“KI M SOÁT N I B LÀ PH NG TI N S NG CÒN C A DOANH NGHI P”Ể Ộ Ộ ƯƠ Ệ Ố Ủ Ệ
Hi n nay, v i s c nh tranh kh c li t trên th tr ng toàn c u, áp l c suy thoáiệ ớ ự ạ ố ệ ị ườ ầ ự
và nh ng khó khăn nhi u chi u t n n kinh t , các doanh nghi p ngày càng quan tâmữ ề ề ừ ề ế ệ
nhi u h n đ n h th ng ki m soát n i b (KSNB) nh m giúp t ch c h n ch nh ngề ơ ế ệ ố ể ộ ộ ằ ổ ứ ạ ế ữ
s c , m t mát, thi t h i, và tăng hi u qu ho t đ ng c a t ch c. Tuy nhiên, khi đự ố ấ ệ ạ ệ ả ạ ộ ủ ổ ứ ề
c p đ n h th ng KSNB, m i t ch c l i hi u khác nhau; vi c tri n khai h th ngậ ế ệ ố ỗ ổ ứ ạ ể ệ ể ệ ố
KSNB trong các t ch c cũng theo nh ng cách th c khác nhau và th ng theo kinhổ ứ ữ ứ ườ
nghi m tích lũy đ c. Trong bài vi t này, Vi n FMIT xin chia s quan đi m nh m giúpệ ượ ế ệ ẻ ể ằ
các doanh nghi p có h ng đi phù h p, ti t ki m th i gian và chi phí h n trong vi cệ ướ ợ ế ệ ờ ơ ệ
xây d ng h th ng KSNB cho t ch c mình.ự ệ ố ổ ứ
1. Lý do t i sao ph i xây d ng h th ng KSNB?ạ ả ự ệ ố
Trong b t kỳ t ch c nào, d i góc nhìn c a m t chuyên gia KSNB, cũng đ u cóấ ổ ứ ướ ủ ộ ề
hai h th ng ch y song song. Th nh t đó là h th ng đáp ng yêu c u kinh doanh, baoệ ố ạ ứ ấ ệ ố ứ ầ
g m các phòng ban ch c năng, các quy trình th t c, các công vi c c n thi t đ ph cồ ứ ủ ụ ệ ầ ế ể ụ
v cho nhu c u kinh doanh c a t ch c. Tuy nhiên, b t kỳ công vi c nào, quy trình nàoụ ầ ủ ổ ứ ấ ệ
trên cũng đ u đ i di n v i nh ng nguy c , s c , hay r i ro tác đ ng làm nh h ngở ề ố ệ ớ ữ ơ ự ố ủ ộ ả ưở
đ n kh năng hoàn thành m c tiêu c a công vi c đó, và tùy theo m c đ c a r i ro cóế ả ụ ủ ệ ứ ộ ủ ủ
th gây nh h ng t thi t h i trong m c ch p nh n đ c đ n nguy c phá s n tể ả ưở ừ ệ ạ ứ ấ ậ ượ ế ơ ả ổ
ch c.ứ
Vì th , h th ng th hai c n thi t ph i xây d ng nh m thi t l p các bi n pháp,ế ệ ố ứ ầ ế ả ự ằ ế ậ ệ
chính sách, th t c, tinh th n, giá tr , ch c năng, th m quy n c a nh ng ng i liênủ ụ ầ ị ứ ẩ ề ủ ữ ườ
quan nh m giúp gi m r i ro cho h th ng th nh t và đ t đ c m c tiêu mong mu nằ ả ủ ệ ố ứ ấ ạ ượ ụ ố
c a t ch c. Chính vì đi u này, KSNB c n đã ra đ i và c n đ c tích h p vào trongủ ổ ứ ề ầ ờ ầ ượ ợ
ho t đ ng c a t ch c, là ph ng ti n s ng còn c a m i t ch c.ạ ộ ủ ổ ứ ươ ệ ố ủ ọ ổ ứ
2. Th c t tri n khai h th ng KSNB hi n nayự ế ể ệ ố ệ
S c n thi t ph i xây d ng h th ng KSNB nh đã nêu trên là vô cùng b c báchự ầ ế ả ự ệ ố ư ứ
và t i quan tr ng cho m i t ch c. Tuy nhiên, h th ng KSNB bao g m nh ng thànhố ọ ọ ổ ứ ệ ố ồ ữ
ph n gì, ph ng pháp xây d ng ra sao, ph ng pháp nào đ đánh giá tính kh thi c aầ ươ ự ươ ể ả ủ
h th ng KSNB, ph ng pháp nào đ c i ti n h th ng KSNB,v.v… v n còn là th cệ ố ươ ể ả ế ệ ố ẫ ắ
m c c a r t nhi u t ch c.ắ ủ ấ ề ổ ứ
M t s t ch c m h v h th ng ki m soát n i b . M t s khác nh m l n vộ ố ổ ứ ơ ồ ề ệ ố ể ộ ộ ộ ố ầ ẫ ề
m t ch c năng gi a KSNB và ki m toán n i b . Nhi u t ch c m h v ph ng phápặ ứ ữ ể ộ ộ ề ổ ứ ơ ồ ề ươ
ti n hành xây d ng h th ng KSNB. Nhi u t ch c không hi u rõ s t ng quan c aế ự ệ ố ề ổ ứ ể ự ươ ủ
h th ng KSNB và h th ng phòng ban ch c năng và quy trình ho t đ ng c a t ch c.ệ ố ệ ố ứ ạ ộ ủ ổ ứ
Nhi u t ch c g i tên và nhi m v c a KSNB b ng nh ng tên g i khác và mang nh ngề ổ ứ ọ ệ ụ ủ ằ ữ ọ ữ
ý nghĩa khác, v.v.
T t c các v n đ trên c n ph i đ c gi i quy t thông qua vi c hi u rõ vàấ ả ấ ề ầ ả ượ ả ế ệ ể
nh n th c đ y đ v h th ng KSNB, các thành ph n, ph ng pháp xây d ng, ph ngậ ứ ầ ủ ề ệ ố ầ ươ ự ươ
pháp đánh giá và c i ti n,… m t cách bài b n và h th ng. ả ế ộ ả ệ ố
3. S c n thi t c a m t ph ng pháp xây d ng h th ng KSNB chu n qu cự ầ ế ủ ộ ươ ự ệ ố ẩ ố
tế
Ph i nói r ng, vi c xây d ng h th ng KSNB là trách nhi m c a m i t ch c,ả ằ ệ ự ệ ố ệ ủ ọ ổ ứ
m t trào l u đang lên Vi t Nam cũng nh các n c trên th gi i. Đây là nhu c u t tộ ư ở ệ ư ướ ế ớ ầ ấ
y u nh m tăng kh năng c nh tranh và là công c không th thi u c a m i t ch c.ế ằ ả ạ ụ ể ế ủ ọ ổ ứ
Năm 1992, t i Hoa Kỳ, COSO đã cho ra đ i báo cáo đ u tiên v h th ng KSNB, t oạ ờ ầ ề ệ ố ạ
Vi n Qu n Tr Tài Chính và Công Ngh Thông Tin - FMITệ ả ị ệ
nên m t kh i đ u và ti ng nói chung cho các doanh nghi p và t ch c; chính ph Hoaộ ở ầ ế ệ ổ ứ ủ
Kỳ ban hành lu t ậSarbanes – Oxley quy đ nh tri n khai h th ng KSNB cho t t c cácị ể ệ ố ấ ả
công ty niêm y t trên sàn giao d ch ch ng khoán, làm m màn cho giai đo n phát tri nế ị ứ ở ạ ể
h th ng KSNB t i qu c gia này và lan truy n trên th gi i. COSO đã tr thành chu nệ ố ạ ố ề ế ớ ở ẩ
m c đ c công nh n và áp d ng r ng rãi trên toàn th gi i. ự ượ ậ ụ ộ ế ớ
Trên n n t ng chu n qu c t COSO, H c Vi n Ki m Soát N i B ICI ra đ i t iề ả ẩ ố ế ọ ệ ể ộ ộ ờ ạ
Hoa Kỳ và chi ti t các công c , ph ng pháp nh m hoàn ch nh h th ng KSNB. Nămế ụ ươ ằ ỉ ệ ố
2012, Vi n FMIT đã chính th c h p tác v i Vi n KSNB ICI và tr thành đ i tác đ cệ ứ ợ ớ ệ ở ố ộ
quy n tri n khai h th ng KSNB t i Vi t Nam. ề ể ệ ố ạ ệ
Đ n nay, Vi n FMIT đã chuy n giao thành công h th ng KSNB cho nhi u côngế ệ ể ệ ố ề
ty, t p đoàn t i Vi t Nam đi n hình nh : Ajinomoto, T ng công ty đi n l c TP. HCM,ậ ạ ệ ể ư ổ ệ ự
L c Vi t, R.E.E, D c H u Giang, Ngân hàng Nam Á, Xây d ng Unicons, T ng Côngạ ệ ượ ậ ự ổ
ty Xây d ng s 1, Công ty C ph n Phong Phú, Liksin, D c Domesco,…ự ố ổ ầ ượ
Qua th c t tham gia khóa h c KSNB t i FMIT, các doanh nghi p đã n m b tự ế ọ ạ ệ ắ ắ
đ y đ h n các thành ph n c a h th ng KSNB, ph ng pháp xây d ng h th ngầ ủ ơ ầ ủ ệ ố ươ ự ệ ố
KSNB, cách th c đánh giá và c i ti n h th ng KSNB theo tiêu chu n qu c t đã đ cứ ả ế ệ ố ẩ ố ế ượ
áp d ng t i các t p đoàn thành công trên th gi i. Vi c tri n khai th c hi n theo chu nụ ạ ậ ế ớ ệ ể ự ệ ẩ
m c s t o nhi u khác bi t v i ph ng pháp tri n khai theo kinh nghi m, giúp cácự ẽ ạ ề ệ ớ ươ ể ệ
doanh nghi p ti t ki m h n v chi phí, h n ch các sai l m ph bi n, tăng hi u qu vàệ ế ệ ơ ề ạ ế ầ ổ ế ệ ả
tính kh thi khi tri n khai trong th c t . ả ể ự ế
TS. Quang Tùng Minh – Vi n FMIT ệ
Vi n Qu n Tr Tài Chính và Công Ngh Thông Tin - FMITệ ả ị ệ
