Bài 1 :ESTE
I. Mục tiêu bài học
1. Kiến thức
- Nắm được công thức cấu tạo chung của este và một số dẫn xuất
của axit cacboxylic.
- Tính chất vật lý hoá học và ứng dụng của este.
2. Kỹ năng
- Viết CTCT, gọi tên este
- Viết ptpư thuỷ phân este
- Làm một số dạng toán liên quan đến tính chất điều chế este
3. Trọng tâm : Cấu tạo và t/c của este
II. Chuẩn bị
GV: Hệ thống câu hỏi, mẫu dầu ăn, mẫu dầu chuối để làm thí nghiệm
trong SGK.
III. Tiến trình lên lớp:
1. Ổn định lớp
2. Bài cũ: không
3. Bài mới
Hoạt động của GV Hoạt động của HS
-
Ho
ạt động 1
;
Gv: So sánh CTCT của hai chất sau đây
từ đó rút ra nhận xét về cấu tạo phân tử
este.
CH3 – CO- OH CH3- CO- OC2H5
Axit axetic Etyl axetat
(este)
- GV: phân tích cấu tạo của este
- GV hỏi: R, R’ có thể có cấu tạo như thế
nào?
-GV: Giới thiệu một vài dẫn xuất khác
của axit cacboxylic.
R-CO-O-CO-R’ ; R- CO -X ; R - CO-
NR1R2
Anhidrit axit Halogenua axit amit
- Hoạt động 2
I/KHÁI NIỆM VỀ ESTE VÀ DẪN XUẤT
KHÁC CỦA AXIT CACBOXYLIC
1.Cấu tạo phân tử:
HS: Khi thay nhóm OH ở nhóm cacboxyl của
axit cacboxylic bằng nhóm OR thì được este.
-Este đơn giản có CTCT như sau:
R C OR'
OVới R,R’ là gốc hidrocacbon no,
không no hoặc thơm (este của axit focmic R là
hidro)
- CT chung của este đơn no: CnH2nO2 ( 2)n
2. Cách gọi tên este:
HS:
Tên gốc hiđrocacbon R’ + tên anion gốc axit
có đuôi at
VD: H-COOC2H5 etyl fomat
-
GV h
ỏi:
nêu cách gọi tên este?
- Hoạt động 3
- GV nhấn mạnh: mùi thơm, khả năng
hoà tan nhiều chất hữu cơ
CH3-COOCH3 metyl axetat
CH3-CH2-COOC2H5 etyl propionat
CH2C COOCH3
CH3 H metyl
metacrylat
CH3COO CH2CH2C CH3
CH3iso-
amyl axetat
- Xem thêm một số th í d ụ trong SGK
3.Tính chất vật lý:
HS: Đọc tính chất vật lý trong SGK
HS: Nh ận xét nhi ệt độ sôi của este, acol,axit
có cùng số nguy ên t ử C trong ph ân t ử, t ừ đ ó
d ự đo án este có t ạo đ ư ợc liên k ết hidro liên
phân tử hay không?
HS: Nhỏ v ài giọt dầu ăn trong nước quan sát
và trả lơi câu h ỏi gợi ý của gi áo viên.
Nhận xét mùi dấu chuối
- Thơm mùi quả chín: etyl butirat: mùi dứa
Iso-amyl axetat: mùi chuối chín
II/ TÍNH CHẤT HOÁ HỌC CỦA ESTE: