1
B`
AI T ˆ
A
.P PHU
.O
.NG TR`
INH VI PH ˆ
AN
1)
Gia
'i phu.o.ng trnh:
2xy0y = y021
HD gia
i:
D
-a
.t
y0=p: 2xpp0=p21
Vo.i
x(p21) 6= 0
ta co:
2pdp
p21=dx
xp21 = C1p=±C1x+ 1
p=dy
dx =C1+ 1 y=2
3C1
(C1x+ 1)3
2+C2
2)
Gia
'i phu.o.ng trnh:
y.y = y0
HD gia
i:
D
-a
.t
y0=py = pdp
dy
(ham theo y). Phu.o.ng trnh tro.
'thanh:
ypdp
dy =p
Vo.i
p6= 0
ta du.o.
.c phu.o.ng trnh:
dp =dy
yp= 2y+C1dy
dx = 2y+C1
dx =dy
2y+C1
Tu.do nghi^e
.m t^o
'ng quat:
x=yC1
2ln |2y+C1|+C2
Ngoai ra
y=c
: ha
ng cu
~ng la nghi^e
.m.
3)
Gia
'i phu.o.ng trnh:
a(xy0+ 2y) = xyy0
HD gia
i: a(xy0+ 2y) = xyy0x(ay)y0=2ay
N^e
u
y6= 0
, ta co phu.o.ng trnh tu.o.ng du.o.ng vo.i
ay
ydy =2a
xdx x2ayaey=C
Ngoai ra
y= 0
cu
~ng la nghi^e
.m.
4)
Gia
'i phu.o.ng trnh:
y = y0ey
HD gia
i:
D
-a
.t
y0=py = pdp
dy
thay vao phu.o.ng trnh:
pdp
dy =pey
Vo.i
p6= 0 : dp
dy =eyp=ey+C1dy
dx =ey+C1dy
ey+C1
=dx
Vo.i
C16= 0
ta co:
Rdy
ey+C1
=1
C1Rey+C1ey
ey+ 1 dy =1
C1
(yReydy
ey+C1
) = y
C1
1
C1
ln(ey+C1)
nhu.v^a
.y:
Rdx
ey+C1
=
eynˆe
´uC1= 0
1
C1
(yln |ey+C1|) nˆe
´uC16= 0.
Ngoai ra
y=C:
ha
ng la m^o
.t nghi^e
.m
5)
Gia
'i phu.o.ng trnh:
xy0=y(1 + ln yln x)
vo.i
y(1) = e
.
2
HD gia
i:
D
-u.a phu.o.ng trnh v^e
:
y0=y
x(1 + ln y
x)
, da
.t
y=zx
du.o.
.c:
xz0=zln z
zln z6= 0 dz
zln z=dx
xln z=Cx
hay
ln y
x=Cx y=xeCx
y(1) = eC= 1.
V^a
.y
y=xex
6)
Gia
'i phu.o.ng trnh:
y”(1 + y) = y02+y0
HD gia
i:
D
-a
.t
y0=z(y)z0=zdz
dy
thay vao phu.o.ng trnh:
dz
z+ 1 =dy
y+ 1
z+ 1 = C1(y+ 1) z=C1y+C11dy
C1y+C11=dx ()
C1= 0 ()
cho
y=Cx
C16= 0 ()
cho
1
C1
ln |C1y+C11|=x+C2
Ngoai ra
y=C
la nghi^e
.m.
Tom la
.i nghi^e
.m t^o
'ng quat:
y=C, y =Cx;1
C1
ln |C1y+C11|=x+C2
7)
Gia
'i phu.o.ng trnh:
y0=y22
x2
HD gia
i:
Bi^e
n d^o
'i (3) v^e
da
.ng:
x2y0= (xy)22 ()
D
-a
.t
z=xy z0=y+xy0
thay vao
()
suy ra:
xz0=z2+z2dz
z2+z2=dx
x3
rz1
z+x=Cx
V^a
.y TPTQ:
xy 1
xy + 2 =Cx3.
8)
Gia
'i phu.o.ng trnh:
yy + y02= 1
HD gia
i:
D
-a
.t
y0=z(y)y = z.dz
dy
Bi^e
n d^o
'i phu.o.ng trnh v^e
:
z
1z2dz =dy
yz2= 1 + C1
y2
dy
dx =±r1 + C1
y2 ±Rdy
r1 + C1
y2
=dx y2+C1= (x+C2)2
Nghi^e
.m t^o
'ng quat:
y2+C1= (x+C2)2
9)
Gia
'i phu.o.ng trnh:
2x(1 + x)y0(3x+ 4)y+ 2x1 + x= 0
HD gia
i: y03x+ 4
2x(x+ 1).y =1
x+ 1;x6= 0, x 6=1
Nghi^e
.m t^o
'ng quat cu
'a phu.o.ng trnh thu^a
n nh^a
t:
Rdy
y=R3x+ 4
2x(x+ 1)dx =R(2
x1
2(x+ 1))dx y=Cx2
x+ 1
.
3
Bi^e
n thi^en ha
ng s^o
:
C0=1
x2C=1
x+ε.
V^a
.ey nghi^
.m t^o
'ng quat:
y=x2
x+ 1(1
x+ε)
10)
Gia
'i phu.o.ng trnh:
y = e2y
thoa
'
(y(0) = 0
y0(0) = 0
HD gia
i:
D
-a
.t
z=y0y = z.dz
dy
phu.o.ng trnh tro.
'thanh
z.dz
dy =e2yz2
2=e2y
2+ε
y0(0) = y(0) = 0 ε=1
2.
V^a
.y
z2=e2y1.
Tu.do:
z=dy
dx =e2y1Zdy
e2y1=x+ε. d¯ˆo
i biˆe
´nt=e2y1
arctge2y1 = x+ε
y(0) = 0 ε= 0.
V^a
.y nghi^e
.m ri^eng thoa
'di^e
u ki^e
.n d^e
bai:
y=1
2ln(tg2x+ 1).
11)
Tm nghi^e
.m ri^eng cu
'a phu.o.ng trnh:
xy0+ 2y=xyy0
thoa
'ma
~n di^e
u ki^e
.n d^a
u
y(1) = 1
.
HD gia
i:
Vi^e
t phu.o.ng trnh la
.i:
x(1 y)y0=2y
; do
y(1) = 1
n^en
y6≡ 0
. D
-u.a v^e
phu.o.ng trnh tach bi^e
n:
1y
ydy =2dx
x
tch ph^an t^o
'ng quat:
x2yey=C
. Thay di^e
u ki^e
.n vao ta du.o.
.c
C=1
e
. V^a
.y tch ph^an
ri^eng c^a
n tm la:
x2ye1y= 1
.
12)
Ba
ng cach da
.t
y=ux
, ha
~y gia
'i phu.o.ng trnh:
xdy ydx px2y2dx = 0.(x > 0)
HD gia
i:
D
-a
.t
y=ux;du =udx +xdu
thay vao phu.o.ng trnh va gia
'n u.o.c
x
:
xdu
1u2dx = 0
. Ro
~rang
u±1
la nghi^e
.m. khi
u6≡ ±1
du.a phu.o.ng trnh v^e
tach bi^e
n:
du
1u2=dx
x
. TPTQ:
arcsin uln x=C
(do
x > 0
).
V^a
.y NTQ cu
'a phu.o.ng trnh:
y=±x; arcsin y
x= ln x+C
.
13)
Tm nghi^e
.m ri^eng cu
'a phu.o.ng trnh:
xy0=px2y2+y
thoa
'ma
~n di^e
u ki^e
.n d^a
u
y(1) = 0
.
HD gia
i:
xy0=px2y2+y y0=r1y2
x2+y
x
da
.t
u=y
x
hay
y=ux
suy ra
y0=xu0+u
phu.o.ng trnh thanh:
xu0=1u2 du
1u2=dx
x
.
4
arcsin u= ln Cx
thoa
'ma
~n di^e
u ki^e
.n d^a
u
y(1) = 0
khi
C= 1
. V^a
.ey nghi^
.m
y=±x
.
14)
Tm nghi^e
.m ri^eng cu
'a phu.o.ng trnh:
y0sin x=yln y
thoa
'ma
~n di^e
u ki^e
.n d^a
u
y(π
2) = e
.
HD gia
i:
y0sin x=yln y dy
yln y=dx
sin x
ln y=Ctan x
2 y=eCtan x
2
thoa
'ma
~n di^e
u ki^e
.n d^a
u
y(π
2) = e
khi
C= 1
. V^a
.y
y=etan x
2
.
15)
Tm nghi^e
.m ri^eng cu
'a phu.o.ng trnh:
(x+y+ 1)dx + (2x+ 2y1)dy = 0
thoa
'ma
~n di^e
u ki^e
.n d^a
u
y(0) = 1
.
HD gia
i:
D
-a
.t
x+y=z=dy =dz dx
phu.o.ng trnh thanh:
(2 z)dx + (2z1)dz = 0
; gia
'i ra
x2z3 ln |z2|=C
. V^a
.y
x+ 2y+ 3 ln |x+y2|=C
thoa
'ma
~n di^e
u ki^e
.n d^a
u
y(0) = 1
khi
C= 2
.
16)
Ba
ng cach da
.t
y=1
z
r^o
ai d
.t
z=ux
,ha
~y gia
'i
phu.o.ng trnh:
(x2y21)dy + 2xy3dx = 0
HD gia
i:
D
-a
.t
y=1
z
du.o.
.c:
(z2x2)dz + 2zxdx = 0
r^o; ai d
.t
z=ux
du, .o.
.c
(u21)(udx +xdu)+2udx = 0
dx
x+u21
u3+udu = 0
ln |x|+ ln u2+ 1
|u|= ln C x(u2+ 1)
u=C
thay
u=1
xy
du.o.
.c nghi^e
.m
1 + x2y2=Cy
.
17)
eTm nghi^
.m t^o
'ng quat cu
'a phu.o.ng trnh sau:
y0xy =x+x3
HD gia
i:
D
-^ay la phu.o.ng trnh tuy^e
n tnh c^a
ep 1 va co nghi^
.m t^o
'ng quat la
y=Cex2
2.x2
2+ 1
.
.
5
18)
eTm nghi^
.m t^o
'ng quat cu
'a cac phu.o.ng trnh sau:
y0y=y2.
HD gia
i:
D
-^ay la phu.o.ng trnh tach bi^e
en va co nghi^
.m t^o
'ng quat la
ln |y
y+ 1|=x+C.
19)
Tm nghi^e
.m cu
'a cac phu.o.ng trnh sau:
y0+y
x=ex
HD gia
i:
D
-^ay la phu.o.ng trnh tuy^e
n tnh c^a
ep 1 va co nghi^
.m t^o
'ng quat la
y=C
x+exex
x
.
20)
Tm nghi^e
.m cu
'a cac phu.o.ng trnh sau:
y0y=y3.
HD gia
i:
D
-^ay la phu.o.ng trnh tach bi^e
en va co nghi^
.m t^o
'ng quat la
C+x= ln |y| arctgy.
21)
Gia
'i phu.o.ng trnh:
y0=y
x+ sin y
x
, vo.i
y(1) = π
2
HD gia
i: y=zx y0=z0x+z
, phu.o.ng trnh tro.
'thanh:
z0x= sin xdz
sin z=dx
xln |tg z
2|= ln |x|+ ln Ctg z
2=Cx
V^a
.ey nghi^
.m t^o
'ng quat:
tg y
2x=Cx;y(1) = π
2C= 1.
V^a
.y:
tg y
2x=x
.
22)
Gia
'i phu.o.ng trnh:
(xycos y
x)dx +xcos y
xdy = 0
HD gia
i:
D
-a
.t
y
x=zy0=z0x+z
phu.o.ng trnh du.o.
.c du.a v^e
da
.ng:
xcos z.z0+ 1 = 0 Zcos zdz =dx
x+Csin z=ln |x|+C
V^a
.y TPTQ:
sin y
x=ln |x|+C
23)
Gia
'i phu.o.ng trnh:
(y021)x2y2+y0(x4y4) = 0
HD gia
i:
La phu.o.ng trnh da
'ng c^a
p nhu.ng gia
'i kha phu.c ta
.p.
.