PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
MÙ CĂNG CHẢI
KÌ THI CHỌN HSG CẤP HUYỆN
ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN
NĂM HỌC 2022-2023
MÔN: SINH HỌC 8
Thời gian làm bài: 120 phút
( Đề này gồm có 06 câu, 01 trang )
- Họ và tên học sinh: ………………………………Số báo danh …………………
Họ tên, chữ ký giám thị 1:
…………………………………………………………………….
Họ tên, chữ ký giám thị 2.
……………………………………………………………………..
Số phách
ĐỀ BÀI
Phần I: Lý thuyết ( 17 điểm )
Câu 1 ( 3 điểm)
a. Nêu các hình thức sinh sản ở động vật. Phân biệt các hình thức sinh sản đó
b. Trình bày sự tiến hóa của hình thức sinh sản hữu tính
Câu 2 ( 4 điểm)
a. Phân tích những đặc điểm của bộ xương người thích nghi với tư thế đứng thẳng và
đi bằng hai chân
b. Chứng minh rằng: Trong thành phần hóa học của xương có cả chất hữu cơ và chất
vô cơ làm xương bền chắc và mềm dẻo?
Câu 3 ( 3 điểm)
So sánh quá trình hô hấp và quang hợp? Vì sao hô hấp và quang hợp trái ngược nhau
nhưng lại có quan hệ chặt chẽ với nhau?
Câu 4 ( 2 điểm)
Vacxin là gì? Vì sao người có khả năng miễn dịch sau khi được tiêm vacxin hoặc khi
bị mắc một số bệnh hiễm khuẩn nào đó? Hãy so sánh miễn dịch tự nhiên với miễn dịch nhân
tạo
Câu 5 ( 5 điểm)
a. Sự mỏi cơ là gì? Nguyên nhân gây mỏi cơ? Biện pháp khắc phục sự mỏi cơ?
b. Có khi nào cả cơ gấp và cơ duỗi cùng một bộ phận cơ thể cùng co tối đa hoặc cùng
dãn tối đa không?
c. Vì sao nói hệ cơ người tiến hóa hơn hệ cơ động vật?
Phần II: Thực hành ( 3 điểm)
Câu 1. (3 điểm):Thực hành sơ cứu và băng bó cho người gãy xương cẳng tay
-------- Hết ----------
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
KÌ THI CHỌN HSG CẤP HUYỆN
HƯỚNG DẪN CHẤM
ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN
NĂM HỌC 2022-2023
MÔN: SINH HỌC 8
( Hướng dẫn chấm gồm 04 trang )
Câu Đáp án Điểm
Câu 1
( 3đ)
a. Động vật có 2 hình thức sinh sản: sinh sản vô tính và sinh sản
hữu tính
- Sinh sản vô tính là hình thức không có sự kết hợp giữa tế bào sinh
dục đực và cái.
- Sinh sản hữu tính là hình thức sinh sản có sự kết hợp giữa tế bào
sinh dục đực ( tinh trùng) với tế bào sinh dục cái ( trứng)
- Phân biệt sinh sản vô tính và hữu tính
Sinh sản vô tính Sinh sản hữu tính
- Không có sự kết hợp tế bào sinh
dục đực và cái
- Có 1 cá thể tham gia
- Thừa kế đặc điểm của 1 cá thể
- Có sự kết hợp tế bào sinh dục đực
và cái
- Có 2 cá thể tham gia
- Thừa kế đặc điểm của 2 cá thể
b. Sự tiến hóa của hình thức sinh sản hữu tính
- Từ thụ tinh ngoài tới thụ tinh trong
- Đẻ nhiều trứng -> đẻ ít trứng -> đẻ con
- Phôi phát triển có biến thái -> phát triển trực tiếp không có nhau
thai -> phát triển trực tiếp có nhau thai
- Con non không được nuôi dưỡng -> được nuôi dưỡng bằng sữa mẹ
-> được học tập thích nghi với cuộc sống.
2
1
Câu 2
( 4đ)
1. Phân tích những đặc điểm của bộ xương người thích nghi với
tư thế đứng thẳng và đi bằng hai chân:
Đặc điểm cấu tạo Sự thích nghi
Lồng ngực nở rộng sang hai bên và
dẹp theo hướng trước sau.
Để dồn trọng lượng các nội
quan lên xương chậu và tạo
cử động dễ dàng cho chi trên
khi lao động.
Cột sống đứng, có dạng hình chữ S
và cong ở 4 chỗ.
- Chịu đựng trọng lượng của
đầu và tác dụng chấn động
từ các chi dưới lúc di
chuyển.
Xương chậu nở và rộng, xương đùi
to.
Chịu đựng trọng lượng của
các nội quan và của cơ thể.
Xương gót phát triển và lồi ra phía
sau, các xương bàn chân khớp với
nhau tạo thành vòm.
Để dễ di chuyển và giảm bớt
chấn động có thể gây tổn
thương cho chân và cơ thể
khi vận động.
2
Các xương cử động của chi trên
khớp động và linh hoạt, đặc biệt là
các xương ngón tay.
Để chi trên cử động được
theo nhiều hướng và bàn tay
có thể cầm nắm, chế tạo
công cụ lao động và thực
hiện động tác lao động.
Xương sọ phát triển tạo điều kiện
cho não và hệ thần kinh phát triển.
Để định hướng lao động và
phát triển nhận thức tốt hơn.
b. Trong thành phần hóa học của xương có cả chất hữu cơ và chất
vô cơ được chứng minh qua 2 thí nghiệm sau
- Lấy 1 xương đùi ếch trưởng thành ngâm trong cốc đựng dung dịch
axit HCl 10% ta thấy những bọt khí nổi lên từ xương -> đó là do
phản ứng giữa HCl với chất vô cơ ( CaCO3) tạo ra khí CO2. Sau 10-
15 phút bọt khí không nổi lên nữa, lấy xương ra, rửa sạc ta thấy
xương trở nên mềm dẻo -> chỉ còn lại chất hữu cơ.
- Đốt 1 xuơng đùi ếch khác trên ngọn lửa đèn cồn cho đến khi
xương không còn cháy nữa, không còn thấy khói bay lên ( có nghĩa
là chất hữu cơ đã cháy hết) -> Bóp nhẹ phần xương đã đốt ta tháy
giòn và bở ra ( chỉ còn lại chất vô cơ), cho vào cốc đựng HCl 10%
ta thấy chúng tan ra và nổi bọt khí giống như trên, chứng tỏ xương
có chất vô cơ.
-> xương kết hợp giữa 2 thành phần chất hữu cơ và vô cơ nên có
tính bền chắc và mềm dẻo
1
1
Câu 3
(3đ)
-So sánh quá trình quang hợp và hô hấp:
Hô hấp Quang hợp
Hô hấp:
Chất hữu cơ + Khí oxi Năng lượng +Khí cacbonic +Hơi nước
Quang hợp:
Nước + Khí cacbonic
ánh áng
êp luc
s
Di
Tinh bột + Khí ôxi
-Hô hấp diễn ra cả ngày và
đêm
- Lấy ôxi để phân giải chất
hữu cơ tạo năng lượng cho
các hoạt động sống.
- Thải khí cacbonic và hơi
nước.
- Diễn ra ban ngày (khi có ánh sáng)
- Sử dụng nước, khí cacbonic và năng
lượng ánh sáng mặt trời để chế tạo ra
tinh bột và những chất hữu cơ khác cần
cho cây.
- Nhả khí ôxi
- Hô hấp và quang hợp trái ngược nhau nhưng có liên quan chặt
chẽ với nhau vì 2 quá trình này cần có nhau: Hô hấp cần chất hữu cơ
do quang hợp chế tạo ra, quang hợp và hoạt động sống của cây lại
cần có năng lượng do hô hấp sản ra. Cây không thể sống được nếu
thiếu 1 trong 2 quá trình đó.
2
1
Câu 4
(2đ)
- Vacxin là dịch có chứa độc tố của vi khuẩn gây bệnh nào đó đã
được làm yếu dùng tiêm vào cơ thể người để tạo ra khả năng miễn
dịch bệnh đó
0.25
- Người có khả năng miễn dịch sau khi tiêm vacxin hoặc sau khi bị
mắc một số bệnh nhiễm khuẩn:
+ Tiêm vacxin tạo khả năng miễn dịch cho cơ thể vì: Độc tố của vi
khuẩn là kháng nguyên nhưng do đã được làm yếu nên khi vào cơ
thể người không đủ khả năng gây hại. Nhưng nó cơ tác dụng kích
thích tế bào bạch cầu sản xuất ra kháng thể. Kháng thể tạo ra tiếp
tục tồn tại trong máu giúp cơ thể miễn dịch được với bệnh đó.
+ Sau khi mắc một bệnh nhiễm khuẩn nào đó, có khả năng miễn
dịch bệnh đó vì: Khi xâm nhập vào cơ thể người, vi khuẩn tiết ra
độc tố. Độc tố là kháng nguyên có khả năng kích thích tế bào bạch
cầu xuất ra kháng thể để chống lại. Nếu cơ thể sau đó khỏi bệnh thì
kháng thể đã có sẵn trong máu giúp cơ thể miễn dịch bệnh đó.
- Miễn dịch tự nhiên giống và khác miễn dịch nhân tạo:
+ Giống nhau: Đều là khả năng của cơ thể không mắc phải một hay
một số bệnh nào đó.
+ Khác nhau:
Miễn dịch tự nhiên Miễn dịch nhân tạo
Là miễn dịch có được sau khi cơ
thể mắc một bệnh nào đó và tự
khỏi hoặc khi sinh ra đã có
( bẩm sinh)
Là miễn dịch có được sau khi cơ
thể được tiêm vacxin phòng bệnh.
1,0
0,25
0,5
Câu 5
(5đ)
a.
- Sự mỏi cơ
+ Mỏi cơ là hiện tượng cơ giảm dần đến không còn phản ứng với
kích thích của môi trường.
+ Trong lao động mỏi cơ biểu hiện ở việc giảm khả năng sinh ra
công, các thao tác lao động kém chính xác và thiếu hiệu quả
- Nguyên nhân: do cơ thể không được cung cấp đủ oxi nên tích tụ
axit lactic đầu độc cơ.
- Biện pháp chống mỏi cơ: nghỉ ngơi kết hợp với xoa bóp để giúp
máu thải nhanh axit lactic
b. Không khi nào cả hai cơ gấp và duỗi cùng co tối đa
- Cơ gấp và cơ duỗi của một bộ phận cơ thể cùng duỗi tối đa khi các
cơ này mất khả năng tiếp nhận kích thích do đó mất trương lực cơ
( trường hợp người bị liệt)
c. Hệ cơ người tiến hóa hơn so với hệ cơ động vật được thể hiện ở
sự phân hóa các cơ chi trên, chi dưới, sự phân hóa và phát triển cơ
mặt và cơ lưỡi
- Cơ chi trên: Phân hóa thành nhiều nhóm cơ nhỏ phụ trách những
hoạt động đa dạng và tinh vi, đặc biệt là sự khéo léo của đôi bàn tay
-> con người thực hiện đươc các động tác tinh vi khéo léo trong lao
động sáng tạo.
- Cơ chi dưới: Có su hương staapj trung thành nhóm cơ lớn khỏe ->
2
1
2
vận động, di chuyển, tạo thế cân bằng trong dáng đứng thẳng
- Cơ mặt: Phân hóa thành các nhms cơ biểu lộ tình cảm ( cơ nét
mặt)
- Cơ lưỡi phát triển giúp cho việc phát âm của con người.
1
(3đ)
* Dụng cụ:
- Hai thanh nẹp dài 30-40cm, rộng 4-5cm. Nẹp bằng gỗ hoặc tre bào
nhẵn, dày chừng 0,6-1cm.
- Bốn cuộn bang y tế, mỗi cuộn dài 2m hoặc cuộn vải sạch (xé vải
thành các dải rộng 4 - 5cm, khâu lại thành băng dài 2m).
- Bốn miếng vải sạch kích thước 20 x 40cm hoặc gạc y tế.
* Cách tiến hành:
- Phương pháp sơ cứu: Đặt nẹp gỗ hoặc tre vào 2 bên chỗ xương
gãy, đồng thời lót trong nẹp bằng gạc hay vải sạch gấp dày ở các
chỗ đầu xương. Buộc định vị ở 2 chỗ đầu nẹp và 2 bên chỗ xương
gãy.
- Băng bó cố định: Sau khi buộc định vị, dung băng y tế hoặc băng
vải băng cho người bị thương. Băng cần cuốn chặt từ trong ra cổ
tay. Sau đó làm dây đeo cẳng tay vừa băng bó vào cổ.
0,5 đ
0,5 đ
0,5 đ
0,75 đ
0,75 đ