1
UBND TỈNH QUẢNG NAM
TRƯỜNG ĐẠI HỌC QUẢNG NAM
KHOA: TIỂU HỌC - MẦM NON
----------
KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP Đ ẠI H ỌC
ĐỀ TÀI:
GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH LỚP 3
THÔNG QUA DẠY HỌC MÔN ĐẠO ĐỨC
Sinh viên thực hiện
HÀ NHA VY
MSSV : 2113020555
CHUYÊN NGÀNH: GI ÁO D ỤC TIỂU HỌC
KHOÁ: 2013 – 2017
Cán bộ hướng dẫn
Th.S: DƯƠNG THỊ THU THẢO
MSCB : 1136
Quảng Nam, tháng 05 năm 2017
2
LƠ
I CA
M ƠN
Đê hoa
n thanh đươc khoa luâ
n, tôi đa nhâ
n đươc nhiêu sư quan tâm,
giup đơ cu
a cac thây, cô giao ơ trươ
ng Đa
i ho
c Quang Nam cung như ta
i
trương Tiêu ho
c Hùng Vương va ba
n be cung khoa.
Lơi đâu tiên, tôi xin ba
y to lo
ng biêt ơn sâu săc đên cô giao – Th. S
Dương Thị Thu Thảo, la ngươi trưc tiêp hương dân đê ta
i cua tôi. Co thê
khăng đi
nh răng sư hươ
ng dân, giup đơ nhiê
t tınh, đây trach nhiê
m cua cô
đa giu
p tôi hoan thanh khoa luâ
n theo đung thơi gian quy đi
nh. Tôi xin
chân thanh cam ơn cô!
Tôi cung xin chân thanh cam ơn cac thây, cô giao trong khoa Tiêu ho
c –
Mâm non ta
i trương Đa
i ho
c Quang Nam đa co
nhưng chia sẻ, đong gop
giup tôi co nhưng hương đi tıch cưc cho mınh.
Cho tôi gơi lơ
i cam ơn đên Ban giam hiê
u, thây cô cung cac em ho
c sinh
trương Tiêu ho
c Hùng Vương đa ta
o điêu kiê
n cho tôi đươc khao sat, thưc
nghiê
m đê tai cua mınh.
Mă
c du, tôi đa cô
gă
ng va nô lưc hêt mınh nhưng vơi kha năng co
n ha
n
chê, tôi nghı ba
i khoa luâ
n cua tôi se không tranh nhưng thiêu sot. Rât
mong nhâ
n đươc sư chı dân, gop y cua thây cô va ba
n be.
Xin chân tha
nh cam ơn!
Quang Nam, tha
ng 3 năm 2017
Ngươi thưc hiê
n
3
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trong những năm gần đây, xu thế toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế ngày
càng sâu rộng. Nó mở ra thời cơ, vận hội mới cho nước ta. Trong bối cảnh đó
giáo dục đã trở thành nhân tố quyết định đối với sự phát triển kinh tế xã hội. Chỉ
thị số 42 – CT/TW ngày 24/3/2015 của Ban bí thư Trung ương Đảng về “Tăng
cường sự lãnh đạo của giáo dục đạo đức, lối sống, bồi dưỡng lí tưởng cách mạng
cho thế hệ trẻ, giai đoạn 2015 – 2020” nêu rõ: “Giáo dục lí tưởng cách mạng, đạo
đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ là nhiệm vụ chiến lược, lâu dài, quan trọng,
đòi hỏi phải có sự quan tâm, đầu tư cho giáo dục lí tưởng cách mạng, đạo đức, lối
sống văn hóa cho thế hệ trẻ là đầu tư cho tương lai của đất nước”. Vì vậy, đồng
thời với việc chăm lo tăng trưởng kinh tế, phải chăm lo phát triển nguồn lực con
người, chuẩn bị lớp người có đủ phẩm chất và năng lực phù hợp với yêu cầu phát
triển của đất nước trong thời kỳ đổi mới. Muốn vậy, xã hội phải dựa vào giáo
dục, chỉ có giáo dục mới đáp ứng được yêu cầu đó.
Tiểu học là cấp học nền tảng trong hệ thống quốc dân cho nên việc nâng
cao chất lượng giáo dục tiểu học là vấn đề được quan tâm hàng đầu của toàn xã
hội. Nghị quyết số 29-NQ/TW về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo
đã nêu rõ “Phát triển giáo dục và đào tạo là nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực,
bồi dưỡng nhân tài. Chuyển mạnh quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiên
thư
c sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học. Học đi đôi với
hành; lý luận gắn với thực tiễn; giáo dục nhà trường kêt hơp với giáo dục gia
đình va giao du c xã hội”. Do đó, việc dạy kĩ năng sống (KNS) cho học sinh tiểu
học là hết sức cần thiết vì học sinh tiểu học là tương lai của đất nước. Trách
nhiệm ươm trồng, chăm sóc những mầm non này là của cả gia đình, nhà trường
và xã hội.
Ở cấp tiểu học, nội dung giáo dục kĩ năng sống được tích hợp trong nhiều
môn học, đặc biệt môn Đạo đức ở Tiểu học có nhiều địa chỉ tích hợp giáo dục kĩ
năng sống. Phần lớn các bài học đều lồng ghép giáo dục cho các em những kĩ
năng cần thiết để phục vụ cuộc sống, những kĩ năng ấy các em sẽ vận dụng vào
4
chính trong cuộc sống thường ngày của các em. Việc dạy học tích hợp kĩ năng
sống vào môn Đạo đức trong nhà trường tiểu học có vai trò quan trọng góp
phần đào tạo nên những con người phát triển toàn diện. Rèn luyện kĩ năng sống
sẽ giúp học sinh nhanh chóng hòa nhập và khẳng định vị trí của mình trong tập
thể và xa hơn là một cộng đồng xã hội. Rèn luyện kĩ năng sống sẽ giúp học sinh
có ý thức làm chủ bản thân, sống tích cực và hướng đến những điều lành mạnh
cho chính mình cũng như xã hội.
Hiện nay, các cấp học nói chung và cấp tiểu học nói riêng quá nặng về dạy
kiến thức, ít quan tâm đến việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh dẫn đến có
một bộ phận học sinh trong các trường thiếu hụt hiểu biết về môi trường xung
quanh, ứng xử cần thiết trong cuộc sống. Điều này cũng là một trong những
nguyên nhân dẫn đến những bất cập trong hành vi, lối sống đạo đức của nhiều
học sinh. Thật ra, việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh được ngành GD - ĐT
đặt ra từ lâu, nhưng lâu nay do Bộ GD - ĐT chưa ban hành bộ chuẩn về giáo dục
kĩ năng sống cho học sinh để định hướng chung nên mỗi trường dạy học mỗi
kiểu. Cùng với đó, việc giáo dục kĩ năng sống tại các trường mới chỉ dừng lại ở
các tiết học trên lớp. Từ năm học 2010 – 2011, Bộ GD – ĐT chủ trương đưa nội
dung giáo dục kĩ năng sống đại trà vào các trường bằng cách tích hợp vào các
môn học, đặc biệt là môn Đạo đức. Đây là một chủ trương cần thiết và đúng đắn.
Tuy nhiên, việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh chưa được đồng bộ, còn gặp
nhiều khó khăn. Nhiều giáo viên vẫn chưa thực sự coi trọng môn Đạo đức vì cho
rằng đó là môn phụ - không cần thiết, chưa chú trọng đến việc lồng ghép dạy kĩ
năng sống vào môn học Đạo đức.
Xuất phát từ những lí do trên, chúng tôi đã chọn đề tài “Giáo dục kĩ năng
sống cho học sinh lớp 3 thông qua dạy học môn Đạo đức” làm đề tài nghiên cứu.
2. Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu cơ sở lí luận và thực tiễn của việc giáo dục kĩ năng sống cho
học sinh lớp 3 thông qua dạy học môn Đạo đức. Trên cơ sở đó, khai thác những
địa chỉ tích hợp KNS, đề xuất quy trình bài dạy và vận dụng quy trình vào xây
5
dựng kế hoạch bài dạy có tích hợp giáo dục kĩ năng sống nhằm góp phần nâng
cao chất lượng giáo dục KNS cho học sinh.
3. Đối tượng và khách thể nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua dạy học môn Đạo đức.
3.2. Khách thể nghiên cứu
- Quá trình dạy học môn Đạo đức lớp 3.
- Học sinh lớp 3.
- Giáo viên dạy môn Đạo đức lớp 3.
4. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Tìm hiểu cơ sở lí luận và thực tiễn của việc giáo dục kĩ năng sống cho học
sinh lớp 3 thông qua dạy học môn Đạo đức.
- Khai thác nội dung bài dạy tích hợp giáo dục kĩ năng sống và xây dựng kế
hoạch bài dạy.
- Thực nghiệm sư phạm để đánh giá tính khả thi và hiệu quả của đề tài
nghiên cứu.
5. Phương pháp nghiên cứu
Trong quá trình nghiên cứu đề tài này chúng tôi đã sử dụng những phương
pháp sau:
5.1. Phương pháp nghiên cứu lí thuyết
Đọc, nghiên cứu, thu thập, xử lí, chọn lọc và khái quát hóa các thông tin.
Việc thu thập tài liệu được dựa vào mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài.
Các nguồn thu thập tài liệu bao gồm: sách báo, tạp chí khoa học, báo cáo khoa
học, đề tài nghiên cứu và mạng internet có nội dung liên quan làm cơ sở lí luận
cho đề tài nghiên cứu.
5.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
5.2.1. Phương pháp điều tra
Sử dụng phiếu điều tra dành cho giáo viên dạy khối lớp 3 để tìm hiểu thực
trạng, nhận thức vai trò của hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp 3
thông qua dạy học môn Đaọ đức.