ộ
ệ ồ
ọ ậ
ọ
ở
ị
ữ ạ ứ ụ M t vài kinh nghi m l ng ghép ca dao, t c ng t o h ng thú h c t p cho h c sinh môn Đ a lí THCS
ƯỜ
PHÒNG GD&ĐT KRÔNG ANA Ấ NG THCS BUÔN TR P TR
Ế
Ệ SÁNG KI N KINH NGHI M Ề TÊN Đ TÀI:
Ộ
Ệ M T VÀI KINH NGHI M
Ữ Ạ
Ồ
Ứ
Ụ L NG GHÉP CA DAO, T C NG T O H NG THÚ
Ọ Ậ
Ọ
Ở
Ị
H C T P CHO H C SINH
MÔN Đ A LÍ THCS
ị
ọ
H và tên tác gi :
ả Hoàng Th Hoan
ơ ị
ườ
Đ n v công tác: Tr
ấ ng THCS Buôn Tr p
ộ Trình đ đào t o:
ạ ọ ư ạ ạ Đ i h c s ph m
ạ
ị
Môn đào t o: Đ a lí
ườ
ấ
Tr
ng THCS Buôn Tr p GV: Hoàng Th Hoan
1
ị Krông Ana, tháng 5 năm 2019
ộ
ệ ồ
ọ ậ
ọ
ở
ị
ữ ạ ứ ụ M t vài kinh nghi m l ng ghép ca dao, t c ng t o h ng thú h c t p cho h c sinh môn Đ a lí THCS
Ụ Ụ M C L C
ộ STT N i dung Trang
ứ ấ Ở Ầ ầ 1 Ph n th nh t: M Đ U 3
ề 2 ặ ấ I. Đ t v n đ 3
ứ ụ 3 ụ II. M c đích( m c tiêu) nghiên c u 4
ầ Ả Ấ Ế Ề 4 ư Ph n th hai: GI I QUY T V N Đ 5
ậ ủ ấ ơ ở ề 5 I. C s lý lu n c a v n đ 5
ự ấ ề 6 ạ II. Th c tr ng v n đ 6
ả ể ả ế ấ III. Các gi ế i pháp đã ti n hành đ gi i quy t v n 7 8 đ :ề
ớ ủ ả 8 IV. Tính m i c a gi i pháp 15
ả ủ ệ 9 V. Hi u qu c a SKKN: 15
ứ ế ầ ậ ị 10 ế Ph n th ba: K t lu n, ki n ngh 16
ế ậ 11 I. K t lu n: 16
ị 12 ế II. Ki n ngh 17
ả ệ 13 Tài li u tham kh o 19
Ữ Ạ Ộ Ồ Ụ Ệ Ứ M T VÀI KINH NGHI M L NG GHÉP CA DAO, T C NG T O H NG
ườ
ấ
ị
Tr
ng THCS Buôn Tr p GV: Hoàng Th Hoan
2
Ọ Ậ Ọ Ở Ị THÚ H C T P CHO H C SINH MÔN Đ A LÍ THCS
ộ
ệ ồ
ọ ậ
ọ
ở
ị
ữ ạ ứ ụ M t vài kinh nghi m l ng ghép ca dao, t c ng t o h ng thú h c t p cho h c sinh môn Đ a lí THCS
ứ ấ Ở Ầ ầ Ph n th nh t: M Đ U
ề ặ ấ I. Đ t v n đ
ươ ọ ậ ủ ọ ạ ộ ự ệ ạ ọ Ph ng pháp d y h c hi n nay là tích c c hoá ho t đ ng h c t p c a h c sinh,
ơ ậ ả ự ọ ằ ọ kh i d y và phát huy kh năng t ộ ậ h c nh m hình thành cho h c sinh tính đ c l p
ệ ạ ả ế ấ ề ệ ả sáng t o, nâng cao kh năng phát hi n và gi ậ i quy t v n đ , rèn luy n kĩ năng v n
ứ ự ễ ế ế ả ọ ộ ạ ề ụ d ng ki n th c đã h c vào th c ti n, tác đ ng đ n tình c m đem l ứ i ni m tin, h ng
ọ ậ ọ ươ ệ ớ thú h c t p cho h c sinh. Ch ể ệ ng trình sách giáo khoa m i hi n nay đã th hi n
ớ ủ ọ ừ ữ ế ư ự ả ọ ộ cách h c m i c a h c sinh. T nh ng hình nh tr c quan sinh đ ng đ n t ừ duy tr u
ượ ự ể ệ ế ậ ả ố t ệ ng đ n th c ti n hình thành nên khái ni m, quy lu t, m i liên h nhân qu ... đ ể
ứ ề ế ỏ ườ ả ổ ớ ọ tìm ra ki n th c bài h c. Đi u đó đòi h i ng i giáo viên ph i đ i m i ph ươ ng
ớ ộ ự ế ệ ệ ạ ọ ợ pháp d y h c phù h p v i n i dung sách giáo khoa hi n hành. Th c t hi n nay ở
ườ ự ệ ệ ả ạ ươ ề ớ các tr ng THCS, vi c th c hi n gi ng d y theo ph ề ng pháp m i còn nhi u đi u
ố ớ ộ ữ ệ ở ộ ị trăn tr . Đ i v i b môn Đ a lí hi n nay, n i dung sách giáo khoa không nh ng đòi
ườ ứ ứ ể ả ớ ỏ h i ng ả ổ i giáo viên ph i nghiên c u kĩ, ph i đ i m i hình th c ki m tra đánh giá
ả ử ụ ệ ả ươ ạ ả ọ ọ h c sinh, ph i s d ng có hi u qu các ph ự ế ợ ng pháp d y h c, ph i có s k t h p
ự ể ầ ợ ươ ệ ạ ọ nhu n nhuy n, có s tích h p các ph ng pháp d y h c lúc đó hi u qu ti ả ế ạ t d y
ớ ạ ể ướ ư ế ố ẫ ọ m i đ t nh mong mu n. Song làm th nào đ h ế ng d n h c sinh khai thác ki n
ứ ị ượ ọ ậ ứ ệ ả ạ ớ th c trong môn Đ a lí đ c nh lâu, h ng thú trong h c t p, đ t hi u qu cao. Sự
ọ ậ ủ ọ ế ố ữ ộ ế ị ế ứ h ng thú h c t p c a h c sinh là m t trong nh ng y u t quy t đ nh đ n ch t l ấ ượ ng
ườ ọ ọ ậ ứ ố ạ d y và h c. ọ Nhìn chung ng i h c có h ng thú h c t p hay không là do m i quan h ệ
́ ươ ủ ườ ạ ơ ườ ọ t ng tác c a ng ́ i d y đôi v i ng i h c.
ườ ế ệ ọ ố ọ ị Trong tr ng h c hi n nay đa s các em h c sinh ít quan tâm đ n môn đ a lí vì
ự ư ụ ọ ọ ộ ạ ộ các em nghĩ đây là môn h c ph , thu c lĩnh v c khoa h c xã h i nh ng l i là môn
ế ế ẫ ộ ọ ộ ọ ạ ọ khó thăng ti n trong xã h i và vì môn h c thu c lòng nên d n đ n h c sinh ng i h c.
ườ
ấ
ị
Tr
ng THCS Buôn Tr p GV: Hoàng Th Hoan
3
̀ ́ ọ ậ ứ ế ạ ọ ồ ứ Điêu đo làm cho h c sinh không có h ng thú trong h c t p, ng i trau d i ki n th c
ộ
ệ ồ
ọ ậ
ọ
ở
ị
ễ ưỡ ỉ ế ọ
ữ ạ ứ ụ M t vài kinh nghi m l ng ghép ca dao, t c ng t o h ng thú h c t p cho h c sinh môn Đ a lí THCS ệ ọ ố ề ị v đ a lí. Vi c h c đ i phó, mi n c
ng h c sinh ch ti p thu đ ượ ượ c l ứ ế ng ki n th c
̀ ế ễ ể ể ệ ả ấ ấ ̉ ́ ả ọ ấ r t ít, không b n ch t, vì th d quên. Kêt qua la đi m ki m tra th p, hi u qu h c
ư ậ t p ch a cao.
ọ ậ ứ ứ ệ ễ ộ ở Khi có h ng thú say mê trong h c t p thì vi c lĩnh h i tri th c tr nên d dàng
ắ ấ ể ượ ề ắ ơ h n; ng ượ ạ c l i khi n m b t v n đ nghĩa là hi u đ c bài thì ng ườ ọ ạ i h c l i có thêm
ể ạ ề ọ ờ ọ ̣ ̣ ̣ ứ ứ h ng thú. Có nhi u cách đ t o h ng thú hoc tâp cho h c sinh trong gi h c đia li,́
ố ớ ả ể ạ ụ ữ ứ ệ ộ riêng đ i v i b n thân tôi đã áp d ng m t trong nh ng bi n pháp đ t o h ng thú
ử ụ ụ ữ ế ọ ộ ọ ậ h c t p cho h c sinh đó là: s d ng ca dao t c ng có liên quan đ n n i dung bài
ạ ể ả ọ h c đ gi ng d y.
ỏ ượ ề ề ấ ộ Đây là m t câu h i đ ở c nhi u giáo viên quan tâm, đó cũng là v n đ trăn tr ,
ủ ả ữ ụ ữ ế ồ suy nghĩ c a b n thân làm th nào đ ộ ể l ng ghép nh ng câu t c ng , ca dao vào n i
ứ ề ạ ọ ừ ả ạ ệ ầ ọ dung bài h c, t o ni m h ng thú, t ị đó góp ph n nâng cao hi u qu d y và h c đ a
ạ ự ề ể ạ ọ ạ ưở lí THCS. Chính vì lí do trên tôi m nh d n l a ch n đ tài này đ ghi l i ý t ng mà
ự ệ ả ạ ả b n thân đã th c hi n trong qúa trình gi ng d y.
ố ượ ứ Đ i t ng nghiên c u
ọ ố ườ ừ ớ ụ ấ ng THCS Buôn Tr p c th : ớ ể T l p 8A1,2, l p: + Là h c sinh kh i 6,8 Tr
6A1,2,3,4,5,6,7,8
ọ ậ ử ụ ữ ạ ụ ạ ọ ộ ố ứ + S d ng các câu ca dao, t c ng t o h ng thú h c t p trong d y h c qua m t s
ị bài trong môn đ a lí.
ề ạ ồ ươ Ph m vi nghiên c u: ph ng pháp th ử ứ Trong đ tài này Tôi l ng ghép
ậ ố ệ ố ệ ự ử ệ ệ nghi m, thu th p s li u, x lí s li u …Thông qua kinh nghi m th c hi n ọ ệ d y h c ạ
ị môn đ a lí
́ ́ ́ ư ̣ ̣ ́ ̃ ơ + S ử dung ca dao, tuc ng đ khai thac kiên th c m i ư ể
ườ
ấ
ị
Tr
ng THCS Buôn Tr p GV: Hoàng Th Hoan
4
̣ ủ ử ụ ố ̣ ọ ữ + S dung ca dao, t c ng trong viêc c ng c bài h c
ộ
ệ ồ
ọ ậ
ọ
ở
ị
ứ ụ
ữ ạ ứ ụ M t vài kinh nghi m l ng ghép ca dao, t c ng t o h ng thú h c t p cho h c sinh môn Đ a lí THCS ụ II. M c đích( m c tiêu) nghiên c u
ệ ử ụ ụ ữ ậ ấ ạ ọ ị Giúp giáo viên nh n th y vi c s d ng ca dao t c ng trong d y h c đ a lí là
ệ ả ợ h p lí, có hi u qu .
ứ ụ ả ọ ộ ế Giúp h c sinh có kh năng lĩnh h i ki n th c thông qua các câu ca dao t c ng ữ
ữ ệ ụ ấ ở ợ ồ ố do giáo viên cung c p và g i m , trau d i thêm v n ca dao t c ng Vi t Nam.
ế ừ ụ ữ ứ ế ể ọ Tìm hi u ki n th c bài h c qua ca dao, t c ng có liên quan đ n t ng bài đ ể
ả ữ ế ướ ủ ọ ộ ạ ắ gi i quy t nh ng v ể ng m c, lúng túng c a h c sinh. Vì đây là m t d ng tìm hi u
ể ả ứ ế ự ứ ễ ế ắ ố ọ ki n th c liên môn đ gi ơ i tình hu ng th c ti n, h c sinh kh c sâu ki n th c h n,
ớ ơ nh lâu h n.
ọ ậ ử ụ ữ ạ ụ ạ ọ ộ ứ S d ng các câu ca dao, t c ng t o h ng thú h c t p trong d y h c qua m t
ị ố s bài trong môn đ a lí.
Ả Ấ ư Ế ầ Ề Ph n th hai: GI I QUY T V N Đ
ậ ủ ấ ề ơ ở I. C s lý lu n c a v n đ
ụ ụ ự ữ ệ ể ầ ạ ọ Đ góp ph n th c hi n m c tiêu giáo d c, đào t o h c sinh thành nh ng con
ườ ữ ứ ự ế ệ ạ ộ ng ạ ả i tích c c, năng đ ng và sáng t o có kh năng ti p thu nh ng tri th c hi n đ i
ế ậ ộ ố ệ ướ ụ ữ ứ ẫ và bi t v n d ng nh ng tri th c đó vào cu c s ng thì vi c h ọ ng d n h c sinh tìm
ụ ữ ế ể ấ ọ ọ hi u các câu ca dao, t c ng liên quan đ n bài h c đóng vai trò r t quan tr ng.
ụ ậ ươ ụ ả ổ ề Lu t giáo d c, đi u 28.2 đã ghi ‘‘Ph ng pháp giáo d c ph thông ph i phát
ự ự ớ ặ ủ ộ ủ ể ạ ợ huy tính tích c c, t ủ giác, ch đ ng, sáng t o c a HS; phù h p v i đ c đi m c a
ồ ưỡ ọ ọ ớ ươ ự ọ ệ ậ ừ t ng l p h c, môn h c; b i d ng ph ng pháp t ụ h c, rèn luy n kĩ năng v n d ng
ự ứ ế ễ ế ả ộ ạ ề ki n th c vào th c ti n, tác đ ng đ n tình c m, đem l ọ ậ ứ i ni m vui, h ng thú h c t p
ườ
ấ
ị
Tr
ng THCS Buôn Tr p GV: Hoàng Th Hoan
5
cho HS’’
ộ
ệ ồ
ọ ậ
ọ
ở
ị
ữ ạ ứ ụ M t vài kinh nghi m l ng ghép ca dao, t c ng t o h ng thú h c t p cho h c sinh môn Đ a lí THCS
ủ ệ ầ ớ ổ ươ ụ ạ ầ ậ ọ Yêu c u c a vi c đ i m i ph ng pháp d y h c giáo viên c n v n d ng các
ươ ể ạ ả ợ ạ ọ ậ ứ ề ph ng pháp so n gi ng cho phù h p đ đem l i ni m vui, h ng thú h c t p cho
ừ ể ự ự ủ ọ HS, t đó có th phát huy tính t giác tích c c c a h c sinh.
ệ ạ ụ ầ ả ả ắ ọ ị Vi c d y h c Đ a lí nói chung c n đ m b o các nguyên t c giáo d c, đây là các
ầ ơ ả ỉ ạ ể ấ ậ ị ườ ữ lu n đi m có tính ch t ch đ o, nh ng quy đ nh, yêu c u c b n mà ng i giáo viên
ủ ể ả ạ ệ ấ ạ ả ọ ầ c n ph i tuân th đ mang l i hi u qu cao nh t trong quá trình d y h c. Vi c s ệ ử
ớ ừ ụ ữ ụ ế ầ ộ ợ ứ ụ d ng, áp d ng các câu ca dao t c ng phù h p v i t ng ph n n i dung ki n th c
ị môn Đ a lí
ệ ử ụ ấ ằ ự ụ ễ ả ạ ồ Qua th c ti n gi ng d y tôi th y r ng, vi c s d ng l ng ghép ca dao, t c ng ữ
ứ ị ệ ề ế ả ả ọ ừ ứ ể đ hình thành khái ni m, ki n th c đ a lí đ u đ m b o tính khoa h c, tính v a s c
ắ ả ả ự ự ể ư ọ ố ớ ọ đ i v i h c sinh và nguyên t c b o đ m tính t l c và phát tri n t duy cho h c sinh
ị ấ ứ ế ầ ẫ ầ ọ ớ ớ không kém ph n thú v , h p d n thu hút h c sinh v i ph n ki n th c m i.
ư ữ ụ ệ ễ ằ ầ ớ T c ng là “câu nói có ý nghĩa, d nh vì có v n đi u, l u hành b ng cách
ệ ề ườ ừ ơ ơ truy n mi ng t ừ ườ ng i này sang ng i khác t n i này đi n i khác”
ắ ư ầ Ca dao là bài hát ng n l u hành trong dân gian, có v n đi u, ể ơ ụ ệ theo th th l c
ơ ố ữ ụ ứ ế ơ bát, l c bát bi n th c hay th b n ch , th năm ch ữ.
̃ ̃ ̀ ̀ ư ư ừ ư ượ ̉ ̣ ̃ T xa x a, trai qua hang nghin năm nh ng câu ca dao tuc ng đa đ c cha ông
́ ́ ́ ̃ ̣ ư ệ ữ ự ự ư ố ̣ ta đuc kêt lai t ̀ nh ng kinh nghiêm th c tê: các m i quan h gi a t nhiên v i t ớ ự
ữ ườ ờ ế ậ ả nhiên, gi a thiên nhiên con ng ấ i, thiên nhiên s n xu t, các quy lu t th i ti t khí
ậ ự ậ h u, các quy lu t t nhiên...
ự ạ ấ ề II. Th c tr ng v n đ
ữ ấ ộ ạ ụ ọ ặ Ca dao, t c ng r t phong phú trong văn h c dân t c l ề ộ ể i có đ c đi m v n i
ử ụ ẽ ạ ứ ứ ễ ắ ầ ọ ớ dung và hình th c ng n g n, có v n, d nh nên giáo viên s d ng s t o h ng thú
ườ
ấ
ị
Tr
ng THCS Buôn Tr p GV: Hoàng Th Hoan
6
ơ ọ ậ h c t p cho các em h n.
ộ
ệ ồ
ọ ậ
ở
ọ
ị
ư ầ ố ọ
ữ ạ ứ ụ M t vài kinh nghi m l ng ghép ca dao, t c ng t o h ng thú h c t p cho h c sinh môn Đ a lí THCS Đa s h c sinh thích tham gia s u t m.
ả ấ ệ ạ ồ Ngu n tài li u mà giáo viên tham kh o r t đa d ng và phong phú.
ạ ổ ế ệ ạ Trong sinh ho t chuyên môn và t ọ ồ chuyên môn luôn chú ý đ n vi c d y h c l ng
ể ộ ợ ế ạ ạ ệ ấ ghép, tích h p đ làm sinh đ ng trong ti t d y đem l ả i hi u qu cao nh t.
ả ấ ệ ạ ồ Ngu n tài li u mà giáo viên tham kh o r t đa d ng và phong phú.
ụ ụ ề ệ ằ ườ ng ít ọ Hi n nay còn nhi u ph huynh và h c sinh cho r ng đây là môn ph nên th
ọ ậ chú ý trong h c t p.
ể ự ộ ế ạ ữ ộ ụ ụ ệ ậ ệ Đ th c hi n cho m t ti t d y có v n d ng ca dao, t c ng m t cách hi u qu ả
ườ ầ ư ầ ứ ụ ề ậ ờ ỹ ng i giáo viên cũng c n đ u t ậ nhi u th i gian, công s c, k năng v n d ng, nh n
xét, đánh giá.
ự ữ ủ ọ ư ụ ể Tính t giác tìm hi u ca dao, t c ng c a h c sinh ch a cao..
ứ ụ ứ ế ể ể ế ậ ả ạ ế ọ Kh năng v n d ng ki n th c liên quan đ tìm hi u ki n th c còn h n ch , h c
ậ ự ư ầ ư sinh ch a th t t giác trong s u t m.
ữ ư ộ ố ụ ọ ọ ể M t s ít h c sinh ít suy nghĩ, tìm hi u các câu ca dao, t c ng ch a sát tr ng
tâm bài h c…ọ
ụ ữ ự ườ ộ ng có đ i ngũ giáo ệ ử ụ S thành công trong vi c s d ng ca dao, t c ng là nhà tr
ự ầ ệ ế ố ọ ị viên đ y năng l c, nhi t huy t. Đa s các em h c sinh chăm ngoan, ch u khó tìm tòi,
ọ ỏ h c h i.
ườ ậ ợ ể ỗ ợ ệ ề Nhà tr ề ng có nhi u đi u ki n thu n l ả i đ h tr cho giáo viên trong gi ng
ư ế ạ ị ủ ụ d y ạ nh trang b phòng máy chi u, m ng Internet... ữ ấ Ý nghĩa c a ca dao, t c ng r t
ạ ứ ứ ủ ế ở ộ ọ ị phong phú và t o h ng thú cao nó tr thành m t kho tàng ki n th c c a khoa h c đ a
ủ ụ ể ề ậ ả ớ ọ lí. T n d ng đi u này giáo viên có th làm m i bài gi ng c a mình giúp bài h c tr ở
́ ư ề ạ ả ơ ớ ơ ̣ nên sáng t o, m i la, phong phú h n và gi m b t tính khô khan nh nhi u ng ườ i
ườ
ấ
ị
Tr
ng THCS Buôn Tr p GV: Hoàng Th Hoan
7
ườ th ậ ng nh n xét.
ộ
ệ ồ
ọ ậ
ở
ọ
ị
ữ ạ ứ ụ M t vài kinh nghi m l ng ghép ca dao, t c ng t o h ng thú h c t p cho h c sinh môn Đ a lí THCS
́ ̀ ́ ̃ ́ ̀ ̀ ́ ̃ ̀ ơ ́ ơ ̉ ̣ ̣ ̣ ̣ Đê ren luyên ki năng hoc đi đôi v i hanh (vôn la môt ki năng con yêu đôi v i hoc
̀ ́ ụ ữ ủ ữ ệ ̣ ̣ sinh khi hoc môn đia li) thi vi c khai thác ý nghĩa c a nh ng câu ca dao, t c ng này
́ ệ ế ở ớ ̣ ượ ứ ễ ả ấ ọ giúp h c sinh c m th y d dàng liên h ki n th c sách v v i cac hiên t ng t ự
nhiên.
ự ạ ướ ử ụ ả ủ ệ ề Th c tr ng tr c khi s d ng các gi ố ệ i pháp, bi n pháp c a đ tài. S li u
ố ở ầ ư ọ th ng kê đ u năm h c 2017 2018 nh sau
ư ứ Ch a h ng Ít h ngứ Năm h c/ Tọ ỉ ứ H ng thú L pớ Sĩ số lệ thú thú
20172018 6A1,2,3,4,5,6,7,8 329 110 201 18
ỉ ệ T l (%) 100 33,4 61,1 5,5
ớ 2017 2018 L p 8A1,2 69 25 40 4
ỉ ệ T l (%) 100 36,2 58 5,8
ổ ố ớ T ng HS L p 8A1,2 Kh i 6 398 135 241 22
ỉ ệ T l (%) 100 33,9 60,6 5,5
ư ứ ố ệ ể ậ ấ ố ọ ế Qua s li u nh n th y nhìn chung s em h c sinh ch a h ng thú tìm hi u chi m
ố ọ ứ ứ ể ế ể ế 33.9%, ít h ng thú tìm hi u chi m 60.6% còn s h c sinh h ng thú tìm hi u chi m t ỉ
ệ ấ l ấ r t th p 5.5%.
ả ể ả III. Các gi ế i pháp đã ti n hành đ gi ề ế ấ i quy t v n đ :
ữ ả ượ ụ ề ằ ọ Nh ng gi ệ i pháp bi n pháp đ c nêu trong đ tài nh m m c đích giúp h c sinh
ứ ơ ế ể ạ ệ ả ọ hi u sâu ki n th c h n và mang l i hi u qu cao trong môn h c.
ụ ề ệ ả Nói chung t c ng , ữ ca dao là thi ca truy n mi ng mô t ụ ậ phong t c t p quán, v ề
ờ ế ọ ủ ữ ệ ậ ữ th i ti t, khí h u, nh ng kinh nghi m thiên văn h c c a ng ườ ư là nh ng câu nói i x a,
ườ
ấ
ị
Tr
ng THCS Buôn Tr p GV: Hoàng Th Hoan
8
ề ọ ư ự ủ ế ệ ặ ả ấ ộ đúc k t kinh nghi m c a dân gian v m i m t nh : t nhiên, lao đ ng s n xu t và
ộ
ệ ồ
ọ ậ
ọ
ở
ị
ệ ượ ủ ự ủ ề ậ ả ộ
ữ ạ ứ ụ M t vài kinh nghi m l ng ghép ca dao, t c ng t o h ng thú h c t p cho h c sinh môn Đ a lí THCS ữ xã h i, là nh ng nh n xét gi
i thích c a nhân dân v các hi n t ng c a t nhiên
ờ ế ế ậ liên quan đ n th i ti t, khí h u…
ễ ể ớ ặ ữ ể ệ ễ ắ ả ọ ớ ị V i đ c đi m ng n g n, d hi u, d nh , có nh p đi u, có hình nh nh ng câu
ữ ượ ừ ộ ố ờ ố ự ễ ấ ả ụ t c ng đ c hình thành t ấ cu c s ng th c ti n, trong đ i s ng s n xu t và đ u
ự ế ủ ượ ừ ẩ tranh c a nhân dân, do nhân dân tr c ti p sáng tác; đ c tách ra t ọ tác ph m văn h c
ặ ượ ẩ ằ ọ ườ dân gian ho c ng ượ ạ c l i; đ c rút ra tác ph m văn h c b ng con đ ng dân gian
ữ ờ ẹ ụ ể ụ ụ hóa nh ng l ả ộ ố i hay ý đ p c th tôi áp d ng m t s ví d sau trong quá trình gi ng
d y:ạ
́ ́ ́ ử ư ̣ ̣ ́ ̃ ơ ư ể S dung ca dao, tuc ng đ khai thac kiên th c m i
ể ế ọ ầ ả ạ ộ ố ơ Đ cho ti t h c sinh đ ng và lôi cu n h n, giáo viên c n ph i đa d ng hóa
ươ ạ ươ ể ệ ở ệ ph ọ ng pháp trong môn h c này. Đa d ng hóa ph ng pháp th hi n vi c chúng
ế ổ ứ ạ ộ ọ ậ ữ ợ ọ ta bi t cách t ch c nh ng ho t đ ng h c t p thích h p và thu hút h c sinh tham gia.
ữ ứ ế ượ ằ ắ ọ ọ Nh ng ki n th c tr ng tâm trong bài đ ọ ữ c minh h a b ng nh ng câu ca kh c h a
ụ ể ữ ữ ả ờ ườ ẽ ắ ọ nh ng hình nh c th gi a đ i th ng s làm cho h c sinh kh c sâu h n. ơ Trong
ứ ế ả ạ ọ ớ ươ ạ ọ ạ d y h c ki n th c m i, giáo viên ph i sáng t o trong ph ng pháp d y h c phát huy
ủ ộ ự ự ủ ọ ệ ọ ươ tính ch đ ng, tích c c, t giác c a h c sinh. Chú tr ng rèn luy n ph ng pháp t ư
ộ ự ề ạ ở ọ ậ ự ứ duy, t o ni m tin s h ng kh i, thái đ t ể ế tin trong h c t p. Giáo viên có th k t
ề ợ ươ ể ạ ứ ư ọ h p nhi u ph ng pháp khác nhau đ t o không khí hào h ng cho h c sinh nh giao
ặ ế ợ ụ ừ ệ ệ ổ ứ nhi m v cho t ng cá nhân ho c k t h p vi c làm theo nhóm, t ơ ơ ch c ch i trò ch i.
ọ ự ủ ể ế ể ả ậ ắ ọ ộ H c sinh th o lu n, ch n l a sau đó phát bi u ý ki n c a mình đ kh c sâu n i
dung bài h c.ọ
ụ ế ị t 10 – Đ a lí 6: Ví d 1: Khi d y ạ bài 8 – Ti
ể ộ ự ấ ặ ờ ủ S chuy n đ ng c a Trái Đ t Quanh m t tr i
ườ
ấ
ị
Tr
ng THCS Buôn Tr p GV: Hoàng Th Hoan
9
ệ ượ ạ ữ ẽ ẫ ụ Khi d y m c 2: Hi n t ng các mùa tôi s trích d n nh ng câu sau
ộ
ệ ồ
ọ ậ
ở
ọ
ị
ữ ạ ứ ụ M t vài kinh nghi m l ng ghép ca dao, t c ng t o h ng thú h c t p cho h c sinh môn Đ a lí THCS
ạ ồ “Tháng ch p là tháng tr ng khoai,
ồ ồ ậ Tháng giêng tr ng đ u, tháng hai tr ng cà.
ỡ ộ ” Tháng ba cày v ru ng ra
ữ ọ ườ ệ Qua nh ng câu trên cho h c sinh bi ế ượ t đ c ng i nông dân Vi t Nam th ườ ng
ề ắ ệ ấ ặ g p nhi u khó khăn, thiên nhiên kh c nghi ệ ả t (thiên tai) trong s n xu t nông nghi p.
ữ ệ ọ ượ ể ệ ế H đã có nh ng kinh nghi m đ ụ c đúc k t th hi n tính mùa v
ỉ ử ụ ấ ầ ạ Đây là câu ch s d ng khi d y ph n “các mùa trong năm”. Do Trái Đ t là hình
ự ể ệ ộ ộ ự ể ộ ầ c u, cùng m t lúc th c hi n 2 chuy n đ ng (t quay) và chuy n đ ng xung quanh
ỹ ạ ể ặ ặ ờ ờ ườ ừ ộ M t tr i. Qu đ o chuy n đ ng xung quanh m t tr i là đ ng Elíp, t đó sinh ra
ệ ượ hi n t ng các mùa trong năm.
ệ ứ ạ ặ ờ ề ỗ ệ ộ ư M i mùa, đi u ki n b c x m t tr i, nhi t đ không khí, khí áp gió m a (nhi ệ t,
ẩ ể ủ ừ ớ ự ệ ạ ồ m) thích nghi v i s phát tri n c a t ng lo i cây tr ng nên có câu ca trên. Hi n nay
ệ ứ ụ ủ ể ậ ả ấ ộ ọ ỹ ự s tác đ ng c a khoa h c, vi c ng d ng các k thu t trong s n xu t có th làm
ổ ơ ấ ứ ấ ấ ặ ư ụ thay đ i c c u mùa v , tuy nhiên “mùa nào, th c n y” r t đ c tr ng.
ệ ữ ầ ự ố ạ ộ ấ M i quan h gi a các thành ph n t nhiên r t khăng khít, chúng ho t đ ng theo
ỉ ộ ầ ự ậ ấ ộ ố ỉ ổ ẽ m t quy lu t th ng nh t và hoàn ch nh. Ch m t thành ph n t nhiên thay đ i s làm
ể ự ợ ự ổ ả ổ c t ng h p th t ổ ủ nhiên thay đ i theo, mà nguyên nhân sâu xa là s thay đ i c a
ứ ạ ặ ờ ế ể ể ộ ừ ử ầ ử ầ b c x M t tr i, do “chuy n đ ng bi u ki n” t ủ n a c u này sang n a c u kia c a
ặ ờ ặ ờ ế ố ề ể ầ ệ ộ ộ M t tr i: Khi M t tr i chuy n đ ng v phía c u nào thì các y u t : nhi t đ , khí áp,
ướ ể ủ ổ ạ ư ự ả ị h ặ ậ ẽ ng gió, m a, s phát tri n c a sinh v t s thay đ i t o ra c nh quan đ a lý đ c
ư tr ng theo mùa.
ể ạ ế d y bài 9 – Ti ị t 11 – Đ a lí 6: Ví d 2: Đụ
ệ ượ ắ Hi n t ng ngày, đêm dài ng n theo mùa
ườ
ấ
ị
Tr
ng THCS Buôn Tr p GV: Hoàng Th Hoan
10
ử ụ Tôi s d ng câu ca dao:
ộ
ệ ồ
ọ ậ
ở
ọ
ị
ữ ạ ứ ụ M t vài kinh nghi m l ng ghép ca dao, t c ng t o h ng thú h c t p cho h c sinh môn Đ a lí THCS
ư ằ “Đêm tháng năm ch a n m đã sáng
ư ườ ườ ố Ngày tháng m i ch a c i đã t i”
ớ ọ ể ả ậ ụ ứ ế ầ ọ Yêu c u h c sinh v n d ng ki n th c m i h c đ gi i thích ?
̃ ́ ̀ ́ ư “Đêm thang năm ch a năm đa sang”
́ ̀ ́ ́ ̀ ̀ ̣ ̣ ̣ ̉ ́ Viêt Nam năm trong vung nôi chi tuyên ban câu băc. Tháng 5 âm lich cua Vi ệ t
́ ́ ́ ̀ ̀ ươ ư ươ ươ ầ ắ ̣ ̣ Nam t ̀ ng ng la thang 6 d ng lich. Thang 6 d ̀ ng lich bán c u b c la mua he.
̀ ớ ế ạ ặ ứ ế ế ờ Ngay 22/6 hàng năm, tia b c x m t tr i chi u vuông góc v i ti p tuy n b ề
o27’B) nên th i gian chi u sáng
ấ ạ ặ ắ ế ờ ở ử ầ m t Trái Đ t t ế i chí tuy n b c (23 ắ n a c u b c
́ ́ ̀ ệ ượ ự ề ắ dài. Càng v phía C c B c ngày càng dài, đêm cang ngăn, nên co hi n t ng ngày
dài, đêm ng n.ắ
́ ể ể ề ế ờ ộ ̣ ặ Vào ngày 22/12 (thang 10 âm lich), M t tr i chuy n đ ng bi u ki n v chí
o27’N (Chí tuy n Nam) thì
ế ạ ề ặ ấ ạ ế ế ế tuy n Nam và vuông góc t i b m t đ t t i ti p tuy n 23
́ ̀ ̀ ̀ ́ ở ầ ệ ượ ắ ầ ̀ ở bán c u nam luc nay ngay dai đêm ngăn va bán c u b c hi n t ắ ng ngày ng n
̀ ̀ ́ ư ươ ươ đêm dài nên có câu “Ngay thang m i ch a c ́ ̃ ̀ i đa tôi”
ạ ế Ví d 3: Dụ y bài 32 – Ti ị t 36 – Đ a lí 8:
ườ
ấ
ị
Tr
ng THCS Buôn Tr p GV: Hoàng Th Hoan
11
ậ Các mùa khí h u và th i ti ờ ế ở ướ t n c ta
ộ
ệ ồ
ọ ậ
ọ
ở
ị
ữ ạ ứ ụ M t vài kinh nghi m l ng ghép ca dao, t c ng t o h ng thú h c t p cho h c sinh môn Đ a lí THCS
ớ ộ ụ ứ ế ừ : Mùa gió tây nam t ế tháng 5 đ n tháng 10 V i n i dung ki n th c m c 2
ồ ( mùa h ). ạ Tôi l ng ghép câu:
ứ ế “Ki n đen tha tr ng lên cao,
ư ế ấ Th nào cũng có m a rào r t to.
ế Ki n bò t ừ ướ d i lên cao
ư ơ ạ Mang theo c m g o gây nên m a rào.
ườ ế ắ ờ Đ ng đi ki n đ p thành b ,
ờ ự ư ẳ ch ng m a thì gió còn ng v c chi.
ỡ ổ ế Ki n cánh v t bay ra,
ư ớ ầ Bão táp m a sa t i g n”…
ợ ướ ố ế ạ ở ướ ấ Ki n là lo i côn trùng s n c s ng i đ t, trên các cành cây, trong các d
ử ườ ộ ẩ ổ ắ ờ ẽ ư ả khe đá, c a t ng nên đ m không khí thay đ i ế t tr i s m a, ki n ph i di c đ ư ể
ặ ệ ế ử ờ ắ ư ế ế ỗ lánh n n,ạ đ c bi ố t là ki n đen, ki n l a, ki n m i. Nên m i khi tr i s p m a ta
ườ ạ ừ ấ ờ ắ ứ ư ế ấ ồ th ng th y ki n đen tha tr ng, tha m i ch y t ế th p lên cao hay tr i s p m a ki n
ỡ ổ ể ự ờ ế ắ ắ ả ơ cánh v t bay ra kh p n i. Qua đó ông cha ta có th d đoán th i ti t s p x y ra.
ấ ồ ư Ho c: ặ Chu n chu n bay th p thì m a ồ
ừ ờ ắ Bay cao thì n ng bay v a tr i râm.
ộ ẩ ễ ậ ổ ả Các loài côn trùng có cánh d dàng c m nh n khi đ m không khí thay đ i,
ế ấ ồ ồ ồ ồ ỏ nh t là loài chu n chu n. Chu n chu n là loài côn trùng có cánh m ng manh, n u có
ể ượ ộ ẩ ế ấ ấ ộ ẩ đ m cao thì không th bay cao đ c, n u đ m không khí th p thì bay lên r t cao
ư Ho c: ặ M a tháng 7, gãy cành Trám
ườ
ấ
ị
Tr
ng THCS Buôn Tr p GV: Hoàng Th Hoan
12
ắ ưở N ng tháng 8, rám trái b i
ộ
ệ ồ
ọ ậ
ọ
ở
ị
ữ ạ ứ ụ M t vài kinh nghi m l ng ghép ca dao, t c ng t o h ng thú h c t p cho h c sinh môn Đ a lí THCS
ứ ươ ộ ụ ủ ấ ờ ị Tháng 7 t c là tháng 8 d ạ ộ ng l ch là th i kì ho t đ ng c a áp th p h i t nhi ệ t
ạ ộ ư ư ễ ộ ớ ớ đ i, khi các nhi u đ ng này ho t đ ng thì thành m a to gió l n nên “M a tháng 7
ứ ươ ị ườ gãy cành Trám”. Sang tháng 8 (t c tháng 9 d ờ ng l ch) th i kì này c ng đ b c x ộ ứ ạ
ắ ớ ắ ầ ư ế ặ ờ ợ M t Tr i tuy đã y u và đã b t đ u các đ t gió mùa đông b c s m, nh ng cũng có
ữ ườ ắ ố ắ nh ng ngày n ng nóng khác th ng phía tây chi ph i nên “tháng 8 n ng rám trái
b iưở ”
ừ ừ ạ ơ Ho c: ặ “C n đàng Đông v a trông v a ch y”
ừ ừ ơ ơ “C n đàng Nam v a làm v a ch i”
ắ ổ ơ ơ “C n đàng B c đ thóc ra ph i”
ữ ọ ả ượ Qua nh ng câu trên h c sinh gi i thích đ c:
ủ ử ắ ầ ệ ệ ộ ở Vào tháng 7, mùa hè c a n a C u B c (Vi t Nam), nhi t đ không khí trên
̀ ̀ ấ ẩ ố ừ ươ ụ ị l c đ a cao hinh thanh khu áp th p hút gió (kh i khí m) t Thái Bình d ng vào gây
ệ ủ ư ớ ớ ự ữ ư ậ ấ ́ nên nh ng tr n m a l n cùng v i s xuât hi n c a các khí áp th p gây nên m a bão
ở ắ ộ ộ ắ B c b và B c trung B .
ườ ơ ở ắ ủ ị ườ ả Do nh h ng c a đ a hình: dãy Hoàng Liên S n ộ B c B , dãy Tr ơ ng S n
ư ở ắ ắ ộ ỉ ộ B c (B c Trung B ) nên khi có gió Tây Nam (gió Nam) ch gây m a Nam b và
ở ể ằ ắ ồ ồ ộ Tây Nguyên. Còn vùng đ ng b ng Sông H ng, B c Trung B và ven bi n Nam
ư ộ ươ ự ơ ả ưở ủ Trung B không có m a. T ng t ắ “c n đàng B c...” là nh h ố ng c a kh i khí ôn
ừ ụ ị ư ấ ớ đ i xu t phát t ấ ạ cao áp l c đ a (Xibia) tính ch t l nh và khô nên không gây m a.
ậ ừ ụ ụ ể ủ ệ ồ ụ ữ ữ ạ V y t nh ng ví d c th c a vi c l ng ghép ca dao t c ng vào d y bài
ứ ể ơ ọ ớ ơ ọ m i, h c sinh có h ng thú h n, thích h c, tìm hi u h n mà không nhàm chán. Th ể
ệ ự ọ ệ ế ủ ộ ự ế ứ ọ hi n tính t ệ h c và ch đ ng trong vi c liên h ki n th c th c t qua môn h c khác.
̣ ủ ử ụ ữ ố ̣ ọ S dung, ca dao, t c ng trong viêc c ng c bài h c
ườ
ấ
ị
Tr
ng THCS Buôn Tr p GV: Hoàng Th Hoan
13
ụ ể ạ ặ ị ế ướ Ví d 1: Khi d y Bài 16 Đ a lí 8 Đ c đi m kinh t các n c Đông Nam Á
ộ
ệ ồ
ọ ậ
ọ
ở
ị
ữ ạ ứ ụ M t vài kinh nghi m l ng ghép ca dao, t c ng t o h ng thú h c t p cho h c sinh môn Đ a lí THCS
ố ạ ộ ạ ầ ấ ọ ọ Giáo viên ch t l i n i dung bài h c, nh n m nh t m quan tr ng trong nông
dân số
ờ ề ậ ợ ệ ệ ả ẩ nghi p nh đi u ki n thu n l i nh : ư Tài nguyên, khoáng s n, nông ph m,
ị ườ ộ ồ ủ ố ướ ộ đông, ngu n lao đ ng, th tr ng r ng. Tranh th v n n c ngoài…
ệ ề ệ ạ ồ ệ ớ Nông nghi p : Tr ng nhi u lúa g o, cây công nghi p nhi t đ i.
ế ạ ệ ấ ả ơ ệ Công nghi p: Khai thác khoáng s n, luy n kim, c khí, ch t o máy, hóa ch t…
ữ ụ ậ Chính vì v y mà t c ng có câu :
ồ ư M ng chín, tháng chín có m a
ử ừ ắ Thì con s m s a cày b a làm ăn
ồ ư M ng chín, tháng chín không m a
ừ ả Thì con bán c cày b a đi buôn”
̀ ệ ữ ự ố ả ớ ̉ ̣ La câu ca dao thê hiên m i quan h gi a t ấ ạ ộ nhiên v i ho t đ ng s n xu t
ủ ự ụ ế ễ ể ặ ộ ả ấ Đ c đi m ph thu c vào di n bi n c a t ệ nhiên trong s n xu t nông nghi p
ượ ể ệ ắ ủ ườ ớ đ c th hi n qua con m t c a ng i nông dân v i câu hát mong mùa:
ườ ừ ụ ụ ế ắ Tháng 9, ng i nông dân b t tay vào cày b a v đông xuân (v Chiêm), n u có
ườ ạ ộ ủ ế ạ ố ị ư m a th ậ ng là do ho t đ ng c a lo i gió m u d ch (Kh i khí chí tuy n khô) t ừ
ể ườ ư ắ bi n vào nên th ng có m a (gió Đông B c)
ạ ươ ể Ví d 2: ụ Sau bài 24: Bi n và đ i d ng
ộ ố ụ ữ ọ ố ợ ọ Cu i bài h c này giáo viên g i ý h c sinh tìm m t s câu ca dao, t c ng liên
ế ọ ợ ươ quan đ n bài h c. Em nào tìm đúng phân tích h p lí giáo viên tuyên d ng và ghi
ể ủ ọ ể ạ ứ ể ế đi m đ t o h ng thú tìm hi u c a h c sinh. Ca dao Vi tệ Nam đúc k t hi n t ệ ượ ng
ườ
ấ
ị
Tr
ng THCS Buôn Tr p GV: Hoàng Th Hoan
14
ủ c a Trăng:
ộ
ệ ồ
ọ ậ
ọ
ở
ị
ữ ạ ứ ụ M t vài kinh nghi m l ng ghép ca dao, t c ng t o h ng thú h c t p cho h c sinh môn Đ a lí THCS
ộ ưỡ ồ ồ “M ng m t l i trai, m ng hai lá lúa.
ồ ồ M ng ba câu liêm, m ng b n l ố ưỡ ề i li m
ề ồ ậ ậ M ng năm li m gi t, mùng sáu th t trăng…”
ườ ằ ườ “M i r m trăng náu, m i sáu trăng treo”…
ươ ặ ấ Ba m i không th y m t mày trăng đâu
ặ ấ ấ ặ ờ ặ M t Trăng quay quanh Trái Đ t. Khi Trái Đ t quay quanh M t Tr i thì M t
ộ ệ ự ờ ớ ủ ặ ấ Trăng, m t v tinh t nhiên c a Trái Đ t, cũng cùng quay quanh M t Tr i v i nó.
ỉ ừ ộ ế ế ặ ặ ờ ở ấ ở ị Do M t Tr i chi u sáng M t Trăng ch t m t phía, vì th dù đang b t kì v trí
ỹ ạ ủ ầ ặ ấ ộ ướ ề ặ ủ nào thu c qu đ o quay, ph n b m t c a Trái Đ t và c a M t Trăng h ng t ớ i
ặ ượ ề ặ ế ầ ầ ướ ờ M t Tr i cũng đ c chi u sáng, còn ph n b m t kia (ph n không h ề ặ ng v M t
ờ ượ ấ ố ế ẽ Tr i) s không đ c chi u sáng nên r t t i.
ứ ặ ấ ừ ấ Do M t Trăng quay quanh Trái Đ t nên khi đ ng quan sát t Trái Đ t chúng ta
ể ầ ượ ỉ ủ ấ ầ ặ ộ ượ ch có th l n l t nhìn th y m t ph n khác nhau c a M t Trăng đ ờ ặ c M t Tr i
ế chi u sáng mà thôi.
ế ị ươ ữ ặ ờ ố Vì th , tùy theo v trí t ấ ớ ặ ng đ i gi a M t Tr i, M t Trăng và Trái Đ t v i
ừ ẽ ỉ ữ ủ ấ ấ ặ ầ nhau mà t Trái Đ t chúng ta s ch nhìn th y nh ng ph n khác nhau c a M t Trăng
ườ
ấ
ị
Tr
ng THCS Buôn Tr p GV: Hoàng Th Hoan
15
ượ ế ế ặ ấ đ c chi u sáng. Đó là lý do vì sao chúng ta th y M t Trăng khi tròn khi khuy t.
ộ
ệ ồ
ọ ậ
ở
ọ
ị
ệ ượ ướ ườ ử ặ ị
ữ ạ ứ ụ M t vài kinh nghi m l ng ghép ca dao, t c ng t o h ng thú h c t p cho h c sinh môn Đ a lí THCS
ế ng”, “kém” liên quan đ n v trí c a m t trăng, ề c tri u “c ng con n Hi n t
ệ ệ ượ ặ ờ ấ m t tr i và Trái Đ t trong không gian, liên h hi n t ờ ỳ ề ế ng trăng khuy t th i k tri u
“kém”
ẫ ọ ư ầ ướ ữ ở ụ *. H ng d n h c sinh s u t m ca dao, t c ng nhà
ể ượ ờ ọ ạ ế ả ố ị ủ ẩ Đ có đ c gi h c đ t k t qu t ọ t thì công tác chu n b c a giáo viên và h c
ấ ầ ế ề ậ ặ ỗ ọ sinh là r t c n thi t. Vì v y, sau m i bài h c tôi không quên d n dò các em v nhà
ề ủ ề ế ộ ố ữ ụ ẽ ọ ể ư ầ s u t m m t s câu ca dao, t c ng nói v ch đ ti p theo mà h c sinh s tìm hi u
ư ầ ứ ụ ữ ụ ể ế ậ ọ ở ế ti t sau, s u t m ca dao, t c ng là đ các em v n d ng ki n th c đã h c vào
ộ ố ề ể ầ ấ ộ ỹ cu c s ng m t cách g n gũi nh t và ngoài ra còn phát tri n nhi u k năng khác. Vì
ả ầ ươ ể ướ ẫ ậ v y giáo viên cũng c n ph i có ph ng pháp đ h ng d n các em.
ồ ư ệ ề ướ ữ ụ ể ể V ngu n t li u, tôi h ng các em có th tìm hi u ca dao, t c ng qua sách
ể ọ ữ ạ ấ ớ ầ báo, trên m ng Internet v i nh ng yêu c u không cao đ h c sinh th y không quá
ữ ồ ờ ợ ẽ ế ư ấ ọ khó. Đ ng th i nêu nh ng ích l i cho h c sinh th y nh : các em s bi t cách tìm gì,
ở ế ế ả ồ ờ đâu, tích lũy đ ượ ự ự c s t tin, b n lĩnh khi tìm ki m. Đ ng th i tôi cũng ti n hành
ế ể ể ấ ằ ộ ệ ư ầ ki m tra, đánh giá ch m đi m cho vi c s u t m nh m đ ng viên khuy n khích cũng
ự ư ư ả ấ ậ ọ ớ nh phê bình các h c sinh ch a tích c c. V i cách làm này tôi nh n th y kh năng
ọ ủ ộ ố ụ ố ơ ề ọ ậ v n d ng bài h c c a h c sinh vào cu c s ng t ứ ọ t h n nhi u. H c sinh có ý th c
ệ ọ ả ơ ệ ơ ơ ị h n, vui h n, hi u qu h n trong vi c h c môn Đ a lí.
ớ ủ ả IV. Tính m i c a gi i pháp
ữ ủ ụ ả ắ ặ ầ ể B n thân c a ca dao t c ng có đ c đi m là câu nói ng n, có ý nghĩa, có v n
ứ ế ầ ạ ộ ễ ệ ọ đi u nên khi nghe h c sinh d nh . ớ Khi d y ph n n i dung ki n th c mà giáo viên
ế ớ ứ ế ị ư ẽ ọ ồ l ng ghép, liên k t v i ki n th c đ a lí thì trong quá trình t duy h c sinh s có s ự
ư ậ ẽ ừ ễ ể ứ ớ ữ ủ ụ ữ ế ế ắ g n k t các ki n th c v i ngôn ng c a ca dao t c ng nh v y s v a d hi u và
ườ
ấ
ị
Tr
ng THCS Buôn Tr p GV: Hoàng Th Hoan
16
ừ ụ ừ ế ễ ầ ầ ớ ọ ộ ừ v a d nh , tăng thêm ph n thuy t ph c cho bài h c. Tùy t ng bài, t ng ph n n i
ộ
ệ ồ
ọ ậ
ọ
ở
ị
ử ụ ữ ụ ữ ọ
ữ ạ ứ ụ M t vài kinh nghi m l ng ghép ca dao, t c ng t o h ng thú h c t p cho h c sinh môn Đ a lí THCS dung bài h c mà tôi s d ng nh ng câu ca dao t c ng có liên quan.
ủ ể ạ ấ ẫ ớ ở ộ Đ làm m i phong cách c a mình, giúp bài d y tr nên h p d n, sinh đ ng
ự ụ ệ ạ ươ ể ệ ệ ạ tránh s nhàm chán. Vi c áp d ng linh ho t các ph ọ ng ti n d y h c th hi n tính
ầ ư ủ ờ ậ ẽ ắ ạ ọ sáng t o, tìm tòi, đ u t c a giáo viên và cũng nh v y s giúp h c sinh n m đ ượ c
ộ ọ bài, có thái đ yêu thích môn h c
ữ ớ ướ ề ồ ụ ữ ấ ơ So v i nh ng năm tr c đây v n đ l ng ghép ca dao, t c ng ít h n nên s ự
ọ ủ ữ ầ ơ ơ ọ ứ h ng thú h c c a các em ít h n nhàm chán h n, nh ng năm g n đây h c sinh thích
ấ ượ ề ơ ị ạ ọ ơ ọ h c môn đ a lí tăng nhi u h n, ch t l ng đ i trà, mũi nh n cao h n. Thăm dò ý
ế ế ầ ạ ọ ơ ị ki n h c sinh thì các th y, cô giáo d y môn đ a lí phi u cao h n.
ả ủ ệ V. Hi u qu c a SKKN:
ế ạ ử ụ ụ ữ ướ ẫ Các ti t d y có s d ng ca dao t c ng , giáo viên h ắ ọ ng d n h c sinh n m
ứ ơ ả ế ộ các ki n th c c b n m t cách chính xác, do chính các em tìm ra t ừ ự ế th c t và bi ế t
ứ ế ệ ầ ế ế ễ ả ộ ự ậ ệ ượ tái hi n ki n th c khi c n thi t, bi ậ t suy lu n, di n t m t s v t hi n t ị ng đ a lí,
ờ ố ụ ự ễ ằ ặ ệ ậ v n d ng chúng vào th c ti n, trong đ i s ng h ng ngày, đ c bi t là trong quá trình
́ ́ ́ ơ ử ̃ ư ể ư ụ ữ ̣ ̣ ̣ ́ s ử dung ca dao, tuc ng đ khai thac kiên th c m i, s dung, ca dao, t c ng trong
̣ ủ ọ ướ ữ ở ụ ẫ ọ ố viêc c ng c bài h c, h ư ầ ng d n h c sinh s u t m ca dao, t c ng nhà.
ư ệ ế ả ả ố ọ K t qu kh o nghi m cu i năm h c nh sau
ư Năm h c/ Tọ ỉ ứ Ch a h ng Ít h ngứ ứ L pớ Sĩ số H ng thú lệ thú thú
20172018 6A1,2,3,4,5,6,7,8 329 20 100 209
ỉ ệ T l (%) 100 6,1 30,4 63,5
ớ 2017 2018 L p 8A1,2 69 6 22 41
ỉ ệ (%) 31,9 59,4 100 8,7
ấ
ớ ố L p 8A1,2 Kh i 6 122 26
ng THCS Buôn Tr p GV: Hoàng Th Hoan (%)
T l ổ T ng HS ườ Tr ỉ ệ T l 250 17 62,8 398 ị 100 30,7 6,5
ộ
ệ ồ
ọ ậ
ở
ọ
ị
ể ế ố ọ
ữ ạ ứ ụ M t vài kinh nghi m l ng ghép ca dao, t c ng t o h ng thú h c t p cho h c sinh môn Đ a lí THCS ọ ố Cu i năm h c s em h c sinh bi
t tìm hi u ngày càng tăng chi m ế 30,7% so v iớ
ứ ế ể ầ ọ 60.6 % đ u năm h c tăng 29.9 % và h ng thú tìm hi u chi m 62.8%. ố ọ Còn s h c
ư ứ ể ả ạ ỉ ạ ớ ướ sinh ch a h ng thú tìm hi u gi m m nh ch còn l i 6,5 % so v i tr c đây là 33.9
% .
ứ ượ ậ ệ ứ ọ ậ ị Các em cũng nh n th c đ c vi c h ng thú h c t p môn đ a lí, ậ ọ h c sinh v n
ứ ễ ọ ấ ữ ụ ể ế ơ ụ d ng ca dao, t c ng vào bài h c r t nhanh, hi u ki n th c d dàng h n, qua đó tâm
ấ ả ả ọ ọ ị ơ lý h c sinh cũng c m th y tho i mái h n khi h c môn đ a lý và không khí gi ờ ạ d y
ọ ậ ố ơ ứ ể ấ ắ ở ổ ượ ầ tr nên r t sôi n i hào h ng h c t p t t h n, các em n m và hi u đ c t m quan
ủ ệ ọ ụ ữ ứ ế ầ tr ng c a vi c tìm hi u ể ca dao, t c ng liên quan đ n bài h c, ọ đáp ng yêu c u. Do
ả ướ ế ầ ớ ạ ự ơ ậ ệ ậ v y hi u qu tr c tiên là s liên k t đ y m i l làm kh i d y tính tò mò, kích thích
ư ủ ọ ẹ ể ả ẳ ớ ọ t duy c a h c sinh, hi u bài nhanh, không khí l p h c nh nhàng, gi m căng th ng,
ữ ệ ụ ớ ọ ể nh bài lâu, cho h c sinh thêm hi u và thêm yêu ca dao t c ng Vi t Nam.
ứ ế ầ ậ ị ế Ph n th ba: K t lu n, ki n ngh
ụ ủ ệ ệ ả ọ ậ ậ Vi c nâng cao hi u qu h c t p cho sinh là m c tiêu c a ng ườ i ế I. K t lu n:
ử ụ ả ầ ạ ươ ạ ạ d y nên giáo viên c n ph i sáng t o trong s d ng các ph ọ ng tiên trong d y h c
ủ ẫ ấ ớ ở ọ ộ ể đ làm m i phong cách c a mình, giúp bài h c tr nên h p d n, sinh đ ng tránh s ự
ụ ệ ạ ươ ể ệ ệ ạ ọ nhàm chán. Vi c áp d ng linh ho t các ph ạ ng ti n d y h c th hi n tính sáng t o,
ầ ư ủ ờ ậ ẽ ắ ọ ượ tìm tòi, đ u t c a giáo viên và cũng nh v y s giúp h c sinh n m đ c bài, có thái
ọ ộ đ yêu thích môn h c
ể ự ệ ố ươ ứ ế ệ ầ Đ th c hi n t t ph ư ầ ng ti n này giáo viên c n nâng cao ki n th c (s u t m,
ề ố ữ ứ ụ ế ế ể ấ ị tìm hi u) v v n ca dao t c ng liên quan đ n ki n th c đ a lí và tôi nghĩ v n đ ề
ườ
ấ
ị
Tr
ng THCS Buôn Tr p GV: Hoàng Th Hoan
18
ầ ượ ở ộ ữ ứ ề ạ ơ này cũng c n đ c bàn b c, nghiên c u m r ng h n trong nh ng đ tài sau.
ộ
ệ ồ
ọ ậ
ọ
ở
ị
ữ ạ ứ ụ M t vài kinh nghi m l ng ghép ca dao, t c ng t o h ng thú h c t p cho h c sinh môn Đ a lí THCS
ỉ ổ ụ ữ ả ạ ố ổ Không ch b sung ca dao t c ng cho gi ng d y kh i 6,8 mà còn b sung, áp
ố ươ ứ ụ ữ ề ị ụ d ng cho kh i 7, 9 vì trong ch ế ng trình đ a lí có nhi u ki n th c ca dao, t c ng có
ề ậ ớ đ c p t i.
ế ị 2. Ki n ngh :
ố ớ ể ạ ứ ọ ị ướ ế ườ Đ i v i Giáo viên : Đ t o h ng thú cho HS khi h c đ a lí tr c h t ng i giáo
ệ ả ả ở viên ph i yêu thích chính công vi c gi ng d y ạ ở ườ tr ng b i vì khi giáo viên yêu công
ệ ẽ ồ ự ế ế ệ ừ ả vi c s d n vào đó quy t tâm, s tâm huy t, say mê nhi t tình, t ề đó n y sinh nhi u
ưở ạ ý t ng sáng t o.
ể ử ụ ươ ả ả ệ ệ ả ố Đ s d ng ph ế ng ti n này hi u qu b n thân giáo viên ph i có v n ki n
ể ậ ụ ứ ề ụ ữ ạ ả ầ ể th c v ca dao t c ng phong phú, và đ v n d ng linh ho t vào bài gi ng c n hi u
ủ ề ủ ụ ữ ầ ấ ố ượ ề th u đáo đ y đ v ý nghĩa c a câu ca dao t c ng . Mu n làm đ c đi u đó giáo
ả ườ ờ ệ ữ ự ế viên ph i th ng xuyên tìm nh ng thông tin bên ngoài th c th nh vi c tra c u t ứ ừ
ề ạ ả ạ nhi u ngu n ồ : báo chí, m ng internet, tham kh o các sách, t p chí…
ố ớ ọ ả ờ ọ ữ ằ Đ i v i h c sinh: ọ H c sinh h c bài và tr l ệ ử ụ i bài b ng vi c s d ng nh ng câu
ụ ữ ượ ấ ca dao t c ng đã đ c giáo viên cung c p.
ể ả ể ợ ứ ế ề ệ ấ ộ ọ Đ gi m vi c GV cung c p ki n th c m t chi u thì có th g i ý cho h c sinh,
ớ ằ ụ ữ ể ẩ ầ ị ệ yêu c u các em chu n b bài m i b ng vi c tìm hi u có câu ca dao t c ng nào có
ử ả ế ớ liên quan đ n bài m i, và th gi i thích.
ữ ủ ề ệ ố ổ ớ ồ Trong đ tài này tôi mu n trao đ i v i đ ng nghi p nh ng suy nghĩ c a tôi v ề:
ữ ạ ứ ọ ậ ệ ộ ồ ọ ụ “ M t vài kinh nghi m l ng ghép ca dao, t c ng t o h ng thú h c t p cho h c sinh
ở ị môn Đ a lí THCS”
ượ ự ủ ồ ệ ể ồ ấ Tôi r t mong đ c s góp ý c a đ ng chí, đ ng nghi p đ chúng ta cùng xây
ứ ạ ế ấ ấ ộ ị ự d ng nên m t hình th c d y môn đ a lí th nào cho hay nh t, đ t ả ạ hi uệ qu cao nh t.
ườ
ấ
ị
Tr
ng THCS Buôn Tr p GV: Hoàng Th Hoan
19
ả ơ Tôi xin chân thành c m n!
ộ
ệ ồ
ọ ậ
ọ
ở
ị
ế ề ườ
ữ ạ ứ ụ M t vài kinh nghi m l ng ghép ca dao, t c ng t o h ng thú h c t p cho h c sinh môn Đ a lí THCS Ng
t đ tài i vi
ị Hoàng Th Hoan
Ộ Ồ Ủ Ậ Ế NH N XÉT C A H I Đ NG SÁNG KI N
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
Ộ Ồ Ủ Ị Ế CH T CH H I Đ NG SÁNG KI N
ườ
ấ
ị
Tr
ng THCS Buôn Tr p GV: Hoàng Th Hoan
20
( Kí tên, đóng d u)ấ
ộ
ệ ồ
ọ ậ
ọ
ở
ị
ữ ạ ứ ụ M t vài kinh nghi m l ng ghép ca dao, t c ng t o h ng thú h c t p cho h c sinh môn Đ a lí THCS
Ả Ệ TÀI LI U THAM KH O
TT TÊN TÀI LI UỆ GHI CHÚ
TÁC GIẢ ễ Nguy n Tam Phù Xa ấ ả Nhà xu t b n Thanh 1 ữ Niên, 2008 ệ ữ Ca dao, t c ng , thành ng Vi ụ t Nam
ụ ữ ấ ả T c ng , ca dao, dân ca ọ Vũ Ng c Phan Nhà xu t b n Văn 2
ệ Vi t Nam ọ h c, 2007
ướ ự ạ ị ấ ả ệ ẫ 3 H ng d n th c hi n Ph m Th Sen ụ Nhà xu t b n giáo d c
ứ ế ẩ ạ ệ chu n ki n th c, kĩ năng và đào t o Vi t Nam
môn đ a lýị năm 2009.
ự ệ ự ậ ả ấ ị 4 Đ a lý t nhiên Vi t Nam Vũ T L p Nhà xu t b n giáo
ậ t p 1, 2 ụ d c, 1978
ị ấ ả 5 Sách giáo khoa đ a lý 6, 8 Lê Thông. Nguy nễ ụ Nhà xu t b n giáo d c
ạ ệ Phi H nhạ và đào t o Vi t Nam
ị ấ ả 6 Sách giáo viên đ a lý 6, 8 ụ Nhà xu t b n giáo d c
ạ ệ và đào t o Vi t Nam
ụ ố ộ 7 Giáo d c kĩ năng s ng trong Lê minh Châu. L uư ụ B giáo d c và đào
ườ
ấ
ị
Tr
ng THCS Buôn Tr p GV: Hoàng Th Hoan
21
ị ủ môn đ a lí Thu Th y… t oạ