Luận án Tiến sĩ Luật học: Pháp luật lao động và bảo hiểm xã hội dưới góc độ bảo vệ quyền làm mẹ của lao động nữ

ĐẠI HỌC HUẾ<br /> TRƢỜNG ĐẠI HỌC LUẬT<br /> <br /> NGUYỄN TRUNG HIẾU<br /> <br /> PHÁP LUẬT LAO ĐỘNG VÀ BẢO HIỂM XÃ HỘI<br /> DƢỚI GÓC ĐỘ BẢO VỆ QUYỀN LÀM MẸ<br /> CỦA LAO ĐỘNG N<br /> <br /> TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SỸ LUẬT HỌC<br /> Chuyên ngành: Luật Kinh tế<br /> Mã số: 60.38.01.07<br /> <br /> NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:<br /> PGS.TS HÀ THỊ MAI HIÊN<br /> <br /> Thừa Thiên Huế, năm 2016<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> <br /> LỜI MỞ ĐẦU ............................................................................................. 1<br /> 1. Tính cấp thiết của đề tài và tình hình nghiên cứu. ................................... 1<br /> 2. Tình hình nghiên cứu ............................................................................... 3<br /> 3. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................... 4<br /> 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ............................................................ 5<br /> 5. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ........................................................... 6<br /> 5.1. Mục đích nghiên cứu ............................................................................. 6<br /> 5.2. Nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................................ 6<br /> 6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn.................................................................. 7<br /> 7. Cơ cấu luận văn ........................................................................................ 7<br /> Chƣơng 1. NH NG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CỦA PHÁP LUẬT VỀ BẢO<br /> VỆ QUYỀN LÀM MẸ CỦA LAO ĐỘNG N ....................................... 8<br /> 1.1 Khái quát về bảo vệ quyền làm mẹ của lao động nữ ............................. 8<br /> 1.1.1. Khái niệm quyền làm mẹ ................................................................... 8<br /> 1.1.2. Khái niệm lao động nữ ....................................................................... 8<br /> 1.1.3. Khái niệm bảo vệ quyền làm mẹ của lao động nữ ............................. 8<br /> 1.2 Sự cần thiết bảo vệ quyền làm mẹ của lao động nữ .............................. 9<br /> 1.3 Điều chỉnh pháp luật về lao động và bảo hiểm xã hội dưới góc độ bảo<br /> vệ quyền làm mẹ của lao động nữ .............................................................. 10<br /> Chƣơng 2. TH C TRẠNG PHÁP LUẬT VÀ TH C TIỄN THI<br /> HÀNH QUY ĐỊNH VỀ BẢO VỆ QUYỀN LÀM MẸ CỦA LAO<br /> ĐỘNG N ................................................................................................. 12<br /> 2.1. Thực trạng quy đ nh pháp luật về bảo vệ quyền làm mẹ của lao động<br /> nữ ................................................................................................................ 12<br /> 2.1.1. Bảo vệ quyền làm mẹ của lao động nữ trong pháp luật lao động ... 12<br /> 2.1.2. Bảo vệ quyền làm mẹ trong pháp luật bảo hiểm xã hội .................. 12<br /> 2.1.2.1. Bảo vệ quyền làm mẹ của lao động nữ bằng quy đ nh về chế độ<br /> nghỉ để chăm sóc con ốm ........................................................................... 12<br /> <br /> 2.1.2.2. Bảo vệ quyền làm mẹ của lao động nữ bằng quy đ nh về chế độ<br /> bảo hiểm thai sản ........................................................................................ 12<br /> 2.2. Thực trạng thực hiện pháp luật lao động và BHXH về bảo vệ quyền<br /> làm mẹ của lao động nữ ............................................................................. 12<br /> 2.2.1. Các thành c ng đạt được .................................................................. 12<br /> 2.2.2. Một số vi phạm g y ảnh hư ng đến quyền làm mẹ của lao động nữ ...13<br /> 2.2.2.1. Thực trạng tìm kiếm việc làm của lao động nữ g y ảnh hư ng đến<br /> quyền làm mẹ ............................................................................................. 13<br /> 2.2.2.2. Thực trạng vi phạm pháp luật lao động và pháp luật bảo hiểm xã<br /> hội về bảo vệ quyền làm mẹ của lao động nữ ............................................ 14<br /> Chƣơng 3. NGUYÊN NHÂN VÀ MỘT SỐ PHƢƠNG HƢỚNG GÓP<br /> PHẦN HOÀN THIỆN VÀ BẢO ĐẢM TH C HIỆN QUYỀN LÀM MẸ<br /> CỦA LAO ĐỘNG N ............................................................................... 16<br /> 3.1. Nguyên nh n của những tồn tại ........................................................... 16<br /> 3.2. Những kiến ngh nhằm hoàn thiện và đảm bảo thi hành quy đ nh pháp<br /> luật lao động và bảo hiểm xã hội về bảo vệ quyền làm mẹ ....................... 16<br /> 3.2.1. Hoàn thiện quy đ nh pháp luật lao độngvà bảo hiểm xã hội về bảo vệ<br /> quyền làm mẹ ............................................................................................. 16<br /> 3.2.2. N ng cao hiệu quả đảm bảo thi hành luật lao động và bảo hiểm xã<br /> hội về bảo vệ quyền làm mẹ ....................................................................... 18<br /> KẾT LUẬN ............................................................................................... 19<br /> <br /> LỜI MỞ ĐẦU<br /> 1. Tính cấp thiết của đề tài và tình hình nghiên cứu.<br /> Tuyên ng n nh n quyền do Đại hội đồng Liên hợp quốc th ng qua<br /> ngày 10/12/1948, trong bản Tuyên ng n có viết: “Tất cả mọi người với tư<br /> cách là thành viên của xã hội có quyền hư ng an sinh xã hội. Quyền đó đặt<br /> trên cơ s thỏa mãn có quyền về kinh tế, xã hội và văn hóa cần cho nh n<br /> cách và sự tự do phát triển con người..”. Lao động nữ là đối tượng thuộc<br /> nhóm lao động đặc thù. Do đó, pháp luật lao động có những quy đ nh riêng<br /> nhằm đảm bảo sự c ng bằng, bình đẳng cho lao động nữ trên cơ s có tính<br /> đến những yếu tố khác biệt về sức khoẻ, trách nhiệm xã hội cũng như thiên<br /> chức riêng của lao động nữ. Bảo vệ quyền làm mẹ của phụ nữ trong đời<br /> sống hiện đại lu n gắn với m i trường lao động để người phụ nữ có được<br /> những điều kiện cần thiết trong việc thực hiện vai trò của mình. Pháp luật<br /> lao động đã đặc biệt chú trọng, quan t m đến quyền thiêng liêng đó của<br /> người phụ nữ bằng việc dành riêng một chương quy đ nh về lao động nữ<br /> nhằm hướng tới việc đảm bảo điều kiện, m i trường làm việc cho lao động<br /> nữ gắn với quyền làm mẹ th ng qua việc xác đ nh chính sách của Nhà<br /> nước, trách nhiệm, nghĩa vụ của người sử dụng lao động và các quyền của<br /> lao động nữ khi mang thai, sinh con.<br /> Lao động nữ ngoài việc thực hiện nghĩa vụ lao động như nam giới, họ<br /> còn phải đảm nhận chức năng làm mẹ và chăm sóc gia đình. Đó là những<br /> vấn đề mang tính tự nhiên (lao động nữ có thời kỳ mang thai, sinh đẻ, nu i<br /> con, kinh nguyệt hàng tháng, chăm sóc khi con nhỏ ốm đau…) hay mang<br /> tính xã hội (tư tư ng trọng nam khinh nữ đã ăn s u vào tiềm thức con người<br /> từ hàng ngàn đời nay. Đặc biệt đối với các nước Á Đ ng…). Điều này g y ra<br /> 1<br /> <br />