HỆ THỐNG ĐIỆN ĐỘNG CƠ
Hệ thống điện động cơ 2
Mô tơ khởi động (máy đề)
Hệ thống khởi động chuyển đổi năng lượng điện của ắc quy thành năng lượng cơ khí để
quay động cơ giúp cho động cơ có thể khởi động được. Tốc độ quay cần thiết của động
cơ để nó có thể khởi động được là 60rpm đến 100rpm (đối với động cơ diesel) và 80 đến
200 rpm (đối với động cơ xăng). Mô tơ khởi động có thể dẫn động đông cơ quay với tốc
độ cao hơn để động cơ có thể khởi động dễ dàng hơn. Mô tơ điện trông rất nhỏ nhưng
nó có khả năng sinh ra một năng lượng lớn trong một thời gian ngắn. Có nhiều loại mô tơ
khởi động khac nhau nhưng nguyên lý hoạt động thường giống nhau.
Cuộn Solenoid
Mô tơ khởi động
Hệ thống điện động cơ 3
Nguyên lý hoạt động của hệ thống khởi động
Hệ thống khởi động bao gồm 5 chi tiết chính: Ổ khóa điện (hoặc công tắc khởi động),
công tắc an toàn (nếu có), cuộn Solenoid, Mô tơ khởi động và ắc quy. Khi chìa khóa điện
bật START hoặc bật công tắc khởi động, dòng điện từ ắc quy sẽ đi đến cuộn solenoid và
mô tơ khởi động. Một số xe được trang bị công tắc an toàn như công tắc số mo nghĩa là
chỉ khi ở số mo thì mới cấp điện cho mô tơ khởi động. Cuộn Solenoid là một công tắc
đện tử, khi cấp điện dưới tác động của lực điện từ, lõi cuộn solenoid bị kéo lùi lại, đầu
của lõi được nối với cần đẩy, cần này sẽ đẩy bánh răng mô tơ và ăn khớp với bánh răng
bánh đà đồng thời nó cũng cấp nguồn cho mô tơ chạy để dẫn động động cơ. Khi lái xe
nhả tay ra khỏi chìa khóa điện, dòng cấp bị cắt, lõi cuộn dây bị đẩy lên trước do lực lò xo
và kéo bánh răng mô tơ ra khỏi bánh răng bánh đà, đồng thời mô tơ cũng dừng lại.
Hệ thống điện động cơ 4
Cấu tạo chi tiết của mô tơ khởi động
Mô tơ khởi động Chế độ kéo Chế độ giữ
Nhìn vào cuộn Solenoid, ta sẽ thấy thực chất có 2 cuộn dây để kích hoạt van solenoid gọi
là cuộn kéo và cuộn giữ. Để kéo bánh răng mô tơ vào ăn khớp, cả hai cuộn dây được
kích hoạt để có đủ năng lượng. Cho đến khi hai bánh răng thực sự chưa được ăn khớp
thì mô tơ chạy chậm so sụt áp trên cả hai cuộn dây. Khi hai bánh răng thực sự ăn khớp,
điểm tiếp xúc đóng và cuộn kéo bị cắt điện chỉ còn cuộn giữ hạt động. Khi đó điện áp cấp
trực tiếp cho mô tơ khởi động nên tốc độ quay của mô tơ cũng nhanh hơn để có đủ năng
lượng khởi động động cơ.
Hệ thống điện động cơ 5
Cấu tạo chi tiết của mô tơ khởi động
Để tăng mô men xoắn, mô tơ khởi động thường tích hợp thêm một bộ bánh răng hành
tinh. Thông thường, khi động cơ khởi động tốc độ động cơ cao hơn nhiều so với tốc độ
của mô tơ, để bảo vệ mô tơ không bị hư hại do tốc độ cao hay bảo vệ không cho động cơ
dẫn động mô tơ người ta thường lắp một bộ li hợp một chiều hoặc một bộ li hợp lá, để
khi tốc độ động cơ cao hơn thì bánh răng dẫn động sẽ quay tự do trên trục mô tơ.
Bánh răng hành tinh Li hợp một chiều Li hợp