Đề tài " Vấn đề chi phí xã hội " - Phần 2

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

Thêm vào BST

Báo xấu

152
lượt xem 18
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'đề tài " vấn đề chi phí xã hội " - phần 2', luận văn - báo cáo phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề tài " Vấn đề chi phí xã hội " - Phần 2

Vấn đề chi phí xã hội The Problem of Social Cost RONALD COASE V. VẤN ĐỀ ĐƯỢC MINH HOẠ THEO CÁCH KHÁC Ảnh hưởng bất lợi của những hoạt động buôn bán có thể giả đinh dưới nhiều dạng khác nhau. Trường hợp lúc đầu ở Anh liên quan đến một toà nhà, chính tòa nhà này làm cản trở luồng gió, gây trở ngại đến sự hoạt động của cối xay gió. Một trường hợp gần đây là tòa nhà ở Florida, nó đổ bóng che hết nắng của một cái nhà nhỏ ở dưới, bể bơi và khu tắm nắng của một khách sạn gần đó. Vấn đề gia súc đi lạc và những thiệt hại mùa màng là đối tượng được xem xét kỹ trong hai phần đề cập trước, mặc dù nó có vẻ một giống trường hợp đặc biệt, là thực tế nhưng một ví dụ của vấn đề xuất hiện trong nhiều trường hợp khác nhau. Để làm rõ bản chất luận cứ của tôi và chứng minh tính ứng dụng chung của nó, tôi đề nghị minh hoạ vấn đề một lần nữa bằng cách tham khảo 4 trường hợp thực tế. Đầu tiên chúng ta hãy xem xét lại trường hợp của Sturges v. Bridgman, trường hợp mà tôi đã sử dụng để minh hoạ cho vấn đề chung này. Trong bài báo của tôi về “Uỷ ban truyền thông liên bang". Trong trường hợp này, một người sản xuất bánh kẹo (ở phố Wigmor) đã sử dụng hai cối giã và chày cho công việc kinh doanh của anh ta (một cái sử dụng trong cùng một vị trí trong hơn 60 năm, và cái kia hơn 26 năm). Một bác sĩ sau đó đến cư trú ở khu nhà lân cận (tại phố Wimpole). Máy móc của người sản xuất bánh kẹo không gây ảnh hưởng đến ông bác sĩ cho đến 8 năm sau kể từ khi ông bác sĩ đến sống ở khu bên cạnh, ông ta xây một phòng tư vấn ở cuối vườn bên phải đối diện với bếp của người làm sản xuất
bánh kẹo. Ông bác sĩ nhận thấy rằng tiếng ồn và rung do máy móc của người sản xuất bánh kẹo khiến cho việc sử dụng phòng tư vấn mới xây của mình trở nên khó khăn. “Cụ thể là...tiếng ồn khiến cho ông khó có thể nghe bệnh ở vùng ngực cho bệnh nhân. Ông cũng nhận thấy không thể làm có hiệu quả bất kỳ một công việc nào đòi hỏi phải suy nghĩ và tập trung.” Do đó người bác sĩ đã kiện nhằm bắt người sản xuất bánh kẹo phải dừng việc sử dụng các máy móc gây tiếng ồn. Toà án đã gặp một chút khó khăn khi cấp cho ông bác sĩ tờ huấn thị mà ông ta yêu cầu. “Các trường hợp đặc biệt khó khăn có thể xuất hiện trong khi thực hiện chặt chẽ nguyên tắc mà dựa vào đó ta có được phán quyết của tòa án, nhưng sự phủ nhận nguyên tắc thậm chí sẽ dẫn đến những khó khăn riêng biệt hơn và cùng thời gian đó sẽ tạo ra tác động bất lợi đối với việc mở rộng đất dùng cho mục đích cư trú.” Quyết định của toà án phán quyết người bác sĩ có quyền ngăn cản không cho người sản xuất bánh kẹo sử dụng máy móc. Nhưng tất nhiên, có thể thay đổi sự sắp đặt này, đối đầu với quyết đinh của luật pháp bằng cách hai bên tiến hành thoả thuận. Người bác sĩ sẵn lòng từ bỏ quyền lợi của mình và cho phép máy móc tiếp tục vận hành nếu người sản xuất bánh kẹo trả cho anh ta tổng số tiền lớn hơn số thu nhập bị tổn thất mà anh ta phải chịu để chuyển đến một chỗ khác đắt đỏ và kém thuận lợi hơn hay giảm bớt hoạt động ở chỗ này hay, như khả năng được gợi ý, xây tường ngăn cách làm giảm tiếng ồn và rung. Người sản xuất bánh kẹo sẽ sẵn lòng làm việc này nếu số tiền anh ta phải trả cho người bác sĩ ít hơn so với sự sụt giảm trong thu nhập anh ta phải chịu khi anh ta phải thay đổi phương thức sản xuất ở khu vực này, từ bỏ sự hoạt động của anh ta hay chuyển việc buôn bán bánh đến một số khu vực khác. Giải pháp của vấn đề phụ thuộc vào tính cần thiết liệu tiếp tục sử dụng máy móc làm tăng thêm thu nhập của người sản xuất bánh kẹo hay việc sử dụng máy móc đó làm thu nhập của người bác sĩ giảm đi. Nhưng bây giờ, hãy xem xét trường hợp nếu người sản xuất bánh kẹo chiếm ưu thế trong tình huống này. Người sản xuất bánh kẹo sẽ có quyền tiếp tục hoạt động với tiếng ồn và rung của máy móc mà không phải trả bất cứ thứ gì cho người bác sĩ. Tình
huống bây giờ đã đảo ngược lại là: người bác sĩ phải trả cho người làm bánh để thuyết phục ông ta ngừng sử dụng máy móc. Nếu thu nhập của người bác sĩ giảm nhiều hơn khi tiếp tục sử dụng máy móc so với số thu nhập tăng thêm của người sản xuất bánh kẹo thì rõ ràng là người bác sĩ và người sản xuất bánh kẹo có thể thoả thuận, người bác sĩ sẽ trả tiền cho người sản xuất bánh kẹo để anh ta ngừng sử dụng máy móc. Có thể nói rằng, các tình huống mà người sản xuất bánh kẹo không nhận được tiền để tiếp tục sử dụng máy móc và bồi thường thiệt hại gây ra cho người bác sĩ (nếu bác sĩ có quyền ngăn cản việc sử dụng máy móc của người sản xuất bánh kẹo) sẽ là tình huống được người bác sĩ quan tâm nhằm chi trả cho người sản xuất bánh kẹo để thuyết phục ông ta ngừng sử dụng máy móc (nếu người làm bánh có quyền vận hành máy móc). Các điều kiện cơ bản hoàn toàn giống nhau trong trường hợp này bởi chúng có trong ví dụ về gia súc phá hoại mùa màng. Với giao dịch thị trường không có chi phí, quyết định của toà án liên quan đến trách nhiệm pháp lý đối với thiệt hại sẽ không ảnh hưởng đến sự phân phối tài nguyên. Tất nhiên chính quan điểm của thẩm phán ảnh hưởng đến hoạt động của hệ thống kinh tế theo một định hướng mong muốn. Bất kỳ quyết định nào khác sẽ “tạo ra tác động bất lợi đối với việc mở rộng đất dùng cho mục đích cư trú”, luận cứ được minh họa bằng cách phân tích ví dụ về một lò rèn hoạt động trên vùng đồng hoang cằn cỗi mà sau này vùng đất đó được mở mang thành khu dân cư. Quan điểm của thẩm phán cho rằng họ sẽ giải quyết vấn đề đất được sử dụng như thế nào, nó sẽ chỉ đúng trong trường hợp chi phí thực hiện các giao dịch thị trường cần thiết vượt quá lợi ích có thể đạt được bằng cách sắp xếp lại quyền lợi. Chỉ khi giá trị của các điều kiện thuận lợi thêm vào đối với việc cư ngụ thu được lớn hơn giá trị của những cái bánh hay đồ sắt mất đi thì việc bảo vệ các khu vực (phố Wimpole Street hay vùng đồng hoang) sử dụng cho mục đích định cư hay sự dụng chuyên nghiệp (bằng cách trao cho những người sử dụng phi công nghiệp quyền ngăn chặn tiếng ồn, rung, khói, ... theo lệnh của toàn án) mới là điều được mong muốn. Nhưng các thẩm phán cỏ vẻ như không nhận thức được điều này.
Lý do mà tòa án đưa ra để quyết định quyền luật pháp thường xa lạ với nhà kinh tế vì nhiều nhân tố mà căn cứ vào đó tòa án đưa ra phán quyết không liên quan gì đến nhà kinh tế cả. Chính vì điều này mà các tình huống giống nhau theo quan điểm của nhà kinh tế sẽ được xử lý khác với tòa án. Vấn đề kinh tế trong tất cả các trường hợp ảnh hưởng có hại là làm sao để tối đa hóa giá trị sản xuất. Trong trường hợp của Bass v. Gregory, không khí sạch được đưa đến một cái giếng nhằm tạo điều kiện cho việc sản xuất bia nhưng khí độc hại thoát ra từ giếng làm cho cuộc sống của những nhà tiếp giáp kém thoải mái. Vấn đề kinh tế được lựa chọn ở đây là: chi phí sản xuất bia thấp và sự dễ chịu của các ngôi nhà xung quanh giảm đi hay chi phí sản xuất bia cao và tăng sự dễ chịu. Để trả lời câu hỏi, “Học thuyết được mất – lost grant” có vẻ phù hợp với sắc thái quan sát của thẩm phán. Nhưng cần phải ghi nhớ rằng câu hỏi mà tòa án phải giải quyết ngay lập tức không phải là câu hỏi ai phải làm gì mà là ai là người có quyền làm gì. Việc sửa đổi sự phân định pháp luật ban đầu bởi các giao dịch thị trường luôn có thể xảy ra. Và tất nhiên, những giao dịch thị trường như thế là không mất phí, sự sắp xếp lại quyền đó luôn diễn ra nếu nó khiến cho giá trị sản xuất tăng lên. VI. TÍNH TOÁN CHI PHÍ GIAO DỊCH THỊ TRƯỜNG Luận điểm được bắt đầu từ điểm giả định ( trình bày cụ thể trong phần III, IV và ẩn ý trong phần V) rằng không có chi phí liên quan trong khi thực hiện các giao dịch thị trường. Tất nhiên đó là một giả định rất phi thực tế. Để thực hiện giao dịch thị trường thì việc khám phá ai là người muốn giao dịch, thông báo với mọi người về người muốn thực hiện giao dịch và các điều kiện giao dịch, thực hiện thương lượng để dẫn tới thỏa thuận, soạn thảo hợp đồng, tiến hành kiểm tra cần thiết để chắc chắn rằng các điều kiện của hợp đồng được tôn trọng ... là rất cần thiết. Các hoạt động đó thường tốn rất nhiều chi phí, chi phí thích hợp ở bất kỳ tỷ lệ nào để ngăn chặn nhiều giao dịch được thực hiện trên thế giới ở đó hệ thống giá cả vận hành không có chi phí. Trong các phần đầu, khi giải quyết vấn đề sắp xếp lại
quyền luật pháp thông qua thị trường, tôi đã lập luận rằng sự sắp xếp lại đó được thực hiện bất kỳ khi nào thông qua thị trường nếu nó có thể dẫn đến sự gia tăng trong giá trị sản xuất. Nhưng đó là giả định trong thị trường phi chi phí. Một khi chi phí của việc thực hiện giao dịch thị trường được đưa vào xem xét thì rõ ràng rằng sự sắp xếp quyền lợi như thế sẽ chỉ xảy ra khi sự gia tăng trong giá trị sản xuất do có sự sắp xếp lại đó lớn hơn chi phí có liên quan để tạo ra nó. Trong trường hợp khi giá trị sản xuất ít hơn thì việc trao lệnh của tòa án (hay nhận thức rằng lệnh đó sẽ được trao) hay trách nhiệm phải chi trả thiệt hại có thể dẫn đến hoạt động bị gián đoạn (hay có thể làm cản trở sự bắt đầu của hoạt động) mà điều này sẽ xảy ra nếu giao dịch thị trường là phi chi phí. Trong những điều kiện này, phân định ban đầu của quyền luật pháp có ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của hệ thống kinh tế. Sự sắp xếp quyền có thể mang lại giá trị sản xuất lớn hơn bất kỳ cái gì khác. Nhưng trừ khi sự sắp xếp quyền này được thiết lập bởi hệ thống luật pháp, chi phí để đạt được kết quả tương tự bằng cách thay đổi và kết hợp quyền thông qua thị trường có thể lớn đến mức nó là sự sắp xếp quyền lợi tối ưu, và giá trị sản xuất lớn hơn mà nó mang lại có thể sẽ không bao giờ đạt được. Đoạn thể hiện những xem xét kinh tế trong quá trình phân định ranh giới quyền lợi luật pháp sẽ được thảo luận ở phần sau. Trong phần này, tôi sẽ lấy phân định ranh giới ban đầu của quyền lợi và chi phí thực hiện giao dịch thị trường như đã định để phân tích. Rõ ràng rằng một hình thức thay thế trong tổ chức kinh tế có thể mang lại kết quả tương tự tại chi phí ít hơn so với chi phí thực hiện bằng cách sử dụng thị trường, nó sẽ làm cho giá trị của sản xuất tăng lên. Như tôi đã giải thích nhiều năm trước đây, công ty thể hiện sự thay thế đó để tổ chức sản xuất thông qua giao dịch thị trường. Trong phạm vi cá nhân công ty, thỏa thuận giữa các nhân tố hợ tác khác nhau của sản xuất được loại bỏ và đối với giao dịch thị trường thì nó được thay thế bằng một quyết định hành chính. Sau đó sự sắp xếp lại được sản xuất được thực hiện mà không cần đến thỏa thuận giữa các chủ sở hữu của những nhân tố sản
xuất. Một chủ đất, sở hữu một mảnh đất rộng có thể dành mảnh đấ của mình cho những mục đích sử dụng khác nhau, tất nhiên anh ta có xem xét đến ảnh hưởng những tác động qua lại của các hoạt động khác nhau lên thu nhập ròng của mảnh đất và do đó sẽ dẫn đến những thỏa thuận không cần thiết giữa những người thực hiện các hoạt động khác nhau đó. Những người chủ của một toà nhà lớn hay của một vài bất động sản liền kề nhau ở một khu vực nhất định có thể hành động theo cách tương tự như vậy. Trên thực tế, nếu sử dụng thuật ngữ trước đây của chúng ta thì công ty sẽ không có được quyền luật pháp của tất cả các bên và việc sắp xếp lại các hoạt động sẽ không tuân theo sự sắp xếp lại quyền lợi theo hợp đồng, nhưng như kết quả của quyết định hành chính thì vấn đề là quyền lợi sẽ được sử dụng như thế nào? Tất nhiên, nó không tuân theo chi phí hành chính của việc tổ chức giao dịch thông qua công ty, chi phí này rõ ràng là ít hơn chi phí giao dịch thị trường thay thế. Nhưng khi việc soạn thảo hợp dồng là đăc biệt khó và cố gắng để thể hiện điều mà các bên đồng ý hay không đồng ý (Ví dụ: số lượng, loại mùi hay tiếng ồn mà họ có thể hay không tạo ra) sẽ đòi hỏi một số lượng tài liệu dài, lớn và nếu có thể có được những tài liệu đó thì lại cần phải soạn thảo một hợp đồng dài hạn. Chẳng có gì là ngạc nhiên nếu sự xuất hiện một công ty hay việc mở rộng hoạt động của một công ty đã được thành lập không phải là giải pháp được sử dụng trong nhiều trường hợp để giải quyết các vấn đề về ảnh hưởng bất lợi. Giải pháp này sẽ được sử dụng bất kỳ khi nào chi phí hành chính của công ty ít hơn chi phí giao dịch thị trường mà nó thay thế và lợi ích thu được từ việc sắp xếp lại hoạt động lớn hơn chi phí của công ty bỏ ra để tổ chức chúng. Tôi không cần phải nghiên cứu quá chi tíêt đặc điểm của giải pháp này vì tôi vừa mới giải thích những vấn đề liên quan ở bài báo trước của mình. Nhưng công ty không phải là câu trả lời có thể duy nhất cho vấn đề này. Chi phí hành chính cho việc tổ chức giao dịch trong công ty cũng có thể cao và đặc biệt
cao như vậy khi các hoạt động khác nhau được đưa ra kiểm soát trong một tổ chức đơn lẻ. Trong trường hợp chuẩn về thiệt hại do khói gây ra, khói có thể làm ảnh hưởng đến rất nhiều người và liên quan đến rất nhiều hoạt động khác nhau, do đó chi phí hành chính có thể cao đến nỗi bất kỳ cố gắng nhằm giải quyết vấn đề trong phạm vi một công ty đơn lẻ là điều không thể. Một giải pháp lựa chọn khác là quy định trực tiếp của chính phủ. Thay vì thiết lập một hệ thống luật pháp về quyền lợi mà nó có thể bị các giao dịch trên thị trường sửa đổi, chính phủ có thể áp dụng các quy định quy định cái mà người dân được phép và không được phép làm và những quy định này phải được chấp hành. Do đó chính phủ (bằng đạo luật hay có thể thông qua một cơ quan hành chính) để giải quyết vấn đề về tác hại của khói có thể ban hành sắc lệnh về phương thức sản xuất nhất định nào đó được sử dụng hay không được sử dụng (ví dụ lắp đặt các thiết bị chống khói hay không cho phép đốt than hay dầu) hoặc có thể hạn chế một số loại hình kinh doanh nào đó ở một số vùng nhất định (các quy định vùng). Chính phủ, trên khía cạnh nào đó, là một siêu công ty (một loại công ty rất đặc biệt) bởi nó có khả năng gây ảnh hưởng đến việc sử dụng các nhân tố sản xuất bằng các quyết định hành chính. Nhưng một công ty bình thường là đối tượng cheeks in các hoạt động của nó do có sự cạnh tranh của các công ty khác, mà các công ty này có thể thực hiện các hoạt động tương tự với chi phí thấp hơn và cũng bởi vì luôn luôn có sự thay đổi trong giao dịch thị trường đối lập với tổ chức trong phạm vi công ty nếu chi phí hành chính trở nên quá cao. Chính phủ có thể, nếu nó muốn, ngăn cản hoàn toàn thị trường điều mà một công ty không thể làm được. Công ty phải thực hiện thoả thuận thị trường với chủ sở hữu các nhân tố sản xuất mà nó sử dụng. Vì chính phủ có thể cưỡng bách hay tịch thu tài sản nên nó có thể quy định các nhân tố sản xuất nào được sử dụng theo những cách riêng biệt nào. Các công cụ quyền lực như vậy giúp tránh được nhiều vấn đề rắc rối (cho những người làm hoạt động tổ chức). Hơn nữa, chính phủ có thể tùy ý sử dụng lực lượng
cảnh sát và các cơ quan thực thi pháp luật khác để đảm bảo các quy định được thực thi nghiêm túc. Rõ ràng quyền lực của chính phủ có thể khiến nó có khả năng làm việc gì đó với chi phí thấp hơn một tổ chức tư nhân (hay với bất kỳ chi phí nào không cần quyền lực đặc biệt của chính phủ). Nhưng bộ máy hành chính của chính phủ bản thân nó không phải là không có chi phí. Trên thực tế, vào một thời điểm đặc biệt nào đó bộ máy hành chính của chính phủ có thể trở nên đặc biệt tốn phí. Hơn nữa, không có lý do gì để cho rằng quy định khoanh vùng và hạn chế, được ban hành bởi sai lầm của chính quyền là đối tượng của các sức ép chính trị, hoạt động mà không có bất kỳ sự kiểm tra cạnh tranh nào, sẽ luôn là những quy định cần thiết, có tác dụng làm tăng hiệu quả vận hành của nền kinh tế. Hơn nữa, những quy định chung như vậy phải áp dụng cho các trường hợp rất đa dạng, nhiều trường hợp có hiệu lực nhưng trong nhiều trường hợp thì rõ ràng là không thích hợp. Từ những xem xét này có thể thấy những quy định trực tiếp của chính phủ sẽ không nhất thiết tạo ra các kết quả tốt hơn việc để vấn đề cho thị trường hay công ty tự giải quyết. Nhưng tương tự như vậy không thể phủ nhận, trong một số trường hợp , quy định hành chính của chính phủ có mang lại sự cải thiện hiệu quả kinh tế. Đó chính là trường hợp đặc biệt khi, ví dụ như trường hợp tác hại của khói, có một số lượng lớn người liên quan và do đó chi phí giải quyết vấn đề thông qua thị trường hay công ty có thể sẽ rất cao. Tất nhiên vẫn có một sự lựa chọn khác cho vấn đề này, đó là chẳng làm gì để giải quyết vấn đề cả. Giả sử rằng chi phí liên quan để giải quyết vấn đề, bằng những quy định đưa ra bởi bộ máy hành chính của chính phủ, thường là rất cao (đặc biệt nếu chi phí đó bao gồm tất cả các kết quả của từng việc mà chính phủ phải can thiệp vào), không còn nghi ngờ gì nữa trường hợp mà lợi ích thu được từ quy định hành động khiến cho các tác động bất lợi tăng sẽ tốn phí ít hơn phí phải bỏ ra khi có sự can thiệp của quy định của chính phủ.
Thảo luận về vấn đề ảnh hưởng bất lợi trong phần này (khi chi phí giao dịch thị trường được đưa vào tính toán) là rất không thích hợp. Nhưng ít nhất nó cũng làm sáng tỏ vấn đề về một sự lựa chọn sắp xếp xã hội hợp lý nhằm giải quyết những ảnh hưởng bất lợi. Tất cả các giải pháp đều cần có chi phí và không có một lý do nào để cho rằng quy định của chính phủ được xem là cách giải quyết vấn đề đơn giản vì thị trường hay công ty không thể giải quyết tốt vấn đề. Trên thực tế, ta chỉ có thể có quan điểm về chính sách làm hài lòng mọi người khi bình tĩnh nghiên cứu xem thị trường, công ty và chính phủ sẽ giải quyết vấn đề ảnh hưởng bất lợi này như thế nào. Các nhà kinh tế cần nghiên cứu công việc của người môi giới khi liên kết các bên lại với nhau, kết quả của các hiệp định giới hạn, vấn đề của công ty phát triển kinh doanh bất động sản quy mô lớn, hoạt động của chính phủ về chia vùng và quy định về các hoạt động khác. Tôi tin tưởng rằng các nhà kinh tế và những người hoạch định chính sách nói chung đều có xu hướng đánh giá quá cao những lợi ích thu được từ các quy định của chính phủ. Nhưng sự tin tưởng này, thậm chí nếu có được chứng minh, cũng chỉ nhằm gợi ý rằng quy định của chính phủ nên được giảm bớt. Nó không nói với chúng ta nơi nào đường giới hạn được vẽ nên nhưng dường như với tôi điều này đến từ nghiên cứu cụ thể về những kết quả thực sự của việc giải quyết vấn đề theo hướng khác. Nhưng thật không may mắn nếu nghiên cứu này của tôi được thực hiện với sự hỗ trợ của phân tích kinh tế sai lầm. Mục đích của bài viết này là để chỉ ra cách tiếp cận kinh tế nên làm đối với vấn đề này.