Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
1.M C ĐÍCH VÀ Ý NGHĨA Đ TÀI. M C L C Ụ Ụ 6 ...................................................................... Ụ Ề
2. GI I THI U V Đ NG C CA498. 7 .................................................................. Ớ Ề Ộ Ơ Ệ
2.1. GI I THI U V Đ NG C CA498. 7 ................................................................ Ớ Ề Ộ Ơ Ệ
8 2.3.CÁC C C U C A Đ NG C CA498. ........................................................... Ủ Ộ Ơ Ấ Ơ
8 2.3.1 C c u tr c khu u thanh truy n .................................................................. ơ ấ ụ ề ỷ
2.3.2. C c u phân ph i khí. 10 ................................................................................... ơ ấ ố
2.3.3. H th ng nhiên li u c a đ ng c CA498. 11 ................................................... ệ ủ ộ ệ ố ơ
2.3.4. H th ng bôi tr n đ ng c CA498. 12 ............................................................. ơ ộ ệ ố ơ
3. GI 13 I THI U CHUNG V H TH NG LÀM MÁT Đ NG C . .................. Ớ Ề Ệ Ố Ơ Ộ Ệ
3.1. H TH NG LÀM MÁT B NG N 14 C. ......................................................... Ệ Ố Ằ ƯỚ
3.1.1. H th ng làm mát ki u b c h i: 14 .............................................................. ể ố ơ ệ ố
3.1.2. H th ng làm mát b ng n c ki u đ i l u t nhiên: 15 ........................... ệ ố ằ ướ ể ố ư ự
3.1.3. H th ng làm mát b ng n c tu n hoàn c ng b c: 17 ........................... ệ ố ằ ướ ầ ưỡ ứ
3.1.3.1. H th ng làm mát c ng b c tu n hoàn kín m t vòng: 17 .................... ệ ố ưỡ ứ ộ ầ
3.1.3.2. H th ng làm mát c ng b c tu n hoàn hai vòng: 19 ............................. ệ ố ưỡ ứ ầ
20 3.1.3.3. H th ng làm mát m t vòng h : ........................................................... ở ệ ố ộ
3.2.1. H th ng làm mát c . 22 ệ ố ưỡ ng b c nhi ứ ệ ộ t đ cao ki u b c h i bên ngoài: ể ố ơ
3.2.2. H th ng làm mát c t đ cao có l i d ng nhi ệ ố ưỡ ng b c nhi ứ ệ ộ ợ ụ ệ ủ ơ t c a h i
n c và nhi 23 t c a khí th i: ................................................................................ ướ ệ ủ ả
3.3. K T C U CÁC C M CHI TI T CHÍNH C A H TH NG LÀM MÁT Ệ Ố Ụ Ủ Ấ Ế Ế
B NG N 24 C. .......................................................................................................... Ằ ƯỚ
3.3.2. K t c u c a b m n 29 ........................................................................... c. ế ấ ủ ơ ướ
29 3.3.2.1. B m ly tâm. .............................................................................................. ơ
31 3.3.2.2.B m piston. .............................................................................................. ơ
32 3.3.2.4. B m cánh hút. .......................................................................................... ơ
34 3.3.2.5. B m gu ng .............................................................................................. ơ ồ
35 3.3.3.K t c u qu t gió ......................................................................................... ế ấ ạ
3.3.4.Van h ng nhi 36 t ........................................................................................... ằ ệ
SVTH: Lê Văn Khoa - L p: 02C4
Trang 1
ớ
38 3.4. H TH NG LÀM MÁT Đ NG C B NG KHÔNG KHÍ (GIÓ). .............. Ệ Ố Ơ Ằ Ộ
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
3.5. SO SÁNH U KHUY T ĐI M C A KI U LÀM MÁT B NG N C VÀ Ư Ủ Ằ Ể Ể Ế ƯỚ
45 KI U LÀM MÁT B NG KHÔNG KHÍ. ................................................................ Ằ Ể
5.KH O SÁT H TH NG LÀM MÁT Đ NG C CA498. 47 ................................ Ệ Ố Ơ Ộ Ả
47 4.1. S Đ , M C ĐÍCH, YÊU C U H TH NG LÀM MÁT. .......................... Ơ Ồ Ụ Ệ Ố Ầ
47 4.1.1. S đ h th ng làm mát: ......................................................................... ơ ồ ệ ố
48 4.1.2. M c đích c a h th ng làm mát: ............................................................. ủ ệ ố ụ
48 4.1.3. Yêu c u c a h th ng làm mát: ............................................................... ầ ủ ệ ố
4.2. CÁC B PH N VÀ MÔI CH T LÀM MÁT TRONG Đ NG C CA498 .. 48 Ộ Ậ Ơ Ộ Ấ
48 4.2.1. Két làm mát: ................................................................................................
48 4.2.1.1. Công d ng và yêu c u: ............................................................................ ụ ầ
49 4.2.1.2. K t c u và nguyên lý làm vi c: .............................................................. ế ấ ệ
50 4.2.2. N p két: ....................................................................................................... ắ
50 4.2.2.1. Công d ng và yêu c u: ............................................................................ ụ ầ
50 4.2.2.2. K t c u và nguyên lý làm vi c: .............................................................. ế ấ ệ
4.2.3. B m n c: 51 .................................................................................................. ơ ướ
51 4.2.3.1. Công d ng và yêu c u: ............................................................................ ụ ầ
52 4.2.3.2. K t c u và nguyên lý làm vi c: .............................................................. ế ấ ệ
4.2.4. Van h ng nhi 53 ......................................................................................... t. ằ ệ
53 4.2.4.2. K t c u và nguyên lý ho t đ ng. ......................................................... ạ ộ ế ấ
55 4.2.5. Qu t gió. ...................................................................................................... ạ
55 4.2.5.1. Công d ng và yêu c u: ............................................................................ ụ ầ
55 5.3.5.2.K t c u và nguyên lý làm vi c: ............................................................... ế ấ ệ
56 4.3.6. Dung môi làm mát. ......................................................................................
5. CÁC H H NG TH Ư Ỏ ƯỜ NG G P VÀ CÁCH KH C PH C S A CH A H Ắ Ụ Ử Ữ Ặ Ệ
56 TH NG LÀM MÁT. ................................................................................................ Ố
57 5.2. CÁC H H NG VÀ CÁCH KH C PH C S A CH A. ............................. Ụ Ử Ư Ỏ Ữ Ắ
57 5.2.1. Két làm mát: ................................................................................................
58 5.2.2. N p két: ....................................................................................................... ắ
5.2.3. B m n c: 58 .................................................................................................. ơ ướ
5.2.4. Van h ng nhi 59 t: ....................................................................................... ằ ệ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4
Trang 2
ớ
59 5.2.5. Qu t gió: ..................................................................................................... ạ
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
5.3. CÁC PH NG PHÁP KI M TRA H H NG H TH NG LÀM MÁT. . 60 ƯƠ Ệ Ố Ư Ỏ Ể
5.3.1. Ki m tra và b sung n 60 c làm mát: ........................................................ ổ ể ướ
5.3.2. Ki m tra hi n t ng rò r n 60 c c a h th ng làm mát: ...................... ệ ượ ể ỉ ướ ủ ệ ố
5.3.3. Ki m tra hi n t ng t c két n c: 61 ......................................................... ệ ượ ể ắ ướ
5.3.4. Ki m tra van h ng nhi 62 t: ........................................................................ ể ằ ệ
62 5.3.5. Ki m tra, đi u ch nh b truy n đai: ....................................................... ộ ề ề ể ỉ
63 5.3.6.Thông r a h th ng làm mát: .................................................................... ử ệ ố
5.4. CÁC PH NG PHÁP C P, X N C TRONG H TH NG LÀM MÁT. ƯƠ Ả ƯỚ Ấ Ệ Ố
64 ...................................................................................................................................
5.4.1. C p n 64 c làm mát: .................................................................................... ấ ướ
5.4.2. X n 65 c làm mát: ...................................................................................... ả ướ
6.TÍNH TOÁN KI M NGHI M NHI T KÉT LÀM MÁT C A Đ NG C Ủ Ộ Ệ Ể Ệ Ơ
65 CA498. .......................................................................................................................
6.1. T NG QUAN V LÝ THUY T TRUY N NHI T QUA VÁCH CÓ CÁNH. Ổ Ệ Ế Ề Ề
65 ...................................................................................................................................
6.2. CÁC THÔNG S C A KÉT N 69 C VÀ QU T GIÓ .......... Ố Ủ ƯỚ C, B M N Ơ ƯỚ Ạ
6.3. TÍNH TOÁN CÁC THÔNG S KI M TRA KÉT N 70 C. ........................... Ố Ể ƯỚ
6.4. XÁC Đ NH L NG NHI T Đ NG C TRUY N CHO N C LÀM MÁT. Ị ƯỢ Ệ Ộ Ơ Ề ƯỚ
73 ...................................................................................................................................
6.5. XÁC Đ NH L NG NHI T KÉT LÀM MÁT TRUY N RA MÔI TR NG Ị ƯỢ Ệ Ề ƯỜ
76 ...................................................................................................................................
80 6.6. TÍNH KI M NGHI M QU T GIÓ: ............................................................... Ạ Ể Ệ
6.7. TÍNH KI M NGHI M B M N 84 C. ............................................................ Ơ Ệ Ể ƯỚ
86 7.K T LU N ............................................................................................................ Ậ Ế
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4
Trang 3
ớ
86 8.TÀI LI U THAM KH O. .................................................................................... Ả Ệ
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
L I NÓI Đ U
Ờ
Ầ
ự Sau quá trình h c t p và trang b nh ng ki n th c v chuyên ngành đ ng l c, ứ ề ọ ậ ữ ế ộ ị
sinh viên đ t k đ án t t nghi p, nh m giúp cho sinh viên ượ c giao nhi m v thi ệ ụ ế ế ồ ố ệ ằ
i nh ng ki n th c đã h c, t t ng h p và khái quát l ổ ợ ạ ọ ừ ế ứ ki n th c c s đ n ki n th c ứ ơ ở ế ữ ứ ế ế
chuyên ngành. Qua quá trình th c hi n đ án sinh viên t rút ra nh n xét và kinh ự ệ ồ ự ậ
nghi m cho b n thân tr c khi b c vào công vi c th c t ệ ả ướ ướ . ự ế ệ
Em đ c nh n đ tài t ượ ề ậ ố t nghi p: “KH O SÁT H TH NG LÀM MÁT VÀ Ệ Ố Ả ệ
TÍNH TOÁN KI M TRA KÉT LÀM MÁT Đ NG C CA498 ” Ơ Ộ Ể
i h n tìm hi u m t cách t ng quát v các Trong ph m vi đ án này, em ch gi ồ ỉ ớ ạ ể ề ạ ổ ộ
ph ươ ng pháp làm mát trong đ ng c , các c c u và h th ng c a đ ng c CA498, ơ ấ ệ ố ủ ộ ộ ơ ơ
trong đó đi sâu vào tính toán ki m tra két làm mát. ể
Do ki n th c còn h n ch , tài li u tham kh o còn ít và đi u ki n th i gian ứ ề ệ ệ ế ế ả ạ ờ
không cho phép nên đ án t t nghi p c a em không tránh kh i nh ng thi u sót, kính ồ ố ệ ủ ữ ế ỏ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4
Trang 4
ớ
mong các th y cô trong b môn ch b o đ đ án em đ ể ồ ỉ ả ầ ộ ượ ố c hoàn thi n h n. Cu i ệ ơ
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
cùng, em xin chân thành c m n cô giáo KS Nguy n Th Băng Tuy n, th y giáo TS ả ơ ề ễ ầ ị
Huỳnh Văn Hoàng, các th y cô giáo b môn cùng các b n đã giúp em hoàn thành đ ạ ầ ộ ồ
án này.
Đà N ng, ngày tháng năm 2007. ẵ
Sinh viên th c hi n. ự ệ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4
Trang 5
ớ
LÊ VĂN KHOA.
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
1. M C ĐÍCH VÀ Ý NGHĨA Đ TÀI.
Ụ
Ề
Trong quá trình ho t đ ng c a đ ng c , nhi ạ ộ ủ ộ ơ ệ ộ ủ ấ ớ t đ c a bu ng cháy t a ra r t l n ồ ỏ
2000÷2500 0 C. V i nhi t đ nh v y n u không làm mát ho c làm mát không đ s ớ ệ ộ ư ậ ủ ẽ ế ặ
gây ra nhi u tác h i nh : cháy xupáp, d u nh n bi n ch t, gây bó piston và xecmăng ư ề ế ầ ấ ạ ờ
trong xilanh, gi m hi u su t và công su t c a đ ng c . Do v y h th ng làm mát ấ ủ ệ ố ệ ậ ả ấ ộ ơ
i quy t nh ng v n đ đó. đ ng c là m t trong các h th ng đ gi ộ ệ ố ể ả ơ ộ ữ ế ề ấ
M c đích c a đ tài là: ủ ề ụ
- Giúp cho sinh viên hi u rõ v các ph ng án làm mát trong đ ng c và ể ề ươ ộ ơ
v n d ng vào t ng đ ng c c th . ơ ụ ể ậ ụ ừ ộ
- Kh o sát h th ng làm mát đ ng c CA498. Ph ệ ố ả ộ ơ ươ ử ng pháp ki m tra s a ể
ch a h th ng làm mát. ữ ệ ố
- V n d ng lý thuy t truy n nhi t, tính toán ki m tra nhi t két làm mát theo ụ ế ề ậ ệ ể ệ
các thông s th c t và rút ra nh n xét. ố ự ế ậ
ố ớ V i m c đích trên đ tài này có ý nghĩa không kém ph n quan tr ng đ i v i ụ ề ầ ớ ọ
sinh viên ngành C khí Giao thông chúng ta. ơ
Thông qua vi c làm đ tài này đã góp ph n cho sinh viên c ng c l ố ạ ủ ệ ề ầ ế i các ki n
th c đã đ ứ ượ ề c h c và t p cho sinh viên cách nghiên c u làm vi c đ c l p, t o đi u ộ ậ ứ ệ ạ ậ ọ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4
Trang 6
ớ
ki n thu n l i cho công vi c sau này c a ng ng lai. ậ ợ ệ ủ ệ i k s t ườ ỹ ư ươ
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
2. GI
I THI U V Đ NG C CA498.
Ớ
Ề Ộ
Ơ
Ệ
2.1. GI
I THI U V Đ NG C CA498.
Ớ
Ề Ộ
Ơ
Ệ
Đ ng c c x p thành m t dãy ơ CA498 là đ ng c diesel b n kỳ, b n xilanh đ ộ ộ ơ ố ố ượ ế ộ
th ng hàng, dung tích các xilanh là 3,168lít, th t ứ ự ổ ấ n 1-3-4-2 và làm mát b ng ch t ằ ẳ
ng pháp c ng b c tu n hoàn m t vòng kín. Đ ng c này do Trung l ng theo ph ỏ ươ ưỡ ứ ầ ộ ơ ộ
2.2. CÁC THÔNG S C A Đ NG C CA498. Ố Ủ
Ơ
Ộ
Qu c s n xu t và đ c công ty c khí ô tô Đà N ng l p ráp trên xe t i. ố ả ấ ượ ẵ ắ ơ ả
B ng 2.1 Thông s k thu t c a đ ng c : ơ ố ỹ ậ ủ ộ ả
Ký hi uệ Đ n vơ ị
Giá trị CA498 Tên thông số ộ - Tên đ ng c ơ
Th ng hàng - Cách b trí xilanh ố ẳ
- S xi lanh 4 ố
- Th t 1-3-4-2 n ứ ự ổ
- Đ ng kính xilanh 98 D mm ườ
- Hành trình piston 105 S mm
- Dung tích xilanh 3,168 lít Vh
18,5 ε - T s nén ỉ ố
62,5 kW Ne - Công su t c c đ i ấ ự ạ
3600 vòng/phút nđm ớ - S vòng quay ng v i ứ ố
công su t c c đ i. ấ ự ạ
N.m 196 Memax - Momen c c đ i ự ạ
vòng/phút - T c đ ng v i momen 1900÷2100 nM ộ ứ ố ớ
c c đ i ự ạ ge Su t tiêu hao nhiên li u nh ≤ 220 g/kW.h ệ ấ ỏ
nh t khi đ y t i ầ ả ấ
- Chi u quay c a đ ng c Ng ủ ộ ề ơ ượ c chi u kim ề
đ ng h ồ ồ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4
Trang 7
ớ
- H th ng bôi tr n C ng b c ệ ố ơ ưỡ ứ
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
- H th ng làm mát B ng n ệ ố ằ ướ ầ c ki u tu n ể
hoàn c ưỡ ng b c ứ
- H th ng kh i đ ng ở ộ ệ ố B ng đi n ệ ằ
ng G 245 Kg - Tr ng l ọ ượ
2.3.CÁC C C U C A Đ NG C CA498. Ủ
Ơ Ấ
Ơ
Ộ
7
8
6
10
5
11
12
13
4
14
3
2
15
16
1
17
18
h (684 x 603 x 722) mm - Dài x r ng x cao ộ
Hình 2.1: K t c u đ ng c CA498. ế ấ ộ ơ
1-Thân máy , 2-Tr c khu u, 3-B đi u t c, 4-Thanh truy n, 5-Đ ng n p không khí, ộ ề ố ườ ụ ề ạ ỷ
6-Vòi phun, 7-Lò xo xupáp, 8-Tr c cò m , 9-Đ ng th i, 10-Xupáp, 11-Đũa đ y, 12- ườ ụ ả ẩ ổ
Pittông, 13-Con đ i, 14-Tr c cam, 15-Đ i tr ng, 16-Chân máy, 17-B u l c d u, ầ ọ ầ ố ọ ụ ộ
2.3.1 C c u tr c khu u thanh truy n
ơ ấ
ụ
ề
ỷ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4
Trang 8
ớ
18- Các te
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
Tr c khu u và thanh truy n đ c n i v i nhau nh hai bulông t o thành c ụ ề ỷ ượ ố ớ ạ ờ ơ
ổ c u. C c u này là c c u làm vi c chính c a đ ng c . Nó có tác d ng bi n đ i ấ ơ ấ ơ ấ ủ ụ ệ ế ộ ơ
ổ chuy n đ ng t nh ti n c a piston thành chuy n đ ng quay c a tr c khu u, bi n đ i ế ủ ủ ụ ể ể ế ộ ộ ỷ ị
ỷ l c c a môi ch t công tác cháy tác d ng lên piston thành momen quay c a tr c khu u. ự ủ ụ ủ ụ ấ
C c u này g m có: Piston, secmăng, ch t piston, thanh truy n, tr c khu u và bánh ố ơ ấ ụ ề ồ ỷ
đà.
4
1
2
3
+ Tr c khu u c a đ ng c CA498: ỷ ủ ộ ụ ơ
Hình 2.2: Tr c khu u đ ng c CA498 ụ ộ ơ ỷ
1- Má khu u, 2- Ch t khu u, 3- C tr c khu u, 4- Đ i tr ng ố ọ ổ ụ ố ỷ ỷ ỷ
Tr c khu u là chi ti t ch u l c chính c a đ ng c nên đ ụ ỷ ế ủ ộ ị ự ơ ượ c đúc b ng gang ằ
đ c bi ặ ệ ỷ t có đ b n cao. Tr c khu u c a đ ng c CA498 bao g m có các khu u, ộ ộ ề ụ ủ ơ ồ ỷ
ph n đ u tr c, đuôi tr c và các đ i tr ng. Trên các má khu u có khoan các l nghiêng ố ọ ụ ụ ầ ầ ỷ ỗ
đ d n d u t ể ẫ ầ ừ ổ ụ ắ c tr c khu u lên bôi tr n ch t khu u. Ph n đ u tr c khu u có l p ụ ầ ầ ơ ố ỷ ỷ ỷ
puly nh then hình bán nguy t đ giúp tr c khu u d n đ ng c c u phân ph i khí và ụ ệ ể ơ ấ ẫ ờ ộ ố ỷ
b m d u bôi tr n đ ng c . ơ ơ ầ ơ ộ
Thanh truy n g m có ba ph n: đ u nh , thân và đ u to. Đ u to thanh truy n có ỏ ề ồ ề ầ ầ ầ ầ
hai ph n: m t ph n li n v i thân thanh truy n, còn m t ph n đ ề ề ầ ầ ầ ộ ớ ộ ượ c tháo r i, đó là ờ
c l p v i nhau nh hai bulông. Bên trong l n p đ u to. Hai ph n c a đ u to đ ắ ầ ủ ầ ầ ượ ắ ớ ờ ỗ ầ đ u
ầ to có l p hai n a b c. Thân thanh truy n là h p kim thép ph m t l p 42CrMo. Ph n ủ ộ ớ ử ạ ề ắ ợ
ớ thân m r ng d n v phía đ u to. Đ u nh thanh truy n dùng đ l p ch t cùng v i ỏ ở ộ ể ắ ề ề ầ ầ ầ ố
. hai đ u ch t piston có vòng l ỗ ệ ỡ ố b đ ch t trên piston t o thành m t c c u b n l ạ ộ ơ ấ ả ề Ở ầ ố
hãm đ ch ng ch t piston d ch chuy n ngang. ể ố ể ố ị
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4
Trang 9
ớ
+ Piston và secmăng:
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
Piston đ c đúc b ng h p kim nhôm ch u t i tr ng cao. Trên đ nh piston có ượ ị ả ằ ợ ọ ỉ
hình d ng ω đ t o thành bu ng cháy th ng nh t. Piston có ba secmăng, hai secmăng ể ạ ấ ạ ồ ố
khí và m t secmăng d u. ầ ộ
Piston đ c làm mát b ng d u bôi tr n c a h th ng bôi tr n theo ph ượ ệ ố ủ ầ ằ ơ ơ ươ ng
pháp vung tóe. Trên b ch t piston có khoét rãnh d u vào làm mát đ nh piston. ệ ố ầ ỉ
ố
2.3.2. C c u phân ph i khí. ơ ấ
ộ C c u phân ph i khí có tác d ng đi u ch nh quá trình n p, x khí trong đ ng ơ ấ ụ ề ả ạ ố ỉ
c thông qua vi c đóng m xupáp n p và xupáp th i. C c u phân ph i khí g m các ơ ơ ấ ệ ạ ả ở ố ồ
chi ti ế t chính: tr c cam, tr c cò m , xupáp, đũa đ y, cò m … ổ ụ ụ ẩ ổ
Hình 2.3.
c u phân ấ Cơ
ph i khí đ ng c CA498. ố ơ ộ
1-Bulông cò m , 2-Cò m , 3-Giá đ tr c cò m , 4-Lót lò xo cò m , 5-Lò xo đ nh v cò ỡ ụ ổ ổ ổ ổ ị ị
m , 6-Đai c, 7-then, 8- Vít ch nh khe h nhi t, 9- Đũa đ y, 10-Con đ i, 11-Ch t, 12- ố ổ ở ỉ ệ ẩ ộ ố
Tr c cò m , 13,14-Móng ng a, 15- Chén ch n, 16-Lò xo xupáp, 17- 18-Vòng ch n lò ự ụ ặ ặ ổ
xo, 19- ng d n, 20,22- Vòng xupáp, 21,23-Xupáp ẫ ố
Nguyên lý làm vi c làm vi c c a c c u phân ph i khí c a đ ng c CA498. ệ ủ ơ ấ ủ ộ ệ ố ơ
ộ Đ ng c CA498 là đ ng c b n xilanh; m i xilanh có m t xupáp n p và m t ơ ố ạ ộ ơ ộ ỗ ộ
xupáp x . Khi đ ng c làm vi c, tr c khu u quay d n đ ng tr c cam nh m t c ờ ộ ơ ụ ụ ệ ẫ ả ộ ơ ộ ỷ
ộ c u bánh răng g n trên tr c khu u và m t bánh răng trên tr c cam thông qua m t ộ ấ ụ ụ ắ ỷ
bánh răng trung gian nh ng ph i đ m b o t s truy n làm vi c gi a hai tr c là 2 ả ỉ ố ả ả ư ữ ụ ề ệ
ớ
ỷ ụ ụ ộ ờ ơ
(tr c khu u quay hai vòng thì tr c cam quay m t vòng). Khi tr c cam quay, nh c ụ SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 Trang 10
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
ố c u cam bi n chuy n đ ng quay c a tr c cam thành chuy n đ ng t nh ti n lên xu ng ấ ụ ủ ế ể ể ế ộ ộ ị
ủ c a đũa đ y thông qua con đ i. Đ u trên c a đũa đ y ti p xúc tr c ti p v i đuôi c a ủ ủ ự ế ế ầ ẩ ẩ ộ ớ
ệ ủ cò m , đ u c a cò m ti p xúc v i đuôi c a xupáp tùy theo th i đi m làm vi c c a ủ ổ ầ ủ ổ ế ể ớ ờ
làm vi c mà xupáp x hay xupáp n p m ho c đóng. Khi xupáp đ ng c và th t ơ ộ ứ ự ệ ả ạ ặ ở ở
2.3.3. H th ng nhiên li u c a đ ng c CA498.
ệ ủ ộ
ệ ố
ơ
v trí m h t m c đúng th i đi m đ u c a c c u cam ti p xúc v i con đ i. ị ầ ủ ơ ấ ở ế ứ ể ế ờ ớ ộ
ự ữ ả H th ng nhiên li u c a đ ng c có nhi m v : ch a nhiên li u d tr , đ m ệ ủ ộ ệ ố ụ ứ ệ ệ ơ
c và b o cho đ ng c ho t đ ng trong m t kho ng th i gian quy đ nh, l c s ch n ả ọ ạ ạ ộ ả ộ ơ ộ ờ ị ướ
các t p ch t c h c, cung c p nhiên li u s ch, đ ng đ u cho t ng xilanh đúng trình ệ ạ ấ ơ ọ ừ ề ạ ấ ồ
t ự ủ ộ làm vi c c a đ ng c , đúng chính xác th i đi m theo quy lu t đã đ nh c a đ ng ệ ủ ộ ể ậ ơ ờ ị
i nhiên li u t o đi u ki n thu n l i cho s c , đ ng th i b o đ m áp su t phun t ơ ồ ờ ả ả ấ ơ ệ ạ ậ ợ ệ ề ự
hòa tr n t ộ ố t gi a nhiên li u và không khí. ệ ữ
ộ H th ng nhiên li u đ ng c CA498 bao g m có thùng ch a nhiên li u, m t ệ ố ứ ệ ệ ộ ồ ơ
ng ng nhiên li u cao áp và th p áp, b u l c d u thô, b u l c tinh, vòi phun, các đ ầ ọ ầ ầ ọ ườ ệ ấ ố
ơ b ph n phân ph i nhiên li u, m t b m chuy n nhiên li u- b m th p áp, c m b m ộ ộ ơ ụ ệ ệ ể ấ ậ ố ơ
cao áp bao g m có: b m cao áp lo i m t dãy, b đi u t c, van c t nhiên li u (t ộ ộ ề ố ệ ạ ắ ồ ơ ắ t
đ ng c ). ộ ơ
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 11
Hình 2.4. S đ h th ng nhiên li u đ ng c CA498. ơ ồ ệ ố ệ ộ ơ
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
1- Đ ng d n nhiên li u, 2- B m ti p v n, 3- B u l c tinh , 4- B m cao áp , ế ậ ầ ọ ườ ệ ẫ ơ ơ
5- Đ ng d u h i, 6- Vòi phun, 7-Bình l c d u th a. ọ ầ ườ ừ ầ ồ
H th ng nhiên li u trong đ ng c CA498 ho t đ ng theo s đ nh trên, ạ ộ ệ ố ơ ồ ư ệ ộ ơ
nhiên li u đ ệ ượ c phun tr c ti p vào bu ng cháy đ ng c . ơ ự ế ồ ộ
thùng ch a qua b u l c thô vào B m chuy n nhiên li u (2) hút nhiên li u t ệ ệ ừ ể ơ ầ ọ ứ
i b m cao áp (4). B u l c thô và b m chuy n nhiên li u r i đ n b u l c tinh (3), t ệ ồ ế ơ ầ ọ ể ớ ơ ầ ọ
l c tinh l c s ch n ọ ọ ạ ướ ẩ c và các ch t b n c h c trong nhiên li u. B m cao áp đ y ấ ẩ ơ ọ ệ ơ
nhiên li u đi đ n đ ng ng cao áp t i vòi phun (6) đ phun nhiên li u vào xilanh ế ệ ườ ố ớ ể ệ
ng ng tr v thùng ch a và m t ph n tr v đ ng c . Nhiên li u d th a theo đ ệ ộ ư ừ ơ ườ ở ề ở ề ứ ầ ố ộ
2.3.4. H th ng bôi tr n đ ng c CA498.
ệ ố
ơ
ộ
ơ
c a hút c a b m chuy n nhiên li u. ử ủ ơ ệ ể
Đ ng c CA498 dùng ki u bôi tr n c ng b c và vung té. Nó có nhi m v ể ơ ộ ơ ưỡ ứ ệ ụ
đ a d u nh n đ n bôi tr n các b m t ma sát, l c s ch nh ng t p ch t c n bã trong ư ầ ọ ạ ề ặ ấ ặ ữ ế ạ ờ ơ
d u nh n và t y r a các b m t ma sát này. Ngoài ra, h th ng bôi tr n đ ng c ầ ẩ ử ề ặ ệ ố ờ ộ ơ ơ
CA498 còn có nhi m v làm mát đ ng c đ m b o các tính năng lý hóa c a chúng ơ ả ụ ủ ệ ả ộ
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 12
trong gi ớ ạ i h n cho phép đ cho đ ng c ho t đ ng có hi u qu . ả ơ ạ ộ ể ệ ộ
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
Hình 2.5. ơ ồ ệ ố S đ h th ng
bôi tr nơ đ ng c CA498 ơ ộ
1- d u bôi tr n, 2- đ ầ ơ ườ ầ ọ ng d u đi đ n b m, 3- b m d u, 3a,b- van an toàn, 4- b u l c ầ ế ơ ầ ơ
thô, 5- b u l c tinh, 6- đ ầ ọ ườ ụ ng d u chính, 7- c tr c khu u, 8- ch t khu u, 9- tr c ổ ụ ầ ố ỷ ỷ
cam, 10- đ ng d u làm mát ch t piston, 11- vòi phun d u làm mát piston, 12- đ ườ ầ ầ ố ườ ng
ế d u làm mát tr c cam, 13- đũa đ y, 14-cò m , 15- vòi phun nhiên li u, 16-C m bi n ầ ụ ệ ẩ ả ổ
ng d u ra làm mát tua bin, 18- tuabin, 19- đ ng d u v , 20- đ d u 17-đ ầ ườ ầ ườ ầ ề ườ ầ ng d u
tr c cam v t ề ừ ụ
Nguyên lý làm vi c c a h th ng bôi tr n đ ng c này, d u bôi tr n (1) đ c hút ệ ủ ệ ố ầ ơ ơ ộ ơ ượ
vào qua l i áp su t do b m d u t o ra, d u bôi ướ ọ ơ ộ i l c s b nh b m d u (3), d ờ ơ ầ ướ ầ ạ ấ ầ ơ
tr n đi qua b m d u đ n b u l c thô (4) và l c tinh (5) đ tách n ầ ọ ể ế ầ ơ ơ ọ ướ ẩ c và các c n b n ặ
sau đó theo đ ng d u khoan s n trong kh i đ ng c đ n đ ng d u chính (6) đ ườ ố ộ ơ ế ẵ ầ ườ ầ ể
ch y vào các tr c khu u, tr c cam... Đ ng d u trong tr c khu u d n d u bôi ả ổ ụ ỷ ổ ụ ườ ụ ầ ẫ ầ ỷ 1 tr n các ch t, đ u to thanh truy n, r i theo đ ề ầ ố ơ ồ ườ ề ng d u khoan s n trong thanh truy n ầ ẵ (b)
ng d u chính còn có các đ lên bôi tr n ch t piston. Trên đ ố ơ ườ ầ ườ ơ ng d u khác đi bôi tr n ầ
3. GI
Ớ
I THI U CHUNG V H TH NG LÀM MÁT Đ NG C . Ơ
Ề Ệ Ố
Ộ
Ệ
c c u phân ph i khí... ơ ấ ố
Khi đ ng c ho t đ ng, h n h p nhiên li u (nhiên li u và không khí) cháy ạ ộ ệ ệ ơ ộ ợ ỗ
0 C, m tộ
trong bu ng đ t c a đ ng c t a ra v i m t nhi ố ủ ộ ơ ỏ ồ ớ ộ ệ ộ ớ t đ l n kho ng 2000÷2500 ả
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 13
ph n chuy n thành công, ph n còn l i t a ra môi tr ng bên ngoài qua các chi ti ể ầ ầ ạ ỏ ườ ế t
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
ti p xúc v i khí cháy ti p nh n (xilanh, piston, n p xilanh, các xupáp, vòi phun, ế ế ắ ậ ớ
xecmăng...), m t khác cũng có nhi ặ t l ệ ượ ệ ng sinh ra do ma sát gi a các b m t làm vi c ữ ề ặ
c a các chi ti ủ ế ủ t trong đ ng c . N u không làm mát đ ng c hay làm mát không đ , ế ơ ộ ơ ộ
các chi ti t c a đ ng c s nóng lên quá nhi ế ủ ộ ơ ẽ ệ ộ ạ t đ cho phép, s gây ra nhi u tác h i ẽ ề
nh : cháy xupáp, d u nh t m t h t tính ch t nh n gây nóng cháy b c lót, bó piston và ấ ấ ế ư ạ ầ ớ ờ
xecmăng trong xilanh…
B i v y, c n làm mát đ ng c b ng các ph ở ậ ơ ằ ầ ộ ươ ng pháp sau: B ng không khí hay ằ
c (ch t l ng) đ duy trì nhi b ng n ằ ướ ấ ỏ ể ệ ộ t đ kho ng 80÷90 ả ạ 0 C đ cho đ ng c ho t ộ ể ơ
3.1. H TH NG LÀM MÁT B NG N
C.
Ệ Ố
Ằ
ƯỚ
đ ng làm vi c m t cách n đ nh. ộ ộ ệ ổ ị
Trong h th ng làm mát b ng n ệ ố ằ c đ ướ ượ ằ c chia ra ba ki u nh : làm mát b ng ư ể
c ki u b c h i, ki u đ i l u t nhiên, ki u c n ướ ố ư ự ố ơ ể ể ể ưỡ ầ ng b c. Căn c vào s vòng tu n ứ ứ ố
hoàn và ki u tu n hoàn, ng i ta chia h th ng làm mát thành các lo i: M t vòng ể ầ ườ ệ ố ạ ộ
tu n hoàn kín, m t vòng tu n hoàn h , hai vòng tu n hoàn (trong đó có m t vòng kín ầ ầ ầ ộ ộ ở
m t vòng h ). M i ki u làm mát đ u có nh ng u nh c đi m khác nhau và thích ư ữ ề ể ở ỗ ộ ượ ể
3.1.1. H th ng làm mát ki u b c h i:
ố ơ
ệ ố
ể
h p cho t ng đi u ki n làm vi c c a t ng đ ng c . ơ ợ ệ ủ ừ ừ ệ ề ộ
H th ng làm mát b ng n ệ ố ằ ướ ệ ố c ki u b c h i là lo i đ n gi n nh t. H th ng ạ ơ ể ấ ả ơ ố
này không c n b m, qu t. B ph n ch a n ứ ướ ậ ầ ạ ộ ơ c có hai ph n: ph n khoang ch a n ầ ứ ướ c ầ
làm mát c a thân máy và ph n thùng ch a n c bay h i l p v i thân. ứ ướ ủ ầ ơ ắ ớ
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 14
S đ k t c u: ơ ồ ế ấ
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
3
2
1
9
10
8
7
6
5
4
Hình 3.1. H th ng làm mát b ng n c ki u b c h i. ệ ố ằ ướ ố ơ ể
1-Xupáp; 2- Khoang ch a n c b c h i; 3- Thùng nhiên li u; 4- Que thăm d u; 5- ứ ướ ố ơ ệ ầ
ắ H p cacte ch a d u; 6- Thanh truy n ;7- Xy lanh; 8-Piston; 9- Thân máy; 10- N p ứ ầ ề ộ
xilanh.
- Nguyên lý làm vi c:ệ
i nh ng vùng n c bao b c chung quanh bu ng cháy Khi đ ng c làm vi c, t ơ ệ ộ ạ ữ ướ ọ ồ
nh n nhi c. N c sôi có t ậ ệ ủ t c a bu ng cháy s sôi t o thành b t n ẽ ọ ướ ạ ồ ướ ỷ ọ ẽ ổ tr ng bé s n i
lên m t thoáng c a thùng ch a đ b c h i ra ngoài khí tr i. N c ngu i trong thùng ứ ể ố ơ ướ ủ ặ ộ ờ
ch a có t tr ng l n nên có xu h ng đi xu ng d i đi n ch cho n c nóng n i lên, ỉ ọ ứ ớ ướ ố ướ ề ỗ ướ ổ
do đó t o thành dòng đ i l u t nhiên. ố ư ự ạ
+ u đi m c a h th ng làm mát ki u b c h i ủ ệ ố Ư ể ố ơ ể
- K t c u đ n gi n. ế ấ ả ơ
- Do đ c tính l u đ ng đ i l u nh đã nói ố ư ư ư ặ ộ ở ạ trên nên hay dùng cho lo i
đ ng c đ t n m dùng trong nông nghi p. ộ ơ ặ ằ ệ
+ Nh c đi m c a h th ng này là do ki u làm mát b c h i t nhiên nên ượ ệ ố ơ ự ủ ể ể ố
c trong thùng gi m nhanh làm cho tiêu hao n c nhi u và hao mòn thành ngu n n ồ ướ ả ướ ề
3.1.2. H th ng làm mát b ng n
c ki u đ i l u t
nhiên:
ệ ố
ằ
ướ
ố ư ự
ể
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 15
xylanh không đ u.ề
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
Trong h th ng làm mát ki u này, n ệ ố ể ướ ư ộ ệ c l u đ ng tu n hoàn nh s chênh l ch ờ ự ầ
c nóng và ngu i mà không c n b m. C t n c nóng trong áp l c gi a hai c t n ữ ộ ướ ự ộ ướ ầ ơ ộ
c ngu i trong thùng ch a ho c trong két n c. đ ng c và c t n ơ ộ ộ ướ ứ ặ ộ ướ
5
4
3
2
1
6
7
8
9
10
- S đ nguyên lý c a h th ng : ủ ệ ố ơ ồ
Hình 3.2: H th ng làm mát b ng n c ki u đ i l u t nhiên. ệ ố ằ ướ ố ư ự ể
1- Thân máy; 2- Xilanh; 3- Piston, 4- N p xilanh; 5- Đ ng n c ra két; 6- N p két, ườ ắ ướ ắ
7- Két n c; 8- Không khí làm mát; 9- Qu t gió; 10- Đ ng n c đi vào làm mát ướ ườ ạ ướ
đ ng c ộ ơ.
- Nguyên lý làm vi c:ệ
Khi đ ng làm vi c, nhi t đ t c nóng d n lên. ệ ộ ệ ộ ừ ồ bu ng cháy t a ra làm cho n ỏ ướ ầ
N c nóng có kh i l ng riêng nh nên n i lên trên và đi ra ngoài qua két làm mát. ố ượ ướ ổ ỏ
T i đây n c nóng đ c làm mát nh qu t (9) d n đ ng b ng puly t ạ ướ ượ ằ ẫ ạ ộ ờ ừ ụ ỷ tr c khu u
t cho n c. N c sau khi t n nhi t nên c a đ ng c hút không khí qua đ t n nhi ủ ộ ể ả ơ ệ ướ ướ ả ệ
kh i l ng riêng tăng và đi xu ng phía d i két sau đó đi vào làm mát cho đ ng c ố ượ ố ướ ộ ơ
t o thành m t vòng tu n hoàn kín. ạ ầ ộ
Đ chênh áp l c đ c tính theo công th c sau: ự ượ ộ ứ
Δp=ρghαΔt. (N/m 2 )
3 ).
ρ - kh i l ng riêng c a n c (kg/m ố ượ ủ ướ
h - hi u chi u cao trung bình c a hai c t n c nóng và l nh (m); ộ ướ ủ ề ệ ạ
3 /m 3 . độ
α - h s gi n n c a n c 0,00018m ệ ố ả ỡ ủ ướ
Δt - đ chênh l ch nhi t đ c a hai c t n c nóng và l nh. ệ ộ ệ ộ ủ ộ ướ ạ
công th c ta th y đ chênh áp l c ph thu c vào đ chênh nhi Nh v y, t ư ậ ừ ứ ụ ự ấ ộ ộ ộ ệ t
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 16
c. Do v y v i h th ng mát này có nh ng u đi m là ch đ đ Δt c a hai c t n ộ ộ ướ ủ ớ ệ ố ế ộ ữ ư ể ậ
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
i c a đ ng c . Khi m i kh i đ ng do s chênh làm mát phù h p v i ch đ không t ớ ế ộ ợ ả ủ ộ ở ộ ự ơ ớ
t đ c a hai c t n l ch nhi ệ ệ ộ ủ ộ ướ ộ c nóng và ngu i bé nên chênh l ch áp l c gi a hai c t ự ữ ệ ộ
c nh . Vì v y, n c nhi ch đ t đ n ướ ậ ỏ ướ ư ộ c l u đ ng ch m, đ ng c chóng đ t đ ộ ạ ượ ậ ơ ệ ộ ở ế ộ
làm vi c. ệ
Tuy nhiên, h th ng có nh c đi m là n ệ ố ượ ể ướ ư ậ c l u đ ng trong h th ng có v n ệ ố ộ
t đ n t c bé vào kho ng V = 0,12 ố ả ‚ 0,19 m/s. Đi u đó d n đ n chênh l ch nhi ẫ ế ề ệ ệ ộ ướ c
vào và n c ra l n, vì v y mà thành xilanh làm mát không đ u. Mu n gi m chênh ướ ề ả ậ ớ ố
c vào và n c ra c a đ ng c thì ph i tăng kích th l ch nhi ệ t đ n ệ ộ ướ ướ ủ ộ ả ơ ướ ứ c thùng ch a
nh ng làm nh v y k t c u c ng k nh. Do v y, h th ng làm mát ki u này không ệ ố ế ấ ư ậ ư ể ề ậ ồ
3.1.3. H th ng làm mát b ng n
c tu n hoàn c
ng b c:
ệ ố
ằ
ướ
ầ
ưỡ
ứ
thích h p cho đ ng c ô tô máy kéo, mà dùng trên đ ng c tĩnh t i. ộ ơ ợ ộ ơ ạ
Do t c đ l u đ ng c a n c trong h th ng tu n hoàn đ i l u t nhiên bé. ố ộ ư ộ ủ ướ ố ư ự ệ ố ầ
Vì v y đ tăng t c đ l u đ ng c a n c ng i ta dùng h th ng tu n hoàn c ố ộ ư ủ ướ ể ậ ộ ườ ệ ố ầ ưỡ ng
c l u đ ng do s c đ y c t n c c a b m n c t o ra. b c. Trong h th ng này, n ứ ệ ố ướ ư ộ ứ ẩ ộ ướ ủ ơ ướ ạ
Tùy theo s vòng tu n hoàn và ki u tu n hoàn ta có các lo i tu n hoàn c ể ầ ạ ầ ầ ố ưỡ ứ ng b c
nh : h th ng làm mát tu n hoàn c ng b c m t vòng kín, ki u c ư ệ ố ầ ưỡ ứ ể ộ ưỡ ộ ng b c m t ứ
ng b c hai vòng tu n hoàn. M i ki u làm mát có nh ng nguyên lý vòng h , ki u c ở ể ưỡ ứ ữ ể ầ ỗ
c đi m, ph m vi s d ng khác nhau. làm vi c, u nh ệ ư ượ ử ụ ể ạ
3.1.3.1. H th ng làm mát c ng b c tu n hoàn kín m t vòng: ệ ố ưỡ ứ ầ ộ
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 17
- S đ nguyên lý c a h th ng: ủ ệ ố ơ ồ
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
5
6
7
3
4
2
1
8
9
10
11
13
12
14
15
ng b c tu n hoàn kín m t vòng. Hình 3.3. H th ng làm mát c ệ ố ưỡ ứ ầ ộ
1- Thân máy; 2- N p xilanh; 3- Đ ng n ườ ắ ướ c ra kh i đ ng c ; 4- ng d n b t n ơ ẫ ọ ướ c; ỏ ộ Ố
5- Nhi t k ; 6-Van h ng nhi c; 8- Két làm mát; 9- Qu t gió; 10- ệ ế ằ ệ t; 7- N p rót n ắ ướ ạ
Puly; 11- ng n t vào b m; 12- Đ ng n Ố c n i t ướ ố ắ ườ ơ ướ c vào đ ng c ; 13- B m n ơ ơ ộ ướ c;
14- Két làm mát d u; 15- ng phân ph i n c. ố ướ Ố ầ
- Nguyên lý làm vi c. ệ
c trong h th ng tu n hoàn nh b m ly tâm (13), Khi đ ng c làm vi c, n ơ ệ ộ ướ ệ ố ờ ơ ầ
qua ng phân ph i n ố ướ ố ố c (15) đi vào các khoang ch a c a các xilanh. Đ phân ph i ứ ủ ể
c sau khi b m vào thân máy (1) ch y qua n ướ c làm mát đ ng đ u cho m i xilanh, n ề ồ ỗ ướ ả ơ
ng phân ph i (15) đúc s n trong thân máy. Sau khi làm mát xilanh, n c lên làm mát ố ẵ ố ướ
ng ng (3) ra kh i đ ng c đ n van h ng nhi t (6). N n p máy r i theo đ ắ ồ ườ ỏ ộ ơ ế ằ ố ệ ướ ừ c t
c chia ra hai dòng: m t dòng đi qua ng (11) tu n hoàn tr van h ng nhi ằ t đ ệ ượ ộ ầ ố ở ạ l i
t . đ ng c ; m t dòng đi qua két (7) đ t n nhi ộ ể ả ơ ộ ệ
N u nhi c làm mát nh h n nhi t đ cho phép thì van h ng nhi ế t đ c a n ệ ộ ủ ướ ỏ ơ ệ ộ ằ ệ t
đóng l i không cho đi qua két mà theo đ ạ ườ ế ng t c đ đi vào làm mát đ ng c . N u ể ắ ơ ộ
nhi t đ c a n t đ cho phép thì van h ng nhi t m cho n c đi qua ệ ộ ủ ướ ớ c l n h n nhi ơ ệ ộ ằ ệ ở ướ
két. T i đây, n ạ c đ ướ ượ ạ c làm mát b i dòng không khí qua két do qu t (8) t o ra. Qu t ạ ạ ở
đ c d n đ ng b ng puly t ượ ẫ ằ ộ ừ ụ tr c khu u c a đ ng c . T i bình ch a phía d ơ ứ ủ ạ ộ ỷ ướ i,
c có nhi t đ th p h n l i đ n ướ ệ ộ ấ ơ ạ ượ c b m n ơ ướ ơ ự c hút vào r i đ y vào đ ng c th c ồ ẩ ộ
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 18
hi n m t chu kỳ làm mát tu n hoàn. ệ ầ ộ
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
ng b c m t vòng kín là n c sau khi qua u đi m c a h th ng làm mát c ủ ệ ố Ư ể ưỡ ứ ộ ướ
két làm mát l i tr v đ ng c do đó ít b sung n c, t n d ng đ c tr l ạ ở ề ộ ơ ổ ướ ụ ậ ượ ở ạ ồ i ngu n
c làm mát ti p đ ng c . Do đó, h th ng này r t thu n l i đ i v i các lo i xe n ướ ệ ố ậ ợ ố ớ ế ạ ấ ơ ộ
3.1.3.2. H th ng làm mát c
ng b c tu n hoàn hai vòng:
ệ ố
ưỡ
ứ
ầ
đ ng dài, nh t là nh ng vùng thi u ngu n n c. ườ ấ ở ữ ồ ướ ế
c làm mát t i két n c không ph i là Đ c đi m c a h th ng này là, n ủ ệ ố ể ặ c đ ướ ượ ạ ướ ả
dòng không khí do qu t gió t o ra mà là b ng dòng n c có nhi t đ th p h n, nh ằ ạ ạ ướ ệ ộ ấ ơ ư
h th ng làm mát c n ướ c sông, bi n. Vòng th nh t làm mát đ ng c nh ấ ư ở ệ ố ứ ể ộ ơ ưỡ ng
c vòng kín. Vòng th hai v i n c sông hay n b c m t vòng còn g i là n ứ ọ ộ ướ ớ ướ ứ ướ ể c bi n
đ c b m chuy n đ n két làm mát đ làm mát n c vòng kín, sau đó l i th i ra sông, ượ ơ ể ể ế ướ ạ ả
bi n nên g i là vòng h . H th ng làm mát hai vòng đ c dùng ph bi n đ ng c ệ ố ể ọ ở ượ ổ ế ở ộ ơ
tàu th y.ủ
8
7
5
3
1
2
6
4
9
10
- S đ nguyên lý c a h th ng: ủ ệ ố ơ ồ
ng b c ki u hai vòng tu n hoàn Hình 3.4. H th ng làm mát c ệ ố ưỡ ứ ể ầ
c phân ph i; 2- Thân máy; 3- N p xilanh; 4- B m n c vòng kín; 5- 1-Đ ng n ườ ướ ắ ố ơ ướ
Đ ng n t v b m vòng kín; 6- Van h ng nhi c t ườ ướ ắ ề ơ ằ ệ ườ t; 7- Két làm mát; 8- Đ ng
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 19
c vòng h ; 10- Đ ng n c vào b m n n ướ c ra vòng h ; 9- B m n ở ơ ướ ườ ở ướ ơ ướ c vòng h . ở
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
- Nguyên lý làm vi c nh sau: ư ệ
Trong h th ng này n ệ ố ướ ơ c ng t làm mát đ ng c đi theo chu trình kín, b m ộ ơ ọ
c (4) d n n c đ n đ ng c làm mát thân máy và n p xilanh sau đó đ n két làm n ướ ẫ ướ ế ế ắ ơ ộ
mát n c ng t (7) đ t n nhi t cho n c. N c ng t trong h th ng kín đ c làm ướ ể ả ọ ệ ướ ệ ố ướ ọ ượ
mát b i ngu n n c ngoài môi tr i l c, qua ồ ở ướ ườ ng b m vào do b m (9) thông qua l ơ ơ ướ ọ
các bình làm mát d u, qua két làm mát (7) làm mát n c ng t r i theo đ ng ng (8) ầ ướ ọ ồ ườ ố
ng. đ ra ngoài môi tr ổ ườ
Khi đ ng c m i kh i đ ng, nhi c trong h th ng tu n hoàn kín ở ộ ơ ớ ộ t đ c a n ệ ộ ủ ướ ệ ố ầ
còn th p, van h ng nhi t (6) đóng đ ng n c đi qua két làm mát n ấ ằ ệ ườ ướ ướ ậ c ng t. Vì v y, ọ
c làm mát vòng làm mát ngoài, n c hút t b m (9) qua két làm mát (7) n ướ ở c đ ướ ượ ừ ơ
theo đ ng ng (8) đ ra ngoài. Van h ng nhi t (6) đ t trên m ch n ườ ằ ố ổ ệ ặ ạ ướ c ng t đ khi ọ ể
nhi ng ng đi vào két làm mát (7). Lúc t đ n ệ ộ ướ c ng t làm mát th p, nó s đóng đ ấ ẽ ọ ườ ố
này n c ng t có nhi t đ th p sau khi làm mát đ ng c qua van h ng nhi ướ ọ ệ ộ ấ ằ ơ ộ ệ ồ t (6) r i
3.1.3.3. H th ng làm mát m t vòng h : ở
ệ ố
ộ
theo đ ng ng đi vào b m n c ng t (4) đ b m tr l ườ ố ơ ướ ể ơ ở ạ ộ i đ ng c . ơ ọ
2
1
4
5
3
6
7
8
- S đ nguyên lý c a h th ng: ủ ệ ố ơ ồ
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 20
Hình 3.5. H th ng làm mát m t vòng h . ở ệ ố ộ
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
c phân ph i; 2- Thân máy; 3- N p máy; 4- Van h ng nhi 1-Đ ng n ườ ướ ắ ằ ố ệ ườ t; 5- Đ ng
c vào b m; 7- Đ ng n c n i t n ướ c ra vòng h ; 6- Đ ng n ở ườ ướ ườ ơ ướ ố ắ ề ơ ơ t v b m; 8- B m
c.ướ n
- Nguyên lý làm vi c nh sau: ư ệ
Quá trình ho t đ ng c a h th ng này, n c làm mát là n c sông, bi n đ ủ ệ ố ạ ộ ướ ướ ể ượ c
ng n c (5) đ ra sông, bi n. H b m (8) hút vào làm mát đ ng c sau đó theo đ ơ ộ ơ ườ ướ ể ổ ệ
th ng này có u đi m là đ n gi n. Tuy nhiên, m t s ki u đ ng c n c làm mát ư ể ả ơ ố ở ộ ố ể ơ ướ ộ
0C ho c cao h n. Khi n
c 100 nhi t đ cao, n đ t đ ạ ượ ở ặ ơ c ướ ở ệ ộ ướ ẽ ố ơ c s b c h i. H i ơ
c có th t o thành ngay trong áo n n ướ ể ạ ướ ặ ơ c làm mát (ki u b c h i bên trong) ho c h i ố ơ ể
c b t o ra trong m t thi t b riêng (ki u b c h i bên ngoài). Do đó, c n ph i có n ướ ị ạ ộ ế ị ố ơ ể ả ầ
m t h th ng làm mát riêng cho đ ng c . ơ ộ ệ ố ộ
So sánh hai h th ng làm mát kín và h c a đ ng c tàu th y thì h th ng h ở ủ ộ ệ ố ệ ố ủ ơ ở
c làm mát có k t c u đ n gi n h n, nh ng nh ả ế ấ ư ơ ơ ượ c đi m c a nó là nhi ủ ể t đ c a n ệ ộ ủ ướ
0 ÷ 600C đ gi m b t s đóng c n c a các mu i
trong kho ng 50 thành ph i gi ả ữ ả ể ả ớ ự ố ở ủ ặ
t đ này do s làm mát không đ u nên ng su t nhi t c a các xilanh, nh ng v i nhi ư ớ ệ ộ ứ ự ề ấ ệ ủ
chi ti t s tăng lên. Cũng do vách áo n ế ẽ ướ c b đóng c n mu i mà s truy n nhi ố ự ề ặ ị ệ ừ t t
xilanh vào n c làm mát cũng kém. Ngoài ra, do nh h t đ n c ướ ả ưở ng c a nhi ủ ệ ộ ướ ở
ngoài tàu thay đ i mà nhi c trong h th ng h cũng dao đ ng l n. Đi u này ổ t đ n ệ ộ ướ ệ ố ề ở ớ ộ
không có l ợ i cho ch đ làm mát. ế ộ
3.2. H TH NG LÀM MÁT
Ệ Ố
Ở
NHI T Đ CAO. Ệ Ộ
Các đ ng c ngày nay, nhi ộ ơ ệ ộ t đ làm mát c a đ ng c tăng lên r t nhi u; Ví d ơ ủ ộ ề ấ ụ
0 lên 60÷65 0 C,
0 C và m t s ki u đ ng c nhi
nhi 30÷32 đ ng c cao t c lên ệ ộ t đ làm mát đ ng c tàu th y t ộ ủ ừ ơ ở ộ ố ơ
0 C ho c cao h n. Khi làm mát đ ng c v i nhi
0 C,
t đ trung bình c a n c làm mát đ n kho ng 80÷85 ả ế ộ ố ể ơ ộ ệ ộ ủ ướ
đã đ t 100 ạ ơ ớ ặ ơ ộ t đ n ệ ộ ướ c cao h n 100 ơ
c s b c h i. n ướ ẽ ố ơ
H i n c có th t o thành ngay trong áo n ơ ướ ể ạ ướ c làm mát (ki u b c h i bên ể ố ơ
c b t o ra trong m t thi trong); ho c h i n ặ ơ ướ ị ạ ộ ế ị t b riêng (ki u b c h i bên ngoài). ố ể ơ
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 21
H th ng làm mát nhi t đ cao ệ ố ở ệ ộ ở đây bao g m hai h th ng làm mát chính là ệ ố ồ
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
t đ cao ki u b c h i bên ngoài và h th ng làm h th ng làm mát c ệ ố ưỡ ng b c nhi ứ ệ ộ ệ ố ể ố ơ
mát c t đ cao có l i d ng nhi c và nhi t c a khí th i. ưỡ ng b c nhi ứ ệ ộ ợ ụ t h i n ệ ơ ướ ệ ủ ả
t đ cao ki u b c h i bên ngoài:
ệ ố
ưỡ
ng b c nhi ứ
ệ ộ
ố ơ
ể
3.2.1. H th ng làm mát c
4
2
5
3
6
P1 ,tvaìo
P2 ,tra
P2 ,tvaìo
7
1
- S đ nguyên lý c a h th ng: ủ ệ ố ơ ồ
t đ cao ki u b c h i bên ngoài. Hình 3.6: S đ h th ng làm mát c ơ ồ ệ ố ưỡ ng b c nhi ứ ệ ộ ố ơ ể
t l u; 3- B tách h i; 4- Qu t gió; 5- B ng ng t c; 1- Đ ng c ; 2- Van ti ơ ộ ế ư ộ ư ạ ộ ơ n ụ ướ
6- Không khí làm mat; 7- B m n c. ơ ướ
Trong h th ng này có hai vùng áp su t riêng khác nhau. Vùng th nh t có áp ấ ệ ố ứ ấ
b tách h i (3) qua b ng ng t su t pấ 1 truy n t ề ừ ộ ư ơ ộ ụ ạ (5) đ n b m tu n hoàn (7). Qu t ầ ế ơ
(5). Vùng th hai có áp su t p gió (4) dùng đ qu t mát b ng ng t ạ ư ể ộ ụ ấ 2 > p1 truy n tề ừ ứ
t l u (2) c a bình tách h i (3), đ chênh áp b m tu n hoàn qua đ ng c đ n van ti ơ ơ ế ầ ộ ế ư ủ ộ ơ
c đi u ch nh b i van ti t l u (2). N c trong vùng có áp su t cao su t ấ D p = p2 - p1 đ ượ ề ở ỉ ế ư ướ ấ
nhi t đ t ng ng v i nhi p2 không sôi mà ch nóng lên (t ỉ ừ ệ ộ vào đ nế tra ). Áp su t pấ 2 t ươ ứ ớ ệ t
2 > tra nên n
Trang
b tách h i có áp su t p ở ộ ấ 1 < p2.
c ch sôi ỉ ớ đ sôi t ơ ướ ộ SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 22
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
t đ cao có l
i d ng nhi
ệ ộ
ợ ụ
ệ ủ
ơ t c a h i
3.2.2. H th ng làm mát c ệ ố c và nhi
t c a khí th i:
n
ệ ủ
ướ
ng b c nhi ứ ưỡ ả
2
3
4
5
6
7
8
9
1
t'ra
P2 ,t'ra
10
tra
11
Âæåìng næåïc laìm maït âäüng cå
12
Âäüng Cå
Âæåìng næåïc laìm maït dáöu bäi trån
16
15
14
13
- S đ nguyên lý c a h th ng: ủ ệ ố ơ ồ
Hình 3.7: S đ h th ng làm mát nhi t đ cao có l i d ng nhi c và ơ ồ ệ ố ệ ộ ợ ụ t c a h i n ệ ủ ơ ướ
nhi t c a khí th i. ệ ủ ả
1- Đ ng c ; 2- Tuabin tăng áp; 3- Đ ng th i; 4- B tăng nhi t cho h i n c; ườ ả ơ ộ ộ ệ ơ ướ
5- B tăng nhi t cho n t cho n c tr ộ ệ ướ c ra; 6- B tăng nhi ộ ệ ướ ướ ơ c khi vào b tách h i; ộ
7,9- Van ti ế ư t l u; 8- B tách h i n ộ ơ ướ ụ c; 10- Tuabin h i; 11- B ng ng t ; ộ ư ơ
12,14,15,16- B m n c; 13- Thùng ch a n c. ơ ướ ứ ướ
H th ng làm mát này có hai vòng tu n hoàn và quá trình ho t đ ng nh sau: ầ ạ ộ ệ ố ư
- Vòng 1: B tách h i (8) đ n b m tu n hoàn (14) đ n đ ng c Diezel (1), b ầ ế ế ơ ộ ộ ơ ơ ộ
tăng nhi c c a n t tr c tu n hoàn (5) đ n van ti ệ ướ ủ ướ ế ầ ế ư ướ t l u (7), b tách h i (8). N c ơ ộ
tu n hoàn trong h th ng tu n hoàn làm kín nh b m (14) b m l y n b tách ệ ố ờ ơ ấ ầ ầ ơ c t ướ ừ ộ
h i v i áp su t p ơ ớ ấ 1 đ a vào đ ng c v i áp su t p ơ ớ ấ 2. T đ ng c n ừ ộ ơ ướ ư ộ ớ c l u đ ng ra v i ư ộ
ra > tra.
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 23
t đ t t (5), đây nhi t đ nâng lên t’ áp su t pấ 2 và nhi ệ ộ ra r i vào b tăng nhi ồ ộ ệ ở ệ ộ
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
2> t’ra> tra
Nh ng do áp su t c a p c t ng ng v i v i nhi t đ sôi t ấ ủ 2 c a n ủ ướ ươ ư ớ ớ ứ ệ ộ
nên n c không sôi trong đ ng c và c b tăng nhi t. N c ch sôi ướ ả ộ ộ ơ ệ ướ ỉ ở ộ ơ b tách h i
1 v i nhi ớ
sau khi qua b m ti i đây áp su t gi m t p ơ t l u, t ế ư ạ ả ấ ừ 2 xu ng p ố ệ ộ 1. t đ t
- Vòng 2: H i t b tách h i (8) qua b tăng nhi t (4), sau đó vào tuabin (10), ơ ừ ộ ộ ơ ệ
(11). N c làm mát do h i n r i vào b ng ng t ồ ộ ư ụ ơ ướ ướ c ng ng t ư ụ ư trong b ph n ng ng ậ ộ
(11) đ c b m (12) b m vào bu ng ch a (13) r i qua b m (15) đ b m vào t ụ ượ ể ơ ứ ơ ơ ồ ơ ồ bộ
tăng nhi t (6), sau đó qua van đi u ti đ ng (9) vào b tách h i. N c làm mát t t ệ ề ế ự ộ ướ ơ ộ
c a vòng tu n hoàn ngoài ch y vào bình làm mát d u, đi làm mát đ nh và qua b ủ ầ ầ ả ỉ ộ
(11) đ u do b m (16) c a h th ng b m c p vào m ch h đ piston làm ng ng t ư ụ ủ ệ ố ở ể ề ạ ấ ơ ơ
mát n c trong m ch kín. ướ ạ
u đi m c a h th ng làm mát nhi t đ cao là: Ư ể ủ ệ ố ệ ộ
- Có th nâng cao đ c hi u su t làm vi c c a đ ng c lên 6-7%. (ví d ể ượ ệ ủ ộ ệ ấ ơ ụ
dùng h th ng làm mát nhi t đ cao thì hi u su t có th đ t 0,46÷0,47 trong khi đó ệ ố ệ ộ ể ạ ệ ấ
ng ch đ t 0,40÷0,42) n u dùng h th ng làm mát thông th ế ệ ố ườ ỉ ạ
ng tiêu hao h i n c và không khí làm mát, do đó ta rút - Gi m đ ả c l ượ ượ ơ ướ
c kích th c b t n nhi t. g n đ ọ ượ ướ ộ ả ệ
- Đ t cháy đ c nhi u l u huỳnh trong nhiên li u n ng. ố ượ ệ ặ ề ư
Tuy nhiên, h th ng làm mát này cũng có nh ng nh ệ ố ữ ượ c đi m c b n là nhi ơ ả ể ệ t
t máy cao. Do đó c n đ m b o các khe h công tác c a các chi ti đ c a các chi ti ộ ủ ế ủ ả ầ ả ở ế t
cũng nh c n ph i dùng lo i d u bôi tr n có tính ch u nhi ạ ầ ư ầ ả ơ ị t t ệ ố ố ớ t. Ngoài ra đ i v i
ng kích n . Khi tăng áp su t đ nâng nhi đ ng c xăng c n ph i chú ý đ n hi n t ộ ệ ượ ế ả ầ ơ ấ ể ổ ệ t
c làm mát trong h th ng, c n ph i đ m b o các m i n i đ ng ng, các đ c a n ộ ủ ướ ố ố ườ ả ả ệ ố ả ầ ố
C M CHI TI T CHÍNH
Ụ
Ế
C A H TH NG LÀM MÁT Ố
Ủ
Ệ
3.3. K T C U CÁC Ấ N
Ế B NGẰ
C.ƯỚ
3.3.1. K t c u két làm mát.
ế ấ
t ph i ch c ch n h n. khe h c a b m ph i kín h n, b t n nhi ả ở ủ ơ ộ ả ơ ệ ả ắ ắ ơ
c nóng t đ ng c ra t đ cho n Két làm mát có tác d ng ụ ch a n ứ ướ ừ ộ ơ , h nhi ạ ệ ộ ướ c
và cung c p n c ngu i vào trong đ ng c khi đ ng c làm vi c. Vì v y yêu c u két ấ ướ ệ ầ ậ ộ ộ ộ ơ ơ
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 24
c ph i h p th và to nhi n ướ ả ấ ụ ả ệ ậ ả t nhanh. Ð đ m b o yêu c u đó thì b ph n t n ể ả ả ầ ộ
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
nhi t c a két n c th ng đ c làm b ng đ ng thau vì v t li u này có h s to ệ ủ ướ ườ ượ ệ ố ả ậ ệ ằ ồ
nhi t cao. ệ
ứ Két làm mát dùng trên ô tô máy kéo g m có ba ph n chính là: ngăn trên ch a ồ ầ
c nóng t đ ng c ra đ làm mát, ngăn d n ướ ừ ộ ể ơ ướ i ch a n ứ ướ ả c ngu i sau khi đã t n ộ
nhi t cho môi tr ệ ườ ng đ đi vào làm mát cho đ ng c và giàn ng truy n nhi ộ ể ề ơ ố ệ ố t n i
ngăn trên v i ngăn d i ớ ướ
Đ đánh giá ch t l ng c a két làm mát t c h s truy n nhi ấ ượ ể ứ ệ ố ủ ề ệ ủ ộ ậ t c a b ph n
t l n, công su t tiêu t n ít đ d n đ ng b m n t n nhi ả ệ ớ ể ẫ ấ ố ơ ộ ướ c, qu t gió. C hai ch tiêu ả ạ ỉ
sau: đó đ u ph thu c vào 3 y u t ộ ế ố ụ ề
- Kh năng d n nhi t t c vào không khí c a các ng và lá t n nhi t. ẫ ả n ệ ừ ướ ủ ả ố ệ
- T c đ l u đ ng c a n c và c a không khí làm mát. ố ộ ư ộ ủ ướ ủ
- K t c u c a két. (di n tích b m t truy n nhi t) ế ấ ủ ề ặ ề ệ ệ
Ð gi i quy t v n đ th nh t, ng ể ả ề ứ ế ấ ấ ườ ả i ta dùng v t li u ch t o ng và lá t n ế ạ ố ậ ệ
nhi ệ t có h s d n nhi ệ ố ẫ ệ ư ồ . t cao nh đ ng
c th c hi n b ng cách tăng công su t c a b m n c và V n đ th hai đ ề ứ ấ ượ ấ ủ ự ệ ằ ơ ướ
t đ i l u c a chúng. công su t c a qu t nh m tăng h s truy n nhi ằ ấ ủ ệ ố ề ạ ệ ố ư ủ
Tuy nhiên, tăng t c đ l u đ ng c a n c đòi h i ph i tăng công su t tiêu hao ố ộ ư ộ ủ ướ ả ấ ỏ
cho d n đ ng b m n ộ ẫ ơ ướ c và qu t gió. ạ
c c a ng và lá t n nhi t,và V n đ th ba bao g m vi c ch n hình dáng và kích th ệ ề ứ ấ ồ ọ ướ ủ ố ả ệ
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 25
cách b trí ng trên két. ố ố
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
Hình 3.8. K t c u két n ế ấ c ướ
Thông th ng két làm mát đ ườ ượ c làm b ng các ng d t, c m sau trong các lá ẹ ằ ắ ố
t b ng đ ng thau (hình 6.9a). ng n t n nhi ả ệ ằ Ố ồ ướ c d t làm b ng đ ng có ằ ẹ ồ chi u dày ề
thành ng là (0,13÷0,20)mm và kích th c ti ố ướ ế t di n ngang c a ng là (13 ÷20) x ủ ố ệ
(2÷4)mm. Còn các lá t n nhi ả ệ t có chi u dày kho ng (0,08 ÷ 0,12)mm. ả ề
ể Các ng có th b trí theo ki u song song nh hình 3.9a ho c b trí theo ki u ặ ố ể ố ư ể ố
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 26
so le nh hình 3.9d. Nh ng ki u b trí theo ki u so le dùng ph bi n nh t vì hi u qu ể ố ổ ế ư ư ệ ể ấ ả
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
g)
Hình 3.9. K t c u m t s ng n c. ộ ố ố ế ấ ướ
t nh t. t (tăng truy n nhi ề t t ệ ố ấ Trong m t s tr ộ ố ườ ng h p, đ tăng hi u qu truy n nhi ệ ề ể ả ợ ệ
không đáng k ), ng i ta đ t ng ch ch đi m t góc nào đó nh hình 3.9c. ể ườ ặ ố ư ế ộ
Ð t o xoáy cho dòng không khí nh m tăng hi u qu truy n nhi t, ng i ta ể ạ ệ ề ả ằ ệ ườ
còn dùng ng d t hàn v i lá t n nhi ẹ ả ố ớ ệ ấ ủ t g p khúc (hình 3.9b), trên lá d p rãnh th ng, ậ
t hình sóng (hình 3.9e) và trên ph n sóng c a lá ho c dùng ng d t hàn v i lá t n nhi ẹ ặ ả ớ ố ệ ủ ầ
đó đ c d p lõm (ch có s 1). Hai lo i này có h s truy n nhi t khá cao, nên cũng ượ ậ ệ ố ề ạ ỗ ố ệ
đ i n ng ng i ta ượ ứ c ng d ng r ng rãi trên đ ng c ô tô. Trên m t s máy kéo và t ơ ộ ố ụ ộ ộ ả ặ ườ
còn dùng ng tròn có gân t n nhi t hình xo n c (hình 3.9g). Lo i này có u đi m là ả ố ệ ắ ố ư ể ạ
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 27
thay th do h ng hóc c a t ng ng r t đ n gi n vì các ng không ph i hàn vào ngăn ủ ừ ố ấ ơ ế ả ả ỏ ố
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
trên và ngăn n i nh các ki u ng d t mà ghép và làm kín b ng các đ m cao c d ướ ướ ể ố ư ẹ ệ ằ
t. su ch u nhi ị ệ
Các ki u b ph n t n nhi t nêu trên đây dùng lá t n nhi t ho c gân t n nhi ậ ả ể ộ ệ ả ệ ặ ả ệ t
thì ng t n nhi t đ u là ng n c. ả ố ệ ề ố ướ
Trên m t s r t ít đ ng c máy kéo ng ộ ộ ố ấ ơ ườ i ta còn dùng b ph n t n nhi ộ ậ ả ệ ố t ng
không khí hình tròn ho c hình l c lăng, mang tên két n c hình “t ong” (hình 3.9h,i). ụ ặ ướ ổ
Lo i này ít dùng vì h s truy n nhi t kém. ệ ố ề ạ ệ
t c a két làm mát thì ph i gi m b Mu n nâng cao hi u qu truy n nhi ệ ề ả ố ệ ủ ả ả ướ ủ c c a
t, b c c a ng c theo chi u ngang (chi u đón gió) và c chi u sâu lá t n nhi ả ệ ướ ủ ố ề ề ề ả ả
(chi u gió) cũng nh tăng chi u sâu c a két (t c là tăng s dãy ng theo chi u sâu). ứ ủ ư ề ề ề ố ố
ề Nh ng tăng chi u sâu nhi u cũng không có hi u qu l n vì r ng khi h s truy n ệ ố ả ớ ư ệ ề ề ằ
nhi t c a dãy ng đã n đ nh thì n u tăng chi u sâu lên 50%, kh năng t n nhi ệ ủ ế ề ả ả ố ổ ị ệ ủ t c a
két tăng 15%, còn n u tăng chi u sâu lên 100% thì kh năng t n nhi t cũng ch tăng ề ế ả ả ệ ỉ
thêm 20%. C n chú ý r ng các bi n pháp nâng cao hi u qu trên đây đ u kéo theo s ệ ề ệ ả ầ ằ ự
ng két n c dùng trên ô tô s c c n khí gia tăng s c c n khí đ ng c a két. Thông th ộ ứ ả ủ ườ ướ ứ ả
2).
t quá 300 (N/m đ ng c a không khí qua két không v ộ ủ ượ
Ðánh giá k t c u két làm mát dùng trên ô tô máy kéo b ng h s hi u qu và ệ ố ệ ế ấ ằ ả
w/m2
h s thu g n theo [2] ta có nh sau: ệ ố ư ọ
1
2
100
80
3
60
40
4
20
0
4
8
12
k
w kk.r kk
Kg/(m 2 .s)
kk.ρkk)
Hình 3.10. Quan h gi a h s truy n nhi t K v i t c đ kh i c a không khí (ω ệ ữ ệ ố ề ệ ớ ố ộ ố ủ
c là 0,4 m/s. c a các lo i két làm mát khi t c đ n ủ ố ộ ướ ạ
0.
Các ng d n n 1. ẫ ướ ố c b trí ch ch v i h ế ớ ướ ố ng gió m t góc 45 ộ
2. Các ng d n n c so le. ẫ ướ ố
3. Các ng d n n c b trí song song. ẫ ướ ố ố
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 28
4. Lo i két n ong. ạ c t ướ ổ
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
F lm N
e
H s hi u qu (m2/W) ệ ố ệ ả η =
F lm V k
H s thu g n (1/m) ệ ố ọ φ =
ị ủ η và φ n m trong kho ng sau: ả ằ
Giá tr c a η = (0,14 ‚ 0,20).10-3 m2/W : đ i v i ô tô du l ch. ố ớ ị
η = (0,20 ‚ 0,41).10-3 m2/W : đ i v i ô tô t i. ố ớ ả
φ = 900 ‚ 1100 (1/m) : tr s l n nh t đ i v i ô tô du l ch, tr s nh nh t đ i v i ô tô ấ ố ớ ấ ố ớ ị ố ỏ ị ố ớ ị
2); Ne: công su t có ích, danh ấ
i; Flm: di n tích t n nhi t c a b ph n t n nhi t (m t ả ệ ả ệ ủ ộ ậ ả ệ
3)
k: th tích t n nhi
nghĩa c a đ ng c (W); V t c a b ph n t n nhi t (m ủ ộ ơ ể ả ệ ủ ộ ậ ả ệ
3.3.2. K t c u c a b m n
c.
ế ấ ủ ơ
ướ
B m n ơ ướ c có tác d ng t o ra m t áp l c đ tăng t c đ l u thông c a n ự ể ủ ướ c ộ ư ụ ạ ộ ố
làm mát. B m có nhi m v cung c p n c cho h th ng làm mát v i l u l ng và áp ấ ướ ụ ệ ơ ớ ư ượ ệ ố
ng n su t nh t đ nh. L u l ấ ị ư ượ ấ ướ ổ c làm mát tu n hoàn trong các lo i đ ng c thay đ i ạ ộ ầ ơ
ả trong ph m vi 68÷245[l/Kwh] (50÷180[l/ml.h]) và v i t n s tu n hoàn kho ng ớ ầ ầ ạ ố
(7÷12)l n/phút. Các lo i b m dùng trong h th ng làm mát đ ng c bao g m: b m ly ạ ơ ệ ố ầ ơ ơ ồ ộ
3.3.2.1. B m ly tâm. ơ
tâm, b m piston, b m bánh răng, b m gu ng... ơ ơ ồ ơ
B m ly tâm đ c dùng ph bi n trong h th ng làm mát các lo i đ ng c ơ ượ ạ ộ ổ ế ệ ố ơ ô tô
i và tàu th y. Vì lo i b m này có nhi u u đi máy kéo ; đ ng c tĩnh t ộ ơ ạ ạ ơ ề ư ủ ểm:
-K t c u g n nh , ch c ch n, làm vi c tin c y. ế ấ ọ ệ ẹ ắ ậ ắ
-Hi u su t ng đ i cao so v i các lo i b m khác. ấ η c a b m t ủ ơ ệ ươ ạ ơ ớ ố
-Giá thành t ng đ i r ươ ố ẻ
-B m t o ra c t áp t ng đ i l n so v i b m cánh hút ạ ộ ơ ươ ớ ơ ố ớ
Nguyên lý làm vi c là l i d ng l c ly tâm c a n ệ ợ ụ ủ ướ ằ ể ồ c n m gi a các cánh đ d n ữ ự
c t ướ ừ trong ra ngoài r i đi làm mát. n ồ
K t c u c a b m ly (hình 3.11) g m puly (1) l p ch t trên tr c b m then bán ế ấ ủ ơ ở ụ ơ ắ ặ ồ
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 29
nguy t (2). ệ Ổ ộ bi (9), (10) dùng đ đ tr c b m. Bánh công tác (7) dùng đ t o ra c t ể ỡ ụ ơ ể ạ
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
áp đ a n c làm mát đ ng c . Vú m (4), vòng ch n (5) dùng đ bôi tr n các bi và ư ướ ể ặ ộ ơ ỡ ơ ổ
2
1
3
7
4
5
6
8
11
12
10
9
ngăn không cho ch t bôi tr n l t ra ngoài. ơ ọ ấ
Hình 3.11. K t c u b m n c ly tâm. ế ấ ơ ướ
1- Puly, 2- Then bán nguy t, 3- Tr c b m, 4- Vú m , 5- Vòng ch n , 6- Lò xo, 7- Bánh ụ ơ ệ ặ ỡ
công tác, 8- Đai c, 9,10- ố Ổ bi, 11- Thân b m, 12- Bulông, ơ
N p b m và thân b m đ c ch t o b ng gang, bánh công tác (7) th ắ ơ ơ ượ ế ạ ằ ngườ
đ c ch t o b ng đ ng ho c ch t d o. Đ đ m b o hi u su t c a b m thì khe h ượ ấ ủ ơ ấ ẻ ể ả ế ạ ệ ả ằ ặ ồ ở
ng kính gi a bánh công tác (7) và thân b m (11) không đ c l n h n 1mm và khe h ướ ữ ơ ượ ớ ơ
h chi u tr c không quá 0,2mm. Ð gi m kích th ở ể ả ụ ề ướ c b m, t ơ ỷ ố ụ s truy n gi a tr c ữ ề
ng ch n g n b ng 1(đ i v i đ ng c cao t c) và b m n ơ ướ c (3) và tr c khu u th ụ ỷ ườ ố ớ ộ ầ ằ ọ ơ ố
1,6 (đ i v i đ ng c t c đ th p). C t áp toàn ph n do b m t o ra kho ng 0,05 ÷ ố ớ ộ ộ ấ ơ ố ầ ạ ả ộ ơ
0,15 MPa và t c đ n c trên đ ng ng d n vào b m không v t quá 2,5 ÷ 3 m/s. ộ ướ ố ườ ẫ ố ơ ượ
ủ Công su t tiêu hao đ d n đ ng b m chi m kho ng 0,5-1,0% công su t có ích c a ế ể ẫ ả ấ ấ ộ ơ
c đ t trên hai bi (9,10), đ bao kín đ ng c t c là (0,005 ÷ 0,01)Ne. Tr c b m đ ộ ụ ơ ơ ứ ượ ặ ổ ể
bi dùng các ph t và bao kín b ng vòng ch n (5). d u m ầ ỡ ở ổ ằ ặ ớ
B m ly tâm có đ c tính c p n c và kh i l ấ ặ ơ ướ c đ ng đ u, kích th ề ồ ướ ố ượ ỏ ng nh ,
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 30
không
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
n và hi u su t cao. Tuy nhiên nh c đi m c a b m li tâm là không t o ra đ ồ ệ ấ ượ ủ ể ạ ơ ượ c
4 N/m2), do đó không có năng
c (không quá (2,94 ÷ 4,9).10 vùng áp th p đ khi hút n ấ ủ ướ
hút, nên tr c khi kh i đ ng ph i n p đ y n l c t ự ự ướ ở ộ ả ạ ầ ướ ồ c vào ng hút và b m, đ ng ố ơ
3.3.2.2.B m piston. ơ
th i ph i x không khí h t ra kh i b m. ỏ ơ ả ả ế ờ
B m n c ki u piston th ng ch đ ơ ướ ể ườ ỉ ượ ủ c dùng trong h th ng làm mát c a ệ ố
đ ng c tàu th y t c đ th p. ộ ủ ố ộ ấ Ở ộ ấ ớ đ ng c t c đ cao vì đ tránh l c quán tính r t l n ể ơ ố ộ ự ơ
ng chuy n đ ng c a b m và đ tránh hi n t c a các kh i l ủ ố ượ ủ ơ ệ ượ ể ể ộ ủ ự ng va đ p th y l c ậ
9
7
8
A - A
7
20
A
A
6
5
10
4
3
2
1
do chu trình c p n c không liên t c c a b m nên ng i ta ít dùng lo i này. ấ ướ ụ ủ ơ ườ ạ
Hình 3.12. K t c u b m n c ki u piston ế ấ ơ ướ ể
1- Tr c khu u c a b m piston ng; 4- piston; 6- ỷ ủ ơ ụ ; 2- Thanh truy nề ; 3,5- Xilanh d n h ẫ ướ
c; c; 10. Đ ng n c vào. V b mỏ ơ ; 7- Lò xo Van n ướ 8,9- Van n ướ ườ ướ
Quá trình ho t đ ng c a b m n ạ ộ ủ ơ ướ ồ c piston nh sau: Piston b m (4) b ng đ ng ư ằ ơ
chuy n đ ng trong hai xilanh d n h ể ẫ ộ ướ ố ớ ng (3) và (5) c a v b m (6). Piston n i v i ỏ ơ ủ
thanh truy n (2) và chuy n đ ng nh tr c khu u (1). Khi piston (4) đi xu ng, n ờ ụ ề ể ộ ố ỷ ướ c
c trong s đi qua van (9) vào khoang ch a bên trên piston (4). Khi piston đi lên, n ẽ ứ ướ
khoang b đ y qua van (8) đi vào h th ng làm mát. ệ ố ị ẩ
u đi m c a b m pittông là có th t o đ c áp su t l n nh ng nh Ư ể ủ ơ ể ạ ượ ấ ớ ư ượ ể c đi m
c a nó là chuy n đ ng c a ch t l ng qua b m không đ u, l ủ ấ ỏ ủ ể ề ộ ơ ưu l ượ ng c a b m dao ủ ơ
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 31
c s d ng. đ ng. K t c u c a b m c ng k nh nên ít đ ộ ế ấ ủ ơ ề ồ ượ ử ụ
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
3.3.2.3.B m bánh răng.
ơ
ng dùng lo i b m bánh răng đ b m n c cho h Trên tàu th y cũng th ủ ườ ạ ơ ể ơ ướ ệ
th ng làm mát đ ng c . Nó có u đi m g n nh , song khi làm vi c v i ớ m ch n ạ ư ể ẹ ệ ộ ơ ố ọ ướ c
c sông ho c n c bi n) thì do n c b n nên bánh răng chóng h (n u dùng cho n ở ế ướ ặ ướ ể ướ ẩ
mòn.Vì v y, ng i ta b trí trong tr ng h p này m t c p bánh răng truy n l c v ậ ườ ố ườ ề ự ở ỏ ộ ặ ợ
ể ả ngoài c a b m, khi đó các răng trong v b m s không ch u l c truy n, và đ gi m ỏ ơ ủ ơ ị ự ẽ ề
mài mòn bánh răng b m, ng ơ ườ ậ i ta còn ch t o m t trong hai bánh răng b m b ng v t ế ạ ằ ộ ơ
D-D
10
D
3
4
5
14
2
1
13
11
12
D
8
7
6
9
li u tec-tô-lit ho c làm b ng cao su l u hóa ư ệ ặ ằ
Hình 3.13. K t c u b m n c ki u bánh răng. ế ấ ơ ướ ể
1- Tr c b m; 2-Bánh răng d n đ ng; 3- ụ ơ ẫ ộ Ổ bi; 4- Vành ch n d u; 5- B c lót, 6-Vành ầ ặ ạ
ch n n c; 7- Đ m lót, 8- Vòng cao su, 9- Lò xo, 10- Bánh răng b đ ng, 11- C a hút ặ ướ ị ộ ử ệ
c vào; 12- Bánh răng ch đ ng; 13- V b m; 14- C a thoát n c ra. n ướ ủ ộ ỏ ơ ử ướ
ỷ K t c u b m bánh răng dùng trên h th ng làm mát c a đ ng c tàu thu . ệ ố ế ấ ủ ơ ộ ơ
(2) ăn kh p v i h th ng bánh răng truy n đ ng t B m quay nh bánh răng ờ ơ ớ ệ ố ề ớ ộ ừ ụ tr c
khu u. Tr c truy n đ ng b m (1) m t đ u d n đ ng đ t trên bi c u (3), còn ộ ầ ụ ề ẫ ặ ộ ơ ộ ỷ ổ ầ ở ầ đ u
kia l p bánh răng b m t a trên hai b c lót (5) và (7), các b c lót này đ ự ạ ạ ắ ơ ượ ơ c bôi tr n
nh các đ m b ng tec- tô-lit (7) và vòng cao su (8). Còn bao kín d u bôi tr n ơ ổ bi ệ ầ ằ ờ
3.3.2.4. B m cánh hút. ơ
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 32
c làm b ng tec-tô-lit. b ng vành ch n d u (4). Bánh răng b đ ng (10) đ ằ ắ ầ ị ộ ượ ằ
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
B m cánh hút th ng đ ơ ườ ượ c dùng cho m ch ngoài (m ch h ) c a h th ng làm ạ ở ủ ệ ố ạ
mát đ ng c tàu th y. Nó hút n bên ngoài v tàu (n c sông ho c n ủ ơ ộ c t ướ ừ ỏ ướ ặ ướ ể c bi n)
c ng t m ch trong c a h th ng làm má t. đ làm mát n ể ướ ọ ở ạ ủ ệ ố
K t c u và nguyên lý làm vi c c a b m cánh hút đ c th hi n hình 3.14: ệ ủ ơ ế ấ ượ ể ệ ở
K t c u c a b m g m: Hai n a tr ế ấ ủ ơ ử ồ ướ ử c (4) và n a sau (5) c a b m. Các n a ủ ơ ử
thân b m l p v i hai n p tr c (3) và (6) b ng các bu lông. Bánh công tác (7) c ắ ổ ụ ằ ắ ớ ơ ố
C
2
4
1
3
5
C-C
6
17
9
8
10
7
c d n đ ng b ng bánh răng côn (10). đ nh trên tr c (9), tr c (9) này đ ị ụ ụ ượ ẫ ằ ộ
II
III
I
C
IV
1-1
2-2
2-2
3-3
b)
3-3
a)
Hình 3.14. S đ k t c u và nguyên lý làm vi c c a b m cánh hút. ơ ồ ế ấ ệ ủ ơ
1- C a hút; 2- C a thoát; 3,6- tr c b m; 4,5- Hai n a thân b m, 7- Bánh công tác; ử ử Ổ ụ ơ ử ơ
8- Rãnh ch a n c; 9- Tr c b m; 10- Bánh răng côn. ứ ướ ụ ơ
Nguyên lý làm vi c c a b m cánh hút nh sau : ệ ủ ơ ư
Ban đ u, dung tích công tác gi a hai cánh đ c (v trí I). Khi cánh ữ ầ ượ c m i đ y n ồ ầ ướ ị
quay thì n ướ ủ c n m gi a hai cánh cũng d ch chuy n theo (v trí II). Do chi u sâu c a ể ữ ề ằ ị ị
ơ rãnh tăng d n nên dung tích gi a hai cánh tăng lên. Do tăng dung tích nên trong b m ữ ầ
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 33
hình thành đ chân không. Nh có đ chân không n c đ c hút vào qua c a ộ ờ ộ ướ ượ ử vào
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
b m. Cánh quay ti p t c đ ơ ế ụ ượ ầ c n a vòng thì chi u sâu rãnh s b t đ u gi m d n ẽ ắ ầ ử ề ả
c b nén theo c a ra đi vào h th ng làm mát n ướ ị ệ ố ử
Nh ượ ớ c đi m c b n c a lo i b m cánh hút là hi u su t b m r t th p. So v i ơ ả ủ ấ ơ ạ ơ ệ ể ấ ấ
i ta ch b m li tâm thì thua kém 3÷4 l n và khi b m ph i m i n ơ ồ ướ ả ầ ơ c. Vì v y, ng ậ ườ ỉ
dùng lo i b m này đ b m n c ngoài tàu vào. Chi u cao c t n c c a b m không ạ ơ ể ơ ướ ộ ướ ủ ơ ề
3.3.2.5. B m gu ng ơ
ồ
i 1,5m v i l u l ng 8000L/ph. d ướ ớ ư ượ
Cũng nh lo i b m cánh hút, b m gu ng dùng đ c p n ư ạ ơ ể ấ ơ ồ ướ ệ ố c trong h th ng
làm
mát tu n hoàn h . Nh ng lo i b m gu ng có áp su t c t n c khá cao. ấ ộ ướ ạ ơ ư ầ ở ồ
2
3
B
1
88
5
6
7
4
9
10
11
12
13
B
B-B
.
Hình 3.15. K t c u b m gu ng ế ấ ồ ơ
1- N p b m; 2 Rãnh xo n c; 3- Bánh công tác; 4- V b m; 5-Vòng ph t; 6- bi; 7- ắ ố ỏ ơ ắ ơ ớ Ổ
C a thoát; 8- Rãnh xo n c; 9- Rãnh gu ng; 10- Cánh gu ng; 11- C a hút; 12- Bánh ắ ố ử ử ồ ồ
răng d n đ ng; 13- Lò xo. ẫ ộ
Hình trên gi ớ ơ i thi u s đ k t c u b m gu ng dùng trong đ ng c diezel. B m ệ ơ ồ ế ấ ồ ơ ộ ơ
g m có : bánh công tác (3) - bánh gu ng quay trong v (4) và n p (1). Trên bánh công ồ ắ ồ ỏ
tác ng i ta phay các rãnh h ng kính. V và n p có làm rãnh xoáy thông v i c a hút ườ ướ ớ ử ắ ỏ
(11) và c a thoát (7). Khi bánh công tác quay, n c vào các rãnh và d ử ướ ướ ủ i tác d ng c a ụ
n trong ra ngoài và quay theo các cánh l c li tâm, các ph n t ự ầ ử ướ c chuy n đ ng t ể ộ ừ
ủ (10) r i theo rãnh xo n c trên v b m đi qua c a thoát (7) vào h th ng làm mát c a ệ ố ắ ố ỏ ơ ử ồ
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 34
đ ng c . ơ ộ
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
Lo i b m gu ng c a đ ng c diezel 20 mã l c đ c dùng đ cung c p n ủ ộ ạ ơ ự ượ ồ ơ ể ấ ướ c
cho h th ng làm mát h (n c sau khi qua đ ng c đ ệ ố ở ướ ơ ượ ộ ủ c th i ra ngoài ). C t áp c a ả ộ
ấ lo i b m gu ng cao h n c t áp c a b m ly tâm kho ng 3÷7 l n nh ng hi u su t ủ ơ ạ ơ ư ệ ả ầ ồ ơ ộ
th pấ η = 0,25 ÷ 0,45, trong khi đó b m li tâm ơ η = 0,65 ÷0,9. Tuy v y, so v i b m cánh ậ ớ ơ
3.3.3.K t c u qu t gió
ế ấ
ạ
hút thì hi u su t c a b m gu ng v n cao h n kho ng 2 l n. ồ ấ ủ ơ ệ ả ẫ ầ ơ
Trong h th ng làm mát b ng n c, két làm mát b ng không khí, qu t gió dùng ệ ố ằ ướ ằ ạ
đ tăng t c đ c a không khí qua két nh m nâng cao hi u qu làm mát. ể ố ộ ủ ệ ả ằ
Qu t gió dùng trong h th ng làm mát b ng n c th ệ ố ằ ạ ướ ườ ề ng là lo i qu t chi u ạ ạ
ạ tr c vì phù h p v i k t c u và b trí c a đ ng c . Trong đ ng c có th dùng qu t ủ ộ ớ ế ấ ụ ể ợ ơ ơ ố ộ
puly g n t c khí d n đ ng b ng dây đai n i t ơ ố ừ ằ ẫ ộ ắ ừ ụ ạ tr c khu u ho c có th dùng qu t ể ặ ỷ
d n đ ng b ng đi n tỳ theo m i đ ng c . ẫ ổ ộ ệ ằ ộ ơ
ng c a qu t: đó là năng su t (l u l Có hai ch tiêu đ đánh giá ch t l ể ấ ượ ỉ ủ ạ ấ ư ượ ng
gió) c a qu t và công su t tiêu t n cho d n đ ng qu t. Ð i v i m t két n ố ớ ủ ẫ ạ ấ ạ ộ ộ ố ướ ụ c c
ộ th , năng su t th hi n b ng t c đ gió qua két làm mát. Hai ch tiêu trên ph thu c ố ộ ể ệ ụ ể ấ ằ ỉ
khác nhau: s vòng quay c a qu t, kích th c cánh, góc nghiêng vào nhi u y u t ề ế ố ủ ạ ố ướ
ng quan gi a qu t và két n c. c a cánh và v trí t ủ ị ươ ữ ạ ướ
Tăng góc nghiêng c a cánh và tăng s vòng quay c a qu t đ u làm cho công ố ạ ề ủ ủ
ng góc nghiêng t su t d n đ ng qu t tăng lên. Thông th ạ ấ ẫ ộ ườ ố ẳ t nh t đ i v i qu t ph ng ấ ố ớ ạ
0. Tăng góc nghiêng và tăng chi u r ng cánh qu t ạ
là 40 ÷ 450 và v i qu t cánh l i là 38 ạ ớ ồ ề ộ
có làm cho l u l ng tăng nh ng công su t d n đ ng qu t tăng mãnh li ư ượ ấ ẫ ư ạ ộ ệ ố t, vì v y đ i ậ
v i đ ng c ô tô máy kéo đ ớ ộ ơ ườ ng kính qu t không v ạ ượ ề ộ t quá 0,65m và chi u r ng
không v t quá 70mm. ượ
Kho ng cách t ch c dòng khí làm mát ả ừ qu t đ n két ph thu c vào vi c t ụ ạ ế ệ ổ ộ ứ
i n p xe. Khi có l p các b n h ng dòng khí thì kho ng cách đó ti p các b ph n d ộ ậ ướ ắ ả ướ ế ắ ả
cho phép đ n 80 - 100mm. N u không thì không nên v t quá 10 ÷ 15mm. S cánh ế ế ượ ố
tăng làm năng su t tăng theo nh ng không nên v t quá 8 cánh. ư ấ ượ
Cánh qu t đ c d p b ng thép t m có chi u dày 1,2 ÷ 1,6mm r i b t ch t vào ạ ượ ậ ồ ắ ề ấ ằ ặ
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 35
may , tr c khi l p ph i cân b ng. Lo i cánh qu t ch t o b ng v t li u polyme thì ơ ướ ậ ệ ế ạ ằ ạ ạ ằ ắ ả
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
0. Qu t đ
không c n cân b ng. Ð gi m ti ng n lo i qu t cánh đ ể ả ế ạ ạ ầ ằ ồ ượ ữ c ch t o theo hình ch X ế ạ
c d n đ ng b ng đai truy n hình thang, v i góc gi a hai cánh là 70 ÷ 110 ớ ữ ạ ượ ẫ ề ằ ộ
t quá 30 ÷ 35 m/s. Trên m t s đ ng c qu t đ t c đ c a đai truy n không v ố ộ ủ ề ượ ộ ố ộ ạ ượ c ơ
ạ ằ d n đ ng b ng xích, còn d n đ ng bánh răng thì ít g p. T s truy n đ ng qu t n m ẫ ỷ ố ề ặ ằ ẫ ộ ộ ộ
c hình trong kho ng 1,0 ÷ 1 ả ,3. Ngoài ra còn có b ph n áo làm mát. Áo làm mát đ ậ ộ ượ
thành b i khoang tr ng n m gi a thành ngoài n p máy v i thành bu ng đ t. Ð c bi ữ ặ ắ ằ ở ố ồ ố ớ ệ t
3.3.4.Van h ng nhi
ằ
t ệ
nh ng ch b trí đ ng x thì c n đ c tăng c ng làm mát. ở ữ ỗ ố ườ ầ ượ ả ườ
Van h ng nhi t ho t đ ng tùy theo nhi ằ ệ ạ ộ ệ ộ t đ dùng đ đi u ch nh nhi ể ề ỉ ệ ộ t đ
c làm mát b ng cách đi u khi n n c làm mát đi t đ ng c đ n két làm mát. n ướ ể ề ằ ướ ừ ộ ơ ế
c l p trên đ ng n Van h ng nhi ằ ệ đ t ượ ắ ườ ướ c gi a n p xilanh v i bình làm mát. Van ớ ữ ắ
c làm mát. Khi đ ng c còn l nh van h ng nhi ằ ệ t đóng hay m tùy theo nhi ở t đ n ệ ộ ướ ạ ộ ơ
t đóng. Khi đ ng c nóng lên van h ng nhi t m , đi u đó cho phép hay h ng nhi ằ ệ ằ ơ ộ ệ ề ở
không cho phép n c làm mát đi qua két. ướ
B ng cách đóng đ ng n i két khi đ ng c l nh, đ ng c s m lên ằ ườ c d n t ướ ẫ ớ ơ ẽ ấ ơ ạ ộ ộ
nhanh chóng khi nhi t đ c a đ ng c v n đ c gi ệ ộ ủ ộ ơ ẫ ượ l ữ ạ i trong đ ng c thay vì ra két ơ ộ
ả làm mát, nh đó rút ng n th i gian hâm nóng đ ng c , tiêu hao ít nhiên li u và gi m ệ ắ ờ ờ ơ ộ
đ ng khí x . Sau khi hâm nóng, van h ng nhi t gi c l ượ ượ ằ ả ệ ữ cho đ ng c làm vi c ơ ệ ở ộ
nhi ng h p không có van h ng nhi t. Nhi t đ làm vi c càng ệ ộ t đ cao h n so v i tr ơ ớ ườ ằ ợ ệ ệ ộ ệ
cao s c i thi n hi u qu c a đ ng c và gi m đ c khí x . Van h ng nhi t dùng ả ủ ộ ẽ ả ệ ệ ả ơ ượ ằ ả ệ
trên h th ng làm mát b ng n c chia làm hai lo i: lo i dùng ch t l ng làm ch t giãn ệ ố ằ ướ ấ ỏ ạ ấ ạ
n và lo i dùng ch t r n làm ch t giãn n . ở ấ ắ ở ạ ấ
Van h ng nhi t ki u h p x p): ằ ệ t dùng ch t l ng làm ch t giãn n (van h ng nhi ấ ấ ỏ ằ ở ệ ộ ế ể
i nhi Van h ng nhi ằ ệ t có tác d ng giúp cho đ ng c nhanh chóng đ t t ộ ạ ớ ụ ơ ệ ộ t đ
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 36
quy đ nh trong tr ị ườ ng h p đ ng c m i kh i đ ng. ơ ớ ở ộ ộ ợ
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
VAN HÀÒNG NHIÃÛT KIÃØU HÄÜP XÃÚP
2
7 6 5
4
1
3
b)
a)
VAN HÀÒNG NHIÃÛT KIÃØU BÄÜT GIAÎN NÅÍ
12
13
11
14
10
15
9
8
d)
c)
a,c - ÅÍ tæ thãú âoïng b,d - ÅÍ tæ thãú måí
Hình 3.16. K t c u các lo i van h ng nhi ế ấ ạ ằ t ệ
t v b m; 2,13- Đ ng n c n i t i két làm mát; 3- Đ ng n 1- Đ ng n ườ ướ ố ắ ề ơ ườ c t ướ ớ ườ ướ c
nóng t ớ i van; 4- H p x p; 5- Giá treo; 6- Tr c van; 7,12- N p van; 8- B u ch a; 9- ụ ộ ế ứ ắ ầ
Xêrêirin; 10- Màng; 11. Lò xo h i v ; 14- Thân van; 15- ng d n h ồ ị ẫ ướ . ng Ố
t ki u h p x p (hình: Van h ng nhi ằ ệ ể ế ộ ấ 3.16b) g m có h p x p ch a m t ch t ứ ế ồ ộ ộ
0C, van h ng nhi
i c a b u b t ch t vào tr c (6) van h ng nhi t. Khi nhi l ng d ỏ ễ bay h i. Ph n d ơ ầ ướ ủ ầ ụ ắ ặ ằ ệ ệ t
t đóng l đ làm mát th p h n 80 ộ ấ ơ ằ ệ ạ ộ ấ ỏ i (hình 3.16a) và toàn b ch t l ng
đi qua ng (1) ( ng hai ngã) đ tr v b m n ể ở ề ơ ố ố ướ c, áp su t trong h p x p tăng lên, làm ộ ế ấ
ủ cho h p (7) giãn dài ra và nâng van (4) lên. N c nóng đi qua ng 3 vào bình trên c a ướ ộ ố
0C.
t. Van 4 m r ng hoàn toàn nhi t đ 91 b t n nhi ộ ả ệ ở ộ ở ệ ộ
t dùng ch t r n làm ch t giãn: Van h ng nhi ằ ệ ấ ắ ấ
hình 3.16c có b u (7) ch a đ y xêrêzin - l y t đ y kín Ở ứ ầ ấ ừ ầ d u m (8) và ỏ ầ ậ
0C, xêrêzin nóng ch y và giãn n đ y màng (10),
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 37
t đ 70 nhi b ngằ màng cao su (9). Ở ệ ộ ở ẩ ả
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
c ch n (12) và thanh chuy n đ ng lên phía trên. Lúc này van m ra và n ữ ặ ể ộ ở ướ ắ ầ c b t đ u
ch y tu n hoàn qua b t n nhi t (hình 3.16c). ộ ả ả ầ ệ
Khi nhi t đ gi m xu ng, xêrêzin đ ng đ c l ệ ộ ả ặ ạ ố ộ i và gi m b t th tích. ớ ể ả D i tác ướ
d ng c a lò xo h i v (11), van đóng l ồ ị ụ ủ ạ i và màng (10) h xu ng (hình 3.16c) ạ ố
t dùng Van h ng nhi ằ ệ t ki u lò xo xo n: s đ k t c u c a lo i van h ng nhi ơ ồ ế ấ ủ ể ằ ạ ắ ệ
ợ lò xo bimêtan g m hai thanh kim lo i có h s giãn n dài khác nhau. D i thép h p ệ ố ạ ả ồ ở
-6, d i đ ng có h s n 20.10
-6. Van h ng nhi ằ
kim inva có h s n dài 1,5.10 t dùng ệ ố ở ệ ố ở ả ồ ệ
3.4. H TH NG LÀM MÁT Đ NG C B NG KHÔNG KHÍ (GIÓ).
Ệ Ố
Ơ Ằ
Ộ
lò xo bimêtan làm vi c r t t t nh ng đ t ti n. ệ ấ ố ắ ề ư
Nh ng năm g n đây đ ng v quan đi m mài mòn xi lanh, ng ữ ứ ề ể ầ ườ ấ i ta nh n th y ậ
c. H h th ng làm mát b ng không khí u vi ằ ệ ố ư ệ ơ t h n h n đ ng c làm mát b ng n ơ ẳ ằ ộ ướ ệ
th ng làm mát b ng không khí có c u t o đ n gi n h n so v i h th ng làm mát ớ ệ ố ấ ạ ả ằ ố ơ ơ
c nguy c n c trong h th ng b đóng băng. Vì b ng n ằ ướ c, đ ng th i nó tránh đ ờ ồ ượ ơ ướ ệ ố ị
ấ ớ v y, nhi u hãng đã s n xu t các đ ng c làm mát b ng không khí có công su t l n ậ ề ằ ấ ả ộ ơ
200 mã l c đ n 1500 mã l c) nh hãng dùng trên ô tô và c trên tàu th y (c t ả ỡ ừ ủ ư ự ự ế
3.4.1. Các ph
ng án làm mát b ng không khí
.
ươ
ằ
Hon Đa (Nh t), Tatra (Ti p)... Chevrole (M ), Komátsu, ỹ ệ ậ
H th ng làm mát b ng không khí chia làm hai lo i: làm mát b ng không khí ệ ố ạ ằ ằ
ki u t nhiên và ki u làm mát theo ki u c ể ự ể ể ưỡ ặ ng b c (dùng qu t gió). Tùy vào đ c ứ ạ
át b ng không khí ki u t
nhiên:
3.4.1.1. H th ng làm m ệ ố
ể ự
ằ
đi m c a t ng lo i đ ng c mà trang b h th ng làm mát h p lý. ị ệ ố ạ ộ ủ ừ ể ơ ợ
H th ng làm mát ki u t ệ ố ể ự nhiên có u đi m là r t đ n gi n. Nó ch g m các ấ ơ ỉ ồ ư ể ả
t b trí trên n p xi lanh và thân máy. Các phi n m t trên n p xi lanh phi n t n nhi ế ả ệ ố ế ở ặ ắ ắ
bao gi cũng b trí d c theo h ng di chuy n c a xe, các phi n làm mát thân ờ ố ọ ướ ủ ế ể ở
th ườ ng b trí th ng góc v i đ ẳ ớ ườ ố ng tâm xilanh. Đ i đa s đ ng c mô tô và xe máy ố ộ ạ ơ
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 38
b trí h th ng làm mát theo ki u này. Tuy v y, m t vài lo i xe máy đ t đ ng c ố ặ ộ ệ ố ể ạ ậ ộ ơ
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
i b trí phi n t n nhi t trên thân máy d c theo đ ng tâm xilanh đ gió n m ngang l ằ ạ ố ế ả ệ ọ ườ ể
lùa qua khe gi a các phi n t n nhi t. ế ả ữ ệ
H th ng làm mát ki u t nhiên l i d ng nhi t c a xe ch y trên đ ệ ố ể ự ợ ụ ệ ủ ạ ườ ể ấ ng đ l y
làm mát các phi n t n nhi t. Vì v y, khi xe ch n ng, leo d c, ch y ch m...th ế ả ệ ở ặ ậ ạ ậ ố ườ ng
đ ng c b quá nóng do làm mát kém. Đ kh c ph c nh ộ ơ ị ụ ể ắ ượ c đi m c a h th ng làm ủ ệ ố ể
3.4.1.2. H th ng làm mát không khí ki u c
ng b c.
ệ ố
ể ưỡ
ứ
mát t nhiên ng ng án làm mát b ng không khí ki u c ng b c. ự ườ i ta đ a ra ph ư ươ ể ưỡ ằ ứ
Ki u h th ng làm mát không khí c ệ ố ể ưỡ ả ng b c có u đi m l n là đ m b o ể ứ ư ả ớ
ngườ đ làm mát c a đ ng c , không ph thu c vào t c đ di chuy n c a xe dù xe c ụ ủ ộ ể ủ ố ộ ơ ộ ộ
t. Nh đ ng m t ch , v n đ m b o làm mát t ứ ỗ ẫ ả ả ộ ố ượ ể c đi m c a h th ng làm mát ki u ủ ệ ố ể
ng b c là có k t c u thân máy và n p xilanh ph c t p, r t khó ch t o vì do cách c ưỡ ứ ạ ế ấ ế ạ ứ ấ ắ
t và hình d ng các phi n t n nhi t. b trí các phi n t n nhi ố ế ả ệ ế ả ạ ệ
Hi u qu làm mát ph thu c vào r t nhi u v hình d ng ng và cách ạ , s l ố ượ ụ ề ề ệ ấ ả ộ
t trên thân máy và n p xilanh. b trí các phi n t n nhi ố ế ả ệ ắ
S đ , nguyên lý làm vi c c a h th ng làm mát b ng không khí ki u c ệ ủ ệ ố ơ ồ ể ằ ưỡ ng
3
4
5
2
1
b c nh sau: ư ứ
Hình 3.17. H th ng làm mát b ng không khí ệ ố ằ
1- Xilanh; 2- Qu t; 3-N p xilanh; 4- Cái ch p; 5- Cánh t n nhi ụ ả ắ ạ t ệ
ế H th ng làm mát b ng gió (hình3.17) bao g m ba b ph n ch y u, các phi n ệ ố ủ ế ậ ằ ồ ộ
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 39
t n nhi ả ệ ậ t trên thân máy và n p xi lanh, qu t gió và b n d n gió. Nh ng b ph n ư ạ ả ẫ ắ ộ
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
ng gió c n thi quan tr ng là qu t gió, cung c p l ạ ấ ượ ọ ầ ế ộ t, có t c đ cao đ làm mát đ ng ố ộ ể
c d n đ ng t tr c khu u cung c p v i l u l ng l n làm mát c . Qu t gió 2 đ ạ ơ ượ ẫ ộ ừ ụ ớ ư ượ ấ ỷ ớ
đ ng c . Đ rút ng n quá trình quá đ t ắ ộ ộ ừ ạ ạ tr ng thái ngu i khi kh i đ ng đ n tr ng ở ộ ể ế ơ ộ
3.4.2. Đ c đi m k t c u các b ph n trong h th ng làm mát b ng không khí
ệ ố
ế ấ
ể
ặ
ậ
ằ
ộ
3.4.2.1.B n h
ng dòng gió
ả ướ
thái nhi t n đ nh, qu t gió trang b li h p đi n t ho c th y l c. ệ ổ ệ ừ ạ ợ ị ị ủ ự ặ
B n h ả ướ ng gió có nhi m v đ m b o phân b l ụ ả ố ượ ệ ả ng gió h p lý và h ợ ướ ng
dòng gió đó (không khí) đi sát các b m t t n nhi t. Đánh giá ch t l ng b n h ề ặ ả ệ ấ ượ ả ướ ng
gió b ng hai ch tiêu sau đây: M c đ đ ng đ u c a nhi ứ ộ ồ ề ủ ằ ỉ ệ ộ ủ t đ c a các v trí khác nhau ị
ng gió trên thân và n p xi lanh. S c c n khí đ ng c a dòng khí l u đ ng theo b n h ộ ư ộ ứ ả ả ướ ủ ắ
(t c là t n th t công su t cho qu t gió). ứ ạ ấ ấ ổ
ng gió (hình 3.1 8) đ B n h ả ướ ượ ặ c d p b ng tôn dày 0,8÷1(mm) c đ nh ch t ố ị ậ ằ
trên thân máy b ng bu lông ho c vít. Do đ c thù c a đ ng c làm mát b ng không khí ặ ủ ộ ằ ặ ắ ơ
đ ng c có nhi u ki u khác nhau. ề ộ ể ơ
Hình 3.18. H th ng làm mát b ng gió c a đ ng c 4 xylanh dùng qu t h ng tr c. ủ ộ ệ ố ạ ướ ằ ơ ụ
1- Qu t gió; 2- Cán ạ h t n nhi ả ệ t ; 3-T m h ấ ướ ng gió; 4- V ; 5-Đ ng thoát không khí. ườ ỏ
Nh có b n d n gió nên dòng không khí đ c phân chia đ u cho các xilanh, ả ẫ ờ ượ ề
khi n cho nhi t đ các xilanh t ế ệ ộ ươ ng đ i đ ng đ u. H n n a do khi có b n d n gió, ữ ố ồ ề ẫ ả ơ
dòng không khí đi sát m t đ nh c a các phi n t n nhi ặ ỉ ế ả ủ ệ ệ t vì v y có th nâng cao hi u ể ậ
su t truy n nhi t. Ngoài ra nh có b n d n gió, ta có th b trí u tiên cho dòng ề ấ ệ ể ố ư ẫ ả ờ
không khí đ n làm mát các vùng l n nh t nh xupáp th i, bu ng cháy. ớ ư ế ả ấ ồ
Theo s đ hình (3. 19.a), thì ph n không khí đi sát trên m t ph n l n c a chu vi ơ ồ ầ ớ ủ ầ ộ
thành xilanh. phía gió vào các phi n t n nhi c làm mát t Ở ế ả t đ ệ ượ ố ơ t h n, vì v y gây ra ậ
ng làm mát không đ u. Đ chênh hi n t ệ ượ ề ộ
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 40
t đ trên thành l ch nhi ệ ệ ộ xilanh theo chu vi đ nế
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
51 0 C. S đ n y có đ c đi m là nhi ơ ồ ầ ể ặ ệ ộ ộ t đ không khí làm mát cao và s c c n khí đ ng ứ ả
l n.ớ
ủ ộ Hình 3.19.S đ phân b dòng không khí làm mát n p xi lanh và thân máy c a đ ng ơ ồ ắ ố
c làm mát b ng gió. ơ ằ
a và b- C a gió vào r ng h n c a ra c- C a gió vào h p, b n h ng gió gây góc ơ ử ả ướ ử ử ẹ ộ
t o xoáy cho lu ng gió; d-B trí c a gió ra trong đ ng c nhi u xi lanh; e-Làm mát ạ ử ề ồ ố ơ ộ
n p xilanh. ắ
D ng b n h ng dòng gió đ c dùng ph bi n nh t trên hình (3. ạ ả ướ ượ ổ ế ấ 19.b). Lo iạ
này th t không l n l m. Đ chênh ườ ng dùng cho các đ ng c có các phi n t n nhi ơ ế ả ộ ệ ớ ắ ộ
0 C, s c c n khí đ ng h c nh
t đ trong phi n t n nhi t không v t quá 23 l ch nhi ệ ệ ộ ế ả ệ ượ ứ ả ộ ọ ỏ
h n 15÷20% so v i ki u hình (3.19.a). ớ ơ ể
B trí b n h ng dòng gió theo s đ (3.19.c) thì dòng không khí làm mát đi ả ố ướ ơ ồ
vào c a gió h p r i phân đ u các phi n t n nhi t. Khi va đ p vào thành xilanh, dòng ẹ ồ ế ả ử ề ệ ậ
t, t n nhi t m t cách d khí t o thành các xoáy t o đi u ki n cho các phi n t n nhi ề ế ả ệ ạ ạ ệ ả ệ ộ ễ
dàng h n. Dù v y n u tr ng thái nhi t c a các xilanh nh nhau thì l ng không khí ế ậ ạ ơ ệ ủ ư ượ
t so v i s đ trên hình (3.19.a) s gi m đ c n thi ầ ế ớ ơ ồ ẽ ả ượ ờ ứ ả c 40% và đ ng th i s c c n ồ
0 C.
gi m kho ng 25%. Đ chênh l ch nhi t đ trong thành xilanh không v t quá 25 ệ ả ả ộ ệ ộ ượ
Các b n d n gió có k t c u ph c t p đ t ứ ạ ế ấ ể ổ ứ ế ch c lu ng gió làm mát phân b đ u đ n ố ề ả ẫ ồ
các xilanh gi i thi u trên hình (3.19.d). ớ ệ
Trong đ ng c có nhi u xilanh b trí ngu n gió làm mát sao cho nhi t đ c a xi ề ộ ơ ố ồ ệ ộ ủ
ng gió, v trí lanh ít chênh l ch nhau là m t vi c r t khó. Vì v y k t c u c a b n h ệ ấ ế ấ ủ ả ướ ệ ậ ộ ị
ng tr c ti p đ n t ng nhi c a c a gió vào và c a ra h t s c quan tr ng, nó nh h ủ ử ế ứ ử ả ọ ưở ự ế ế ừ ệ t
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 41
đ c a các xi lanh. ộ ủ
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
3.4.2.2.Qu t gió. ạ
Quaût gioï ly tám
Quaût gioï hæåïng truûc
Hinh 3.20. S đ các ph ng án d n đ ng và k t c u qu t gió. ơ ồ ươ ế ấ ẫ ạ ộ
1- Cánh qu t; 2-Bulông; 3- Bánh đai d n đ ng c c u ph ; 4- Vòng bít; 5- bi; 6- ẫ ạ ộ ơ ấ ụ Ổ
Bánh răng; 7- Tr c; 8-B u qu t; 9-N p đ u tr c; 10- Tr c c a qu t gió; 11-Bánh ầ ụ ủ ụ ụ ắ ạ ạ ầ
đai truy n; 12- Tang tr ng có cánh. ề ố
ặ Qu t gió dùng trên đ ng c làm mát b ng không khí có th là qu t li tâm ho c ằ ể ạ ạ ộ ơ
có th là qu t h ng tr c, nh ng thông d ng nh t là qu t h ng tr c. ạ ướ ể ạ ướ ư ụ ụ ấ ụ
Qu t gió cung c p l u l ng gió c n thi ấ ư ượ ạ ầ ế ộ t và có t c đ cao đ làm mát đ ng ố ộ ể
đ ng c qu t gió th ng dùng đ làm mát là qu t ly tâm, có c u t o bao ngoài c . ơ Ở ộ ạ ơ ườ ấ ạ ể ạ
cánh qu t là v , tr c qu t đ c quay trên hai bi. V và cánh qu t gió th ng đ ỏ ụ ạ ượ ạ ổ ạ ỏ ườ ượ c
ch t o b ng nhôm, đ ằ ế ạ c l p ượ ắ ở ớ bên ph i đ ng c , phía trên c a v qu t g n v i ả ộ ạ ắ ủ ỏ ơ
i g n v i cácte. Không khí làm mát đ c th i do qu t gió n p xilanh, còn phía d ắ ướ ắ ớ ượ ạ ổ
c đ ng c th i vào phi n t n nhi t ho c đ c hút qua phi n t n nhi đ t phía tr ặ ướ ế ả ơ ổ ộ ệ ặ ượ ế ả ệ t
phía bánh đà. b i qu t đ t ạ ở ặ ở
Khi l u l ng khí tiêu hao nh nhau thì s c c n khí đ ng c a dòng khí khi ư ượ ứ ả ủ ư ộ
dùng qu t hút cao h n 12÷23% và công su t t n th t cho làm mát trong tr ấ ổ ấ ạ ơ ườ ợ ng h p
0 C. Các ki u bể
này cũng tăng lên 15÷32% . Đ chênh l ch nhi t đ tăng kho ng 4÷6 ệ ộ ệ ộ ả ố
trí qu t gió c a đ ng c m t hàng xilanh gi ủ ộ ơ ộ ạ ớ ủ i thi u trên hình 3.21 và ki u b trí c a ệ ể ố
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 42
đ ng c ch V trên hình 3.22. ộ ơ ữ
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
Hình 3.21.Các ph ng gió và d n đ ng qu t gió trên đ ng c ươ ng án b trí b n h ố ả ướ ẫ ạ ộ ộ ơ
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 43
m t hàng xilanh. ộ
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
Hình 3.22. B trí qu t gió và b n d n gió trong đ ng c làm mát b ng gió, xi lanh b ằ ẫ ạ ả ố ơ ộ ố
trí theo hình ch V.ữ
Qu t gió c a đ ng c m t hàng xilanh cũng nh đ ng c b trí theo hình ch ủ ộ ơ ộ ư ộ ơ ố ạ ữ
V đ ượ ẫ ộ c d n đ ng b ng nhi u cách: b ng bánh răng, xích, đai truy n ho c d n đ ng ặ ẫ ề ề ằ ằ ộ
tr c ti p b ng đuôi tr c khu u ự ế ỷ ở ụ ằ hình 3.22. D n đ ng qu t gió theo hai cách đ u t ạ ầ ố t ẫ ộ
t nh khi dùng đai truy n dùng bánh răng và h n so v i cách th ba vì không b tr ứ ơ ị ượ ớ ư ề
xích có b mòn, rão. H n n a do t ơ ữ ị ỷ ố ổ s truy n gi a tr c khu u và tr c qu t không đ i, ỷ ụ ữ ụ ề ạ
ỷ nên t c đ c a qu t gió thay đ i đúng theo s thay đ i c a s vòng quay truc khu u. ổ ủ ố ố ộ ủ ự ạ ổ
D n đ ng qu t gió b ng bánh răng th ng đ c dùng trong đ ng c có s xilanh ít ẫ ằ ạ ộ ườ ượ ố ơ ộ
, nãúu ng kính xi lanh nh h n 120mm h n 4 và đ ơ ườ ỏ ơ . D n đ ng qu t gió b ng xích ạ ằ ẫ ộ
dùng lo i xích đ c bi t (xích răng) thì có th gi m đ ạ ặ ệ ể ả ượ ộ c ti ng n so v i d n đ ng ớ ẫ ế ồ
b ng xích răng. Nh ng do sau m t th i gian làm vi c, xích b mòn rão, ta dùng bánh ằ ư ệ ờ ộ ị
căng xích, tuy nhiên, ph n l n các đ ng c làm mát b ng gió th ầ ớ ằ ộ ơ ườ ạ ng d n đ ng qu t ộ ẫ
gió b ng đai truy n. Ph ề ằ ươ ng án này d n đ ng r t đ n gi n, êm và cũng t ấ ơ ẫ ả ộ ươ ố ng đ i
ng chóng b b n. Nh ng khi dùng đai truy n đ d n đ ng qu t gió, đai truy n th ề ể ẫ ư ề ề ạ ộ ườ ị
rão gây nên hi n t ng tr ng đ n s vòng quay c a qu t. Vì v y khi ệ ượ ượ t đai nh h ả ưở ế ố ủ ạ ậ
dùng đai truy n đ d n đ ng qu t gió, bao gi ể ẫ ề ạ ộ ờ ể ả cũng ph i dùng bánh căng đai đ đ m ả
b o đ căng nh t đ nh c a đai truy n. Đ i v i nh ng đ ng c làm mát b ng không ả ố ớ ấ ị ữ ủ ề ằ ộ ộ ơ
ng đ c d n đ ng tr c ti p b ng đuôi khí có s xilanh ít h n hai thì qu t gió th ơ ạ ố ườ ượ ự ế ằ ẫ ộ
3.4.2.3. Gân t n nhi
t c a xi lanh và n p xi lanh.
ả
ệ ủ
ắ
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 44
tr c khu u. ụ ỷ
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
Khi thi t k hình dáng và kích th c các gân t n nhi t th ng gi ế ế ướ ả ệ ườ ả i quy t hai ế
t nh ng t n th t khí đ ng bé. V n đ th v n đ mâu thu n v i nhau: t n nhi ấ ề ẫ ả ớ t t ệ ố ề ứ ư ấ ấ ổ ộ
nh t đòi h i ph i có b m t gân, chi u dày gân và s l ng gân l n. Nh ng v n đ ề ặ ố ựơ ề ấ ả ỏ ư ấ ớ ề
th hai thì ng i. B m t gân t n nhi ứ c l ượ ạ ề ặ ả ệ t, trên lý thuy t truy n nhi ế ề ệ t có th có các ể
d ng nh trên hình 3.23. ạ ư
Hình 3.23.Các d ng b m t gân t n nhi t c a đ ng c làm mát b ng gió. ề ặ ả ạ ệ ủ ộ ằ ơ
a- D ng b m t parabol lõm; b- D ng tam giác; c- D ng hình thang; d- D ng hình ề ặ ạ ạ ạ ạ
ch nh t ậ ữ
V m t truy n nhi t t c a gân parabol là t ề ặ ề ệ mà nói hi u qu truy n nhi ề ệ ả ệ ủ ố t nh t, vì ấ
nó có gradien nhi t theo chi u cao h là không đ i. Hi u qu đó s gi m d n theo th ệ ẽ ả ệ ề ầ ả ổ ứ
các b m t: tam giác, hình thang và hình ch nh t. t ự ữ ậ ề ặ
Trên th c t ch t o thì ng ì ta thay th b m t ch t o parabol đó b ng b ự ế ế ạ ườ ế ề ặ ế ạ ằ ề
3.5. SO SÁNH U KHUY T ĐI M C A KI U LÀM MÁT B NG N
Ư
Ủ
Ằ
Ể
ƯỚ C
Ể VÀ KI U LÀM MÁT B NG KHÔNG KHÍ.
Ế Ằ
Ể
ng c a d ng tam giác. m tặ t o ra b i các cung tròn, còn d ng hình thang là bi n t ế ướ ạ ạ ở ủ ạ
Khi thi t k b t kỳ h th ng làm mát ki u nào, c n ph i đ m b o nh ng yêu ế ế ấ ả ả ệ ố ữ ể ầ ả
c u ầ k thu t sau đây: ậ ỹ
- B o đ m đ ng c làm vi c t t ệ ố ở ọ ậ m i ch đ và đi u ki n khí h u ế ộ ệ ề ả ả ộ ơ
ng xá (đ i v i đ ng c đ t trên xe). cũng nh đi u kiên đ ư ề ườ ố ớ ộ ơ ặ
- Tiêu hao công su t t ấ ươ ng đ i bé; ố
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 45
- K t c u c a h th ng làm mát ph i g n nh ; ẹ ế ấ ủ ệ ố ả ọ
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
ả ả - K t c u đ n gi n d ch t o và l p ráp s a ch a; v t li u ph i đ m ắ ễ ế ạ ậ ệ ế ấ ử ữ ả ơ
t nh ng r ti n. b o đi u ki n truy n nhi ệ ả ề ề t t ệ ố ẻ ề ư
Xu t phát t nh ng yêu c u k thu t ấ ừ ậ , ta nh n th y r ng đ ng c làm mát ấ ằ ữ ầ ậ ộ ơ ỹ
c so v i đ ng c làm b ng không khí có nh ng u đi m sau: b ng n ằ ướ ữ ư ớ ộ ể ằ ơ
- Hi u qu làm mát c a h th ng làm mát b ng n ệ ố ủ ệ ằ ả ướ c cao h n do đó ơ
tr ng thái nhi t c a các chi ti t c a đ ng c làm mát b ng n ạ ệ ủ ế ủ ộ ằ ơ ướ ế c th p. Vì v y, n u ậ ấ
các đi u ki n ph t ụ ả ệ ề i nh nhau thì đ i v i đ ng c xăng ph i gi m t s nén đ ơ ố ớ ộ ỉ ố ư ả ả ể
tránh hi n t ệ ượ ng kích n . ổ
- Đ dài thân đ ng c làm mát b ng n c ng n h n kho ng 10 ‚ 15%, ằ ộ ộ ơ ướ ắ ả ơ
tr ng l ọ ượ ng nh h n 8 ỏ ơ ‚ 10% so v i đ ng c làm mát b ng không khí. Đ c nh v y ư ậ ớ ộ ượ ằ ơ
ể ả là ta có th đúc các xilanh li n m t kh i nên kho ng cách gi a các xilanh có th gi m ữ ề ể ả ố ộ
đ n m c t ế ứ ố i thi u. ể
- Do gi m đ ả ượ ộ ữ c đ dài c a thân đ ng c nên có th tăng đ c ng v ng ộ ứ ủ ể ộ ơ
c a thân đ ng c , tr c khu u và tr c cam. ủ ơ ụ ụ ộ ỷ
- Khi làm vi c đ ng c làm mát b ng n ệ ộ ằ ơ ướ c có ti ng n nh h n. ồ ỏ ơ ế
ằ - T n th t công su t đ d n đ ng qu t gió c a đ ng c làm mát b ng ấ ể ẫ ủ ộ ạ ấ ổ ơ ộ
n ướ c nh h n đ ng c làm mát b ng gió. ơ ỏ ơ ằ ộ
Tuy v y, h th ng làm mát b ng n c cũng có nh ng nh c đi m sau đây: ệ ố ằ ậ ướ ữ ượ ể
- K t c u thân máy và n p xilanh r t ph c t p và r t khó ch t o. ứ ạ ế ấ ế ạ ấ ắ ấ
- Ph i dùng két n c t n nhi t b ng đ ng. K t c u c a két n c cũng ả ướ ả ệ ằ ế ấ ủ ồ ướ
r t ph c t p, khó ch t o và dùng v t li u quý nh đ ng. ấ ậ ệ ứ ạ ư ồ ế ạ
- D b rò r n c xu ng cácte nên có th nh h ễ ị ỉ ướ ể ả ố ưở ấ ng x u đ n ch t ế ấ
ng d u nh n i cácte. l ượ d ờ ở ướ ầ
c và két n - Khi tr i l nh có th b đóng băng trong áo n ể ị ờ ạ ướ ướ c có th làm ể
vùng có nhi t đ th p, th v h th ng làm mát. Vì v y khi đ ng c làm vi c ỡ ệ ố ệ ở ậ ơ ộ ệ ộ ấ ườ ng
ph i dùng h n h p n c có tr n glyxêrin hay glycôn đ h th p nhi ả ợ ỗ ướ ể ạ ấ ộ ệ ộ ặ t đ đông đ c
c làm mát. c a n ủ ướ
c b n ho c n - Ph i th ả ườ ng xuyên súc r a h th ng làm mát vì n ử ệ ố ướ ẩ ặ ướ c
t. c ng đóng c n làm gi m kh năng truy n nhi ả ứ ề ả ặ ệ
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 46
- Không thu n l i khi s d ng vùng khan hi m n c. ậ ợ ử ụ ở ế ướ
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
Ệ Ố
Ơ CA498.
Ộ
Ả
5. KH O SÁT H TH NG LÀM MÁT Đ NG C
c làm mát b i h Cũng nh các đ ng c khác đ t trên ôtô. Đ ng c CA498 đ ặ ư ộ ơ ơ ộ ượ ở ệ
th ng làm mát b ng n ằ ố c c ướ ưỡ ữ ư ng b c tu n hoàn kín m t vòng. B i vì nó có nh ng u ứ ầ ở ộ
4.1. S Đ , M C ĐÍCH, YÊU C U H TH NG LÀM MÁT.
Ơ Ồ Ụ
Ệ Ố
Ầ
4.1.1. S đ h th ng làm mát:
ơ ồ ệ ố
0
T næåïc >80 ± 2 C
Van hàòng nhiãût
0
C 2 ± 0 8 < ïc
æå n T
Quaût gioï
Keït næåïc coï caïnh taín nhiãût
Âäüng cå
Båm næåïc
ng dài, nh t là nh ng vùng hi m ngu n n c. đi m r t thích h p cho các lo i xe đ ợ ể ấ ạ ườ ồ ướ ữ ế ấ
Khi m i kh i đ ng, n c làm mát c a đ ng có s n trong két đ c b m n ở ộ ớ ướ ủ ộ ẵ ượ ơ ướ c
hút qua ng hút c a b m r i đ c đ y vào khoang n c trong thân máy c a đ ng c ủ ơ ồ ượ ẩ ố ướ ủ ộ ơ
thông qua các đ ng l khoan s n trong thân máy. N c đ c phân chia đ làm mát ườ ỗ ướ ượ ẵ ể
thân máy đ u c b n xilanh, làm mát d u bôi tr n sau đó lên làm mát thân máy, r i t ề ả ố ồ ừ ầ ơ
c làm mát đ n van h ng nhi t. n ướ ế ằ ệ
N c làm mát do nh n nhi xilanh, n p máy và các c c u khác làm cho ướ ậ t t ệ ừ ơ ấ ắ
cướ < 80±20 C, van h ng nhi
nhi c tăng lên. N u nhi t đ c a n t đ c a n ệ ộ ủ ướ ế c t ệ ộ ủ ướ n ằ ệ t
c vào két làm mát mà n c theo đ t v ngay v n đóng ngăn không cho n ẫ ướ ướ ườ ng ng t ố ắ ề
tr c mi ng hút c a b m n c đ ti p t c đi vào đ ng c đ làm mát. Khi nhi ướ ủ ơ ệ ướ ể ế ụ ơ ể ộ ệ ộ t đ
cướ > 80±20C, van h ng nhi
t m cho phép n n c t ướ n ằ ệ ở ướ ầ c vào két đ làm mát, m t ph n ể ộ
nh n c cũng theo đ t đi vào c a hút c a b m n c. N c sau khi vào ỏ ướ ườ ng ng t ố ắ ủ ơ ử ướ ướ
két đ c làm mát, nhi t đ n c h xu ng, n c ch y xu ng bu ng phía d ượ ệ ộ ướ ạ ố ướ ả ồ ố ướ ủ i c a
Trang
ủ ệ ố
ế ụ ớ két làm mát và ti p t c chu kỳ làm mát c a h th ng. SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 47
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
4.1.2. M c đích c a h th ng làm mát:
ủ ệ ố
ụ
M c đích c a h th ng làm mát đ ng c là t n nhi t và duy trì ch đ nhi ệ ố ụ ủ ả ơ ộ ệ ế ộ ệ t
t c a đ ng c thích h p t c là không quá nóng nh ng cũng không quá c a các chi ti ủ ế ủ ộ ợ ứ ư ơ
ngu i đ đ m b o đ ng c ho t đ ng t m i đi u ki n làm vi c. N u quá nóng t ộ ể ả ạ ộ ả ơ ộ ố ở ọ ệ ề ế ệ
ng x u nh là gi m tu i th đ ng c , gi m công su t, d u bôi s gây ra các hi n t ẽ ệ ượ ọ ộ ư ấ ả ả ấ ầ ổ ơ
tr n b bi n ch t ..., còn n u quá ngu i cũng không t ế ị ế ấ ơ ộ ố ằ t, vì quá ngu i có nghĩa r ng ộ
c làm mát quá nhi u do đó t n th t nhi ng dùng đ đ ng c đ ộ ơ ượ ề ấ ổ ệ t nhi u, nhi ề t l ệ ượ ể
4.1.3. Yêu c u c a h th ng làm mát: ầ ủ ệ ố
sinh công ít d n đ n hi u su t c a đ ng c nh . ỏ ệ ấ ủ ộ ế ẫ ơ
Đ i v i đ ng c CA498 cũng nh các đ ng c l p trên xe ô tô t i khác thì h ố ớ ộ ơ ắ ư ơ ộ ả ệ
th ng làm mát ph i th a mãn các yêu c u sau: ỏ ầ ả ố
- Làm vi c êm d u, tiêu hao công su t cho làm mát bé. ệ ấ ị
t đ c a môi ch t làm mát t i c a ra van h ng nhi - B o đ m nhi ả ả ệ ộ ủ ấ ạ ử ằ t ệ ở ả kho ng
0C.
80±2 ‚ 95±30C và nhi t đ c a d u bôi tr n trong đ ng c kho ng 95 ÷ 115 ệ ộ ủ ầ ả ơ ơ ộ
- B o đ m đ ng c làm vi c t m i ch đ và m i đi u ki n khí h u cũng t ệ ố ở ọ ế ộ ề ệ ậ ả ả ộ ơ ọ
nh đi u ki n đ ng sá, k t c u nh g n, d b trí. ư ề ệ ườ ế ấ ễ ố ỏ ọ
4.2. CÁC B PH N VÀ MÔI CH T LÀM MÁT TRONG Đ NG C CA498
Ộ Ậ
Ơ
Ộ
Ấ
4.2.1. Két làm mát:
4.2.1.1. Công d ng và yêu c u: ụ
ầ
- Các chi ti t c a h th ng làm vi c tin c y. ế ủ ệ ố ệ ậ
Công d ng c a két kàm mát dùng đ h nhi t đ c a n c t ể ạ ủ ụ ệ ộ ủ ướ ừ ộ ằ đ ng c ra b ng ơ
t ra ngoài không khí qua thành ng n c và cánh t n nhi t, r i l cách t n nhi ả ệ ố ướ ả ệ ồ ạ ư i đ a
tr vào làm mát đ ng c . ơ ộ ở
c ph i h p th và t a nhi t nhanh t c là h s truy n nhi Yêu c u két n ầ ướ ả ấ ụ ỏ ệ ệ ố ứ ề ệ t
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 48
t l n. c a b ph n t n nhi ủ ộ ậ ả ệ ớ
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
4.2.1.2. K t c u và nguyên lý làm vi c:
ế ấ
ệ
K t c u c a két làm mát đ ng c CA498 g m có bình ch a n c phía trên và ế ấ ủ ứ ướ ộ ơ ồ
bình ch a n c phía d i thông nhau qua các ng m ng b ng đ ng thau, có ti ứ ướ ướ ằ ỏ ồ ố ế ệ t di n
d t (gi ng hình ôvan), đ ẹ ố ượ ố ẳ c b trí sáu hàng song song nhau, các hàng có các c t th ng ộ
hàng v i nhau. Các ng này có cánh t n nhi ả ố ớ t ệ ở ả bên ngoài đ tăng kh năng t n ể ả
nhi t. Lo i ng này có u đi m là có s c c n không khí ít h n và di n tích t n nhi ệ ứ ả ạ ố ư ể ệ ả ơ ệ t
ằ l n h n kho ng 2 ÷ 3 l n so v i ng tròn . Tuy nhiên lo i ng này không b n b ng ớ ạ ố ớ ố ề ầ ả ơ
ng tròn và khó s a ch a. Đ ng ng t b m n c đi vào n m bình ch a n ố ườ ử ữ ố ừ ơ ướ ằ ở ứ ướ c
phía trên có đ ng kính là Ф= 40mm, đ khoang phía d i đi vào đ ng c ườ ườ ng ng ố ở ướ ộ ơ
6
5
7
4
3
8
2
1
là Ф= 35mm
Hình 4.1. Két c u két n c ấ ướ
t, 4- 1- ng n Ố ướ c ngu i đi vào làm mát đ ng c , 2- N c ngu i, 3- Gân t n nhi ơ ướ ả ộ ộ ộ ệ
ng t n nhi t, 5- Khoang n c trên, 6- N p két, 7- ng n c nóng t Ố ả ệ ướ Ố ắ ướ ừ ộ đ ng c ra két ơ
c đ t n nhi t, 8- Khoang n n ướ ể ả ệ ướ ướ . c d i
Nguyên lý làm vi c c a két: ệ ủ
Khi đ ng c làm vi c, nhi t đ sinh ra do quá trình cháy truy n ra môi tr ệ ộ ơ ệ ộ ề ườ ng
xung quanh, làm cho n ướ ự ủ ơ c làm mát trong đ ng c nóng d n lên. D i áp l c c a b m ướ ầ ơ ộ
c, n c nóng đ c đ y vào bình ch a n c phía trên c a két n n ướ ướ ượ ứ ướ ẩ ủ ướ c. N c nóng ướ
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 49
ch y trong các ng, đ ng th i t a nhi t ra thành ng, nhi thành ng truy n ra ờ ỏ ả ồ ố ệ ố t t ệ ừ ề ố
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
cho các cánh t n nhi ng không khí, cánh t n nhi ả ệ t và truy n ra môi tr ề ườ ả ệ ụ t có tác d ng
tăng kh năng truy n nhi t. N c sau khi trao đ i nhi t v i môi tr ng, nhi ề ả ệ ướ ổ ệ ớ ườ ệ ộ t đ
đ c gi m xu ng. N c ngu i ch y theo đ ng ng c a két xu ng bình ch a ượ ướ ả ả ộ ố ườ ứ ở ủ ố ố
phía d i két làm mát, đi theo đ ng ng thoát đi vào làm mát đ ng c và các b ướ ườ ộ ơ ố ộ
4.2.2. N p két: ắ
4.2.2.1. Công d ng và yêu c u: ụ
ầ
ph n khác. ậ
Công d ng c a n p két là duy trì áp su t trong h th ng làm mát cao h n áp ủ ắ ệ ố ụ ấ ơ
su t không khí, nh m nâng nhi t đ sôi n ấ ằ ệ ộ ướ c cao h n bình th ơ ườ ộ ng. Cho phép đ ng
c làm mát. Ngoài c làm vi c v i nhi ơ ệ ớ ệ t cao h n mà không b sôi trào gây hao h t n ị ụ ướ ơ
4.2.2.2. K t c u và nguyên lý làm vi c:
ế ấ
ệ
1
4
2
3
6
10
9
7
5
12
8
(b)- Måí van naûp
11 (a)-Måí van xaí
ra n p két còn làm đ b t kín mi ng đ n c c a két làm mát. ể ị ổ ướ ủ ệ ắ
Hình 4.2: K t c u n p két n ế ấ ắ c ướ
c; 4- Thân c a van x h i n c; 5- 1- N p; 2- Vòng đàn h i; 3- Lò xo van x h i n ồ ả ơ ướ ắ ả ơ ướ ủ
L thoát h i; 6- Đĩa cao su c a van x ; 7- Đ m cao su c a van x ; 8- Mũ van không ủ ủ ệ ả ả ơ ỗ
khí; 9- Đ m van không khí; 10- Thân van hút không khí; 11- Lò xo van hút không khí; ệ
12- Thân n p két. ắ
N p két n c có c u t o nh sau: Trên n p két n c có m t van x h i n ắ ướ ấ ạ ư ắ ướ ả ơ ướ c ộ
(van áp su t) và m t van hút không khí (van chân không). Van x h i n c g m có lò ả ơ ướ ồ ấ ộ
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 50
xo van (3) có xu h ướ ng ép ch t đĩa cao su c a van x (6) và đ m cao su (7) xu ng, ả ủ ệ ặ ố
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
thân c a van x có nhi m v đ nh h ụ ị ủ ệ ả ướ ồ ng cho lò xo (3). Van hút không khí bao g m:
mũ van (8), lò xo van hút không khí (11) có xu h ng đ y ch t vòng đ m (9) lên phía ướ ệ ẩ ặ
trên, lò xo hút không khí (11) đ c d n h c đ ng b i thân van hút không khí (10). ượ ượ ẫ ướ ở
Van x h i n c duy trì áp su t trong h th ng n đ nh ch đ nh t đ nh tùy ả ơ ướ ệ ố ấ ổ ị ở ế ộ ấ ị
thu c vào nhi t đ làm mát t ộ ệ ộ ố i đa quy đ nh c a đ ng c khi làm vi c, còn van hút ơ ủ ệ ộ ị
không khí đ m b o áp su t trong h th ng không th p h n nhi u so v i áp su t bên ệ ố ề ấ ấ ả ấ ả ơ ớ
ngoài khi đ ng c ngu i. Khi áp su t trong két n m ngoài gi ằ ấ ộ ộ ơ ớ ạ ộ i h n cho phép thì m t
trong hai van đ c m đ thoát b t h i n ượ ớ ơ ướ ở ể ấ c ra ngoài ho c hút khí vào. N u áp su t ế ặ
2 th ng áp l c do lò xo (3) t o ra
trong h th ng làm mát cao quá 0,15 ÷ 0,125 MN/m ệ ố ự ạ ắ
thì van x khí m đ thoát h i ra ngoài môi tr ng. N u áp su t trong h th ng làm ở ể ả ơ ườ ệ ố ế ấ
2 , do đó áp su t chân không ấ
mát nh h n áp su t khí tr i kho ng 0,095 ÷ 0,09 MN/m ỏ ơ ả ấ ờ
phía d i van hút không khí có xu h ng làm m van hút, áp su t chân không này ướ ướ ấ ở
ph i th ng đ ắ ả ượ c áp l c do lò xo (11) gây ra thì m i làm m van hút này, đ hút không ớ ự ể ở
khí vào.
Do đó, hai van này cũng có tác d ng h n ch s bay h i c a n c trong h ơ ủ ế ự ụ ạ ướ ệ
th ng làm mát nh m gi m s hao h t n ụ ướ ự ả ằ ố c làm mát. Vì v y, ki u làm mát c ậ ể ưỡ ng
c dùng r ng rãi trong các lo i đ ng c đ t trong b c tu n hoàn kín m t vòng đ ứ ầ ộ ượ ạ ộ ơ ố ộ
nh t là đ i v i ô tô máy kéo ch y trên đ ố ớ ạ ấ ườ ồ ng dài nh t là nh ng vùng hi m ngu n ữ ế ấ
4.2.3. B m n
c:
ơ
ướ
4.2.3.1. Công d ng và yêu c u: ụ
ầ
c.ướ n
Công d ng c a b m n c là hút n c ngu i t thùng d i c a két gi i nhi ủ ơ ụ ướ ướ ộ ừ ướ ủ ả ệ t
và đ y n c t i các m ch vào b ng n c trong đ ng c đ làm mát đ ng c .Trong ẩ ướ ớ ạ ọ ướ ơ ể ộ ộ ơ
c tu n hoàn cho h th ng làm đ ng c CA498, b m n ộ ơ ơ ướ c có nhi m v cung c p n ụ ấ ướ ệ ệ ố ầ
mát v i l u l ớ ư ượ ng và áp su t nh t đ nh. ấ ấ ị
Yêu c u c a b m n c ph i cung c p đ l u l ng cho vòng tu n hoàn và ủ ơ ầ ướ ủ ư ượ ả ấ ầ
c áp su t c t n c là 7,3m. Ngoài ra b m n đ m b o t o đ ả ả ạ ượ ấ ộ ướ ơ ướ ộ c ph i làm vi c m t ệ ả
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 51
cách n đ nh, k t c u g n nh phù h p v i t ng lo i đ ng c . ơ ế ấ ọ ợ ớ ừ ạ ộ ẹ ổ ị
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
4.2.3.2. K t c u và nguyên lý làm vi c:
ế ấ
ệ
c s d ng trong h th ng làm mát là ki u b m li tâm, t c đ Lo i b m đ ạ ơ ượ ử ụ ệ ố ể ố ơ ộ
quay đ nh m c là 3500 vòng/phút, l u l ng n c qua b m là 130 lít/phút. B m n ư ượ ứ ị ướ ơ ơ ướ c
đ c l p phía tr c đ ng c b i 5 bulông M8 và đ ượ ắ ướ ơ ở ộ ượ ỷ c d n đ ng b i tr c khu u ở ụ ẫ ộ
thông qua truy n đ ng đai. ề ộ
Trong thân b m ch a tr c b m (11), tr c này tỳ và quay trong thân b m (2). ụ ụ ứ ơ ơ ơ
M t đ u tr c đ c b t ch t v i puly (1). M t đ u kia c a tr c b m (11) l p bánh ộ ầ ụ ượ ụ ơ ộ ầ ặ ớ ủ ắ ắ
công tác (5) c a b m n c. Ph t làm kín (4) làm b ng cao su l p khít vào tr c ngăn ủ ơ ướ ụ ằ ắ ớ
2
1
3
4
5 6
B
BB
11
9
10
7
8
không cho n c rò r qua khe h d c tr c b m. ướ ụ ơ ở ọ ỉ
Hình 4.3: K t c u b m n ế ấ ơ ướ ộ c đ ng c CA498. ơ
ồ 1- Thân puly; 2- V b m; 3- Dây cua rua; 4- ng cao su; 5- Bánh công tác; 6- Bu ng ỏ ơ ố
xo n; 7- N p v b m; 8- Đ ng n c vào; 9- Roan bao kín; 10- Đai c b t puly; 11- ắ ỏ ơ ườ ắ ướ ố ắ
A
C
B
Tr c b m. ụ ơ
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 52
Hình 4.4: Nguyên lý ho t đ ng c a b m n c: ủ ơ ạ ộ ướ
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
Bánh công tác đ c g n trên tr c b m, khi đ ng c làm vi c tr c khu u quay ượ ắ ụ ơ ụ ệ ơ ộ ỷ
nh truy n đ ng đai d n đ n tr c b m quay. Tr c b m quay nên bánh công tác quay ụ ơ ụ ơ ề ế ẫ ộ ờ
và ngâm trong n c thì l ng n c n m trong rãnh gi a các cánh d ướ ượ ướ ằ ữ ướ ủ i tác d ng c a ụ
ng kính c a bánh công tác (5). l c ly tâm b văng ra không gian n m bên ngoài đ ự ằ ị ườ ủ
ớ Không gian x có d ng hình xo n c, chi u m c a hình xo n c cùng chi u v i ề ắ ố ắ ố ở ủ ề ả ạ
chi u quay c a b m. Khi n c ra t i không gian x t c đ dòng n c gi m d n làm ủ ơ ề ướ ớ ả ố ộ ướ ầ ả
cho áp su t dòng ch y tăng d n. Khu v c t ả ự ạ ầ i đ u (B) n i v i c a phân ph i n ố ớ ử ố ướ c ầ ấ
vào thân máy có áp su t l n nh t. Khi n ấ ớ ấ ướ ầ c trong rãnh b văng ra xa tâm quay thì ph n ị
i khu v c (C) t o ra chân không (áp su t hút) hút n mi ng hút g n tâm quay t ầ ạ ự ấ ạ c t ướ ừ ệ
(A), n i thông v i khoang d i c a két n c và v i không gian đ ng ng n i t ớ ố ướ ủ ướ ớ ườ ố ắ t ố
4.2.4. Van h ng nhi
t.
ằ
ệ
4.2.4.1. Công d ng và yêu c u: ụ
ầ
t (d n n đ ng c ra khi máy ngu i). c t c a van h ng nhi ủ ằ ệ ẫ ướ ừ ộ ộ ơ
đ ng kh ng ch l u l ng n c làm mát qua Van h ng nhi ằ ệ t có nhi m v t ệ ụ ự ộ ế ư ượ ố ướ
két n c khi nhi t đ c a đ ng c ch a đ t t i nhi t đ quy đ nh. M t khác, van ướ ệ ộ ủ ơ ư ạ ớ ộ ệ ộ ặ ị
t còn làm nhi m v rút ng n th i gian ch y m máy. Van h ng nhi h ng nhi ằ ệ ạ ấ ụ ệ ắ ằ ờ ệ ả t ph i
c ướ > 80 ± 20C, n u nhi n
c trên đ ng đi vào két làm mát t đ m b o cho nhi ả ả t đ n ệ ộ ướ ườ ế ệ t
c ướ < 80 ± 20C van này s đóng và đ a n
c v l c c a hút i tr đ n ộ ướ c th p h n t ơ n ấ ư ướ ề ạ ướ ử ẽ
4.2.4.2. K t c u và nguyên lý ho t đ ng.
ạ ộ
ế ấ
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 53
c a b m. ủ ơ
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
8
1
9
7
2
10
3
4 5
(B)
(A)
6
Hình 4.5: S đ ho t đ ng c a van h ng nhi t. ơ ồ ạ ộ ủ ằ ệ
(A) van tr ng thái m ; (B) van trang thái đóng. ở ạ ở ở
c l p c m van h ng nhi 1- V ng n ỏ ố ướ ắ ụ ằ ệ ộ t; 2- Van đang m ; 3- ng cao su; 4- H p Ố ở
t cao; 5- Lò xo van; 6- N c t đ ng ch t Wax có đ giãn n nhi ự ấ ộ ở ệ ướ ừ ắ ố n p máy; 7- Ch t
có đ u côn; 8- Van đang tr ng thái đóng; 9- Đ ng n c v két làm mát;10- ầ ở ạ ườ ướ ề
Đ ng n i t t v b m. ố ắ ề ơ ườ
V m t c u t o, đa s các chi ti t đ ề ặ ấ ạ ố ế ề t đ u làm b ng đ ng. Van h ng nhi ồ ằ ằ ệ ượ c
ng n c ra c a n p máy và đ ng n c vào két làm mát. Trên đ ng c l p gi a đ ắ ữ ườ ướ ủ ắ ườ ướ ộ ơ
CA498 có đ ng n c n i t đ ng n c ra trên thân máy v b m n c luôn ườ ướ t t ố ắ ừ ườ ướ ề ơ ướ
thông, đ ng này nh h n nhi u so v i đ ườ ỏ ơ ớ ườ ề ằ ng ng chính v két làm mát và van h ng ề ố
nhi t ch đóng m đ ng n c làm mát. ệ ở ườ ỉ ướ ề c v két đ đi u ch nh n ể ề ỉ ướ
t này là l i d ng s thay đ i nhi Nguyên lý làm vi c c a van h ng nhi ệ ủ ằ ệ ợ ụ ự ổ ệ ộ t đ
c làm mát đ đi u ch nh l ng n c đi qua két làm mát. Van này l c a n ủ ướ ể ề ỉ ượ ướ ợ ụ i d ng
hi n t ệ ượ ng giãn n do nhi ở ệ ủ t c a ch t Wax (ch t gi ng nh sáp đèn c y) đ ố ư ấ ấ ầ ượ ặ c đ t
trong thân van đ đi u khi n đóng m n p van, nh m kh ng ch l u l ng n c đi ế ư ượ ể ề ở ắ ể ằ ố ướ
qua két làm mát. Khi đ ng c m i kh i đ ng, nhi ở ộ ơ ớ ộ t đ n ệ ộ ướ ấ c làm mát v n còn th p ẫ
cướ < 80 ± 2oC d
i tác d ng c a lò xo van (5), van b đóng ch t ngăn không cho tn ướ ụ ủ ặ ị
c đi v két làm mát. Lúc b y gi n p máy (6) đi ra không đ , n c làm mát n ướ ề ấ c t ờ ướ ừ ắ ượ
theo đ t (10) v b m do đó nhi c tăng lên nhanh chóng. Khi nhi ườ ng ng t ố ắ ề ơ t đ n ệ ộ ướ ệ t
c ướ > 80 ± 2oC, h p ch t Wax trong h p (4) do ấ
đ n c t ộ ướ ừ ắ n p máy (6) tăng lên đ n t ế n ợ ộ
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 54
có đ giãn n nhi t cao nên dãn ra, ép ng cao su (3) l i làm thân h p di chuy n theo ở ộ ệ ố ạ ể ộ
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
ng ra kh i ch t có đ u côn (7) đ tăng th tích bên trong, làm van m cho n h ướ ể ể ầ ỏ ố ở ướ c
4.2.5. Qu t gió.
ạ
4.2.5.1. Công d ng và yêu c u: ụ
ầ
theo đ ng v két làm mát (9). ườ ề
Qu t gió dùng đ t o dòng khí đi qua giàn ng và cánh t n nhi t c a két làm ể ạ ả ạ ố ệ ủ
mát đ tăng kh năng t n nhi ả ể ả ệ ủ t cho két. Qu t gió làm tăng t c đ l u đ ng c a ộ ư ạ ố ộ
không khí đi qua két làm mát khi n cho hi u qu làm mát cao h n. ế ệ ả ơ
Qu t gió dùng trong h th ng làm mát c a đ ng c CA498 là lo i qu t h ủ ộ ệ ố ạ ướ ng ạ ạ ơ
ế tr c. Hi u su t làm vi c c a qu t ph thu c vào s vòng quay qu t, đ c đi m k t ệ ủ ụ ụ ể ệ ạ ạ ặ ấ ộ ố
c u c a qu t (s cánh, chi u dài, chi u r ng, góc nghiêng c a qu t) và kho ng cách ấ ủ ề ộ ủ ề ạ ả ạ ố
5.3.5.2. K t c u và nguyên lý làm vi c:
ế ấ
ệ
A
A-A
5
4
3
A
1
2
qu t đ n két n c. t ừ ạ ế ướ
Hình 4.6. K t c u qu t gió đ ng c CA498 ạ ế ấ ộ ơ
1- B u qu t; 2- Cánh qu t; 3- X ng đĩa b t ch t qu t; 4-Tr c qu t; ạ ầ ạ ươ ụ ắ ặ ạ ạ
5-Bulông b t qu t. ắ ạ
Qu t gió đ c s d ng trong đ ng c CA498 có k t c u đ n gi n. Qu t gió ạ ượ ử ụ ế ấ ả ạ ộ ơ ơ
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 55
có 8 cánh, các cánh c a qu t đ c làm b ng nh a và đ ạ ượ ủ ự ằ ượ ạ c đúc li n v i b u qu t. ớ ầ ề
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
B u qu t đ ạ ượ ầ c tán li n v i x ề ớ ươ ạ ạ ng b u qu t nh m tăng đ c ng v ng cho qu t; t o ộ ứ ữ ầ ạ ằ
m t bích g n m t bích tr c qu t. Qu t gió đ c d n đ ng b ng đai t ụ ạ ạ ặ ặ ắ ượ ẫ ằ ộ ừ ụ ỷ tr c khu u
c l p c ng v i tr c c a nó. Trên tr c m t đ u l p qu t gió, đ u kia đ ng c và đ ơ ộ ượ ắ ứ ớ ụ ủ ộ ầ ắ ụ ạ ầ
l p puly d n đ ng, trên puly có rãnh l p đai (cua-roa) đ truy n đ ng t ắ ể ề ắ ẫ ộ ộ ừ ụ ỷ tr c khu u
4.3.6. Dung môi làm mát.
đ n qu t. T c đ c a qu t ph thu c hoàn toàn vào t c đ tr c khu u đ ng c . ơ ế ố ộ ụ ố ộ ủ ụ ạ ạ ộ ộ ỷ
Đ ng c CA498 là đ ng c đ c l p trên xe t i không ch t Nam mà còn ơ ượ ắ ộ ộ ơ ả Vi ỉ ở ệ
c khác trên th gi i, ch ng h n n i s n xu t ra nó là Trung Qu c. Vào ở nhi u n ề ướ ế ớ ơ ả ẳ ạ ấ ố
mùa đông c, nhi ở nhi u n ề ướ ệ ộ t đ có th âm xu ng m y ch c đ ( ố ụ ể ấ ộ oC) do đó n cướ
t c a h th ng này s b h trong h th ng làm mát s b đông c ng d n đ n chi ti ẽ ị ệ ố ứ ế ẫ ế ủ ệ ố ẽ ị ư
h ng, có th phá v kh i đ ng c . Vì v y, ng ỏ ố ộ ể ậ ỡ ơ ườ i ta đ a ra ph ư ươ ng án ch ng đóng ố
băng n ướ c làm mát đ ng c . ơ ộ
c đ làm mát còn g i là Trong đ ng c CA498 s d ng h p ch t Glycol và n ử ụ ấ ơ ộ ợ ướ ể ọ
dung d ch ch ng đóng băng. Glycol là ch t l ng trong su t, nh y có nhi t đ sôi là ấ ỏ ầ ố ố ị ệ ộ
0C. Khi ta hòa tr n Glycol vào v i n
197oC và đi m đóng băng là - 21 c, h n h p này ể ớ ướ ộ ỗ ợ
0C và nhi
t đ sôi tăng lên 194.4 t đ đóng băng gi m xu ng. s có nhi ẽ ệ ộ ệ ộ ả ố
c mà ta có đ Tùy theo n ng đ c a Glycol trong n ộ ủ ồ ướ ượ ủ c đi m đóng băng c a ể
môi ch t làm mát khác nhau. Đ ng c này khi ho t đ ng c ta thì không c n pha ạ ộ ấ ộ ơ n ở ướ ầ
Glycol vào trong n c làm mát. Bên c nh đó, trong n c làm mát còn có thêm hóa ướ ạ ướ
ch t đ tránh t o b t khí khi môi ch t tu n hoàn trong h th ng và ch ng ăn mòn kim ấ ể ệ ố ầ ấ ạ ọ ố
lo i (đ c bi t là h p kim nhôm), môi ch t còn pha thêm màu xanh da tr i đ d phát ạ ặ ệ ờ ể ễ ấ ợ
5. CÁC H H NG TH
Ư Ỏ
Ữ NG G P VÀ CÁCH KH C PH C S A CH A
Ụ Ử
Ặ
Ắ
ƯỜ H TH NG LÀM MÁT.
Ệ Ố
5.1. CÁC ĐI U C N CHÚ Ý KHI LÀM VI C TRÊN H TH NG LÀM MÁT.
Ệ Ố
Ầ
Ề
Ệ
hi n ch rò r n u có. ỉ ế ệ ỗ
- C n tránh xa qu t gió đang quay b i vì cánh qu t s c bén d gây th ng tích ạ ắ ễ ạ ầ ở ươ
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 56
ho c đ t các ngón tay. ặ ứ
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
- Không đ c đ ng ngay tr c qu t, cánh qu t có th b v tung gây nguy ượ ứ ướ ể ị ỡ ạ ạ
hi m. Tr ể ướ ứ c khi kh i đ ng máy, c n ki m tra xem qu t có b r l ng ho c r n n t ị ơ ỏ ở ộ ặ ạ ể ầ ạ
gì không . N u th y h h ng ph i thay th qu t. ấ ư ỏ ế ạ ế ả
- Không đ c làm mát khi nhi ượ c tháo n p két n ắ ướ ệ ộ ầ ứ t đ g n ho c cao h n m c ặ ơ
bình th ng. N i l ng h n p áp su t có th làm cho n c trong thùng sôi lên gây ườ ớ ỏ ở ắ ể ấ ướ
t đ xu ng r i m i tháo n p két. b ng da nguy hi m. Nên đ i cho máy h nhi ỏ ể ạ ợ ệ ộ ắ ố ớ ồ
- Các ngón tay c n tránh xa dây cua-roa và puly đang ch y. ạ ầ
ở ậ - Ch t ethylenne glycol là ch t ch ng đông l nh có th b c cháy. B i v y ể ố ạ ấ ấ ố
đ ng t ừ i đ n ướ ổ ướ ộ c ch ng đông l nh lên ng th i ho c b ph n nóng nào trên đ ng ặ ộ ả ậ ạ ố ố
5.2. CÁC H H NG VÀ CÁCH KH C PH C S A CH A.
Ụ Ử
Ư Ỏ
Ữ
Ắ
c .ơ
T t c các h h ng c a các b ph n trong h th ng làm mát đ u nh h ậ ệ ố ấ ả ư ỏ ề ả ủ ộ ưở ng
x u đ n kh năng làm vi c c a đ ng c . Do v y, chúng ta ph i nhanh chóng phát ơ ấ ệ ủ ế ậ ả ả ộ
5.2.1. Két làm mát:
hi n các h h ng và tìm cách kh c ph c k p th i. ụ ị ư ỏ ệ ắ ờ
+ Các h h ng: ư ỏ
- Két n c b t c (t c m t ph n) do s đóng c n c a các ch t khoáng trên ướ ị ắ ự ủ ặ ầ ấ ắ ộ
thành ng. ố
c t n nhi t b b p làm c n tr n - Các ng n ố ướ ả ệ ị ẹ ở ướ ư ả c l u thông qua két và gi m ả
t c a thành ng ho c ng n c b th ng làm rò r n c. s truy n nhi ề ự ệ ủ ặ ố ố ướ ị ủ ỉ ướ
- Cánh t n nhi ả ệ ủ t c a giàn ng b d p do va đ p làm c n tr khí th i qua két đ ậ ị ậ ả ố ở ổ ể
làm mát két.
- Các ng n i d n n c vào két ho c ra t ố ẫ ố ướ ặ ừ két b b p làm c n tr l u thông ả ở ư ị ẹ
tu n hoàn c a n c qua két. ủ ướ ầ
- Các ng d n n c vào ra c a két b h ng. ẫ ướ ố ị ỏ ủ
+ Cách kh c ph c, s a ch a: ụ ử ữ ắ
- Thông r a két n c, t y s ch các ch t bám trên thành ng thông qua ph ử ướ ẩ ạ ấ ố ươ ng
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 57
c r a hóa ch t k t h p t o dòng n c m nh l u thông qua h pháp t y r a b ng n ẩ ử ằ ướ ử ấ ế ợ ạ ướ ư ạ ệ
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
th ng làm mát. Chú ý, khi thông r a ph i tháo van h ng nhi ử ả ằ ố ệ t ra kh i h th ng làm ỏ ệ ố
mát. Có th tháo c hai ng n i gi a két và đ ng c r i r a riêng cho t ng c m két ơ ồ ử ừ ụ ữ ể ả ố ố ộ
và đ ng c . Ph ng pháp này tuy t n n c h n nh ng s ch h n ph ơ ộ ươ ố ướ ư ạ ơ ơ ươ ử ng pháp r a
chung cho toàn h th ng. ệ ố
- Gò, hàn l i ng n c t n nhi t. S l ng hàn l p không quá 10% t ng s ạ ố ướ ả ệ ố ượ ấ ổ ố
ng.ố
- N n th ng l i các cánh t n nhi t. ắ ẳ ạ ả ệ
- Th nghi m th i gian n c ch y qua két làm mát, n u l u l ử ệ ờ ướ ế ư ượ ả ng gi m c ả ỡ
15% so v i thi t k ph i s a ch a ho c thay th két m i. ớ ế ế ả ử ữ ế ặ ớ
Ph i thay két m i n u: ớ ế ả
S ng n c móp méo l n h n 20%. ố ố ướ ớ ơ
S đ ố ườ ng ng b t c b lo i b l n h n 10%. ị ắ ị ạ ỏ ớ ơ ố
S cánh t n nhi t b h ng l n h n 20%. ả ố ệ ị ỏ ớ ơ
5.2.2. N p két: ắ
Sau khi s a ch a xong ph i th đ kín khít các b ph n. ử ộ ữ ử ậ ả ộ
Trong quá làm vi c d i tác d ng áp l c c a h i n ệ ướ ự ủ ơ ướ ụ ư ỏ c gây ra nh ng h h ng ữ
th ườ ng ng p nh : ặ ư
- Vòng đ m cao su làm kín b h ng. ị ỏ ệ
ệ - Lò xo c a áp su t và van chân không b gi m đàn h i hay k t, d n đ n sai l ch ị ả ủ ẹ ế ẫ ấ ồ
áp su t đi u ch nh. ề ấ ỉ
+ Cách kh c ph c, s a ch a: ụ ữ ử ắ
- Thay vòng đ m cao su m i đ m b o kín khít c a két. ớ ả ủ ệ ả
5.2.3. B m n
c:
ơ
ướ
- Thay th n p két m i cùng ch ng lo i. ế ắ ủ ạ ớ
Trong quá trình làm vi c, các chi ti t c a b m n c ch u nhi u tác d ng lý hóa ệ ế ủ ơ ướ ụ ề ị
gây h h ng. ư ỏ
+ H h ng: ư ỏ
- Rò r n c qua l thăm thân b m và b m t l p ghép thân b m v i thân ỉ ướ ỗ ở ề ặ ắ ơ ớ ơ
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 58
máy.
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
- Tr c b m b r ngang do ụ ơ ị ơ ổ bi b h ng. ị ỏ
- ng bao kín có tác d ng ngăn ng a d u (m ) b m trong các bi v i n ừ ầ ỡ ơ Ố ụ ổ ớ ướ c
làm mát, khi tr c b m quay s làm mài mòn các ph t, ng bao kín làm cho khe h ụ ơ ớ ố ẽ ở
gi a tr c và m t trong c a ph t tăng lên gây rò r d u (m ) vào n c làm mát gây ỉ ầ ủ ụ ặ ỡ ớ ỡ ướ
bi n ch t n c làm mát. ấ ướ ế
- Bánh công tác c a b m b ăn mòn l n, gãy v . ỡ ủ ơ ớ ị
+ Cách kh c ph c, s a ch a: ụ ữ ử ắ
- Ki m tra b ph n ph t bao kín n u h ng ph i thay th , ki m tra b m t đ ề ặ ế ế ể ế ể ả ậ ớ ộ ỏ
l p ph t bao kín trên thân b m n u b mòn r có th doa và mài bóng l ắ ế ể ớ ỗ ơ ị ạ ặ i ho c
ệ doa r ng r i đóng ng lót và mài bóng b m t ti p xúc. C n thay các gioăng đ m ề ặ ế ầ ồ ố ộ
c. m i gi a m t l p ghép thân b m v i thân máy đ đ m b o không rò r n ớ ặ ắ ể ả ỉ ướ ữ ả ớ ơ
- Thay bi m i cùng tiêu chu n. ổ ẩ ớ
ử - Thay th bánh công tác m i phù h p ho c thay th b m m i. Cho phép s a ế ơ ế ặ ợ ớ ớ
5.2.4. Van h ng nhi
t:
ằ
ệ
ch a bánh công tác nh ng ph i đ m b o đ c ng v ng. ả ả ộ ứ ữ ư ữ ả
+ H h ng: ư ỏ
- Van h ng nhi ằ t b li ệ ị ệ t hay k t luôn ẹ ở ị v trí đóng ho c không m to đ ặ ở ườ ng
c qua két, làm cho n c không đ n ướ ướ ượ c làm ngu i, đ ng c quá nóng. N u van ơ ế ộ ộ
t hay k t v trí m to thì d n đ n th i gian ch y m máy lâu, hi n t b li ị ệ ẹ ở ị ạ ấ ệ ượ ng ế ẫ ở ờ
ng. này kéo dài gây mòn nhanh đ ng c , t n nhiên li u và tăng ô nhi m môi tr ơ ố ễ ệ ộ ườ
+ Cách kh c ph c, s a ch a: ụ ử ữ ắ
- Tháo van ra kh i đ ng c , t y r a và làm s ch các cáu b n bám trên van, ơ ẩ ử ỏ ộ ẩ ạ
ki m tra s đóng m c a van theo nhi t đ , n u van đóng, m nhi t đ không ở ủ ự ể ệ ộ ế ở ở ệ ộ
5.2.5. Qu t gió:
ạ
đúng v i yêu c u c n ph i thay th . ế ầ ầ ả ớ
+ H h ng: ư ỏ
- Cánh qu t gió n t, gãy,cong vênh. ứ ạ
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 59
+ Cách kh c ph c, s a ch a: ụ ữ ử ắ
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
ế ứ - N u b n t, gãy ph i thay m i cùng thông s k thu t, có th hàn các v t n t ố ỹ ị ứ ể ế ậ ả ớ
phía rìa cánh qu t (ít nh t 65mm tính t d c cánh qu t ho c các v t n t ngang cánh ọ ế ứ ặ ạ ở ấ ạ ừ
tâm qu t ra phía đuôi cánh qu t m i bên) theo công ngh hàn quy đ nh. ỗ ệ ạ ạ ị
Thông th ng n u cánh qu t gió có b h h ng đi u gì đ u đ ườ ị ư ỏ ề ượ ề ế ạ c thay m i vì giá ớ
5.3. CÁC PH
NG PHÁP KI M TRA H H NG H TH NG LÀM MÁT.
ƯƠ
Ệ Ố
Ư Ỏ
Ể
5.3.1. Ki m tra và b sung n
c làm mát:
ể
ổ
ướ
thành c a cánh qu t r , d thay th . ế ạ ẻ ễ ủ
Ki m tra và b sung n c làm mát th ng đ c phát hi n tr ể ổ ướ ườ ượ ệ ướ ở ộ c khi kh i đ ng
xe. Tuy nhiên, trong quá trình lái xe, n u th y hi n t ng đ ng c nóng quá m c quy ệ ượ ế ấ ứ ộ ơ
t đ làm đ nh c n ph i d ng đ ng c , ch nhi ị ả ừ ầ ơ ộ ờ ệ ộ ộ t đ đ ng c xu ng th p h n nhi ố ấ ơ ơ ệ ộ
vi c bình th ệ ườ ng r i ki m tra và n u c n thì b sung n ế ể ầ ồ ổ ướ ự c vào két làm mát, m c
c đ n c l đ n c. T t nh t là b sung n n ướ ế ổ ỗ ổ ướ ấ ố ổ ướ ế c theo nhà ch t o quy đ nh, n u ế ạ ị
không có thì b sung n c m m s ch. N u dùng n ổ ướ ế ề ạ ướ c đúng thành ph n quy đ nh thì ầ ị
i đa 2 năm ph i thay n c do n c dùng lâu m t tác d ng ch ng ăn mòn và đóng t ố ả ướ ướ ụ ấ ố
5.3.2. Ki m tra hi n t
ng rò r n
c c a h th ng làm mát:
ệ ượ
ể
ỉ ướ ủ ệ ố
c n.ặ
c làm mát th Khi nh n th y n ậ ấ ướ ườ ỉ ng b tiêu hao nhanh c n ki m tra s rò r , ự ể ầ ị
th t thoát c trong và ngoài đ tìm nguyên nhân kh c ph c. ấ ở ả ụ ể ắ
ng t do n - Quan sát tr c ti p: Quan sát d ự ế ướ ầ i g m đ ng c xem có hi n t ơ ệ ượ ướ ộ ướ c
ứ ch y hay không, quan sát k các đ u n i, ng n i c a h th ng và khu v c bình ch a ố ủ ệ ố ố ố ự ầ ả ỹ
c phía d i c a két n c. Dùng th n ướ ướ ủ ướ c và b m n ơ ướ ướ c thăm d u ki m tra d u trong ể ầ ầ
cácte, n u th y d u b n, đ nh t kém thì x d u đ ki m tra xem có l n n ể ể ả ầ ẫ ướ ế ấ ầ ẩ ộ ớ ế c, n u
ch a nhi u n có hi n t ng ch y n ề ướ ứ c ch ng t ứ ỏ ệ ượ ả ướ ở ắ c vào h th ng bôi tr n. M n p ệ ố ơ
két n c ki m tra váng d u trong két, n u có ch ng t kh năng l t khí cháy t ướ ứ ể ế ầ ỏ ả ọ ừ
xilanh ho c l đ ng d u sang đ ng n c làm mát. t d u t ặ ọ ầ ừ ườ ầ ườ ướ
Ph ng pháp này th ng ch hi u qu khi có rò r l n, s rò r nh th ng khó ươ ườ ỉ ệ ỏ ườ ỉ ớ ự ả ỉ
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 60
phát hi n.ệ
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
- Ki m tra đ kín b ng khí nén: Gi c trong két th p h n vành c l ể ằ ộ n ữ ướ ổ ỗ ổ ướ đ n c ấ ơ
kho ng 15 mm, l p b m tay có áp k vào và b m khí vào két v i áp su t không v ế ấ ả ắ ơ ớ ơ ượ t
quá 25 kPa so v i áp su t làm vi c c a két. N u áp su t gi n đ nh trong vài phút ệ ủ ế ấ ấ ớ ữ ổ ị
ng pháp khác ch ng t ứ ỏ ệ ố h th ng kín. N u áp su t gi m, c n ki m tra b ng các ph ả ể ế ầ ằ ấ ươ
đ xác d nh nguyên nhân rò r . ỉ ể ị
- Ki m tra rò r b ng tia c c tím: Pha vào trong n c làm mát m t l ỉ ằ ự ể ướ ộ ượ ấ ng nh t
đ nh ch t phát quang, cho d ng c ch y m t lúc cho n ộ ị ơ ạ ấ ộ ướ ấ ế c m lên r i dùng đèn chi u ồ
ng rò r , n u n c rò ra ch t phát quang s tia c c tím vào ch nghi ng có hi n t ỗ ệ ượ ự ờ ỉ ế ướ ấ ẽ
phát màu xanh nên d dàng quan sát đ ng pháp này k t h p v i cho ễ ượ c. S d ng ph ử ụ ươ ế ợ ớ
khí nén vào h th ng s cho k t qu t c h u h t các ệ ố ả ố ơ t h n và có th phát hi n đ ể ẽ ế ệ ượ ế ầ
ch rò r . ỉ ổ
- Ki m tra đ kín và áp su t m van n p két n ể ắ ấ ộ ở ướ ệ c: Vi c ki m tra th c hi n ự ể ệ
b ng cách dùng b m tay có g n đ ng h áp su t. L p két n ắ ằ ấ ắ ơ ồ ồ ướ c lên m t ng trung ộ ố
gian ( ng gá) rôì l p ng này lên b m, dùng tay b m t và nhìn đ ng h ki m tra ắ ố ố ơ ơ t ừ ừ ồ ể ồ
áp su t m van x , sau đó ti p t c b m và gi ế ụ ơ ấ ả ở ữ cho áp su t nh h n áp su t m van ỏ ơ ấ ấ ở
m t chút, n u áp su t không gi m trong vài phút ch ng t ứ ế ả ấ ộ ỏ van kín. N u áp su t m ế ấ ở
van đúng quy đ nh và van kín là van đ t yêu c u. Van hút có th ki m tra b ng tay, ể ể ằ ầ ạ ị
c. n u m nh nhàng là đ ế ở ẹ ượ
- Ki m tra khí cháy l t vào h th ng làm mát: N u có hi n t ng rò r gi a h ể ọ ệ ố ệ ượ ế ỉ ữ ệ
th ng làm mát và xilanh, khí cháy s l t sang h th ng làm mát và thoát ra ngoài qua ẽ ọ ố ệ ố
van x c a n p két n ả ủ ắ ướ ố c. Do đó, có th ki m tra b ng cách dùng m t ng n i, n i ể ể ộ ố ằ ố
m t đ u v i l thoát h i n p két n c còn đ u kia nhúng vào m t bình th y tinh ộ ầ ớ ỗ ơ ở ắ ướ ủ ầ ộ
ng l t khí vào đ ng n đ ng n ự ướ c, n u th y b t khí s i lên nhi u là có hi n t ủ ệ ượ ế ề ấ ọ ọ ườ ướ c.
S rò r này cũng có th ki m tra b ng thi t b phân tích khí. M n p két n c, cho ể ể ự ằ ỉ ế ị ở ắ ướ
t b phân tích khí vào mi ng két n đ ng c ho t đ ng và đ t đ u hút khí c a thi ộ ặ ầ ạ ộ ủ ơ ế ị ệ ướ c,
2, HC) l
t vào két n c, thi t b s phát hi n đ n u có khí cháy (CO, CO ế ọ ướ ế ị ẽ ệ ượ ể c và hi n
5.3.3. Ki m tra hi n t
ng t c két n
c:
ệ ượ
ể
ắ
ướ
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 61
th hàm l ng trên ị ượ
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
N u két n c có bi u hi n t c (nhi ế ướ ệ ắ ể t đ n ệ ộ ướ ấ c cao, m n p két ki m tra th y ở ắ ể
c trào ra, khi tăng t c đ ng c n n ướ ố ộ ơ ướ ụ c trào ra m nh) thì c n ki m tra đ kh c ph c. ể ắ ể ầ ạ
Vi c ki m tra đ n gi n đ ả ượ ể ệ ơ c th c hi n nh sau: ệ ự ư
- X n ả ướ ộ c đ ng c và tháo két ra kh i đ ng c hoàn toàn, b t kín hai đ u n i c a két. ơ ầ ố ủ ỏ ộ ơ ị
- Đ n c vào đ y két r i m nút b t đ u ng n i phía d i. ổ ướ ị ở ầ ố ố ầ ồ ở ướ
- Quan sát hi n t ng n c trong két ph i ch y h t r t nhanh ệ ượ ướ c ch y ra, n ả ướ ế ấ ả ả
trong vòng vài giây. N u l u l ng n ế ư ượ ướ ủ c ch y ra nh h n kh năng thông qua c a ả ỏ ơ ả
5.3.4. Ki m tra van h ng nhi
t:
ể
ằ
ệ
ng thoát (ch y không m nh) thì két n ố ạ ả ướ cc b t c m t ph n c n ph i thông r a. ầ ầ ị ắ ử ả ộ
Vi c ki m tra van h ng nhi ệ ể ằ t đ ệ ượ c th c hi n nh sau: ệ ự ư
- Tháo van ra kh i đ ng c , t y r a và làm s ch cáu c n bám trên van. ơ ẩ ử ỏ ộ ạ ặ
t k chính xác, m t ch u n c (trong su t) và ph - Chu n b nhi ẩ ị ệ ế ậ ộ ướ ố ươ ng ti n đun ệ
c.ướ n
- Treo van h ng nhi t chìm l l ng trong bình n t k đ đo nhi ằ ệ ơ ử ướ c và c m nhi ắ ệ ế ể ệ t
c, chú ý không đ van và nhi t k ch m đáy bình (m t đ chính xác), đun đ n ộ ướ ể ệ ế ấ ộ ạ
c nóng lên, quan sát van và nhi t k . Nhi t đ van lúc b t đ u m vào kho ng 81 n ướ ệ ế ệ ộ ắ ầ ả ở
0C, đ n
÷ 850C và nhi t đ lúc van m hoàn toàn kho ng 95 ÷ 100 ệ ộ ả ở ể ướ ể c ngu i và ki m ộ
0C. Nh v y, van đang còn s d ng ử ụ
tra nhi t đ khi van đóng hoàn toàn ph i 75 ÷ 80 ệ ộ ả ở ư ậ
5.3.5. Ki m tra, đi u ch nh b truy n đai:
ề
ề
ể
ộ
ỉ
t. N u van h ng nhi t đóng m không đúng v i yêu c u c n ph i thay m i. t ố ế ằ ệ ầ ầ ả ở ớ ớ
B truy n đai trên đ ng c CA498 d n đ ng đ ng th i b m n c, qu t gió, máy ờ ơ ề ẫ ộ ơ ộ ồ ộ ướ ạ
phát đi n và m t s thi t b khác. N u đai b mòn bóng ho c có v t x ộ ố ệ ế ị ế ướ ế ặ ị c m t bên, ặ
n t v , x s i…c n ph i thay m i. Các puly c n đ ứ ỡ ơ ợ ầ ượ ầ ả ớ ề ặ c làm s ch và ki m tra b m t ể ạ
rãnh l p đai. Puly b mòn nhi u, s t ho c n t v ph i đ ặ ứ ỡ ả ượ ứ ề ắ ị ả c thay m i. Các puly ph i ớ
i. cùng n m trên cùng m t m t ph ng, n u l ch ph i đi u ch nh l ẳ ế ệ ề ả ằ ặ ộ ỉ ạ
Ki m tra đ căng đai b ng d ng c chuyên dùng r i l y k t qu so sánh v i s ồ ấ ớ ố ụ ụ ế ể ả ằ ộ
ằ li u k thu t c a đ ng c . N u không có d ng c chuyên dùng có th ki m tra b ng ậ ủ ộ ơ ế ệ ỹ ể ể ụ ụ
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 62
tay theo kinh nghi m b ng cách dùng ngón tay n bình th ng t ệ ấ ằ ườ ạ i đi m gi a nhánh ữ ể
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
đai dài nh t, đ võng không quá 5mm là đ t yêu c u. N u không đ m b o ph i căng ạ ế ầ ả ả ả ấ ộ
5.3.6.Thông r a h th ng làm mát: ử ệ ố
đai l i d a trên k t c u c th c a b truy n. ạ ự ế ấ ụ ể ủ ộ ề
Đ i v i đ ng c CA498 n u nh đ ng c ho t đ ng bình th ố ớ ộ ạ ộ ư ộ ế ơ ơ ườ ụ ng, không có tr c
tr c gì thì c 1 năm hay c 48000 km xe ch y (tùy theo thông s nào đ t tr ạ ướ ứ ạ ặ ỡ ố ả c) ph i
thông r a h th ng làm mát m t l n. N u ch a đ t đ n th i gian s d ng ho c s ế ư ạ ế ử ệ ố ộ ầ ử ụ ặ ố ờ
km xe ch y nói trên nh ng có d u hi u h th ng làm mát b t c ho c n c làm mát ệ ố ặ ướ ị ắ ư ệ ạ ấ
c và th ng r a h th ng. b n cũng c n ph i x n ầ ẩ ả ả ướ ử ệ ố ố
Đ đ m b o r a s ch, chúng ta dùng ph ng pháp t y r a b ng n c r a hóa ả ử ạ ể ả ươ ẩ ử ằ ướ ử
ch t k t h p t o dòng n c m nh l u thông trong h th ng. Có nhi u lo i n ấ ế ợ ạ ướ ệ ố ạ ướ ử c r a ư ề ạ
hóa ch t có th s d ng nh : ư ể ử ụ ấ
2CO3 ng m n
2Cr2O7 + 1 lít n
- Dung d ch 100 g Na c + 2 g K ị ậ ướ c;ướ
3PO4 + 50 g CrO3 + 1 lít n
- Dung d ch 2,5% HCl + 97,5% n c; ị ướ
- Dung d ch 100 g H ị c;ướ
- Dung d ch axit lactic 60 g/l v.v… ị
Tuy nhiên, b i vì h th ng làm mát đ ng c CA498 có nhi u chi ti ệ ố ề ở ơ ộ ế ằ t làm b ng
ng ăn mòn, h p kim nhôm nên không dùng hóa ch t r a có g c axit đ tránh hi n t ợ ấ ử ệ ượ ể ố
n u dùng thì ph i pha thêm các hóa ch t ch ng ăn mòn. ế ấ ả ố
Quy trình thông r a h th ng làm mát đ ng c CA498 theo ph ệ ố ử ộ ơ ươ ầ ng pháp tu n
hoàn kín dung d ch hóa ch t đ ị ấ ượ c th c hi n nh sau: ệ ư ự
- X h t n c trong h th ng làm mát. ả ế ướ ệ ố
- Tháo van h ng nhi t ra kh i h th ng làm mát; ằ ệ ỏ ệ ố
t dung tích c a h th ng làm mát, đ m t l - C n bi ầ ế ủ ệ ố ổ ộ ượ ng hóa ch t r a nh t đ nh ấ ử ấ ị
c n thi c r i đ n t v i n vào két đ m b o t l ả ả ỉ ệ ầ ế ớ ướ ồ ổ ướ c vào đ y h th ng và ngâm ệ ố ầ
trong
m t kho ng th i gian nh t đ nh. ờ ấ ị ả ộ
- Kh i đ ng đ ng c cho làm vi c t c đ nhanh trong kho ng th i gian 20 ở ộ ệ ở ố ả ơ ộ ộ ờ
phút, chú ý theo dõi nhi t đ không đ n c sôi. ệ ộ ể ướ
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 63
- D ng đ ng c , ch cho n c ngu i r i x n c ra kh i h th ng. ừ ộ ơ ờ ướ ộ ồ ả ướ ỏ ệ ố
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
- R a l i h th ng b ng n c s ch theo ph ử ạ ệ ố ằ ướ ạ ươ ồ ử ng pháp tu n hoàn nh trên r i r a ư ầ
0C đ trung hòa
2Cr2O3 n ng đ 0,5 ÷ 1%
i b ng dung d ch K nhi t đ c 70 ÷ 80 l ạ ằ ị ồ ộ ở ệ ộ ỡ ể
i l n cu i b ng n c s ch. h t các ch t ăn mòn, sau đó r a s ch l ế ử ạ ấ ạ ầ ố ằ ướ ạ
- L p van h ng nhi i r i đ đ y dung môi làm mát theo yêu c u vào h t tr l ắ ằ ệ ở ạ ồ ổ ầ ầ ệ
th ng. Nên đ dung môi làm mát cho đ y áo n ầ ổ ố ướ c trong đ ng c r i m i l p van ơ ồ ớ ắ ộ
t vào đ tránh hi n t ng k t khí không đi n đ y đ c dung môi làm mát h ng nhi ằ ệ ệ ượ ể ề ẹ ầ ượ
trên khoang n p máy do van h ng nhi t đóng. ắ ằ ệ
Ngoài ra còn có m t ph ộ ươ ng pháp t y r a hi u qu h n là ngâm h th ng làm ả ơ ẩ ử ệ ố ệ
t b r a, b m n mát này v i dung d ch hóa ch t. Sau đó x đi r i dùng thi ấ ả ớ ồ ị ế ị ử ơ ướ ớ c v i
c chi u l u thông bình th m t áp su t nh t đ nh ch y v i t c đ nhanh và ng ả ớ ố ộ ấ ị ấ ộ ượ ề ư ườ ng
c a môi ch t làm mát trong két và trong áo n ủ ấ ướ ủ ộ ữ c c a đ ng c . C n tháo ng n i gi a ơ ầ ố ố
khoang d i c a két v i đ ng c , b m n c vào ng n i phía d i két, ch y ng ướ ủ ớ ộ ơ ơ ướ ố ố ướ ả ượ c
lên trên vào n p máy xu ng thân máy r i ch y ra ngoài. R a đ n khi nào th y n ồ ử ế ả ấ ắ ố ướ c
thoát ra s ch thì thôi. Sau đó l p các đ ng ng và van h ng nhi t tr l ạ ắ ườ ằ ố ệ ở ạ ồ ầ i r i làm đ y
môi ch t làm mát theo yêu c u h th ng. ầ ệ ố ấ
Có th tháo c hai ng n i gi a két và đ ng c r i r a riêng cho t ng c m két và ộ ơ ồ ử ụ ữ ừ ể ả ố ố
ng pháp r a riêng tuy t n n c h n nh ng s ch h n ph đ ng c . Ph ộ ơ ươ ố ướ ơ ử ư ạ ơ ươ ử ng pháp r a
NG PHÁP C P, X N
ƯƠ
Ả ƯỚ
Ấ
C TRONG H TH NG LÀM Ệ
Ố
5.4. CÁC PH MÁT.
5.4.1. C p n
c làm mát:
ấ ướ
chung toàn h th ng. ệ ố
c làm mát cho đ ng c CA498 có th th c hi n b i ph ng pháp Vi c c p n ệ ấ ướ ể ự ệ ở ộ ơ ươ
h t s c đ n gi n, d dàng. ế ứ ơ ễ ả
Dùng b m n c và ng m m đ a tr c ti p n c vào c đ n c c a két làm ơ ướ ư ự ế ề ố ướ ổ ổ ướ ủ
mát. Vi c c p n c s k t thúc n u ta quan sát th y n c làm mát cách mi ng c đ ệ ấ ướ ẽ ế ấ ướ ế ổ ổ ệ
c kho ng 2 ÷ 3 cm. n ướ ả
c làm mát vào két n c thông Ngoài ra ta cũng có th dùng tay đ tr c ti p n ể ổ ự ế ướ ướ
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 64
qua l đ n c c a két. ỗ ổ ướ ủ
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
5.4.2. X n
c làm mát:
ả ướ
Trong tr ườ ệ ố ng h p mu n s a ch a đ ng c hay các b ph n khác trong h th ng ữ ộ ố ử ậ ợ ộ ơ
c n m làm mát c n ph i x n ầ ả ả ướ c ra kh i h th ng b ng cách tháo nút x n ằ ỏ ệ ố ả ướ ằ ở
khoang n c phía d ướ ướ i két làm mát. Tùy theo m c đ s a ch a và v trí s a ch a ta ứ ộ ử ữ ữ ử ị
Ủ
Ệ
Ệ
Ể
c làm mát. có th x toàn ph n hay m t ph n n ầ ể ả ầ ướ ộ
6. TÍNH TOÁN KI M NGHI M NHI T KÉT LÀM MÁT C A Đ NG Ộ
C CA498.
Ơ
t két làm mát ta ph i d a vào các ph ng trình Khi tính toán ki m nghi m nhi ể ệ ệ ả ự ươ
t. Quá trình truy n nhi t trong két làm mát (b t n nhi truy n nhi ề ệ ề ệ ộ ả ệ t) có th xem là ể
t qua vách có cánh. truy n nhi ề ệ
6.1. T NG QUAN V LÝ THUY T TRUY N NHI T QUA VÁCH CÓ CÁNH. Ổ Ế Ệ Ề Ề
ng trình vi phân d n nhi t c a ph ng trình và + L p ph ậ ươ ẫ ệ t, các d ng đ t bi ạ ặ ệ ủ ươ
mô t ả các đi u ki n đ n tr . ị ệ ề ơ
t (vào – ra )dv Đ tăng dI c a dV b ng hi u s dòng nhi ằ ệ ố ủ ộ ệ
¶ t t¶
(cid:222) (6-1) ρdVCp = qv.dV- div q .dV
(
q
qdiv
v
r
¶ t t¶
1 C
p
- (cid:222) = ) (6-2)
fiq =-λ
gra
dt
Theo đ nh lu t Fourier: (6-3) ậ ị
Thay ph ng trình (6-3) vào (6-1) ta có ươ
gra
dt
gra
dt
)=- λdiv( ) div q = div(-λ
+
+
j
k
gra = i dt
t x
t y
t z
¶ ¶ ¶ v i ớ ¶ ¶ ¶
+
+
(
)
(
(
)
)
t z
z
t x
x
y
¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ (cid:222) (6-4) div q =-λ[ ]=-λd 2 t ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶
¶ t t¶
t y vq (d 2 t + l
1 pCr
l pCr
= ) v y : ậ (qv +λd 2 t) =
l pCr
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 65
= a (m 2 /s) - H s khu ch tán nhi t. v i : ớ ệ ố ế ệ
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
¶ t t¶
khí đó : ) (6-5)
vq = a(d 2 t + l ể ậ
N u nhi t đ trong v t th không thay đ i theo th i gian (tr ng n đ nh) ế ệ ộ ờ ổ ườ ổ ị
ph ng trình Poisson: ở ươ
ng trình Fourier tr thành ph ươ qv =0 (6-6)
v = 0, ta có ph
t bên trong, q ng trình Laplace: ồ ệ ươ
Các ph ý nghĩa c a các ad 2 t + rC Khi không có ngu n nhi d 2 t = 0 ươ ng trình trên đúng v i m i h t a đ , s khác nhau ch ọ ệ ọ ộ ự ớ ủ (6-7) ỉ ở
toán t ử vi phân, c th : ụ ể
2
2
2
- Đ i v i h t a đ Đ các : ố ớ ệ ọ ộ ề
+
+
2
2
2
x
y
z
¶ ¶ ¶ ” d 2 ¶ ¶ ¶
2
2
2
2
- Đ i v i h t a đ tr : ố ớ ệ ọ ộ ụ
+
+
+
2
2
2
j
1 r
r
r
1 2 r
z
1t
b > 0 b = 0
t 2
b < 0
qx
x1
2x
¶ ¶ ¶ ¶ ” d 2 ¶ ¶ ¶ ¶
=
0
d
2 td 2 dx
t
t
t
t
==
==
+ Đ i v i vách ph ng : (6-8) ố ớ ẳ
xx 1
w 1
xx
2
w
2
;
Nghi m t ng quát c a ph ng trình có d ng ủ ệ ổ ươ ạ
1,C2
t=C1x+C2
T đi u ki n biên ta xác đ nh các h ng s tích phân C ị ừ ề ệ ằ ố
2
2
tw 1 x
tw 1 x
2
tw x 1
2
tw x 1
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 66
- - C1=- ; C2= -tw1+ x1 - -
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
Phân b nhi t đ trong vách đ ng trình, ố ệ ộ ượ c bi u di n b ng ph ễ ể ằ ươ
2
tw 1 x
2
tw x 1
- (6-9) t=tw1- (x-x1) -
1=0 ph
ng trình tr thành thay x2-x1 b ng δ và cho x ằ ươ ở
x t= tw1-( tw1- tw2) d
(6-10)
L ng nhi t truy n qua vách trong th i gian m t giây ượ ệ ề ộ ờ
l = d
dt dx
Q=-λF (w) (6-11) ( tw1- tw2)F
t qua vách có cánh + Truy n nhi ề ệ
= const
f1t
l
1
tw 1
tw2
t
f
a2
2
1F
F 2
a
d
Gi , vách dày ả ử s có m t vách có cánh làm b ng v t li u có h s d n nhi ằ ệ ố ẫ ậ ệ ộ ệ l t
1 ti p xúc v i môi tr
ng có nhi t đ t d , phía vách ph ng có di n tích F ẳ ệ ế ớ ườ ệ ố ỏ ệ ộ f1, h s t a
1. Phía làm cánh có di n tích F
a nhi môi tr 2 ti p xúc t t ệ ừ ườ ng đ n b m t ph ng là ề ặ ế ẳ ệ ế
ng có nhi t đ t b m t có cánh vào môi tr t t ng là v i môi tr ớ ườ ệ ộ f2, h s t a nhi ệ ố ỏ ệ ừ ề ặ ườ
, tw2 là nhi
2. G i tọ w1 là nhi
a t đ b m t không có cánh t đ trung bình c a phía làm ệ ộ ề ặ ệ ộ ủ
cánh. C n xác đ nh dòng nhi t truy n qua vách có cánh, dòng nhi t này có th dùng 3 ầ ị ệ ề ệ ể
ph ươ ng trình sau đ bi u th : ị ể ể
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 67
(6-12) Q = α1.F1.(tf1 - t w1)
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
l Q = d
(6-13) .F1.(t w1 - t w2)
(6-14) Q = α2.F2.(t w2 - t f2)
w1, t w2:
Gi i các ph ng trình trên ta xác đ nh đ c Q, t ả ươ ị ượ
1 Fa 1.
1
(6-15) tf1 - t w1 = Q
d 1.Fl
(6-16) t w1 - t w2 = Q
1 Fa 2.
2
(6-17) t w2 - t f2 = Q
Do đó:
t
t
f
1
f
2
d
-
+
+
a
l
a
.
1 F . 1
1
F 1
1 F . 2
2
1 d
(W) (6-18) Q =
+
+
l
a
a
.
F 1
1 F . 1
1
1 F . 2
2
(W/K) (6-19) kc = Ký hi u:ệ
là h s truy n nhi t c a vách có cánh. Khi đó: ệ ố ề ệ ủ
(W) (6-20) Q = kc.(tf1 – tf2)
w1, tw2:
Bi ế t Q ta có th xác đ nh t ể ị
1 Fa 1.
1
tw1 = tf1 - Q
d 1.Fl
1 Fa 2.
2
tw2 = tw1 - Q = tf2 + Q
1 và
2 đ
M t đ dòng nhi t phía không làm cánh q phía làm cánh q c xác đ nh ậ ộ ệ ở ượ ị
1
theo các công th c sau: ứ
t (
t
)
f
1
f
2
1
1
+
+
.
Q 1F
a
d l
a
1
2
F 1 F 2
- = (W/m2) (6-21) q1 =
t (
t
)
f
1
f
2
1
1
+
+
.
.
Q 2F
a
a
1 d l
1
F 2 F 1
F 2 F 1
2
- = (W/m2) (6-22) q2 =
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 68
Khi đó:
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
1
.
q 1
a
1
1
q
.
2
tw1 = tf1 -
1q
a
d l
2
tw2 = tw2 - = tf2 +
F 2 F 1
Trong đó: g i là h s cánh. ệ ố ọ
ng s truy n nhi Vi c làm cánh là nh m m c đích tăng c ằ ụ ệ ườ ự ề ệ ệ t. Đ th y rõ hi u ể ấ
qu c a vi c làm cánh, ta ch c n so sánh m t đ dòng nhi ỉ ầ ậ ộ ả ủ ệ ệ ề ặ t truy n qua b m t ề
ph ng trong tr ng h p vách không có cánh và vách có cánh. ẳ ườ ợ
Khi vách không làm cánh, m t đ dòng nhi c xác đ nh theo công th c tính ậ ộ t đ ệ ượ ứ ị
đ i v i vách ph ng: ố ớ ẳ
(
t
t
)
f
1
f
2
1
1
+
+
1 d l
a
a
1
2
- q10 =
1
Khi làm cánh:
t (
t
)
f
1
f
2
1
1
+
+
d l
a
a
1
2
F 1 F 2
2 >
1
- q1 =
F F 1
Vì , do đó q1 > q10.
Khi làm cánh, ng i ta s b trí cánh phía có h s t a nhi t nh và cánh b ườ ẽ ố ở ệ ố ỏ ệ ỏ ố
6.2. CÁC THÔNG S C A KÉT N
C VÀ QU T GIÓ
Ố Ủ
ƯỚ
C, B M N Ơ
ƯỚ
Ạ
ng trao đ i nhi t. trí sao cho không c n tr đ n s chuy n đ ng c a môi tr ở ế ự ủ ể ả ộ ườ ổ ệ
6.2.1. Két n c: ướ
D n đ ng b ng đai thang. ằ ẫ ộ
B r ng làm vi c két n c L = 470 (mm) ề ộ ệ ướ
c B = 32(mm) B dày c a két n ủ ề ướ
Chi u cao két n c H = 570(mm). ề ướ
Chi u cao làm vi c c a ng n c h = 480 (mm) ệ ủ ố ề ướ
Đ dày c a thành ng δ = 0,2 (mm) ủ ộ ố
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 69
Kích th c ngoài c a ng (15 x 2)mm ướ ủ ố
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
S hàng ng: 2 hàng. ố ố
S l ố ượ ng ng trong m t hàng: 57 ng. ộ ố ố
S ng trên toàn b két làm mát n = 2.57 = 114 ố ố ộ
S cánh t n nhi t k = 56, m t cánh g m 374 l p. M t l p có các thông ả ố ệ ộ ớ ồ ớ ộ
s sau: ố
B r ng 1 l p cánh t n nhi t 6,5 (mm) ề ộ ả ớ ệ
t 32 (mm) Chi u dài 1 l p cánh t n nhi ớ ề ả ệ
B dày cánh t n nhi t δ’ = 0,2 (mm). ề ả ệ
+ Qu t gió: ạ
Bán kính ngoài c a qu t R = 200 (mm). ủ ạ
0. Góc nghiêng đ t cánh α = 40 ặ
Bán kính trong c a qu t r = 85 (mm). ủ ạ
S cánh Z = 8. ố
B r ng l n nh t c a cánh b = 45 (mmm) ấ ủ ề ộ ớ
c: + B m n ơ ướ
b = 130 (lít/phút).
L u l ng đ nh m c G ư ượ ứ ị
2 = 38,5 (mm).
C t áp H = 7.3 (m c t n c). ộ ướ ộ
1 = 21 (mm).
Bán kính ngoài c a bánh công tác r ủ
Bán kính trong c a bánh công tác r ủ
0 = 12 (mm).
Bán kính bánh công tác r ở
6.3. TÍNH TOÁN CÁC THÔNG S KI M TRA KÉT N
C.
Ố Ể
ƯỚ
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 70
S cánh bánh công tác Z = 6. ố
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
a c
b
2
0,2
15
Hình 6.1. S đ k t c u ng n c. ơ ồ ế ấ ố ướ
Ta có:
b = 2 - 2.0,2 = 1,6 (mm);
a = 15 - 2.0,2 = 14,6 (mm);
c = 15 - 2 = 13 (mm);
1:
+ Di n tích ti p xúc v i ch t l ng F ấ ỏ ệ ế ớ
2);
F1 = F0.n
F0 - di n tích ti p xúc ch t l ng c a m t ng (m ấ ỏ ộ ố ủ ế ệ
n - s ng c a két n c; ố ố ủ ướ
F0 = h. P0
h - chi u dài làm vi c c a ng; ệ ủ ố ề
P0 - chu vi thành trong c a ng. ủ ố
Hình 6.2. S đ k t c u két n c. ơ ồ ế ấ ướ
P0 = 2.c + π.d = 2. 13+ 3,14.1,6 = 31,024 (mm)
F0 = h.P0 = 480. 31,024 = 14891,52(mm2)
1 = 1,6976 (m2).
F1 = n.F0 = 57.2. 14891,52= 1697633,28 (mm2)
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 71
V y Fậ
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
+ Ti t di n l u thông ch t l ng trong két. ế ệ ư ấ ỏ
(m2) S = S0.n
Trong đó:
t di n l u thông c a ch t l ng qua m t ng n c. S0: ti ế ệ ư ấ ỏ ộ ố ủ ướ
c trong két. ướ
.r2 + b.c n: s ng n ố ố S0 = P
= 57.2 .22,8096 = 2600,29 (mm2) = 0,0026 (m2)
S0 = 3,14.0,82 + 1,6.13 = 22,8096 (mm2)
2.
V y: Sậ
+ Tính di n tích két n ệ ướ ế c ti p xúc v i không khí F ớ
F2 = F3 + F4
F3 - di n tích ng n ệ ố ướ ế c ti p xúc v i không khí. ớ
F4 - di n tích cánh t n nhi ệ ả ệ ế t ti p xúc v i không khí. ớ
Hình 6.3. S đ tính toán két n ơ ồ c ướ
- Tính F3:
F3=F3’-F3”
c . F3’ - di n tích m t ngoài c a ng n ặ ủ ố ệ ướ
F3’ = P1.h.n
t di n ngoài c a ng P1 - chu vi ti ế ủ ố ệ
h- chi u dài làm vi c c a ng ệ ủ ố ề
h = 480 (mm)
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 72
P1 = 2.c + π.2 = 2.13 + 3,14.2 = 32,28 (mm)
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
F3’ = P1.h.n = 32,28.480.57.2=1766361,6 (mm2)
t. F3” - Di n tích m t ngoài ng ti p xúc v i cánh t n nhi ố ế ệ ả ặ ớ ệ
F3” = P1.n.δ’.m
δ’ - Đ dày cánh t n nhi t. Thông s th c t δ’= 0,2(mm) ả ộ ệ ố ự ế
m- S l p c a 1 cánh t n nhi t, m = 374 ố ớ ủ ả ệ
F3” = P1.n.δ’.m = 32,28.57.2.0,2.374=275258,012 (mm2)
F3=F3’-F3” = 1766361,6-275258,012=1490367,6(mm2) =1,49 (m2)
32 mm
m m 0 8 4
6,5 mm
470 mm
- Tính F4:
F4 = 374.b’.l.i.k
k - s cánh t n nhi t (k = 56). ả ố ệ
b’ - b r ng cánh t n nhi t b’= 6,5 ề ộ ả ệ
l - chi u dài cánh t n nhi ề ả ệ t.Tính theo b dày c a két l = B = 32(mm). ủ ề
i - s b m t ti p xúc không khí c a cánh t n nhi t. i = 2. ố ề ặ ế ủ ả ệ
F4 = 374.6,5.32.2.56 = 8712704(mm2)
Hay F4 = 8,7 (m2).
V y di n tích két n ệ ậ ướ ế c ti p xúc v i không khí là: ớ
6.4. XÁC Đ NH L
NG NHI T Đ NG C TRUY N CHO N
C LÀM
Ị
ƯỢ
Ơ
Ộ
Ệ
Ề
ƯỚ
MÁT.
F2 = 1,49 + 8,7 = 10,19 (m2).
Nhi ng t đ ng c truy n cho n t l ệ ượ ừ ộ ề ơ ướ c làm mát có th coi g n b ng s ể ầ ằ ố
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 73
nhi ng đ a qua két làm mát truy n vào không khí. L ng nhi t l ệ ượ ư ề ượ ệ t truy n cho h ề ệ
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
th ng làm mát c a đ ng c diesel CA498 chi m kho ng 15 ÷ 35% t ng s nhi ủ ế ả ơ ộ ố ổ ố ệ t
ng do nhiên li u t a ra. Nhi ng t đ ng c truy n cho n c làm mát có th l ượ ệ ỏ t l ệ ượ ừ ộ ề ơ ướ ể
xác đ nh b ng ph ng trình cân b ng nhi ằ ị ươ ằ ệ ộ t đ ng c . ơ
Theo [1] ta có:
(6-23). Qo = Qlm + Qe + Qth + Qch + Qd + Qcl
Trong đó:
ng t ng c ng đ a vào đ ng c khi đ ng c làm vi c Qo - nhi t l ệ ượ ệ ở ư ơ ộ ộ ơ ổ ộ
m t tr ng thái ph t i đã cho. (J/s) ộ ạ ụ ả
ng t ng đ ng v i công có ích c a đ ng c . (J/s) Qe - nhi t l ệ ượ ươ ươ ủ ộ ớ ơ
ng do khí th i đem ra ngoài. (J/s) Qth - nhi t l ệ ượ ả
ng do t n th t cháy không hoàn toàn. (J/s) Qch - nhi t l ệ ượ ấ ổ
Qd - nhi t l ệ ượ ng truy n cho d u bôi tr n. (J/s) ầ ề ơ
ng t ng ng v i các t n th t nhi ng khác không Qcl - nhi t l ệ ượ ươ ứ ấ ổ ớ t l ệ ượ
ng trình cân b ng nhi t. (J/s) tính các thành ph n nói trên c a ph ầ ủ ươ ằ ệ
0 tiêu hao trong m t đ n v th i gian.
+ Nhi ng t ng c ng Q t l ệ ượ ộ ổ ộ ơ ị ờ
(6-24) Qo = QH.Gnl (J/s)
t tr th p c a nhiên li u (J/kg). QH - nhi ệ ị ấ ủ ệ
Đ ng c đang kh o sát là đ ng c dùng nhiên li u điezel. ộ ệ ả ơ ộ ơ
Theo [1] có GH = 42,5.106 (J/kg)
Gnl - l ượ ng nhiên li u tiêu th trong m t giây (kg/s) ụ ệ ộ
Gnl = ge.Ne (kg/s)
Ne – Công su t đ nh m c c a đ ng c . ơ ứ ủ ộ ấ ị
Ne = 62,5(kW).
ge - su t tiêu hao nhiên li u. ệ ấ
Theo [5] có ge = 225 (g/kW.h)
225 5,62. 1000 3600 .
= 3,9.10-3 (kg/s) Gnl =
+ Nhi ng t ng c ng đ a vào đ ng c khi đ ng c làm vi c m t ph t l ệ ượ ệ ở ộ ư ổ ộ ộ ộ ơ ơ ụ
i đã cho (xét t ả ở công su t đ nh m c). ấ ị ứ
Q0 = 42,5.106.3,9.10-3 = 165750 (J/s).
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 74
+ Nhi ng t ng đ ng v i công có ích c a đ ng c t l ệ ượ ươ ươ ủ ộ ớ ơ
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
Qe=Ne= 62,5 (kW)= 62500 (W)
+ Nhi ng v t lý đem theo khí th i n u tính theo ph n trăm toàn b nhi t l ệ ượ ả ế ầ ậ ộ ệ t
.
%100
ng đ a vào đ ng c l ượ ư ộ ơ
Qthai 0Q
(6-25) qth iả =
th iả =25÷40%. Theo [1]
Đ ng c chúng ta kh o sát là đ ng c diesel nên nhi ả ộ ơ ơ ộ t l ệ ượ ế ng khí th i chi m ả
th iả = 35%
kho ng q ả
Ta ch n qọ
th iả
T (6-25) ta tính đ c Q ừ ượ
Qth i ả = Q0.qth iả /100 =165750.0,35=58012,5 (J/s)
+ Nhi ng m t mát đem theo nhiên li u ch a cháy. t l ệ ượ ư ệ ấ
Qch =ΔQtk.Gnl (J/s)
ch = 0
Đ i v i đ ng c diesel : Q ố ớ ộ ơ
+ Nhi ng t đ ng c truy n cho n c làm mát Q t l ệ ượ ừ ộ ề ơ ướ ầ lm, n u tính theo ph n ế
.
%100
trăm toàn b nhi ng đ a vào đ ng c . Theo [1] ta có: ộ t l ệ ượ ư ơ ộ
Q lm 0Q
(6-26) qlm =
Theo [2] có qlm = 15 ÷ 35%.
Đ ng c chúng ta kh o sát là đ ng c không tăng áp trên đ ả ơ ộ ộ ơ ườ ng ng th i nên có ả ố
lm = 20%.
qlm th p. Ta ch n q ấ ọ
lm:
T (6-26) ta tính đ c Q ừ ượ
Qlm = Qo.qlm/100 = 165750.0,2 = 33150 (J/s).
L ng n c làm mát tu n hoàn trong h th ng trong m t đ n v th i gian. Theo ượ ướ ộ ơ ệ ố ị ờ ầ
[2] ta có:
(kg / s) (6-27)
G
= lm C
Q lm .
n
tn
D
Trong đó:
0C. Theo [3] ta
c làm mát (J / kg.đ ) ng v i nhi t đ 70 Cn – T nhi ỷ t c a n ệ ủ ướ ộ ứ ớ ệ ộ
có:
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 75
Cn = 4187(J / kg.đ ).ộ
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
tn
D c vào và ra sau khi qua két làm mát. V i đ ng c ô tô - Hi u nhi ệ t đ n ệ ộ ướ ớ ộ ơ
tn
tn
=
131,1
D D máy kéo = 70C. = 5 ÷ 100C. Ch n ọ
lmG
33150 = 4187 7.
NG NHI T KÉT LÀM MÁT TRUY N RA MÔI
ƯỢ
Ề
Ệ
TR
6.5. XÁC Đ NH L Ị NGƯỜ
Suy ra: (kg / s)
Vi c xác đ nh nhi ng do két làm mát truy n ra môi tr ệ ị t l ệ ượ ề ườ ể ng nh m ki m ằ
nghi m kh năng t n nhi t c a két n c thông qua các thông s th c t c a két ệ ả ả ệ ủ ướ ố ự ế ủ
c.ướ n
Xác đ nh kích th c c a các m t t n nhi ị ướ ủ ặ ả ệ ự ề t d a trên c s lý thuy t truy n ơ ở ế
nhi t.ệ
Quá trình truy n nhi t trong b t n nhi t ch y u là ti p xúc đ i l u, còn ề ệ ộ ả ệ ố ư ủ ế ế
t b c x r t bé không đáng k , két n c m t m t ti p xúc v i n c nóng truy n nhi ề ệ ứ ạ ấ ể ướ ặ ế ớ ướ ộ
đ ng c đi vào, m t kia ti p xúc v i không khí. Do đó, truy n nhi t t c ra t ừ ộ ề ế ặ ơ ớ n ệ ừ ướ
ngoài không khí là s truy n nhi môi ch t này đ n môi ch t khác qua thành ự ề t t ệ ừ ế ấ ấ
m ng. Nh v y, quá trình truy n nhi ư ậ ề ỏ ệ t trong h th ng có th phân ra thành ba giai ể ệ ố
đo n ng v i ba ph ng trình truy n nhi t, theo [2] ta có nh sau: ạ ứ ớ ươ ề ệ ư
t t c nóng đ n thành ng bên trong. + Giai đo n m t: truy n nhi ộ ề ạ n ệ ừ ướ ế ố
(J / s) ( 6-28 ). Q’lm = α1.F1.(tn - tδ1).
+ Giai đo n hai: truy n nhi t t ề ạ ệ ừ ề ặ b m t trong thành ng ra ngoài thành ng. ố ố
l Q’lm = d
( J/ s) (6-29). .F1.(tδ1 – tδ2)
+ Giai đo n ba: truy n nhi t t ề ạ ệ ừ ặ m t ngoài c a thành ng ra ngoài không khí. ố ủ
( J / s) (6-30). Q’lm = α2.F2.(tδ2 - tδkk)
Trong đó:
c làm mát b ng nhi ng do n Qlm - Nhi t l ệ ượ ng truy n cho n ề ướ ằ t l ệ ượ ướ c d n qua ẫ
a
két n c làm mát - b t n nhi t. ( J/ s) ướ ộ ả ệ
2.đ ).ộ
1
t t c làm mát đ n thành ng c a két làm mát (W/ m - H s t n nhi ệ ố ả n ệ ừ ướ ủ ế ố
Vi c xác đ nh h s t n nhi c α t t n ệ ố ả ệ ị ệ ừ ướ 1 r t ph c t p và khó chính xác. ứ ạ ấ
1 nh sau: ư
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 76
a Theo [2] ta có th xác đ nh ể ị
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
.Re
3 Pr
Nu = 0,33 (6-31).
t đ i l u. Trong đó: Nu - tiêu chu n Nusself, h s t a nhi ẩ ệ ố ỏ ệ ố ư
l.
Re– tiêu chu n Reynolds. ẩ
w Re = n
(6-32)
3-
w - t c đ dòng ch y trong ng, (m/s) ả ố ộ ố
131,1 ,0
10. 0026
Glm = S
w = = 0,435 (m/s)
l - chi u cao làm vi c ng, (m) ệ ố ề
2/s). Theo [3], u
u - đ nh t đ ng h c, (m = 0,365.10-6 (m2/s) ớ ộ ộ ọ 80ở 0C.
3
,0
-
435 . 365,0
10.480 6 10.
Do đó: Re = = 572054,794 -
r = 2,21
572054 ,
794
21,2. 3
Pr – tiêu chu n Prandtl, theo [3], P ẩ
Do đó: Nu = 0,33. = 325,11
a
Bên c nh đó, theo [2] ta có: ạ
*l 1. l
1
Nu = (6-33)
c làm mát trong két ng v i nhi Trong đó: λ1 - h s d n nhi ệ ố ẫ t c a n ệ ủ ướ ứ ớ ệ t
đ tộ n = 800C. Theo [3] có λ1 = 6740 (W/m. đ )ộ
l* - chi u cao làm vi c t ng các ng (m) ệ ổ ề ố
Nu l 1. * l
.11,325
6740
T ph ng trình (6-33) ta có: α1 = ừ ươ
. đ )ộ
2.57.48,0
= 40044,6 (W/m2 α1=
2.đ ). Hộ
thành ng c a két làm mát vào không khí; (W/ m α2 - H s t n nhi ệ ố ả t t ệ ừ ủ ố ệ
kk. Khi thay đ i ωổ kk từ
s này ph thu c ch y u vào t c đ l u đ ng c a không khí ω ố ố ộ ư ộ ủ ế ủ ụ ộ
2. đ ).ộ
5 ÷ 60 m/s thì h s α 40,6 ÷ 303 (W/ m ệ ố 2 thay đ i đ ng bi n t ổ ồ ế ừ
kk ph thu c vào t c đ c a xe v
xe
Bên c nh đó t c đ l u đ ng c a không khí ω ố ộ ư ộ ủ ạ ố ộ ủ ụ ộ
và t c đ hút không khí c a qu t gió ố ộ ủ ạ ạ (đ i v i lo i qu t kh o sát v n t c gió do qu t ậ ố ố ớ ả ạ ạ
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 77
ng tr c v t o ra theo chi u h ạ ề ướ ụ ht = Cm = 12,1 m/s).
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
Khi ta tính toán thi t k hay tính toán ki m nghi m h th ng làm mát ta th ế ế ệ ố ể ệ ườ ng
tính ở ớ ch đ công su t c c đ i c a đ ng c . ng v i khi đ ng c làm vi c v i ấ ự ạ ủ ế ộ ơ Ứ ệ ớ ộ ộ ơ
xe = 120 km/gi
= 33,33 m/s. công su t c c đ i v n t c xe v ấ ự ạ ậ ố ờ
phía tr c xe, nên v n t c không khí l u đ ng qua két còn ph Do đ ng c đ t ộ ơ ặ ở ướ ư ộ ậ ố ụ
thu c vào t c đ c a xe ố ộ ủ ộ
Vi c tính toán r t ph c t p nên ta tính ch đ ho t khi xe tr ng thái đ ng yên ứ ạ ệ ấ ở ế ộ ạ ở ạ ứ
kk=12,1
(m/s). do v y ωậ
Theo [1] ta có:
0,8 (W/ m2. đ )ộ
(6-34) α2 = 11,38.ωkk
thay ωkk = 12,1 (m/s).
α2 = 11,38.12,10,8 = 233,67 (W/ m2. đ ).ộ
t c a v t li u làm ng t n nhi t. ng t n nhi λ – H s d n nhi ệ ố ẫ ệ ủ ậ ệ ả ố ệ Ố ả ệ ồ t làm b ng đ ng ằ
thau 60% Cu, 40% Zn, theo [2]:
2.đ );ộ
Ta đ c: λ = 100 (W/ m ượ
-3 (m);
δ - Chi u dày thành ng. Theo s li u th c t , ta có δ = 0,2.10 ố ệ ự ế ề ố
2);
2);
c nóng (m F1 - Di n tích b m t ti p xúc v i n ề ặ ế ớ ướ ệ
F2 - Di n tích b m t ti p xúc v i không khí (m ề ặ ế ệ ớ
t đ trung bình c a b m t trong c a thành ng; tδ1 - Nhi ệ ộ ủ ề ặ ủ ố
t đ trung bình c a b m t ngoài c a thành ng; tδ2 - Nhi ệ ộ ủ ề ặ ủ ố
t
nr
nv
t đ trung bình c a n c làm mát trong két làm mát; tn - Nhi ệ ộ ủ ướ
t + 2
(6-35) tn =
t là nhi c vào và ra c a két n Trong đó, tnv, tnr l n l ầ ượ t đ n ệ ộ ướ ủ ướ ằ c có th l y b ng ể ấ
nhi c ra và n c vào đ ng c . Theo [1] ta có: t đ n ệ ộ ướ ướ ộ ơ
tn = 80 ÷ 850C.
+
t
t
kkv
kkr
t đ trung bình c a không khí đi qua b t n nhi t. tkk - Nhi ệ ộ ộ ả ủ ệ
2
(6-36) tkk =
kkv) phía tr
Trong đó, nhi t đ không khí vào (t c b t n nhi t ta l y t ệ ộ ướ ộ ả ệ ấ kkv = 490C.
kkt
D t đ c a không khí khi qua b t n nhi t = 20 ÷ 300C. Chênh l ch nhi ệ ệ ộ ủ ộ ả ệ
kkt
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 78
D = 250C. Ch n ọ
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
kkt
D (6-37) V i tớ kkr = tkkv +
74
tkkr = 49 + 25 = 74 (0C);
49 + 2
= 61,5 (0C). V y tậ kk =
Gi i các ph ng trình (6-28), ( 6-29), ( 6-30) ta đ c: ả ươ ượ
t
)
tF ( . 2
n
kk
1
+
+
a
.1 a
1 d F . 2 l . F 1
2
1
F 2 . F 1
- (6-38) Q’lm = = k.F2.(tn - tkk);
1
Trong đó: k – h s truy n nhi t c a két. ệ ố ề ệ ủ
+
+
.1 a
a
1
F 2 . F 1
1 d F . 2 l . F 1
2
k =
T ph ng trình (6-28) ta nh n th y h s truy n nhi t c a két làm mát t l ừ ươ ấ ệ ố ể ậ ệ ủ ỷ ệ ớ v i
=
c làm mát đ n thành ng két t n nhi h s t n nhi ệ ố ả t c a n ệ ủ ướ ế ả ố ệ 1. t α
+
+
19,10.1 ,1.6,
40044
6976
1 10.2,0 100 ,1.
3 19,10. 6976
1 67,233
- k = 225,158 (W/ m2. đ ).ộ
M t khác, xét ph ng trình (6-38) ta nh n th y r ng kh năng t n nhi t c a két ặ ươ ấ ằ ả ả ậ ệ ủ
n c a n
thu n v i nhi t đ trung bình t c làm mát trong két. làm mát Q’lm t l ỉ ệ ậ ớ ệ ộ ủ ướ
Do đó, khi ta ki m nghi m kh năng t n nhi ệ ể ả ả ệ ủ ị ậ t c a két làm mát ta l y giá tr c n ấ
lm.
i h n nh nh t c a thông s đó) đ tính Q’ biên trái c a tủ n (t c là l y giá tr gi ứ ị ớ ạ ỏ ấ ủ ể ấ ố
ch n tọ n = 800C,
lm nh n đ
lm nhi
N u nh , Q’ ư ế ậ ượ c có giá tr l n h n Q ị ớ ơ t l ệ ượ ề ng c a đ ng c truy n ủ ộ ơ
cho n c làm mát thì két t n nhi t cho n c làm mát. ướ ả ệ ả t đ m b o kh năng t n nhi ả ả ả ệ ướ
n, tkk, F2 vào công th c (6-38).
Thay các giá tr c a các thông s k, t ị ủ ố ứ
Ta đ c:ượ
Q’lm = 225,158.10,19.(80 – 61,5) = 42445,75 (J/s).
+ NH N XÉT: Ậ
Nhi ng t i đa t a ra cho n s vòng quay đ nh t l ệ ượ ố ỏ ướ c làm mát c a đ ng c ủ ơ ở ố ộ ị
m c là: ứ
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 79
Qlm = 33150 (J/s)
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
Trong khi đó kh năng t n nhi t c a két làm mát t i thi u ra môi tr ng bên ả ả ệ ủ ố ể ườ
ngoài là:
Q’lm = 42445,75 (J /s).
ộ V y két làm mát này có th a kh năng đ m b o làm mát cho đ ng c khi đ ng ừ ả ả ả ậ ộ ơ
s vòng quay đ nh m c. Đi u này cho chúng ta bi t s th a kh năng c ho t đ ng ơ ạ ộ ở ố ứ ề ị ế ự ừ ả
6.6. TÍNH KI M NGHI M QU T GIÓ:
Ạ
Ể
Ệ
này đ m b o cho đ ng c đ c làm mát t t ơ ượ ả ả ộ ố ở ọ m i ch đ làm vi c c a đ ng c . ơ ệ ủ ộ ế ộ
l
2r
2R
y
a
Hình 6.7. S đ tính qu t gió. ơ ồ ạ
L u l ng không khí do qu t cung c p, áp su t đ ng do qu t t o ra và công ư ượ ấ ộ ạ ạ ấ ạ
su t t n th t cho qu t ph thu c s vòng quay c a tr c qu t (ph thu c vào s vòng ộ ố ấ ổ ụ ủ ụ ụ ạ ạ ấ ố ộ
ng không khí t l b c nh t, áp su t t l b c hai và công quay c a tr c khu u). L ụ ủ ỷ ượ ỉ ệ ậ ấ ỉ ệ ậ ấ
su t t l ấ ỉ ệ ậ b c ba v i s vòng quay. ớ ố
Khi tính toán qu t gió c a đ ng c này, ta ph i tính đ n nh h ng c a t c đ ủ ộ ế ả ả ạ ơ ưở ủ ố ộ
gió gây ra do t c đ chuy n đ ng c a ô tô. ể ộ ố ộ ủ
q th
kk.
Do đó, l u l ng th c t c a qu t G ng l n h n l u l ng tính toán G ư ượ ự ế ủ ạ ườ ớ ơ ư ượ
M c đ l n bé l u l ng th c t ứ ộ ớ ư ượ ự ế ủ ố c a qu t ph thu c vào t c đ ô tô. Khi t c ố ộ ụ ạ ộ
ng gió th c t đi qua két n c tăng lên, nên l u l ng không khí đ ô tô l n, l u l ớ ộ ư ượ ự ế ướ ư ượ
do qu t gió cung c p gi m xu ng rõ r t. Tuy nhiên, đ đ n giãn, tính đi u ki n khi ể ơ ệ ạ ả ấ ố ở ề ệ
xe đ ng yên. ứ
q ph thu c vào kích th
L u l ng c a qu t gió G ư ượ ủ ạ ụ ộ ướ ủ c c a qu t gió và đ ạ ượ c
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 80
xác đ nh theo s đ hình (6.7). Theo [2] ta có: ơ ồ ị
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
2
r=
G
2 bZn)rR(
sin
.
cos
q
q
k
k
1 60
a a h - p (kg/s) (6-39)
Trong đó: r kk - kh i l ố ượ ng riêng c a không khí theo đi u ki n làm vi c, không khí đi ra ề ủ ệ ệ ở
kkr = 740C. Theo [3] ta có ρkk = 1,029 (kg/m3)
phía sau b t n nhi t có nhi t đ là t ộ ả ệ ệ ộ
R, r – bán kính ngoài và bán kính trong c a qu t (m). ủ ạ
Theo s li u ban đ u: R = 0,2 (m), r = 0,085 (m). ố ệ ầ
b - b r ng cánh, b = 45 (mm) ề ộ
nq = i.n - s vòng quay c a qu t (vòng/ phút), i: t s truy n đ ng qu t, theo [2] ỉ ố ủ ề ạ ạ ố ộ
ta có i = (1÷2). Theo [5], i = 1,05.
n: s vòng quay tr c khu u tính ụ ố ỷ ở ố s vòng quay c c đ i n = 3600(v/p) ự ạ
nq = 1,05.3600 = 3780 (vòng/ phút).
0.
α – góc nghiêng c a cánh, theo [5]: α = 40 ủ
Z - s cánh. Th c t xe: Z = 8 cánh. ự ế ố
c a ra d ηk - h s t n th t tính đ n s c c n c a dòng không khí ế ứ ả ủ ệ ố ổ ấ ở ử ướ ắ ầ i n p đ u
k = 0,7.
phía tr c). Ch n η xe.(do đ ng c đ t ộ ơ ặ ở ướ ọ
i n p đ u xe. Theo [2] ta có fn - di n tích ti ệ ế t di n c a ra c a không khí d ủ ử ệ ướ ắ ầ
2
f n .R
0,6
0,4
0
0,25
0,5
0,75
2
quan h gi a h s η ệ ữ ệ ố k v i t nh sau: ư P s ớ ỷ ố ηk
f n .R
P
2
f n .R
Hình 6.8. Quan h gi a η ệ ữ k v i t s ớ ỷ ố P
q là:
sin
.40
cos
40
V y l u l ng c a qu t gió G ậ ư ượ ủ ạ
1 60
. Gq = 1,029.3,14.(0,22 - 0,0852).3780.0,045.8.0,7
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 81
Gq = 1,18 (kg/s).
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
r
k
Công su t c a qu t gió đ c xác đ nh nh sau: ấ ủ ạ ượ ư ị
HQg . . . kk h 1000 .
(kW) . (6-40) Nq =
Trong đó:
3/s);
Q – l u l ng c a qu t, (m ư ượ ủ ạ
Hk – áp su t c a qu t, tính theo chi u cao c t ch t khí, (m c t khí); ấ ủ ề ạ ấ ộ ộ
ρkk – kh i l ố ượ ng riêng c a ch t khí ủ ấ ở ề ạ đi u ki n làm vi c c a qu t ủ ệ ệ
kkr = 740C.
(kg/m3); Xét đi u ki n nhi t đ không khí phía sau b t n nhi t có t ệ ề ệ ộ ở ộ ả ệ
Theo [3] ta có ρkk = 1,029 (kg/m3)
2); g = 9,81 (m/s2);
ng, (m/s g – gia t c tr ng tr ố ọ ườ
η - h s hi u d ng c a qu t, η = 0,6 ÷ 0,75. Ch n η = 0,7; ệ ố ệ ụ ủ ạ ọ
Ta l n l t tính các thông s còn l công th c (6-40) nh sau: ầ ượ ố i ạ ở ứ ư
ng c a qu t + Xác đ nh l u l ị ư ượ ủ ạ
qG r
kk
Q = (m3/s); (6-41)
18,1 029,1
Q = = 1,146 (m3/s);
+ Xác đ nh v n t c h ậ ố ướ ị ng tr c c a qu t: ụ ủ ạ
Theo [4] ta có:
Q mC
(6-42) De = 1,3.
2.3,1 Q 2 eD
(m/s) (6-43) Do đó: Cm =
3/s);
Trong đó: Q – l u l ng c a qu t (m ư ượ ủ ạ
e = 0,4(m)
2
=
1,12
ng kính đ nh cánh qu t (m); D De - đ ườ ạ ỉ
m =
2
146,1.3,1 4,0
V y ta có: C (m/s) ậ
+ Xác đ nh áp su t c a qu t. ấ ủ ạ ị
Theo [4] ta có:
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 82
Ue = 2,8.φ. H , (m/s)
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
2O); (6-44)
2
2 eU j ).8,2(
Suy ra: H = , (mm c t Hộ
Trong đó:
φ - h s ph thu c d ng cánh. ệ ố ụ ộ ạ
Theo [4] ta có: φ = 2,8 ÷ 3,5; ch n φ = 3,2 ọ
.
Ue - v n t c vòng c a qu t; (m/s), ậ ố
(6-45) Theo [4] ta có: Ue = ủ ạ q DnP e . 2 30
e = 0,4 (m);
.14,3
.
De - đ ườ ng kính đ nh cánh, D ỉ
3780 30
4,0 2
= 79,128 (m/s) Do đó, Ue =
e vào ph
2
ng trình (6-44) ta đ c: Thay giá tr Uị ươ ượ
2O).
2O) = 0,07799 (m c t Hộ
2
128,79 )2,3.8,2(
H = = 77,99 (mm c t Hộ
20, theo [4] ta có:
H
Ta đ i áp l c c a ch t khí sang chi u cao là m c t n c H ự ủ ộ ướ ề ấ ổ
2O);
kk
Do đó, Hk = (m c t Hộ g.ρkk.Hk = g.ρ.H r . r
g
Thay Hk vào (6-40) ta đ c:ượ
. HQ . h 1000 .
, (kW); (6-46) Nq =
Thay l n l t các giá tr g, Q, H vào (6-46) ta đ ầ ượ ị ượ ụ ủ c công su t trên tr c c a ấ
.81,9
1000
07799
qu t.ạ
,0. 146,1. 7,0.
1000
= 1,253 (kW) Nq =
đ tiêu t n đ d n đ ng qu t gió.
* Xác đ nh công su t N ấ ị ể ẫ ạ ộ ố
Theo [4] ta có:
. qNa h
t
, (kW) (6-47) Nđ =
Trong đó:
q = 1,253 (kW);
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 83
Nq - công su t đ t trên tr c qu t, đã tính N ấ ặ ụ ạ
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
a - h s t ng ng công su t N ệ ố ươ ứ ấ ố ớ q. Theo [4] ta có: a = 1,1 đ i v i
qu t h ng tr c (qu t chúng ta đang xét). ạ ướ ụ ạ
t = 0,9;
ηt - h s truy n đ ng hi u d ng. Theo [4] ta có: η ệ ụ ề ộ ệ ố
253
V y công su t đ ng c c n tiêu t n cho d n đ ng qu t là: ấ ộ ơ ầ ẫ ạ ậ ộ ố
,1.1,1 9,0
= 1,531 (kW). Nđ =
+ NH N XÉT: Ậ
Ta nh n th y r ng công su t đ ng c tiêu t n cho vi c d n đ ng qu t gió là ấ ằ ấ ộ ệ ẫ ạ ậ ộ ơ ố
t ươ ữ ủ ệ ố ng đ i nh so v i công su t đ ng c . Đây cũng là m t u đi m n a c a h th ng ấ ộ ộ ư ể ớ ỏ ố ơ
6.7. TÍNH KI M NGHI M B M N
C.
Ệ Ơ
Ể
ƯỚ
làm mát này.
L u l c trong h th ng ph r t nhi u vào nhi ng do ư ượ ng c a b m n ủ ơ ướ ệ ố ụ ấ ề t l ệ ượ
c mang đi và chênh l ch nhi c ra vào két. n ướ ệ t đ c a n ệ ộ ủ ướ
c ta d a vào các thông s k t c u th c t Đ tính toán ki m nghi m b m n ể ệ ể ơ ướ ố ế ấ ự ế ự
c a b m đ tính và so sánh v i giá tr c a các thông s lý thuy t c a b m (thông s ủ ơ ế ủ ơ ị ủ ể ớ ố ố
1b
r2
1r
ro
or r1
2r
này có trong catalogue).
Hình 6.5. s đ tính ki m nghi m b m n c. ơ ồ ệ ể ơ ướ
Theo [2] ta có:
2).
+ L u l ng tính toán c a b m n c: G b ư ượ ủ ơ ướ
2 - r0 Gbtt = C1.ρn.π.(r1
(kg/s) (6-48)
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 84
Trong đó:
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
c làm mát khí n p. ρn - m t đ n ậ ộ ướ ạ
r1- bán kính trong c a bánh công tác. ủ
bánh công tác. r0 - bán kính ở
c khi đi vào cánh. C1 - v n t c tuy t đ i c a n ệ ố ủ ướ ậ ố
1 = 2,2(m/s).
Theo [2] ta có:
C1 = 2 -5 (m/s), ch n Cọ
Theo [5] ta có:
r1= 21. 10-3 (m)
r0 = 12.10-3 (m)
V y, l u l ng tính toán c a b m là: ậ ư ượ ủ ơ
Gbtt = 2,2.1000.3,14.(212.10-6 - 122.10-6 )
* = 2,166 (kg/s). Theo tài li u [5] có G ệ b
Gbtt = 2,05(kg/s)
3-
10.81,9.
+ Công su t tiêu hao cho b m n c xác đ nh theo [1]: ấ ơ c đ ướ ượ ị
. b HG h
h .
b
cg
(kW) (6-49) Nb =
Trong đó:
b = 0,6-0,7.
ηb - hi u su t c a b m, η ấ ủ ơ ệ
cg = 0,7-0,9
i c a b m, η ηcg - hi u su t c gi ấ ơ ớ ủ ơ ệ
3-
166,2
H - c t áp c a b m, theo [5] có H = 7,3(m c t n c) ủ ơ ộ ướ ộ
10.81,9.3,7. 8,0.7,0
= 0,0369 (kW) Nb =
+ NH N XÉT: Ậ
btt = 2,05 (kg/s).
L u l ng tính toán c a b m n c: G ư ượ ủ ơ ướ
lm = 1,131 (kg/s).
L u l ng n c tu n hoàn trong h th ng: G ư ượ ướ ệ ố ầ
* = 2,166 (kg/s).
L u l ng theo tài li u [5]: Gb ư ượ ệ
btt v i l
So sánh l u l ng n c tính toán c a b m G ng n c tu n hoàn trong h ư ượ ướ ủ ơ ớ ượ ướ ầ ệ
* ta nh n th y r ng l b
lm và v i thông s theo tài li u [5] G ố
ng n th ng Gố ệ ớ ấ ằ ậ ượ ướ ơ c do b m
ấ cung c p đ kh năng làm vi c trong h th ng làm mát này. Đ ng th i, công su t ệ ố ủ ệ ấ ả ờ ồ
b là nh nh ng v n đ m b o vi c cung c p n ả
tiêu hao cho vi c d n đ ng b m N ệ ẫ ộ ơ ỏ ư ấ ướ c ệ ẫ ả
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 85
đ y đ cho h th ng làm mát, đây là u đi m n i b t c a b m. ầ ủ ổ ậ ủ ơ ệ ố ư ể
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
7. K T LU N
Ậ
Ế
Sau khi kh o sát và tính toán ki m tra nhi t két làm mát c a h th ng làm mát ể ả ệ ủ ệ ố
i em nh n th y r ng: đ ng c CA498 đ ộ ơ ượ c trang b trên xe t ị ả ấ ằ ậ
t c a h th ng làm mát làm vi c đ m b o cho đ ng c đ Các c m chi ti ụ ế ủ ệ ố ệ ả ơ ượ c ả ộ
làm mát t m i ch đ làm vi c. t ố ở ọ ế ộ ệ
Công su t tiêu t n cho vi c d n đ ng b m và qu t gió là t ệ ẫ ạ ấ ố ơ ộ ươ ỏ ng đ i nh và ố
kh cung c p n c làm mát c a b m cũng nh không khí đ i v i v i qu t gió ấ ướ ả ố ớ ớ ủ ơ ư ạ
8.TÀI LI U THAM KH O.
Ả
Ệ
cho h th ng là đ m b o. ệ ố ả ả
[1]- GS.TS Nguy n T t Ti n. ễ ế ấ
Nguyên lý đ ng c đ t trong. ơ ố ộ
Nhà xu t b n giáo d c - 2000. ấ ả ụ
[2]- H T n Chu n - Nguy n Đ c Phú - Tr n Văn T - Nguy n T t Ti n. ồ ấ ứ ế ễ ễ ế ầ ấ ẩ
K t c u và tính toán đ ng c đ t trong t p 3. ộ ế ấ ơ ố ậ
Nhà xu t b n giáo d c - 1996. ấ ả ụ
[3] - PGS.TS Hoàng Đình Tín.
t và tính toán thi t b trao đ i nhi t. Truy n nhi ề ệ ế ị ổ ệ
Nhà xu t b n khoa h c và k thu t – 2001. ọ ấ ả ậ ỹ
[4] - Nguy n Văn May. ễ
B m, qu t , máy nén. ạ ơ
Nhà xu t b n khoa h c k và k thu t. ọ ỹ ấ ả ậ ỹ
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 86
[5]- Catalogue đ ng c CA498. ộ ơ
Đ án t ồ
ố
t nghi p ệ
Trang
ớ
SVTH: Lê Văn Khoa- L p: 02C4 87