KIM T THÁP AI C P – CÔNG TRÌNH HUY N BÍ C A NG I AI C P CỰ Ậ Ề Ủ ƯỜ Ậ Ổ
ĐIẠ
Trong s nh ng công trình tiêu bi u c a th gi i c đi, kim t tháp chính là côngố ữ ể ủ ế ớ ổ ạ ự
trình ch a nhi u bí m t b c nh t. Tính đn năm 2008, có t ng c ng t t c 138ứ ề ậ ậ ấ ế ổ ộ ấ ả kim tự
tháp Ai C pậ đã đc khám phá. H u h t, các kim t tháp này đóng vai trò là lăng mượ ầ ế ự ộ
cho các Pharaoh và hoàng h u. Và trong hai th i k C v ng qu c và Trung v ngậ ờ ỳ ổ ươ ố ươ
qu c. Tính đn nay, các kim t tháp đã đc xây d ng t i h n 5000 năm tr c.ố ế ự ượ ự ớ ơ ướ
GI I THI U CHUNG V KIM T THÁP AI C PỚ Ệ Ề Ự Ậ
T NG QUANỔ
Kim t tháp theo ch Hán có nghĩa là tháp hình ch kim. Đây là m t công trình hìnhự ữ ữ ộ
chóp có đy là hình vuông, b n m t bên hình tam giác đu. Cácấ ố ặ ề kim t thápự Ai C pậ vĩ
đi này đc xây d ng b ng g ch và đá.ạ ượ ự ằ ạ
Hình d ng c a kim t tháp Ai C p đc cho là t ng tr ng cho mô đt nguyên th y.ạ ủ ự ậ ượ ượ ư ấ ủ
B i ng i Ai C p tin là t đó Trái Đt đc t o ra, cũng gi ng nh nh ng tia n ngở ườ ậ ừ ấ ượ ạ ố ư ữ ắ
m t tr i chi u xu ng. Đnh kim t tháp đc ng i Ai C p c đi dùng vàng ch pặ ờ ế ố ỉ ự ượ ườ ậ ổ ạ ụ
lên. B m t bên ngoài c a các kim t tháp đc lát b ng đá vôi tr ng đánh bóng. T oề ặ ủ ự ượ ằ ắ ạ
nên m t v ngoài l ng l y khi quan sát t xa. Đc bi t, khi ph n chi u ánh sáng, cácộ ẻ ộ ẫ ừ ặ ệ ả ế
kim t tháp có th đc nhìn th y t m t trăng.ự ể ượ ấ ừ ặ
H u h t, các kim t tháp này đóng vai trò là lăng m cho các Pharaoh và hoàng h u.ầ ế ự ộ ậ
Ngày nay, nhi u t m đá đã b l y đi đ s d ng vào m c đích khác. Ho c đã r i m tề ấ ị ấ ể ử ụ ụ ặ ơ ấ
trong l ch s hàng nghìn năm c a kim t tháp.ị ử ủ ự
Trung bình 1 kim t tháp m t kho ng 200 năm đ có th hoàn thành. Đi u này cóự ấ ả ể ế ề
nghĩa là ph i m t 2 – 3 đi Pharaoh m i có th hoàn thành đc công trình. Tuy nhiên,ả ấ ờ ớ ể ượ
trên th c t , nhi u kim t tháp đc xây d ng trong cùng m t th i đi m. Các côngự ế ề ự ượ ự ộ ờ ể
trình kim t tháp ngày nay đc công nh n là 1 trong 7 k quan th gi i th i c đi.ự ượ ậ ỳ ế ớ ờ ổ ạ
Ý NGHĨA C A KIM T THÁPỦ Ự
T t c các kim t tháp Ai C p đu đc xây trên t ng n sông Nile, n i m t tr i l n.ấ ả ự ậ ề ượ ả ạ ơ ặ ờ ặ
Chúng đc xem là có liên quan t i th gi i c a ng i ch t trong th n tho i Ai C p.ượ ớ ế ớ ủ ườ ế ầ ạ ậ
Cách đt tên c a các kim t tháp cũng có liên h t i ánh sáng m t tr i. Ch ng h n nhặ ủ ự ệ ớ ặ ờ ẳ ạ ư
kim t tháp Cong t i Dahshur có tên là kim t tháp t a sáng phía Nam. Còn kim tự ạ ự ỏ ở ự
tháp Senwosret el-Lahun có tên là Senwosret đang t a sáng.ở ỏ
Ng i Ai C p tin r ng vùng t i khi b u tr i v đêm, n i t t c các ngôi sao có v nhườ ậ ằ ố ầ ờ ề ơ ấ ả ẻ ư
đu xoay nhanh. Đó chính là cánh c ng lên thiên đng. M t trong nh ng l i đi h pề ổ ườ ộ ữ ố ẹ
b t ngu n t bu ng mai táng h ng th ng t i trung tâm vùng t i này. Đi u này choắ ồ ừ ồ ướ ẳ ớ ố ề
th y các kim t tháp đã đc thi t k đ đa linh h n Pharaoh đn n i các v th n.ấ ự ượ ế ế ể ư ồ ế ơ ị ầ
KIM T THÁP AI C P ĐÃ ĐC HÌNH THÀNH NH TH NÀO?Ự Ậ ƯỢ Ư Ế
KI N TRÚC S XÂY D NG KIM T THÁPẾ Ư Ự Ự
M t trong s nh ng kim t tháp Ai C p đu tiên đc bi t đn n m Saqqara, phíaộ ố ữ ự ậ ầ ượ ế ế ằ ở
tây b c Memphis. Djoser là kim t tháp lâu đi nh t. Đc xây d ng vào kho ng tắ ự ờ ấ ượ ự ả ừ
năm 2630 đn năm 2611 TCN V ng tri u th 3. Bao g m c khu ph c h p xungế ở ươ ề ứ ồ ả ứ ợ
quanh kim t tháp thì đây là công trình do ki n trúc s Imhotep thi t k . Đây đc xemự ế ư ế ế ượ
là nh ng công trình b ng đá nguyên kh i c nh t th gi i.ữ ằ ố ổ ấ ế ớ
c tính có kho ng t vài nghìn, 20 nghìn cho t i 100 nghìn nhân công đ xây nênƯớ ả ừ ớ ể
công trình này. H u h t m i ng i đu nghĩ r ng các kim t tháp đc xây d ng b iầ ế ọ ườ ề ằ ự ượ ự ở
nô l và tù nhân. Trên th c t , r t có th nh ng ng i xây d ng kim t tháp này làệ ự ế ấ ể ữ ườ ự ự
nh ng ng i th tay ngh cao và đc tr l ng.ữ ườ ợ ề ượ ả ươ
Ki n trúc s Imhotep đc ng i Ai C p c tôn th nh m t v th n.ế ư ượ ườ ậ ổ ờ ư ộ ị ầ
Imhotep đc xem là ng i đu tiên phát minh ra ph ng pháp ch ng các mastaba lênượ ườ ầ ươ ồ
nhau. T đó t o ra m t công trình bao g m các b c nh d n t d i lên. K t qu làừ ạ ộ ồ ậ ỏ ầ ừ ướ ế ả
kim t tháp Djoser đc thi t k đ t ng tr ng cho m t chi c c u thang kh ng l .ự ượ ế ế ể ượ ư ộ ế ầ ổ ồ
N i mà linh h n c a v Pharaoh đã m t dùng đ b c lên thiên đng. Nh ng thànhơ ồ ủ ị ấ ể ướ ườ ữ
t u c a Imhotep vĩ đi đn n i ông đã đc ng i Ai C p c tôn th nh m t vự ủ ạ ế ỗ ượ ườ ậ ổ ờ ư ộ ị
th n.ầ
GIAI ĐO N XÂY D NGẠ Ự
Giai đo n các công trình kim t tháp đc xây d ng v i quy mô l n nh t. Cũng là lúcạ ự ượ ự ớ ớ ấ
ch đ th ng tr chuyên ch c a các Pharaoh m c đ cao nh t. Đây là lúc các kim tế ộ ố ị ế ủ ở ứ ộ ấ ự
tháp n i ti ng nh t đã đc xây d ng. Theo th i gian, do quy n l c tr nên ít t pổ ế ấ ượ ự ờ ề ự ở ậ
trung h n, kh năng và mong mu n khai thác nh ng tài nguyên đ xây d ng trên quyơ ả ố ữ ể ự
mô l n cũng gi m đi. D n d n các kim t tháp cũng b t đu có kích th c nh h n.ớ ả ầ ầ ự ắ ầ ướ ỏ ơ
Chúng không đc xây c u k nh tr c, th m chí c u th .ượ ầ ỳ ư ướ ậ ẩ ả
Kim t tháp đc xây nên b i các kh i đá l n. Chúng đc điêu kh c thành các kh iự ượ ở ố ớ ượ ắ ố
vuông v i kích th c gi ng nhau. Tuy nhiên, câu h i làm th nào đ di chuy n và đtớ ướ ố ỏ ế ể ể ặ
nh ng viên đá kh ng l này v n còn là đi u bí n.ữ ổ ồ ẫ ề ẩ
M i t ng đá đc t o hình khi di chuy n đn v trí sau cùng sao cho chúng v a khítỗ ả ượ ạ ể ế ị ừ
v i các t ng đá bên c nh. Các t ng đá làm v b c c a kim t tháp l n đc l p khítớ ả ạ ả ỏ ọ ủ ự ớ ượ ắ
đn m c không th đ l t l i dao vào khe h . Ng i ta dùng ch t v a th ch cao đế ứ ể ể ọ ướ ở ườ ấ ữ ạ ể
trám b t c khe h nào. Chúng cũng đc s d ng nh d u bôi tr n giúp cho vi cấ ứ ở ượ ử ụ ư ầ ơ ệ
đnh v các t ng đá đc thu n ti n. Đây là m t lo i v a đc bi t mà cho đn nay v nị ị ả ượ ậ ệ ộ ạ ữ ặ ệ ế ẫ
ch a th xác đnh đc công th c c a nó. D ng nh các t ng đá đt góc đu đcư ể ị ượ ứ ủ ườ ư ả ặ ở ề ượ
l p và đo g t. Đn khi b t đu thi công m i l p đá đ b o đm m i l p đá đuắ ẽ ọ ế ắ ầ ỗ ớ ể ả ả ỗ ớ ề
gióng th ng hàng.ẳ
KIM T THÁP VÀ CÁC CÔNG TRÌNH VĨ ĐI C A NG I AI C P C ĐIỰ Ạ Ủ ƯỜ Ậ Ổ Ạ
ĐI KIM T THÁP GIZAẠ Ự
Nh ng kim t tháp n i ti ng nh t n m Giza, ngo i ô Cairo. Đi kim t tháp Gizaữ ự ổ ế ấ ằ ở ạ ạ ự
hay còn đc g i là kim t tháp Khufu. Đi kim t tháp Giza là m t trong nh ng kimượ ọ ự ạ ự ộ ữ
t tháp l n nh t Ai C p nói riêng và trên th gi i nói chung. Cùng v i hai kim tự ớ ấ ở ậ ế ớ ớ ự
tháp nh h n là Khafra và Menkaura. C 3 công trình này là m t trong b y k quan thỏ ơ ả ộ ả ỳ ế
gi i. Và là k quan duy nh t còn t n t i đn ngày nay.ớ ỳ ấ ồ ạ ế
Giza là công trình quay m t v đúng đi m c c B c c a trái đt chu n xác nh t. C baặ ề ể ự ắ ủ ấ ẩ ấ ả
kim t tháp Giza này đc xây đúng v trí c a ba ngôi sao l n nh t trong chòm saoự ượ ị ủ ớ ấ
