Ộ Ủ Ệ C NG HÒA XÃ H I CH NGHĨA VI T NAM
ộ ậ ự Ộ Đ c l p – t ạ do – H nh phúc
Ế Ệ
SÁNG KI N KINH NGHI M ạ ự ứ ộ ố ả “M t s gi i pháp t o s h ng thú và yêu thích các bài hát dân ca
ọ ố cho các em h c sinh kh i 1,2,3”
ơ Ế Nông Th Minh ọ ể ằ ố
ị ng ti u h c Ng c xuân Thành ph Cao B ng. ệ ệ ạ ố ớ Ụ ự ạ ọ Th c hi n đ i v i vi c d y môn Âm nh c
Ế ƯỚ Ả I. TÁC GI SÁNG KI N: ườ ị Tr Đ n V : Ự II. LĨNH V C ÁP D NG: ọ ể ấ c p ti u h c III. TH C TR NG TR C KHI ÁP D NG SÁNG KI N:
ề
ữ ủ ồ ạ ổ ấ ơ ơ ể ơ c hát lên nh ng bài dân ca, đ ng dao đ vui ch i gi
ế ụ ẻ ả ẩ ẻ ớ c, giáo d c tình c m và th m m cho tr . Đó là đi u hay l
ể ụ ề ạ ỹ ẹ ế ớ
ầ ể ứ ể ạ
ờ
ộ ạ ụ ể ể ế
ộ c làm quen đ các em hi u bi ơ ậ ự ứ ụ ệ ầ ầ
Ụ Ạ Ự ộ ẻ ừ ủ ọ t lòng, dân ca đã dành cho tr nh ng bài hát đ n s , m c th a l Ngay t ể ư ẻ ấ ọ ươ ư ng, ng t ngào đ đ a tr vào gi c ng êm đ m. Chuy n sang m c nh ng du d ả ữ ạ ượ ơ tu i u th các em l i i đ ệ ế ậ trí, luy n cho tr quen ti ng nói ti p c n v i thiên nhiên. Giáo d c tình yêu quê ấ ướ ẽ ả ươ ng đ t n ph i, h ữ ử ứ cách ng x , cách giao ti p v i ông bà, cha m , th y cô giáo, b n bè và nh ng ề ả ữ ườ i xung quanh ngoài ra còn là n n t ng phát tri n đ o đ c. Đ cho nh ng ng ầ ị ả ắ b n s c văn hóa dân t c đó không b mai m t theo th i gian, thì chúng ta c n ế ệ ẻ ượ ả ph i giáo d c và đào t o cho th h tr đ t và ẽ ả c m th các làn đi u dân ca d n d n s kh i d y s say mê, h ng thú cho các em.
ọ ở ạ ủ
ậ ẩ ệ ặ t. Đ c bi
ỹ ệ ố ớ ọ ể
ả ề ế
ấ ộ ọ ề ả ả ố S thích Âm nh c c a các em h c sinh không hoàn toàn gi ng nhau, c m ụ ệ ự ả t s c m th và ư ể ộ ể ệ ng đ nên không th hi n ư ấ ộ ố c s c thái tình c m c a bài hát. M t s em có ch t gi ng v dân ca nh ng
ạ ủ nh n th m m Âm nh c c a các em cũng khác bi ọ hát các làn đi u dân ca đ i v i h c sinh Ti u h c còn r t khó khăn nh th ườ ệ hi n các âm luy n láy, hát sai c v cao đ và tr ượ ắ ủ đ ư ứ ch a h ng thú và yêu thích các bài hát dân ca.
ớ ổ ả ầ ố ọ ế ả ọ ố Qua kh o sát k t qu đ u năm h c v i t ng s h c sinh kh i 1,2,3: 339
em
ọ
ọ
ọ
ọ
TSHS kh iố 1,2,3
ứ H c sinh h ng thú và yêu thích các bài hát dân ca
ư H c sinh ch a ứ h ng thú và yêu thích các bài hát dân ca
H c sinh hát đúng cao đ vàộ ư ộ ườ ng đ , ch a tr ể ệ ượ c th hi n đ ả ắ s c thái tình c m ủ c a bài hát
ư H c sinh ch a hát đúng cao độ ộ ườ ng đ , và tr ể ệ ư ch a th hi n ượ ắ c s c thái đ ủ ả tình c m c a bài hát
339 em 109/339=32,1% 230/339=67,9% 102/339=30,1% 237/339=69,9%
1
ừ ự ế ư ả ộ ố ả T th c t trên tôi đã đ a ra các gi i pháp " i pháp t o s ạ ự
ứ ố M t s gi ọ h ng thú và yêu thích các bài hát dân ca cho các em h c sinh kh i 1,2,3"
Ế Ấ
ạ Ả Ả ớ
ế ụ ầ
ớ ớ ượ ướ ị ượ ẩ trùng v i các sáng ki n nào đã đ ầ c áp d ng l n đ u, không c đó.
IV. MÔ T B N CH T SÁNG KI N ọ 1. Tính m i, tính sáng t o, tính khoa h c a. Tính m iớ : Sáng ki n hoàn toàn m i đ c th m đ nh tr ọ
ế ả ượ ụ
ệ ạ ố ủ ạ gi ng d y môn âm nh c kh i 1,2,3 c a nhà tr ợ ớ c áp d ng phù h p v i ụ ể ườ ng c th
ả ệ Gi i pháp 1
ế ạ b. Tính sáng t o, tính khoa h c ự i pháp th c hi n trong sáng ki n này đ Các gi ự ế ả ệ ề đi u ki n th c t ư nh sau: Gi ể ự ớ ờ ớ Đ thu hút s chú ý c a các em. Ngoài l i gi i thi u tên bài hát, tên tác gi
i thi u bài hát ủ ả ể ẫ ụ ệ ắ
ỉ
ả ả ữ ị ắ ọ ắ ạ ề ở ớ l p 3, giáo viên ch v trí mi n Tây B c trên b n đ Vi ề
ắ
ả ề ữ ườ
ữ ướ ề ộ ố ầ
ế ướ ng t ỉ ớ c gió, bài "Quê h
ả ả ạ ủ ộ ươ ẹ ộ
ề ệ ự ổ ẩ
ơ ợ ạ ộ ộ ờ ố ươ ữ i dân d t th c m, nhu m chàm ... ủ ồ
Nghe hát m uẫ
ả , ắ ầ giáo viên c n dùng tranh, nh đ d n d t tên bài hát s p h c (ví d bài: "Ngày ả ồ ệ mùa vui" dân ca Thái t ụ ủ Nam, nh ng tranh nh v thiên nhiên Tây B c, c nh sinh ho t và trang ph c c a ộ ớ ồ đ ng bào Thái. Bài "B c kim thang" dân ca Nam B l p 2 cho các em quan sát ộ ớ tranh, nh v cu c s ng sinh ho t c a nh ng ng i dân mi n tây Nam B v i ư ừ ạ chi c cây c u kh v i hình dáng m c m c, nh ng hàng d a xanh m t đung đ a ớ i đ p" dân ca Nùng l p 1 giáo viên cho các em tr ậ ữ ậ ẹ quan sát hình nh nh ng đám ru ng b c thang th t đ p và hình nh nh ng ề ề ườ hào v truy n Qua đó kh i g i ni m t ng ố ế ề th ng văn hóa dân t c đ i s ng c a đ ng bào mang l i cho các em nhi u ki n ứ ổ th c b ích. ả Gi ự ấ ộ
i pháp 2 ẫ ủ ụ ọ ẽ ạ ệ
ẫ ặ ễ ơ ể ọ
ả ủ ậ ỗ ụ ư ề ế
ể ễ ề
ượ ậ ả ộ ơ
ỗ
ả ủ Gi
ộ ọ ờ Đ c l Khi d y hát các giáo viên nên chép l
ộ ờ i ca giúp các em c m nh n đ
ộ ố ộ S h p d n c a m t bài hát khi giáo viên hát m u kèm theo m t s đ ng ư ầ t giáo viên s u t m tác múa ph h a s t o cho các em thích thú h n. Đ c bi ạ ể ằ các băng đĩa hình cho h c sinh xem các b n bi u di n b ng hình nh th t, đ ộ ặ các em bi t thêm v trang ph c và các đ ng tác múa đ c tr ng c a m i dân ẽ ỗ ộ t c, m i vùng mi n khác nhau. Qua đó s giúp các em bi u di n các bài hát ẽ ự ể ệ ế ợ ặ ộ c các đ ng tác đ n gi n đ c k t h p v n đ ng, các em s t th hi n đ ả ơ ệ ự ư tr ng c a m i dân t c thêm t nhiên và hi u qu h n. i ca i pháp 3 ạ ế ế ọ ờ ữ ả ậ ả ả ả ụ ừ ầ ng khó giáo viên c n gi ng gi
ề ế ả
ố
ỡ ầ ằ
ộ ị ờ ọ ồ ụ i ca vào b ng ph , các em đ c đ ng ượ ầ c n i dung và phát thanh (1 đ n 2 l n). Đ c l i cho các em: Ví d : Bài âm đúng n u có t hát “Xòe hoa” Dân ca Thái cùng tên có nghĩa là " Múa hoa”, bài hát Gà gáy có ố ừ “Té le ” là m t cách c m nh n c a đ ng bào C ng v ti ng gáy ậ ủ ồ ộ t “ te te ” ặ ỗ ừ “Kèo” là thanh g ho c ắ ủ c a chú gà tr ng choai, bài hát t B c kim thang “Tre” n m trên c t nhà, làm khung đ tr n nhà, “té” nghĩa là “Ngã”, “con le le” nghĩa là “con v t tr i”…
2
ọ ả Kh i đ ng gi ng
ộ ắ ườ Gi ỗ ở ộ ệ c bi
ng đ ươ ầ t Nam có m t m u s c riêng, th ư Pha Son La Đô Rê trong bài hát Quê h
ồ
ậ ẫ ử ụ
ạ ặ ưở ử ụ ươ
ừ ứ ủ ướ ầ ọ ọ ệ ử ụ
c nghe âm h ể ọ ượ ệ ớ
i pháp 4 ế ượ t M i bài hát dân ca Vi ươ ằ b ng âm ngũ cung, nh : i ng t đ pẹ , Đ Rê Mi Son La ở ộ trong bài hát Lý cây xanh… vì v y khi kh i đ ng ủ ừ ở ộ gi ng nên s d ng chính thang âm c a t ng bài hát làm m u âm kh i đ ng ng ho c th c a âm nh c ph ng tây. gi ng, không nên s d ng gam tr ưở ượ ọ ấ Vi c s d ng m u âm này v a giúp h c sinh b ng c đ u đ ế ủ c a bài hát, ngoài ra còn giúp các em đ c ti p xúc v i giai đi u đ h c bài ơ hát đ
5 Chia câu hát
ầ
ạ c xây d ng t ế ứ ườ ng đ
ư ừ ữ các bài hát dân ca c n h t s c linh ho t, có th có câu hát dài, ờ ượ i Xòe
nên c u trúc không cân đ i. Ví d : bài hát ư ự ố ề ượ
ắ ế ồ
ộ
ế ế ừ
ắ ượ ễ c d dàng h n. ả Gi i pháp ể ở Khi chia câu ừ ơ ụ ắ th l c bát, l có câu hát ng n vì các bài hát dân ca th ấ ụ ằ ệ ca đ m theo b ng nh ng h t ộ c chi thành 4 câu hát nh ng đ dài, ng n không đ u nhau: hoa đ Bùng boong bính boong ngân nga ti ng c ng vang vang Nghe ti ng chiêng reo vui r n ràng ế Theo ti ng khèn ti ng sáo vang l ng Tay n m tay ta cùng xòe hoa
ạ ừ ả D y hát t ng câu
ừ i pháp 6 ạ ố ế ướ
ọ ẫ ướ ữ ạ
Gi Giáo viên d y hát t ng câu trên đàn, câu sau n i ti p câu tr ướ ệ ọ ắ ữ ạ ạ
ả ạ ữ ồ
ề ư ế ỹ ướ ế ầ ẫ
ả ủ C ng c ki m tra ế ế c đ n h t bài. H ng d n h c sinh hát đúng nh ng đo n hát khó. Đây là b c tr ng tâm ủ c a vi c d y hát, khi d y các bài dân ca vì có nh ng câu hát dài, ng n trong ớ bài hát không đ ng đ u, có nh ng câu ph i d y khá k các em m i hát đúng ọ giai đi u, cũng nh ti ng hát luy n. Ngoài ra c n h ng d n h c sinh cách ừ ấ l y h i trong t ng câu hát. i pháp 7 ệ ơ Gi
ố ể ọ ổ , cá nhân, khích l
ị ờ ể ọ
ả ể ệ ự ứ ắ c này giáo viên cho h c sinh ôn luy n theo nhóm, t ươ ậ
ặ ệ ệ ự
ớ ư
ặ ờ ự ằ ệ ầ
ệ c nhà n
ự ằ ớ ơ ớ i", qua đó giáo viên gi i m theo đi u nàng ượ ướ t v m t s Ngh sĩ u tú đ ằ ươ ệ ệ
Ư ư ệ
ụ ệ
ế ọ ệ Ở ướ , b ng k p th i đ h c sinh có s h ng thú, say mê, qua đó giúp các em tuyên d ượ ể ệ ả c cái hay, cái c m nh n và th hi n đúng tình c m, s c thái bài hát, hi u đ ẹ ệ t d a trên các làn đi u dân ca đ p trong làn đi u dân ca mà các em hát. Đ c bi ư ầ ở ỉ i, P t l n, xà xá, giá hai...). Tôi còn s u t m t nh nhà nh : (Sli giang, nàng ớ i ca m i cho bài hát: bài "Nh n th y cô theo đi u P t l n, xà xá, và đ t l ệ ọ ớ ấư ố i giá hai; bài "Quê no ng t ặ ệ Ư ế ề ộ ố ọ c phong t ng thi u cho h c sinh bi ễ ủ ỉ danh hi u Ngh sĩ hát dân ca hay c a t nh Cao B ng: NSND D ng Li u, ế ỳ Ư NS T Qu nh Nha, NS T Kim Tu và các ngh nhân nh Kim Liên,Thúy ừ đó giáo d c cho các em yêu quý các làn đi u dân ca và yêu quê Niêm...t ấ ướ ươ c. ng đ t n h Trong các ti t h c b n thân tôi đã tìm hi u t ng đ i t
ể ừ ộ ọ ể ệ ườ ọ ố ượ ộ ng đ , th hi n đ
ư ả ả ng h c sinh và ượ chia ra làm hai nhóm. H c sinh hát đúng cao đ và tr c ọ ắ s c thái tình c m và yêu thích các bái hát dân ca, h c sinh ch a hát đúng cao
3
ộ ư ườ ể ệ ượ ắ ả ng đ , ch a th hi n đ
ự ứ ị ờ
ệ ắ
ộ ể ệ ớ ế ứ ơ ể ượ
ế ệ ộ
ư ứ ể ư ớ ự ễ ế ể
ư ộ c s c thái tình c m ch a có s h ng thú đ và tr ưở ng k p th i các và yêu thích các bài hát dân ca. Tôi luôn đ ng viên khen th ả em có năng khi u hát đúng giai đi u th hi n s c thái tình c m cho bái hát ằ b ng hình th c đ n ca, song ca, tam ca v i chi c cây đàn Lia (Bi u t ng âm ạ nh c), đ ng viên các em ch a hát đúng giai đi u, ch a h ng thú và yêu thích tin và có dân ca tham gia bi u di n v i các em có năng khi u đ các em t ứ h ng thú h n
ả ọ ả ụ ơ 2. Hi u quệ T khi áp d ng gi
ừ ượ ắ i pháp trên các em h c sinh đã hát đúng giai đi u th ả c s c thái tình c m cho bài hát và yêu thích các bài hát dân ca c th ể ệ ụ ể
ệ hi n đ ư nh sau:
ọ
ọ
ọ
ọ
TSHS kh iố 1,2,3
ứ H c sinh h ng thú và yêu thích các bài hát dân ca
ư H c sinh ch a ứ h ng thú và yêu thích các bài hát dân ca
H c sinh hát đúng cao đ vàộ ư ộ ườ ng đ , ch a tr ể ệ ượ c th hi n đ ả ắ s c thái tình c m ủ c a bài hát
ư H c sinh ch a hát đúng cao độ ộ ườ ng đ , và tr ể ệ ư ch a th hi n ượ ắ c s c thái đ ủ ả tình c m c a bài hát
339 em 275/339=81,1% 64/339=18,9% 283/339=83,5% 56/339=16,5%
ả ề ế ụ ế ể
ạ ế ệ ầ ụ t đ áp d ng sáng ki n ạ ọ Sáng ki n có kh năng áp d ng trong công tác d y h c môn âm nh c
ạ i các tr 3. Kh năng và đi u ki n c n thi t
ệ ườ ể ự ả ể ng ti u h c. ệ
ằ ể ả ứ
ố i pháp trên tôi th ầ ả
ự ườ ữ ộ ờ ể ươ
ớ ữ ư ầ
ề ơ
ươ ắ ộ ệ ệ ố ể ừ đó các em yêu quý dân ca h n), th c hi n t ế ầ i pháp trên giáo viên c n n m rõ n i dung ch
ử ụ ạ
ng pháp trong các ti ươ ươ ở ể ọ ệ ở ụ ặ ng kèm c p và ph ờ , ki m tra bài cũ, ế ợ ki m tra đó b n thân tôi còn k t h p ầ ệ ầ ng trình văn ngh 10 phút đ u tu n ộ ố chào c (văn ngh thi đua gi a các l p, s u t m m t s bài hát dân ca ự t các ứ ẩ ng trình, chu n ki n th c ế ạ t d y. Giáo viên luôn ả ộ i, sinh đ ng đ h c sinh c m
ấ
ế ị ầ ụ ư ế ọ t b c n thi
ả
ụ ề ầ ự ưỡ tu d
ọ ậ ử ụ ủ ọ ế ề ị ụ ậ ể ề ệ
ọ ả ườ Đ th c hi n có hi u qu các gi ạ ể ề đ o các em b ng nhi u hình th c: ki m tra 15 phút đ u gi ể ki m tra t p ca, cá nhân... vào nh ng gi ệ ớ v i BGH nhà tr ng th c hi n m t ch ờ ờ vào gi ủ c a các vùng mi n đ t ả gi kĩ năng, s d ng linh ho t các ph ạ ự ế tâm huy t và t o s thân thi n, c i m , vui t ả th y tho i mái. t ph c v cho môn h c nh : Đàn organ, Có các trang thi ạ ộ ầ đ u đĩa, ti vi, tranh nh, băng đĩa hình v múa hát dân ca các dân t c, các nh c ụ ụ ụ c gõ ph c v cho môn h c.Giáo viên c n t ng h c t p s d ng công ngh thông tin, hi u bi ờ t v đ a lý, phong t c t p quán c a các vùng mi n… ụ ế
ế ụ ụ ữ ừ ế
Ậ Ế 4. Th i gian áp d ng sáng ki n ẽ T năm 2014 2015 đ n nay và s còn ti p t c áp d ng trong nh ng ế năm ti p theo. V. K T LU N
4
ứ
ế
ữ ọ ờ ỳ ế ứ ế ượ ệ ớ ứ
ế ề
ứ ậ
ề c nhà là trách nhi m c a t
ệ
ặ ắ ư ữ ệ
ồ c. Đ cho các em không quên đi ngu n c i c a mình, các em luôn t
ạ ồ ệ ệ ấ ướ c ta đang đ ng trong th i k ti n lên công nghi p hóa – hi n Đ t n ạ ủ ướ ậ ậ ạ c đ i hóa, c p nh t và ti p thu nh ng ki n th c văn hóa hi n đ i c a các n ế ế ớ c ti p xúc v i các ki n th c văn trên th gi i. Ngày nay, các em h c sinh đ ộ ủ ệ ướ ầ ạ c hóa hi n đ i nên cũng ph n nào lãng quên đi n n văn hóa dân t c c a n ệ ậ ư ạ ế ệ nhà. Vi c giúp các em ngoài c p nh t các ki n th c văn hóa hi n đ i nh ng ủ ấ ả ệ ộ ủ ướ ạ t c l i không quên đi n n văn hóa dân t c c a n ế ệ ẻ ắ ả ề ỗ ườ ọ i. Qua đó m i chúng ta đ u ph i có trách nhi m dìu d t th h tr m i ng ủ ấ ữ ủ ả ồ các nét đ c s c riêng c a nh ng làn đii u dân ca c a đ t b o t n và l u gi ự ộ ủ ể ướ hào n mình là “Con cháu L c H ng”.
ế ả ộ ố ả Trên đây là b n báo cáo sáng ki n "
ố ủ
M t s gi ọ ệ ổ ạ ự ứ i pháp t o s h ng thú " c a cá nhân ể
ộ ồ ượ ệ ơ và yêu thích các bài hát dân ca cho các em h c sinh kh i 1,2,3 ồ ạ tôi. Kính mong h i đ ng, các b n đ ng nghi p xem xét, b sung, góp ý đ ệ kinh nghi m này đ c hoàn thi n h n.
ằ Cao B ng, ngày 11 tháng 4 năm 2017
ườ
Ng
i báo cáo
ị Nông Th Minh
