BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
BỘ Y TẾ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y HÀ NỘI
TRẦN QUỐC BẢO
NGUYÊN NHÂN TỬ VONG
DO MỘT SỐ BỆNH TIM MẠCH VÀ
BIỆN PHÁP CẢI THIỆN CHẤT LƯỢNG
THỐNG KÊ TỬ VONG TẠI TRẠM Y TẾ
XÃ Ở TỈNH BẮC NINH VÀ HÀ NAM
LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y TẾ CÔNG CỘNG
HÀ NỘI - 2019
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
BỘ Y TẾ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y HÀ NỘI
TRẦN QUỐC BẢO
NGUYÊN NHÂN TỬ VONG
DO MỘT SỐ BỆNH TIM MẠCH VÀ
BIỆN PHÁP CẢI THIỆN CHẤT LƯỢNG
THỐNG KÊ TỬ VONG TẠI TRẠM Y TẾ
XÃ Ở TỈNH BẮC NINH VÀ HÀ NAM
: Y tế cô cộ
: 62720301
LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y TẾ CÔNG CỘNG
ười ướ dẫ k oa ọc:
1. PGS.TS Lê Trầ oa
2. TS. Tô T a Lịc
HÀ NỘI - 2019
LỜI CAM ĐOAN
Tôi l Trầ Qu c Bảo, iê cứu i k óa 32, Trườ Đại ọc Y H
ội, c uyê Y tế cô cộ , xi cam đoa :
1. Đây l luậ á do bả t â tôi trực tiếp t ực iệ dưới ự ướ dẫ
của T ầy Lê Trầ oa v T ầy Tô T a Lịc
2. Cô trì y k ô trù lặp với bất kỳ iê cứu o k ác đ
được cô b tại Việt am
3. Các liệu v t ô ti tro iê cứu l o to c í xác,
tru t ực v k ác qua , đ được xác ậ v c ấp t uậ của cơ ở ơi
iê cứu
Tôi xi o to c ịu trác iệm trước p áp luật về ữ cam kết
này.
Hà Nội, ngày tháng năm 2019.
ười viết cam đoa ký v i rõ ọ tê
MỤC LỤC
ĐẶT VẤ ĐỀ ....................................................................................................................... 1
Mục tiêu: .......................................................................................................................... 2
C ươ 1. T G Q ...................................................................................................... 3
1.1. Thực trạng tử vong do bệnh tim mạch ...................................................................... 3
1.1.1. Phân loại bệnh tim mạch .................................................................................. 3
1.1.2. Thực trạng tử vong do bệnh tim mạch trên thế giới ......................................... 4
1.1.2.1. Thực trạng tử vong do bệnh tim mạch nói chung .......................................... 4
1.1.2.2. Thực trạng tử vong do một s bệnh tim mạch phổ biến ................................ 7
1.1.3. Thực trạng tử vong do bệnh tim mạch tại Việt Nam ...................................... 10
1.1.3.1. S liệu, báo cáo của Tổ chức Y tế thế giới .................................................. 10
1.1.3.2. Nghiên cứu gánh nặng bệnh tật và chấ t ươ tại Việt Nam .................... 11
1.1.3.3. S liệu th ng kê tại các bệnh viện ............................................................... 12
1.1.3.4. Tử vong bệnh tim mạch tại cộ đồng qua một s nghiên cứu ................... 14
1.2. Các p ươ p áp điều tra, giám sát tử vong ........................................................... 17
1.2.1. Báo cáo s liệu từ hệ th đă ký ộ tịch qu c gia .................................... 18
1.2.2. Hệ th ng báo cáo từ các cơ ở y tế ................................................................. 19
1.2.2.1. Báo cáo từ trạm y tế xã ................................................................................ 19
1.2.2.2. Hệ th ng báo cáo bệnh viện ........................................................................ 21
1.2.3. Hệ th ng theo dõi/ giám sát tử vong trọ điểm (Sentinel). .......................... 22
1.2.4. Điều tra tử vong chọn mẫu ............................................................................. 24
1.2.5. Điều tra dân s ................................................................................................ 25
1.2.6. Nghiên cứu các trường hợp tử vong tại cộ đồng ........................................ 25
1.3. Nghiên cứu nguyên nhân tử vong tại cộ đồng bằng công cụ Phỏng vấn chẩ đoá
nguyên nhân TV ....................................................................................................... 29
1.3.1. Công cụ Phỏng vấn chẩ đoá uyê â TV (Verbal autop y) ................... 29
1.3.1.1 Bộ câu hỏi Phỏng vấn chẩ đoá uyê â TV ........................................ 32
1.3.1.2. Bộ tiêu chí chẩ đoá uyê â tử vong ............................................... 32
1.3.1.3. Danh mục nguyên nhân TV theo ICD-10 sử dụ c o PVCĐTV .............. 32
1.3.1.4. Xác định nguyên nhân tử vong chính .......................................................... 33
1.3.2. Sử dụng sổ A6/YTCS của trạm y tế xã trong th ng kê tử vong ..................... 35
1.3.2.1. Chất lượng s liệu tử vong trong sổ A6/YTCS ........................................... 37
1.3.2.2. Tí đầy đủ của ghi chép tử vong trong sổ A6/YTCS ................................ 37
1.3.2.3. Tính khả t i v ă lực ghi chép sổ A6/YTCS.......................................... 37
1.3.2.4. Độ tin cậy của hoạt động báo cáo, ghi chép A6/YTCS ............................... 38
1.3.3. Tập huấn về điều tra Phỏng vấn chẩ đoá uyê â TV để ghi nhận nguyên
nhân tử vong tại cộ đồng ..................................................................................... 39
1.4. T ô ti về tỉnh Bắc Ninh và Hà Nam .................................................................. 40
C ươ 2. PH G PHÁP GHI C ...................................................................... 43
2.1. Địa bàn và thời gian nghiên cứu ............................................................................. 43
2.2. Đ i tượ iê cứu.............................................................................................. 44
2.3. T iết kế iê cứu ................................................................................................. 45
2.4. Mẫu iê cứu ....................................................................................................... 46
2.4.1. T ực iệ mục tiêu 1 ...................................................................................... 46
2.4.2. T ực iệ mục tiêu 2 ...................................................................................... 48
2.5. Biến s và công cụ nghiên cứu ............................................................................... 51
2.5.1. Các nhóm nguyên nhân tử vong do bệnh tim mạch ....................................... 51
2.5.2. Biến s và công cụ th ng kê TV từ trạm y tế ................................................. 52
2.5.3. Bộ công cụ c o điều tra PVCĐTV ................................................................. 54
2.5.3.1. Tài liệu ướng dẫ điều tra viên .................................................................. 54
2.5.3.2. Tài liệu ướng dẫ các bác ĩ c ẩ đoá ồi cứu ........................................ 55
2.5.3.3. Bộ câu hỏi Phỏng vấn chẩ đoá uyê â tử vong ................................ 56
2.6. Quy trình thu thập thông tin .................................................................................... 57
2. .1. T ực iệ mục tiêu 1 ...................................................................................... 57
2.6.2. T ực iệ mục tiêu 2: ..................................................................................... 58
2.7. Biện pháp kh ng chế sai s ..................................................................................... 62
2. . P â tíc liệu ...................................................................................................... 63
2.8.1. Kiểm tra tính logic và mã hóa s liệu: ............................................................ 63
2.8.2. Cách mã hóa, xử lý s liệu ............................................................................. 63
2. .3. P â tíc liệu .............................................................................................. 64
2.9. Đạo đức trong nghiên cứu ....................................................................................... 67
C ươ 3. KẾT QUẢ .......................................................................................................... 68
3.1. Thực trạng tử vong do bệnh tim mạch tại tỉnh Hà Nam và Bắc i iai đoạn
2005-2015 ................................................................................................................ 68
3.1.1. Phân b tử vong theo nhóm nguyên nhân ...................................................... 68
3.1.2. Phân b tử vong theo các huyện ở hai tỉnh ..................................................... 70
3.1.3. Diễn biến tử vong bệnh tim mạch theo thời gian từ 2005 - 2015 ................... 72
3.1.4. Diễn biến tử vong bệnh tim mạch theo nhóm tuổi ......................................... 79
3.2. Đá iá độ chính xác, phù hợp của th ng kê tử vong trạm y tế xã tại tỉnh Hà Nam
ăm 2015-2016 ........................................................................................................ 82
3.2.1. Tóm tắt s liệu tử vong do trạm y tế xã th ng kê ăm 2015-2016 ................. 82
3.2.2. Độ chính xác, phù hợp của th ng kê tử vong của trạm y tế ........................... 83
3.2.2.1. Mức độ đầy đủ của s liệu tử vong do trạm y tế báo cáo ............................ 83
3.2.2.2. Tính phù hợp, độ nhạy, độ đặc hiệu của th ng kê nguyên nhân tử vong của
trạm y tế xã ........................................................................................................ 84
3.2.2.3. So sánh kết quả th ng kê tử vong của trạm y tế xã với kết quả chẩ đoá
lâm sàng tại bệnh viện trong lần nhập viện cu i ................................................ 86
3.3. Đá giá hiệu quả đ o tạo cán bộ y tế x để cải thiện chất lượng th ng kê nguyên
nhân tử vong do các bệnh tim mạch ........................................................................ 89
3.3.1. Mức độ cải thiện tính phù hợp của th ng kê tử vong tại trạm y tế xã sau tập
huấn so với trước tập huấn ................................................................................. 89
3.3.2. Mức độ cải thiệ độ nhậy, độ đặc hiệu của th ng kê tử vong tại trạm y tế xã
sau tập huấn so với trước tập huấn..................................................................... 91
3.3.3. Đ i chiếu th ng kê TV của TYT trước và sau tập huấn với kết quả chẩ đoá
bằ PVCĐTV ................................................................................................... 92