BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ XÂY DỰNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KIẾN TRÚC HÀ NỘI
NGUYỄN HẢI NAM
ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP BẢO ĐẢM CẤP NƯỚC AN TOÀN CHO THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG ĐẾN NĂM 2030
LUẬN VĂN THẠC SĨ KỸ THUẬT CƠ SỞ HẠ TẦNG
Hà Nội, năm 2015
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ XÂY DỰNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KIẾN TRÚC HÀ NỘI
NGUYỄN HẢI NAM KHÓA 2013 – 2015
ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP BẢO ĐẢM CẤP NƯỚC AN TOÀN CHO THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG ĐẾN NĂM 2030
LUẬN VĂN THẠC SĨ
Chuyên ngành: Kỹ thuật cơ sở hạ tầng
Mã số: 60.58.02.10
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
PGS. TS. NGUYỄN HỒNG TIẾN
Hà Nội, năm 2015
LỜI CẢM ƠN
Tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với PGS.TS. Nguyễn Hồng
Tiến, đã tận tình giúp đỡ, hướng dẫn, cung cấp tài liệu và động viên tác giả
trong quá trình nghiên cứu và hoàn thiện luận văn.
Tác giả xin trân trọng cảm ơn các thầy, cô giáo, các cán bộ Khoa Sau đại
học Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội cùng các bạn đồng nghiệp đã giúp đỡ,
chỉ dẫn tận tình trong quá trình hoàn thành luận văn này!
Hà Nội, ngày… tháng… năm 2015
TÁC GIẢ LUẬN VĂN
Nguyễn Hải Nam
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan Luận văn thạc sĩ này là công trình nghiên cứu khoa học
độc lập của tôi. Các số liệu khoa học, kết quả nghiên cứu của Luận văn là
trung thực và có nguồn gốc rõ ràng.
TÁC GIẢ LUẬN VĂN
Nguyễn Hải Nam
MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN
LỜI CAM ĐOAN
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ
PHẦN MỞ ĐẦU ................................................................................................ 1
Lý do chọn đề tài ............................................................................................ 1
Mục đích nghiên cứu ...................................................................................... 1
Phạm vi – đối tượng nghiên cứu ..................................................................... 2
Phương pháp nghiên cứu ................................................................................ 2
Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài ........................................................ 2
Cấu trúc luận văn............................................................................................ 3
PHẦN NỘI DUNG ............................................................................................ 5
CHƯƠNG 1. THỰC TRẠNG VỀ CẤP NƯỚC AN TOÀN TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG…………………………………………………….5
1.1. Tổng quan về tình hình bảo đảm cấp nước an toàn ở Việt Nam ............... 5
1.2.1. Vị trí địa lý ....................................................................................... 7
1.2.2. Tình hình phát triển kinh tế xã hội của thành phố Đà Nẵng .............. 8
1.2.3. Khái quát về hạ tầng kỹ thuật thành phố Đà Nẵng: ......................... 11
1.3. Hiện trạng về cấp nước trên địa bàn thành phố Đà Nẵng ....................... 16
1.3.1. Hiện trạng về hệ thống cấp nước thành phố Đà Nẵng ..................... 16
1.3.2 Hiện trạng về vận hành hệ thống cấp nước của thành phố Đà Nẵng ..... 22
1.4. Tình hình thực hiện bảo đảm cấp nước an toàn thành phố Đà Nẵng ...... 26
1.2. Giới thiệu về thành phố Đà Nẵng............................................................. 6
1.4.1. Nguồn nước: ................................................................................... 26
1.4.2. Hoạt động của nhà máy: ................................................................. 28
1.4.3. Chất lượng và hoạt động của mạng lưới đường ống cấp nước: ........ 30
1.4.4. Chất lượng nước tiêu thụ ................................................................ 31
1.4.5. Về cung cấp nước ........................................................................... 31
1.5. Đánh giá chung ...................................................................................... 31
CHƯƠNG 2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP BẢO ĐẢM CẤP NƯỚC AN TOÀN CHO THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG ............ 33
2.1. Cở sở lý luận ......................................................................................... 33
2.1.1. Vai trò của việc bảo đảm cấp nước an toàn ..................................... 33
2.1.2. Yêu cầu của việc bảo đảm cấp nước an toàn ................................... 34
2.1.3. Các nguy cơ rủi ro trong cấp nước an toàn ...................................... 34
2.1.4. Các yêu cầu về chất lượng nước cấp ............................................... 36
2.1.5. Lợi ích và thách thức của việc bảo đảm cấp nước an toàn ............... 36
2.1.6. Hệ thống điều khiển, giám sát và thu thập dữ liệu với bảo đảm cấp nước an toàn ............................................................................................. 38
2.1.8. Phương pháp phân vùng tách mạng với việc bảo đảm cấp nước an toàn .......................................................................................................... 47
2.2. Một số quy định pháp lý có liên quan đến bảo đảm cấp nước an toàn .... 50
2.2.1. Tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật ...................................................... 50
2.2.2. Các quy định pháp lý khác có liên quan .......................................... 51
2.3. Kinh nghiệm trong nước và nước ngoài về bảo đảm cấp nước an toàn .. 54
2.1.7. Bảo trì bảo dưỡng và sửa chữa đường ống nhằm thực hiện bảo đảm cấp nước an toàn ............................................................................... 43
2.3.1. Kinh nghiệm trong nước ................................................................. 54
2.3.2. Kinh nghiệm nước ngoài ................................................................. 60
CHƯƠNG 3. ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP BẢO ĐẢM VIỆC CẤP NƯỚC AN TOÀN TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG ..................... 65
3.1. Giải pháp quy hoạch cấp nước .......................................................... 65
3.1.1. Lựa chọn nguồn nước để bảo đảm an toàn cấp nước ................... 65
3.1.2. Về mạng lưới cấp nước ............................................................... 66
3.3. Giải pháp giảm thiểu nguy cơ rủi ro trong cấp nước an toàn ............. 68
3.2. Giải pháp bảo vệ nguồn nước ............................................................ 67
3.3.1. Dự báo các nguy cơ rủi ro của hệ thống cấp nước Đà Nẵng ........ 68
3.4. Giải pháp giám sát và nâng cao chất lượng nước .............................. 72
3.3.2. Các giải pháp giảm thiểu nguy cơ ............................................... 70
3.4.1. Tăng cường chất lượng nước cấp ................................................ 72
3.5. Giải pháp giảm tỷ lệ thất thoát nước hướng tới bảo đảm cấp nước an toàn 76
3.4.2. Kiểm tra chất lượng nước cấp ..................................................... 76
3.5.2. Phương pháp dò tìm rò rỉ bằng các thiết bị ...................................... 84
3.5.3. Giải pháp lắp đặt bổ sung vật tư thiết bị .......................................... 91
KẾT LUẬN – KIẾN NGHỊ .......................................................................... 95
TÀI LIỆU THAM KHẢO
3.5.1. Giải pháp phân vùng tách mạng ...................................................... 77
1
PHẦN MỞ ĐẦU
Lý do chọn đề tài
Nước là một dạng tài nguyên đặc biệt quan trọng, là thành phần thiết
yếu của sự sống và môi trường, quyết định sự tồn tại, phát triển của mỗi quốc
gia. Tuy nhiên, trên khắp thế giới, nhiều người còn chưa được cấp nước an
toàn và đầy đủ để đáp ứng những nhu cầu cơ bản nhất của họ. Tài nguyên
nước đang bị đe doạ bởi các chất thải và ô nhiễm, bởi việc khai thác sử dụng
kém hiệu quả, bởi sự thay đổi mục đích sử dụng đất, thay đổi khí hậu toàn cầu
và nhiều nhân tố khác.
Trong thời gian vừa qua, tại một số đô thị ở Việt Nam đã xảy ra những
sự cố như: nguồn cấp nước sinh hoạt bị ô nhiễm, nhiễm mặn, vỡ đường ống
cấp nước, rò rỉ thất thoát đặc biệt một số chỉ tiêu về chất lượng nước không
bảo đảm quy chuẩn… đã tác động đến an toàn cấp nước và ảnh hưởng trực
tiếp đến sức khỏe, chất lượng cuộc sống của dân cư đô thị.
Thành phố Đà Nẵng là đô thị loại I trực thuộc Trung ương, là một trung
tâm kinh tế có vai trò quan trọng trong khu vực miền Trung, trong những năm
vừa qua Thành phố đã quan tâm đầu tư xây dựng, cải tạo nâng cấp hệ thống
nguồn tiếp nhận, nguồn nước cấp cho Thành phố có nguy cơ suy giảm, ô
nhiễm, nhiễm mặn. Áp lực cấp nước ở các khu vực trung tâm thường giảm và
các khu vực cuối nguồn nước yếu dần do nguồn nước cấp cho thành phố
giảm; đường ống cấp nước rò rỉ, tỷ lệ thất thoát cao khoảng 20,2%. Chính vì
vậy, việc tác giả lựa chọn đề tài “Đề xuất một số giải pháp bảo đảm cấp
cấp nước. Tuy nhiên, dưới tác động của biến đổi khí hậu, xả thải bừa bãi ra
nước an toàn cho thành phố Đà Nẵng đến năm 2030” là cần thiết.
Mục đích nghiên cứu
2
- Tổng hợp phân tích, đánh giá về thực trạng bảo đảm cấp nước an toàn
trên địa bàn thành phố Đà Nẵng.
- Trên cơ sở lý luận và thực tiễn đề xuất các giải pháp bảo đảm cấp
nước an toàn cho thành phố Đà Nẵng.
Phạm vi – đối tượng nghiên cứu
- Phạm vi nghiên cứu:
+ Theo không gian: toàn bộ ranh giới thành phố Đà Nẵng.
+ Theo thời gian: Theo giai đoạn quy hoạch chung thành phố Đà Nẵng
đến năm 2030.
- Đối tượng nghiên cứu: cung cấp nước sạch bảo đảm an toàn.
Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp điều tra, khảo sát, thu thập thông tin.
- Phương pháp phân tích, tổng hợp.
- Phương pháp kế thừa.
- Phương pháp thống kê.
- Phương pháp sơ đồ, bản đồ.
Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
- Ý nghĩa khoa học: tổng hợp cơ sở khoa học về cấp nước an toàn; kinh
nghiệm về bảo đảm an toàn cấp nước từ đó đề xuất áp dụng cho một địa
phương cụ thể.
- Ý nghĩa thực tiễn: Đề xuất một số giải pháp bảo đảm cấp nước an
toàn có thể áp dụng cho các đô thị ở Việt Nam đặc biệt cho thành phố Đà
Nẵng – địa phương chưa lập Kế hoạch Cấp nước an toàn.
Một số khái niệm :
3
- Cấp nước an toàn là việc cung cấp nước ổn định, duy trì đủ áp lực,
liên tục, đủ lượng nước, bảo đảm chất lượng nước theo quy chuẩn quy định.
[20]
- Bảo đảm cấp nước an toàn là những hoạt động nhằm giảm thiểu, loại
bỏ, phòng ngừa các nguy cơ, rủi ro gây mất an toàn cấp nước từ nguồn nước
qua các công đoạn thu nước, xử lý, dự trữ và phân phối đến khách hàng sử
dụng nước. [20]
- Kế hoạch cấp nước an toàn là các nội dung cụ thể để triển khai thực
hiện việc bảo đảm cấp nước an toàn. [20]
- SCADA là hệ thống điều khiển, giám sát và thu thập dữ liệu
(Supervisory control and Data Acquisition) có cấu trúc cơ bản theo sơ đồ
khối.
Cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, kiến nghị và tài liệu tham khảo, nội dung
chính của luận văn được chia làm 3 chương chính:
Chương 1: Thực trạng về cấp nước an toàn trên địa bàn thành phố Đà
Nẵng
nước an toàn cho thành phố Đà Nẵng.
Chương 2: Cơ sở lý luận và thực tiễn đề xuất giải pháp bảo đảm cấp
Chương 3: Đề xuất một số giải pháp bảo đảm việc cấp nước an toàn
trên địa bàn thành phố Đà Nẵng.
Hình 0.1. Bản đồ thành phố Đà Nẵng – địa bàn nghiên cứu
4
THÔNG BÁO Để xem được phần chính văn của tài liệu này, vui lòng liên hệ với Trung Tâm Thông tin Thư viện – Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội. Địa chỉ: T.13 – Nhà H – Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội Đ/c: Km 10 – Nguyễn Trãi – Thanh Xuân Hà Nội. Email: digilib.hau@gmail.com
TRUNG TÂM THÔNG TIN THƯ VIỆN
95
KẾT LUẬN – KIẾN NGHỊ
Kết luận
Cấp nước an toàn đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng
cung cấp nước sạch cho người dân. Cấp nước an toàn được các nước trên thế
giới đặc biệt quan tâm và tổ chức triển khai thực hiện trên toàn quốc. Tại Việt
Nam, có rất nhiều địa phương đã áp dụng kế hoạch cấp nước an toàn một cách có
hiệu quả để đáp ứng những yêu cầu về dịch vụ và chất lượng nước ngày càng
tăng của người dân địa phương.
Đà Nẵng là đô thị loại I trực thuộc trung ương, tác giả đề xuất những giải
pháp bảo đảm cấp nước an toàn cho thành phố nhằm góp phần bảo đảm cung cấp
nước sạch an toàn, chất lượng, liên tục; góp phần xây dựng thành phố là đô thị
môi trường, đáng sống như mục tiêu mà chính quyền thành phố đề ra.
Luận văn đã đánh giá tổng hợp hiện trạng, từ đó đề xuất ra các giải pháp
mang tính khả thi đó là quy hoạch, bảo vệ nguồn nước; giải pháp giảm thiểu
nguy cơ rủi ro trong cấp nước an toàn; giải pháp giám sát và tăng cường chất
lượng nước cấp; giải pháp giảm tỷ lệ thất thoát nước sạch hướng tới bảo đảm cấp
nước an toàn.
Thông qua kết quả của luận văn, tác giả hy vọng có điều kiện để được áp
dụng, mong muốn sự đóng góp của mình góp phần xây dựng thành phố ngày
một văn minh, hiện đại.
Kiến nghị
Trong thời gian sắp tới, ngoài việc từng bước áp dụng các giải pháp kỹ
thuật nhằm bảo đảm việc cấp nước an toàn, tác giả cũng kiến nghị Thành phố
96
sớm ban hành những nội dung cụ thể để triển khai thực hiện việc bảo đảm cấp
nước an toàn thông qua kế hoạch cấp nước an toàn và thành lập Ban chỉ đạo cấp
nước an toàn cấp tỉnh nhằm kiểm tra, giám sát việc thực hiện kế hoạch cấp nước
an toàn, chỉ đạo việc khắc phục xử lý kịp thời các sự cố, các vi phạm gây ô
nhiễm nguồn nước tại vị trí thu nước của công trình cấp nước và các công trình
thuộc hệ thống cấp nước, tuyên truyền giáo dục nâng cao nhận thức của cộng
đồng về bảo vệ nguồn nước, sử dụng nước tiết kiệm và an toàn.
97
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Báo cáo tình hình kinh tế xã hội năm 2014 của Ủy ban nhân dân thành
phố Đà Nẵng;
2. Cục Hạ tầng kỹ thuật, Bộ Xây dựng (2012), Báo cáo kinh nghiệm quốc
tế về đảm bảo cấp nước an toàn;
3. Cục Hạ tầng kỹ thuật, Bộ Xây dựng (2015), kỷ yếu hội thảo Đánh giá
tình hình thực hiện Thông tư số 08/2012/TT-BXD và một số giải pháp
nâng cao hiệu quả việc thực hiện bảo đảm cấp nước an toàn;
4. Cục Hạ tầng kỹ thuật, Bộ Xây dựng (2014), Báo cáo tổng kết tình hình
công tác năm 2014 và phương hướng nhiệm vụ năm 2015;
5. Công ty trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Cấp nước Đà Nẵng
(2014), Báo cáo tổng kết tình hình cấp nước trên địa bàn thành phố Đà
Nẵng năm 2014;
6. Công ty Xây dựng & Cấp nước Thừa Thiên Huế (2009), Sổ tay kế
hoạch cấp nước an toàn;
7. Hoàng Văn Huệ (2012), Mạng lưới cấp nước (tái bản), Nhà xuất bản
xây dựng, Hà Nội;
8. Trịnh Xuân Lai (2012), Quản lý vận hành và thiết kế nâng cấp nhà máy
nước, Nhà xuất bản xây dựng, Hà Nội;
9. Hồ Minh Nam (2014), Nâng cao hiệu quả giảm thất thoát nước trong
mạng lưới cấp nước Quận Liên Chiểu, thành phố Đà Nẵng bằng phương
98
pháp phân vùng tách mạng; luận văn thạc sĩ kỹ thuật cơ sở hạ tầng đô thị,
trường Đại học Kiến trúc Hà Nội;
10. Nghị định 117/2007/NĐ-CP ngày 11/7/2007 của Chính phủ về Sản
xuất, cung cấp và tiêu thụ nước sạch;
11. QCVN 08 : 2008/BTNMT về Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất
lượng nước mặt;
12. QCVN 09 : 2008/BTNMT về Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất
lượng nước ngầm;
13. QCVN 01 : 2009/BYT về Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng
nước ăn uống;
14. QCVN 07:2010/BXD, Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia các công trinh hạ
tầng kỹ thuật đô thị;
15. Quyết định số 2357/QĐ-TTg ngày 04/12/2013 của Thủ tướng Chính
phủ về việc phê duyệt Điều chỉnh quy hoạch chung thành phố Đà Nẵng
đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050;
16. TCVN 33-2006, tiêu chuẩn thiết kế cấp nước – mạng lưới đường ống
và công trình;
17. Tổng công ty Cấp nước Sài Gòn (2013), Sổ tay Chỉ dẫn kỹ thuật thi
công;
18. Tổng công ty Cấp nước Sài Gòn (2013), Sổ tay Chỉ dẫn hoạt động
giảm thất thoát thất thu nước sạch;
99
19. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) (2012), Sổ tay Kế hoạch cấp nước an
toàn;
20. Thông tư 08/2012/TT-BXD ngày 21/11/2012 của Bộ Xây dựng về
hướng dẫn thực hiện cấp nước an toàn;
