
www.vanthuluutru.com
Ngi dch: TS. Nguyn L Nhung
35
2. Khôi phc li các tài liu m dn bng vt liu halogen bc
Nghiên cu phc ch tài liu có bn vn b m, hư tn bng các
phương pháp trong phm vi khác nhau mang tính cht quang ph, cho phép
la chn phương thc có hiu qu tt nht trong phc ch nguyên dng tài
liu b hư tn. Kt qu là xác nh ưc quy trình phc ch tài liu.
Phù hp vi sơ chun b, trong phn này, ngưi ta ưa ra phương
thc chp hình, chnh sa làm rõ hơn bn text ca tài liu bng phn mm
PhotoShop, s dng các trang thit b và nguyên vt liu nh thc hin quy
trình phc ch tài liu lưu tr b m, b hư tn.
T phn mm chp hình nh cn có trang thit b: máy nh, vt liu
nh, quá trình x lý phim âm bn, x lý phim dương bn,… tuy nhiên, nu
không có chuyên gia lành ngh thì nhim v phc ch tài liu không th thc
hin tt ưc.
2.1. S quy trình công ngh chung
Vn phc ch tài liu v nguyên t c c!ng ging như phc hi nhng
bn text b hư h"ng khác không có s khác bit. Trên cơ s# phc hi hình nh,
vn th nht $t ra là % tương phn và quang ph ca vt liu nh, quan
im ca con ngưi, vn th hai là nh hư#ng ca phương thc chiu sáng
trên tài liu khi chp, góc % chiu sáng, s phân b ánh sáng trên b m$t tài
liu và các chi tit khác.
Chng trình chp sao chép bao gm:
1- Chun b tài liu chp
2- L p $t ngun chiu sáng
2-1 L p $t ngun chiu ánh sáng tím (t ngoi)
2-2 L p $t ngun chiu ánh sáng " (hng ngoi)

www.vanthuluutru.com
Ngi dch: TS. Nguyn L Nhung
36
2-3 L p $t ánh sáng kích thích các hin tưng phát quang
2-4 To ra tán x ánh sáng khuch tán và $c bit
3. La chn nguyên vt liu nh chp
3-1 Phim dùng cho sao chép nh tài liu
3-2 Tip nhn vt liu quang ph in t (ánh sáng quang ph tím)
4. Chp hình
4-1 Chp hình vi b% lc sáng
4-2 Chp hình trên vt liu nh chuyên dng có % tương phn $c bit
5. Tin hành quá trình chp âm bn
…………….
T chương trình này rõ ràng là trong tt c các bưc ln trong quá trình
khôi phc tài liu m dn, trái vi vic chp nh tài liu ơn gin, có m%t s
la chn trong iu kin nht nh như èn chiu sáng, tip xúc, vt liu ng
dng, trong ó cn xác nh hiu qu ca quá trình tng th.
Sao chép quang hc
Vi loi sao chép quang hc, còn gi là chp li bng máy nh, m%t
thu kính s& ưc s dng thu hình nh ca bn gc vào phim. Trong iu
kin này, có rt nhiu loi kích c' sao chép (c' thu nh", c' 1:1, ho$c
phóng to). Phương pháp này có th to ra ưc m%t s hài hòa, cân i cho b%
sưu tp nh h(n hp ưc to ra t nhiu quá trình khác nhau và nh ra m%t
kích c' chung nht. Khi bn gc b m (ví d: tài liu nh ho$c các tài liu in
n trên nn giy) thì phương pháp sao chép quang hc ưc coi là phương
pháp thc t nht. Các h thng quang hc c!ng ưc coi là lý tư#ng sao
chép li các bn gc d) h"ng như các loi phim xenlulô axetat giòn, d) gãy;

www.vanthuluutru.com
Ngi dch: TS. Nguyn L Nhung
37
các bc nh b cong; các phim nitrat dính; các vn bn giy nn yu. Nhng
loi này có th b hư hi do áp lc trong khi in tip xúc.
V hiu sut, các h thng sao chép quang hc có m%t s li th. Vì
chúng có th to ra kh nng làm vic vi các vn bn giy nn yu, giòn; các
di phim óng trong các cu%n phim dài hàng chc mét, % r%ng khác nhau
(35mm, 70mm, 105mm, v.v.), có rt ít thao tác trong lúc chp nh và không
cn phi x lý bn gc c!ng như x lý phim trong bóng ti. Kích c' r%ng hơn
có th cht lưng sao chép tt hơn c' 35mm – trong khi v*n ưa ra m%t kích
c' nht nh phc v công tác lưu tr. Có th tráng ra các cu%n phim m%t
cách nhanh chóng vi cht lưng áng tin cy hơn – bng máy tráng phim t
%ng và sau ó sao chép chúng bng máy in tip xúc t %ng (m%t kiu s
dng sao chép vi phim và phim nh %ng). Vic có m%t b% sưu tp tài liu
bng phim âm bn (dng phim cu%n) s& d) dàng cho vic s hóa, s dng các
máy quét t %ng. Cơ quan Lưu tr Quc gia # Oasinhton, D.C và các Công
ty chuyên v sao chép nh s dng quy trình này sao chép nh en – tr ng
và thy rng m%t máy sao chép có th to ra 100.000 bc nh sao m(i nm.
Ngoài h thng èn chiu ã s dng, ánh sáng ca tài liu ưc phc
ch phi ng nht m%t cách hoàn ho. Khi chp nh có phn chiu, nên s
dng m%t giá ' trang b hai ho$c bn èn sáng ging nhau (iu này ph
thu%c vào nh dng ca s vt), ti góc quay 45
0
và nht thit phi thông gió
y tránh nóng. Nên dùng èn in t (èn nháy) chp nhng to
tác d) b tn hi to ra s cân bng nhit % màu tương thích vi các loi
phim màu thích hp vi ánh sáng ban ngày.
2.2. Thit b, vt t chp sao chép
Vic s dng và la chn các thit b ph thu%c vào các mc tiêu, loi
và s lưng tài liu lưu tr hư h"ng ho$c b m ch cn phc hi, m$t khác
c!ng òi h"i ch % bo qun thích hp vi m%t khi lưng không nh" tài liu

www.vanthuluutru.com
Ngi dch: TS. Nguyn L Nhung
38
m, hư h"ng sau phc ch s& ưc bo qun # dng nh (trên vt mang tin là
giy nh).
Chp hình tài liu $c bit nên thc hin nh dng phim cho khung
kích thưc 6 x 9 cm ho$c ln hơn. Vi mc ích gim chi phí lao %ng và
ci thin hiu sut, ngưi ta khuyn cáo chp microfilm, nhưng vi vic s
dng phương pháp chp hình khôi phc li các tài liu m dn
Kích thưc khung ti ưu cho vn bn b m, h"ng bng microfilm không
ưc nh" hơn kích thưc 24 x 36 mm. Nu gim kích thưc s& thy m%t s suy
gim rõ rt trong cht lưng và n%i dung thông tin ca tài liu lưu tr.
Rõ ràng, các thit b tiêu chun dùng chp microfilm c!ng như máy nh
s cn có kh nng s dng các ngun ánh sáng cn thit, b% lc và nguyên
liu s dng trong quang ph tia cc tím và hng ngoi.
Nu không thc hin theo tiêu chun ã khuyn cáo thì yêu cu i vi
trang thit b trong quá trình tích cc x lý nh và các quá trình hoàn tt
không $t ra.
Vt liu chp nh chuyên dng phc hi tài liu lưu tr b m, b hư
h"ng c trong và ngoài nưc không còn na. Vì vy, bn nên chn t iu
kin hin ti cho phép chúng ta gii quyt vn theo phương pháp la chn
và phù hp vi công ngh.
nhy sáng (ISO)
Là % nhy sáng ca phim hay ca b% cm bin. Ký hiu thưng dùng
trên phim nha là ASA, ISO, DIN,… Tương t như vy, máy nh s c!ng
dùng thông s ISO biu th các cp ca % nhy sáng. Thí d:
nhy - IOS Mc bt sáng sáng ni chp nh
<100 thp mnh
100 - 200 trung bình trung bình
>= 400 cao yu

www.vanthuluutru.com
Ngi dch: TS. Nguyn L Nhung
39
ISO 100 -200 là % nhy sáng thông dng mà hu ht các máy nh s
compact dùng thit lp m$c nh, va phù hp vi ánh sáng thưng
g$p,va cho ra nh có % mn chp nhn ưc, ng thi, c!ng phù hp vi
vic chp nh phc ch tài liu.
Trong m%t s máy nh compact sau này cho phép bn tng % nhy
sáng lên 400, 800, 1.600,….
+% nhy sáng (ISO) càng thp thì òi h"i nơi chp nh phi có ngun
sáng mnh. +% b t sáng ca nó kém nhưng % mn ca nh thì tt hơn (khó b
nhi)u hơn). Do % nhy sáng thp nên vic s dng trong nhng tình hung
chuyn %ng s& khó có kt qu tt ưc.
ISO càng cao thì % b t sáng càng mnh, thích hp # nhng nơi có
ngun sáng yu. Nhưng nó s& cho nh có % mn kém (d) b nhi)u). ISO cao
s& thích hp trong tình hung chp hình nhng s vt ang chuyn %ng vì nó
có kt qu tt ưc.
Các thông s khu %, tc % và ISO ưc mô t có v, %c lp, nhưng
thc t, i vi nhng máy nh mà cn n vic iu chnh bng tay như máy
nh cơ ch-ng hn, thì các thông s khu %, tc %, và % nhy ISO u phi
ưc cân chnh phù hp.
Ba yu t khu %, tc %, và ánh sáng là các yu t chính to nên mc
phơi sáng cho tm nh, trong ó, % nhy sáng chim v trí ưu tiên. C ba yu
t này có nh hư#ng và b túc cho nhau. Thông thưng, vì m%t yêu cu nào
ó phi tng yu t này lên 1 cp % thì phi gim m%t trong hai yu t còn li
1 cp duy trì mc phơi sáng.
Ví d: gi s ta s dng mc ISO 200, # tc % 1/125 và khu % F11
cho ta nhng mc % phơi sáng ưng ý. Nu ta tng khu % lên F8 thì cn

