BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI
------------o0o------------
ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CẤP TRƯỜNG
Nghiên cứu mô hình kế toán chi phí theo mục tiêu (Target
costing) trong doanh nghiệp
Chủ nhiệm đề tài: Vũ Thị Thanh Huyền
Hà Nội, năm 2017
i
MỤC LỤC
MỤC LỤC .............................................................................................................. i
DANH MỤC BẢNG, BIỂU ................................................................................ iv
DANH MỤC HÌNH VẼ ....................................................................................... v
PHẦN MỞ ĐẦU ................................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết đề tài ............................................................................................ 1
2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài .......................................................................... 2
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ...................................................................... 2
4. Phương pháp nghiên cứu đề tài .......................................................................... 3
5. Kết cấu đề tài ...................................................................................................... 4
CHƯƠNG 1: LÝ LUẬN CHUNG VỀ PHƯƠNG PHÁP CHI PHÍ MỤC
TIÊU TRONG DOANH NGHIỆP ...................................................................... 5
1.1. Một số lý luận cơ bản về kế toán quản trị chi phí trong doanh nghiệp .......... 5
1.1.1. Bản chất và vai trò của kế toán quản trị chi phí ........................................... 5
1.1.2. Một số phương pháp kế toán quản trị chi phí hiện đại................................. 7
1.2. Một số lý luận cơ bản về phương pháp chi phí mục tiêu ......................... 10
1.2.1. Lịch sử hình thành phương pháp chi phí mục tiêu ..................................... 10
1.2.2. Khái niệm, đặc điểm và mục tiêu áp dụng phương pháp chi phí mục tiêu 11
1.2.2.1. Khái niệm phương pháp chi phí mục tiêu ............................................... 11
1.2.2.2. Đặc điểm của Phương pháp chi phí mục tiêu ......................................... 15
1.2.2.3. Mục tiêu áp dụng phương pháp chi phí mục tiêu .................................... 16
1.2.3. Các yêu cầu cơ bản khi áp dụng phương pháp chi phí mục tiêu ............... 17
1.2.4. Quá trình thực hiện phương pháp chi phí mục tiêu ................................... 18
1.2.5. Các công cụ kỹ thuật sử dụng .................................................................... 20
1.2.5.1. Kỹ thuật giá trị (VE) ............................................................................... 21
1.2.5.2. Kỹ thuật triển khai chức năng chất lượng (Quality function deployment) .... 21
1.2.5.3. Thiết kế sản xuất và lắp ráp (Design for manufacturing assembly) ....... 22
1.2.6. Các nhân tố ảnh hưởng tới việc áp dụng phương pháp chi phí mục tiêu ......... 23
1.2.7. Lĩnh vực phù hợp với phương pháp chi phí mục tiêu ................................ 26
1.3. Phân biệt giữa phương pháp chi phí mục tiêu và phương pháp chi phí
ii
truyền thống ........................................................................................................ 27
1.4. Vai trò của thông tin kế toán quản trị và nhân viên kế toán quản trị
trong quá trình thực hiện phương pháp chi phí mục tiêu .............................. 29
1.5. Một số mô hình chi phí mục tiêu trên thế giới.......................................... 32
1.5.1. Mô hình chi phí mục tiêu tại Nhật ............................................................. 32
1.5.2. Mô hình chi phí mục tiêu tại Mỹ ................................................................ 34
CHƯƠNG 2: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VÀ TÌNH HÌNH VẬN DỤNG
PHƯƠNG PHÁP CHI PHÍ MỤC TIÊU TRÊN THẾ GIỚI VÀ VIỆT NAM36
2.1. Tổng quan nghiên cứu về phương pháp chi phí mục tiêu ....................... 36
2.2. Thực trạng vận dụng phương pháp chi phí mục tiêu tại các nước trên
thế giới ................................................................................................................. 41
2.2.1. Tình hình vận dụng phương pháp chi phí mục tiêu trên thế giới ............... 41
2.2.2. Nghiên cứu điển hình sự vận dụng phương pháp chi phí mục tiêu trong lĩnh
vực sản xuất ô tô................................................................................................... 45
2.3. Những phân tích về mô hình vận dụng phương pháp chi phí mục tiêu tại
Tập đoàn Toyota ................................................................................................ 53
2.3.1. Quy trình thực hiện phương pháp chi phí mục tiêu ................................... 54
2.3.2. Những kỹ thuật áp dụng trong quá trình thực hiện phương pháp chi phí
mục tiêu. ............................................................................................................. 55
2.3.3. Những đặc trưng của hệ thống phương pháp chi phí mục tiêu tại Toyota . 57
2.4. Thực trạng áp dụng kế toán quản trị và phương pháp chi phí mục tiêu
tại các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay. ......................................................... 62
2.4.1. Kết quả khảo sát tình hình thực hiện kế toán quản trị tại các Doanh nghiệp
Việt Nam hiện nay. .............................................................................................. 62
2.4.2. Kết quả khảo sát tình hình áp dụng phương pháp chi phí mục tiêu trong các
doanh nghiệp sản xuất tại Việt Nam hiện nay. .................................................... 64
2.4.3. Các kết luận về thực trạng áp dụng kế toán quản trị và phương pháp chi phí
mục tiêu tại các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay. ............................................. 70
CHƯƠNG 3: CÁC KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT VỀ VẤN ĐỀ ÁP DỤNG
PHƯƠNG PHÁP CHI PHÍ MỤC TIÊU TRONG DOANH NGHIỆP VIỆT
NAM VÀ KHUNG LÝ THUYẾT VỀ PHƯƠNG PHÁP CHI PHÍ MỤC
iii
TIÊU CHO HỌC PHẦN KẾ TOÁN QUẢN TRỊ ........................................... 72
3.1. Sự cần thiết áp dụng phương pháp chi phí mục tiêu tại các doanh
nghiệp Việt Nam ................................................................................................. 72
3.2. Đánh giá khả năng áp dụng Phương pháp chi phí mục tiêu tại các doanh
nghiệp Việt Nam ................................................................................................. 74
3.3. Các giải pháp về vận dụng Phương pháp chi phí mục tiêu tại các doanh
nghiệp Việt nam .................................................................................................. 75
3.3.1. Đề xuất mô hình thực hiện Phương pháp chi phí mục tiêu nên áp dụng tại
các doanh nghiệp Việt Nam ................................................................................. 75
3.3.2. Về công cụ áp dụng .................................................................................... 80
3.3.3. Về lĩnh vực và loại hình doanh nghiệp nên áp dụng .................................. 80
3.3.4. Về các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp ........................................................ 83
3.4. Đề xuất về khung lý thuyết phương pháp chi phí mục tiêu cho học phần
kế toán quản trị. ................................................................................................. 84
KẾT LUẬN ......................................................................................................... 93
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................. 94
iv
DANH MỤC BẢNG, BIỂU
Bảng 2.1: Tình hình vận dụng Phương pháp chi phí mục tiêu các nước trên thế giới. . 43
Bảng 2.2: Ma trận QFD của động cơ khởi động bằng khí nén ............................ 47
Bảng 2.3: Phân loại chức năng sản phẩm theo tầm quan trọng ........................... 48
Bảng 2.4: Chi phí đự đoán cho mỗi bộ phận cấu thành dựa trên dự toán mua hàng..... 49
Bảng 2.5: Xác định chi phí dự toán cho mỗi chức năng ($) ................................ 50
Bảng 2.6: Chi phí mục tiêu của theo từng chức năng sản phẩm .......................... 51
Bảng 2.7: Xác định mục tiêu giảm chi phí cho mỗi chức năng ........................... 52
Bảng 2.8: Xác định mục tiêu giảm chi phí cho mỗi chức năng ........................... 53
Bảng 2.9: Kết quả thực hiện chi phí mục tiêu ...................................................... 53
Bảng 2.10: Tình hình áp dụng KTQT .................................................................. 63
Bảng 2.11: Phương pháp kế toán quản trị chi phí áp dụng .................................. 63
Bảng 2.12: Tình hình áp dụng Targetcosting Frequencies .................................. 64
Bảng 2.13: Lý do chưa áp dụng Targetcosting .................................................... 64
Bảng 2.14: Thống kê các đặc trưng Phương pháp chi phí mục tiêu tại các DNVN ... 65
Bảng 2.15: Thống kê đặc điểm nhóm liên chức năng (Cross - Functional Team) tại
DNVN ................................................................................................................... 66
Bảng 2.16: Thống kê mô tả về mối quan hệ nhà cung cấp với DNVN ............... 67
Bảng 2.17: Thống kê mô tả về kỹ thuật giá trị - Value Engineering trong DNVN .... 68
Bảng 2.18: Thống kê về đặc điểm hệ thống thông tin trong DNVN ................... 68
Bảng 2.19: Thống kê mức độ áp dụng phương pháp ABC trong DNVN ............ 69
Bảng 3.1: Sự tham gia của nhóm liên chức năng trong quá trình thực hiện
phương pháp chi phí mục tiêu .............................. Error! Bookmark not defined.
Bảng 3.2: Chi phí sản xuất dự toán cho một modem ........................................... 86
Bảng 3.3: Đánh giá mức quan trọng của từng đặc điểm sản phẩm với khách hàng ... 87
Bảng 3.4: Chi phí mục tiêu của ECOM ............................................................... 89
Bảng 3.5: Mục tiêu chi phí sản xuất của ECOM ................................................. 89
Bảng 3.6: Tính toán tầm quan trọng của mỗi bộ phận cấu thành sản phẩm ........ 90
Bảng 3.7: Đề xuất hành động điều chỉnh chi phí ................................................. 91