
TRƯỜNG ĐẠI HỌC QUẢNG NAM
KHOA: TIỂU HỌC – MẦM NON
----------
NGUYỄN THỊ HẰNG
BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
ĐỌC DIỄN CẢM TRONG DẠY HỌC TẬP
ĐỌC CHO HỌC SINH LỚP 4 TẠI TRƯỜNG
TRUNG HỌC NGUYỄN VĂN TRỖI
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Quảng Nam, tháng 5 năm 2016
1
MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Giáo dục Tiểu học là nền tảng của hệ thống giáo dục quốc dân. Nó có nhiệm
vụ xây dựng và phát triển đạo đức, trí tuệ, thẩm mĩ, thể chất của trẻ em nhằm hình
thành cơ sở ban đầu cho sự phát triển nhân cách toàn diện của con người mới Việt
Nam.
Như chúng ta đã biết học sinh tiểu học là lứa tuổi đầu tiên đến trường
chuyển từ hoạt động vui chơi là chính sang hoạt động học tập là chủ đạo. Nên cần
phải có phương pháp dạy học phù hợp với tâm sinh lý của các em. Để quá trình
này đạt hiệu quả thì người giáo viên phải tạo được tâm lý thoải mái, giúp học sinh
có tinh thần hứng thú học tập, kích thích niềm đam mê học hỏi của các em.
Việc dạy môn Tiếng Việt nói chung, phân môn Tập đọc nói riêng nhằm hệ
thống hóa các kiến thức, kĩ năng sử dụng tiếng mẹ đẻ. Bên cạnh đó còn giúp học
sinh nâng cao được chất lượng đọc đúng tốc độ, đọc diễn cảm nhằm thể hiện hết
tình cảm của tác giả gửi gắm qua bài đọc. Vì vậy dạy tốt phân môn này sẽ rèn
luyện cho học sinh có được những kĩ năng nhất định, phát triển cho các em những
vốn từ phong phú, tạo điều kiện cho các em học tốt các phân môn khác. Qua việc
đọc, học sinh sẽ chiếm lĩnh được văn hóa của dân tộc, tiếp thu nền văn minh của
nhân loại.
Giáo dục thẩm mĩ, giúp học sinh yêu cái đẹp, rung cảm trước cái đẹp trong
thiên nhiên, cái đẹp trong văn học đó là tác dụng của phân môn Tập đọc. Chính vì
vậy khi dạy học Tập đọc thì giáo viên phải kết hợp nhiều phương pháp trong giảng
dạy, chúng ta không những dạy học sinh biết đọc đúng, đọc hay, mà còn phải đọc
diễn cảm, nhấn mạnh, ngắt giọng đúng chỗ, đọc đúng nhịp điệu. Từ đó sẽ truyền
được những cảm xúc chân thật từ tác phẩm và tác giả đến người nghe. Qua đó cảm
thụ cái hay cái đẹp của tác phẩm có giá trị giáo dục thiếu nhi và tình cảm.
2
Với nguyện vọng mong muốn học sinh nâng cao được kĩ năng đọc ngoài
việc đọc đúng học sinh còn phải đọc được diễn cảm nên em đã tiến hành nghiên
cứu đề tài, đưa ra biện pháp nhằm nâng cao chất lượng đọc diễn cảm cho học sinh.
Vì vậy em chọn đề tài: “Biện pháp nâng cao chất lượng đọc diễn cảm trong
dạy học Tập Đọc cho học sinh lớp 4 tại trường TH Nguyễn Văn Trỗi” làm bài
nghiên cứu của mình.
2. Mục tiêu của đề tài
Đề tài nghiên cứu trên cơ sở lí luận và thực tiễn về vấn đề đọc diễn cảm của
học sinh đề xuất những biện pháp nhằm nâng cao chất lượng đọc diễn cảm cho học
sinh thông qua phân môn Tập đọc lớp 4.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Kỹ năng đọc diễn cảm của học sinh.
Biện pháp nâng cao chất lượng đọc diễn cảm cho học sinh lớp 4 trong dạy
học Tập đọc.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
Do điều kiện thời gian và khuôn khổ nghiên cứu của đề tài có hạn, chúng tôi
chỉ lựa chọn và khảo sát các bài tập đọc có tính nghệ thuật trong chương trình lớp
4, theo chương trình Tiếng việt tiểu học hiện hành nhằm đề xuất biện pháp rèn kĩ
năng đọc diễn cảm cho học sinh.
4. Phương pháp nghiên cứu
4.1. Phương pháp nghiên cứu lí thuyết
- Phương pháp lí luận: đọc tài liệu, giáo trình, sách giáo khoa, sách giáo
viên.
- Nghiên cứu các vấn đề có liên quan để làm sáng tỏ một số thuật ngữ, khái
niệm.
3
- Phân loại, hệ thống hóa các tài liệu khoa học thành một hệ thống logic chặt
chẽ.
4.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Phương pháp quan sát: Tìm hiểu cách thức dạy học phân môn Tập đọc ở
trường Tiểu học.
Phương pháp phân tích tổng hợp: Tổng hợp số liệu bằng phương pháp thống
kê toán học.
Phương pháp điều tra: Thiết kế phiếu câu hỏi khảo sát.
Phương pháp thực nghiệm: Tiến hành thực nghiệm ở lớp thực nghiệm và lớp
đối chứng ở trường Tiểu học Nguyễn Văn Trỗi.
Phương pháp tổng kết kinh nghiệm: xem xét, tổng kết lại kết quả đã thực
nghiệm, từ đó rút ra kết luận.
5. Lịch sử vấn đề nghiên cứu
Tập đọc là phân môn thực hành có nhiệm vụ quan trọng giúp chiếm lĩnh tri
thức, chiếm lĩnh công cụ (nghe, nói, đọc, viết), đặc biệt rèn luyện cho học sinh tiểu
học năng lực đọc (đọc đúng, đọc hay Tiếng việt). Đọc là một hoạt động chính của
phân môn này, một hoạt động gồm nhiều phương diện: đọc thầm, đọc lướt, đọc
thành tiếng, đọc diễn cảm. Trong đó đọc diễn cảm là khâu đòi hỏi cao về kĩ năng
nhất ở học sinh. Đọc diễn cảm bài tập đọc yêu cầu học sinh phải đọc chính xác, rõ
ràng, có ngữ điệu phù hợp với nội dung văn bản, sao cho người nghe cảm nhận đầy
đủ giá trị về nội dung và nghệ thuật của văn bản đó. Nói cách khác, qua đọc diễn
cảm, học sinh phải bằng giọng đọc của mình tái hiện được văn bản ngôn ngữ bằng
hình ảnh, âm thanh sinh động, truyền cảm, tác động đến tư tưởng, tình cảm của
người nghe.
Do vậy làm thế nào để nâng cao chất lượng đọc diễn cảm cho học sinh thực
tế đang được rất nhiều nhà giáo dục quan tâm. Những đóng góp của các công trình
4
nghiên cứu có tên tuổi. Như Trần Hoàng “Đổi mới phương pháp dạy học Tiếng
Việt trong các trường sư phạm: từ góc nhìn thực tiễn”;
Cuốn phương pháp dạy học Tiếng Việt của Lê A, Thành Thị Yên Mĩ, Lê
Phương Nga, Nguyễn Trí, Cao Đức Tiến đã nêu các cơ sở lí luận của việc dạy học
Tập đọc ở trường Tiểu học và phân tích một số phương pháp dạy học Tập đọc như:
phương pháp trực quan, phương pháp đàm thoại, phương pháp luyện tập và
phương pháp đọc theo thể loại.
Tác giả Lê Phương Nga trong cuốn Dạy học Tập đọc ở Tiểu học đã đi sâu
nghiên cứu về phân môn Tập đọc trên các phương diện: cơ sở lí luận chung, một số
vấn đề để tổ chức dạy học tập đọc, một số biện pháp để hình thành và rèn kĩ năng
đọc cho học sinh. Đây là những cơ sở quan trọng cho giáo viên vận dụng vào dạy
học Tập đọc nói chung và rèn kĩ năng đọc diễn cảm nói riêng cho phù hợp với đối
tượng học sinh của mình.
Cuốn Phương pháp dạy học Tiếng Việt cho học sinh dân tộc cấp Tiểu học
(Tài liệu đào tạo giáo viên) của dự gián phát triển giáo dục Tiểu học (NXB GD,
2006) đã nghiên cứu cơ sở khoa học của việc đọc diễn cảm và đề cập khá sâu
phương pháp đọc diễn cảm cho học sinh Tiểu học nói chung. Đây là những vấn đề
có ý nghĩa thực tiễn đối với việc dạy đọc và đọc diễn cảm trước hết cho học sinh
dân tộc thiểu số.
Cuốn Dạy lớp 4 theo chương trình Tiểu học mới dự án phát triển giáo viên
Tiểu học cũng có đề cập đến những phương pháp, biện pháp chủ yếu để dạy đọc
diễn cảm ở lớp 4, trong đó chú trọng dến phương pháp đọc theo mẫu, phương pháp
thực hành giao tiếp, phương pháp trò chơi học tập.
Bên cạnh đó còn có những công trình nghiên cứu về dạy học đọc diễn cảm
cho học sinh. “ Một số vấn đề đổi mới phương pháp dạy học ở Tiểu học”, Nhà xuất
bản giáo dục 2003;