ố ể ả i Vi ệ (27/07/2006 14:10) ệ ng kinh t ị ế ế ườ ệ ớ ồ ủ ạ ư ậ ể ủ ủ ữ ọ ể ệ ế ạ ố ệ ả ủ ượ ả đang đ ầ ư ị ả ề ộ ể ể ị ờ ế ứ ị ườ ộ ộ ự ị ả ể ự ư ộ ộ ấ h t. ờ ế
t Nam đã có m t đ i ngũ chuyên viên t ị ạ ệ ộ ộ ị ệ ệ ụ ố ề ể v n c a PwC s làm d ch v có th ẽ ư ấ ả ế ủ ự ủ ớ ả ế ủ ậ ị ậ ị ư ấ ậ ố ế ườ ế ế ộ ộ ả ệ ậ ậ ế ụ ệ ự ch c ộ ệ ệ ứ ở ả ố ớ
ộ ạ ượ ộ ộ ủ ướ ầ ệ ợ ờ Vi ủ ể ệ ố ợ ậ ệ ế ệ ả ầ ệ ả
ữ
Vi ủ ữ ế ề ầ ng khá nhanh: 7,7% trong năm 2004 và 8,5% trong năm 2005. Tr , trong nh ng năm g n đây n n kinh t ướ vai trò ch đ o, nh ng hi n nay doanh nghi p t ệ ư ủ ạ ướ ư ệ ữ ế ế ố ổ ấ ậ ầ c ch đ ng cho n n kinh t ạ ượ ệ ẩ ệ Vi ế ổ ứ ổ ề ệ ệ ề ệ ệ ẽ ề ệ ng đ c bi ề ặ ị ườ i lao đ ng; nông dân nghèo ộ ườ ồ ừ ệ ẽ ổ ố s d ng công ngh sinh h c...M t khác các doanh nghi p cũng ph i "t ố ế ử ụ ệ mình đào th i mình ra kh i môi tr ẽ ự ế ỏ ườ ả ổ ệ ỗ ả ệ i ích liên quan và tăng giá tr c a c ủ ợ ố ầ ư ộ ộ ệ ạ
c ta đã chính th c có hi u l c t ứ ệ ệ ậ Đ gi m thi u r i ro và ch ng tiêu c c trong doanh nghi p ự ị ả t Nam ch u nh Theo ngu n c a IFC/MPDF cung c p thì hi n nay 58% các công ty t ấ nh v y, các c đông ngày h ng c a nh ng y u kém trong qu n tr . V i môi tr ổ ả ưở c qu n lý và ki m soát càng quan tâm đ n vi c các công ty mà h góp v n đ u t ư ệ i Vi nh th nào. Tuy nhiên, t t Nam các khái ni m v qu n tr , qu n lý r i ro cũng nh h ư ế ệ c hi u m t cách th u đáo. Trong khi đó, s chuy n mình th ng ki m soát n i b cũng ch a đ ể ố ư ượ và s ra đ i và phát tri n c a th tr c a n n kinh t ng ch ng khoán cũng nh các qui đ nh ể ủ ủ ề pháp lu t có liên quan càng đòi h i v m t h th ng qu n tr và ki m soát n i b c p bách ỏ ề ộ ệ ố ậ h n bao gi ơ ể Hi n nay, t i Vi ư ấ ủ ệ t Nam v tri n khai các c c u qu n tr nh : Ban giám đ c, ban v n cho doanh nghi p Vi t ả ơ ấ ư ấ ki m soát và qu n lý c p cao; ti n hành đánh giá r i ro và qu n lý r i ro trong toàn doanh ả ể nghi p; đánh giá s tuân th v i các quy đ nh theo lu t đ nh; đánh giá và c i ti n các quy trình ệ và th t c ki m soát n i b ... T v n l p k ho ch kinh doanh/ l p ngân sách kinh doanh; ế ạ ể ủ ụ ch c và tài chính... Cu i cùng là t ư ấ ng k t qu ho t đ ng; tái c c u t v n qu n lý và đo l ơ ấ ổ ứ ạ ộ ả t k , tri n khai và đánh giá các bi n pháp v hi u qu c a công ngh thông tin, trong đó thi ể ả ủ ề ệ ệ c... Các ki m soát và b o m t CNTT; l p k ho ch CNTT và các d ch v xây d ng chi n l ế ượ ự ị ạ ả ể ể t, hi n PwC đã th c hi n rà soát các quy trình qu n lý r i ro và ki m chuyên viên PwC cho bi ủ ệ ế t Nam. Đ i v i m t s công ty Vi soát n i b c a m t lo t các doanh nghi p và t ộ ố ổ ạ ộ ộ c đang tăng tr trong n ng m nh, PwC rà soát và xây d ng các quy trình ki m soát n i b ự ể ưở m i. G n đây nh t, PwC đã đ hàng đ u m i th c hi n đánh giá c m t nhà tài tr qu c t ớ ự ầ ố ế ấ t Nam. Đây là cách ki m soát n i b cho các đ i tác tri n khai d án c a nhà tài tr này ở ự ộ ộ ể làm chuyên nghi p mà các doanh nghi p Vi t Nam c n ti p c n đ phát huy hi u qu trong ể ệ ệ qu n lý doanh nghi p. Nh ng thay đ i ổ t Nam Theo đánh giá c a các chuyên gia kinh t ế ệ c đây, doanh tăng tr ưở c (DNNN) gi nghi p Nhà n nhân đã ệ chi m 33% giá tr s n xu t. Đ n cu i năm 2005 đã có 2.900 DNNN c ph n hoá, và 38.000 ị ả c thành l p trong 9 tháng đ u năm 2005, đã góp tăng 170 tri u USD v n đ u doanh nghi p đ ầ ố ệ ượ . Nh ng đ i m i này đã t o đ t Nam trong cho n n kinh t t ề ỗ ứ ớ ữ ế ề ư ạ ng m i i. Đi u đáng m ng nh t là Vi khu v c và trên th gi t Nam s gia nh p T ch c Th ươ ậ ấ ừ ế ớ ự t Nam i (WTO) vào cu i năm 2006, m t m t s t o đi u ki n giúp doanh nghi p Vi Th gi ặ ẽ ạ ố ế ớ ệ ộ ẩ t là v các s n ph m i; m r ng th tr hoà nh p vào n n kinh t chung c a th gi ả ở ộ ế ậ ế ớ ủ ở n nông nghi p; tăng đ u t c ngoài; t o vi c làm cho ng ạ ệ ầ ư ướ vi c nuôi tr ng các gi ng cây m i do các vùng sâu vùng xa s có c h i thay đ i cu c s ng t ớ ộ ố ơ ộ công ty qu c t thân ả ự ọ ệ ặ ớ năng đ ng. V i ng kinh t v n đ ng" n u không, s t ộ ườ ả ế ộ ậ ộ ộ ng công tác qu n tr và ki m soát n i b , b i c nh thay đ i đó, doanh nghi p ph i tăng c ố ả ể ị ả i ích cho m i thành viên. Vi c làm này nâng cao hi u qu qu n lý và m i có th tăng cao l ợ ớ ả ệ ể ị ủ ổ gi m thi u r i ro và c ng c lòng tin c a các bên có l ể ủ ủ ả ệ lo ng i chính là vi c tham nhũng trong n i b doanh nghi p. đông. B i đi u mà các nhà đ u t ề ở 1/7/2006, lu t này Hi n nay, Lu t doanh nghi p m i c a n ệ ự ừ ặ xác đ nh 4 lo i hình doanh nghi p: công ty c ph n; công ty TNHH (m t thành viên ho c ộ ổ ớ ủ ướ ệ ậ ạ ầ ị
nhân. Các doanh nghi p Nhà n ợ ệ ề ư ạ ẽ ế ể ướ ẽ ồ ạ ệ ủ ị ề ị ề ộ ậ ử ộ ộ ề ườ ị ồ ộ ữ ị ẩ ủ ợ ố ổ ầ ể ờ ự ế ế ị ầ ổ ầ ự ề ả ẽ ơ ề ạ ả ả
ầ ư lo ng i ạ
ị ị ả ộ ổ ế ị ệ ệ ộ ố ớ ấ ả ằ c, công ty c ph n mà đ i v i t ầ ướ ầ ế
ổ ầ ư ị ấ ấ ả ệ ề ạ ể ế ế ế ư ệ ố nh ông Chris Freund - T ng giám đ c Mekong Capital băn khoăn: "Khi ố nhân, v n đ lo ng i nh t cho chúng tôi v qu n tr doanh nghi p là ề ạ ộ nhân thi u các h th ng k toán và ki m soát n i t. Đi u này gây khó khăn cho các c đông khi tìm hi u kh năng tài chính ổ ể ề ự ả c xây d ng t c a công ty mà mình đ u t ". ầ ư
t Nam có th s g p nhi u nh ng r i ro khi h i nh p v i n n kinh t ệ ể ẽ ặ ề ớ ề ẳ ộ ủ ị ệ ự ạ ể ươ ứ ạ ế ượ ủ ữ ữ i do s c nh tranh tăng cao. Ông Đoàn Duy Kh ể ề ư ủ ủ ệ ng nâng cao giá tr c đông thông qua tăng c ườ ủ ả ị ổ ệ ự ố ấ ầ ọ ổ ế ệ ầ ạ ấ ổ ố ỗ ộ ướ ộ ộ ủ ể ủ phát tri n. ể
ng thì ph i qu n lý đ ả ượ ữ ủ ệ ể ẽ ả ệ ưở ề ố ữ ả ấ c. Các m c tiêu chi n l ộ ế ượ ế ượ ủ ủ ụ ụ ở ầ ụ ỗ ợ ầ ệ ọ ứ ệ ự ả ề ạ ưở ủ ự ị ữ c, xem xét nh ng nh h ả ứ ủ ữ ổ ạ
ể ả ủ ệ ế các ngu n l c đ u t ng đ n vi c th c hi n chi n l ự ệ ơ ộ ụ ữ ế ồ ự ế ị c c a doanh nghi p cùng các k ho ch chi n l ậ ượ ủ ậ ồ ự ầ ư ồ ẽ ự ệ ị m c ho t đ ng, các s ạ ộ ệ ự ệ ở ầ c xem xét n u chúng có tác đ ng l n đ n vi c đ t đ ế ế ả ụ ấ c, các doanh nghi p có th mô t ườ ả ọ ệ ả ứ ủ ể ậ ưở ữ ậ ợ ờ c s có th i nhi u thành viên); công ty h p danh; công ty t i lo i hình gian 4 năm đ chuy n sang m t lo i hình m i. Đ n năm 2010 s không còn t n t ạ ể ớ c. Do v y, doanh nghi p cũng ph i tuân th quy đ nh n i b (v bán doanh nghi p Nhà n ệ ướ ả hàng, mua hàng, quy t c hành x ...); các quy đ nh v thu ; các quy đ nh v môi tr ậ ng; lu t ị ắ ế ả lao đ ng; quy đ nh v k toán; nh ng cam k t v i khách hàng. Đ ng th i, doanh nghi p ph i ệ ế ớ ề ế t Nam đ m b o công tác báo cáo tài chính minh b ch do quy đ nh c a chu n m c k toán Vi ả ệ ạ ch t ch h n. T ng giám đ c; HĐQT c n thông tin phù h p đ ra quy t đ nh. C đông hi n ệ ặ ể ệ i và ti m năng c n thông tin chính xác và trung th c v công ty. Công ty cũng c n th hi n t ạ kh năng chi tr các kho n vay qua báo cáo tài chính minh b ch. ả Nhà đ u t TS Lê Th Băng Tâm cho r ng: "Qu n tr doanh nghi p đóng m t vai trò quy t đ nh không ch ỉ trong các công ty Nhà n ọ t c các doanh nghi p thu c m i thành ph n kinh t ". Đ i v i nhà đ u t ư ố ớ vào các công ty t đ u t ư ầ ư s thi u minh b ch. H u h t các công ty t ầ ế ự b đ ộ ượ ố th c t ự ế ủ ế Các doanh nghi p Vi ậ ủ ng, Phó Ch t ch VCCI kh ng đ nh: th gi ị ế ớ ọ Qu n lý r i ro đ phát tri n b n v ng và nâng cao s c c nh tranh là chi n l c quan tr ng ả c a m i qu c gia cũng nh c a doanh nghi p. Doanh nghi p c a chúng ta hôm nay cũng đi ệ ủ ng năng l c qu n lý r i ro và ki m theo m t h ể ế ượ soát n i b c a các doanh nghi p. Đây là v n đ có t m quan tr ng s ng còn trong chi n l c ề phát tri n c a các công ty c ph n- lo i hình doanh nghi p ph bi n nh t trong các n n kinh ề t ế c nh ng r i ro có th s x y ra v i Doanh nghi p mu n tăng tr ớ ả mình. M t trong nh ng v n đ doanh nghi p c n quan tâm là qu n lý r i ro trong vi c ho ch ạ ệ ầ c và các m c tiêu ả t m vĩ mô c a doanh nghi p ph i đ nh chi n l ị phù h p và h tr t m nhìn s m nh doanh nghi p. Các m c tiêu ph n ánh các l a ch n chi n ế ệ ợ c c a ban lãnh đ o v cách doanh nghi p t o giá tr cho các bên h u quan. Ban lãnh đ o l ạ ệ ạ ị ượ ủ ủ ng c a xác đ nh các r i ro liên quan đ n các l a ch n chi n l ế ượ ọ ế chúng, và phân b các ngu n l c gi a các đ n v kinh doanh, có tính đ n m c r i ro chi n ơ c có th ch p nh n đ l c c a đ n v kinh ị ể ấ ế ượ ủ ơ ệ ượ c l . Đ ng th i, đ i v i các doanh, nh m đ t đ i nhu n mong mu n t ố ừ ố ớ ạ ượ ợ ằ ờ ệ c ho c vi c s ki n và r i ro khi x y ra s có th nh h ế ặ ế ượ ưở ả ự ệ c coi là các c h i. H n n a, Ban c các m c tiêu. Các s ki n có tác đ ng tích c c đ đ t đ ự ượ ạ ượ ơ ữ ộ t m doanh nghi p và i xác đ nh các s ki n ự lãnh đ o cũng là ng ở ứ ạ ệ ạ ượ ki n ít có kh năng x y ra s v n đ c ộ ớ ẽ ẫ ượ ệ ậ c có th ch p nh n m t m c tiêu quan tr ng. Trong kinh doanh s có nh ng r i ro chi n l ế ượ ủ ữ ể ộ ẽ c là s cân m c r i ro chi n l đ c có th ch p nh n đ ể ấ ự ượ ế ượ ượ b ng h p lý gi a tăng tr ị ổ i nhu n; ho c là các bi n pháp gia tăng giá tr c ệ ặ ằ đông đ c đi u ch nh trên c s r i ro. ng, r i ro và l ủ ơ ở ủ ợ ượ ề ỉ
t Nam khi b c vào h i nh p nh t thi ỗ ộ ấ ế ệ ệ ướ ả ộ ộ ậ ể ạ ệ ự ụ ườ ệ ở ọ i tinh thông nghi p v , có đ o đ c thì doanh nghi p m i có s giám sát t ườ ệ ạ ộ ự ể ạ ế ụ ủ ệ ằ ạ ộ ự ứ ả i, đó là y u t ế ố ớ ệ ố ả ệ ạ ộ ể ể ộ ộ ệ ộ ề ằ ằ ấ ộ ụ ộ ộ ứ ể ủ ả ả ặ t ph i th c hi n công tác ki m M i doanh nghi p Vi ể ệ ả soát n i b , đó là m t quy trình và là bi n pháp đ đ t m c đích ch b n thân nó không ph i ộ c th c hi n b i con ng là m c đích. Ki m soát n i b đ quan tr ng nh t. Vì ộ ộ ượ ấ ể ụ t các có con ng ố ứ ụ ệ ho t đ ng liên t c b ng vi c đánh giá k t qu ho t đ ng c a h th ng ki m soát. K t h p ế ợ ả ạ ộ t, các ho t đ ng qu n lý và giám sát, các ho t các đánh giá liên t c và các đánh giá riêng bi ạ ệ đ ng ki m toán n i b . Ho t đ ng ki m toán n i b chính là vi c ki m tra m t cách khách ể ộ quan các b ng ch ng nh m cung c p cho doanh nghi p m t đánh giá đ c l p v các quy trình ộ ậ qu n lý r i ro, ki m soát ho c qu n tr . ị TBTC 89
