intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Giải pháp thúc đẩy tiêu dùng xanh ở Việt Nam

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:3

3
lượt xem
1
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tiêu dùng xanh đang trở thành xu hướng ở nhiều quốc gia trên thế giới, đặc biệt phổ biến tại các nước phát triển. Ở Việt Nam, dù là một quốc gia đang phát triển, song tiêu dùng xanh đang trở thành mối quan tâm đặc biệt, là một trong những nội dung quan trọng trong Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Bài viết trình bày tổng quan về tiêu dùng xanh; Thực trạng tiêu dùng xanh ở Việt Nam; Lợi ích của tiêu dùng xanh.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Giải pháp thúc đẩy tiêu dùng xanh ở Việt Nam

  1. TÀI CHÍNH - Tháng 5/2024 GIẢI PHÁP THÚC ĐẨY TIÊU DÙNG XANH Ở VIỆT NAM NGUYỄN THÙY VÂN Tiêu dùng xanh đang trở thành xu hướng ở nhiều quốc gia trên thế giới, đặc biệt phổ biến tại các nước phát triển. Ở Việt Nam, dù là một quốc gia đang phát triển, song tiêu dùng xanh đang trở thành mối quan tâm đặc biệt, là một trong những nội dung quan trọng trong Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Tiêu dùng xanh đang trở nên phổ biến khi người dân nhận thức được sự cần thiết của hành vi tiêu dùng bền vững và thay đổi hành vi, thói quen để có các tác động tích cực đối với bảo vệ môi trường, qua đó, góp phần giúp Việt Nam đạt mục tiêu Net Zero vào năm 2050. Từ khóa: Tiêu dùng xanh, tăng trưởng xanh, bảo vệ môi trường SOLUTION TO PROMOTING GREEN CONSUMPTION Lợi ích của tiêu dùng xanh IN VIETNAM Với xu thế phát triển bền vững gắn với bảo vệ Nguyen Thuy Van môi trường, ngày càng nhiều quốc gia quan tâm đến Green consumption is becoming a trend in many tiêu dùng xanh vì những lợi ích mà nó mang lại. countries worldwide, especially prevalent in Theo đó, tiêu dùng xanh có tác động tích cực đến developed nations. In Vietnam, despite being an môi trường sống bằng cách giảm thiểu lượng rác emerging country, green consumption is emerging thải, tiết kiệm tài nguyên và giảm khí thải gây ô as a significant concern and is one of the important nhiễm. Đồng thời, tiêu dùng xanh cũng giúp tạo ra components in the National Strategy on Green Growth một cộng đồng nhận thức về tác động của hành vi for the period 2021-2030, with a vision to 2050. Green tiêu dùng đến môi trường và khuyến khích mọi consumption is gaining popularity as people recognize người tham gia vào các hoạt động bảo vệ môi trường. the necessity of sustainable consumption behavior and Tác giả tổng hợp một số lợi ích cơ bản của tiêu dùng are changing their habits to have positive impacts on xanh (Bảng 1). environmental protection, thereby contributing to help Vietnam achieve the goal of Net Zero by 2050. Thực trạng tiêu dùng xanh ở Việt Nam Keywords: Green consumption, green growth, environmental Về chủ trương chính sách protection Trong những năm qua, với chủ trương phát triển kinh tế bền vững gắn với bảo vệ môi Ngày nhận bài: 15/4/2024 trường, việc khuyến khích, thúc đẩy tiêu dùng Ngày hoàn thiện biên tập: 22/4/2024 Ngày duyệt đăng: 2/5/2024 xanh đã nhận được sự quan tâm đặc biệt của Đảng và Nhà nước. Theo đó, Thủ tướng Chính Tổng quan về tiêu dùng xanh phủ đã ký ban hành Quyết định số 889/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình hành động quốc gia về Khái niệm sản xuất và tiêu dùng bền vững giai đoạn 2021- Tiêu dùng xanh (Green consumption) được hiểu 2030. Đặc biệt, nhấn mạnh việc thúc đẩy sản là một phần của tiêu dùng bền vững, là việc mua và xuất và tiêu dùng bền vững trên nền tảng đổi sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường, mới và phát triển các mô hình sản xuất và tiêu không gây hại cho sức khỏe con người và không đe dùng bền vững hướng đến phát triển nền kinh dọa đến hệ sinh thái tự nhiên. tế tuần hoàn ở Việt Nam. Bên cạnh đó, tháng Theo Green Lifestyle, tiêu dùng xanh là phương 6/2023, Quốc hội đã thông qua Luật Bảo vệ thức tiêu dùng thân thiện với môi trường, trong đó người tiêu dùng (sửa đổi), trong đó bổ sung quy người tiêu dùng lựa chọn các sản phẩm xanh, ít tác định, chính sách về thúc đẩy sản xuất và tiêu động đến môi trường, giảm sử dụng nhựa và các dùng bền vững... chất có hại để giảm ô nhiễm môi trường. 43
  2. NGHIÊN CỨU - TRAO ĐỔI Về thực hiện tiêu dùng xanh BẢNG 1: LỢI ÍCH CỦA TIÊU DÙNG XANH Khảo sát của Nielsen IQ (2023) cho thấy, 49% người Lợi ích Ý nghĩa tiêu dùng mang túi riêng, sử dụng túi tái chế; 47% chỉ Thân Người tiêu dùng xanh mua các sản phẩm thân thiện với môi trường, với thiên nhiên, đồng thời mua đồ cần thiết, tránh lãng phí; 45% người tiêu dùng thiện hạn chế sử dụng các sản phẩm có nhiều bao bì, có ý thức phân loại rác tái chế và tiết kiệm điện. Nghiên với môi hoặc trong quá trình sản xuất gây ô nhiễm cứu cũng chỉ rõ, 38% người tiêu dùng đánh giá sáng trường môi trường. kiến và hành động thiết thực của DN nhằm cải thiện Tiêu dùng xanh còn giúp cho cuộc sống của người dùng trở nên thoải mái, dễ chịu hơn và an môi trường là cực kỳ quan trọng, cho thấy sự kỳ vọng An toàn toàn hơn bởi những thứ làm từ thiên nhiên, thân của người tiêu dùng với DN về những sáng kiến và thiện môi trường thì luôn an toàn cho sức khỏe hành động thiết thực nhằm cải thiện môi trường. người sử dụng. Theo khảo sát của Công ty Nghiên cứu thị trường Việc tái chế, tái sử dụng các sản phẩm như túi Intage Việt Nam với người tiêu dùng Hà Nội và đựng bằng giấy, tre, nứa thay cho các sản phẩm sử dụng một lần sẽ giúp tiết kiệm tối đa chi phí, TP.Hồ Chí Minh mới đây, 95% người tiêu dùng đã có Tiết kiệm hạn chế mua các sản phẩm không cần thiết hay ý thức về bảo vệ môi trường, 73% sử dụng thực phẩm không thân thiện góp phần giảm chi tiêu được sản xuất hữu cơ và thuần tự nhiên; 44% hạn chế của gia đình. sử dụng túi nhựa… Đáng lưu ý, gần 90% người tiêu Các sản phẩm tái chế giúp tiết kiệm và bảo vệ tài Bảo vệ tài nguyên thiên nhiên một cách tốt nhất, đồng thời dùng ủng hộ những DN kinh doanh đạo đức và có nguyên nó không với sử dụng các sản phẩm được chế trách nhiệm xã hội; 43% người tiêu dùng có ấn tượng thiên biến từ da, thịt hay lông… các động vật hoang dã, tốt về nhãn hàng, DN thân thiện với môi trường... nhiên qua đó giúp bảo tồn các loại động vật khỏi nguy Thực tế tại Việt Nam, thông qua các kênh phân phối, cơ tuyệt chủng. nhiều nhà bán lẻ đã và đang góp phần lan tỏa và thực Việc sử dụng các sản phẩm hữu cơ, tự nhiên sẽ Khuyến giúp các DN có thể hưởng được nhiều chính sách hiện các chính sách phát triển xanh, bền vững của Chính khích sản ưu đãi của Nhà nước và có thể thâm nhập được phủ một cách nhanh chóng và hiệu quả. Để khuyến xuất vào các thị trường khó tính trên thế giới… từ đó khích khách hàng sử dụng túi bảo vệ môi trường, Aeon khuyến khích sản xuất phát triển. Việt Nam đã triển khai dịch vụ cho khách hàng mượn túi Tạo ra Bằng cách thực hiện tiêu dùng xanh, có thể môi trường khi mua sắm với giá chỉ 5.000 đồng/túi. Việc truyền cảm hứng cho người khác và tạo ra một cộng cộng đồng sống xanh với ngày càng nhiều thành cho thuê túi sẽ góp phần giúp người dân “ghi nhớ” việc đồng viên hơn, tạo ra môi trường sống tốt đẹp hơn cho mang túi khi đi mua sắm, chi phí thuê túi sẽ được Aeon xanh tất cả mọi người. hoàn trả lại khi khách hàng mang túi trả tại quầy. Từ Nguồn: Tác giả tổng hợp tháng 4/2020 đến tháng 11/2023, Aeon Việt Nam ghi Rào cản, thách thức nhận giảm đến hơn 11 triệu túi phân hủy sinh học (tương đương hơn 3,6 triệu giao dịch) trên toàn hệ thống. Hay Bên cạnh những kết quả đạt được, hiện nay tiêu như Central Retail đã thí điểm thành công chương trình dùng xanh cũng đang đối mặt với không ít rào cản, “Ngày không túi ni-lông” (năm 2022) và “Mang theo túi thách thức: riêng đi chợ” (năm 2023) tại các siêu thị Tops Market trên - Hiện nay ở Việt Nam, người tiêu dùng đã dành toàn quốc - tiến tới hoàn toàn chấm dứt cung cấp túi ra sự quan tâm nhất định tới các sản phẩm thân ni-lông ở các siêu thị Tops Market trong thời gian tới. thiện với môi trường, nhưng nhu cầu sử dụng các Toàn bộ hệ thống siêu thị của Central Retail đã sử dụng sản phẩm này chưa phải quá lớn. Bên cạnh đó, giá túi ni-lông thân thiện với môi trường, đồng thời khuyến cả vẫn là yếu tố chi phối hàng đầu, với mức giá khích khách hàng sử dụng túi sử dụng nhiều lần với giá thành phẩm các nguyên liệu thân thiện môi trường không lợi nhuận... Tại TP. Hồ Chí Minh, Saigon Co.op hiện đang chênh lệch tới 30% so với bao bì thông cho biết, hơn 14 năm qua DN đã đồng hành trong nhiều thường, sẽ là rào cản lớn trong việc thay đổi hành vi chiến dịch phát triển tiêu dùng xanh, hưởng ứng chủ và đáp ứng nhu cầu khách hàng. trương tiết kiệm bao bì với khẩu hiệu “tiết kiệm bao bì là - Ý thức trách nhiệm đối với vấn đề bảo vệ môi bảo vệ môi trường”, hay chương trình “ngày không túi trường từ phía DN còn hạn chế khi quan tâm nhiều hơn nilon”... Tại Hòa Bình tính đến năm 2023, Tỉnh đã hỗ trợ đến lợi nhuận. Trong khi đó, người dân vẫn thường giảm 60% tỉ lệ sử dụng bao bì khó phân hủy tại các chợ quan tâm đến tính tiện lợi khi sử dụng hơn là lợi ích bảo dân sinh và các trung tâm thương mại, siêu thị; hỗ trợ các vệ môi trường nên nhận thức của người tiêu dùng về đối tượng là cơ sở, DN sản xuất kinh doanh có quy mô sản phẩm xanh còn hạn chế. Việc tiêu dùng các hàng nhỏ và vừa để hình thành chuỗi sản xuất sạch cũng như hóa được dán nhãn sinh thái cũng chủ yếu tập trung ở mối liên kết chặt chẽ là sản xuất xanh - phân phối xanh người có trình độ học vấn cao, thu nhập tốt, am hiểu, - tiêu dùng xanh... cũng như quan tâm nhiều hơn đến vấn đề thân thiện 44
  3. TÀI CHÍNH - Tháng 5/2024 với môi trường hơn so với các nhóm khác. Nam, mà cần mở rộng cho các dự án sản xuất hàng - Các chính sách hướng đến hỗ trợ phát triển tiêu hóa thân thiện môi trường ở nhiều cấp độ khác nhau. dùng xanh còn thiếu đồng bộ. Chính sách hỗ trợ chưa - Tổ chức tuyên truyền, phổ biến nâng cao nhận thu hút được các DN đầu tư thay đổi dây chuyền thức về sản xuất và tiêu dùng bền vững cho các cơ công nghệ, chưa tạo ra được sự chuyển biến đáng kể quan, tổ chức, DN, người tiêu dùng tại các cấp trung để DN đổi mới công nghệ và quy trình sản xuất. Các ương và địa phương nhằm nâng cao nhận thức về ý quy định chính sách hỗ trợ thường tập trung cho nghĩa, tầm quan trọng của tiêu dùng xanh đối với khâu sản xuất, chưa hướng mạnh tới người tiêu dùng. môi trường sống và sức khỏe của con người. - Việc đầu tư, chi phí ban đầu lớn đã tác động rất Đối với doanh nghiệp nhiều đến việc tiếp cận công nghệ xanh. Chi phí để sản xuất ra một đơn vị sản phẩm xanh thường lớn hơn - Chấp hành tốt các quy định về bảo vệ môi nhiều so với loại hàng hóa tương tự, nên giá thành cao trường; chủ động cải tiến quy trình sản xuất, đổi mới và không có khả năng cạnh tranh trên thị trường (mức công nghệ, phát triển nguồn năng lượng sạch, năng giá trung bình của các hàng hóa xanh thường cao hơn lượng tái tạo, công nghệ sản xuất nhằm tiết kiệm tài 20 - 40% so với các loại hàng hóa tiêu dùng cùng loại). nguyên, tiêu hao ít năng lượng; ưu tiên sử dụng - Việc kiểm định các hàng hóa xanh, hàng hóa nguyên vật liệu đầu vào thân thiện với môi trường. sạch, hàng hóa đạt các tiêu chuẩn chứng chỉ cho các - Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, trí tuệ DN chưa được thực hiện nghiêm túc. Tình trạng nhân tạo trong quản lý nguồn thải và ứng dụng công hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng vẫn còn nghệ sinh học trong xử lý rác thải; ứng dụng hệ thống lưu thông trên thị trường, làm giảm niềm tin của thông tin điện tử sử dụng mã số, mã vạch truy xuất người tiêu dùng đối với các loại sản phẩm xanh. nguồn gốc, minh bạch thông tin đến người tiêu dùng... - Luôn phải đặt vấn đề sức khỏe người tiêu dùng Đề xuất giải pháp là trọng tâm của việc phát triển sản phẩm và có một Để hiện thực hóa các mục tiêu tại Chương trình chiến lược phát triển sản phẩm gắn liền với cam kết hành động quốc gia về sản xuất và tiêu dùng bền vững bền vững. Chấp hành tốt quy định bảo vệ môi giai đoạn 2021-2030, trong giai đoạn 2021-2025, trong trường, cải tiến quy trình sản xuất để giảm nguyên thời gian tới cần chú trọng một số giải pháp sau: nhiên liệu, điện và ưu tiên sử dụng nguyên vật liệu Đối với cơ quan quản lý đầu vào thân thiện với môi trường. Đối với người tiêu dùng - Hoàn thiện các công cụ pháp luật về sản xuất và tiêu dùng bền vững; các quy định về mua sắm công - Nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường và cách và mở rộng trách nhiệm xã hội của DN; xây dựng và thức tiêu dùng, hướng đến các sản phẩm xanh, bền vững. áp dụng các quy định, tiêu chuẩn, hướng dẫn về - Kiên quyết tẩy chay các sản phẩm gây ô nhiễm nhãn sinh thái gồm nhãn xanh, nhãn năng lượng, môi trường. Chung tay cùng cơ quan quản lý thông nhãn các bon, nhãn tái chế và các nhãn sinh thái qua việc thực hiện chức năng giám sát hoạt động khác; các quy định, hướng dẫn về thiết kế bền vững, cung cấp sản phẩm xanh của DN. thiết kế sinh thái, thiết kế để tái chế, tái sử dụng... - Xây dựng các tài liệu hướng dẫn, đào tạo phổ biến Tài liệu tham khảo: về nhãn sinh thái; các quy định, yêu cầu về nhãn sinh 1. Thủ tướng Chính phủ (2020), Quyết định số 889/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình thái của các thị trường xuất khẩu của Việt Nam; tuyên hành động quốc gia về sản xuất và tiêu dùng bền vững giai đoạn 2021-2030; truyền, cung cấp thông tin, nâng cao năng lực về nhãn 2. Phan Trang (2023), Tiêu dùng xanh đang trở thành tất yếu. Cổng thông tin sinh thái cho các DN, tổ chức và người tiêu dùng. điện tử Chính phủ. Link truy cập: https://baochinhphu.vn/tieu-dung-xanh- - Xây dựng chương trình đào tạo ngắn hạn, đào dang-tro-thanh-tat-yeu-102230801141448696.htm; tạo trực tuyến trong nước và quốc tế về sản xuất và 3. Minh Nguyệt (2023), Tiêu dùng “xanh” trở thành lối sống. Tạp chí Kinh tế. Link tiêu dùng bền vững; lồng ghép các nội dung về sản truy cập: https://vneconomy.vn/tieu-dung-xanh-tro-thanh-loi-song.htm; xuất và tiêu dùng bền vững trong các chương trình 4. Phan Thị Lệ Thúy (2023), Tiêu dùng xanh tại Việt Nam hiện nay: Thực trạng giảng dạy, đào tạo tại các cấp học. và giải pháp. Tạp chí Công Thương, số 7 tháng 3/2023. - Cần phát triển và nhân rộng các mô hình DN xanh, đồng thời, hỗ trợ giá đối với các sản phẩm, dịch Thông tin tác giả: vụ xanh, nhằm đẩy mạnh kích cầu tiêu dùng đối với ThS. Nguyễn Thùy Vân sản phẩm này. Có chính sách ưu đãi, hỗ trợ không chỉ Viện Đào tạo Quốc tế - Trường Đại học Thương mại dành cho hàng hóa được chứng nhận Nhãn Xanh Việt Email: nguyenthuyvan@tmu.edu.vn 45
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2