Bµi 25 : Sù NãNG CH¶Y Vµ Sù §¤NG §ÆC ( t2)
A./ MôC TI£U
I./ KiÕn thøc:
- NhËn biÕt ®îc ®«ng ®Æc lµ qu¸ tr×nh ngîc víi nãng ch¶y vµ c¸c ®Æc ®iÓm cña
qu¸ tr×nh nµy.
- T×m ®îc vÝ dô thùc tÕ vÒ sù nãng ch¶y vµ sù ®«ng ®Æc.
II./ KÜ n¨ng:
- RÌn luyÖn kÜ n¨ng vÏ c¸c ®êng biÓu diÔn vµ biÕt xö lÝ sè liÖu.
- Sö dông ®óng c¸c thuËt ng÷ : kiÓm tra dù ®o¸n, ®èi chøng, chuyÓn tõ thÓ..
sang thÓ..
III./ Th¸i ®é:
- Häc sinh cã th¸i ®é trung thùc, cÈn thËn.
- Hîp t¸c trong c¸c ho¹t ®éng cña nhãm, líp.
B./PH¦¥NG PH¸P:
- Ph¸t vÊn , trùc quan , nªu vÊn ®Ò.
C./ chuÈn bÞ:
I./ §èi víi GV : Dông cô d¹y häc.
II./ §èi víi HS: §äc tríc bµi míi, chuÈn bÞ ch×, thíc kÎ, giÊy kÎ « vu«ng.
D./ tiÕn tr×nh lªn líp:
I./æ n ®Þnh tæ chøc:
II./ KiÓm tra bµi cò:
? / Nãng ch¶y lµ g×? Nªu ®Æc ®iÓm cña sù nãng ch¶y? T×m vÝ dô trong thùc tÕ cã liªn
quan ®Õn sù nãng ch¶y?
??/ Trong c¸c hiÖn tîng sau, hiÖn tîng nµo kh«ng liªn quan ®Õn sù nãng ch¶y.
a. Mét ngän nÕn ®ang ch¸y.
b. Mét ngän ®Ìn dÇu ®ang ch¸y.
c. Mét viªn ®¸ ®Ó ngoµi n¾ng.
d. Mét que kem ®ang tan.
III./Bµi míi
1./ §Æt vÊn ®Ò:
1
GV tr×nh chiÕu l¹i video clip cña bµi 24 ®un b¨ng phiÕn nãng ch¶y, sau ®ã t¾t ®Ìn
cån. Yªu cÇu HS dù ®o¸n ®iÒu g× sÏ x¶y ra ®èi víi b¨ng phiÕn khi th«i kh«ng ®un nãng vµ ®Ó
b¨ng phiÕn nguéi dÇn. VËy ®Ó kiÓm tra b¹n cã dù ®o¸n ®óng kh«ng th× chóng ta sÏ cïng nghiªn
cøu trong bµi häc h«m nay.
2./ TriÓn khai bµi míi:
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Ghi b¶ng : Giíi thiÖu thÝ nghiÖm vÒ sù ®«ng ®Æc H§ 1 I./ Sù nãng ch¶y
+ GV: Yªu cÇu Hs kÓ tªn dông cô thÝ nghiÖm cã trong bµi II./Sù ®«ng ®Æc:
24. 1./ ThÝ nghiÖm
+ HS : c¸c dông cô : NhiÖt kÕ, ®Ìn cån, cèc níc, èng a) Dông cô thÝ nghiÖm
nghiÖm ®ùng bét b¨ng phiÕn, gi¸ ®ì, kÑp v¹n n¨ng. b) C¸ch tiÕn hµnh thÝ nghiÖm.
+ GV : Tr×nh chiÕu clip ®un b¨ng phiÕn nh TN H24.1 lªn
kho¶ng 90oC råi t¾t ®Ìn cån. LÊy b¨ng phiÕn ra khái níc
nãng vµ ®Ó cho b¨ng phiÕn nguéi dÇn. Khi nhiÖt ®é cña
b¨ng phiÕn gi¶m ®Õn 860C th× b¾t ®Çu ghi nhiÖt ®é vµ
thÓ cña b¨ng phiÕn trong thêi gian quan s¸t. Cø sau 1 phót
l¹i ghi l¹i nhiÖt ®é vµ thÓ cña b¨ng phiÕn mét lÇn, ®Õn khi
nhiÖt ®é cña b¨ng phiÕn gi¶m xuèng 600C, ta sÏ ®îc b¶ng
25.1
+ GV : Do thÝ nghiÖm rÊt khã thùc hiÖn vµ ®éc h¹i nªn
chóng ta kh«ng thÓ tiÕn hµnh t¹i líp häc ®îc.
+ HS : l¾ng nghe gi¸o viªn m« t¶ thÝ nghiÖm vµ quan s¸t
thÝ nghiÖm.
+ GV : gäi HS ®äc b¶ng 25.1
+ HS : ®äc b¶ng. 2./Ph©n tÝch kÕt qu¶ thÝ
nghiÖm:
H§2: Ph©n tÝch kÕt qu¶ thÝ nghiÖm: C1: B¨ng phiÕn ®«ng ®Æc ë
GV: Híng dÉn HS vÏ ®êng biÓu diÔn sù thay ®æi nhiÖt 800C
®é cña b¨ng phiÕn theo thêi gian. (Sè liÖu dùa theo b¶ng C2+C3:
25.1/sgk). - Tõ phót 0 ®Õn phót thø 4:
GV : giíi thiÖu trôc n»m ngang lµ trôc thêi gian, ®¬n vÞ lµ NhiÖt ®é gi¶m, ®êng biÓu diÔn
phót, mçi c¹nh cña « vu«ng trªn trôc nµy biÓu thÞ 1 phót., lµ ®o¹n th¼ng n»m nghiªng.
2
gèc cña trôc thêi gian lµ 0 phót. - Tõ phót thø 4 ®Õn phót thø 7:
Trôc th¼ng ®øng lµ trôc nhiÖt ®é, ®¬n vÞ lµ 0C, NhiÖt ®é kh«ng thay ®æi, ®êng
mçi c¹nh cña « vu«ng biÓu thÞ 10C, gèc cña trôc nhiÖt ®é biÓu diÔn lµ ®o¹n th¼ng n»m
lµ 600C. ngang
Ta kÎ ®êng th¼ng ®øng b»ng nÐt ®øt ®i qua phót - Tõ phót thø 7 ®Õn phót 15:
thø 0, ®êng n»m ngang ®i qua 860C, hai ®êng nµy c¾t NhiÖt ®é gi¶m, ®êng biÓu diÔn
nhau t¹i 1 ®iÓm, ta ®îc 1 ®iÓm x¸c ®Þnh nhiÖt ®é øng víi lµ ®o¹n th¼ng n»m nghiªng.
thêi gian ®Ó nguéi.
TiÕp tôc GV híng dÉn häc sinh vÏ thªm 2 ®iÓm
biÓu diÔn t¬ng øng víi phót thø 1 vµ phót thø 2.
+HS : Dùa vµo b¶ng 25.1 vÏ ®êng biÓu diÔn theo sù híng
dÉn cña gi¸o viªn.
+ GV : thu bµi 1 sè HS nhËn xÐt vµ cho ®iÓm.
+GV : Ch¹y slide hoµn chØnh vÏ ®êng biÓu diÔn sù thay
dæi nhiÖt ®é cña b¨ng phiÕn theo thêi gian khi ®· ®Ó
nguéi.
+Hs : quan s¸t vµ ch÷a bµi.
+GV : Yªu cÇu HS c¨n cø vµo ®êng biÓu diÔn võa vÏ ®îc,
tr¶ lêi c¸c c©u hái C1-C3.
+HS : tr¶ lêi.
C1: B¨ng phiÕn ®«ng ®Æc ë 800C
C2+C3:
- Tõ phót 0 ®Õn phót thø 4: NhiÖt ®é gi¶m, ®êng biÓu
diÔn lµ ®o¹n th¼ng n»m nghiªng.
- Tõ phót thø 4 ®Õn phót thø 7: NhiÖt ®é kh«ng thay ®æi,
®êng biÓu diÔn lµ ®o¹n th¼ng n»m ngang
- Tõ phót thø 7 ®Õn phót 15: NhiÖt ®é gi¶m, ®êng biÓu
diÔn lµ ®o¹n th¼ng n»m nghiªng. 3./Rót ra kÕt luËn:
a) Sù chuyÓn 1 chÊt tõ thÓ
r¾n sang thÓ láng gäi lµ sù
H§ 3: Rót ra kÕt luËn: ®«ng ®Æc.
+ GV: (Võa nãi võa chØ trªn ®êng biÓu diÔn) Khi th«i VÝ dô:
kh«ng ®un nãng b¨ng phiÕn n÷a th× nã chuyÓn tõ thÓ b) PhÇn lín c¸c chÊt nãng ch¶y
3
láng sang láng vµ r¾n cuèi cïng lµ r¾n hoµn toµn. Vµ qu¸ hay ®«ng ®Æc ë nhiÖt ®é x¸c
tr×nh chuyÓn tõ thÓ láng sang thÓ r¾n ®ã ®îc gäi lµ qu¸ ®Þnh. NhiÖt ®é nãng ch¶y
tr×nh ®«ng ®Æc. VËy em hiÓu thÕ nµo lµ sù ®«ng ®Æc? b»ng nhiÖt ®é ®«ng ®Æc.
+ HS: tr¶ lêi - Trong thêi gian ®«ng ®Æc,
nhiÖt ®é cña vËt kh«ng thay
+GV : Yªu cÇu HS hoµn thµnh kÕt luËn ë c©u C4/SGK ®æi
+HS : B¨ng phiÕn ®«ng ®Æc ë 80 0 C. NhiÖt ®é nµy ®îc
gäi lµ nhiÖt ®é ®«ng ®Æc cña b¨ng phiÕn. NhiÖt ®é
®«ng ®Æc b»ng nhiÖt ®é nãng ch¶y. Trong thêi gian
®«ng ®Æc, nhiÖt ®é cña b¨ng phiÕn kh«ng thay ®æi.
+GV : Yªu cÇu HS lÊy vÝ dô vÒ sù ®«ng ®Æc trong thùc
tÕ ?
+HS: VÝ dô: níc ®Ó trong tñ l¹nh th× sÏ chuyÓn thµnh ®¸.
+ GV: Yªu cÇu Hs quan s¸t b¶ng 25.2 vµ tr¶ lêi c¸c c©u
hái:
B¶ng 25.2 cho biÕt ®iÒu g×?
VËy c¸c chÊt nãng ch¶y ( hay ®«ng ®Æc) ë nh÷ng
nhiÖt ®é nh thÕ nµo?
VËy em cã kÕt luËn g× vÒ nhiÖt ®é nãng ch¶y
cña c¸c chÊt kh¸c nhau?
+ HS: B¶ng 25.2 cho biÕt nhiÖt ®é cña mét sè chÊt. C¸c
chÊt nãng ch¶y (hay ®«ng ®Æc) ë mét nhiÖt ®é x¸c
®Þnh. NhiÖt ®é nãng ch¶y cña c¸c chÊt kh¸c nhau lµ kh¸c
nhau.
+GV: Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái C6: h·y nªu c¸c qu¸ tr×nh
chuyÓn thÓ cña ®ßng trong viÖc ®óc tîng ®ång.
+HS: C6: §ång nãng ch¶y ( r¾n chuyÓn sang láng).
§ång ®«ng ®Æc( láng chuyÓn sang r¾n)
+GV: Yªu cÇu HS kh¸i qu¸t b»ng s¬ ®å:
+HS: 4./ VËn dông:
C5: vÏ ®êng biÓu diÔn cña níc
r¾n láng ®¸
4
+ GV: Yªu cÇu Hs dùa vµo s¬ ®å trªn vµ cho biÕt qu¸ + Tõ 0 ®Õn 1 phót nhiÖt ®é
tr×nh nãng ch¶y vµ ®«ng ®Æc lµ 2 qu¸ tr×nh nh thÕ nµo? t¨ng tõ ©m 40C ®Õn 00C .
+ HS: ®ã lµ 2 qu¸ tr×nh ngîc nhau. + tõ 1 ®Õn 4 phót nhiÖt ®é
H§ 4: VËn dông: kh«ng thay ®æi .
+GV: Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái C5, C7/Sgk + tõ 4 ®Õn 7 phót nhiÖt ®é
+HS: lÇn lît tr¶ lêi. t¨ng tõ 00C ®Õn 60C.
C5: vÏ ®êng biÓu diÔn cña níc ®¸
+ Tõ 0 ®Õn 1 phót nhiÖt ®é t¨ng tõ ©m 40C ®Õn 00C . C7: Trong qu¸ tr×nh níc ®¸ ®ang
+ tõ 1 ®Õn 4 phót nhiÖt ®é kh«ng thay ®æi . tan nhiÖt ®é cña níc ®¸ kh«ng
+ tõ 4 ®Õn 7 phót nhiÖt ®é t¨ng tõ 00C ®Õn 60C. thay ®æi( nhiÖt ®é x¸c ®Þnh)
C7: Trong qu¸ tr×nh níc ®¸ ®ang tan nhiÖt ®é cña níc ®¸
kh«ng thay ®æi( nhiÖt ®é x¸c ®Þnh)
IV./ Cñng cè:
- §«ng ®Æc lµ sù chuyÓn 1 chÊt tõ thÓ g× sang thÓ g× ?
- Khi ®«ng ®Æc, nhiÖt ®é cña chÊt nh thÕ nµo ?
- So s¸nh qu¸ tr×nh nãng ch¶y vµ ®«ng ®Æc?
V./ D¡N Dß:
- Häc thuéc bµi vµ lµm c¸c bµi tËp cßn l¹i cña bµi 24 - 25 ë s¸ch bµi tËp.
- §äc “Cã thÓ em cha biÕt”
- §äc tríc bµi 26: " Sù bay h¬i vµ sù ngng tô"
