Bài 17: Vật liệu polime I .Mục tiêu: 1. Kiến thức: - Biết khái niệm về các vật liệu: chất dẻo, cao su, tơ, sợi và keo dán. Biết thành phần, tính chất, ứng dụng của chúng.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Giáo án hóa học lớp 12 chương trình nâng cao - Bài 17
- Bài 17: Vật liệu polime
I .Mục tiêu:
1. Kiến thức:
- Biết khái niệm về các vật liệu: chất dẻo, cao su, t ơ, sợi và keo dán.
Biết thành phần, tính chất, ứng dụng của chúng.
-
2. Kĩ năng: Viết phương trình phản ứng hoá học tổng hợp các vật liệu trên.
3. Trọng tâm: cách điéu chế môt số loại polime
II. Chuẩn bị:
III. Tiến trình lên lớp:
1. Ổn định lớp:
2. Bài cũ: -Điều kiện về cấu tạo monome tham gia phản ứng trùng hợp ?
-Điều kiện về cấu tạo monome tham gia phản ứng trùng ngưng?
3. Bài mới
Hoạt động cúa thầy và trò Nội dung ghi bảng
Hoạt động 1: Gv cho HS xem một số mẫu vật như: I- CHẤT DẺO
ống nhựa PVC, mẫu bút bi, keo dán, cao su (xăm
1. Khái niệm
xe) và yêu cầu các em t ìm hiếu tn gọi, tính chất v
ứng dụng của chng. Sau đó GV giới thiệu vo bi)
Chất dẻo là những vật liệu polime có túnh
dẻo.
Hoạt động 2: Khái niệm chất dẻo
- GV làm TN: Hơ nóng mẫu bút bi, uốn cong một sợi Thành phần cơ bản của chất dẻo là polime .
dây kẽm. Yêu cầu HS nhận xét: Ngoài racòn c1o các thành phần phụ thêm: chất hóa
dẻo, chất độn để tăng khối lượng của chất dẻo, chất
- Vật cĩ bị biến dạng ko? ( cĩ)
màu, chất ổn định,...
- Khi ngừng tác dụng, vật có giữ nguyên được sự
2. Một số polime dùng làm chất dẻo
biến dạng đó hay ko? ( có)
a) Polietilen (PE)
? Tính chất ny gọi l tính gì? (tính dẻo)
0
nCH2 = CH2 t ( CH2 - CH2
, p , xt
? Vậy, thế no l tính dẻo? V chất dẻo l chất ntn?
)n
GV yu cầu HS cho biết thnh phần cấu tạo của chất
PE là chất dẻo mềm, nóng chảy ở nhiệt độ
dẻo…
lớn hơn 1100C, có tính trơ tương đối của ankan
mạch dài, dùng làm màng mỏng, bình chứa, túi
đựng,...
Hoạt động 3: Một số polime dung làm chất dẻo
b) Poli(vinyl cloru) (PVC)
Gv dng bảng cm (hoặc phiếu học tập) yu cầu HS
0
nCH2 = CHCl t
, p , xt
chia nhĩm, thảo luận, nghin cứu SGK và điền thông ( CH2 - CHCl
tin: tên gọi, phương trình điều chế, tính chất, ứng )n
dụng vào bảng.
PVC là chất vô định hình, cách điện tốt,
bền với axit, dùng làm vật liệu điện, ống dẫn nước,
vải che mưa, da giả,.
c) Poli(metyl metacrylat)
Poli(metyl metacrylat) được điều ché từ
metyl metacrylat bằng phản ứng trùng hợp :
- CH3
-
0
xt,t
CH - C
nCH = C - COOCH3
n
COOCH3
CH3
Poli(metyl metacrylat) có đặc tính trong
suốt cho ánh sáng truyền qua tốt (trên 90%) nên
được dùng để chế tạo thủy tinh hữu cơ plexiglas
d) Poli(phenol - fomanđehit) (PPF)
PPF có 3 dạng : nhựa novolac, nhựa
rezol, nhựa rezit.
Nhựa novolac
OH OH
OH
CH2 CH2
OH CH2
CH2 OH
Nhựa rezol
OH OH OH
CH2 ...
CH2 CH2
HOCH2 C
HO
CH2OH
II- TƠ
1. Khái niệm
Tơ là những vật liệu polime hình sợi dài và
mảnh với độ bền nhất định
2.Phân loại
Tơ được chia làm 2 loại :
- a) Tơ thiên nhiên (sẵn có trong thiên
nhiên) như bông, len, tơ t ằm.
Hoạt động 4: Khái niệm tơ
b) Tơ hóa học (chế tạo bằng phương pháp
GV cho HS quan sát một mẫu tơ tằm, yêu cầu các
hóa học): được chia làm 2 nhóm
em nhận xét về đặc điểm bên ngoài( gồm những sợi
dài, mnh, bền, đẹp…) - Tơ tổng hợp (chế tạo từ các polime tổng
hợp) như các tơ poliamit (nilon, capron), tơ vinylic
Rút ra định nghĩa tơ (SGK) (vinilon).
- Tơ bán tổng hợp hay tơ nhân tạo ( xuất
phát từ polime thiên nhiên nhưng được chế biến
Hoạt động 6: Phân loại tơ
thêm bằng phương pháp hóa học) như tớ visco, tơ
GV cho VD về một số tơ thuộc các nhóm riêng biệt xenlulozơ axetat,...
gồm:
3. Một số loại tơ tổng hợp thường gặp
Nhóm 1: tơ tằm, tơ nhện
a) Tơ nilon-6,6
Nhóm 2: tơ visco, tơ xenlulozơ axetat
Tơ nilon-6,6 thuộc loại tơ poliamit vì các
mắt xích nối với nhau bằng các nhóm amit -CO-
Nhóm 3: Tơ capron, tơ nilon
NH-. Nilon-6,6 được điều chế từ hexametylen
Yu cầu HS t ìm hiểu về nguồn gốc của cc nhĩm t ơ điamin H2N[CH2]6NH2 và axit ađipit (axit
trên. Sau đó gợi ý để các em phân loại được các loại hexanđioc) :
tơ
n H2N[CH2]6NH2 + nHOOC[CH2]4COOH
0
t
(HN[CH2]6NHOC[CH2]4CO )n + 2nH2O
poli(hexametylen-ađipamit)(nilon-6,6)
b) Tơ lapsan
- Tơ lapsan thuộc loại tơ polieste được tổng
hợp từ axit terephtalic và etylenglycol. Tơ lapsan
Hoạt động 7: Một số loại t ơ tổng hợp thường gặp
rất bền về mặt cơ học, bền đới với nhiệt, axit, kiềm
hơn nilon, được dùng đề dệt vải may mặc.
Yu cầu HS tự nghin cứu SGK v trình by tn gọi,
PTPƯ điều chế, tính chất và ứng dụng của các loại
c) Tơ nitron (hay olon)
tơ được nêu trong SGK
Tơ nitron thuộc loại tơ vinylic được tổng
hợp từ vinyl xianua (hay acrilonitrin) nên được gọi
poliacrilonitrin :
GV lưu ý HS:
0
nCH2 = CHCN t
, p , xt
( CH2 - CHCN )n
-Tơ poliamit nói chung kém bền với nhiệt, với axit,
bozơ
III- CAO SU
- Nhĩm amit l nhĩm –CO-NH-
1. Khái niệm
Cao su là vật liệu polime có tính đàn hồi
Có hai loại cao su : Cao su thiên nhiên và
cao su tổng hợp.
2. Cao su thiên nhiên
a) Cấu trúc
Cao su thiên nhiên là polime của isopren
Nghiên cứu nhiều xạ tia X cho biết các mắt xích
isopren đều có cấu hình cis như sau :
CH2
CH2
C= C
CH3 H
n
- Hoạt động 8: Khái niệm cao su b) Tính chất và ứng dụng
GV lấy một mẫu dy cao su. Lm thí nghiệm ko gin
sợi dy v buơng ra.
Khi bị ko gin,vật liệu cĩ bị biến dạng ko? Cao su thiên nhiên có tính chất đàn hồi, không đẫn
nhiệt và điện, không thấm khí và nước, không tan
Khi ngừng tc dụng, vật liệu có giữ nguyên được sự
trong nước, etanol,...nhưng tan trong xăng và
biến dạng đó hay ko?
benzen.
Tính chất đó gọi là tính gì? (Tính đàn hồi)
Cao su có tính đàn hồi vì mạch phân tử có cấu hình
cis, có độ gấp khúc lớn
Từ đó rút ra khái niệm cao su (SGK)
2. Cao su thiên nhiên
Cao su tổng hợp là loại vật liệu polime
Hoạt động 9: Cao su thiên nhiên
tương tự cao su thiên nhiên, thường được điều chế
GV cho HS xem mẫu mũ cao su thiên nhiên tươi và từ các ankađien bằng phản ứng trùng hợp.
1 mẫu cao su đ đông tụ.
Có nhiều loại cao su tổng hợp, trong đó
có một loại thông dụng sau đây :
a) Cao su buna
Hoạt động 10: Tính chất v ứng dụng
Cao su buna chính là polibutađien t ổng
Yu cầu HS rt ra tính chất vật lý của chng.
hợp bằng phản ứng trùng hợp buta - 1,3 - đien có
GV làm thí nghiệm cho cao su tác dụng với dd axit, mặt Na:
bazơ rồi yêu cầu HS nhận xét, kết luận…
nCH2 = CH - CH = CH2
0
p ,t ( CH2 - CH = CH - CH2 )n
Na ,
GV: Để tăng tính đàn hồi, độ bền của cao su thiên
Cao su buna có tính đàn hồi và độ bền kém
nhiên, người ta thực hiện sự lưu hóa cao su(cho cao
cao su thiên nhiên .
su thiên nhiên cộng hợp với lưu huỳnh theo tỷ lệ
- khối lượng 97:3) b) Cao su isopren
Khi trùng hợp isopren có hệ xúc tác đặc
biệt, ta được poliisopren gọi là cao su isopren :
( CH2 - C = CH - CH2 )n
CH3
Chúng bền với dầu mỡ hơn cao su isopren.
III- KEO DÁN
1. Khái niệm
Hoạt động 11: Cao su tổng hợp
Keo dán (keo dán tổng hợp hoặc keo dán tự
Yêu cầu HS đọc SGK và nêu những đặc điểm tính
nhiên) là loại vật liệu có khả năng kết dính hai
chất của cao su tổng hợp và viết PTPƯ điều chế.
mảnh vật liệu giống nhau mà không làm biến đổi
bản chất các vật liệu được kết dính.
2. Phân loại
Có thể phân loại keo dán theo hai cách thông
thường sau:
a) Theo bản chất hóa học
b) Theo dạng keo
3. Một số loại keo dán tổng hợp thông dụng
a) Keo dán epoxi
Keo dán epoxi gồm 2 hợp phần : hợp phần
chính là hợp chất hữu cơ chứa 2 nhóm epoxi
- b) Keo dán ure - fomanđehit
0
nNH2 -CO -NH2 + nCH2O ,t nNH2
H
0
- CO -NH - CH2OH ,t ( NH - CO -NH -
H
CH2 )n + nH2O
ure fomanđehit
monometylolure poli(ure -
fomanđehit)
4. Một số loại keo dán tự nhiên
Hoạt động 12: Khái niệm keo dán
a) Nhựa vá săm
GV cho HS xem mẫu keo dán và làm thí nghiệm
đơn giản để chứng minh tính kết dính của keo dán. b) Keo hồ tinh bột
GV nĩi thm: Bản chất của keo dn l cĩ thể tạo ra mng
hết sức mỏng bền vững (kết dính nội) v bm chắc vo
2 mảnh vật liệu (kết kính ngoại)
Hoạt động 13: Phân loại keo dán
GV yêu cầu HS đọc SGK và nêu các cách phân lo ại
keo dán.
Hoạt động 14: GV yêu cầu HS đọc SGK và nêu
một số loại keo dán tổng hợp và keo dán thiên
nhiên thường gặp.
- 4. cũng cố:2,3/99 sgk
5. Dặn dò: 4,5/99 sgk
IV. Rút kinh nghiệm
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
