ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH KON TUM
TRƯỜNG CAO ĐẲNG KON TUM
GIÁO TRÌNH
MÔN HỌC:THAM VẤN
NGÀNH, NGHỀ: CÔNG TÁC XÃ HỘI
TRÌNH ĐỘ: CAO ĐẲNG
(ban hành kèm theo Quyết định số /QĐ-CĐKT ngày 30/6/2025
của Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Kon Tum)
Kon Tum, năm 2025
i
MỤC LỤC
Trang
TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN ................................................................................ iii
LỜI GIỚI THIỆU .............................................................................................. iv
CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ THAM VẤN .......................... 3
1. Các khái niệm .................................................................................................. 4
1.1. Khái niệm tham vấn ............................................................................. 4
1.2. Một số khái niệm có liên quan ............................................................. 4
2. Đối tượng nghiên cứu của tham vấn ............................................................. 9
2.1. Thân chủ ............................................................................................... 9
2.2. Vấn đề của thân chủ ........................................................................... 10
3. Mục đích, nhiệm vụ của tham vấn............................................................... 11
3.1. Mục đích của tham vấn ...................................................................... 11
3.2. Nhiệm vụ của tham vấn ..................................................................... 15
4. Các hình thức tham vấn ............................................................................... 16
4.1. Tham vấn cá nhân .............................................................................. 16
4.2. Tham vấn nhóm ................................................................................. 20
4.3. Tham vấn gia đình ............................................................................. 23
5. Nguyên tắc đạo đức ....................................................................................... 26
5.1. Nguyên tắc tôn trọng thân chủ ........................................................... 26
5.2. Nguyên tắc tin tưởng vào khả năng giải quyết vấn đề của thân chủ . 27
5.3. Nguyên tắc bí mật .............................................................................. 28
5.4. Nguyên tắc nhà tham vấn không gắn mình vào các mối quan hệ cá
nhân với thân chủ ................................................................................................ 28
5.5. Nguyên tắc thân chủ là trọng tâm ...................................................... 29
CHƯƠNG 2: TIẾN TRÌNH THAM VẤN ...................................................... 33
ii
1. Các giai đoạn của tiến trình tham ............................................................... 34
1.1. Xây dựng mối quan hệ ....................................................................... 34
1.2. Thu thập thông tin, đánh giá và xác định vấn đề ............................... 35
1.3. Thiết lập và thống nhất mục tiêu và giải pháp thực hiện ................... 36
1.4. Can thiệp và giải quyết vấn đề ........................................................... 38
1.5. Lượng giá và kết thúc ........................................................................ 40
1.6. Theo dõi sau kết thúc ......................................................................... 41
2. Tham vấn với các nhóm thân chủ ................................................................ 46
2.1. Trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt ............................................................ 46
2.2. Người khuyết tật ................................................................................ 48
2.3. Người cao tuổi ................................................................................... 51
2.4. Người nghiện ma túy ......................................................................... 53
2.5. Người nghèo....................................................................................... 57
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................ 72
iii
TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN
Giáo trình “Tham vấn” được biên soạn dựa trên Chương trình đào tạo
ngành, nghề Công tác xã hội, trình độ Cao đẳng. Mục đích của giáo trình để làm
tài liệu giảng dạy chính thức cho giảng viên và làm tài liệu học tập chính thức cho
sinh viên của nhà trường (Lưu hành nội bộ).
Giáo trình “Tham vấn” do chúng tôi biên soạn có tham khảo các tài liệu
chuyên ngành liên quan để hoàn thiện nên các nguồn thông tin có thể được phép
dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo.
Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh
doanh thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm.
iv
LỜI GIỚI THIỆU
Trong bối cảnh xã hội hiện nay, con người ngày càng phải đối diện với
nhiều khó khăn trong cuộc sống từ những áp lực trong học tập, công việc, đến các
vấn đề gia đình, sức khỏe tinh thần và sự hòa nhập cộng đồng. Vì vậy, nhu cầu
được lắng nghe, được hỗ trợ và được định hướng đang ngày càng trở nên thiết
yếu. Tham vấn, một phương pháp quan trọng trong công tác xã hội đóng vai trò
cầu nối giúp cá nhân, nhóm và cộng đồng hiểu rõ vấn đề của mình, phát huy nội
lực và tìm ra giải pháp phù hợp để cải thiện cuộc sống.
Giáo trình Tham vấn được biên soạn nhằm phục vụ cho đối tượng sinh viên
hệ cao đẳng chuyên ngành Công tác xã hội. Giáo trình cung cấp những kiến thức
cơ bản, thiết thực về lý thuyết tham vấn và tiến trình tham vấn phổ biến... Ngoài
ra, giáo trình còn chú trọng lồng ghép các tình huống thực tiễn, bài tập và câu
hỏi thảo luận nhằm giúp người học rèn luyện kỹ năng và khả năng ứng dụng vào
công việc thực tế. Đây sẽ là tài liệu học tập chính thức cho sinh viên trong quá
trình học tập trên giảng đường của nhà trường. Giáo trình gồm 02 chương:
Chương 1: Những vấn đề chung về tham vấn
Chương 2: Tiến trình tham vấn
Để hoàn thành được giáo trình Tham vấn, nhóm tác giả xin gửi lời cảm ơn
đến chủ biên của các tài liệu tham khảo.
Mặc dù đã rất cố gắng nhưng chắc chắn giáo trình này không tránh khỏi
những hạn chế. Chúng tôi rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của quý Thầy,
Cô để giáo trình ngày càng được hoàn thiện hơn.
Kon Tum, ngày 30 tháng 6 năm 2025
THAM GIA BIÊN SOẠN
1. Chủ biên: ThS Nguyễn Thị Hạnh
2. Thành viên: ThS Nguyễn Thị Anh Hiếu