1
A. L I NÓI Đ UỜ Ầ
L ch s c a loài ng i là l ch s c a quá trình s n xu t v t ch t. S nị ử ủ ườ ị ử ủ ả ấ ậ ấ ả
xu t v t ch t là ho t đ ng đ c tr ng c a con ng i và xã h i loàiấ ậ ấ ạ ộ ặ ư ủ ườ ộ
ng i. Enghen t ng nói: “Đi m khác bi t căn b n c a xã h i loàiườ ừ ể ệ ả ủ ộ
ng i v i xã h i loài v t là ch loài v t may m n ch hái l m trongườ ớ ộ ậ ở ỗ ậ ắ ỉ ượ
khi con ng i l i s n xu t”. Trong quá trình t n t i và phát tri n conườ ạ ả ấ ồ ạ ể
ng i không tho mãn v i nh ng cái đã có s n trong gi i t nhiên màườ ả ớ ữ ẵ ớ ự
luôn luôn ti n hành s n xu t v t ch t nh m t o ra các t li u sinh ho tế ả ấ ậ ấ ằ ạ ư ệ ạ
nh m tho mãn nhu c u ngày càng phong phú, đa d ng c a con ng i.ằ ả ầ ạ ủ ườ
Vi c s n xu t ra các t li u sinh ho t là nhu c u khách quan c a đ iệ ả ấ ư ệ ạ ầ ủ ờ
s ng xã h i. Trong qua trình s n xu t ra c a c i v t ch t cho s t n t iố ộ ả ấ ủ ả ậ ấ ự ồ ạ
và phát tri n c a mình, con ng i đ ng th i sáng t o ta các m t c aể ủ ườ ồ ờ ạ ặ ủ
đ i s ng xã h i, đ ng th i làm bi n đ i t nhiên, bi n đ i xã h i, đ ngờ ố ộ ồ ờ ế ổ ự ế ổ ộ ồ
th i làm bi n đ i chính b n thân mình. S n xu t v t ch t đ c ti nờ ế ổ ả ả ấ ậ ấ ượ ế
hành b ng ph ng th c s n xu t nh t đ nh. PTSX là s th ng nh tằ ươ ứ ả ấ ấ ị ự ố ấ
gi a l c l ng s n xu t trình đ nh t đ nh và qua h s n xu t t ngữ ự ượ ả ấ ở ộ ấ ị ệ ả ấ ươ
ng. M t trong hai y u t c b n c u thành PTSX, đó là LLSX. V y,ứ ộ ế ố ơ ả ấ ậ
LLSX là gì? T m quan tr ng, vai trò c a LLSX trong đ i s ng xã h iầ ọ ủ ờ ố ộ
ra sao? V n đ s d n đ c gi i quy t, làm sáng t nh ng lu nấ ề ẽ ầ ượ ả ế ỏ ở ữ ậ
đi m d i đây v i m c đích ch ng minh vai trò c a LLSX đ i v i xãể ướ ớ ụ ứ ủ ố ớ
h i.Vì v y em ch n đ tài: “ộ ậ ọ ề Vai trò c a LLSX trong đ i s ng xã h i vàủ ờ ố ộ
v n d ng trong quá trình phát tri n l c l ng s n xu t Vi t Namậ ụ ể ự ượ ả ấ ở ệ
hi n nayệ” đ vi t ti u lu n tri t h c.ể ế ể ậ ế ọ
Do h n ch v hi u bi t nên trong bài vi t c a em s khó tránhạ ế ề ể ế ế ủ ẽ
kh i nh ng sai sót. Em kính mong đ c th y cô ch b o đ bài vi t c aỏ ữ ượ ầ ỉ ả ể ế ủ
em đ c đ y đ và sâu s c h n.ượ ầ ủ ắ ơ
Em xin chân thành c m n!ả ơ
2
B. N I DUNGỘ
I. L c l ng s n xu t và vai trò c a l c l ng s n xu t trong đ iự ượ ả ấ ủ ự ượ ả ấ ờ
s ng xã h iố ộ
1. Đ nh nghĩa, c u trúc và tính ch t c a LLSXị ấ ấ ủ
1.1. Đ nh nghĩa LLSXị
LLSX là m t k t c u v t ch t, bao g m ng i lao đ ng v i kộ ế ấ ậ ấ ồ ườ ộ ớ ỹ
năng lao đ ng c a h và t li u s n xu t, tr c h t là công c laoộ ủ ọ ư ệ ả ấ ướ ế ụ
đ ng th hi n trình đ chinh ph c t nhiên c a con ng i.ộ ể ệ ộ ụ ự ủ ườ
LLSX bi u hi n m i quan h gi a ng i v i gi i t nhiên trong quáể ệ ố ệ ữ ườ ớ ớ ự
trình s n xu t. Đó là k t qu c a năng l c th c ti n c a con ng iả ấ ế ả ủ ự ự ễ ủ ườ
trong quá trình tác đ ng vào t nhiên, t o ra c a c i v t ch t, b o đ mộ ự ạ ủ ả ậ ấ ả ả
cho s t n t i và phát tri n c a loài ng i.ự ồ ạ ể ủ ườ
L c l ng s n xu t là toàn b nh ng năng l c ự ượ ả ấ ộ ữ ự s n xu tả ấ c a ủxã
h iộ các th i kì nh t đ nh. L c l ng s n xu t ph n ánh m i quan hở ờ ấ ị ự ượ ả ấ ả ố ệ
và tác đ ng c a con ng i v i t nhiên. Nó ph n ánh năng l c h atộ ủ ườ ớ ự ả ự ọ
đ ng th c ti n c a con ng i trong quá trình s n xu t ra c a c i v tộ ư ễ ủ ườ ả ấ ủ ả ậ
ch t. Nh v y LLSX là:ấ ư ậ
· L c l ng s n xu t là toàn b nh ng năng l c s n xu t c a m tự ượ ả ấ ộ ữ ự ả ấ ủ ộ
xã h i, m t th i kỳ nh t đ nh ộ ở ộ ờ ấ ị
· L c l ng s n xu t bi u hi n m i quan h tác đ ng gi a conự ượ ả ấ ể ệ ớ ệ ộ ữ
ng i v i t nhiên, bi u hi n trình đ s n xu t c a con ng i.ườ ớ ự ể ệ ộ ả ấ ủ ườ
L c l ng s n xu t càng phát tri n thì trình đ phân công laoự ượ ả ấ ể ộ
đ ng xã h i càng cao ộ ộ
3
· L c l ng s n xu t bao g m; t li u s n xu t, ng i lao đ ngự ượ ả ấ ồ ư ệ ả ấ ườ ộ
và khoa h c hi n đ i ọ ệ ạ
L c l ng s n xu t c a xã h i nó ph n ánh trình đ trinh ph cự ượ ả ấ ủ ộ ả ộ ụ
t nhiên c a con ng i.Xã h i càng bình th ng thì l c l ng s nự ủ ườ ộ ườ ự ượ ả
xu t cũng càng bình th ng, nó đ c bi u th trình đ lao đ ng c aấ ườ ượ ể ị ở ộ ộ ủ
con ng i ngày càng đ c nâng cao và tính ch t c a t li u s n xu tườ ượ ấ ủ ư ệ ả ấ
ngày càng tiên ti n.ế
Theo quan đi m c a ch nghĩa Mác – Lênin, LLSX bi u hi nể ủ ủ ể ệ
m i quan h gi a con ng i v i t nhiên trong quá trình s n xu t.ố ệ ữ ườ ớ ự ả ấ
LLSX th hi n năng l c th c ti n c a con ng i trong quá trình s nể ệ ự ự ễ ủ ườ ả
xu t ra c a c i v t ch t, LLSX bao g m ng i lao đ ng v i k năngấ ủ ả ậ ấ ồ ườ ộ ớ ỹ
lao đ ng c a h và t li u s n xu t, tr c h t là công c lao đ ng.ộ ủ ọ ư ệ ả ấ ướ ế ụ ộ
Trong quá trình s n xu t, s c lao đ ng c a con ng i và t li u s nả ấ ứ ộ ủ ườ ư ệ ả
xu t, tr c h t là công c lao đ ng k t h p v i nhau t o thành LLSXấ ướ ế ụ ộ ế ợ ớ ạ
1.2. C u trúc c a LLSXấ ủ
L c l ng s n xu t c a xã h i bao g m con ng i lao đ ng vàự ượ ả ấ ủ ộ ồ ườ ộ
nh ng t li u s n xu t mà h s d ng đ s n xu t ra c a c i v tữ ư ệ ả ấ ọ ử ụ ể ả ấ ủ ả ậ
ch t. Trong l c l ng s n xu t thì lao đ ng là y u t ch th gi vaiấ ự ượ ả ấ ộ ế ố ủ ể ữ
trò quy t đ nh.Còn t li u s n xu t là y u t khách th , nó gi vai tròế ị ư ệ ả ấ ế ố ể ữ
quan tr ng trong quá trình s n xu t.ọ ả ấ
T li u s n xu t do con ng i t o ra tr c h t là công c laoư ệ ả ấ ườ ạ ướ ế ụ
đ ng.ộ
Ng i lao đ ng v i nh ng kinh nghi m s n xu t, thói quen laoườ ộ ớ ữ ệ ả ấ
đ ng bi t s d ng t li u đ t o ra c a c i v t ch t.ộ ế ử ụ ư ệ ể ạ ủ ả ậ ấ
T li u s n xu t bao g m đ i t ng lao đ n và t li u lao đ ng.ư ệ ả ấ ồ ố ượ ộ ư ệ ộ
Trong t li u lao đ ng có công c lao đ ng và nh ng t li u lao đ ngư ệ ộ ụ ộ ữ ư ệ ộ
khác c n thi t cho vi c v n chuy n b o qu n s n ph m.ầ ế ệ ậ ể ả ả ả ẩ
4
Đ i t ng lao đ ng không ph i là toàn b gi i t nhiên mà chố ượ ộ ả ộ ớ ự ỉ
có b ph n nào c a gi i t nhiên đ c đ a vào s n su t, đ c conộ ậ ủ ớ ự ượ ư ả ấ ượ
ng i s d ng. Con ng i không ch tìm trong gi i t nhiên nh ng đ iườ ử ụ ườ ỉ ớ ự ữ ố
t ng lao đ ng có s n mà còn sáng t o ra b n than đ i t ng lao đ ng.ượ ộ ẵ ạ ả ố ượ ộ
S phát tri n c a s n xu t có liên quan v i vi c đ a nh ng đ i t ngự ể ủ ả ấ ớ ệ ư ữ ố ượ
ngày càng m i h n vào quá trình s n xu t. Đi u đó có tính qui lu t b iớ ơ ả ấ ề ậ ở
chính nh ng v t li u m i m r ng kh năng s n xu t c a con ng i.ữ ậ ệ ớ ở ộ ả ả ấ ủ ườ
Nh v y, t li u lao đ ng là v t th hay ph c h p v t th màư ậ ư ệ ộ ậ ể ứ ợ ậ ể
con ng i đ t mình v i đ i t ng lao đ ng, chúng v n truy n tích c cườ ặ ớ ố ượ ộ ẫ ề ự
s tác đ ng c a con ng i vào đ i t ng lao đ ng.ự ộ ủ ườ ố ượ ộ
Trong t li u lao đ ng, công c lao đ ng là h th ng x ng c tư ệ ộ ụ ộ ệ ố ươ ố
và b p th t c a s n xu t. Trong quá trình s n xu t, công c lao đ ngắ ị ủ ả ấ ả ấ ụ ộ
luôn luôn đ c c i ti n. Nó là y u t đ ng nh t và cách m ng nh tượ ả ế ế ố ộ ấ ạ ấ
trong l c l ng s n xu t. Cùng v i c i ti n và hoàn thi n công c laoự ượ ả ấ ớ ả ế ệ ụ
đ ng thì kinh nghi m s n xu t c a loài ng i cũng đ c phát tri nộ ệ ả ấ ủ ườ ượ ể
thêm, nh ng ngành s n xu t m i xu t hi n, s phân công lao đ ng phátữ ả ấ ớ ấ ệ ự ộ
tri n.ể
V m t c u trúc, l c l ng s n xu t xã h i bao g m h th ngề ặ ấ ự ượ ả ấ ộ ồ ệ ố
nh ng ữt li u s n xu tư ệ ả ấ mà ng i ta dùng cho s n xu t, trong đó quanườ ả ấ
tr ng nh t là ọ ấ công c lao đ ngụ ộ .
T li u s n xu tư ệ ả ấ bao g m ồt li u lao đ ngư ệ ộ và các đ i t ng laoố ượ
đ ngộ. Ba y u t v t ch t quan tr ng nh t c a quá trình ế ố ậ ấ ọ ấ ủ s n xu tả ấ là: lao
đ ngộ, t li u lao đ ngư ệ ộ và đ i t ng lao đ ngố ượ ộ . Ba y u t đó trong b tế ố ấ
c th i đ i nào, b t c x s nào cũng không th thi u đ ti n hànhứ ờ ạ ở ấ ứ ứ ở ể ế ể ế
quá trình s n xu t.ả ấ
Nh ng ữt li u lao đ ngư ệ ộ nh trên cùng v i các ư ớ đ i t ng lao đ ngố ượ ộ
t o thành cái g i là nh ng ạ ọ ữ t li u s n xu tư ệ ả ấ . T li u s n xu t là g mư ệ ả ấ ồ
5
hai "y u t v t ch t" k trên, không k đ n ng i lao đ ng. Khoa h cế ố ậ ấ ể ể ế ườ ộ ọ
kinh tế xem xét các yêu t đó d i m t góc nhìn t ng h p thì có nh ngố ướ ộ ổ ợ ữ
khái ni m sau đây: ệNg i lao đ ngườ ộ và t li u s n xu tư ệ ả ấ t o thành ạl cự
l ng s n xu tượ ả ấ c a m t xã h i. B t c xã h i nào không th ch cóủ ộ ộ ấ ứ ộ ể ỉ
ng i lao đ ng. M t l c l ng đ s n xu t ra c a c i ph i g m cóườ ộ ộ ự ượ ể ả ấ ủ ả ả ồ
ng i lao đ ng và t li u s n xu t. Do đó hai y u t này t o thành cáiườ ộ ư ệ ả ấ ế ố ạ
g i là l c l ng s n xu t.B n thân con ng i lao đ ng v i nh ng ọ ự ươ ả ấ ả ườ ộ ớ ữ tri
th cứ, ph ng pháp s n xu t, kĩ năng, kĩ x o và thói quen lao đ ng c aươ ả ấ ả ộ ủ
h . ọ
Ngày nay khoa h cọ tr thành l c l ng s n xu t tr c ti p. Nóở ự ượ ả ấ ự ế
tr thành đi m xu t phát cho nh ng bi n đ i to l n trong k thu t s nở ể ấ ữ ế ổ ớ ỹ ậ ả
xu t, t o ra nh ng ngành s n xu t m i, k t h p khoa h c k thu tấ ạ ữ ả ấ ớ ế ợ ọ ỹ ậ
thành m t t ng th th ng, đ a đ n nh ng ph ng pháp, công nghộ ổ ể ố ư ế ữ ươ ệ
m i đem l i hi u qu cao trong s n xu t, phát hi n và đ ra hàng lo tớ ạ ệ ả ả ấ ệ ề ạ
nh ng ph ng pháp khai thác các ngu n năng l ng m i, ch t o raữ ươ ồ ượ ớ ế ạ
nh ng v t li u m i có nhi u tác d ng mà tr c kia loài ng i ch aữ ậ ệ ớ ề ụ ướ ườ ư
bi t t i, t o ra s thay đ i l n trong ch c năng c a ng i s n xu t. Triế ớ ạ ự ổ ớ ứ ủ ườ ả ấ
th c khoa h c tr thành y u t ch y u trong ho t đ ng c a ng i s nứ ọ ở ế ố ủ ế ạ ộ ủ ườ ả
xu t, tri th c khoa h c đ c v t ch t hoá, đ c k t tinh vào m i nhânấ ứ ọ ượ ậ ấ ượ ế ọ
t c a l c l ng s n xu t, t đ i t ng lao đ ng, t li u lao đ ng đ nố ủ ự ượ ả ấ ừ ố ượ ộ ư ệ ộ ế
k thu t và công ngh .ỹ ậ ệ
C u trúc c a l c l ng s n xu t cũng thay đ i. Ng i lao đ ngấ ủ ự ượ ả ấ ổ ườ ộ
trong l c l ng s n xu t không ch bao g m lao đ ng chân tay, mà cònự ượ ả ấ ỉ ồ ộ
bao g m c k thu t viên, k s và nh ng cán b khoa h c ph c vồ ả ỹ ậ ỹ ư ữ ộ ọ ụ ụ
tr c ti p vào quá trình s n xu tự ế ả ấ
1.3. Tính ch t c a LLSXấ ủ
Trong các y u t c a l c l ng s n xu t, Lênin vi t: “l c l ngế ố ủ ự ượ ả ấ ế ự ượ
s n xu t hàng đ u c a toàn th nhân lo i là công nhân, là ng i laoả ấ ầ ủ ể ạ ườ
