HẠT LANH GIẢM LIPID HUYẾT
Người Việt-nam ở Hoa-kỳ không quen với hạt lanh ( tiếng Anh gọi là
Flaxseeds hay Linseeds, tiếng Pháp là Graines de lin) nên không thấy tại các
chợ Việt-nam, nhưng có thể tìm thấy trong một số chợ Mỹ như chợ Trader’s
Joe. Bác sĩ ở Canada có thể kê đơn hạt lanh cho bệnh nhân rối loạn lipid
huyết hay táo bón.
Trước đây đã có nhiều nghiên cứu chứng minh hạt lanh giảm lipid
huyết nhưng kết quả thường trái ngược nhau, và mẫu nghiên cứu nhỏ, thời
gian nghiên cứu ngắn và thiết kế khác nhau, nên vẫn có nghi ngờ về tác
dụng của hạt này.
Một phân tích meta đăng trên báo American Journal of Clinical
Nutrition số tháng 8 năm 2009, cho biết hạt lanh giảm đáng kể cholesterol
toàn phần và LDL cholesterol hay cholesterol xấu, tác dụng mạnh nhất ở phụ
nữ sau tuổi mãn kinh và người có nồng độ cholesterol cao lúc bắt đầu nghiên
cứu.
Các nhà nghiên cứu tìm tất cả thử nghiệm ngẫu nhiên có kiểm chứng
của hạt lanh và chất dẫn xuất lên lipid người lớn, xuất bản tiếng Anh từ
tháng giêng năm 1990 đến tháng 10 năm 2008. Họ cũng ráng tiếp xúc với
tác giả những nghiên cứu không công bố. Họ cũng phân loại những thử
nghiệm đó theo thang điểm Jadad, 16 thử nghiệm xem là phẩm chất cao và
12 thử nghiệm phẩm chất thấp.
Tập hợp 28 thử nghiệm trong phân tích meta với 1381 người tham dự.
5 thử nghiệm nhắm đến phụ nữ sau thời kỳ mãn kinh, 1 trước tuổi mãn kinh,
10 thử nghiệm cho phái nam, 10 thử nghiệm cho cả hai phái tính, 1 thử
nghiệm không đề cập đến phái tính người tham dự, và 1 thử nghiệm báo cáo
kết quả riêng rẻ của phái nam và phái nữ. Thời gian thử nghiệm trung bình là
8.5 tuần ( trong khoảng 2-52 tuần). Hạt lanh nguyên hột, xay nát hay đã lấy
dầu được dùng trong 10 thử nghiệm với lượng 20-50 gam (2-5 muổng canh),
và dầu hạt lanh dùng trong 13 thử nghiệm.
Mức cholesterol toàn phần giảm đáng kể trong những nghiên cứu
dùng hạt toàn phần hay lignan cũng như LDL, nhưng không thay đổi đáng
kể HDL và triglycerid.
Hạt lanh toàn phần
Lignan hạt lanh
Giảm cholesterol toàn phần
-.019 mmol/L
- 0.28 mmol/L
Giảm LDL-C
- 0.16 mmol/L
- 0.16 mmol/L
Phụ nữ giảm cholesterol toàn phần cũng như LDL nhiều hơn phái
nam.
Điều ngạc nhiên là trong khi omega-3 có thể giảm được triglycerid,
thì hạt lanh chứa acid alpha-linolenic cũng là 1 omega-3, lại không hạ được
triglycerid.
Lignan là nhóm hợp chất hóa thực vật đặc biệt là hạt lanh. Lgna là 1
trong những lớp phytoestrogen là những hóa chất giống estrogen và tác dụng
giống chất chống oxyt hóa. Những lớp phytoestrogen khác là isoflavon và
coumestan. Hạt lanh chứa secoisolariciresino l diglucosid (SDG), một chất
chống oxyt hóa mạnh và là tiến chất của lignan động vật có vú,
enterolactone và enterodiol.
Ngoài tính chất giảm lipid huyết, hạt lanh còn ngừa được ung thư vú
và kết tràng, theo bác sĩ Lilian Thompson, giáo sư khoa dinh dưỡng đại học
y khoa Toronto.Canada. Nghiên cứu trên thú vật, bác sĩ Thompson tìm thấy
hạt lanh tác động lên cả 3 giai đoạn phát triển ung thư.
Sau đây là những điều lợi của hạt lanh, theo tài liệu của hội ung thư
Hoa-kỳ. Trong khi dầu lanh chứa nhiều acid béo omega-3 hơn hạt lanh, hạt
lại cho nhiều lợi ích hơn.
1/ Hạt lanh là nguồn cung cấp tốt chất xơ và tác dụng như thuốc
nhuận trường tự nhiên. nên dùng đều đặn hạt lanh.
2/ Hạt lanh xay hay nghiền nát tác dụng ngang hàng với statin để giảm
cholesterol.
3/ Hạt lanh là nguồn cung cấp tốc ma-giê (Magnesium)
4/ Hạt lanh chứa lượng cao lignan. Lignan có thể chống ung thư phụ
thuộc estrogen như ung thư vú.
5/ dùng mỗi ngày 30 gam hạt lanh nghiền nát cho thấy điều hòa mức
estrogen ở phụ nữ sau tuổi mãn kinh.
6/ Hạt lanh cho thấy bảo vệ phụ nữ sau tuổi mãn kinh khỏi bị bệnh
tim.
7/ Hạt lanh giảm đề kháng insulin và có thể bảo vệ chống bệnh đái
tháo đường.
8/ Nghiên cứu sơ khởi ở chuột nhắt cho thấy hạt lanh có thể ngăn
ngừa hay làm chậm sự lan tràn bệnh ung thư tuyến tiền liệt.
9/ Nghiên cứu ở chuột nhắt cho thấy hạt lanh có thể ngăn ngừa hay
làm chậm phát tán u melanin.
Tuy nhiên, dùng quá nhiều hạt lanh có thể gây tác dụng ngược. Mỗi
ngày dùng 1 muổng canh là đủ cho nhiều trường hợp, không nên dùng quá
nhiều.
