Hắt hơi báo hiệu điều gì?

Thật bất tiện khi đang giao tiếp với đối tác, đang nói chuyện với người

yêu... lại dừng giữa chừng, che tay lên mũi để hắt xì hơi! Theo dân gian, mỗi

lần bị hắt hơi, người đối diện phải chúc "sức khỏe" để mong rằng người hắt

hơi không ốm.

Nguyên nhân hắt hơi

Hắt hơi xuất hiện khi niêm mạc mũi bị tác động bởi các yếu tố như lạnh,

các chất kích thích (bụi, mùi hành cay, mùi nước hoa, phấn hoa, mùi thuốc nhuộm

trong vải...). Sau khi hắt hơi, có thể người đó lại trở lại hoàn toàn bình thường,

hoặc hắt hơi cứ tiếp diễn sau đó sốt, chảy mũi, ngạt mũi, ho, khàn tiếng, thậm chí

mất tiếng. Đôi khi chỉ cần thời tiết sắp thay đổi là những người này đã hắt hơi liên

tục. Sự thay đổi nhiệt độ, độ ẩm trong môi trường hay sự nở rộ của các loài hoa

xuân cũng khiến những người bị dị ứng mũi họng rất ngại, họ biết trước được rằng

cứ đến mùa đó họ lại bị hắt hơi thường xuyên nên rất khó chịu mà không thể tránh

được (trừ khi họ thay đổi môi trường sống). Nhưng hoa đào và hoa mai lại rất ít

khi gây dị ứng do đó những người có cơ địa dị ứng cũng không phải e dè khi tiếp

xúc trực tiếp.

Hắt hơi có phải là dấu hiệu báo sắp ốm?

Hắt hơi ảnh hưởng nhiều tới chất lượng cuộc sống của những người bệnh,

nhất là những nghề thường xuyên phải giao tiếp trực tiếp. Ngày nay, do sự biến

đổi nhiều mặt của khí hậu cũng như cuộc sống hiện đại phải làm việc trong công

sở - nơi có những phòng kính kín sử dụng điều hoà đã làm tăng số lượng người bị

hắt hơi lên đáng kể. Người bệnh có thể hắt hơi từng cái một hoặc hắt hơi từng

tràng, vài chục cái một lúc rất khó chịu. Hắt hơi hay xuất hiện vào buổi sáng khi

vừa thức giấc hoặc đang từ ngoài bước vào phòng điều hoà. Căn cứ vào biểu hiện

của hắt hơi, bác sĩ có thể phân loại một cách tương đối nguyên nhân gây hắt hơi là

do viêm mũi vận mạch hoặc viêm mũi dị ứng. Hiện tượng hắt hơi thường kèm

thêm dấu hiệu chảy mũi và ngạt tắc mũi, đau nhức đầu.

Như trên đã nói, hắt hơi là triệu chứng thường gặp ở những người bị mắc

bệnh viêm mũi dị ứng, viêm mũi vận mạch, hơn nữa bệnh lại có tính chất gia đình.

Khi khám thấy niêm mạc mũi của những người này thường phù nề, nhợt nhạt hoặc

có màu tím nhạt, có thể có những khối gọi là polip do sự thoái hoá của niêm mạc

mũi trong tình trạng bị viêm lâu ngày gây nên. Cần tìm đúng nguyên nhân để cắt

dấu hiệu hắt hơi. Ở một số người bệnh, hắt hơi xuất hiện vào những mùa nhất định

trong năm. Họ có thể phòng trước mùa bị bệnh khoảng một tháng bằng uống các

thuốc kháng histamin H1 (telfast, clarityne...) hoặc dùng các thuốc steroid dạng xịt

tại mũi như rhinocort, budenase, nasonex... Tránh những tác nhân mà khi tiếp xúc

gây ngứa mũi mà mình bị.

Người có cơ địa dị ứng tự bảo vệ thế nào?

Những người hay bị hắt hơi như vậy phải biết tự bảo vệ mình bằng cách giữ

ấm khi thời tiết chuyển mùa, đeo khẩu trang khi đi đường, tránh tắm và gội đầu

vào buổi sáng, trước khi vào phòng điều hoà nên hít một hơi thật sâu sau đó thở ra

khi bước chân vào phòng để không khí ấm hơn ngay khi hít hơi lần hai rồi quen

dần với không khí đó... Nếu dấu hiệu đi cùng là ngạt mũi ngày càng tăng, dịch mũi

chảy ra màu vàng xanh, phải điều trị kết hợp với kháng sinh, chống viêm sớm vì

lúc này có thể bệnh đã chuyển sang giai đoạn của viêm xoang. Việc điều trị không

kịp thời sẽ gây ra những biến chứng như viêm họng, viêm thanh khí, phế quản làm

cho thời gian uống thuốc kéo dài và người bệnh sẽ lâu phục hồi. Trường hợp cần

thiết chỉ định phẫu thuật nội soi cũng được đặt ra để giải quyết tình trạng polip

mũi...

Điều trị viêm mũi dị ứng hay viêm mũi vận mạch cần giải thích rõ ràng với

người bị bệnh vì phải có sự phối hợp chặt chẽ của bệnh nhân và thầy thuốc do quá

trình điều trị thường kéo dài 3 - 6 tháng. Điểm lưu ý khi điều trị những bệnh nhân

này là các thuốc kháng histamin rất dễ gây quen thuốc do đó việc điều trị duy trì

dưới sự theo dõi chặt chẽ của thầy thuốc rất quan trọng đối với bệnh nhân.

ThS. Phạm Bích Đào