục hành chính......................................................................................................... 58 3.2.9. Hoàn thiện, nâng cấp cơ sở vật chất phục vụ công tác giải quyết TTHC......... 59 Tiểu kết chương 3 .................................................................................................... 60 KẾT LUẬN .............................................................................................................. 61 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................................... PHỤ LỤC .....................................................................................................................
PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do xây dựng đề án Việt Nam đã trải qua hơn ba thập kỷ kể từ Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI vào năm 1986, và dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản, đất nước đã chứng kiến sự phát triển đáng kể trên mọi mặt. Trong giai đoạn hội nhập phát triển kinh tế sâu rộng không chỉ trong khu vực mà còn trên toàn thế giới đã tạo cho chúng ta nhiều cơ hội lớn trong phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Từ đó góp phần vào sự tăng trưởng của đất nước. Không chỉ về phía kinh tế, mà còn trong nền hành chính, chúng ta đã chứng kiến nhiều cải cách quan trọng. Từ một hành chính cồng kềnh và thủ tục rườm rà, chúng ta đã chuyển sang một hành chính công hiện đại, thủ tục đơn giản và nhanh gọn hơn. Cả bộ máy hành chính từ Trung ương đến địa phương đều đã trải qua sự tinh giản và tinh gọn hóa, giúp cải thiện hiệu quả trong quản lý và phục vụ công dân. Trải qua thời gian dài cải cải cách nền hành chính nói chung và cải cách thủ tục hành chính nói riêng nhưng vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế, vẫn còn nhiều thủ tục hành chính còn rườm rà, phức tạp, công tác giải quyết TTHC còn nhiều mâu thuẫn, không công khai minh bạch, gây khó khăn cho người dân khi đến giải quyết TTHC. Điều này là khó khăn cũng chính là mục tiêu cần giải quyết trong nội dung cải cách thủ tục hành chính. Để thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội của đất nước, đặc biệt trong thời kỳ hội nhập như ngày nay, bên cạnh việc tạo điều kiện từ nguồn nhân lực, nguồn vốn, cơ sở vật chất thì việc đơn giản hóa các thủ tục hành chính để hợp thức hóa các vấn đề trong kinh doanh, phát triển kinh tế, xã hội cũng là một vấn đề cần phải quan tâm của Nhà nước ta. Để tạo điều kiện cho giải quyết thủ tục hành chính đảm bảo nhanh gọn, đơn giản Chính phủ đã ban hành nhiều văn bản nhằm quy định về giải quyết thủ tục hành chính, cải cách thủ tục hành chính như Nghị quyết số 76/NQ-CP ngày 15 tháng 7 năm 2021 của Thủ tướng Chính phủ về Ban hành chương trình tổng thể cải cách Hành chính nhà nước giai đoạn 2021-2030 trong đó có mục tiêu về cải cách thủ tục hành chính. Cải cách thủ tục hành chính, đơn giản hóa các điều kiện kinh doanh, bãi bỏ các rào cản hạn chế kinh doanh, tạo sự thuận lợi cho người dân thực hiện các thủ tục hành chính mọi lúc, mọi nơi. 1
Với tiềm năng phát triển kinh tế, xã hội của phía Bắc Thủ đô, việc thu hút các nguồn vốn đầu tư trong và ngoài nước, tạo nguồn lực phát triển trên địa bàn huyện đặt ra yêu cầu trong việc đơn giản hóa các thủ tục hành chính cho các cá nhân, tổ chức tạo điều kiện để giải quyết các vấn đề về thủ tục được thực hiện một cách đơn giản nhất. Trong năm 2022 UBND thành phố Hà Nội đã công bố kết quả chỉ số đánh giá cải cách thủ tục hành chính của các Sở, cơ quan ngang Sở, Quận, huyện trong đó Huyện Đông Anh có các chỉ số về cải cách hành chính đặc biệt là chỉ số cải cách thủ tục hành chính còn ở mức thấp với 62,5%, nhận thấy chỉ số về giải quyết thủ tục hành chính còn thấp Văn phòng HĐND & UBND huyện đã tham mưu UBND chỉ đạo Bộ phận một cửa của huyện và Bộ phận một cửa UBND các xã, thị trấn bố trí, sắp xếp và thực hiện công khai danh mục, quy trình TTHC đảm bảo khoa học, dễ tiếp cận cho người dân theo đúng quy định. Trung tâm Văn hóa, Thông tin và Thể thao phối hợp với Văn phòng HĐND và UBND huyện cập nhật thường xuyên các TTHC cấp huyện và cấp xã để công khai đầy đủ, đúng quy định trên cổng thông tin điện tử của huyện. Hòa mình vào công cuộc cải cách hành chính của toàn xã hội, UBND huyện Đông Anh đã ban hành nhiều văn bản nhằm triển khai thực hiện mục tiêu cải cách hành chính nhà nước, văn bản hướng dẫn triển khai thực hiện giải quyết TTHC theo cơ chế một cửa, một cửa liên thông. Thực hiện tốt cơ chế phối hợp trong giải quyết TTHC một cửa, đầu tư cơ sở vật chất nhằm hiện đại hóa trong công các giải quyết TTHC cho người dân,…Song, bản chất của nền hành chính quan liêu vẫn còn nặng nề, bộ thủ tục hành chính vẫn còn nhiều khó khăn, vướng mắc, cơ chế một cửa, một cửa liên thông trong giải quyết TTHC chưa được thống nhất,…điều này đã gây khó khăn cho người dân và cho chính đơn vị giải quyết TTHC. Xuất phát từ thực tế tôi đã lựa chọn đề tài “Giải quyết thủ tục hành chính tại UBND huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội” làm đề tài cho Đề án tốt nghiệp Thạc sỹ chuyên ngành Quản lý công nhằm làm rõ những ưu điểm để phát huy và nhìn nhận những hạn chế để có giải pháp khắc phục để nâng cao chất lượng công tác giải quyết thủ tục hành chính tại UBND huyện Đông Anh. 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu Giải quyết thủ tục hành chính không phải là vấn đề quá mới, nhưng vẫn luôn là vấn đề nóng và dành được sự quan tâm của các nhà nghiên cứu. Đáng chú ý nhất là các công trình nghiên cứu của các tác giả sau: 2
Đối với nghiên cứu ở dạng sách, giáo trình có thể kể đến một số công trình tiêu biểu như sau: - Thang Văn Phúc (2001), trong cuốn giáo trình“Cải cách hành chính nhà nước – Thực trạng, nguyên nhân và giải pháp”, NXB Khoa học xã hội, Hà Nội - Nguyễn Văn Thâm và Võ Kim Sơn (2002), trong cuốn giáo trình“Thủ tục hành chính – Lý luận và thực tiễn”, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội - Nguyễn Ngọc Hiến (2001) trong cuốn giáo trình“Các giải pháp thúc đẩy cải cách hành chính ở Việt Nam”, Học viện hành chính Quốc gia, NXB chính trị Quốc gia, Hà Nội Một số công trình nghiên cứu là luận văn, luận án có liên quan đến thủ tục hành chính như sau: - Mai Thị Thơm (2013), trong luận văn Thạc sĩ “Cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa về cấp phép xây dựng từ thực tiễn quận Hoàn Kiếm, Thành phố Hà Nội”, Trong luận văn này tập trung vào nội dung cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực cấp phép xây dựng từ thực tiễn tại quận Hoàn Kiếm, từ đó đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp nhằm hoàn thiện thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa trong lĩnh vực cấp phép xây dựng. Đỗ Mạnh Cường (2013), “Mô hình một cửa trong thực hiện thủ tục hành chính tại UBND cấp huyện tỉnh Hưng Yên” Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành Quản lý công. Tác giả tập trung nghiên cứu đánh giá thực trạng, đề xuất giải pháp cho vấn đề áp dụng mô hình một cửa, một cửa liên thông trong giải quyết thủ tục hành chính tại UBND tỉnh Hưng Yên. Bên cạnh đó, luận văn cũng đi sâu nghiên cứu vấn đề pháp lý của mô hình một cửa, các giải pháp tập trung đi sâu hoàn thiện mô hình một cửa theo hướng hiện đại, đáp ứng yêu cầu của cải cách nền hành chính Nhà nước và thời kỳ đổi mới. Nguyễn Thị Ngọc Mỹ (2013), “Hoàn thiện cơ chế một cửa liên thông tại Ủy ban nhân dân quận từ thực tiễn Thành phố Hồ Chí Minh” Luận văn Thạc sỹ. Hạn chế của luận văn này là chỉ thực hiện giải quyết các nội dung của thực hiện giải quyết TTHC theo cơ chế một cửa liên thông, tập trung nghiên cứu các giải pháp hoàn thiện công tác giải quyết thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa liên thông mà không nghiên cứu nội dung liên quan đến cơ chế một cửa. Hồ Bá Bằng (2017), “Giải quyết thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa, một cửa liên thông tại UBND huyện Tuy Đức, tỉnh Đắk Nông”, Luận văn Thạc sĩ Quản lý công. Trên cơ sở nghiên cứu những nội dung lý luận trong công tác giải quyết thủ tục hành chính 3
theo cơ chế một cửa, một cửa liên thông, tác giả của luận văn đã đi sâu vào nghiên cứu khảo sát thực trạng hoạt động giải quyết TTHC theo cơ chế một cửa và một cửa liên thông tại UBND huyện Tuy Đức, tỉnh Đắk Nông. Điểm đặc biệt của nội dung luận văn này đó là tác giải chỉ ra được những khó khăn mang tính chủ quan từ chính đặc điểm của UBND huyện Tuy Đức ảnh hưởng đến công tác cải cách thủ tục hành chính và công tác một cửa, một cửa liên thông tại đơn vị này. Các đề tài nghiên cứu chỉ tập trung vào nghiên cứu lý luận, chưa đi sâu vào việc nghiên cứu và ứng dụng triển khai cải cách thủ tục hành chính dựa trên mô hình một cửa, một cửa liên thông, có những đề tài chỉ tập trung nghiên cứu vào một lĩnh vực cụ thể như lĩnh vực xây dựng. Mỗi đề tài nghiên cứu có những đề xuất các hướng nghiên cứu riêng biệt. Bên cạnh đó, các công trình nghiên cứu đã cập nhật ở trên chỉ tập trung vào nghiên cứu về mô hình cơ chế một cửa, một cửa liên thông. Chưa có đề tài nào có sự bao quát về công tác giải quyết thủ tục hành chính, và đặc biệt là nghiên cứu chuyên sâu và toàn diện về lý luận và thực tiễn vấn đề giải quyết thủ tục hành chính tại UBND huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội trong giai đoạn hiện nay. Do vậy, cần phải đặt vấn đề nghiên cứu một cách có hệ thống, toàn diện cơ sở lý luận về giải quyết thủ tục hành chính đồng thời đánh giá thực trạng và đề ra các giải pháp thực hiện tốt vấn đề giải quyết thủ tục hành chính tại UBND huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội. Trong quá trình thực hiện đề án của mình, bên cạnh việc tìm hiểu các nội dung lý thuyết có liên quan đến đối tượng nghiên cứu của đề án, tác giả cũng kế thừa những nội dung nghiên cứu của các công trình nghiên cứu khác, phát huy những giá trị kế thừa đó để phù hợp với nội dung nghiên cứu của tác giả và phù hợp với bối cảnh kinh tế, xã hội, chính trị hiện nay. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu Công tác thực hiện giải quyết thủ tục hành chính tại Ủy ban nhân dân huyện Đông Anh, Thành phố Hà Nội. 3.2. Phạm vi nghiên cứu - Phạm vi thời gian: + Phạm vi thời gian nghiên cứu: Các số liệu trong Đề án được thu thập và tổng hợp đánh giá thực trạng từ năm 2021-2023. + Đề án được thực hiện trong giai đoạn 2024 - 2030. 4
- Phạm vi không gian: Việc thực hiện giải quyết thủ tục hành chính tại bộ phận một cửa UBND huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội. 4. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu 4.1. Mục tiêu nghiên cứu Đề xuất giải pháp nâng cao công tác giải quyết thủ tục hành chính tại UBND huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội. 4.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Để hoàn thành mục tiêu nghiên cứu của đề án, tác giả tiến hành nghiên cứu lần lượt các nhiệm vụ nghiên cứu sau: Một là, nghiên cứu hệ thống các nội dung về cơ sở lý luận của công tác giải quyết thủ tục hành chính. Hai là, tìm hiểu, phân tích và đánh giá thực trạng công tác giải quyết thủ tục hành chính tại Ủy ban nhân dân huyện Đông Anh, Thành phố Hà Nội. Ba là, trên cơ sở đánh giá thực trạng, tác giả tiến hành đề xuất những giải pháp với mục tiêu hoàn thiện và nâng cao hiệu quả công tác giải quyết TTHC tại Ủy ban nhân dân huyện Đông Anh, Thành phố Hà Nội. 5. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp thu thập dữ liệu sơ cấp: tác giả thực hiện trên cơ sở điều tra khảo sát bằng bảng hỏi đối với đối tượng là cá nhân, tổ chức đến thực hiện giải quyết thủ tục hành chính tại UBND huyện Đông Anh trong tháng 8 năm 2023, với 78 phiếu phát ra và thu về 70 phiếu hợp lệ nhằm sáng tỏ thực trạng nội dung của đề án. - Phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp: Thu thập những dữ liệu đã được xử lý, được công bố từ nguồn báo cáo của các cơ quan có liên quan và từ UBND huyện Đông Anh có liên quan đến nội dung nghiên cứu của đề án. - Phương pháp xử lý số liệu: + Phương pháp xử lý số liệu sơ cấp: Dựa trên số số liệu sơ cấp tác giả tiến hành tính toán tổng hợp có kết quả đánh giá thực trạng khách quan nhất. + Phương pháp xử lý số liệu thứ cấp: là những số liệu tại báo cáo về công tác giải quyết thủ tục hành chính tại UBND huyện Đông Anh, Thành phố Hà Nội. - Phương pháp thống kê tổng hợp: Được sử dụng để thay đổi dữ liệu sơ cấp thu thập khảo sát dưới dạng bảng hỏi thành các thông tin có ý nghĩa khoa học đối với đối tượng là người dân đến thực hiện giải quyết TTHC tại UBND huyện Đông Anh để thành 5
số liệu thứ cấp sử dụng cho quá trình phân tích công tác giải quyết TTHC tại UBND huyện Đông Anh, Thành phố Hà Nội. - Phương pháp so sánh: Được sử dụng cho quá trình phân tích kết quả tổng hợp số liệu báo cáo cũng như số liệu điều tra khảo sát về công tác giải quyết thủ tục hành chính tại UBND huyện Đông Anh. - Phương pháp phân tích: Sau khi thu thập các dữ liệu sơ cấp, thứ cấp và xử lý số liệu, áp dụng phương pháp phân tích nhằm đưa ra những nhận định, đánh giá trên cơ sở dữ liệu đã có về công tác giải quyết thủ tục hành chính tại UBND huyện Đông Anh. 6. Hiệu quả/lợi ích của đề án ứng dụng trong thực tiễn Xây dựng và triển khai thực hiện đề án góp phần hệ thống hóa lại cơ sở lý luận cũng như có bức tranh tổng thể về thực trạng công tác giải quyết TTHC tại UBND huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội, từ đó làm cơ sở để giải quyết những khó khăn, vướng mắc đang gặp phải trong công tác giải quyết TTHC. Những giải pháp được đề xuất trong đề án nếu được thực hiện sẽ góp phần quan trọng vào việc nâng cao chất lượng giải quyết thủ tục hành chính, đáp ứng yêu cầu của thời kỳ đổi mới. Kết quả nghiên cứu đề án đặc biệt là những giải pháp trong đề án sẽ là nội dung để tham mưu cho ban lãnh đạo UBND huyện Đông Anh nói riêng và UBND các quận, huyện khác trong cả nước về phương án nâng cao chất lượng dịch vụ công, đáp ứng yêu cầu thời kỳ đổi mới, yêu cầu của cải cách hành chính nhà nước. Đề án khi được thông qua và phê duyệt sẽ là tài liệu tham khảo cho các học việc khác có cùng chủ đề nghiên cứu. 7. Kết cấu đề án Ngoài phần mở đầu, kết luận, đề án có kết cấu 3 chương như sau: Chương 1. Cơ sở lý luận về giải quyết thủ tục hành chính cấp huyện Chương 2. Đánh giá thực trạng giải quyết thủ tục hành chính tại bộ phận một cửa Ủy ban nhân dân huyện Đông Anh, Thành phố Hà Nội Chương 3. Giải pháp nâng cao công tác giải quyết thủ tục hành chính tại Ủy ban nhân dân huyện Đông Anh, Thành phố Hà Nội 6
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ GIẢI QUYẾT THỦ TỤC HÀNH CHÍNH CẤP HUYỆN 1.1. Một số vấn đề lý luận về thủ tục hành chính 1.1.1. Khái niệm thủ tục hành chính Theo Hoàng Phê trong cuốn Từ điển Tiếng Việt: “Thủ tục hành chính là cách thức, các bước giải quyết công việc theo một trình tự, nguyên tắc nhất định, gồm một loạt công đoạn liên quan chặt chẽ với nhau nhằm đạt được một mục đích nào đó”. [17] Theo khái niệm trên thì thủ tục được xem như một quy trình để thực hiện giải quyết công việc cho người dân theo một nguyên tắc nhất định nào đó đã được pháp luật quy định, nhà nước ban hành và phải được thực hiện theo một thẩm quyền nhất định. Theo Nghị định số 63/2010/NĐ-CP: “Thủ tục hành chính là trình tự, cách thức thực hiện, hồ sơ và yêu cầu, điều kiện do cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền quy định để giải quyết một công việc cụ thể liên quan đến cá nhân, tổ chức” [3]. Trong khái niệm này chúng ta cũng được hiểu thủ tục hành chính là một quy trình và những điều kiện, yêu cầu cần và đủ để có các cơ quan có thẩm quyền có thể giải quyết công việc hành chính. 1.1.2. Đặc điểm, ý nghĩa của thủ tục hành chính a) Đặc điểm của thủ tục hành chính Thứ nhất, thủ tục hành chính được điều chỉnh bằng hệ thống quy phạm pháp luật. Thủ tục hành chính là một phần quan trọng của hệ thống quy định pháp luật. Thủ tục hành chính phải được quy định bởi các luật, văn bản quy phạm pháp luật do Nhà nước ban hành đó chính là các quy phạm thủ tục. Hệ thống quy định thủ tục bao gồm toàn bộ các quy định pháp lý liên quan đến quy trình và trình tự trong việc thực hiện thẩm quyền của cơ quan nhà nước khi xử lý công việc của nhà nước và thực hiện các nhiệm vụ hành chính đối với các cơ quan nhà nước, tổ chức và cá nhân. Các quy phạm pháp luật về thủ tục hành chính là yêu cầu bắt buộc mà các cơ quan, cá nhân, tổ chức có thẩm quyền phải tuân theo. Trong đời sống hàng ngày hay trong hoạt động của các cơ quan nhà nước luôn phát sinh các vấn đề, vụ việc cần phải giải quyết, có những vấn đề phát sinh có liên quan đến nội dung quy định của pháp luật, và cần được giải quyết bằng các quy phạm pháp 7
luật tương ứng với các vụ việc đã xảy ra. Việc áp dụng pháp luật để giải quyết các sự vụ này cần được tiến hành theo những thủ tục hành chính của nhà nước. Thứ hai, thủ tục hành chính là trình tự mà ở đó các chủ thể có thẩm quyền thực hiện hoạt động quản lý hành chính nhà nước. Đặc điểm này được thể hiện trong nội hàm của khái niệm thủ tục hành chính. Thủ tục hành chính là phương tiện mà các chủ thể có thẩm quyền của cơ quan hành chính nhà nước áp dụng để giải quyết công việc trong hoạt động của nhà nước theo đúng quy định của pháp luật. Hoạt động của các cơ quan nhà nước có liên quan đến nhiều cấp, cơ quan,...chính vì vậy, việc giải quyết công việc cần phải có trình tự thực hiện, để đảm bảo đúng thẩm quyền giải quyết. Thứ ba, thủ tục hành chính rất đa dạng và phức tạp Tính đa dạng phức tạp được biểu hiện như sau: - Do nhiều cơ quan và công chức nhà nước thực hiện; - Quy định quyền lợi và trách nhiệm của các bên tham gia trong mối quan hệ hành chính giữa các bên; - Nhà nước ta đang thực hiện cải cách chuyển đổi từ nền hành chính cai trị sang nền hành chính phục vụ, điều này tác động mạnh mẽ đến thủ tục hành chính, đòi hỏi thủ tục hành chính cũng phải có hướng chuyển đổi cho phù hợp với đặc điểm của nền hành chính trong thời đại mới; - Thủ tục hành chính được thực hiện bởi các cơ quan, cá nhân có thẩm quyền theo quy định của nhà nước thì phải được thực hiện tại công sở của nhà nước, nơi diễn ra các hoạt động hành chính, gắn liền với công tác văn thư, quản lý hồ sơ, giấy tờ; - Việc xây dựng, ban hành và thực hiện thủ tục hành chính phụ thuộc vào ý chí chủ quan của chủ thể ban hành đó là các cơ quan hành chính nhà nước; Thứ tư, thủ tục hành chính có tính linh hoạt Tính linh hoạt của thủ tục hành chính thể hiện ở việc thường xuyên phải thay đổi để phù hợp với điều kiện, tình hình của xã hội, của nền hành chính. Hơn nữa, trong thời kỳ chuyển đổi số như hiện nay, việc thay đổi để thích nghi là điều tất yếu. Đây là đặc điểm đòi hỏi các nhà ban hành các quy định thủ tục hành chính phải nhận thức nhạy bén, nắm bắt kịp thời sự thay đổi của xã hội để ban hành thủ tục hành chính cho phù hợp. 8
b) Ý nghĩa của thủ tục hành chính Thủ tục hành chính đóng một vai trò quan trọng trong việc thực hiện các lợi ích xã hội, đảm bảo sự cân đối giữa lợi ích cá nhân, tập thể và Nhà nước, cũng như việc ưu tiên các lợi ích. Trong nhiều trường hợp, việc không tuân thủ thủ tục hành chính có thể dẫn đến vô hiệu hóa quyết định hành chính. Thứ nhất, Thủ tục hành chính đảm bảo rằng các quyết định hành chính, bao gồm cả các quy định vật chất trong chúng, được thi hành một cách dễ dàng và hiệu quả. Tính cơ bản của thủ tục càng lớn, ý nghĩa của chúng càng cao, bởi vì các thủ tục cơ bản thường ảnh hưởng mạnh đến giai đoạn cuối của quyết định hành chính và đến hiệu quả của việc thực hiện chúng. Khi thủ tục hành chính bị vi phạm đồng nghĩa xuất hiện hành vi vi phạm pháp luật. Thứ hai, đặc điểm về thủ tục hành chính là quy định của pháp luật về trình tự, trật tự thực hiện giải quyết các vấn đề, công việc của nhà nước là cơ sở để bảo đảm cho việc thi hành các quyết định pháp luật được thống nhất. Trong thời điểm hiện tại, một số ngành chức năng đã quy định thủ tục sử dụng các mẫu in sẵn, có giá trị phạm vi ngành và được lưu hành trên toàn quốc. Vì vậy, việc thực hiện một công việc ở bất kỳ địa phương nào đều đòi hỏi các cơ quan hành chính áp dụng các biện pháp thích hợp và đồng nhất. Thứ ba, nếu quá trình giải quyết TTHC được thực hiện một cách hợp lý, tạo khả năng sáng tạo, tạo hiệu quả thiết thực trong việc thực hiện hoạt động quản lý nhà nước. Khi thủ tục hành chính được xây dựng, ban hành và thực hiện một cách hiệu quả, nó sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho sự sáng tạo trong việc thực hiện các quyết định quản lý đã được thông qua, từ đó tạo ra hiệu suất thực tế cho quản lý Nhà nước. Thủ tục hành chính ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của công dân, trong mối quan hệ giữa Nhà nước và công dân phát sinh nhiều vấn đề hành chính cần giải quyết cần thông quan thủ tục hành chính. Vì vậy, thủ tục hành chính nếu được xây dựng phù hợp với đặc điểm của xã hội hiện tại và được vận dụng hiệu quả, đúng cách vào đời sống nó sẽ mang lại ý nghĩa thiết thực, củng cố niềm tin của người dân, tránh sự phiền hà trong quá trình giải quyết các vấn đề của đời sống. Giải quyết các vấn đề phát sinh trong đời sống xã hội, trong công việc của nhà nước bằng thủ tục hành chính sẽ giúp cho quá trình giải quyết diễn ra nhanh chóng, thống nhất và đồng bộ. 9
Thứ tư, xây dựng, ban hành và triển khai thực hiện có hiệu quả bộ TTHC sẽ góp phần triển khai và thực thi có hiệu quả hệ thống pháp luật của Việt Nam, góp phần xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN. Hệ thống thủ tục hành chính đóng một vai trò quan trọng trong pháp luật hành chính, việc xây dựng, ban hành và áp dụng nó một cách hiệu quả góp phần làm cho việc triển khai và thực thi pháp luật, cũng như trong việc xây dựng Nhà nước pháp quyền tại Việt Nam có hiệu quả hơn. Thứ năm, thủ tục hành chính còn biểu hiện trình độ văn hóa của cơ quan, tổ chức, thể hiện bộ mặt của nhà nước. Hoàn thiện thủ tục hành chính không đơn giản là việc hoàn thiện các quy định pháp luật có liên quan mà đó còn là sự phù hợp với đặc điểm về kinh tế, xã hội, văn hóa của xã hội ở thời điểm hiện tại. Trong điều kiện hội nhập hóa như ngày nay, nó càng đóng vai trò quan trọng hợp nữa, thúc đẩy sự giao lưu văn hóa giữa các khu vực. 1.1.3. Phân loại thủ tục hành chính Phân loại thủ tục hành chính là yêu cầu tất yếu để có thể áp dụng thủ tục hành chính trong giải quyết vấn đề của nhà nước, xã hội một cách có hiệu quả, khoa học. Phân loại thủ tục hành chính giúp cho nhà quản lý có cái nhìn sâu hơn về thủ tục hành chính trong từng lĩnh vực, nắm bắt được đặc điểm, từ đó ban hành và vận dụng nó vào trong thực hiện thủ tục hành chính được tốt hơn, đáp ứng được mục tiêu của quản lý nhà nước. Điển hình là phân loại TTHC theo một số tiêu chí sau đây: a. Theo đối tượng quản lý của Nhà nước Theo từng lĩnh vực quản lý của nhà nước. Trong mỗi lĩnh vực lại được phân loại theo cơ cấu, chức năng mà các cấp hành chính nhà nước quản lý. Ví dụ: - Thủ tục cấp giấy phép xây dựng; - Thủ tục đăng ký kinh doanh; - Thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; b. Theo tính chất công việc của cơ quan Nhà nước Thủ tục hành chính phân theo công việc của Nhà nước bao gồm: - Thủ tục xem xét thông qua và ban hành văn bản bao gồm: Thủ tục xem xét thông qua và ban hành các quyết định hành chính, thủ tục xem xét thông qua và ban hành các văn bản hành chính; 10
- Thủ tục quy định về trình tự tuyển dụng cán bộ, công chức, viên chức; - Thủ tục quy định về quy trình đánh giá xếp loại, khen thưởng kỷ luật trong cơ quan nhà nước; c. Theo quan hệ công tác Theo cách phân loại này, có ba nhóm thủ tục sau đây: - Thủ tục hành chính nội bộ: Thủ tục hành chính nội bộ là thủ tục về trình tự thực hiện giải quyết các công việc nội bộ trong cơ quan nhà nước. Để thực hiện giải quyết các công việc phát sinh trong nội bộ hành chính nhà nước đòi hỏi phải thông qua các cơ quan, các cấp trong mối quan hệ hành chính, các cơ quan có sự phối hợp, vì thế để có sự phối hợp nhịp nhàng và hiệu quả phải có các thủ tục hành chính trợ giúp. Thủ tục hành chính nội bộ là hệ thống thủ tục ban hành những quyết định có tính chủ đạo, mang tính quy phạm và quyết định cá biệt nội bộ,.... - Thủ tục hành chính thực hiện thẩm quyền Đây là thủ tục hành chính nhằm thực hiện giải quyết các vấn đề có liên quan đến quyền và lợi ích của người dân, giúp các cơ quan nhà nước thực hiện nhiệm vụ của mình trong bảo vệ quyền lợi của công dân. Thủ tục hành chính thực hiện góp phần vào xử lý, và ngăn chặn các hành vi có liên quan đến vi phạm hành chính. - Thủ tục hành chính văn thư Đây là hệ thống TTHC liên quan đến toàn bộ hoạt động văn thư lưu trữ, soạn thảo và ban hành những quyết định có liên quan để hướng tới giải quyết một công việc nào đó. Hoạt động này thường xuyên được diễn ra trong hoạt động của cơ quan Nhà nước. Thủ tục hành chính văn thư liên quan đến các hoạt động về giấy tờ, được thể hiện bằng việc ban hành các văn bản để giải quyết một công việc cụ thể. 1.1.4. Mục tiêu giải quyết thủ tục hành chính Thực hiện giải quyết TTHC là một trong những chức năng và nhiệm vụ của các cơ quan hành chính nhà nước với mục tiêu đáp ứng lợi ích chung, nhu cầu thiết yếu, các quyền và lợi ích hợp pháp của các cá nhân, tổ chức. Thông qua việc giải quyết TTHC với mục đích tạo tính minh bạch, hướng tới loại bỏ những rào cản và cắt giảm chi phí nhằm tạo động lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội, củng cố môi trường kinh doanh và tăng chỉ số cạnh tranh trong các ngành nghề. 11