ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
KHOA Y DƯỢC
----------
SINH VIÊN : TRẦN ANH QUÂN
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
PHÂN LOẠI MÔ BỆNH HỌC U LYMPHÔ KHÔNG HODGKIN
LAN TỎA TẾ BÀO B LỚN THEO TỔ CHỨC Y TẾ THẾ GIỚI NĂM 2016
Khóa : QH2014Y
Người hướng dẫn : Ths.BS Trần Văn Chương
Ths.BS Đặng Anh Phương
HÀ NỘI – 2020
LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành đề tài khóa luận tốt nghiệp, với tình cảm chân thành, em xin
bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới các thầy cô công tác tại Khoa Y Dược – Đại học
Quốc gia Hà Nội, thầy cô bộ môn Giải phẫu bệnh – Khoa Y Dược ĐHQGHN,
thầy cô công tác tại Trung tâm Giải phẫu bệnh – Tế bào học bệnh viện Bạch
Mai đã tạo điều kiện cho em có môi trường học tập tốt trong suốt thời gian
em học tập, nghiên cứu.
Em xin gửi lời cảm ơn tới Thầy Lê Anh Cường, Thầy Phạm Văn Tuyến, Cô
Vũ Thị Thơm, Thầy Trần Văn Chương, Cô Đặng Anh Phương đã giúp đỡ em trong
suốt quá trình nghiên cứu và trực tiếp hướng dẫn em hoàn thành đề tài khóa luận tốt
nghiệp này. Đồng thời, em xin bày tỏ lòng cảm ơn tới thầy cô trong khoa, trong
bệnh viện đã tạo điều kiện cho em được học tập, trau dồi kiến thức. Do giới hạn về
kiến thức và kinh nghiệm thực tiễn, kính mong sự chỉ dẫn và đóng góp của các
thầy, cô để bài khóa luận của em được hoàn thiện hơn.
Em xin kính chúc thầy cô nhiều sức khỏe, thành công và hạnh phúc.
Em xin chân thành cảm ơn.
Hà Nội, ngày 1 tháng 6 năm 2020
Trần Anh Quân
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
ULAT : U lymphô ác tính
ULKH : U lymphô không Hodgkin
ULH : U lymphô Hodgkin
ICH : Immunohistochemistry
(Hóa mô miễn dịch)
DLBCL : Diffuse large B – cell lymphoma
(U lymphô không Hodgkin lan tỏa tế bào B lớn)
DLBCL – GCB : Diffuse large B – cell lymphoma, germinal center B cell
(U lymphô không Hodgkin lan tỏa tế bào B lớn – dưới typ tâm mầm)
DLBCL –nGCB : Diffuse large B – cell lymphoma, non-germinal center B cell
(U lymphô không Hodgkin lan tỏa tế bào B lớn- dưới typ
không tâm mầm)
MBH : Mô bệnh học
HMMD : Hóa mô miễn dịch
MỤC LỤC
ĐT VN Đ ...................................................................................................... 1
Chương 1: TỔNG QUAN ................................................................................... 3
1.1. Hệ lymphô ...........................................................................................................3
1.1.1. Hệ lymphô .................................................................................... 3
1.1.2. Kiểu hình miễn dịch ...................................................................... 3
1.2. Dịch tễ ..................................................................................................................5
1.2.1. Trên thế giới ................................................................................. 5
1.2.2. Tại Việt Nam ................................................................................ 6
1.3. Nguyên nhân và cơ chế bệnh sinh ......................................................................6
1.3.1. Suy giảm miễn dịch ...................................................................... 6
1.3.2. Nhiễm virus .................................................................................. 6
1.3.3. Môi trường .................................................................................... 7
1.3.4. Tuổi .............................................................................................. 7
1.4. Chẩn đoán ULKH ...............................................................................................7
1.4.1. Lâm sàng ...................................................................................... 7
1.4.2. Cận lâm sàng ................................................................................ 8
1.4.3. Chẩn đoán giai đoạn ..................................................................... 9
1.5. Đặc điểm giải phẫu bệnh ULKH ........................................................................9
1.5.1. Lịch sử phân loại MBH ULKH ..................................................... 9
1.5.2. Phân loại mô bệnh học ULKH của Tổ chức Y tế thế giới năm 2016 .. 11
1.5.3. Đặc điểm MBH ULKH lan tỏa tế bào B lớn ................................ 16
1.5.4. Đặc điểm HMMD ULKH lan tỏa tế bào B lớn ............................ 22
Chương 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................. 27
2.1. Đối tượng nghiên cứu ...................................................................................... 27
2.1.1. Tiêu chuẩn lựa chọn bệnh nhân ................................................... 27
2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ ...................................................................... 27
2.1.3. Cỡ mẫu ....................................................................................... 27
2.2. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 27
2.2.1. Thiết kế nghiên cứu .................................................................... 27
2.2.2. Quy trình và các k thuật ............................................................ 27
2.2.3. Các biến số và chỉ số nghiên cứu ................................................ 28
2.3. Địa điểm nghiên cứu ........................................................................................ 29
2.4. Xử l số liệu...................................................................................................... 29
2.5. Hạn chế sai số của nghiên cứu ........................................................................ 29
2.6. Vn đề đạo đức trong nghiên cứu ................................................................... 30
Chương 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ............................................................ 31
3.1. Một số đặc điểm lâm sàng ở các BN nghiên cứu ........................................... 31
3.1.1. Phân bố bệnh theo tuổi ................................................................ 31
3.1.2. Phân bố bệnh theo giới................................................................ 32
3.1.3. Phân bố bệnh theo vị trí tổn thương ............................................ 32
3.2. Đặc điểm MBH ở các BN nghiên cứu ............................................................ 33
3.2.1. Phân bố biến thể hình thái của DLBCL ....................................... 33
3.2.2. Phân bố biến thể hình thái của DLBCL theo tuổi ........................ 33
3.2.3. Phân bố biến thể hình thái của DLBCL theo vị trí ...................... 34
3.3. Đặc điểm HMMD ở các BN nghiên cứu ........................................................ 35
3.3.1. Phân bố các typ theo HMMD ...................................................... 35
3.3.2. Phân bố các dưới typ HMMD theo tuổi....................................... 35
3.3.3. Phân bố các dưới typ HMMD theo giới ...................................... 36
3.3.4. Phân bố các dưới typ HMMD theo vị trí tổn thương ................... 37
3.3.5. Đặc điểm các du n HMMD dưới typ DLBCL – GCB .............. 38
3.3.6. Đặc điểm các du n HMMD dưới typ DLBCL – nGCB ............ 39
Chương 4: BÀN LUẬN ..................................................................................... 40
4.1. Một số đặc điểm lâm sàng ở các BN nghiên cứu .......................................... 40
4.1.1. Phân bố bệnh theo tuổi ................................................................ 40
4.1.2. Phân bố bệnh theo giới................................................................ 40
4.1.3. Phân bố bệnh theo vị trí tổn thương ............................................ 41