HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA
KHOA KHOA HỌC LIÊN NGÀNH
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH KHÔI PHỤC KINH TẾ Ở HUYỆN
ĐÔNG ANH, THÀNH PHỐ HÀ NỘI SAU ĐẠI DỊCH COVID-19
Khóa luận tốt nghiệp ngành : CHÍNH SÁCH CÔNG
Người hướng dẫn : ThS. CAO THỊ PHƯƠNG THÚY
Sinh viên thực hiện : PHẠM ĐỖ DUYÊN HẢI
Mã số sinh viên : 1905CSCA010
Khóa : 2019-2023
Lớp : Chính sách công 19A
HÀ NỘI - 2023
LỜI CẢM ƠN
Khoá luận tốt nghiệp là phương pháp trang bị hữu ích để cho người học
có những kỹ năng nghiên cứu, kiến thức quý báu trước khi lập nghiệp. Đầu tiên,
tôi xin được gửi lời cảm ơn tới quý thầy, cô Khoa Khoa học liên ngành và Học
viện Hành chính quốc gia đã tận tình chỉ dạy và trang bị cho tôi những kiến thức
cơ bản, chuyên sâu cần thiết trong thời gian học tập và rèn luyện tại nhà trường,
làm nền tảng cho tôi có thể hoàn thành được đề tài này.
Tôi xin được gửi cảm ơn sâu sắc tới cô Cao Thị Phương Thúy đã tận tình,
nhiệt huyết giúp đỡ, định hướng cách tư duy, phương pháp nghiên cứu và triển
khai thực hiện đề tài một cách khoa học. Những chỉ dẫn và góp ý của cô là
những kinh nghiệm quý báu cho tôi trong quá trình thực hiện khoá luận. Xa hơn,
cách tư duy mà cô định hướng còn là hành trang tiếp bước cho tôi trong quá
trình học tập và lập nghiệp sau này.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan số liệu và kết quả nghiên cứu trong khoá luận tốt nghiệp
“Thực hiện chính sách khôi phục kinh tế ở huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội
sau đại dịch Covid-19” là trung thực và không có bất kỳ sự sao chép hay sử
dụng để bảo vệ một học vị nào. Tất cả những sự giúp đỡ cho việc xây dựng cơ
sở lý luận cho bài luận đều được trích dẫn đầy đủ và ghi rõ nguồn gốc rõ ràng và
được phép công bố.
Tôi xin cam đoan những lời trên đây là đúng sự thật và xin chịu hoàn toàn
trách nhiệm về lời cam đoan của mình./.
Hà Nội, tháng 5 năm 2023
Sinh Viên
Phạm Đỗ Duyên Hải
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
STT Các từ viết tắt Ý nghĩa
ATTP 1 An toàn thực phẩm
BCH 2 Ban chấp hành
BYT 3 Bộ y tế
CCHC, CCCQ Cải cách hành chính, cải cách chính quyền 4
Doanh nghiệp,Hợp tác xã DN, HTX 7
Doanh nghiệp Nhà nước Trung ương DNNN TW 8
GD và ĐT 9 Giáo dục và đào tạo
GPMB 10 Giải phóng mặt bằng
GTSX 11 Giá trị sản xuất
KCN 12 Khu công nghiệp
LĐLĐ 13 Liên đoàn lao động
NTM 14 Nông thôn mới
15 PCCC và CHCN Phòng cháy chữa cháy, Cứu hộ cứu nạn
PCLB 16 Phòng chống lụt bão
QSD 17 Quyền sử dụng
18 Sở LĐ-TB&XH Sở Lao động-Thương binh và Xã hội
TM-DV 19 Thương mại-Dịch vụ
TTHC 20 Thủ tục hành chính
21 TTXD, TTĐT và MT Trật tự xây dựng,trật tự đô thị và môi trường
22 UBND, HĐND Ủy ban nhân dân, Hội đồng nhân dân
MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN
LỜI CAM ĐOAN
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài nghiên cứu ................................................................... 1
2. Tổng quan một số nghiên cứu có liên quan đến đề tài .............................. 3
3. Mục tiêu, nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................ 6
4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu ................................................................ 6
5. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................... 7
6. Đóng góp mới của đề tài .......................................................................... 8
7. Cấu trúc đề tài .......................................................................................... 8
PHẦN NỘI DUNG ........................................................................................... 9
CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH KHÔI
PHỤC KINH TẾ .............................................................................................. 9
1.1. Một số khái niệm cơ bản về thực hiện chính sách khôi phục kinh tế.......... 9
1.1.1. Khái niệm chính sách và chính sách kinh tế - xã hội ........................... 9
1.1.1.1. Khái niệm chính sách ...................................................................... 9
1.1.1.2. Khái niệm chính sách kinh tế - xã hội .............................................. 9
1.1.2. Khái niệm chính sách kinh tế và chính sách khôi phục kinh tế ......... 10
1.1.2.1. Khái niệm chính sách kinh tế ......................................................... 10
1.1.2.2. Khái niệm chính sách khôi phục kinh tế ........................................ 10
1.1.3. Khái niệm thực hiện chính sách khôi phục kinh tế ............................ 11
1.1.3.1. Khái niệm thực hiện chính sách kinh tế - xã hội ............................ 11
1.1.3.2. Khái niệm thực hiện chính sách khôi phục kinh tế ......................... 11
1.2. Mục tiêu, nội dung và công cụ thực hiện chính sách khôi phục kinh tế ...... 12
1.2.1. Mục tiêu ........................................................................................... 12
1.2.2. Nội dung thực hiện chính sách khôi phục kinh tế ............................. 13
1.2.3. Công cụ thực hiện chính sách khôi phục kinh tế ............................... 14
1.2.3.1. Công cụ pháp luật .......................................................................... 14
1.2.3.2. Công cụ kinh tế ............................................................................. 14
1.2.3.3. Công cụ hành chính - tổ chức ........................................................ 14
1.2.3.4. Công cụ kinh tế nhà nước .............................................................. 15
1.2.3.5. Các công cụ tuyên truyền, giáo dục ............................................... 15
1.3. Chủ thể thực hiện chính sách khôi phục kinh tế ................................... 15
1.4. Quy trình thực hiện chính sách khôi phục kinh tế ................................ 17
1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến thực hiện chính sách khôi phục kinh tế ...... 20
1.5.1. Yếu tố khách quan ............................................................................ 20
1.5.2. Yếu tố chủ quan ............................................................................... 21
TIỂU KẾT CHƯƠNG 1 ............................................................................. 23
CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH KHÔI PHỤC
KINH TẾ TẠI HUYỆN ĐÔNG ANH, THÀNH PHỐ HÀ NỘI SAU ĐẠI
DỊCH COVID-19 ............................................................................................ 24
2.1. Khái quát về huyện Đông Anh và tình hình kinh tế của huyện Đông
Anh, thành phố Hà Nội sau đại dịch Covid-19 ........................................... 24
2.1.1. Khái quát về huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội ............................ 24
2.1.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển..................................................... 24
2.1.1.2. Điều kiện tự nhiên ......................................................................... 25
2.1.1.3. Điều kiện kinh tế - xã hội .............................................................. 26
2.1.2. Tình hình kinh tế của huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội sau đại
dịch Covid-19 ............................................................................................ 28
2.1.2.1. Khái quát về đại dịch Covid - 19 ở Việt Nam ................................ 28
2.1.2.2. Tác động của đại dịch Covid-19 đến tình hình kinh tế của huyện
Đông Anh, Thành phố Hà Nội ................................................................... 29
2.2. Thực trạng quá trình thực hiện chính sách khôi phục kinh tế tại huyện
Đông Anh, thành phố Hà Nội sau đại dịch Covid-19 .................................. 30
2.2.1. Chủ thể thực hiện chính sách và nội dung chính sách khôi phục kinh tế
tại huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội ..................................................... 30
2.2.1.1. Chủ thể thực hiện chính sách khôi phục kinh tế tại huyện Đông Anh . 30
2.2.1.2. Nội dung chính sách khôi phục kinh tế tại huyện Đông Anh ......... 31
2.2.2. Quy trình triển khai thực hiện chính sách khôi phục kinh tế tại huyện
Đông Anh, thành phố Hà Nội sau đại dịch Covid-19 .................................. 32
2.2.2.1. Xây dựng kế hoạch thực hiện chính sách khôi phục kinh tế ........... 32
2.2.2.2. Phổ biến, tuyên truyền thực hiện chính sách khôi phục kinh tế ...... 34
2.2.2.3. Phân công, phối hợp thực hiện chính sách khôi phục kinh tế ......... 35
2.2.2.4. Tăng cường, đôn đốc quá trình thực hiện chính sách khôi phục kinh
tế ................................................................................................................ 43
2.2.2.5. Triển khai công tác đánh giá, tổng kết thực thi chính sách khôi phục
kinh tế ........................................................................................................ 44
2.3. Đánh giá về thực hiện chính sách khôi phục kinh tế tại huyện Đông
Anh, thành phố Hà Nội sau đại dịch Covid-19 ........................................... 44
2.3.1. Thành tựu đạt được........................................................................... 44
2.3.2. Hạn chế và nguyên nhân của hạn chế ............................................... 48
TIỂU KẾT CHƯƠNG 2 ............................................................................. 50
CHƯƠNG 3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM TĂNG CƯỜNG THỰC HIỆN
CHÍNH SÁCH KHÔI PHỤC KINH TẾ Ở HUYỆN ĐÔNG ANH, THÀNH
PHỐ HÀ NỘI SAU ĐẠI DỊCH COVID-19 .................................................. 51
3.1. Mục tiêu và định hướng tăng cường thực hiện chính sách khôi phục
kinh tế tại huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội sau đại dịch Covid-19....... 51
3.1.1. Mục tiêu ........................................................................................... 51
3.1.2. Định hướng ...................................................................................... 52
3.2. Một số giải pháp nhằm tăng cường hiệu quả thực hiện chính sách khôi phục
kinh tế tại huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội sau đại dịch Covid-19 ............ 53
3.2.1. Tăng cường việc thực hiện khôi phục và phát triển kinh tế, quản lý đất
đai, trật tự xây dựng và bảo vệ môi trường ................................................. 54
3.2.2. Phát triển toàn diện, đồng bộ các lĩnh vực: văn hóa, xã hội, bảo đảm an
sinh, phúc lợi xã hội, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân ..... 57
3.2.3. Xây dựng và thực hiện cải cách hành chính; phối hợp linh hoạt, chặt
chẽ giữa các cấp chính quyền địa phương trong thực hiện nhiệm vụ; đẩy
mạnh công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí; đảm bảo quốc phòng, an
ninh trật tự, an toàn xã hội .......................................................................... 59
3.2.4. Các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao chất lượng thực hiện chính sách
khôi phục kinh tế tại huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội sau đại dịch
Covid-19 .................................................................................................... 60
3.2.4.1. Đổi mới nhận thức,nâng cao chất lương, hiệu quả công tác xây dựng
kế hoạch triển khai thực hiện chính sách khôi phục kinh tế ........................ 60
3.2.4.2. Đẩy mạnh công tác phổ biến,tuyên truyền thực hiện chính sách .... 61
3.2.4.3. Tăng cường phân công,phối hợp thực hiện chính sách khôi phục
kinh tế ........................................................................................................ 61
3.2.4.4. Tăng cường thực hiện công tác đôn đốc quá trình thực hiện chính
sách khôi phục kinh tế ................................................................................ 61
3.2.4.5. Đổi mới và nâng cao công tác đánh giá,tổng kết thực thi chính sách
khôi phục kinh tế ........................................................................................ 62
TIỂU KẾT CHƯƠNG 3 ............................................................................. 63
KẾT LUẬN ..................................................................................................... 64
TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................. 65
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài nghiên cứu
Từ đầu năm 2020, dịch bệnh Covid-19 bùng nổ với nhiều diễn biến phức
tạp đã tác động sâu sắc, toàn diện đến mọi phương diện của đời sống kinh tế - xã
hội Việt Nam, trong đó đặc biệt là trên lĩnh vực kinh tế và phát triển kinh tế. Qua
các đợt bùng phát dịch bệnh Covid-19, nền kinh tế Việt Nam đã bị ảnh hưởng
nặng nề do những hậu quả từ dịch bệnh mang lại. Khả năng thực hiện các mục
tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế và tăng trưởng kinh tế hằng năm bị ảnh
hưởng và gián đoạn; tốc độ tăng trưởng kinh tế Việt Nam trong các năm 2020,
2021, 2022 và 2023 giảm sút đáng kể và thường xuyên duy trì ở mức thấp so với
giai đoạn trước. Nền kinh tế phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức to lớn
trong sản xuất kinh doanh; chuỗi cung ứng và tiêu thụ bị gián đoạn và đứt gãy;
áp lực lạm phát tăng cao và chi phí đầu vào lớn; tỷ lệ lao động thất nghiệp và
thiếu việc làm tăng lên; vấn đề an sinh xã hội nảy sinh nhiều phức tạp đòi hỏi
cần được giải quyết để đáp ứng nhu cầu đời sống nhân dân.
Đại dịch Covid-19 đã gây ra những tác động rất lớn tới hoạt động sản xuất
kinh doanh của các doanh nghiệp và tình trạng lao động, việc làm của người lao
động ở hầu hết các lĩnh vực, đặc biệt là kinh tế. Khi Covid-19 có diễn biến phức
tạp, hàng loạt hoạt động sản xuất - kinh doanh của các doanh nghiệp, gặp nhiều khó
khăn, số lượng doanh nghệp thành lập giảm, số doanh nghiệp tạm ngừng kinh
doanh hoặc giải thể, phá sản có xu hướng tăng mạnh. Một bộ phận doanh nghiệp
kinh doanh thua lỗ, không có hiệu quả, nên phải tạm ngừng kinh doanh hoặc kinh
doanh cầm chừng. Tỉ trọng các ngành công nghiệp và thương mại, dịch vụ giảm
sút. Thu hút nguồn đầu tư phát triển của khu vực ngoài nhà nước và khu vực đầu tư
trực tiếp nước ngoài (FDI) duy trì ở mức thấp so với giai đoạn trước.
Đến nửa sau năm 2022, dịch bệnh cơ bản đã được kiểm soát tốt nhưng để
nền kinh tế trở lại mức độ tăng trưởng nhanh, mạnh và ổn định, Việt Nam cần
phải có hệ thống chính sách khôi phục kinh tế kịp thời, phù hợp, khoa học và
quá trình tổ chức thực thi chính sách khôi phục kinh tế thực sự hiệu quả. Để ứng
1
phó với dịch bệnh, thúc đẩy phát triển sản xuất - kinh doanh, phục hồi kinh tế,
Bộ Chính trị, Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng
Chính phủ, các bộ, ban, ngành đã ban hành các chủ trương, chính sách và dần cụ
thể hóa thành những nhóm giải pháp từ cơ bản đến các biện pháp cụ thể nhằm
kịp thời từng bước tháo gỡ khó khăn, đưa nền kinh tế đất nước dần khôi phục trở
về quỹ đạo phát triển với tốc độ ổn định. Triển khai Kết luận số 24-KL/TW ngày
30 tháng 12 năm 2021 của Bộ Chính trị, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số
43/2022/QH15 ngày 11 tháng 01 năm 2022 về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ
chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, có những phương án thiết
thực, góp phần đưa nền kinh tế sớm vượt qua khó khăn, nhanh chóng bắt nhịp
với tiến trình phục hồi kinh tế toàn cầu, đồng thời tạo nền tảng và điều kiện
thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội cho cả giai đoạn 2021-2025 và định
hướng đến 2030, nâng cao hiệu quả, năng suất lao động, nâng cao năng lực nội
tại và tính tự chủ trong trung, dài hạn của nền kinh tế.
Thực hiện sự chỉ đạo thống nhất của Chính phủ đối với các cấp, các ngành,
các địa phương trong cả nước trong việc tập trung triển khai thực hiện Chương
trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, trong thời gian qua, huyện Đông Anh
- Hà Nội đã nỗ lực không ngừng nhằm thúc đẩy kiểm soát dịch bệnh, khôi phục
sự phát triển kinh tế - xã hội mạnh mẽ, hiệu quả. Đông Anh là huyện ngoại thành
năm ở cửa ngõ phía Bắc của Thủ đô. Với vị trí địa lý đặc biệt, huyện Đông Anh
có nhiều lợi thế để phát triển chủ lực ở lĩnh vực thương mại, dịch vụ và du lịch
nên khi dịch Covid-19 bùng phát, huyện đã gặp rất nhiều khó khăn thách thức,
kinh tế huyện bị ảnh hưởng khá nặng nề. Trong khi đó, theo Đề án đầu tư xây
dựng huyện thành quận vào năm 2025, Đông Anh sẽ tập trung quy hoạch phát
triển đô thị trở thành trung tâm dịch vụ, tài chính, thương mại giao dịch quốc tế;
trung tâm du lịch sinh thái và thể thao, vui chơi giải trí của Hà Nội.
Do đó, để giải quyết từng bước những khó khăn của nền kinh tế do đại
dịch đưa lại, từng bước khôi phục kinh tế, phấn đấu thực hiện mục tiêu đề án
đầu tư xây dựng huyện thành quận, Đảng bộ, chính quyền huyện Đông Anh đã
nỗ lực bám sát chỉ đạo của Chính phủ, Thành ủy, UBND Thành phố Hà Nội
2
trong thực hiện chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng kế
hoạch khôi phục, phát triển kinh tế thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu
quả dịch Covid-19 trên địa bàn huyện; chủ động thực hiện quyết liệt, đồng bộ
các chính sách, chương trình và giải pháp đề ra nhằm đạt được mục tiêu theo
đúng lộ trình đề ra. Thực hiện theo Kế hoạch hành động số 91/KH-UBND của
UBND Thành phố Hà Nội ngày 21/3/2022 về “Thực hiện Nghị quyết số 11/NQ-
CP ngày 30/01/2022 của Chính phủ về Chương trình phục hồi và phát triển kinh
tế - xã hội và triển khai Nghị quyết số 43/2022/QH15 của Quốc hội về chính
sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ chương trình”, Đảng bộ và Chính quyền huyện
Đông Anh đã thực hiện một cách triệt để và xác định mục tiêu cần hướng đến,
xây dựng các chương trình, giải pháp khôi phục kinh tế cụ thể nhằm hỗ trợ và
tháo gỡ kịp thời các khó khăn, phát triển trở lại các hoạt động sản xuất, kinh
doanh của người dân và doanh nghiệp trên địa bàn huyện; phấn đấu tạo được
trạng thái hoạt động tốt nhất, hiệu quả cao nhất cho nền kinh tế, giải quyết tốt và
đảm bảo các vấn đề phúc lợi, an sinh xã hội. Nhìn chung, những chính sách, giải
pháp của Nhà nước đã ban hành có sự kết hợp giữa chính sách tài chính, chính
sách tiền tệ và các chính sách hỗ trợ xây dựng cơ sở hạ tầng cùng các chính sách
khác. Các chính sách hỗ trợ là một vấn đề vô cùng quan trọng và thiết yếu trong
thực hiện mục tiêu khôi phục, phát triển kinh tế huyện Đông Anh nói riêng và
thành phố Hà Nội nói chung sau đại dịch Covid-19.
Với tất cả những lý do trên, em xin chọn đề tài “Thực hiện chính sách
khôi phục kinh tế ở huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội sau đại dịch Covid-19”
làm đề tài khóa luận tốt ngiệp của mình.
2. Tổng quan một số nghiên cứu có liên quan đến đề tài
Thực hiện chính sách khôi phục kinh tế là vấn đề mới được Nhà nước xây
dựng và ban hành rộng rãi trên nền tảng thực tiễn và các chính sách kinh tế trên
các lĩnh vực như nông nghiệp, công nghiệp, thương mại,dịch vụ,.. Điều đó đang
thu hút được sự quan tâm của nhiều nhà khoa học, nhà nghiên cứu trong và ngoài
nước. Vì vấn đề này còn mới, do đó, số lượng sách, công trình nghiên cứu được
công bố về mảng đề tài này khá hạn chế với các góc độ và phạm vi nghiên cứu
3
khác nhau.
* Nhóm công trình đề cập đến vấn đề phát triển kinh tế và thực hiện chính
sách phát triển kinh tế
- TS. Nguyễn Văn Cương (2021), “Thực trạng thể chế kinh tế thị trường
định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam và định hướng xây dựng, hoàn thiện
theo tinh thần văn kiện Đại hội XIII của Đảng” đã phân tích và tìm hiểu những
quan điểm của thể chế kinh tế thị trường mà Đảng Cộng Sản Việt Nam hướng
đến, giải pháp hoàn thiện những chính sách kinh tế thị trường cần áp dụng.
- Nguyễn Thị Mỹ Cảnh (2011), “Một số giải pháp phát triển kinh tế quận
Thanh Khê, thành phố Đà Nẵng” là luận văn thạc sĩ chuyên ngành kinh tế phát
triển. Trên cơ sở khái quát một số vấn đề cơ sở lý luận về phát triển kinh tế, luận
văn đã phân tích chi tiết thực trạng phát triển kinh tế của quận Thanh Khê, thành
phố Đà Nẵng trong 10 năm, từ năm 2000 ñến năm 2010 trên các phương diện cụ
thể như: tăng trưởng sản xuất, chuyển dịch cơ cấu kinh tế và thực trạng phát
triển các ngành kinh tế của huyện. Trên cơ sở đó, đánh giá chung và đánh giá
việc giải quyết mối quan hệ giữa phát triển kinh tế với giải quyết các vấn đề xã
hội, khẳng định những thành tựu đạt được cùng những hạn chế, khó khăn.
Chương 3 của luận văn tập trung đề xuất một số giải pháp phát triển kinh tế của
quận Thanh Khê, thành phố Đà Nẵng trong những năm tiếp theo;
- Đào Lan Phương (2012), “Chính sách tài chính đối với sự phát triển của
nông nghiệp, nông dân và nông thôn Việt Nam: Thực trạng và giải pháp”, đã
trình bày một số khái niệm tài chính trong nông nghiệp và sử dụng tài chính
trong phát triển nông nghiệp, nông thôn; bên cạnh đó, đưa ra một số giải pháp,
chính sách tài chính hữu ích có tác động mạnh đến nông nghiệp, nông dân và
nông thôn ở Việt Nam.
Các công trình trên chủ yếu đề cập đến vấn đề phát triển kinh tế và thực
hiện chính sách kinh tế trên một số ngành và lĩnh vực cụ thể. Các công trình đề
cập đến chính sách kinh tế và chính sách khôi phục kinh tế trong thời kỳ sau đại
dịch Covid - 19 còn rất ít được khai thác và phát triển.
* Nhóm các công trình đề cập đến ảnh hưởng của đại dịch Covid - 19 đến
4
kinh tế và chính sách khôi phục kinh tế sau đại dịch
- Nghiên cứu Đánh giá nhanh tác động của đại dịch COVID-19 tới doanh
nghiệp và người lao động trong một số ngành kinh tế chính: Ứng phó, điều
chỉnh và khả năng phục hồi của TS. Đỗ Quỳnh Chi thực hiện theo hợp đồng với
Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) tại Việt Nam là một công trình có ý nghĩa lý
luận và giá trị thực tiễn cao. Trên cơ sở những khảo sát thực tế được thực hiện
công phu, tỉ mỉ đối với các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh và người lao
động trong các ngành du lịch, điện tử, côn nghiệp dệt may, công nghiệp chế biến
hải sản,… tác giả công trình đã đưa ra những phân tích, đánh giá, lập luận chặt
chẽ về các ảnh hưởng sâu sắc của đại dịch Covid-19 đến nền kinh tế Việt Nam.
Trên cơ sở đó, công trình nghiên cứu cũng đồng thời làm rõ quá trình điều chỉnh
và ứng phó trước đại dịch với những những nhóm giải pháp cụ thể trước mắt và
nhóm giải pháp chiến lược lâu dài của doanh nghiệp và người lao động.
Trên nền tảng những mẫu khảo sát cụ thể, nghiên cứu đã phân tích chi tiết
quá trình điều chỉnh về lao động và các biện pháp ứng phó của các doanh nghiệp
trước tác động của dịch bệnh đưa lại, đưa ra triển vọng phục hồi đối với quá
trình sản xuất trong tương lai và đề xuất các hình thức hỗ trợ cho doanh nghiệp
nhằm giảm thiểu khó khăn, phục hồi sản xuất. Tương tự như vậy, đối với người
lao động, thông qua những khảo sát trực tiếp cụ thể, công trình nghiên cứu làm
rõ những tác động mạnh mẽ của làn sóng dịch bệnh đến vấn đề việc làm và thu
nhập của người lao động. Từ đó, đề xuất những biện pháp ứng phó của người
lao động và các giải pháp hỗ trợ người lao động vượt qua khó khăn, ổn định lao
đông sản xuất và cuộc sống. Để giảm tác động của khủng hoảng và hỗ trợ hơn
nữa sự phục hồi của doanh nghiệp và người lao động, nghiên cứu đề xuất một số
khuyến nghị và các giải pháp ngắn hạn, trung hạn và dài hạn trong tương lai.
- Bài viết Chính sách phục hồi kinh tế Việt Nam sau tác động của đại dịch
Covid-19 của TS. Phan Tiến Ngọc phân tích một cách sâu sắc những tác động
của đại dịch Covid-19 đến nền kinh tế Việt Nam trên tất cả các ngành và lĩnh
vực. Trên cơ sở đó, nghiên cứu đề xuất 06 nhóm chính sách cơ bản để có thêm
phương án ứng phó với đại dịch Covid-19 của Việt Nam và một số khuyến nghị
5
chính sách phục hồi kinh tế.
Tuy nhiên, các công trình đề cập đến những tác động của đại dịch Covid-
19 đến một địa phương cụ thể trong cả nước và việc thực hiện chính sách khôi
phục kinh tế sau đại dịch tại địa phương hầu như rất ít được khai thác và nghiên
cứu. Trên cơ sở kế thừa và phát huy những kết quả nghiên cứu của các tác giả,
nhà nghiên cứu, tác giả đề tài sẽ tiếp tục nghiên cứu sâu những tác động sâu sắc,
nặng nề của đại dịch Covid - 19 đến nền kinh tế Việt Nam nói chung và kinh tế
huyện Đông Anh nói riêng cũng như chính sách khôi phục kinh tế và quá trình
tổ chức thực hiện chính sách khôi phục kinh tế trên thực tiễn tại huyện Đông
Anh, thành phố Hà Nội trong thời kỳ hậu dịch bệnh Covid-19 để khẳng định
điểm mới của đề tài khóa luận.
3. Mục tiêu, nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục tiêu
Trên cơ sở phân tích những vấn đề lý luận cơ bản về thực hiện chính sách
khôi phục kinh tế và phân tích, đánh giá thực trạng việc thực hiện chính sách
khôi phục kinh tế tại huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội sau đại dịch Covid-19,
đề tài đề xuất một số giải pháp nhằm tăng cường việc thực hiện chính sách khôi
phục kinh tế ở huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội sau đại dịch.
3.2. Nhiệm vụ
- Hệ thống hóa và phân tích một số vấn đề lý luận cơ bản về việc thực
hiện chính sách khôi phục kinh tế.
- Phân tích thực trạng thực hiện chính sách khôi phục kinh tế tại huyện
Đông Anh, thành phố Hà Nội sau đại dịch Covid-19.
- Đánh giá về kết quả thực hiện chính sách khôi phục kinh tế tại huyện
Đông Anh, thành phố Hà Nội sau đại dịch Covid-19
- Định hướng và đề xuất một số giải pháp tăng cường thực hiện chính
sách khôi phục kinh tế ở huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội sau đại dịch
Covid-19.
4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
6
- Đối tượng nghiên cứu của khóa luận là thực trạng quá trình triển khai
thực hiện chính sách khôi phục kinh tế tại huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội
sau đại dịch Covid - 19.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi nội dung: Khóa luận tiếp cận theo hướng quy trình thực hiện
chính sách, cụ thể là thực hiện chính sách khôi phục kinh tế ở huyện Đông Anh,
thành phố hà Nội sau đại dịch Covid - 19.
- Phạm vi không gian: Khóa luận nghiên cứu vấn đề thực hiện chính sách
khôi phục kinh tế trên đia bàn huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội.
- Phạm vi thời gian: Khóa luận tập trung nghiên cứu việc thực hiện chính
sách khôi phục kinh tế trên đia bàn huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội trong
các năm từ năm 2020 đến nay.
5. Phương pháp nghiên cứu
5.1. Phương pháp luận
Khóa luận được thực hiện dựa trên cơ sở các quan điểm, chủ trương,
đường lối, nghị quyết của Đảng và các chính sách, văn bản pháp luật, văn bản
chỉ đạo của Nhà nước về thực hiện chính sách kinh tế và khôi phục kinh tế.
5.2. Phương pháp nghiên cứu cụ thể
- Phương pháp tổng hợp kết hợp với phương pháp thu thập dữ liệu được
sử dụng nhằm tổng hợp, chọn lọc, nghiên cứu các bài viết, công trình và tài liệu
liên quan đến đề tài khóa luận. Từ đó, đưa ra các khái quát cơ bản làm cơ sở lý
luận cho vấn đề nghiên cứu.
- Phương pháp phân tích đựợc sử dụng chủ yếu để phân tích thực trạng
thực hiện chính sách khôi phục kinh tế tại huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội
sau đại dịch Covid-19.
- Phương pháp thống kê và phân tích, đánh giá được sử dụng để hệ thống
hóa và xử lí các dữ liệu thứ cấp thu thập được, từ đó đưa ra những đánh giá cơ
bản về thực trạng việc thực hiện chính sách khôi phục kinh tế tại huyện Đông
Anh, thành phố Hà Nội sau đại dịch Covid-19.
- Phương pháp so sánh: so sánh giá trị sản xuất các lĩnh vực thuộc ngành
7
kinh tế qua các năm.
- Phương pháp logic: thông qua các phương pháp, số liệu, nội dung tìm ra
mối liên hệ giữa các vấn đề;
6. Đóng góp mới của đề tài
- Đề tài sẽ dần làm rõ một số vấn đề lý luận cơ bản về chính sách khôi
phục kinh tế và thực hiện chính sách khôi phục kinh tế.
- Đánh giá tình hình, thực trạng thực hiện chính sách khôi phục kinh tế
trên địa bàn huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội sau đại dịch Covid-19.
- Đề xuất một số phương hướng và giải pháp bảo đảm việc thực hiện hiệu
quả chính sách khôi phục kinh tế và nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách khôi
phục kinh tế trên địa bàn huyện Đông Anh trong thời gian tới.
7. Cấu trúc đề tài
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, khóa luận
tốt nghiệp gồm có 3 chương, cụ thể như sau:
Chương 1: Cơ sở lý luận về thực hiện chính sách khôi phục kinh tế
Chương 2: Thực trạng thực hiện chính sách khôi phục kinh tế tại huyện
Đông Anh, thành phố Hà Nội sau đại dịch Covid-19
Chương 3: Một số giải pháp nhằm tăng cường thực hiện chính sách khôi
8
phục kinh tế tại huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội sau đại dịch Covid-19.
PHẦN NỘI DUNG
CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THỰC HIỆN
CHÍNH SÁCH KHÔI PHỤC KINH TẾ
1.1. Một số khái niệm cơ bản về thực hiện chính sách khôi phục kinh tế
1.1.1. Khái niệm chính sách và chính sách kinh tế - xã hội
1.1.1.1. Khái niệm chính sách
Chính sách được hiểu là các phương thức hành động của một chủ thể
nhằm mục tiêu khẳng định và thực hiện giải quyết những vấn đề lặp đi lặp lại
của xã hội. Đó là một tập hợp các hoạt động có mối liên quan với nhau khá chặt
chẽ, được lựa chọn và quyết định thực hiện, nhằm đạt được những mục tiêu nhất
định [16].
Về cơ bản, theo quan niệm phổ biến nhất, chính sách “là giải pháp cùng
các biện pháp cụ thể thực hiện giải pháp ấy được một chủ thể quyền lực lựa
chọn và thể hiện bằng văn bản có giá trị pháp lý nhằm điều chỉnh hành vi của
xã hội hoặc cộng đồng để giải quyết một hoặc một số vấn đề lớn liên quan đến
nhiều đối tượng trong một giai đoạn xác định” [5].
1.1.1.2. Khái niệm chính sách kinh tế - xã hội
Chính sách kinh tế - xã hội là tổng thể các quan điểm, tư tưởng, các giải
pháp và công cụ mà nhà nước sử dụng để tác động lên các đối tượng (khách thể
quản lý) nhằm thực hiện những mục tiêu nhất định.
Chính sách kinh tế - xã hội có một số đặc trưng cơ bản sau:
Thứ nhất, chính sách kinh tế - xã hội là hành động can thiệp của nhà nước
nhằm giải quyết một vấn đề có tầm ảnh hưởng rộng, mang tính bức xúc trong
đời sống xã hội.
Thứ hai, chính sách kinh tế - xã hội thường hướng vào việc giải quyết
những mục tiêu bộ phận, có thể mang tính dài hạn, trung hạn hoặc ngắn hạn,
nhưng phải hướng vào việc thực hiện những mục tiêu chung, mang tính tối cao
9
của đất nước.
Thứ ba, chính sách kinh tế - xã hội không chỉ thể hiện mục tiêu, ước vọng
của các nhà hoạch định chính sách, mà còn bao gồm những phương thức, công
cụ thực hiện những mục tiêu trên.
Thứ tư, chính sách kinh tế - xã hội không phải bao giờ cũng đáp ứng được
lợi ích của tất cả các chủ thể.
Thứ năm, chính sách kinh tế - xã hội được Nhà nước đề ra nhằm phục vụ
lợi ích chung của nhiều người hoặc của xã hội.
1.1.2. Khái niệm chính sách kinh tế và chính sách khôi phục kinh tế
1.1.2.1. Khái niệm chính sách kinh tế
Chính sách kinh tế được hiểu là các sách lược, hoạt động của Nhà nước,
Chính phủ tác động đến nền kinh tế quốc gia theo một định hướng và lộ trình
cụ thể trong một thời gian xác định nhằm mục tiêu điều tiết các mối quan hệ
kinh tế và tạo động lực phát triển kinh tế. Những chính sách này được hoạch
định, xây dựng và triển khai thực hiện nhằm đạt được các mục tiêu kinh tế của
một quốc gia.
Mục tiêu chung của các chính sách kinh tế bao gồm: (1) Các mục tiêu
kinh tế chung và cơ bản như tăng trưởng kinh tế đáng kể và liên tục, ổn định giá
cả (ổn định giá trị tiền tệ), giảm tỷ lệ thất nghiệp và cân bằng cán cân thanh toán;
(2) Các mục tiêu xã hội của kinh tế như công bằng xã hội, an toàn xã hội và tiến
bộ xã hội; (3) Các mục tiêu cải thiện cơ cấu ngành, cơ cấu lãnh thổ, cơ cấu kết
cấu hạ tầng, cơ cấu các thành phần kinh tế.
1.1.2.2. Khái niệm chính sách khôi phục kinh tế
Chính sách khôi phục kinh tế là một bộ phận của hệ thống chính sách
chung, chủ yếu nhằm mục tiêu khôi phục mức độ tăng trưởng ổn định và sức
cạnh tranh của nền kinh tế. Các chính sách khôi phục kinh tế do Nhà nước đề
ra, không chỉ định hướng mục tiêu, đề ra giải pháp mà còn đề xuất các phương
án huy động nguồn lực thực hiện hỗ trợ. Những vấn đề thiết yếu mà các chính
sách khôi phục kinh tế hướng tới như: hỗ trợ những lĩnh vực bị ảnh hưởng bởi
dịch bệnh, những đối tượng gặp khó khăn (người nghèo, công nhân, người lao
10
động,...), thiết kế thủ tục tiếp nhận gói hỗ trợ tài khóa, tiền tệ, tín dụng cho
doanh nghiệp,người dân, tăng trưởng bảo đảm chất lượng, năng suất lao
động,…Chính sách khôi phục kinh tế được xây dựng từ yếu tố trợ giúp các
doanh nghiệp, từ đó có điều kiện phát triển và tăng năng suất lao động, tạo việc
làm cho nhân lực doanh nghiệp.
Chính sách khôi phục kinh tế sau đại dịch Covid-19 là tổng thể các quyết
định, mục tiêu, giải pháp nhằm tạo điều kiện thuận lợi phục hồi nền kinh tế phát
triển trở lại và giải quyết những vướng mắc của kinh tế sau đại dịch Covid-19.
Chính sách khôi phục kinh tế của Nhà nước sau đại dịch Covid-19 làm
cho vòng quay của kinh tế trở lại ổn định như trước đây, nền kinh tế có điều kiện
phục hồi và phát triển hơn, tăng trưởng kinh tế phục hổi và ổn định, người lao
động được đảm bảo về vấn đề việc làm, vượt qua khó khăn do hậu quả dịch
bệnh đưa lại. Mặt khác, các chính sách khôi phục kinh tế cũng góp phần huy
động mọi nguồn lực của các cá nhân, tổ chức và của doanh nghiệp tư nhân, Nhà
nước tham gia vào quá trình sản xuất kinh doanh nhằm hướng tới mục tiêu khôi phục
mức độ tăng trưởng, phát triển và sức cạnh tranh của nền kinh tế quốc dân.
1.1.3. Khái niệm thực hiện chính sách khôi phục kinh tế
1.1.3.1. Khái niệm thực hiện chính sách kinh tế - xã hội
Về cơ bản, tổ chức thực hiện chính sách kinh tế - xã hội là toàn bộ quá trình
hoạt động của các chủ thể theo các cách thức khác nhau nhằm hiện thực hóa nội dung
kinh tế - xã hội một cách hiệu quả. Thực hiện chính sách kinh tế - xã hội là giai đoạn
đưa chính sách đó vào thực tiễn đời sống.
1.1.3.2. Khái niệm thực hiện chính sách khôi phục kinh tế
Thực hiện chính sách khôi phục kinh tế là quá trình đưa chính sách khôi phục
kinh tế củ a Nhà nước vào thực tiễn thông qua các văn bản pháp luật, chủ trương nhằm
khôi phục, phát triển kinh tế và đạt được các mục tiêu kinh tế đã đặt ra.
Thực hiện chính sách khôi phục kinh tế là toàn bộ quy trình chuyển đổi từ ý
tưởng, xây dựng cách thức giải pháp khôi phục nền kinh tế của chủ thể chính sách là
Đảng, Nhà nước, Chính phủ và các cơ quan chuyên môn có thẩm quyền nhằm đạt
được mục tiêu khôi phục kinh tế, ổn định xã hội. Mục tiêu chính sách hướng đến nhằm
11
khôi phục kinh tế, kích thích sản xuất, ổn định xuất nhập khẩu và đầu tư, thúc đẩy các
lĩnh vực quan trọng của nền kinh tế, phấn đấu tăng trưởng thu nhập, đảm bảo
vấn đề việc làm cho người lao động.
Việc đề ra chính sách khôi phục kinh tế của Nhà nước sau đại dịch Covid-
19 đã là một quyết sách hữu ích trong bối cảnh nền kinh tế chịu tác động sâu sắc
bởi đại dịch. Thực hiện chính sách này sẽ góp phần hiện thực hóa những ý
tưởng, giải pháp thúc đẩy sự tăng trưởng, phát triển nền kinh tế, tạo những điều
kiện thuận lợi để phục hồi và phát triển sản xuất trở lại, ổn định tình hình kinh tế
- xã hội.
1.2. Mục tiêu, nội dung và công cụ thực hiện chính sách khôi phục kinh tế
1.2.1. Mục tiêu
Cơ sở của việc hoạch định và thực hiện chính sách khôi phục kinh tế xuất
phát trên cơ sở những tác động sâu sắc của đại dịch Covid-19 đến nền kinh tế và
mọi lĩnh vực liên quan. Do đó, các chính sách khôi phục kinh tế được đưa ra đều
hướng đến mục tiêu chung lớn nhất là nhằm phục hồi, phát triển nhanh hoạt động
sản xuất, kinh doanh, thúc đẩy các động lực khôi phục tăng trưởng kinh tế; tăng
trưởng thu nhập bình quân đầu người (GDP); đảm bảo việc làm cho người lao
động, giảm tỉ lệ thất nghiệp; ổn định giá cả (ổn định giá trị tiền tệ) hỗ trợ dòng tiền
và tạo thuận lợi cho doanh nghiệp,… Về cơ bản, các chính sách khôi phục kinh tế
của Nhà nước đều hướng đến mục tiêu phục hồi kinh tế, đưa kinh tế vượt qua khó
khăn, tạo những điều kiện thuận lợi để khôi phục và phát triển kinh tế sau dịch
bệnh Covid-19.Để đạt được mục tiêu chung này, việc thực hiện chính sách khôi
phục kinh tế cần hướng đến đảm bảo hoàn thành các mục tiêu cụ thể sau:
- Thực hiện mục tiêu khôi phục sản xuất và tăng trưởng sản xuất, phục
hồi, phát triển kinh tế - xã hội. Xây dựng, hoàn thiện thể chế và tổ chức thi hành
pháp luật. Thay đổi cơ cấu nền kinh tế theo hướng đi lên gắn với việc tăng
trưởng, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh
tế; tạo nền tảng phát triển kinh tế số, xã hội số.
- Phát triển nhanh, đồng bộ và hiện đại hệ thống kết cấu hạ tầng. Thúc đẩy
phát triển liên kết vùng, khu kinh tế trọng điểm và phát triển đô thị, kinh tế đô
12
thị, đẩy nhanh hơn nữa tiến độ lập, phê duyệt các quy hoạch.
- Nâng cao hơn nữa chất lượng giáo dục và đào tạo, phát triển nguồn nhân
lực gắn với đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, ứng dụng công nghệ, đổi mới sáng tạo.
- Phát triển một nền văn hóa đa dạng và hài hòa và phù hợp với phát triển
kinh tế, xã hội; thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội; tiếp tục phát huy hơn nữa
giá trị văn hóa, con người Việt Nam.
- Quản lý, sử dụng hiệu quả đất đai và các nguồn tài nguyên; tăng cường
công tác bảo vệ môi trường; chủ động phòng, chống thiên tai, thích ứng với biến
đổi khí hậu.
1.2.2. Nội dung thực hiện chính sách khôi phục kinh tế
Nhà nước đề ra chính sách khôi phục kinh tế dựa trên cơ sở căn cứ vào
đường lối, chủ trương và định hướng phát triển đất nước của Đảng. Chính sách
khôi phục kinh tế của Nhà nước sau đại dịch Covid -19 được đề cập đến một
cách hệ thống và cụ thể thông qua các Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội; kế
hoạch trung hạn, ngắn hạn; quy hoạch; các chương trình mục tiêu; các dự án.
Nội dung chủ yếu của chính sách khôi phục kinh tế được thể hiện trên một
số vấn đề cốt lõi như sau:
- Chính sách tài chính: bao gồm các vấn đề cơ bản về chính sách miễn,
giảm thuế (giảm thuế giá trị gia tăng đối với một số loại hàng hóa, dịch vụ).
- Chính sách đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng: Là hệ thống các quan điểm,
các nguyên tắc, công cụ và giải pháp mà chính quyền áp dụng nhằm đảm bảo
cung cấp đầy đủ, có hiệu quả các dịch vụ cơ sở hạ tầng cho quá trình phát triển
kinh tế ở địa phương. Các hoạt động chủ yếu như: tăng chi đầu tư phát triển từ
nguồn ngân sách nhà nước trong các lĩnh vực y tế; an sinh xã hội và lao động,
việc làm; đầu tư hỗ trợ doanh nghiệp, hộ kinh doanh; đầu tư phát triển kết cấu hạ
tầng.
- Chính sách tiền tệ - tín dụng: Là tổng hợp các chính sách, quan điểm,
các nguyên tắc, công cụ và giải pháp mà chính quyền áp dụng để đảm bảo cung
cấp nguồn tài chính ưu đãi cho các tổ chức, cá nhân hoạt động kinh tế.
- Chính sách đào tạo nhằm hỗ trợ phát triển nguồn nhân lực.
13
- Chính sách phát triển đồng bộ các loại thị trường.
1.2.3. Công cụ thực hiện chính sách khôi phục kinh tế
1.2.3.1. Công cụ pháp luật
Pháp luật được xem là công cụ cơ bản, quan trọng góp phần điều chỉnh
các quan hệ kinh tế và thực hiện chính sách kinh tế. Các quy định của Nhà nước
về chính sách kinh tế chính là cơ sở cho quá trình thực hiện chính sách khôi
phục kinh tế của các chủ thể.
1.2.3.2. Công cụ kinh tế
Những công cụ kinh tế là ngân sách và hệ thống đòn bẩy và khuyến
khích kinh tế như thuế, lãi suất, giá cả, tiền lương, tiền thưởng, bảo hiểm, tỷ
giá hối đoái,…
1.2.3.3. Công cụ hành chính - tổ chức
Công cụ hành chính - tổ chức là các hình thức tổ chức, bộ máy và đội ngũ
cán bộ, công chức; đồng thời, là các kế hoạch, quy hoạch của nhà nước và hệ
thống các văn bản quy phạm pháp luật. Khi xây dựng kế hoạch,sẽ định hướng
giải quyết, các mục tiêu cần đạt được,việc thực hiện và công cụ quan trọng để
thực hiện chính sách kinh tế. Hệ thống kế hoạch của nhà nước bao gồm:
- Chiến lược phát triển kinh tế: Là kế hoạch có thời gian thực hiện từ 10
năm trở lên. Đây là hình thức kế hoạch có tác dụng định hướng sự phát triển
kinh tế-xã hội.
- Các kế hoạch trung hạn (thường là kế hoạch 5 năm) để cụ thể hoá các
mục tiêu, giải pháp được lựa chọn trong mỗi chính sách,chiến lược,ở đây là
Chiến lược phát triển kinh tế-xã hội. Kế hoạch trung hạn là loại kế hoạch rất
quan trọng, gần với thực tiễn. Mỗi kế hoạch trung hạn được thực hiện là một giải
pháp để thực hiện các mục tiêu của Chiến lược phát triển kinh tế-xã hội.
- Các kế hoạch ngắn hạn (kế hoạch hàng năm): là sự cụ thể hoá nhiệm vụ
phát triển kinh tế xã hội của các kế hoạch trung hạn theo từng năm, dựa vào kết quả
nghiên cứu làm căn cứ cho việc xây dựng kế hoạch ,đưa ra giải pháp sao cho phù
hợp với điều kiện của năm kế hoạch.
- Quy hoạch: là tổng thể các mục tiêu và sự bố trí, sắp xếp các nguồn lực
14
để thực hiện mục tiêu của các kế hoạch, nhất là các kế hoạch dài hạn.
- Các chương trình mà mục tiêu hướng đến: được xây dựng nhằm xác định
đồng bộ các mục tiêu, các chính sách, các bước cần tiến hành, các nguồn lực cần sử
dụng để thực hiện một quyết sách lớn của nhà nước trong một lĩnh vực nhất định
- Các dự án: nhằm triển khai, thực thi các chương trình mục tiêu.
1.2.3.4. Công cụ kinh tế nhà nước
Trong nền kinh tế thị trường hiện đại, kinh tế nhà nước có vai trò quan
trọng như: cung ứng hàng hoá công cộng mà thành phần kinh tế tư nhân không
muốn làm hoặc không có khả năng thực hiện; các lĩnh vực kinh tế kém hiệu quả
nhưng cần thiết cho nền kinh tế... Ở Việt Nam, kinh tế nhà nước còn là công cụ
quan trọng mà nhà nước sử dụng để định hướng nền kinh tế đi lên chủ nghĩa xã
hội. Kinh tế nhà nước bao gồm những cơ sở kinh tế, các nguồn của cải thuộc sở
hữu nhà nước. Kinh tế nhà nước bao gồm: Ngân sách nhà nước; các nguồn tài
nguyên thiên nhiên; nguồn dự trữ quốc gia; các công trình kết cấu hạ tầng;…
1.2.3.5. Các công cụ tuyên truyền, giáo dục
Các công cụ tuyên truyền, giáo dục là hệ thống thông tin đại chúng, hệ
thống thông tin chuyên biệt, hệ thống giáo dục, hệ thống các tổ chức chính trị,
xã hội và đoàn thể.
1.3. Chủ thể thực hiện chính sách khôi phục kinh tế
Các chủ thể triển khai trước hết và quan trọng nhất là các cơ quan hành
chính nhà nước cùng với các công chức của các cơ quan đó. Các chủ thể tham gia
thực hiện chính sách khôi phục kinh tế gồm: các cơ quan nhà nước, các tổ chức
kinh tế, các tổ chức chính trị - xã hội và các đối tượng thụ hưởng của chính sách.
Để kịp thời tháo gỡ các vướng mắc, tiếp tục đẩy nhanh hiệu quả của chính
sách khôi phục kinh tế, Đảng và Chính phủ đã giao nhiệm vụ cho các Bộ, ban,
ngành, địa phương thực hiện nghiêm túc các chỉ thị, giải pháp đề ra do Chính
phủ cho chính sách khôi phục kinh tế. Thực hiện chính sách khôi phục kinh tế ở
nước ta được thực hiện theo 3 cấp:
- Cấp Trung ương gồm: Chính phủ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Công
thương và các bộ ngành có liên quan chịu trách nhiệm thực ban hành các văn
15
bản dưới luật hướng dẫn thực hiện các quy định, các tiêu chí, cơ chế chính
sách,…để thực hiện chính sách khôi phục kinh tế. Theo Mục 2 Nghị quyết
130/NĐ-CP năm 2022, Chính phủ giao những nhiệm vụ cơ bản và liên quan trực
tiếp tới chính sách khôi phục kinh tế cho các Bộ, ban, ngành, đoàn thể.
+ Bộ Kế hoạch và Đầu tư có những quyết định đúng đắn lãnh đạo và phối
hợp với các cơ quan trực thuộc thực hiện rà soát, tổng hợp danh mục dự án đã
hoàn thiện thủ tục đầu tư trình lên Chính phủ và Quốc hội xem xét và cho ý
kiến. Đồng thời, hoàn thành những nhiệm vụ, dự án, phương án bố trí vốn theo
chỉ đạo của Chính phủ. Khi có phương án bố trí vốn phù hợp, cần xây dựng
phương án điều chỉnh nguồn vốn đầu tư công trong Kế hoạch đầu tư công trong
các giai đoạn 2021-2025.
+ Bộ y tế triển khai các Chương trình y tế cộng đồng, bảo đảm phù hợp,
hiệu quả, phân bổ vốn theo chỉ đạo của Chính phủ.
+ Bộ Giáo dục và Đào tạo có những quyết định chiến lược, trình Chính
phủ xem xét, quyết định về đổi mới môi trường đào tạo, nâng cao chất lượng
giáo dục - đào tạo, giúp học sinh cải thiện việc học, khắc phục tình trạng hổng
kiến thức của học sinh.
+ Bộ Tài chính xây dựng dự thảo về việc gia hạn thời hạn nộp thuế thu
nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân, thuế giá trị gia tăng, thuế tiêu thụ đặc
biệt và tiền thuê đất.
+ Các Bộ, cơ quan, địa phương khẩn trương triển khai và phê duyệt Quyết
định đầu tư và chuẩn bị các điều kiện cần thiết để triển khai thực hiện các dự án
đầu tư bảo đảm chất lượng, đúng thời hạn.
- Cấp tỉnh, thành phố (trực thuộc trung ương), Sở Kế hoạch và Đầu tư và
các sở có liên quan trên địa bàn tham mưu xây dựng kế hoạch, hướng dẫn tổ
chức thực hiện các chính sách trên địa bàn.
- Cấp huyện, xã: Phòng Lao động - Thương binh và xã hội (cơ quan
thường trực), phòng Kinh tế, Ban Kinh tế - xã hội cùng các phòng, ban hỗ trợ
các công việc khác nhau để phục hồi kinh tế, giúp ban chỉ đạo huyện và ủy ban
nhân dân huyện tổ chức triển khai và thực hiện chính sách.
16
Cùng sự giúp đỡ của các cơ quan hành chính Nhà nước có thẩm quyền
còn có sự tham gia tích cực của các tổ chức chính trị xã hội, quần chúng trên cơ
sở pháp luật quy định, kết hợp cùng các cơ quan chức năng tham gia giám sát,
vận động các nguồn lực và cùng nhân dân để thực hiện chính sách khôi phục
kinh tế,phục hồi sản xuất,kinh doanh,việc làm cho nhân dân,người lao
động,người yếu thế,.. các tổ chức phi chính phủ, các doanh nghiệp, nhà máy,
công xưởng, trang trại tuy cũng bị ảnh hưởng nặng nề do dịch bệnh Covid-19
gây ra nhưng cũng góp phần giải quyết sản xuất kinh doanh cho người lao động
và địa phương.
Chủ thể hưởng thụ: đó là mọi người dân với mục đích cuối cùng là phục
hồi, phát triển nhanh hoạt động sản xuất, kinh doanh, thúc đẩy các động lực tăng
trưởng, tăng trưởng thu nhập bình quân đầu người,nâng cao đời sống vật chất
của nhân dân.
1.4. Quy trình thực hiện chính sách khôi phục kinh tế
Mỗi một bước trong tổ chức thực hiện điều cần có sự đầu tư nghiêm túc,
không quá coi trọng bước này xem thường bước kia, nó có sự liên kết chặt chẽ
và tương hỗ lẫn nhau.
Bước 1. Xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện chính sách khôi phục kinh tế
Việc xây dựng kế hoạch và triển khai thực hiện chính sách khôi phục
kinh tế từ cấp trung ương đến cấp địa phương là quá trình tổ chức thực thi chính
sách công phức tạp, diễn ra trong một thời gian dài, liên quan đến nhiều cấp,
nhiều ngành, nhiều đối tượng.Tuy chính sách khôi phục kinh tế mới được ban
hành được đưa vào thực hiện mới đây,cho nên việc thực hiện chính sách khôi
phục kinh tế cần đảm bảo từ khâu lập kế hoạch cụ thể, chất lượng của các bản kế
hoạch cần có tính khả thi, phù hợp với thực tiễn,nhu cầu của đối tượng thụ
hưởng, tăng cường khả năng kiểm soát và điều chỉnh kịp thời đảm bảo cho chính
sách được thực hiện nhanh chóng với hiệu quả cao. Sau quá trình xây dựng hoàn
thiện sơ bộ kế hoạch, thảo luận, đánh giá thông qua và ban hành chính thức
được mọi người chấp nhận thực hiện để đem vào thực tiễn đời sống. Khi đưa
vào thực tiễn đời sống, những quyết định của Nhà nước được cụ thể hóa bằng
17
nhiều kế hoạch, chương trình thiết thực để cả người lãnh đạo và cả người dân
đều hiểu và dễ dàng áp dụng.
Bước 2. Phổ biến, tuyên truyền chính sách khôi phục kinh tế
Các chính sách được ban hành phải phổ biến, tuyên truyền tới mọi đối tượng
chính sách và mọi người dân tham gia thực thi hiểu rõ về nội dung, yêu cầu, mục
đích của chính sách. Mọi người có thể áp dụng trong từng hoàn cảnh,hiểu được
quyền và nghĩa vụ của người thụ hưởng chính sách về tính khả thi của chính
sách…cũng như khơi gợi được tính tự giác của mỗi người thực hiện theo.
Bước 3. Phân công, phối hợp thực hiện chính sách khôi phục kinh tế
Để thực hiện chính sách khôi phục kinh tế cần có sự phân công,phối hợp của
các cơ quan, đơn vị tổ chức thực hiện.Chính sách khôi phục kinh tế được đưa ra và
thực hiện trên cả nước sau đại dịch Covid-19 nhưng việc thực hiện được mỗi
tỉnh,thành áp dụng,hoạch định theo những quyết định chung để phân cho các quận,
huyện thực hiện theo điều kiện,hiện trạng địa phương mình.Các hoạt động thực
hiện theo không gian và thời gian, chúng đan xen nhau, thúc đẩy hoặc kìm hãm
nhau.
Để thực hiện chính sách nói chung hay chính sách khôi phục kinh tế có
hiệu quả cần phải tiến hành phân công, phối hợp giữa các cơ quan quản lý
ngành, các cấp chính quyền địa phương, làm rõ các thành phần tham gia thực thi
chính sách và quá trình thực hiện ảnh hưởng đến mục tiêu chính sách.Lúc thực
hiện,phải có sự phân công cho cơ quan có chuyên môn chủ trì công việc đặc thù
và các tổ chức liên quan phối hợp thực hiện hỗ trợ những mảng khác nhau của
công việc.Ví dụ:trong chính sách khôi phục kinh tế có những vấn đề liên quan
đến xây dựng cơ sở hạ tầng ở huyện,cần có sự phân công,phối hợp của các
phòng như Phòng Kinh tế, Ban Kinh tế-Xã hội, Phòng Quản lý đô thị, Phòng Tài
chính-Kế hoạch,…Hoạt động phân công, phối hợp diễn ra theo tiến trình thực
hiện chính sách khôi phục kinh tế một cách chủ động,không cứng nhắc,tùy theo
thực trạng mà ứng biến để duy trì chính sách khôi phục kinh tế được sự ổn định,
nâng cao hiệu lực, hiệu quả.
Bước 4. Đôn đốc quá trình thực hiện chính sách khôi phục kinh tế
18
Trong quá trình thực hiện, các cơ quan chuyên nhiệm,giữ vai trò
chính,thường xuyên phải đôn đốc thực hiện chính sách nhằm làm cho các chủ
thể tham gia thực hiện nâng cao ý thức trách nhiệm trong thực hiện,thúc đẩy các
chủ thể nỗ lực nhiều hơn để hoàn thành nhiệm vụ.Đồng thời,phòng chống những
hành vi vi phạm quy định trong thực hiện,khắc phục và vượt qua khó khăn,bắt
kịp tiến độ đề ra.
Bước 5. Đánh giá, tổng kết thực thi chính sách khôi phục kinh tế
Tổ chức thực thi, đánh giá chính sách khôi phục kinh tế được tiến hành
qua từng thời kỳ, liên tục khi thời gian chính sách còn thực hiện và sau khi thực
hiện. Sau khi người hoạch định đưa ra kế hoạch, người thực hiện, người đánh
giá có thể đánh giá từng phần hay toàn bộ kết quả thực thi chính sách khôi phục
kinh tế trong giai đoạn đánh giá, tổng kết, trong đó đánh giá toàn bộ được thực
hiện sau khi kết thúc chính sách. Đánh giá, tổng kết trong giai đoạn tổ chức thực
hiện chính sách khôi phục kinh tế để xem xét, rút ra kết luận về chỉ đạo - điều
hành và đảm bảo việc chấp hành chính sách của các đối tượng thực thi chính
sách và đối tượng thụ hưởng chính sách. Đối tượng được xem xét, đánh giá tổng
kết sau khi chỉ đạo điều hành thực thi chính sách khôi phục kinh tế là các cơ
quan Nhà nước từ Trung ương đến địa phương. Ngoài ra, chính quyền địa
phương đề xuất sáng kiến về chính sách theo nguyện vọng của người dân tại địa
phương sao cho phù hợp với điều kiện thực tế.
Ý thức chấp hành những quy định về thiết chế pháp luật do cơ quan Nhà
nước có thẩm quyền ban hành và sự hưởng ứng với mục tiêu chính sách là thước
đo kết quả thực thi chính sách khôi phục kinh tế nhằm thực hiện mục tiêu chính
sách trong từng điều kiện cụ thể về kinh tế xã hội, không gian và thời gian.
Quy trình thực hiện chính sách: Việc thực hiện chính sách khôi phục kinh
tế của huyện Đông Anh nói riêng và thực thi chính sách công nói chung cần phải
tuân theo các quy trình thực thi chính sách công và phải được đánh giá quy trình
thực hiện chính sách đó. Cần đánh giá mức độ đạt được, đã hoàn thiện và chưa
làm được,chỉ ra nguyên nhân,tìm cách tháo gỡ và đúc rút kinh nghiệm cho công
tác thực hiện các chính sách khác. Bước thực thi này để đề cao vai trò, trách
19
nhiệm cá nhân, đơn vị chủ trì, mức độ tham gia của các đơn vị và các đối tượng
thụ hưởng. Đây là quá trình quan trọng thống kê những mặt làm được và tìm ra
những việc chưa làm được của quy trình để rút ra bài học kinh nghiệm cho
những chương trình, kế hoạch tiếp theo được hiện tốt hơn.
1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến thực hiện chính sách khôi phục kinh tế
Trong năm 2020, đại dịch Covid-19 đã làm đứt gãy các chuỗi cung ứng,
gia tăng rủi ro tài chính đưa kinh tế Việt Nam vào vòng suy giảm. Các yếu tố
ảnh hưởng đến việc đưa ra các chính sách khôi phục kinh tế sau dịch được Đảng
và Nhà nước chú trọng.
1.5.1. Yếu tố khách quan
Thứ nhất, ta có thể nói đến là tình hình quan hệ kinh tế quốc tế, điều này
được dự báo sẽ có nhiều diễn biến khó lường. Năm 2022,là năm có nhiều biến
động trên trường quốc tế,các khu vực đều có sự xáo trộn ảnh hưởng đến quan hệ
kinh tế thế giới. Gần đây nhất, có thể kể đến sự xung đột giữa Nga-Ukraine. Cuộc
xung đột này đã gây áp lực lớn lên kinh tế toàn cầu. Đầu tiên, là áp lực từ giá nhiên
liệu,giá xăng,dầu thô,giá khí đốt tăng lên hàng giờ. Tiếp đến, áp lực lạm phát ngày
một lớn chủ yếu vì sự gián đoạn chuỗi cung cứng do cuộc xung đột gây ra.
Thứ hai, dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp, khó lường, luôn tiềm ẩn
nguy cơ bùng phát. Việc triển khai vaxin phòng bệnh, bảo đảm an sinh xã
hội,giữ ổn định kinh tế,bảo đảm việc làm là thách thức đối với cả quốc gia, các
hãng lớn và các bên liên quan.Việt Nam đã từng bị tác động nặng nề bởi dịch
bệnh Covid-19 trên mọi lĩnh vực,đời sống xã hội,nay phải phục hồi lại thương
mại,dịch vụ,công nghiệp,…và nền kinh tế đất nước, đồng thời,luôn sẵn sàng
triển khai biện pháp ứng phó với dịch bệnh.
Thứ ba, các tổ chức quốc tế,các quốc gia tham gia xây dựng các chính
sách để hỗ trợ phòng chống dịch bệnh và triển khai các gói hỗ trợ kinh tếCác tổ
chức quốc tế như: Ngân hàng thế giới (WB),Hiệp hội Phát triển quốc tế (IDA),
Nghiệp đoàn Tài chính quốc tế (IFC),Quỹ Tiền Tệ Quốc tế (IMF),Tổ chức Y tế
thế giới (WHO),….có những gói hỗ trợ để huy động vốn từ những thị trường tài
chính quốc tế và sử dụng chúng trong các dự án phát triển ở các nước bị thiệt hại
20
lớn do dịch bệnh Covid-19 gây ra.Việc này có thể đạt được những thành công
nhưng cũng có thể gây ra những rủi ro không nhỏ đối với thị trường tài chính thế
giới và tình trạng nợ toàn cầu. Việt Nam cũng chịu ảnh hưởng từ các gói hỗ trợ
này trong việc hoạch định chính sách phòng chống dịch bệnh và phục hồi kinh
tế trong nước.
Thứ tư, do dịch bệnh diễn biến phức tạp nên nguồn vốn đầu tư nước
ngoài(FDI)bị đình trệ,trì hoãn hoạt động kinh doanh của nhiều doanh nghiệp.
Điểm sáng trong năm 2020 là mặc dù số dự án đăng ký điều chỉnh vốn đầu tư
giảm, chỉ còn 1.140 lượt, giảm 17,5% so với cùng kỳ năm 2019, nhưng vốn đầu
tư điều chỉnh tổng vốn đăng ký tăng thêm đạt trên 6,4 tỷ USD, tăng 10,6% so với
cùng kỳ năm 2019 [17]. Dù bị tác động lớn trên trường đầu tư nhưng,năm
2021,Việt Nam đã có tín hiệu khởi sắc hơn như: tăng vốn đầu tư cấp mới,điều
chỉnh vốn đầu tư và giảm số lượng dự án , quy mô vốn đầu tư bình quân cho các
dự án đầu tư mới cũng như đều tăng lên. Chính phủ đã có những sách lược kịp
thời,nâng cao vai trò của nguồn đầu tư FDI, tạo điều kiện phát triển lâu dài, hợp
tác và cạnh tranh lành mạnh với các khu vực kinh tế khác, nhằm tạo dựng môi
trường đầu tư kinh doanh thuận lợi.
Thứ năm, những phát sinh chính trị,xã hội và các khía cạnh khác luôn
tiềm ẩn những thuận lợi và khó khăn và rất khó lường, ảnh hưởng đến nền kinh
tế. Những phát sinh có thể kể đến như:an sinh xã hội,lương thực,y tế,an ninh-
quốc phòng,…Vì vậy, Việt Nam cần theo sát, phát hiện và xử lý cũng như điều
chỉnh trong mọi tình hình.
1.5.2. Yếu tố chủ quan
- Vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng Sản Việt Nam trong việc đề ra các chủ
trương, đường lối dẫn hướng công việc.Đảng ta đã tổng kết thực thực tiễn, nâng
tầm lý luận, sáng suốt lựa chọn đúng đắn việc phát triển đất nước theo con
đường xã hội chủ nghĩa với nền kinh tế thị trường nhằm thực hiện thắng lợi mục
tiêu đề ra trong từng thời kỳ, từng giai đoạn.Tuy vậy vẫn còn phần nhỏ,cán
bộ,lãnh đạo ,công chức không đồng lòng với sự lãnh đạo đó,thiếu tu dưỡng, rèn
luyện đạo đức, giảm sút ý chí chiến đấu, quên đi trách nhiệm, bổn phận trước
21
Đảng, trước Nhân dân.Từ đó,uy tín giảm sút, năng lực yếu kém, bố trí cán bộ
nặng về cơ cấu mà chưa chú tâm đến sử dụng người tài.
- Các chủ thể trực tiếp hoạch định và thực hiện các chính sách chung,
trong đó có chính sách khôi phục kinh tế. Trong quá trình thực thi chính sách,
yêu cầu các cơ quan quản lí phải thực hiện đúng tiến độ, chỉ đạo cơ quan trực
tiếp thực hiện theo chính sách và kế hoạch, đây là yếu tố ảnh hưởng trực tiếp
đến hiệu quả việc thực thi chính sách khôi phục kinh tế trong nền kinh tế quốc
dân. Cơ quan quản lí chính sách và người đứng đầu cơ quan phải có tầm nhìn
chiến lược, khả năng lập kế hoạch, thiết kế công việc, bố trí nhân sự, phân công,
trao quyền đối với từng vị trí công việc, thiết lập các hệ thống, quy trình quản lí,
giám sát, đánh giá việc thực thi chính sách. Ngoài ra, cơ quan quản lí cần chuẩn
bị các điều kiện thiết yếu như: cơ sở vật chất, kĩ thuật, tài chính để thực thi chính
sách, gắn kết các cá nhân trong một đơn vị thành một tổng thể thống nhất,
khuyến khích và tạo động lực làm việc, tạo dựng lòng tin vào uy tín, năng lực
của nhà lãnh đạo quản lí,từ đó,thu hút, quy tụ những người có tài để đóng góp
cho cơ quan tổ chức hướng tới thực thi có hiệu quả chính sách khôi phục kinh tế
cho nền kinh tế quốc dân sau đại dịch Covid-19.
- Sự ứng phó linh hoạt, kịp thời thông qua các quyết định, sách lược trong
quá trình tổ chức thực hiện của Nhà nước với phương châm: "Kỷ cương, liêm
chính, hành động, sáng tạo, bứt phá, hiệu quả" đã để lại những dấu ấn quan
trọng với những thành tự to lớn trên mọi lĩnh vực.Những chương trình,kế hoạch
liên quan đến chính sách mà chưa được triển khai dù cho mức độ quan trọng ở
mức cao,nên được chú tâm nhiều hơn vào công tác chuẩn bị và triển khai công
việc hiệu quả,sao cho phù hợp với kế hoạch đề ra và yêu cầu của thực tiễn.
- Sự tham gia của các cấp chính quyền trên địa bàn cùng sự thống nhất,
đồng lòng của nhân dân địa phương giúp hiện thực hóa các quan điểm,chỉ đạo của
Nhà nước.Công tác tổ chức tuyên truyền phổ biến chính sách của các địa phương
tới người dân thông qua các cuộc họp,phổ biến, giáo dục pháp luật, qua các tổ
chức đoàn thể và huy động đông đảo người dân thực hiện. Tuy vậy, một số địa
phương còn bị động trong việc tuyên truyền triển khai chính sách, công tác chỉ
đạo của chính quyền trong tổ chức thực thi chính sách chưa kịp thời, có nơi chưa
22
đúng đối tượng.
TIỂU KẾT CHƯƠNG 1
Trong thời gian tình hình diễn biến dịch bệnh COVID-19 phức tạp, căng
thẳng thì vấn đề kinh tế không chỉ thế giới mà kinh tế cả nước bị ảnh hưởng sâu
sắc dẫn tới chính sách khôi phục kinh tế là vấn đề quan trọng, cấp thiết để phục
hồi nền kinh tế, tái tạo nguồn thu nhập, cải thiện cuộc sống của mọi người. Xây
dựng những chính sách khôi phục kinh tế kịp thời cho nền kinh tế thông qua các
chính sách của Trung ương, Bộ, ban ngành, cùng các tổ chức chính trị - xã hội
và các chủ doanh nghiệp duy trì hoạt động sản xuất,từ đó,phục hồi lại sản xuất
và kinh doanh,phát triển nguồn lao động chất lượng cao, tạo bước chuyển biến
mạnh mẽ, toàn diện với nguồn cung-cầu trên diện rộng. Tạo điều kiện thuận lợi
đẩy mạnh nghiên cứu, chuyển giao, ứng dụng và phát triển mạnh khoa học -
công nghệ đối với sản xuất, kinh doanh,đổi mới sáng tạo cách thức phục hồi và
phát triển nền kinh tế dựa trên những quyết sách mà Đảng và Nhà nước đề ra.
Trong chương 1 tác giả đã làm rõ một số vấn đề lý luận cơ bản về thực
hiện chính sách khôi phục kinh tế. Qua đó, tìm hiểu rõ ràng các bước thực hiện
chính sách, ý nghĩa, vai trò tầm quan trọng của chính sách khôi phục kinh tế đối
23
với nền kinh tế nói chung và người dân, người lao động nói riêng.
CHƯƠNG 2.
THỰC TRẠNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH KHÔI PHỤC
KINH TẾ TẠI HUYỆN ĐÔNG ANH, THÀNH PHỐ HÀ NỘI
SAU ĐẠI DỊCH COVID-19
2.1. Khái quát về huyện Đông Anh và tình hình kinh tế của huyện
Đông Anh, thành phố Hà Nội sau đại dịch Covid-19
2.1.1. Khái quát về huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội
2.1.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển
Huyện Đông Anh là một huyện ngoại thành, ở vị trí cửa ngõ phía Bắc của
thủ đô Hà Nội, cách trung tâm thành phố Hà Nội khoảng 18 km.
Huyện Đông Anh ngày nay được thành lập vào tháng 10 năm 1876 (tháng
Chín năm Bính Tý đời Tự Đức), trên cơ sở các làng xã thuộc các huyện: Đông
Ngàn (phủ Từ Sơn), Kim Anh (phủ Bắc Hà) của tỉnh Bắc Ninh, Yên Lãng (phủ
Tam Đới, tỉnh Sơn Tây). Những vùng cổ lâu năm được hình thành cùng với quá
trình dựng nước của dân tộc. Năm đầu niên hiệu Thành Thái (năm Kỷ Tỵ - 1889),
huyện Đông Anh được đổi tên thành Đông Khê. Ngày 10 tháng 4 năm 1903,
thống sứ Bắc Kỳ ra quyết định đổi lại tên huyện Đông Khê thành Đông Anh.
Ngày 06 tháng 10 năm 1901, Toàn quyền Đông Dương ký nghị định về việc
thành lập tỉnh Phù Lỗ (Đông Anh trở thành một huyện của tỉnh Phù Lỗ). Năm
1904, tỉnh Phù Lỗ được đổi tên thành tỉnh Phúc Yên.
Sau Cách mạng Tháng Tám năm1945, Đông Anh thuộc tỉnh Phúc Yên.
Ngày 12 tháng 2 năm 1950, thủ tướng Chính phủ ra nghị định số 03-TTg hợp
nhất hai tỉnh Vĩnh Yên và Phúc Yên thành tỉnh Vĩnh Phúc (Đông Anh trở thành
một huyện của tỉnh Vĩnh Phúc). Ngày 31 tháng 5 năm 1961, Hội đồng Chính phủ
ra Quyết định số 78 - CP về việc tổ chức lại các đơn vị hành chính của 4 khu nội
thành và 4 huyện ngoại thành của Thủ đô Hà Nội. Theo đó, Đông Anh là một
huyện ngoại thành gồm 23 xã. Trong đó 16 xã cũ của Huyện gồm: Anh Dũng
(Đại Mạch); Bắc Hồng; Dân Chủ (Xuân Canh); Hùng Sơn (Kim Nỗ); Liên Hiệp
(Uy Nỗ); Phúc Thịnh (Nguyên Khê); Quyết Tâm (Cổ Loa); Nam Hồng; Tân Tiến
24
(Hải Bối); Toàn Thắng (Vân Nội); Tự Do (Vĩnh Ngọc); Thành Công (Tiên
Dương); Vạn Thắng (Xuân Nộn); Việt Thắng (Võng La); Việt Hùng và 7 xã mới
được sáp nhập gồm: Kim Chung; Tầm Xá; Dục Tú; Đông Hội; Liên Hà; Mai
Lâm; Vân Hà. Ngày 13 tháng 10 năm 1982, huyện Đông Anh có thêm một đơn vị
hành chính mới là thị trấn Đông Anh, được thành lập theo Quyết định 173/HĐBT
của Hội đồng Bộ trưởng (nay là Chính phủ).
Trên địa bàn huyện Đông Anh có 1 thị trấn và 23 xã. Tổng số thôn, làng
trong huyện là 156 và có 62 tổ dân phố. Cho đến nay, trong thời kỳ xây dựng và
phát triển nông thôn mới, huyện đã có 85 làng văn hoá trong đó có 35 đơn vị đạt
chứng nhận làng văn hoá cấp Thành phố.
2.1.1.2. Điều kiện tự nhiên
a) Về vị trí địa lý
Huyện Đông Anh là huyện đồng bằng ở phía Bắc thành phố Hà Nội có
diện tích 185,68 km². Huyện Đông Anh tiếp giáp với một số tỉnh phía Bắc và
môt số quận, huyện thuộc Hà Nội như: Phía Bắc giáp huyện Sóc Sơn, phía Đông
giáp tỉnh Bắc Ninh, phía Tây giáp tỉnh Vĩnh Phúc, phía Nam giáp huyện Gia
Lâm, quận Long Biên, quận Tây Hồ và quận Bắc Từ Liêm. Với vị trí địa lý đặc
biệt nằm ở cửa ngõ của Thủ đô Hà Nội, huyện Đông Anh trở thành một đầu mối
giao thông quan trọng ở phía Bắc Hà Nội, nối liền thủ đô với các tỉnh thuộc khu
vực phía Bắc của Viêt Nam.
b) Về địa hình
Địa hình huyện tương đối bằng phẳng với hệ thống đê sông Hồng, sông
Đuống cùng đoạn đê sông Cà Lồ từ quốc lộ 3 về hướng Yên Phong, Bắc Ninh.
Tổng thể, Đông Anh có địa hình cao từ phía Bắc xuống và từ phía Tây sang, tạo
nên hai dạng địa hình chính. Phía Tây và phía Bắc là vùng đất cao, xen lẫn các
dải đồi. Phía Nam và Đông Nam là vùng đất trũng.
Huyện Đông Anh được thiên nhiên ban tặng cho một địa hình khá đa
dạng, mang đặc trưng của vùng đồng bằng châu thổ, có núi thấp, sông, hồ, đồng,
bãi, kết hợp với hệ thống sông Hồng, sông Thiếp, sông Ngũ cùng nhiều sông
ngắn, nhỏ tạo nên một hệ sinh thái phong phú, đặc trưng. Các con sông ở Đông
25
Anh, đặc biệt là sông Hồng có lưu lượng nước và phù sa lớn, tạo nên các vùng
bãi sông rộng lớn rất trù phú, màu mỡ. Đây là điều kiện thuận lợi để phát triển
kinh tế nông nghiệp của huyện.
2.1.1.3. Điều kiện kinh tế - xã hội
a) Điều kiện kinh tế
Kinh tế nông nghiệp
Trước đây, kinh tế Đông Anh chủ yếu là nông nghiệp, mang đặc trưng
tiêu biểu của một huyện đồng bằng châu thổ sông Hồng. Qua thời gian, nông
nghiệp Đông Anh có những bước tiến vượt bậc, với các sản phẩm như: lúa nước,
rau, hoa quả. Vùng bãi sông xã Võng La những năm gần đây trở thành vùng
trồng cây ăn quả lớn của huyện Đông Anh. UBND huyện Đông Anh có chính
sách khuyến khích, phổ biến đến các xã hỗ trợ nông dân về nguồn vốn và công
nghệ; đồng thời, hỗ trợ người dân trong đăng ký nhãn hiệu, thương hiệu cho các
sản phẩm nông nghiệp là đặc trưng, thế mạnh của huyện, hình thành các chuỗi
sản xuất nông nghiệp khép kín, hiệu quả kinh tế cao. Kinh doanh hộ gia đình
cũng ngày càng mở rộng và phát triển
Kinh tế nông nghiệp huyện Đông Anh được đẩy mạnh áp dụng khoa học -
công nghệ trong phát triển các mô hình sản xuất nông nghiệp; ứng dụng công
nghệ cao gắn với chuỗi sản xuất giá trị. Đất đai rộng, màu mỡ, diện tích canh tác
lớn cùng lượng phù sa dồi dào của các con sông và địa hình bằng phẳng, thủy lợi
được đầu tư, luôn cung cấp đầy đủ là những điều kiện rất thuận lợi để sản xuất
nông nghiệp phát triển. Các mô hình sản xuất theo chuỗi cung - cầu đã khẳng
định tiềm năng, thế mạnh trong phát triển nông nghiệp của huyện. Việc phát
triển các chuỗi sản xuất nông nghiệp là một trong những nguồn lực, tiềm lực
kinh tế mạnh đem lại đặc trưng, thế mạnh cho sản xuất nông nghiệp huyện Đông
Anh.
Kinh tế công nghiệp
Những năm gần đây, nhờ có giao thông thuận lợi mà kinh tế công nghiệp
của huyện Đông Anh đã có những bước phát triển mạnh và sôi động. Các con
đường huyết mạch như QL3, QL23A, 23B, QL5 kéo dài cùng các con đường
26
cao tốc hiện đại như Hà Nội - Thái Nguyên, Hà Nội - Lào Cai, Nhật Tân - Nội
Bài, Thăng Long - Nội Bài và các tuyến đường sắt Hà Nội - Lào Cai, Hà Nội -
Thái Nguyên, các tuyến đường sắt liên tỉnh, thành phố khác đã tạo cho giao
thương, công nghiệp huyện Đông Anh phát triển từng ngày. Các công ty, doanh
nghiệp ở Đông Anh chủ yếu là những doanh nghiệp tư nhân kinh doanh trong
các mảng thương mại, dịch vụ, vật liệu xây dựng, điện tử,…
Trên địa bàn huyện có các khu công nghiệp lớn như: khu công nghiệp Bắc
Thăng Long, khu công nghiệp Đông Anh. Trong đó, có trên 700 công ty trách
nhiệm hữu hạn, gần 400 công ty cổ phần và công ty nhà nước cùng nhiều doanh
nghiệp tư nhân và hộ kinh doanh cá thể. Các khu công nghiệp thu hút một số
lượng lớn các doanh nghiệp trong và ngoài nước tới đầu tư. Cùng với đó là sự
hình thành các khu chế xuất, kinh doanh nhỏ và khu đô thị. Trong thời gian tới,
thành phố Hà Nội dự kiến sẽ cho khởi công xây dựng một số khu công nghiệp
mới theo trục Thăng Long - Nội Bài. Các khu công nghiệp hiện tại và dự kiến
được xây dựng, đi vào hoạt động trong tương lại sẽ mang lại nguồn thu lớn cho
địa phương, giải quyết được vấn đề lao động - việc làm cho một số lượng lớn
người lao động trên địa bàn huyện. Đây được xem là một điểm tựa kinh tế vững
chắc thúc đẩy kinh tế huyện Đông Anh ngày càng phát triển.
Về cơ bản, huyện Đông Anh được đánh giá là huyện ngoại thành Hà Nội
có tốc độ tăng trưởng kinh tế khá cao. Tỷ trọng các ngành kinh tế trên địa bàn
huyện với ngành công nghiệp và xây dựng chiếm 88,5%, thương mại - dịch vụ
chiếm 10,2%, nông nghiệp chiếm 1,3%; cơ cấu các ngành kinh tế tiếp tục chuyển
dịch theo đúng định hướng phát triển.
b) Điều kiện xã hội
Đông Anh là 1 đơn vị hành chính cấp huyện, trực thuộc thành phố Hà Nội
gồm 23 xã và 1 thị trấn. Huyện Đông Anh có dân số 412.878 người. Trong đó,
người Kinh là thành phần dân tộc chủ yếu trên địa bàn huyện. Ngoài ra, tại các
xã và thị trấn còn phân bố rải rác một tỷ lệ nhỏ thành phần dân tộc là các dân tộc
thiểu số.
Lĩnh vực văn hóa - xã hội có nhiều chuyển biến, an sinh xã hội được đảm
27
bảo, đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân được nâng lên rõ rệt. Công tác
quy hoạch được triển khai thực hiện hiệu quả. Hạ tầng đô thị, hạ tầng nông thôn,
đường xá được mở rộng và đầu tư đồng bộ. Việc bảo vệ và giữ gìn môi trường
được đông đảo nhân dân hưởng ứng, tạo thành phong trào sâu rộng ở các thôn,
làng và đang từng bước được xã hội hóa. Hiện nay, huyện Đông Anh có 100%
làng và tổ dân phố đạt danh hiệu văn hóa cấp thành phố và cấp huyện, trên địa
bàn huyện không còn hộ nghèo, hộ cận nghèo chỉ còn 649 hộ với trên 1909 nhân
khẩu.
2.1.2. Tình hình kinh tế của huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội sau
đại dịch Covid-19
2.1.2.1. Khái quát về đại dịch Covid - 19 ở Việt Nam
Covid-19 (từ tiếng Anh: coronavirus disease 2019 là một bệnh đường hô hấp
cấp tính truyền nhiễm gây ra bởi chủng virus corona SARS-CoV-2 và các biến thể
của nó. Virus gây viêm đường hô hấp cấp ở người và dẫn đến tình trạng lây lan từ
người sang người trong cộng đồng xã hội. Do đó, đại dịch Covid-19 là một đại dịch
bệnh truyền nhiễm với tác nhân là virus SARS-CoV-2 và các biến thể của nó đang
diễn ra trên phạm vi toàn cầu.
Qua 4 đợt bùng phát dịch bệnh sâu rộng trên toàn Việt Nam, số bệnh nhân
lên tới gần 1,7 triệu người nhiễm SARS-CoV-2. Bốn làn sóng dịch Covid - 19 lần
lượt diễn ra liên tiếp tại Việt Nam gồm: Đợt 1 diễn ra từ 23/1 - 24/7/2020; đợt 2
diễn ra từ 25/7/2020 - 27/1/2021; đợt 3 diễn ra từ 27/1 - 26/4/2021 và đợt 4 diễn ra
từ ngày 27 - 4 - 2021 đến nay. Ba đợt di ̣ch đầ u, quy mô di ̣ch nhỏ , số ca nhiễm ở
mứ c đô ̣ thấp. Suố t cả 3 đợt di ̣ch, Việt Nam áp dụng triệt để 5 nguyên tắc chiến lược
để phò ng chố ng di ̣ch là “ngăn chặn - phát hiện - cách ly - khoanh vùng - dập dịch
và điều trị hiệu quả”. Di ̣ch bệnh lây lan ra toàn quố c, số tử vong tăng nhanh tại đợt
dịch thứ 4. Đợt di ̣ch này nghiêm trọng và phức tạp hơn cả với những biến thể mới
nguy hiểm, lây lan nhanh chóng trong cộng đồng.
Các đợt bùng phát dịch bệnh đã tạo ra những tác động sâu sắc nhiều mặt đến
mọi phương diện của đời sống kinh tế - xã hội. Mức độ tăng trưởng kinh tế giảm
sút. Các số hoạt động sản xuất kinh doanh và dịch vụ bị ảnh hưởng nặng nề, hiệu
28
quả kinh doanh và đầu tư thấp dẫn đến tình trạng các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất,
kinh doanh, dịch vụ tạm thời dừng sản xuất, kinh doanh hoặc tuyên bố giải thể. Tỷ
lệ lao động thất nghiệp trong xã hội gia tăng. Do đó, yêu cầu về việc giải quyết vấn
đề việc làm và nhiều vấn đề an sinh xã hội khác trở thành đòi hỏi, nhu cầu bức thiết
của toàn xã hội.
2.1.2.2. Tác động của đại dịch Covid-19 đến tình hình kinh tế của huyện
Đông Anh, Thành phố Hà Nội
Cũng như nhiều địa phương khác trên cả nước, tình hình dịch bệnh Covid-19
với nhiều diễn biến phức tạp và kéo dài liên tiếp đã gây ảnh hưởng không nhỏ đến
tình hình phát triển kinh tế - xã hội của huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội. Kinh
tế là lĩnh vực chịu ảnh hưởng nặng nề nhất, đặc biệt trong các ngành công nghiệp,
thương nghiệp và dịch vụ. Trong các giai đoạn bùng dịch mạnh với những diễn
biến phức tạp của dịch bệnh, hoạt động sản xuất kinh doanh một số doanh nghiệp,
cơ sở sản xuất, trung tâm thương mại trên địa bàn huyện phải tạm dừng đóng cửa,
tạm ngừng sản xuất, kinh doanh do nằm trong vùng cách ly. Sản xuất bị đình trệ,
các doanh nghiệp phải hủy hoặc tạm dừng hợp đồng do tình trạng cung ứng nguyên
liệu cho sản xuất bị gián đoạn, vấn đề tiêu thụ gặp khó khăn, lao động bị thiếu hụt
nghiêm trọng do ảnh hưởng của tình hình dịch bệnh. Điều đó tạo nên sự đứt gãy,
gián đoạn trong quy trình sản xuất và ảnh hưởng trực tiếp đến mức độ tăng trưởng
sản xuất của nền kinh tế.
Trong thời gian dịch bệnh diễn biến phức tạp, do nguy cơ lây nhiễm Covid-
19 trong cộng đồng đang diễn ra trên diện rộng và ở mức cao; chủng virus biến đổi
nguy hiểm hơn, lây lan nhanh hơn, số lượng người cách ly tăng mạnh, nhiều doanh
nghiệp phải lựa chọn phương án sản xuất “3 tại chỗ” hoặc “1 cung đường, 2 điểm
đến” nhằm ngăn chặn sự lây lan của dịch bệnh, gây nên chi phí vận hành rất lớn.
Hoạt động sản xuất, kinh doanh gặp khó khăn khiến không ít doanh nghiệp phải
dừng kinh doanh hoặc kinh doanh cầm chừng. Phần lớn các doanh nghiệp phải tạm
ngừng kinh doanh và giải thể trong nhiều lĩnh vực.
Trong các đợt bùng dịch căng thẳng, nhu cầu các mặt hàng thiết yếu tăng
cao, tình hình cung ứng hàng hóa phục vụ nhân dân trên địa bàn vẫn đáp ứng đủ,
29
song vẫn có thể xảy ra tình trạng thiếu hang hóa cục bộ trong một thời gian ngắn
nhất định do số lượng người dân đi mua hàng tăng cao vào một thời điểm. Hoạt
động sản xuất kinh doanh một số doanh nghiệp, trung tâm thương mại, siêu thị, cửa
hàng tiện lợi, chuỗi và các chợ trên địa bàn huyện đã phải tạm dừng đóng cửa.
Lượng khách mua sắm tại chỗ có xu hướng giảm, lượng khách mua sắm trực tuyến
và nhu cầu giao hàng tận nhà tăng nhằm hạn chế tiếp xúc trực tiếp. Trong trường
hợp diễn biến dịch bệnh phức tạp tăng cao, Huyện đồng thời phải thực hiện thêm
nhiệm vụ cung ứng nhu yếu phẩm ra bên ngoài Huyện, phục vụ nhu cầu tiêu dùng
của nhân dân các vùng khác trên địa bàn Thành phố hoặc các tỉnh lân cận.
Huyên Đông Anh khu vực tập trung nhiều khu công nghiệp lớn như khu
công nghiệp Bắc Thăng Long, khu công nghiệp Đông Anh với mật độ tập trung các
công ty, doanh nghiệp và cơ sở sản xuất, kinh doanh dày đặc nên mức độ ảnh
hưởng đến tăng trưởng sản càng nghiêm trọng hơn. Bên cạnh đó, các khu công
nghiệp, khu chế xuất, các công ty, doanh nghiệp và các cơ sở sản xuất, kinh doanh
này là nơi tập trung và thu hút một lực lượng lao động lớn của huyện. Do đó, sự
bùng phát của dịch bệnh không những ảnh hưởng tốc độ và mức độ tăng trưởng sản
xuất mà còn tác động sâu sắc đến vấn đề lao động - việc làm và nhiều vấn đề an
sinh xã hội khác. Do tình trạng tạm dừng sản xuất, kinh doanh, tỷ lệ lao động thiếu
việc làm, nghỉ việc không lương có xu hướng gia tăng mạnh; thu nhập của người
lao đông giảm mạnh gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống. Do đó, vấn đề lao
động - việc làm và các vấn đề an sinh xã hội khác trở thành những vấn đề bức thiết,
nan giải cần được giải quyết tốt để ổn định tình hình xã hội nói chung.
2.2. Thực trạng quá trình thực hiện chính sách khôi phục kinh tế tại
huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội sau đại dịch Covid-19
2.2.1. Chủ thể thực hiện chính sách và nội dung chính sách khôi phục
kinh tế tại huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội
2.2.1.1. Chủ thể thực hiện chính sách khôi phục kinh tế tại huyện Đông
Anh
Ủy ban nhân dân huyện Đông Anh là cơ quan chủ trì thực hiện ban hành
các văn bản chỉ đạo, các kế hoạch, chương trình hành động tới các địa phương
30
trên địa bàn huyện về việc đẩy mạnh thực hiện chính sách khôi phục kinh tế,
phục hồi và nhanh chóng ổn định kinh tế - xã hội trong điều kiện thích ứng linh
hoạt với tình hình mới. Đồng thời, tiến hành rà soát y tế, kiểm định xã hội, phân
loại các lao động bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19 để có phương án hỗ trợ,
từng bước tháo gỡ khó khăn, tạo điều kiện cho doanh nghiệp và người lao động
ổn định sản xuất, kinh doanh.
Phòng kinh tế huyện Đông Anh (cơ quan thường trực) là cơ quan trực tiếp
giúp Ban chỉ đạo phòng chống Covid-19 và UBDN huyện Đông Anh tổ chức
triển khai và thực hiện các chính sách, kế hoạch và chương trình khôi phục kinh
tế. Đó là các chính sách hỗ trợ sản xuất, kinh doanh cho doanh nghiệp và người
dân, hỗ trợ việc làm cho lao động; xây dựng và phát triển thị trường; tăng cường
các hoạt động xúc tiến thương mại, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp; hỗ trợ và mở
rộng các hình thức dịch vụ của doanh nghiệp, hợp tác xã trong phương thức
phục hồi sản xuất và kinh doanh; từng bước tháo gỡ khó khăn trong quá trình
cung ứng nguyên liệu và tiêu thụ sản phẩm hàng hóa. Đồng thời, tập trung đầu
tư xây dựng và phát triển cơ cấu hạ tầng vừa phục vụ quá trình khôi phục kinh tế
sau đại dịch Covid-19, vừa chuẩn bị cơ sở tốt nhất cho quá trình phấn đấu thực
hiện mục tiêu đưa Đông Anh từ huyện lên quận trong thời gian tới.
Bên cạnh đó, quá trình thực hiện chính sách khôi phục kinh tế của huyện
còn có sự tham gia tích cực của các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức kinh tế và
các công ty trách nhiệm hữu hạn, các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh
trên địa bàn huyện Đông Anh. Các chủ thể này có vai trò rất tích cực trong thực
hiện chức năng, nhiệm vụ được pháp luật quy định hoặc cho phép; tiến hành
phối hợp cùng các cơ quan chức năng tham gia giám sát, vận động các nguồn
lực để thực hiện chính sách khôi phục kinh tế, phục hồi và tăng cường sản xuất,
kinh doanh cho người lao động.
2.2.1.2. Nội dung chính sách khôi phục kinh tế tại huyện Đông Anh
a) Căn cứ xây dựng và thực hiện chính sách khôi phục kinh tế
- Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11-1-2022 của Quốc hội về chính sách
tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội.
31
- Nghị quyết số 11/NQ-CP ngày 30/1/2022 về Chương trình phục hồi và
phát triển kinh tế - xã hội và triển khai Nghị quyết số 43/2022/QH15 của Quốc
hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình.
- Kế hoạch hành động số 91/KH-UBND của UBND thành phố Hà Nội về
“Thực hiện Nghị quyết số 11/NQ-CP ngày 30/01/2022 của Chính phủ về
Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội”.
b) Nội dung chính sách
Thực hiện sự chỉ đạo của Chính phủ, Thành ủy và UBND thành phố Hà
Nội, huyện Đông Anh đã xây dựng hệ thống chính sách, kế hoạch, chương trình
khôi phục, phát triển kinh tế, nhằm đảm bảo thích ứng an toàn, linh hoạt, thực
hiện kiểm soát hiệu quả dịch bệnh Covid-19 trên địa bàn huyện, ổn định sản
xuất và tình hình kinh tế - xã hội với các nội dung cơ bản như sau:
- Thực hiện chính sách mở cửa nền kinh tế, đẩy mạnh phục hồi sản xuất,
kinh doanh và phát triển kinh tế, tăng trưởng kinh tế của huyện gắn với đầu tư
nâng cao năng lực y tế và phòng, chống dịch bệnh.
- Thực hiện chính sách bảo đảm, giải quyết tốt các vấn đề an sinh xã hội
và hỗ trợ việc làm, tiến tới giảm thiểu tỷ lệ thất nghiệp, thiếu việc làm cho người
lao động trên địa bàn huyện.
- Thực hiện chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh
từng bước tháo gỡ khó khăn, phục hồi sản xuất, ổn định sản xuất - kinh doanh;
khắc phục tình trạng gián đoạn sản xuất, hỗ trợ và đảm bảo cung ứng nguyên
liệu cho sản xuất và vấn đề tiêu thụ sản phẩm thông qua các nhóm chính sách hỗ
trợ cụ thể về tài chính, tiền tệ - tín dụng, phát triển thị trường, phát triển nguồn
nhân lực.
- Thực hiện chính sách đầu tư xây dựng và phát triển cơ sở hạ tầng phục
vụ nhu cầu sản xuất, kinh doanh và phục hồi, phát triển kinh tế.
- Thực hiện chính sách cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư
kinh doanh, phát triển sản xuất trên địa bàn huyện.
2.2.2. Quy trình triển khai thực hiện chính sách khôi phục kinh tế tại
huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội sau đại dịch Covid-19
2.2.2.1. Xây dựng kế hoạch thực hiện chính sách khôi phục kinh tế
32
Ủy ban nhân dân huyện Đông Anh giao cho Phòng Kinh tế huyện - đơn vị
tham mưu trong công tác thực hiện chính sách kinh tế và khôi phục kinh tế nghiên
cứu, phối hợp với các đơn vị trực thuộc khảo sát tình hình kinh tế - xã hội địa
phương, nghiên cứu hệ thống văn bản chỉ đạo của Quốc hội, Chính phủ và Ủy ban
nhân dân Thành phố Hà Nội, xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện các nội dung
về thực hiện chính sách khôi phục kinh tế, tập trung trên một số vấn đề cơ bản
sau:
- Kế hoạch thực hiện từng bước mở cửa nền kinh tế gắn với đầu tư nâng
cao năng lực y tế và phòng, chống dịch bệnh: Sau khi thành phố Hà Nội được
trở lại hoạt động bình thường với phương châm thích ứng linh hoạt, an toàn với
dịch bệnh trong tình hình mới, huyện Đông Anh đã thực hiện theo sự chỉ đạo
của UBND thành phố, đặt mục tiêu và phấn đấu thực hiện mục tiêu kép thông
qua xây dựng kế hoạch mở cửa nền kinh tế, đảm bảo thích ứng linh hoạt với
điều kiện mới, đảm bảo đưa hoạt động kinh tế của huyện, hoạt động sản xuất,
kinh doanh, dịch vục của các công ty, doanh nghiệp, cơ sở sản xuất - kinh doanh
và các hộ kinh doanh bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 trở lại trạng thái hoạt
động bình thường, phục hồi sản xuất và lưu thông trong điều kiện tốt nhất có
thể.
- Kế hoạch thực hiện chính sách bảo đảm an sinh xã hội và hỗ trợ việc
làm: khắc phục các vấn đề xã hội và thực hiện tối đa việc bảo đảm an sinh xã
hội, kịp thời, hiệu quả cho những đối tượng được thụ hưởng chính sách trên địa
bàn huyện Đông Anh.
- Kế hoạch hỗ trợ phục hồi doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh:
thông qua nhóm chính sách miễn giảm các loại thuế, phí, lệ phí; chính sách hỗ
trợ về vốn và tín dụng thúc đẩy khôi phục phát triển các ngành kinh tế trọng
điểm; chính sách tài chính tiền tệ mở rộng.
- Kế hoạch tái phục hồi sản xuất: Trọng tâm trong chính sách khôi phục
kinh tế là việc phục hồi sản xuất kinh doanh, giúp kinh tế tăng trưởng và phát
triển toàn diện trên các lĩnh vưc nông nghiệp, công nghiệp, thương mại - dịch
vụ,…
33
- Kế hoạch đầu tư xây dựng, nâng cấp kết cấu hạ tầng: Kế hoạch đầu tư
xây dựng, phát triển cơ sở hạ tầng của Huyện được chỉ đạo, điều hành tập trung,
linh hoạt, nhất là các dự án trọng tâm, trọng điểm của Trung ương, Thành phố
và Ban Chấp hành Đảng bộ Huyện; việc điều hành Kế hoạch đầu tư công năm
2022 đã đảm bảo các tiêu chí về sắp xếp thứ tự ưu tiên theo các Nghị quyết của
Huyện ủy như Nghị quyết số 250-NQ/HU, 274-NQ/HU; Nghị quyết số 20/NQ-
HĐND ngày 13/7/2021 của HĐND Huyện và Kết luận của Huyện uỷ Đông Anh
số 59-KL/HU ngày 06/6/2022.
Việc xây dựng và lập kế hoạch cụ thể cần đảm bảo tính khoa học, khả thi,
phù hợp với thực tiễn, nhu cầu của các đối tượng thụ hưởng. Trong quá trình
triển khai đã có sự kiểm soát chặt chẽ về tính cấp thiết của chính sách, thành tựu
mà chính sách mang lại, nhưng còn nhiều hạn chế mà chính sách chưa làm được.
Từ đó, có sự điều chỉnh kịp thời, đầu tiên là khắc phục hạn chế, sau là điều
chỉnh về các chính sách phát triển sản xuất, ưu đãi xã hội, hỗ trợ việc làm,…để
có được hiệu quả cao.
2.2.2.2. Phổ biến, tuyên truyền thực hiện chính sách khôi phục kinh tế
- Thực hiện sự chỉ đạo của Chính phủ, UBND huyện Đông Anh đã yêu
cầu các cấp chính quyền địa phương triển khai chính sách mở cửa nền kinh tế
gắn với đầu tư nâng cao năng lực y tế và phòng, chống dịch bệnh. Đồng thời,
đẩy mạnh quá trình rà soát và kiểm soát hiệu quả tình hình dịch bệnh, chuyển từ
chiến lược “zero Covid-19” sang quá trình thích ứng an toàn, linh hoạt trong
điều kiện mới. Đây là bước chuyển quan trọng trong tư duy và thực hiện chính
sách, tạo cơ sở vững chắc cho quá trình phục hồi sản xuất, kinh doanh; khôi
phục và phát triển kinh tế trong điều kiện “bình thường mới” sau dịch bệnh. Bên
cạnh đó, phải bảo đảm giải quyết tốt các vấn đề an sinh, phúc lợi xã hội, vấn đề
lao động và việc làm, vấn đề hỗ trợ người lao động bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh,
vấn đề y tế và chăm sóc sức khỏe cho người dân nhằm nhanh chóng ổn định tình
hình, đảm bảo nhu cầu đời sống của các tầng lớp nhân dân trên địa bàn huyện.
UBND huyện Đông Anh quán triệt, chỉ đạo các đơn vị trực thuộc phổ
biến các quy định, văn bản hướng dẫn của Nhà nước về chính sách khôi phục
34
kinh tế đến toàn thể CCVC toàn đơn vị. Ban lãnh đạo UBND huyện Đông Anh
giao cho các phòng Nội vụ và các phòng ban chuyên môn, xây dựng nội dung
tuyên truyền, phổ biến chính sách cho đối tượng thụ hưởng chính sách trên địa
bàn huyện
Để thực hiện việc tuyên truyền, phổ biến thông qua các hình thức như:
phát hành các bản tin, bài báo khoa học, chuyên đề nghiên cứu chuyên sâu; xây
dựng clips, tổ chức hội nghị, hội thảo, đăng tải tin, bài trên tạp chí, cổng thông
tin điện tử và các phương tiện thông tin đại chúng. Nội dung được tuyên truyền
chủ yếu là các chương trình khôi phục kinh tế, phương pháp hỗ trợ sản xuất,
cách thức hỗ trợ sản xuất nông nghiệp và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp,…
Thông tin tuyên truyền cơ bản khá hiệu quả, tuy nhiên vẫn còn có những
hạn chế như: việc tiếp nhận thông tin chính sách chưa đến được với toàn bộ cán
bộ và người dân, việc phối hợp trong công tác tuyên truyền của các đoàn thể như
Công đoàn hay Đoàn thanh niên còn chưa cao,…
2.2.2.3. Phân công, phối hợp thực hiện chính sách khôi phục kinh tế
Trước khi bắt đầu vào quá trình thực hiện chính sách khôi phục kinh tế,
UBND huyện Đông Anh tiến hành đánh giá thực trạng tình hình, phân tích, sắp
xếp và phân công nhiệm vụ hay quyền hạn cho từng cơ quan trực thuộc khi tiếp
nhận thực hiện công việc. Đồng thời, tìm cách phối hợp, gắn kết các đơn vị, tổ
chức, cá nhân trong quá trình thực hiện một cách linh hoạt, hiệu quả nhằm giúp
quyền hạn và công việc chung được liên kết thành chuỗi hướng đến mục tiêu lớn
là khôi phục kinh tế, phục hồi sản xuất, kinh doanh. Thực hiện theo quy trình thì
Ủy ban nhân dân huyện Đông Anh là cơ quan chủ trì thực hiện ban hành các văn
bản chỉ đạo, các kế hoạch, chương trình hành động tới các địa phương trên địa
bàn huyện về việc đẩy mạnh thực hiện chính sách khôi phục kinh tế, phục hồi và
nhanh chóng ổn định tình hình kinh tế - xã hội. Phòng Kinh tế Huyện Đông Anh
là đơn vị trực tiếp thực hiện nhiệm vụ thực hiện chính sách và là đầu mối liên
kết các cơ quan, đơn vị trong quá trình tổ chức thực thi chính sách. Phối hợp với
Phòng Kinh tế trong quá trình thực hiện chính sách còn có sự phối hợp của các
phòng, ban khác trong quá trình thực hiện chính sách, cụ thể như sau:
35
a) Phòng Kinh tế huyện Đông Anh là cơ quan trực tiếp tham mưu, giúp
UBND huyện Đông Anh thực hiện hỗ trợ sản xuất, kinh doanh; xây dựng và
phát triển thị trường; xúc tiến thương mại trên các lĩnh vực ngành, lĩnh vực.
- Sản xuất nông nghiệp, phát triển nông thôn được quan tâm, hỗ trợ
Với vai trò là vùng kinh tế nông nghiệp của Thủ đô, ngay cả trong điều
kiện tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp và sau đại dịch, kinh tế nông nghiệp
huyện Đông Anh luôn được quan tâm, tập trung phát triển với nhiều chính sách
ưu đãi phát triển về vốn, khoa học công nghệ, phát triển thị trường tiêu thụ,.. Do
đó, nông nghiệp của Huyện luôn sẵn sàng cung ứng cho Thành phố và các tỉnh
lân cận một số sản phẩm nông sản thế mạnh như: rau, củ, hoa quả, thịt lợn, thịt
bò, thịt gia cầm, trứng gia cầm, và một số mặt hàng nông sản khác. Dù chịu ảnh
hưởng của thời tiết diễn biến phức tạp, nhưng sản xuất nông nghiệp luôn được
thực hiện đảm bảo đúng tiến độ, trong khung thời vụ; sản xuất chăn nuôi được
đẩy mạnh; sản lượng lương thực, thực phẩm đảm bảo cung cấp cho nhu cầu của
nhân dân và doanh nghiệp trên địa bàn huyện và Thành phố. Giá trị sản xuất
Nông nghiệp - Lâm nghiệp - Thủy sản trên địa bàn Huyện năm 2022 tăng 1% so
với cùng kỳ năm 2021 (giảm 1,5% so với chỉ tiêu KH năm 2022) [18].
Công tác xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu được tập trung đẩy
mạnh, thực hiện với nhiều giải pháp đồng bộ, huy động sự vào cuộc của cả hệ
thống chính trị từ Huyện tới cơ sở và các tầng lớp nhân dân nhằm hoàn thành
các chỉ tiêu, tiêu chí. Qua thẩm định, đánh giá của Huyện, đến nay 8/8 xã đăng
ký NTM nâng cao (Cổ Loa, Đông Hội, Việt Hùng, Vân Nội, Dục Tú, Kim
Chung, Uy Nỗ, Nam Hồng) và 1/1 xã NTM kiểu mẫu (xã Liên Hà) đã đạt và đủ
điều kiện để trình Thành phố công nhận xã đạt chuẩn NTM nâng cao, nông thôn
mới kiểu mẫu năm 2022; nâng tổng số xã đạt chuẩn NTM nâng cao lên 12/23
xã. Hoàn thành 100% chỉ tiêu kế hoạch được giao.
Về phát triển sản phẩm làng nghề, sản phẩm OCOP: Được Huyện tập
trung hỗ trợ với nhiều giải pháp: xây dựng, duy trì và phát triển hệ thống thông
tin điện tử sử dụng mã QR; quản lý nhãn hiệu sản phẩm OCOP; đầu tư phát triển
nâng cấp sản phẩm và các hình thức tổ chức sản xuất, kinh doanh sản phẩm, xúc
36
tiến đầu tư, thương mại, du lịch,... Tổ chức thành công Hội thi “Sản phẩm thủ
công mỹ nghệ huyện Đông Anh năm 2022”, qua đó góp phần quảng bá, giới
thiệu các sản phẩm làng nghề tiêu biểu của Huyện, mở rộng tiếp cận thị trường
với các địa phương khác trên địa bàn Thành phố và cả nước; đồng thời, góp
phần vào việc quảng bá và phát triển nghề truyền thống, làng nghề truyền thống,
giữ gìn và phát huy bản sắc văn hoá dân tộc. Huyện đã hoàn thành hồ sơ trình
Thành phố đánh giá, phân hạng năm 2022 đối với 40 sản phẩm (10 sản phẩm thủ
công mỹ nghệ, 2 sản phẩm đồ uống, 28 sản phẩm thực phẩm), nâng tổng số sản
phẩm của Huyện được phân hạng, đánh giá lên 186 sản phẩm [18].
- Sản xuất công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp được được chú trọng đẩy
mạnh tăng trưởng sau những tháng đầu năm chịu ảnh hưởng của dịch Covid-19
Sau đại dịch, nhằm thực hiện mục tiêu kép được đưa ra, huyện Đông Anh
tăng cường thực hiện chính sách hỗ trợ các doanh nghiệp, hộ kinh doanh phục
hồi sản xuất, kinh doanh, đặc biệt là hỗ trợ về thuế và vốn. Các chính sách hỗ
trợ, ưu đãi như: giảm thuế, phí, giá điện nước, cước viễn thông và các chính
sách thúc đẩy quá trình giải ngân vốn đầu tư công, vốn cho vay ưu đãi, đẩy
nhanh tiến độ các dự án đầu tư quan trọng trên địa bàn huyện cùng nhiều chính
sách ưu đãi khác đã góp phần quan trọng trong việc thúc đẩy quá trình phục hồi
sản xuất, kinh doanh và dịch vụ của các cơ sở sản xuất, doanh nghiệp. Đồng
thời, đưa lại ý nghĩa quan trọng trong việc kích thích chi tiêu đầu tư công trong
ngắn hạn để đẩy mạnh tăng trưởng kinh tế, tạo ra động lực mạnh mẽ cho quá
trình tăng trưởng và phục hồi sản xuất.
- Thương mại, dịch vụ phục hồi và tăng trưởng mạnh mẽ
GTSX ngành thương mại, dịch vụ ước đạt 11.177 tỷ 260 triệu đồng tăng
16,2% so với cùng kỳ năm trước (tăng 11,4% so với chỉ tiêu KH năm 2022).
Tổng mức lưu chuyển hàng hóa và doanh thu dịch vụ năm 2022 ước đạt 76.725
tỷ 342 triệu đồng, tăng 19,8% so với năm 2021. Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu
trên địa bàn năm 2022 ước đạt 820,6 triệu USD, tăng 21,3% so năm 2021 [18].
Giá cả hàng hóa tiêu dùng có biến động tăng, một số sản phẩm tăng giá do ảnh
hưởng của giá xăng, dầu. Chỉ đạo siết chặt các hoạt động quản lý thị trường,
37
kiểm tra, đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả góp phần
quan trọng vào việc bình ổn giá cũng như bảo vệ những quyền lợi hợp pháp của
người sản xuất cũng như người tiêu dùng. Chỉ đạo đảm bảo số lượng, chất lượng
lương thực, thực phẩm, hàng hóa tiêu dùng, đáp ứng đầy đủ nhu cầu mua sắm,
tiêu dùng của nhân dân không để xảy ra tình trạng khan hiếm hàng hóa. Các
hình thức bán hàng thương mại điện tử, các kênh mua bán trực tuyến online,
hotline, thanh toán không dùng tiền mặt được đẩy mạnh phát triển, góp phần đáp
ứng và phục vụ nhanh chóng nhu cầu của nhân dân trên địa bàn Huyện.
b) Phòng Kế hoạch - Tài chính thực hiện chức năng quản lý nhà nước về
các lĩnh vực: tài chính, tài sản; kế hoạch và đầu tư; đăng ký kinh doanh; tổng
hợp, thống nhất quản lý về kinh tế,…đã hỗ trợ, phối hợp triển khai thực hiện
chính sách hỗ trợ phục hồi doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh:
- Thực hiện chính sách miễn giảm các loại thuế, phí, lệ phí; chính sách hỗ
trợ về vốn và tín dụng thúc đẩy khôi phục phát triển các ngành kinh tế trọng
điểm; chính sách tài chính, tiền tệ mở rộng.
- Thực hiện công tác quản lý tài chính, đầu tư xây dựng linh hoạt và hiệu
quả. Năm 2022 là năm đầu tiên Huyện được giao tự chủ cân đối thu chi ngân
sách, cùng với việc phân chia nguồn thu từ DNNN TW, DNNN địa phương và
DN có vốn đầu tư nước ngoài đã giúp Huyện nâng mức tự chủ ngân sách; tuy
nhiên, Thành phố chưa điều tiết kịp thời nguồn thu do đó gây khó khăn trong
việc điều hành ngân sách. UBND Huyện đã chỉ đạo, đưa ra các giải pháp điều
hành linh hoạt, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ đảm bảo đúng quy định, hiệu quả.
Việc tập hợp nguồn thu được thực hiện quyết liệt nhất là trong công tác đấu giá
QSD đất và đã cơ bản đáp ứng được các nhiệm vụ chi thường xuyên cũng như
chi đầu tư:
- Công tác giải ngân được thực hiện quyết liệt, đảm bảo giải ngân theo kế
hoạch vốn được giao. Tiến độ giải ngân các dự án vốn Huyện: Ước tính giải
ngân năm 2022 đạt 76,5% Kế hoạch vốn giao, 100% theo dự kiến tập hợp nguồn
thu. Tiến độ triển khai thực hiện các dự án vốn Thành phố: Ước tính giải ngân
năm 2022 là 372,500 tỷ đồng, đạt 100% Kế hoạch vốn giao, 100% theo dự kiến
38
tập hợp nguồn thu [18].
c) Phòng Lao động, thương binh và xã hội với chức năng quản lý nhà
nước về lao động, việc làm, bảo hiểm xã hội phối hợp thực hiện chính sách bảo
đảm an sinh xã hội và hỗ trợ việc làm cho người lao đông, cụ thể như sau:
- Ngay sau khi thành phố trở lại hoạt động bình thường, nhằm thực hiện
mục tiêu kép, huyện Đông Anh đã đặt mục tiêu, yêu cầu đảm bảo tăng trưởng và
phát triển kinh tế nhưng đồng thời, cũng chú trọng bảo đảm giải quyết tốt các
vấn đề an sinh, phúc lợi xã hội, thực hiện chính sách hỗ trợ việc làm, tiến tới
giảm tỷ lệ thất nghiệp, nhất là đối với những đối tượng chịu ảnh hưởng nặng nề
bởi dịch bệnh Covid-19 trong thời gian qua. Nội dung cơ bản của nhóm chính
sách an sinh xã hội được thể hiện trên ba vấn đề cơ bản: Một là hỗ trợ bổ sung
và triển khai đẩy nhanh quá trình chi trả các khoản trợ giúp, hỗ trợ thông qua các
Quỹ bảo hiểm xã hội, Quỹ bảo hiểm thất nghiệp dành cho người dân; hai là
giảm mức đóng bảo hiểm xã hội, hỗ trợ đào tạo và cho vay ưu đãi đối với doanh
nghiệp, tổ chức nhằm đảm bảo vấn đề trả lương cho người lao động tiến tới phục
hồi sản xuất, kinh doanh; ba là hỗ trợ, chi trả kinh phí cho các đối tượng đặc biệt
phải điều trị Covid-19 và trẻ em, người hoạt động trong lĩnh vực, ngành nghề
đặc biệt. Bên cạnh đó những nội dung trên, huyện Đông Anh cũng ban hành
nhiều chính sách hỗ trợ người dân, đặc biệt là người nghèo, người có hoàn cảnh
đắc biệt và các đối tượng chính sách tại khu vực cách ly, địa bàn thực hiện giãn
cách xã hội bằng nhiều hinh thức khác nhau như cấp tiền mặt, hỗ trợ lương thực,
thực phẩm, hỗ trợ về y tế trong điều trị Covid-19.
- Thực hiện chính sách bảo đảm an sinh xã hội và hỗ trợ việc làm cho
người lao động, huyện đã đẩy mạnh triển khai thực hiện các giải pháp hỗ trợ, trợ
giúp người nghèo, hộ cận nghèo tiếp tục được chỉ đạo thực hiện để phấn đấu đạt
chỉ tiêu của Nghị quyết số 250-NQ/HU: Thực hiện chi trả cho 144 đối tượng
thuộc diện hưởng trợ cấp hàng tháng theo NQ17 của HĐND Thành phố là 1,3 tỷ
đồng; theo NQ27 của HĐND Huyện là 1,76 tỷ đồng; hỗ trợ xây mới 56 nhà, sửa
chữa 13 nhà cho hộ cận nghèo; hướng dẫn UBND các xã, thị trấn thực hiện các
giải pháp giúp 504 hộ thoát cận nghèo; hiện tại số hộ cận nghèo của huyện còn
39
679 hộ với 1.909 khẩu [17].
Đặc biệt, Đông Anh là đơn vị thực hiện các chính sách hỗ trợ lao động bị
ảnh hưởng do dịch Covid-19 đứng đầu Thành phố Hà Nội. Toàn huyện đã thực
hiện hỗ trợ 51.258 đối tượng với kinh phí 82,16 tỷ đồng theo Nghị quyết số
68/NQ-CP của Chính phủ. Đồng thời, thực hiện hỗ trợ tiền thuê nhà cho 64.175
lượt người lao động với tổng số tiền 32,08 tỷ đồng theo Quyết định số
08/2022/QĐ-TTg ngày 28/3/2022 của Thủ tướng Chính phủ [18].
- Chính sách lao động việc làm, hỗ trợ việc làm cho người lao động bị ảnh
hưởng bởi tình hinh dịch bệnh Covid - 19 và công tác đào tạo nghề tiếp tục được
quan tâm thực hiện, đạt kết quả cao về quy mô tổ chức, số lượng và chất lượng
tốt. Trong năm 2022, UBND Huyện phối hợp với Sở LĐ-TB&XH, Thành đoàn
Hà Nội rà soát, thống kê nhu cầu tìm việc làm người lao động trên địa bàn
Huyện; tổ chức thành công 02 phiên giao dịch việc làm, 1.920 lượt người tham
gia phỏng vấn trong đó có 721 người được tuyển dụng và có 262 người phỏng
vấn tuyển dụng lần 2; cung cấp 19.274 vị trí tuyển dụng của 406 lượt doanh
nghiệp đến các xã, thị trấn trên địa bàn huyện. Phiên giao dịch việc làm thanh
niên huyện Đông Anh năm 2022 thu hút số lượng lớn người lao động, học sinh,
sinh viên tham gia, với tổng số 2.500 lượt người [18].
- Phối hợp với Sở LĐ-TB&XH, Liên đoàn Lao động Thành phố tổ chức
thành công Lễ Phát động Tháng Công nhân và An toàn vệ sinh lao động thành
phố Hà Nội tại KCN Thăng Long. Đến nay, Huyện đã hỗ trợ giải quyết việc làm
cho 10.944 người lao động, trong đó hỗ trợ cho 1.931 người vay vốn giải quyết
việc làm, với tổng số tiền trên 114,2 tỷ đồng. Hiện tại, tỷ lệ lao động phi nông
nghiệp trên địa bàn huyện đạt 94% [18].
- Cùng với chính sách lao động, việc làm và chính sách hỗ trợ người lao
động gặp khó khăn sau đại dịch, nhiều vấn đề an sinh xã hội khác hướng đến các
nhóm đối tượng đặc biệt trong xã hội tiếp tục được huyện duy trì và phát huy
thực hiện tốt.
d) Phòng Quản lý đô thị với chức năng quản lý nhà nước về kiến trúc; quy
hoạch xây dựng; phát triển đô thị; nhà ở và công sở; vật liệu xây dựng; giao
40
thông; hạ tầng kỹ thuật đô thị phối hợp thực hiện chính sách đầu tư phát triển kết
cấu hạ tầng. Việc chỉ đạo điều hành linh hoạt công tác đầu tư xây dựng đã đảm
bảo sát với khả năng tập hợp nguồn thu, không để xảy ra nợ đọng xây dựng cơ
bản:
- Công tác chuẩn bị đầu tư: Tổng số 906 dự án (cấp Huyện 272 dự án, cấp
xã 634 dự án (trong năm các xã, thị trấn được giao nhiệm vụ bổ sung 157 dự án
thực hiện chuẩn bị đầu tư từ nguồn vốn giải ngân linh hoạt).
- Thực hiện đầu tư với tổng số 266 dự án, trong đó: Dự án đang thực hiện
công tác GPMB: 38 dự án (Huyện: 33 dự án; cấp xã: 05 dự án); dự án đang tổ
chức LCNT: 25 dự án (Huyện: 19 dự án; cấp xã: 6 dự án); dự án đang triển khai
thi công: 120 dự án (Huyện: 21 dự án; cấp xã: 99 dự án); dự án đã hoàn thành,
bàn giao đưa vào sử dụng: 80 dự án (Huyện: 24 dự án; cấp xã: 56 dự án).
- Công tác đầu tư theo Nghị quyết 250-NQ/HU về “5 có, 3 không”: Tổng
số dự án đã giao nhiệm vụ thực hiện công tác chuẩn bị đầu tư đến nay là 569 dự
án (số dự án giao ban đầu là 415 dự án, số dự án bổ sung sau khi có NQ 250 là
154 dự án), trong đó: Số dự án đã phê duyệt báo cáo KTKT: 43 dự án; đã phê
duyệt chủ trương đầu tư: 161 dự án; đang thẩm định chủ trương đầu tư: 95 dự
án; đang hoàn thiện, lập báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư: 270 dự án [18].
e) Phòng Nội vụ thực hiện chính sách cải cách hành chính, quản lý và
nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức góp phần cải thiện
môi trường đầu tư kinh doanh
- Công tác cải cách hành chính tiếp tục được UBND Huyện tập trung
quyết liệt trong công tác chỉ đạo điều hành từ Huyện đến cơ sở, đảm bảo duy trì
vị trí xếp hạng 8/30 quận huyện của Thành phố. Tổ chức quán triệt và thực hiện
nghiêm chủ đề năm 2022 “Kỷ cương, trách nhiệm, hành động, sáng tạo, phát
triển”. Tập trung công tác cải cách thủ tục hành chính, đặc biệt là lĩnh vực đất
đai. Đẩy mạnh việc xây dựng và thực hiện quy trình giải quyết công việc nội bộ
ngoài thủ tục hành chính và các quy chế phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị trong
thực hiện các nhiệm vụ được giao. Công tác kiểm soát thủ tục hành chính trên
địa bàn Huyện tiếp tục được đảm bảo thực hiện đầy đủ, chặt chẽ. Tính đến ngày
41
14/11/2022, toàn Huyện đã tiếp nhận 106.510 hồ sơ, đã giải quyết 106.220 hồ
sơ, đạt 99,73%. Trong năm 2022, UBND Huyện đã thực hiện giải trình về giải
quyết TTHC lĩnh vực đất đai tại Phiên họp giải trình của Hội đồng nhân dân
Huyện. Thực hiện kết luận của Thường trực Hội đồng nhân dân Huyện, UBND
Huyện đã ban hành Kế hoạch và xây dựng các giải pháp để khắc phục các vấn
đề còn tồn tại, đẩy nhanh tiến độ giải quyết các thủ tục hành chính lĩnh vực đất
đai mà đại biểu HĐND Huyện quan tâm. Chỉ đạo tăng cường siết chặt kỷ luật,
kỷ cương hành chính qua kiểm tra công vụ, kiểm tra đột xuất đối với các phòng
chuyên môn thuộc Huyện và 24 UBND xã, thị trấn; kiểm tra hoạt động kiểm
soát thủ tục hành chính và thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông.
- Công tác quản lý đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức:
UBND Huyện đã chỉ đạo các phòng, ban, đơn vị thực hiện tốt công tác
quy hoạch cấp ủy và các chức danh lãnh đạo quản lý nhiệm kỳ 2020-2025;
2021-2026 và nhiệm kỳ 2025-2030; 2026-2031 đảm bảo chất lượng, hệ số, đúng
quy trình quy định. Công tác tuyển dụng, quản lý công chức: Năm 2022, UBND
Huyện đã tiếp nhận 06 công chức làm việc tại các phòng chuyên môn thuộc
Huyện. Thực hiện quy trình tuyển dụng, sát hạch và ban hành Quyết định tiếp
nhận 02 cán bộ xã vào công chức xã. Về việc định kỳ chuyển đổi vị trí công tác:
Năm 2022, Huyện đã điều động, chuyển đổi vị trí công tác: 24 công chức, viên
chức xã và trường học (13 công chức xã, 11 viên chức kế toán trường học); đối
với khối giáo dục: chuyển đổi vị trí công tác 50 lãnh đạo quản lý (hiệu trưởng,
hiệu phó).
Về thi nâng ngạch, nâng hạng công chức và viên chức: Thực hiện chỉ đạo
của UBND Thành phố, UBND Huyện đã phối hợp với Sở Nội vụ tổ chức thi
thăng ngạch chuyên ngành kế toán cho 21 viên chức kế toán các trường học. Xét
chuyển hạng chức danh nghề nghiệp và xếp lương viên chức giảng dạy trong các
trường mầm non, tiểu học và trung học cơ sở đợt 1 cho 4.256 giáo viên toàn
Huyện.
Thực hiện giải quyết chế độ chính sách cho công chức, viên chức đảm bảo
theo quy định, cụ thể: Nâng lương trước thời hạn: 51 cán bộ, công chức, viên
42
chức. Nâng lương thường xuyên: 173 cán bộ, công chức, viên chức. Ra Quyết
định hưu: 06 cán bộ, công chức, viên chức. Quyết định xếp lương, xếp lại lương,
chuyển xếp lương theo Nghị định 92/NĐ-2012: 16 cán bộ, công chức. Trình
UBND thành phố Hà Nội ban hành quyết định nâng lương thường xuyên, phụ
cấp thâm niên vượt khung đối với lãnh đạo quản lý thuộc diện Ban Thường vụ
Thành ủy quản lý: 01 người. Phụ cấp thâm niên nhà giáo: 240 công chức, viên
chức .
Công tác điều động, bổ nhiệm, bổ nhiệm lại công chức hành chính và viên
chức sự nghiệp được thực hiện đảm bảo đúng theo qui trình và các văn bản
hướng dẫn của Thành phố, của Huyện: Tổ chức thực hiện tốt việc thí điểm thi
tuyển các chức danh lãnh đạo quản lý tại các trường học.
- Thực hiện đảm bảo Phân cấp quản lý nhà nước một số lĩnh vực: UBND
Huyện đã chủ động tổ chức triển khai các nhiệm vụ được thành phố phân cấp
cho thực hiện đảm bảo chất lượng, hiệu quả, đồng thời đã phối hợp chặt chẽ, với
các sở, ngành, Thành phố. Bên cạnh phân cấp chung của toàn Thành phố,
UBND Huyện cũng đã chủ động đề xuất phân cấp cho Huyện một số nhiệm vụ
trong lĩnh vực đầu tư từ nguồn lực của Huyện để chủ động trong thực hiện Đề án
đầu tư xây dựng huyện thành quận.
Bên cạnh đó, quá trình thực hiện chính sách khôi phục kinh tế của huyện
còn có sự tham gia tích cực của các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức kinh tế và
các công ty trách nhiệm hữu hạn, các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh
trên địa bàn huyện Đông Anh. Hoạt động phân công, phối hợp thực hiện chính
sách khôi phục kinh tế một cách chủ động, tuỳ theo thực trạng mà ứng biến, tuỳ
theo từng ngành để chính sách được ổn định, hiệu quả.
2.2.2.4. Tăng cường, đôn đốc quá trình thực hiện chính sách khôi phục
kinh tế
Trong mỗi giai đoạn, UBND huyện Đông Anh đều xây dựng kế hoạch
kiểm tra, giám sát, đôn đốc thực hiện chính sách đối với các đơn vị trực thuộc
UBND huyện được giao nhiệm vụ phối hợp triển khai có chuyên môn. Từ đó,
phát hiện những sai phạm, khó khăn để tìm hướng khắc phục, giải quyết kịp
43
thời.
Mục đích chính của việc tăng cường đôn đốc quá trình thực hiện chính
sách khôi phục kinh tế không chỉ giúp các đơn vị nâng cao trách nhiệm trong
thực hiện chính sách, thúc đẩy các chủ thể nỗ lực hoàn thành nhiệm vụ mà còn
góp phần phòng, chống, sửa chữa những sai phạm, tháo gỡ khó khăn.
2.2.2.5. Triển khai công tác đánh giá, tổng kết thực thi chính sách khôi
phục kinh tế
Từng phần trong các kế hoạch được đưa ra nhằm thực hiện chính sách
khôi phục kinh tế sẽ được đánh giá về tính hiệu quả, mức độ tham gia, thành tựu
đạt được, hạn chế,..Từ đó xem xét, rút ra kết luận về việc chỉ đạo, điều hành và
đảm bảo việc thực thi chính sách của UBND huyện Đông Anh và các đơn vị
thực thi cũng như các đối tượng thụ hưởng. Các xã, thị trấn trên địa bàn huyện
Đông Anh thực hiện đánh giá, tổng kết việc thực hiện chính sách khôi phục kinh
tế trên địa bàn huyện. Ngoài ra, các cơ quan chính quyền cũng đề xuất sáng kiến
về chính sách phù hợp với thực tiễn và nguyện vọng của người dân. Đánh giá ý
thức chấp hành những quy định, pháp luật, hưởng ứng mục tiêu chính sách.
Cùng việc tổng kết thành tựu đạt được và khắc phục khó khăn, công tác đánh
giá, tổng kết thực thi chính sách không còn là trách nhiệm của các nhân, đơn vị
chủ trì, mức độ tham gia của chủ thể thực thi và đối tượng thụ hưởng mà còn
của toàn người dân trên địa bàn huyện Đông Anh.
2.3. Đánh giá về thực hiện chính sách khôi phục kinh tế tại huyện
Đông Anh, thành phố Hà Nội sau đại dịch Covid-19
2.3.1. Thành tựu đạt được
Thực hiện Kế hoạch hành động số 91/KH-UBND của UBND thành phố Hà
Nội về “Thực hiện Nghị quyết số 11/NQ-CP ngày 30/01/2022 của Chính phủ về
Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội”, UBND huyện Đông Anh đã
nỗ lực xây dựng và thực hiện các chương trình, kế hoạch, chính sách khôi phục
kinh tế; đổi mới phương pháp, cách thức chỉ đạo điều hành và đã triển khai thực
hiện các nhiệm vụ khôi phục, phát triển kinh tế một cách đồng bộ, bài bản, có
trọng tâm, trọng điểm, bám sát tình hình thực tiễn với các giải pháp điều hành linh
44
hoạt, phù hợp, hiệu quả nhằm nhanh chóng đưa hoạt động sản xuất, kinh doanh đi
vào hoạt động trở lại, giữa vững ổn định tình hình kinh tế - xã hội của địa phương.
Năm 2023 là một năm có khối lượng công việc rất lớn, nhiều nhiệm vụ
kinh tế - xã hội đồng loạt được triển khai thực hiện sau 03 năm tạm dừng do
dịch bệnh Covid-19. Với tinh thần chủ động, quyết tâm và trách nhiệm cao trong
chỉ đạo, điều hành, UBND Huyện đã nỗ lực, đổi mới trong phương pháp, cách
thức chỉ đạo điều hành và đã triển khai thực hiện các nhiệm vụ xây dựng, khôi
phục và phát triển kinh tế một cách đồng bộ, bài bản, có trọng tâm, trọng điểm,
bám sát tình hình thực tiễn với các giải pháp điều hành linh hoạt, phù hợp, quá
trình phục hồi và tăng trưởng sản xuất, khôi phục và phát triển kinh tế của huyện
trong thời gian qua đã đạt được những thành tựu cơ bản như sau:
- Thứ nhất, tốc độ tăng trưởng kinh tế trên địa bàn Huyện tiếp tục duy trì
và đạt tốc độ tăng trưởng ở mức cao hơn so với cùng kỳ năm 2020, 2021. Giá trị
sản xuất các ngành kinh tế trên địa bàn ước tăng 10,7% so với cùng kỳ năm
trước; Trong đó: Công nghiệp - Xây dựng ước tăng 10,4%; Thương mại - Dịch
vụ ước tăng 16,2%; Nông nghiệp ước tăng 1%; cơ cấu các ngành kinh tế tiếp tục
chuyển dịch theo đúng định hướng của Huyện. Năm 2022 là năm đầu tiên
Huyện được Thành phố giao tự chủ nguồn thu và nhiệm vụ chi. Đến nay thu
ngân sách Huyện đạt kế hoạch, đáp ứng tự chủ nhiệm vụ chi thường xuyên và
phát triển kinh tế - xã hội của Huyện. Cơ cấu kinh tế của huyện bắt đầu có sự
chuyển dịch theo hướng tăng tỷ trọng các ngành công nghiệp - xây dựng và
thương mại - dịch vụ.
- Thư hai, với các chính sách khôi phục kinh tế linh hoạt và hiệu quả, quá
trình sản xuất và phát triển kinh tế của huyện đã nhanh chóng đi vào hoạt động
bình thường theo đúng quy đạo. Các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh,
tổ chức kinh tế mở cửa phục hồi sản xuất góp phần quan trọng vào quá trình duy
trì sự ổn định kinh tế, giải quyết vấn đề việc làm cho người lao động trên địa bàn
huyện. Đồng thời, bảo đảm cân đối về nguồn ngân sách, góp phần thực hiện tốt
các giải pháp thu ngân sách, khắc phục được tình trạng thất thu và phấn đấu
hoàn thành dự toán thu ngân sách nhà nước hàng năm hướng đến hoàn thành kế
45
hoạch thu ngân sách 5 năm 2021-2025.
Giá trị sản xuất các ngành Công nghiệp - Tiểu thủ công nghiệp - Xây
dựng trên địa bàn Huyện ngày càng tăng cao, ước tính đạt 162.987 tỷ 675 triệu
đồng, tăng 10,4% (tăng 2,6% so với chỉ tiêu KH năm 2022). Năm 2022 Huyện
có thêm 722 doanh nghiệp được thành lập mới, nâng tổng số doanh nghiệp trên
địa bàn lên 5.300 doanh nghiệp; tốc độ tăng trưởng các loại hình doanh nghiệp:
Công ty TNHH tư nhân ước tăng 10,2%; Công ty cổ phần ước tăng 10,3%;
Doanh nghiệp tư nhân ước tăng 9,8%; HTX ước tăng 9,6%; hộ sản xuất kinh
doanh cá thể ước tăng 9,8%. Ngành công nghiệp xây dựng mặc dù gặp những áp
lực, khó khăn do ảnh hưởng từ giá xăng dầu tăng cao, ảnh hưởng của dịch
Covid-19, tuy nhiên các doanh nghiệp trên địa bàn Huyện đã từng bước phục
hồi và ổn định sản xuất [18].
- Thứ ba, thực hiện đề án đầu tư, xây dựng huyện Đông Anh thành quận,
thành phường và các đề án thành phần. Đối chiếu theo quy định tại các Nghị quyết
số 26, Nghị quyết số 27, Huyện Đông Anh đã cơ bản đạt các chỉ tiêu, tiêu chuẩn ;
đã đủ điều kiện được công nhận thành quận. Cơ bản các xã, thị trấn đều đạt từ
10/13 tiêu chuẩn về trình độ phát triển cơ sở hạ tầng đô thị phải đạt để đủ điều kiện
để công nhận thành phường. UBND Huyện đang triển khai các bước quy trình, thủ
tục để hoàn thiện hồ sơ đề xuất thành lập Quận trong năm 2023.
- Thứ tư, công tác hỗ trợ phục hồi sản xuất, kinh doanh cho các doanh
nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh và người lao động trên địa bàn huyện cũng đạt
được nhiều thành tựu đáng kể. Các cấp Công đoàn huyện luôn chú trọng công tác
chăm lo, hỗ trợ cho đoàn viên, người gặp khó khăn do ảnh hưởng bởi dịch bệnh
đảm bảo kịp thời. LĐLĐ huyện đã trao hỗ trợ cho đoàn viên, người lao động bị
ảnh hưởng bởi dịch bệnh Covid -19 với tổng số 85 suất quà trị giá 95 triệu đồng;
hỗ trợ 30 triệu đồng cho đoàn viên Công đoàn bị nghỉ việc do ảnh hưởng bởi dịch.
Tổ chức thăm hỏi động viên, hỗ trợ các chốt kiểm soát dịch bệnh của huyện (5
chốt) và 6 khu cách ly y tế tại 23 xã ,1 thị trấn hơn 40 triệu đồng; thăm hỏi, trao
quà hỗ trợ đơn vị tuyến đầu chống dịch là Trung tâm y tế huyện Đông Anh, Bệnh
viện Đa khoa Đông Anh, Bệnh viện Bắc Thăng Long và Bệnh viện Nhiệt đới
46
Trung ương cơ sở II với tổng số tiền hỗ trợ 50 triệu đồng.
Trong đó, UBND, LĐLĐ, Đoàn Thanh niên huyện Đông Anh thực hiện
chính sách hỗ trợ và trao nguồn kinh phí hỗ trợ cho các doanh nghiệp, cơ sở sản
xuất kinh doanh trên địa bàn với tổng số hàng trăm triệu đồng, bao gồm doanh
nghiệp lớn và nhỏ cho đại diện, đoàn viên, người lao động bị ảnh hưởng bởi
dịch Covid-19 nhằm giúp họ ổn định cuộc sống, trở lại sản xuất, kinh doanh.
- Thứ năm, Huyện ủy, UBND huyện đã chỉ đạo các Công đoàn cơ sở
tuyên truyền, vận động các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, cán bộ đoàn
viên,người dân trên địa bàn và người lao động đóng góp ủng hộ phòng, chống và
khắc phục hậu quả dịch Covid-19. Kết quả là công tác ủng hộ, hỗ trợ đã thu hút
sự tham gia vận động sâu rộng trên toàn huyện đạt trên 10 tỷ đồng nộp về quỹ
phòng, chống dịch Covid-19 của huyện. Các Công đoàn cơ sở trực thuộc vận
động người lao động ủng hộ quỹ phòng, chống dịch bệnh Covid-19 tại các xã,
thị trấn; thăm tặng quà cho lực lượng tuyến đầu, lực lượng giữ chốt kiểm soát và
người lao động ở các khu cách ly, phong toả gặp khó khăn.
- Thứ sáu, việc thu hút các nhà đầu tư nước ngoài và tư nhân vừa tạo cơ
hội đầu tư cho phát triển những lĩnh vực trọng yếu của ngành kinh tế,mở rộng
thị trường xuất nhập khẩu,tạo cho cơ hội việc làm, thu nhập của người lao động
trong huyện được nâng cao. Cơ quan chức năng chuyên môn huyện Đông Anh
kịp thời tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp; tạo điều kiện thuận lợi cho các
doanh nghiệp trên địa bàn nắm bắt thông tin, tiếp cận các nguồn vốn tín dụng,
các chính sách vay vốn ưu đãi, chính sách tài chính,tiền tệ và các khoản hỗ trợ
của Nhà nước.
- Thứ bảy, công tác đầ u tư xây dựng được điều hành quyết liệt, có trọng
tâm, trọng điểm trong đó ưu tiên triển khai các dự án theo chủ trương Nghị quyết
số 250-NQ/HU của Huyện ủy về quyết tâm, phấn đấu hoàn thành “5 có, 3 không”
tại các thôn, làng, tổ dân phố trên địa bàn Huyện và Nghị quyết số 274-NQ/HU
của Huyện ủy về xây dựng, cải tạo trường học công lập đạt chuẩn quốc gia; nâng
cấp hệ thống y tế; tu bổ, tôn tạo di tích trên địa bàn, qua đó đã đạt kết quả rõ nét,
được cả hệ thống chính trị từ Huyện đến cơ sở, nhân dân trên địa bàn Huyện ủng
47
hộ, chung tay thực hiện góp phần quan trọng nâng cao đời sống vật chất và tinh
thần cho nhân dân.
2.3.2. Hạn chế và nguyên nhân của hạn chế
Mặc dù đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận, tuy nhiên, việc thực hiện
chính sách khôi phục kinh tế, phục hồi tăng trưởng sản xuất và kinh tế tại huyện
Đông Anh trong thời gian qua đã triển khai vẫn còn một số vấn đề hạn chế, bất
cập, cụ thể như sau:
(1) Công tác kiểm tra, đôn đốc thực hiện kết luận, chỉ đạo của các cấp
chính quyền địa phương về thực hiện chính sách phát triển kinh tế - xã hội nói
chung và chính sách khôi phục, phát triển kinh tế, phục hồi sản xuất nói riêng
còn chưa thường xuyên, thiếu sâu sát.
- Nguyên nhân khách quan: Huyện đang trong quá trình phát triển nên
khối lượng công việc lớn; biên chế, số lượng cán bộ, công chức ở các phòng,
ban, đơn vị còn hạn chế dẫn tới chưa theo sát tiến độ nhiệm vụ.
- Nguyên nhân chủ quan: Tinh thần trách nhiệm của một số lãnh đạo, cán
bộ, công chức các phòng vẫn còn hạn chế; còn thiếu tính chủ động trong công
tác tham mưu, đề xuất giải pháp tháo gỡ khó khăn trong quá trình thực hiện.
(2) Công tác tập hợp nguồn thu phục vụ chi đầu tư phát triển và quá trình
triển khai thực hiện các chính sách ưu đãi, hỗ trợ doanh nghiệp, cơ sở sản xuất
kinh doanh và người lao động bị ảnh hưởng sau dịch bệnh về thuế, vốn còn
chậm so với kế hoạch đề ra.
- Nguyên nhân khách quan: Tình hình dịch bệnh Covid-19 kéo dài trong
nhiều năm với nhiều diễn biến phức tạp, ảnh hưởng đến tình hình kinh tế - xã
hội chung của huyện; một số cơ chế, chính sách về đấu giá QSD đất còn nhiều
bất cập, chậm được tháo gỡ (thủ tục giao đất; về việc xác định hệ số điều chỉnh
giá đất; quy định về thời gian thu tiền trúng đấu giá...) ảnh hưởng tới kết quả tập
hợp nguồn thu; một số dự án ngoài ngân sách chậm được cấp có thẩm quyền
giao và cho thuê đất mặc dù UBND Huyện đã cơ bản hoàn thành công tác
GPMB.
- Nguyên nhân chủ quan: Một số đơn vị chưa chủ động trong quá trình
48
thực hiện nhiệm vụ.
(3) Công tác cải cách thủ tục hành chính, chuyển đổ i số , ứng dụng công
nghệ thông tin trong công việc; phối hợp giữa các xã, thị trấn với một số phòng,
ban, đơn vị chuyên môn của Huyện ở mô ̣t số nhiê ̣m vu ̣ cò n chưa đồ ng bô ̣, chưa
hiê ̣u quả.
- Nguyên nhân khách quan: Một số nội dung công việc theo quy định của
pháp luật chưa có hướng dẫn cụ thể, dẫn tới việc đùn đẩy trách nhiệm, thẩm quyền.
- Nguyên nhân chủ quan: Viê ̣c xây dựng, ban hành và áp dụng quy trình
nội bộ giải quyết công việc giữa cơ quan, đơn vị còn chưa đồng bộ, hiệu quả.
Chưa có giải pháp tổng thể để xây dựng chuyển đổ i số , ứng dụng công nghệ
thông tin trong công tác, tăng năng suất, hiệu quả công việc. Một số lãnh đạo,
cán bộ chuyên môn một số phòng, ban còn thiếu chủ động trong hướng dẫn cơ
49
sở và tham mưu với Huyện.
TIỂU KẾT CHƯƠNG 2
Toàn huyện Đông Anh đã có những kết quả đáng ghi nhâ ̣n như: thông qua
việc ban hành các văn bản, chương trình dự án và tổ chức thực hiện chính sách
về kinh tế và hỗ trợ khôi phục kinh tế cho người dân,người lao động,doanh
nghiệp đã tạo hành lang pháp lý thúc đẩy việc làm, thị trường lao động, góp
phần tạo thu nhập, đảm bảo an sinh xã hội; chất lượng lao động, năng suất lao
động đươ ̣c nâng cao khi triển khai chính sách khôi phục kinh tế cho người lao động và doanh nghiệp vào thực tiễn hoạt động đời sống tại các địa phương xã,
huyện. Tuy nhiên, qua quá trình thực hiê ̣n triển khai, các chính sách vẫn cò n tồ n ta ̣i mô ̣t số ha ̣n chế như: chưa có được sự thống nhất trong thực hiện chính sách
và vấn đề kiểm tra chưa chặt chẽ; công tác nắm bắt thông tin còn chậm, không
kịp chuẩn bị phương pháp ứng phó;cải cách hành chính chưa toàn diện. Từ phân
tích thực trạng và nguyên nhân của những hạn chế trong thực hiện chính sách hỗ
trợ việc là cơ sở để đề tài tiếp đưa ra một số quan điểm, giải pháp nhằm thực
hiện hiệu quả chính sách khôi phục kinh tế cho người dân,người lao động và cả
50
doanh nghiệp ở huyện Đông Anh.
CHƯƠNG 3.
MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM TĂNG CƯỜNG THỰC HIỆN CHÍNH
SÁCH KHÔI PHỤC KINH TẾ Ở HUYỆN ĐÔNG ANH,
THÀNH PHỐ HÀ NỘI SAU ĐẠI DỊCH COVID-19
3.1. Mục tiêu và định hướng tăng cường thực hiện chính sách khôi
phục kinh tế tại huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội sau đại dịch Covid-19
3.1.1. Mục tiêu
Theo chỉ thị của Chính phủ và UBDN thành phố, nhằm góp phần đưa nền
kinh tế sớm vượt qua khó khăn, không lỡ nhịp với tiến trình phục hồi kinh tế
toàn cầu, đồng thời tạo nền tảng và điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã
hội, nâng cao hiệu quả, năng suất lao động, UBND huyện Đông Anh đã tăng
cường triển khai, phổ biến đến các địa phương tập trung cho quá trình thực hiện
Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội trong toàn huyện.
Tiếp tục duy trì, giữ vững ổn định tốc độ tăng trưởng; chuyển dịch cơ cấu
kinh tế theo đúng định hướng. Quản lý chặt chẽ, sử dụng hiệu quả đất đai, tài
nguyên, bảo vệ môi trường, chủ động ứng phó với tình hình dịch bệnh. Đẩy
nhanh công tác quy hoạch. Chú trọng phát triển toàn diện và đồng bộ các lĩnh vực
văn hoá, giáo dục; Kiểm soát hiệu quả dịch bệnh; Bảo đảm an sinh xã hội, nâng
cao đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân. Tiếp tục cải cách hành chính, sắp
xếp bộ máy, siết chặt kỷ luật, kỷ cương, nâng cao trách nhiệm người đứng đầu.
Đảm bảo giữ vững ổn định tình hình an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội; đảm
bảo quốc phòng, quân sự địa phương.
Mục tiêu huyện đặt ra trong quá trình khôi phục kinh tế - xã hội là thực
hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh và an
sinh xã hội trong điều kiện thuận lợi. Đảm bảo ninh, chính trị trên địa bàn Huyện
tiếp tục được giữ ổn định; tình hình dịch Covid-19 không còn nhiều diễn biến
phức tạp; có nhiều dự án lớn tiếp tục được triển khai, đặc biệt là các tuyến giao
thông, hạ tầng khung kết nối giao thương của Huyện; các nhà đầu tư lớn tiếp tục
quan tâm, nghiên cứu và đầu tư,...là tiền đề quan trọng cho phục hồi và phát triển
51
kinh tế. Tốc độ tăng trưởng cần tiếp tục duy trì, giữ vững ổn định tốc độ, chuyển
dịch cơ cấu kinh tế theo đúng hướng. Thực hiện công tác quy hoạch hợp lí
,đúng đắn,quản lý chặt chẽ, sử dụng hiệu quả đất đai, tài nguyên, bảo vệ môi
trường, chủ động ứng phó và thích nghi với biến đổi khí hậu. Việc phát triển
toàn diện các lĩnh vực văn hoá, giáo dục; kiểm soát các loại dịch bệnh; bảo đảm
an sinh xã hội, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân.Huyện tiếp
tục cải cách hành chính, kiện toàn bộ máy, siết chặt kỷ luật, kỷ cương, nâng cao
trách nhiệm người đứng đầu. Đảm bảo ổn định tình hình an ninh chính trị, trật
tự, an toàn xã hội; đảm bảo quốc phòng, quân sự tại địa phương.
Tập trung tối đa, huy động mọi nguồn lực, triển khai đồng bộ, quyết liệt
các giải pháp để hoàn thành mục tiêu công nhận huyện Đông Anh thành Quận
theo kế hoạch. Đảm bảo thực hiện theo lộ trình và đẩy nhanh thực hiện các
nhiệm vụ trọng tâm của BCH Đảng bộ Huyện khóa XXIX và Kế hoạch phát
triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021 - 2025 trên địa bàn Huyện
3.1.2. Định hướng
Dù đại dịch Covid-19 không còn diễn biến phức tạp như trước nhưng
chưa vẫn chưa chấm dứt hoàn toàn với nhiều nguy cơ mới. Điều này đã tác động
sâu sắc đến nền kinh tế của Việt Nam nói chung và kinh tế huyện Đông Anh nói
riêng. Nền kinh tế Việt Nam cũng phải đối mặt với nhiều thách thức. Tất cả các
địa phương trong cả nước đều bị tác động không nhỏ, đặc biệt trên lĩnh vực kinh
tế. Thực hiện sự chỉ đạo của Chính phủ và UBND thành phố Hà Nội, huyện
Đông Anh đã vận dụng và thực hiện chính sách khôi phục kinh tế nhằm mục
tiêu hoàn thành Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội trong toàn
huyện.
Để thực hiện mục tiêu “kép”, vừa phòng chống dịch, vừa phát triển kinh
tế - xã hội, huyện Đông Anh cùng các các địa phương đã thực hiện linh hoạt các
giải pháp, căn cứ vào mức độ lây lan của dịch bệnh; tuy nhiên, mục tiêu phòng
chống dịch, đảm bảo sức khỏe, tính mạng người dân luôn được đặt lên trước hết,
trên hết. Dù còn nhiều khó khăn, thách thức, cần chủ động thích ứng hiệu quả
với dịch bệnh và thiên tai, bảo vệ môi trường sống và sức khỏe nhân dân,bảo
52
đảm chất lượng môi trường sống. Đại dịch Covid-19 làm ảnh hưởng nặng nề đến
mọi mặt đời sống xã hội. Trong thời đại công nghiệp 4.0, huyện Đông Anh cần
thực hiện theo kế hoạch phát triển khoa học - công nghệ, thực hiện chuyển đổi
số quốc gia, phát triển kinh tế số, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả của
nền kinh tế.
Thực hiện theo Nghị quyết của Chính phủ và sự chỉ đạo của thành phố,
huyện Đông Anh thực hiện hỗ trợ phục hồi doanh nghiệp, hộ kinh doanh, phát
triển kết cấu hạ tầng, ưu tiên các dự án cơ sở hạ tầng trọng điểm, liên kết vùng,
nhất là các vùng kinh tế trọng điểm. Trong Chương trình phục hồi và phát triển
kinh tế - xã hội, để ưu tiên khôi phục nhanh việc sản xuất, cung ứng, lao động,
bảo đảm an sinh xã hội và đời sống của nhân dân thì kết cấu hạ tầng, giao thông
cũng cần được định hướng, đảm bảo phục vụ hoạt động sản xuất và phục hồi
kinh tế, ổn định tình hình kinh tế - xã hội.
Chủ động trong công tác phòng chống dịch Covid-19 và các dịch bệnh
nguy hiểm, mới nổi, tái nổi khác; tuyệt đối không chủ quan, lơ là, bị động trong
mọi tình huống. Tập trung đảm bảo an sinh xã hội, nâng cao chất lượng đời sống
văn hóa, tinh thần của nhân dân. Giữ vững, ổn định chính trị, đảm bảo quốc
phòng, an ninh trật tự, an toàn xã hội.
Chỉ đạo tổng kết, đánh giá việc thực hiện các chỉ tiêu, nghị quyết, chương
trình công tác trọng tâm, các công trình trọng điểm phục vụ sơ kết giữa nhiệm
kỳ của BCH Đảng bộ Huyện khóa XXIX; đề xuất các nhiệm vụ, giải pháp trọng
tâm các năm tiếp theo.
3.2. Một số giải pháp nhằm tăng cường hiệu quả thực hiện chính sách
khôi phục kinh tế tại huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội sau đại dịch Covid-19
Phục hồi và phát triển kinh tế là một quá trình lâu dài của huyện Đông
Anh nói riêng và thành phố Hà Nội cùng cả nước nói chung sau đại dịch. Trong
quá trình đó, huyện Đông Anh thực hiện hài hòa việc “thích ứng an toàn, linh
hoạt, kiểm soát hiệu quả phòng dịch Covid-19” và khôi phục, phát triển nhanh
chuỗi sản xuất, cung ứng lao động, kinh tế. Theo đó,huyện Đông Anh đề ra
53
những giải pháp như sau:
3.2.1. Tăng cường việc thực hiện khôi phục và phát triển kinh tế, quản
lý đất đai, trật tự xây dựng và bảo vệ môi trường
* Về sản xuất nông nghiệp
UBND huyện Đông Anh triển khai thực hiện các giải pháp phát triển
nông nghiệp trên địa bàn theo hướng nông nghiệp đô thị, nông nghiệp sinh thái.
Tiếp tục tập trung chỉ đạo chuyển đổi cơ cấu cây trồng theo quy hoạch, mở rộng
quy mô sản xuất các loại cây trồng chuyên canh có giá trị kinh tế cao. Đẩy mạnh
ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật, chủ động phòng chống dịch bệnh gia
súc gia cầm, nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể và mô hình kinh tế trang trại.
Dù thiên hướng của nhiều nước là tập trung đầu tư vào công nghiệp và
dịch vụ nhưng cũng không thể bỏ qua việc phát triển cơ cấu ngành nông nghiệp.
Phòng NN&PTNT cùng các phòng, ban, CQCN của huyện Đông Anh thực hiện
tái cơ cấu ngành nông nghiệp, tập trung sản xuất nông nghiệp chất lượng cao,
trong đó ưu tiên phát triển nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp sạch.
UBND huyện Đông Anh có những giải pháp để huy động nguồn lực, kết hợp
nhiều chương trình, dự án để đầu tư hoàn thiện cơ cở hạ tầng thiết yếu, đẩy
mạnh thực hiện cơ giới hóa trong sản xuất nông nghiệp, tích cực thu hút đầu tư
vào nông nghiệp,bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm.
Thực hiện theo Chương trình quốc gia về xây dựng nông thôn mới, toàn
huyện Đông Anh cần tiếp tục nâng cao chất lượng các tiêu chí,mục tiêu, đẩy
mạnh phong trào toàn dân thi đua xây dựng nông thôn mới. Để phát triển dịch
vụ, huyện Đông Anh cần khuyến khích các thành phần kinh tế đầu tư phát triển
nhanh các loại hình dịch vụ,phát triển các làng nghề nông thôn kết hợp phát
triển du lịch.
* Về sản xuất công nghiệp - TTCN - xây dựng
Tiếp tục quan tâm, tạo điều kiện tối đa cho các doanh nghiệp phát triển
sản xuất: Thông tin về quy hoạch, định hướng phát triển; hỗ trợ sản xuất, kinh
doanh; tiếp cận các nguồn vốn vay của các ngân hàng, tổ chức tín dụng. Tăng
cường công tác quản lý Nhà nước đối với các khu công nghiệp, khu sản xuất
54
làng nghề tập trung trên địa bàn. Khuyến khích, tạo điều kiện thuận lợi cho các
ngành nghề truyền thống trên địa bàn phát triển.
* Về thương mại - dịch vụ
Quan tâm tạo điều kiện cho các doanh nghiệp phát triển thương mại dịch
vụ; bố trí hoạt động các chợ, các siêu thị, các cửa hàng tiện ích trên địa bàn;
phòng chống gian lận thương mại; xử lý nghiêm đối với các trường hợp vi
phạm. Duy trì và phát triển các chuỗi liên kết cung ứng sản phẩm nhằm đảm bảo
từ sản xuất đến tiêu thụ; có giải pháp tăng cường xúc tiến thương mại, quảng bá
sản phẩm gắn với chương trình OCOP. Đẩy nhanh thương mại điện tử theo
hướng văn minh, hiện đại.
* Về du lịch
Dù bị ảnh hưởng nghiêm trọng do hơn 3 năm dịch bệnh Covid-19 diễn ra,
TW cùng địa phương có những quyết sách quan trọng, tháo gỡ khó khăn để đưa
du lịch phát triển trở lại. Nhận sự chỉ đạo của TW và thành phố Hà Nội, huyện
Đông Anh đã thực hiện tìm hiểu và mở cửa thị trường du lịch, cung cấp những
dịch vụ thiết yếu phục vụ du lịch, đầu tư về cơ sở hạ tầng,… Huyện Đông Anh
chủ trương phát triển du lịch luôn gắn với kinh tế, văn hóa, thể thao, lịch sử,
truyền thống dân tộc, con người; với bảo vệ môi trường và thiên nhiên; giải
quyết vấn đề lao động, việc làm và an sinh xã hội; bảo đảm quốc phòng, an ninh,
trật tự an toàn xã hội.
* Về quản lý tài chính, đầu tư xây dựng
- Có các biện pháp để tập trung thu ngân sách ngay từ đầu năm, đặc biệt
các nguồn thu ngân sách Huyện hưởng 100% (lệ phí trước bạ, tiền thuê mặt đất,
mặt nước, thu phạt chậm nộp…). Rà soát nguồn thu, đánh giá rõ, đúng thực tiễn
tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp, hộ kinh doanh;
chống thất thu thuế, nợ đọng thuế, dây dưa, gian lận bằng nhiều giải pháp; tăng
cường công tác kiểm tra, thanh tra đối với người nộp thuế. Các cơ quan chức
năng Tài chính - Thuế - Kho bạc - Ngân hàng thường xuyên trao đổi thông tin,
thống nhất tham mưu cho UBND huyện về việc thu nợ và hỗ trợ vốn vay cho
các doanh nghiệp. Chỉ đạo Chi cục thuế phối hợp chặt chẽ với Cục thuế Hà Nội
55
và Kho bạc nhà nước để kiểm soát khoản thu từ Doanh nghiệp nhà nước, Doanh
nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài trên địa bàn (phần Huyện được hưởng).
- Lên các chính sách huy động các nguồn lực và sử dụng có hiệu quả các
nguồn lực cho đầu tư phát triển; khai thác và sử dụng hiệu quả quỹ đất, vốn đầu
tư và các nguồn lực trong dân cư; đẩy mạnh công tác đấu giá quyền sử dụng đất
tạo nguồn lực thực hiện các mục tiêu, các chương trình của Huyện ủy,chỉ tiêu
trong các kì Đại hội Đảng,HĐND và UBND Huyện. Đẩy mạnh giải ngân vốn
đầu tư cho các dự án đầu tư công và các công trình trọng điểm. Thực hiện nhanh
chóng,rút ngắn thời gian thực hiện các thủ tục trong công tác đấu giá QSD đất,
đảm bảo tiến độ và giá trị tập hợp nguồn thu để thực hiện Kế hoạch đầu tư công;
- Tạo môi trường kinh doanh thuận lợi, thu hút số lượng lớn các doanh
nghiệp mở văn phòng, đến đầu tư, kinh doanh trên địa bàn Huyện;
- Đẩy nhanh tiến độ GPMB các dự án, đồng thời kiến nghị các Sở, ngành
và UBND Thành phố sớm giao đất, cho thuê đất để Huyện có nguồn thu từ tiền
sử dụng đất của các dự án trên địa bàn (Khu trung tâm triển lãm, Khu đô thị mới
Đông Anh, Thành phố thông minh...)
- Quản lý và điều hành ngân sách chủ động,linh hoạt, đảm bảo an sinh xã
hội và cân đối ngân sách; tiếp tục rà soát, cơ cấu lại chi ngân sách theo hướng
tiết kiệm, hiệu quả, tập trung nguồn lực cho chi đầu tư phát triển;
* Về công tác quản lý quy hoạch, quản lý đất đai, TTXD, TTĐT,VSMT
- Công tác quy hoạch trên địa bàn huyện Đông Anh cần tiếp tục đẩy
mạnh, triển khai và thực hiện quy hoạch chi tiết điểm dân cư phát triển trên địa
bàn và quy hoạch các khu đô thị; tăng cường công tác quản lý và đầu tư theo
quy hoạch.
- Tập trung chỉ đạo tháo gỡ các khó khăn trong công tác quản lý đất đai,
đẩy nhanh tiến độ hoàn thành việc cấp GCN QSD đất cho các hộ gia đình cá
nhân đủ điều kiện; tăng cường công tác quản lý Nhà nước về đất đai, TTXD, xử
lý dứt điểm đối với các vi phạm còn tồn tại và các vi phạm mới phát sinh theo
quy định.
- Quản lý hiệu quả quỹ đất nông nghiệp công, tiến tới thu hồi toàn diện
56
đối với các diện tích sử dụng không hiệu quả, để lãng phí tài nguyên phục vụ
cho các dự án đầu tư và việc xây dựng các công trình xã hội trên địa bàn Huyện.
- Tăng cường công tác đảm bảo môi trường, xử lý nghiêm đối với các
trường hợp gây ô nhiễm môi trường trong hoạt động sản xuất, kinh doanh theo
quy định; báo cáo đề xuất Thành phố thu hồi đất đối với các tổ chức cố tình vi
phạm bảo vệ môi trường theo quy định.
- Đẩy nhanh tiến độ thực hiện công tác GPMB cho các dự án trên địa bàn
huyện; trong đó tập trung đẩy nhanh tiến độ GPMB cho các dự án trọng điểm
của Trung ương, Thành phố được phê duyệt trên địa bàn.
3.2.2. Phát triển toàn diện, đồng bộ các lĩnh vực: văn hóa, xã hội, bảo
đảm an sinh, phúc lợi xã hội, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người
dân
(1) Tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả các Chương trình công tác
trọng tâm toàn khóa của Thành ủy, Huyện ủy và 04 Đề án gồm: “Phát triển giáo
dục và đào tạo huyện Đông Anh theo hướng đô thị giai đoạn 2020-2025 và
những năm tiếp theo”, “Phát triển Văn hóa - Thể thao huyện Đông Anh, giai
đoạn 2020 - 2025”, “Phát triển Y tế cơ sở trên địa bàn Huyện giai đoạn 2021-
2025” và “Đào tạo nghề và giải quyết việc làm cho lao động huyện Đông Anh
giai đoạn 2020 - 2025”; Chương trình hành động số 20 của Huyện uỷ về “Phát
triển công nghiệp văn hoá trên địa bàn Huyện giai đoạn 2023 - 2025, định hướng
đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”;
(2) Về Văn hóa, Thể thao, Du lịch và Thông tin truyền thông:
Tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền,phổ biến, công khai, minh
bạch các chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, Thành phố
và Huyện.Tăng cường công tác quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị các di sản
văn hóa;tiếp tục xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh,nâng cao chất lượng
đời sống văn hóa, tinh thần của nhân dân. Đẩy mạnh phát triển phong trào văn
hoá, văn nghệ, thể dục thể thao quần chúng, nâng cao thành tích các môn thể
thao trọng điểm; thực hiện nếp sống văn hóa trong việc cưới, việc tang và lễ hội;
thực hiện có hiệu quả 2 Bộ quy tắc ứng xử; nâng cao chất lượng công tác quản
57
lý các cơ sở kinh doanh dịch vụ văn hóa, thể thao và du lịch; tổ chức các sự kiện
lớn nhằm thu hút khách du lịch; tiếp tục thực hiện đảm bảo an toàn thông tin...
(3) Về Giáo dục và Đào tạo: Huyện tập trung đổi mới, tạo chuyển biến
mạnh mẽ về chất lượng, hiệu quả giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu của xã
hội và hội nhập. Thực hiện đổi mới nội dung, phương pháp giáo dục, đào tạo
nghề,nâng cao chất lượng giáo dục nghề nghiệp. Đẩy mạnh tiếp thu văn hóa mới
,thu hút các nguồn lực phát triển giáo dục - đào tạo . Có kế hoạch xây dựng và
phát triển chất lượng đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục;thực hiện đầu
tư, xây dựng các trường chất lượng cao, trường đạt chuẩn quốc gia.
- Áp dụng tính kỉ luật,kỉ cương và năng động,sáng tạo để từng bước đổi
mới cơ chế trong quản lý , xây dựng mô hình tự chủ tại một số trường học ở
những địa bàn có điều kiện; tạo điều kiện thuận lợi trong việc thực hiện lộ trình
tự chủ đơn vị sự nghiệp công lập thực hiện Nghị quyết số 19-NQ/TW ngày
25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về tiếp tục đổi mới hệ thống
tổ chức và quản lý, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự
nghiệp công lập.
- Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm pháp luật
trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo nhằm xây dựng môi trường giáo dục lành
mạnh, ngăn ngừa và xử lý nghiêm các hành vi sai phạm trong GD&ĐT.
- Có kế hoạch chi tiết về việc phát triển đội ngũ giáo viên và cán bộ quản
lý giáo dục đảm bảo về cơ cấu, số lượng, chất lượng đáp ứng yêu cầu đổi mới
giáo dục. Tổ chức những đợt huấn luyện nâng trình độ chuẩn cho giáo viên theo
quy định; chú trọng triển khai bồi dưỡng thường xuyên, bồi dưỡng nâng cao
năng lực quản lý, giảng dạy đáp ứng yêu cầu chuẩn nghề nghiệp quản lý và giáo
viên các cấp học,tiếp tục thực hiện theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018.
(4) Về thực hiện chính sách, đảm bảo an sinh xã hội
- Đảm bảo an sinh, phúc lợi xã hội, tiếp tục duy trì toàn Huyện không còn
hộ nghèo. Thực hiện tốt các chính sách trợ giúp xã hội,chính sách ưu đãi người
có công với cách mạng. Giải quyết các vấn đề dân sinh bức xúc như: lao động,
việc làm và các tệ nạn xã hội,… Phối hợp đồng bộ giữa các ngành, đoàn thể, các
58
doanh nghiệp trên địa bàn, giải quyết việc làm cho người lao động, quan tâm
trước tiên đối với lao động trong vùng có dự án, đối tượng thuộc gia đình chính
sách và hộ cận nghèo.
Đảm bảo và nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động hệ thống y tế tại các
cơ sở, các cấp nhằm đáp ứng nhu cầu về chăm sóc, bảo vệ sức khỏe cho nhân
dân; tạo điều kiện chủ động ứng phó linh hoạt trong công tác phòng và chống
dịch Covid - 19. Nâng cao tinh thần trách nhiệm và hiệu quả quản lý nhà nước
về an toàn thực phẩm, hành nghề y dược tư nhân, nâng cao hiệu quả hoạt động
của Trạm y tế các xã, thị trấn.
3.2.3. Xây dựng và thực hiện cải cách hành chính; phối hợp linh hoạt,
chặt chẽ giữa các cấp chính quyền địa phương trong thực hiện nhiệm vụ; đẩy
mạnh công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí; đảm bảo quốc phòng, an
ninh trật tự, an toàn xã hội
* Về CCHC, xây dựng chính quyền
- Đổi mới phong cách chỉ đạo, điều hành từ Huyện đến cơ sở theo hướng
quyết liệt, dứt điểm, hiệu quả; giữ nghiêm kỷ cương hành chính, tăng cường
kiểm tra sâu sát toàn cơ sở. Chỉ đạo thực hiện nghiêm quy chế làm việc của
UBND Huyện, các phòng, ban, đơn vị thuộc Huyện và UBND các xã - thị trấn;
phân công rõ người, rõ việc, trên cơ sở đó tăng cường kiểm tra, đánh giá cán bộ
công chức trong thực thi nhiệm vụ được giao; nêu cao tinh thần trách nhiệm, tự
lực, tự cường, đổi mới, sáng tạo; dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm,
quyết liệt, hiệu quả trong hành động.
- Thực hiện CCHC, xây dựng nền hành chính hiện đại, chuyên nghiệp,
phục vụ, phát triển. Nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động, phục vụ của cơ
quan hành chính nhà nước gắn với công khai, minh bạch, thuận lợi cho người
dân, doanh nghiệp.
- Triển khai và thực hiện Đề án “Mô hình Bộ phận tiếp nhận và trả kết
quả giải quyết TTHC hiện đại các cấp trên địa bàn TP Hà Nội” áp dụng cho các
cơ quan hành chính trên địa bàn huyện Đông Anh để đảm bảo chất lượng, hiệu
quả gắn với thực hiện Đề án 06/CP của Chính phủ.
59
* Công tác thanh tra, giải quyết đơn, tiếp công dân
- Tăng cường công tác đấu tranh phòng chống tham nhũng, chống lãng
phí, thực hành tiết kiệm, một cách hiệu quả ,đặc biệt là trong các lĩnh vực quản
lý đất đai, đầu tư xây dựng, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm; kiên quyết
ngăn chặn và đẩy lùi tình trạng nhũng nhiễu, gây phiền hà cho người dân và
doanh nghiệp trong giải quyết công việc.
- Thực hiện quyết liệt nhằm giải quyết dứt điểm các vụ việc thuộc diện
Ban Thường vụ Huyện ủy theo dõi. Thực hiện đảm bảo công tác tiếp công dân
của Lãnh đạo UBND các cấp, trưởng các phòng, ban, đơn vị chuyên môn; Tổ
chức các cuộc đối thoại với công dân.
* Về công tác quốc phòng, quân sự địa phương và An ninh chính trị, trật
tự an toàn xã hội
- Đảm bảo công tác quốc phòng, an ninh, củng cố và giữ vững ổn định về
an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội.
- Đẩy mạnh trấn áp các loại tội phạm pháp pháp hình sự, tệ nạn xã hội;
Thực hiện hiệu quả Đề án 06 của Chính phủ; Tăng cường các biện pháp đảm
bảo công tác PCCC và CHCN.
- Đảm bảo công tác quốc phòng, duy trì quân số trực, đảm bảo đúng quy
định; duy trì trực lực lượng phòng không thường xuyên, sẵn sàng chiếu đấu;
hoàn thành tuyển cho ̣n go ̣i công dân nhâp ngũ và giao quân đủ 100% chỉ tiêu.
Chỉ đạo thực hiện huấn luyện lực lượng vũ trang đúng theo kế hoạch;
- Triển khai thực hiện theo kế hoạch đầu tư xây dựng trụ sở Công an xã,
quân sự xã theo Kế hoạch thực hiện Chương trình 09-CTr/TU và Chương trình
05-CTr/HU.
3.2.4. Các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao chất lượng thực hiện chính
sách khôi phục kinh tế tại huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội sau đại dịch
Covid-19
3.2.4.1. Đổi mới nhận thức,nâng cao chất lương, hiệu quả công tác xây
dựng kế hoạch triển khai thực hiện chính sách khôi phục kinh tế
- UBND huyện Đông Anh đến các đơn vị trực thuộc và các tổ chức đoàn
60
thể quán triệt quan điểm,gắn trách nhiệm từ người lãnh đạo đến các CBVC,nâng
cao tổ chức bộ máy,tập trung lãnh đạo.Nhận chỉ thị từ thành phố,UBND huyện
Đông Anh cần xác định mục tiêu,họp bàn,lấy ý kiến của người chủ trì và đại
diện các cơ quan,khu vực,từ đó,lên kế hoạch cụ thể,phân công nhiệm vụ thực
hiện chính sách,đảm bảo khoa học,khả thi.
- Các cơ quan, đơn vị, tổ chức và cá nhân tham gia quá trình tổ chức thực
hiện chính sách cần cập nhật thông tin thường xuyên,liên tục, phát huy tài
năng,cống hiến những giải pháp hữu ích nâng cao chất lượng thực hiện.
3.2.4.2. Đẩy mạnh công tác phổ biến,tuyên truyền thực hiện chính sách
- Chính sách khôi phục kinh tế là một chính sách quan trọng của cả nước
sau đại dịch, cũng là một nhiệm vụ trọng tâm của huyện Đông Anh. Do đó,
UBND huyện Đông Anh cần tăng cường công tác chỉ đạo,quản lý và điều
hành,tăng cường sự phối hợp giữa chính quyền và các tổ chức đoàn thể trong
phổ biến,tuyên truyền thực hiện chính sách.
- Đẩy mạnh công tác phổ biến pháp luật,các văn bản quy phạm pháp luật
về việc làm,nhân lực,...mở các lớp tập huấn,toạ đàm,hội thảo.Tăng cường tuyên
truyền để nắm bắt thông tin,nguyện vọng,lợi ích để xây dựng chính sách,văn bản
hướng dẫn.
3.2.4.3. Tăng cường phân công,phối hợp thực hiện chính sách khôi phục
kinh tế
- Với các đơn vị trực thuộc UBND huyện Đông Anh:giao công việc cho
một đơn vị thực hiện chính,đơn vị khác hỗ trợ thực hiện theo chức năng,nhiệm
vụ.Các đơn vị cần bám sát chủ trương của lãnh đạo cơ quan để phân công nhiệm
vụ cho từng cá nhân.
- Với các đoàn thể,tổ chức chính trị-xã hội ở địa phương:tăng cường phối
hợp và nắm bắt thông tin,tham gia tích cực,chủ động,qua đó đóng góp ý kiến gửi
lên văn phòng UBND huyện Đông Anh xem xét.
3.2.4.4. Tăng cường thực hiện công tác đôn đốc quá trình thực hiện chính
sách khôi phục kinh tế
UBND huyện Đông Anh cần nâng cao hơn nữa công tác đôn đốc quá
61
trình thực hiện chính sách. Tăng cường kiểm tra thường xuyên và đột xuất việc
thực hiện các nội dung chính sách khôi phục kinh tế tại các đơn vị trực thuộc
UBND Huyện nhằm kịp thời phát hiện những sai sót để khắc phục, nâng cao
hiệu quả thực hiện chính sách.
Thực hiện chế độ báo cáo thường xuyên, liên tục trong các giai đoạn và
trên các lĩnh vực hoạt động, nội dung triển khai chính sách. Qua đó, nắm bắt
chất lượng triển khai thực hiện chính sách khôi phục kinh tế tại các đơn vị. Đồng
thời,phát hiện khó khăn trong quá trình thực hiện chính sách để kịp thời tháo gỡ,
giải quyết
3.2.4.5. Đổi mới và nâng cao công tác đánh giá,tổng kết thực thi chính
sách khôi phục kinh tế
- Qua mỗi giai đoạn,UBND huyện Đông Anh cần tổ chức các Hội nghị sơ
kết,tổng kết việc thực hiện chính sách khôi phục kinh tế. Qua đó,nâng cao năng
lực xử lí và giải quyết công việc của các đơn vị,đề xuất những giải pháp mang
lại hiệu quả cao.
- Tập trung rà soát lại văn bản và công việc nội bộ của cơ quan,bảo đảm
việc thực hiện chính sách,kiến nghị những phương án mới cho việc thực hiện
chính sách hiệu quả. UBND huyện Đông Anh và các đơn vị trực thuộc cần tăng
cường khảo sát mức độ tham gia thực hiện chính sách khôi phục kinh tế,tính khả
thi, ý thức chấp hành quy định,thiết chế pháp luật cùng hưởng ứng mục tiêu
chính sách. Đồng thời, thường xuyên cập nhật các văn bản của Đảng, Nhà nước
và UBND Thành phố Hà Nội về chính sách khôi phục kinh tế để có những điều
chỉnh, bổ sung nội dung thực hiện chính sách đảm bảo đúng quy định của Nhà
nước và phù hợp với hoạt động của đơn vị.
- UBND huyện Đông Anh cùng các cơ quan trực thuộc cần đánh giá mức
độ đạt được, mức độ tham gia thực hiện chính sách khôi phục kinh tế và trách
nhiệm thực hiện chính sách của các đơn vị, tổ chức, cá nhân trong quá trình phối
hợp triển khai thực hiện chính sách. Từ đó, rút kinh nghiệm cho những chương
62
trình, kế hoạch tiếp theo.
TIỂU KẾT CHƯƠNG 3
Để phát triển đồng đều, hài hòa giữa KT-XH thì việc khôi phục và phát
triển kinh tế là yếu tố đặc biệt quan trọng. Trách nhiệm và nghĩa vụ phát triển
mỗi ngành không chỉ của hệ thống chính trị mà còn của toàn nhân dân. Trong
đó, vai trò của Nhà nước với các quyết định,chỉ đạo trên mọi mặt đời sống là rất
quan trọng trong việc tập trung đẩy mạnh thực hiện các nhiệm vụ phát triển KT -
XH. Để phân tích rõ việc thực hiện chính sách khôi phục kinh tế ,điều cần tăng
cường và hoàn thiện hệ thống chính sách, đề tài đã đưa ra một số giải pháp vừa
mang tính hệ thống vừa mang tính thực tiễn. Chính sách khôi phục kinh tế khi
đưa ra phải phù hợp với định hướng, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật
của Nhà nước, Chiến lược phát triển KT-XH của đất nước .Chính sách PTNNL
phải đảm bảo tính hài hòa về cơ cấu theo ngành, khu vực, theo hướng tập trung
phát triển tài lực, nhân lực cho ngành kinh tế cần được ưu tiên. Chính sách khôi
phục kinh tế cần có tính thường xuyên, liên tục và tính chiến lược dài hạn phù
hợp với yêu cầu phát triển KT-XH của đất nước trong từng giai đoạn, đặc biệt là
63
giai đoạn hậu Covid-19.
KẾT LUẬN
Trong đợt dịch Covid-19 diễn ra căng thẳng, kinh tế thế giới nói chung và
kinh tế Việt Nam nói riêng bị ảnh hưởng nặng nề. Việc thực hiện chính sách
khôi phục kinh tế là một trong những vấn đề bức thiết cần được giải quyết. Vì
thế, chính sách khôi phục kinh tế trong nước và phát triển thị trường lao động có
một vị trí, vai trò vô cùng quan trọng đối với sự phát triển của nền kinh tế, của
mối quan hệ cung cầu trong lao động, việc thu hút đầu tư và sức cạnh tranh kinh
tế. Tuy chính sách khôi phục kinh tế chỉ mới được đề ra nhưng là một chính
sách cần thiết phải được quan tâm triển khai theo chiều sâu, chiều rộng. Việc
khôi phục kinh tế trên các lĩnh vực sao cho phục hồi lại sản xuất kinh doanh,sự
phát triển hơn nữa, ngày càng được nhà nước quan tâm, mở rộng phát triển bên
cạnh đó thì chính sách khôi phục kinh tế vừa triển khai mục tiêu lớn nhất là khôi
phục và phát triển kinh tế vừa góp phần đảm bảo an toàn chính trị xã hội, ổn
định tâm tư người dân và phát triển xã hội an toàn. Chính sách khôi phục kinh tế
có mối quan hệ gắn kết và tác động lẫn nhau đối với các chính xã hội và các
chính sách xã hội khác. Trong đó phải kể đến là mối quan hệ chặt chẽ giữa chính
sách khôi phục kinh tế với chính sách hỗ trợ việc làm dân số, chính sách giáo
dục – đào tạo, chính sách cơ cấu kinh tế, chính sách công nghệ,…
Thực hiện chủ trương của Chính phủ và UBND Thành phố Hà Nội,
UBND huyện Đông Anh đã chỉ đạo phòng Kinh tế huyện phối hợp với phòng
ban hỗ trợ và các địa phương trong huyện tham gia tích cực vào quá trình thực
hiện các chính sách khôi phục kinh tế, phục hồi sản xuất, hỗ trợ người lao động
làm việc, hỗ trợ người có hoàn cảnh khó khăn. Huyện không chỉ nỗ lực để khôi
phục lại sản xuất, kinh doanh trên lĩnh vực Công nghiệp - Thương mại - Dịch vụ
mà còn kết nối thị trường, cung - cầu lao động, kiến tạo các động lực về cơ hội
việc làm, hỗ trợ tài chính tạo điều kiện cho các ngành thuộc kinh tế phục hồi trở
64
lại, từng bước ổn định tình hình kinh tế - xã hội và ổn định đời sống nhân dân.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Ban chỉ đạo Phòng, chống dịch Covid-19 của Ủy ban nhân dân huyện
Đông Anh (2021), Thực hiện “Chương trình hỗ trợ tiêu thụ các sản phẩm nông
lâm thủy sản cho người dân”đáp ứng yêu cầu PCD Covid-19 trên địa bàn
huyện”.
2. Nguyễn Văn Cương (2022), Chính sách tài khóa,hỗ trợ phục hồi và
tăng trưởng kinh tế trong đại dịch Covid-19, Trường Đại học Gia Định, Viện
Chiến lược và kế hoạch tài chính.
3. Đoàn Thị Thu Hà, Nguyễn Thị Ngọc Huyền (2007), Giáo trình chính
sách kinh tế - xã hội, Nxb. Khoa học và kỹ thuật, Hà Nội.
4. Vũ Văn Hà (2022), Gắn kết chặt chẽ chính sách kinh tế với chính sách
xã hội trong quá trình phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa, Trang Thông tin điện tử Hội đồng Lý luận Trung ương.
5. Nguyễn Thị Hương (2022), Việt Nam trước khó khăn,thách thức của
kinh tế thế giới, Tổng cục Thống kê.
6. Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái (2022), Ổn định kinh tế vĩ
mô, tạo môi trường thuận lợi cho phục hồi và phát triển kinh tế Việt Nam, Tạp
chí Cộng sản.
7. Bích Lan - Minh Thành (2022), Cơ chế, chính sách phục hồi và phát
triển kinh tế sau tác động của đại dịch Covid-19, Cổng thông tin điện tử Quốc
hội nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam.
8. Hải Liên (2022), Các chính sách hỗ trợ rất quan trọng để quyết liệt
phục hồi tăng trưởng, Báo Điện tử Chính phủ.
9. Vũ Phương Nhi (2022), Chính phủ ban hành Chương trình phục hồi
và phát triển kinh tế -xã hội, Báo điện tử Chính phủ.
10. Phan Tiến Ngọc (2022), Chính sách phục hồi kinh tế Việt Nam sau tác
động của đại dịch Covid-19, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh,Tạp chí
điện tử Lý luận Chính trị.
11. Phòng Kinh tế huyện Đông Anh (2021), Báo cáo “Kết quả sản xuất
65
nông nghiệp và tình hình hoạt động của các chợ,doanh nghiệp trong phòng
chống dịch Covid-19,9 tháng đầu năm và nhiệm vụ 3 tháng cuối năm 2021 trên
địa bàn Huyện”.
12. Hiếu Phương (2023), Ban hành Nghị quyết hỗ trợ doanh nghiệp thích
ứng, phục hồi nhanh,phát triển bền vững, Tạp chí Kinh tế và Dự báo.
13. Quốc hội (2022), Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11-1-2022 của
Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ chương trình phục hồi và phát
triển kinh tế - xã hội.
14. Quốc hội (2022), Nghị quyết số 11/NQ-CP ngày 30/1/2022 về
Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội và triển khai Nghị quyết số
43/2022/QH15 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình.
15. Bùi Quang Tuấn - Hà Duy Ngọc (2021), Phục hồi kinh tế sau tác
động của đại dịch Covid-19: Kinh nghiệm quốc tế và bài học cho Việt Nam, Tạp
chí Cộng sản.
16. Nguyễn Minh Thuyết (2015), Vận động chính sách ở nước ta từ góc
nhìn của một cựu đại biểu Quốc hội, Nxb. Lao Động, Hà Nội
17. Ủy ban nhân dân huyện Đông Anh (2022), Báo cáo “Công tác
phòng, chống dịch COVID-19 trên địa bàn huyện Đông Anh”.
18. Ủy ban nhân dân huyện Đông Anh (2022), Báo cáo “Kết quả thực
hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội,đảm bảo quốc phòng,an ninh và an sinh
xã hội năm 2022 và phương hướng nhiệm vụ năm 2023”.
19. UBND thành phố Hà Nội (2022), Kế hoạch hành động số 91/KH-
UBND ngày 21/3/2022 về “Thực hiện Nghị quyết số 11/NQ-CP ngày
30/01/2022 của Chính phủ về Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã
hội”.
20. Phạm Xuân Vương (2022), Chính sách của Nhà nước nhằm phục hồi
và thúc đẩy phát triển kinh tế tư nhân do tác động của đại dịch Covid-19, Tạp
66
chí Công thương điện tử-cơ quan thông tin lý luận của Bộ công thương.