Đ nh giá tài s n vô hình c a doanh nghi p ủ ệ ả ị
ị ả ở ỹ k thu t mà là ậ ậ vĩ mô và vi mô làm đ u vào cho m i k thu t ọ ỹ ế ầ Vi c đ nh giá tài s n vô hình khó khăn không ph i ệ ả các s li u kinh t ở ố ệ đ nh giá. ị
c khi nói v nh ng khó khăn trong vi c đ nh giá tr tài s n vô hình ữ ả ị ị ề ệ ụ ắ ướ ạ ộ ệ ầ ệ ầ ả ạ ả ng hi u và tên tu i n i ti ng, tài s n ổ ổ ế ổ ươ ệ ệ ớ Tr ướ c a doanh nghi p và cách kh c ph c, c n quanh tr hai năm tr c đây. ở ủ c l n, ho t đ ng t Đó là vào năm 2004, m t s doanh nghi p Nhà n ố t ướ ớ ộ ố nh Vinamilk, B o Minh, Vietcombank đã có k ho ch c ph n hoá trong năm nay và nh ng ữ ế ư năm t vô hình có th có giá tr không kém tài s n h u hình. i đây. Các doanh nghi p Nhà n ị c này đ u có th ề ướ ả ữ ể
ặ ứ ộ ế ủ i th kinh doanh c a các doanh i nhu n bình quân c a doanh ướ ự ả ổ ị ủ ậ Lúc đó, m c dù B tài chính đã quy đ nh công th c tính giá tr l ị ị ợ nghi p Nhà n l c (d a trên giá tr tài s n trên s sách và t ỷ ệ ợ nghi p), nh ng các công th c này khó áp d ng trên th c t ứ ư l . ự ế ệ ệ ụ
ệ ọ v n. Vì th , còn r t nhi u tranh lu n xung quanh vi c tìm t nghiêm tr ng đ i v i các doanh nghi p Nhà n ệ ể ố ớ ư ấ ấ ề ụ i pháp đ nh giá tài s n vô hình phù h p, đ c bi ướ ớ ậ t là đ i v i các doanh nghi p Nhà n ặ ư ả ị c l n trong các ngành ệ ướ c ề ố ớ ế ặ ệ ệ ả ả ợ V n đ này đ c bi ấ d ch v nh b o hi m, ngân hàng, t ị ra gi l n.ớ
Trên c s nào đ xác đ nh giá tr ơ ở ể ị ị
ị ấ ượ ủ ệ ị ổ ả ng hi u c a m t ngân hàng hay m t công ty ị ươ ượ ệ ỉ ự c chính xác giá tr c a tài s n vô hình c a doanh nghi p. Làm sao ch d a ủ ư ộ ự ữ ộ ị 79 c a B tài chính (d a trên giá tr i nhu n c a doanh nghi p và lãi su t trái phi u Chính l c trên s sách, t ổ ộ ủ ệ ủ ế ậ ấ R t khó xác đ nh đ ị ủ trên giá tr s sách mà xác đ nh đ c giá tr th ị b o hi m? Do v y nh ng quy đ nh hi n hành theo thông t ậ ể ị ả ệ l v n c a Nhà n ướ ủ ố ỷ ệ ợ ph ) là r t không h p lý và không có c s . ơ ở ủ ấ ợ
v n đ nh giá và chi n l c, Cty Pricewaterhouse ế ượ ộ ị t Nam đã phát bi u: “Có nh ng k thu t đ c bi ệ ư ấ ỹ ệ ể ượ ị ể ọ ầ ộ c giá tr vô hình t đ xác đ nh đ ị ọ ng pháp đ nh giá phù h p. M t vai trò quan tr ng ợ ậ ữ c và t p trung vào xây d ng nh ng ậ ặ ị ể ượ ạ ượ ự v n đ nh giá là giúp lãnh đ o doanh nghi p hi u đ t o d ng giá tr (vô hình) cho doanh nghi p”. Năm 2004, ông Kelvin Lee, GĐ B phân t Coopers Vi ữ và đi u quan tr ng là c n ch n đ c ph ươ ọ ề c a t ủ ư ấ y u t ế ố ạ ệ ệ ị ự ị
ệ ấ ỡ ỡ ộ ộ ộ ự ế ệ t ị ủ ả ả ự ạ ị ạ ề ủ ự ệ ề ả ả chúng, khi c n “bán” doanh nghi p ho c CPH l ồ ạ i t tính toán giá i ch ng bi ẳ ệ ế ầ ặ ạ Hi n nay chúng ta còn r t b ng khi đ nh giá m t tài s n vô hình nào đó cho m t doanh nghi p . M t th c tr ng đáng quan ng i v năng l c qu n tr c a chúng ta là: không quy t li ệ v i vi c xây d ng các tài s n vô hình c a doanh nghi p , có ít nhi u tài s n vô hình r i l ớ ệ không vun vén gìn gi ữ tr các tài s n vô hình. ả ị
ng vì t tr ng tài s n vô hình trong t ng tài s n t l ề th ẽ ườ ứ ậ thu n v i m c đ ả ỷ ệ ớ ứ ế ể ỷ ọ ộ ớ t m vĩ mô, khi mà qu c gia còn Đi u này cũng là l ả phát tri n KH-KT nói riêng và đ l n c a n n kinh t ề tr ng thái kinh t ở ầ ủ ở ạ ổ ng, kinh t th tr ế ị ườ nông nghi p l c h u. ệ ạ ế ộ tri th c nói chung. Đó là ậ ố
ố ệ ề ả ự ế ắ ấ m c doanh nghi p thì ngay lúc này, tài s n vô hình đã là s ng còn. Các lãnh đ o doanh ạ t đích xác ề ể ả ệ ứ Còn ở ứ nghi p c n hi u r t rõ v tài s n vô hình, xây d ng, vun đ p, khai thác và nh t là bi ể ấ ầ ệ giá tr b ng ti n c a chúng. Hi n chúng ta ch a có tri th c và còn ít các chuyên gia am hi u v ị ằ ư ủ ề tài s n vô hình. ả
ả ườ ng coi là có 5 lo i tài s n vô hình đ ạ ượ ạ ả ị ứ ế ng hi u, tên th ề ươ ệ ẩ ậ ữ ỹ ệ ươ ng pháp, ch ươ ề ợ ồ ố ệ ủ ụ ệ ố ứ ự ả c đ nh danh và lo i 6 là nh ng tài s n vô Chúng ta th hình khác. Đó là: 1. Các sáng ch , phát minh, công th c, quy trình, mô hình, k năng; 2. B n ả ng m i, nhãn quy n và các tác ph m văn h c, âm nh c, ngh thu t; 3. Th ạ ạ ọ ng trình, h hi u hàng hoá; 4. Quy n kinh doanh, gi y phép, h p đ ng; 5. Ph ệ ấ ươ th ng, th t c, kh o sát, nghiên c u, d báo, d toán, danh sách khách hàng, các s li u k ỹ ự thu t; 6. Các lo i tài s n vô hình khác (nh đ i ngũ nhân l c, v trí kinh doanh...). ư ộ ự ậ ạ ả ị
Ba nhóm ph ng pháp đ nh giá tài s n vô hình ươ ả ị
i có nhi u ph ề ặ ỹ ộ ng pháp đ nh giá tài s n vô hình. Chúng ta c n có đ i ươ ả ầ t v n d ng chúng vào th c ti n. Các ề ươ ế ậ ự ễ ụ ả ng pháp giá thành và (3) ph ng pháp l ươ ng ợ i ươ ươ ươ V m t k thu t, th gi ị ế ớ ậ ng pháp này và bi ngũ chuyên gia am hi u các ph ể chuyên gia đã h th ng hóa r t nhi u k thu t đ nh giá tài s n vô hình thành 3 nhóm ph ậ ị ỹ ề ấ ệ ố pháp: (1) ph ng pháp ti p c n th tr ng, (2) ph ị ườ ậ ế t c.ứ
ị ư ố ộ ỹ ấ ậ Theo quy đ nh c a B Tài chính trong Thông t đ thu c nhóm ph c phép áp d ng chính th c là (1) tài s n ròng và (2) dòng ti n chi ượ ộ s 79/2002/TT-BTC thì hai k thu t đ nh giá ế ậ ị t kh u. Hai k thu t này ả i t c. Đây là nh ng k thu t đ nh giá ph bi n nh t. ợ ứ ứ ng pháp đ nh giá theo l ị ậ ị ỹ ổ ế ủ ụ ươ ề ỹ ữ ấ
ư ấ ữ ậ ể ậ ộ ứ ư ợ ụ ậ ỹ ể ậ ộ ậ ị ụ ị ụ v n v đ nh giá có th v n d ng ớ ng h p là b t bu c. Vì v i ắ ng h p c th ta không th v n d ng các k thu t thu c nhóm ph ng pháp tính ươ i t c. Ch ng h n khi đ nh giá m t ph n m m mà bu c ph i v n d ng k thu t đ nh giá ề ỹ ầ c ho c th c hi n r t hình th c. i t c thì h u nh không th th c hi n đ Theo chúng tôi, các doanh nghi p và nh ng chuyên gia t ệ nh ng k thu t khác, có th là đ ki m ch ng, nh ng cũng có tr ữ ể ể ể ỹ m t s tr ộ ố ườ theo l ợ ứ theo l ợ ứ ề ị ườ ộ ả ậ ệ ấ ụ ể ạ ư ợ ẳ ầ ể ự ộ ự ượ ứ ệ ặ
ị ấ các s li u kinh t ố ệ ả ậ ị ề ỹ ế ộ ở ự ệ tri th c v k thu t đ nh giá mà là ứ ọ ỹ ầ ệ ớ ẻ ở vĩ mô (nhà n ả ả ậ ắ ộ ơ tri th c và kinh t Th c s vi c đ nh giá tài s n vô hình là khó khăn và còn r t m i m VN. Cái khó chính không ự c, xã h i) và vi mô ph i ả ở ướ (doanh nghi p ) làm đ u vào cho m i k thu t đ nh giá. Tuy nhiên, c các ch doanh nghi p , ệ ủ ậ ị c các c quan qu n lý nên xem đây là tr n chi n mà chúng ta ph i th ng trong cu c ch i kinh ế ả ơ toàn c u. th tr t ế ị ườ ả ng, kinh t ế ứ ế ầ
ng nào khác là chúng ta ph i h c và hành. C r t rè mãi thì m t mát ngày ườ ả ọ ứ ụ c ta còn ít, nh ng kh ng đ nh là có. Dù ề ấ ị ư ề ẳ ệ ấ ể ể ể ọ ủ ủ ệ n ở ướ ỉ ả ệ ề ậ ớ ữ ế ấ ầ ọ ử ụ ồ ấ ệ ạ ả ả ớ Không có con đ càng nhi u. Các chuyên gia am hi u v n đ này ậ sao vi c các ch doanh nghi p h c đ hi u, đ ch huy doanh nghi p c a mình trong tr n ể chi n giành l y nh ng đ ng ti n th t l n nh tài s n vô hình là quan tr ng hàng đ u và song ờ song v i nó là đào t o g p các chuyên gia v đ nh giá tài s n vô hình và s d ng hi u qu các ề ị chuyên gia t v n này. ư ấ
Tp.HCM ọ ả ị ở ế c các ch doanh nghi p và các chuyên gia kinh t c m ra ở quan tâm có th ệ ượ ế ể Nh ng l p h c v lý thuy t và th c hành đ nh giá tài s n vô hình đang đ ớ là c h i t b ề ữ t đ t ng b ướ ơ ộ ố ể ừ c đ u tích lũy tri th c v v n đ này. ứ ự ủ ề ề ấ ướ ầ
