VIỆN HÀN LÂM<br />
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM<br />
<br />
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI<br />
<br />
PHAN THUẬN THẢO<br />
<br />
NHÃ NHẠC HUẾ:<br />
MÔI TRƢỜNG, ĐẶC ĐIỂM VÀ GIÁ TRỊ VĂN HÓA<br />
Chuyên ngành: Văn hóa dân gian<br />
Mã số: 62 22 01 30<br />
<br />
LUẬN ÁN TIẾN SĨ VĂN HÓA HỌC<br />
<br />
NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC:<br />
1. PGS.TS. NGUYỄN THỊ PHƢƠNG CHÂM<br />
2. PGS.TS.NGƢT. BÙI HUYỀN NGA<br />
<br />
HÀ NỘI - 2016<br />
<br />
i<br />
<br />
LỜI CAM ĐOAN<br />
<br />
Tôi xin cam đoan bản luận án này do tôi thực hiện dƣới sự giúp đỡ của ngƣời<br />
hƣớng dẫn khoa học. Đề tài và hƣớng nghiên cứu không trùng lặp với đề tài nào trƣớc đây.<br />
Các sự kiện, trích dẫn, số liệu đƣợc sử dụng trong luận án là trung thực. Tôi xin chịu trách<br />
nhiệm với lời cam đoan của mình.<br />
Tác giả luận án<br />
<br />
Phan Thuận Thảo<br />
<br />
ii<br />
<br />
MỤC LỤC<br />
LỜI CAM ĐOAN................................................................................<br />
MỤC LỤC LUẬN ÁN.........................................................................<br />
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT.................................................<br />
DANH MỤC CÁC BẢNG...................................................................<br />
MỞ ĐẦU ..............................................................................................<br />
CHƢƠNG 1: KHÁI QUÁT VỀ NHÃ NHẠC HUẾ.........................<br />
1.1. Vài nét về Huế và văn hóa Huế ..................................................<br />
1.1.1. Vài nét về địa lý và lịch sử...................................................<br />
1.1.2. Vài nét về văn hóa Huế........................................................<br />
1.2. Nguồn gốc và khái niệm Nhã nhạc..............................................<br />
1.2.1. Nguồn gốc Nhã nhạc Huế.....................................................<br />
1.2.2. Khái niệm Nhã nhạc Huế.....................................................<br />
1.3. Lịch sử Nhã nhạc Huế ..................................................................<br />
1.3.1. Giai đoạn hình thành và phát triển.......................................<br />
1.3.2. Giai đoạn suy thoái...............................................................<br />
1.3.3. Các giai đoạn gián đoạn và phục hồi ...................................<br />
1.4. Tổng quan tình hình nghiên cứu Nhã nhạc Huế và cơ sở lý<br />
luận........................................................................................................<br />
1.4.1. Vấn đề khái niệm..................................................................<br />
1.4.2. Vấn đề nguồn gốc và lịch sử Nhã nhạc Huế.........................<br />
1.4.3. Nhã nhạc trong các môi trƣờng văn hóa khác nhau.............<br />
1.4.4. Về sự giao thoa giữa âm nhạc cung đình và dân gian..........<br />
1.4.5. Về đặc điểm của Nhã nhạc Huế...........................................<br />
1.4.6. Đánh giá giá trị của Nhã nhạc Huế.......................................<br />
Tiểu kết chƣơng 1................................................................................<br />
CHƢƠNG 2: ĐẶC ĐIỂM CỦA NHÃ NHẠC HUẾ TRONG MÔI<br />
TRƢỜNG NGHI LỄ CUNG ĐÌNH....................................................<br />
2.1. Môi trƣờng nghi lễ cung đình......................................................<br />
2.1.1. Bối cảnh văn hóa xã hội.......................................................<br />
2.1.2. Mục đích, không gian, thời gian trình diễn..........................<br />
2.1.3. Những ngƣời tham dự...........................................................<br />
2.1.4. Nhã nhạc trong tiến trình nghi lễ cung đình..........................<br />
2.2. Đặc điểm của Nhã nhạc Huế........................................................<br />
2.2.1. Nhã nhạc Huế - những đặc điểm nhận diện..........................<br />
2.2.2. Nhã nhạc Huế mang dấu ấn của tƣ tƣởng Khổng giáo.........<br />
2.2.3. Tính hoành tráng, trang trọng, bác học và chuyên nghiệp...<br />
2.2.4. Tính dân tộc trong Nhã nhạc Huế ........................................<br />
Tiểu kết chƣơng 2................................................................................<br />
<br />
Trang<br />
i<br />
ii<br />
iv<br />
v<br />
1<br />
8<br />
8<br />
8<br />
10<br />
12<br />
12<br />
17<br />
23<br />
24<br />
27<br />
28<br />
31<br />
33<br />
36<br />
38<br />
39<br />
41<br />
42<br />
44<br />
45<br />
46<br />
46<br />
47<br />
49<br />
53<br />
58<br />
58<br />
65<br />
75<br />
78<br />
83<br />
<br />
iii<br />
<br />
CHƢƠNG 3: SỰ BIẾN ĐỔI CỦA NHÃ NHẠC HUẾ TRONG MÔI<br />
TRƢỜNG NGHI LỄ DÂN GIAN VÀ MÔI TRƢỜNG SÂN KHẤU....<br />
3.1. Sự biến đổi của Nhã nhạc trong môi trƣờng nghi lễ dân gian<br />
Huế................................................................................................<br />
3.1.1. Môi trƣờng nghi lễ dân gian Huế...........................................<br />
3.1.2. Sự giao thoa của Nhã nhạc với âm nhạc nghi lễ dân gian Huế.....<br />
3.1.3. Sự biến đổi của Nhã nhạc trong môi trƣờng nghi lễ dân gian<br />
Huế ................................................................................................<br />
3.2. Sự biến đổi của Nhã nhạc trong môi trƣờng sân khấu...............<br />
3.2.1. Môi trƣờng trình diễn sân khấu ...........................................<br />
3.2.2. Sự biến đổi của Nhã nhạc Huế trong môi trƣờng sân khấu..<br />
Tiểu kết chƣơng 3................................................................................<br />
CHƢƠNG 4: NHẬN ĐỊNH VỀ GIÁ TRỊ CỦA NHÃ NHẠC<br />
HUẾ VÀ VAI TRÒ CỦA NÓ TRONG XÃ HỘI NGÀY NAY.......<br />
4.1. Nhận định về giá trị của Nhã nhạc Huế.....................................<br />
4.1.1. Giá trị văn hóa, lịch sử của Nhã nhạc Huế...........................<br />
4.1.2. Một số vấn đề cần lƣu ý.......................................................<br />
4.2. Vai trò của Nhã nhạc Huế trong xã hội ngày nay.....................<br />
4.2.1. Những tác động của xã hội đối với Nhã nhạc Huế...............<br />
4.2.2. Vai trò của Nhã nhạc Huế đối với xã hội.............................<br />
4.2.3. Những vấn đề đặt ra.............................................................<br />
Tiểu kết chƣơng 4................................................................................<br />
KẾT LUẬN..........................................................................................<br />
DANH MỤC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ..................................<br />
TÀI LIỆU THAM KHẢO...................................................................<br />
PHỤ LỤC.............................................................................................<br />
<br />
84<br />
84<br />
85<br />
86<br />
99<br />
106<br />
107<br />
108<br />
113<br />
115<br />
115<br />
115<br />
121<br />
133<br />
133<br />
136<br />
138<br />
141<br />
142<br />
148<br />
149<br />
160<br />
<br />
iv<br />
<br />
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT<br />
<br />
AL<br />
<br />
Âm lịch<br />
<br />
B.A.V.H.<br />
<br />
Buletin des Amix du Vieux Hue<br />
Tạp chí Những người bạn cố đô Huế<br />
<br />
Hội điển<br />
<br />
Khâm định Đại Nam Hội điển Sự lệ<br />
<br />
Hội điển Tục biên Khâm định Đại Nam Hội điển Sự lệ Tục biên<br />
KHXH<br />
<br />
Khoa học Xã hội<br />
<br />
Nxb<br />
<br />
Nhà xuất bản<br />
<br />
PGS<br />
<br />
Phó Giáo sƣ<br />
<br />
PL<br />
<br />
Phụ lục<br />
<br />
PTT<br />
<br />
Phan Thuận Thảo<br />
<br />
TCN<br />
<br />
trƣớc công nguyên<br />
<br />
Thực lục<br />
<br />
Đại Nam Thực lục<br />
<br />
TS<br />
<br />
Tiến sĩ<br />
<br />
tr.<br />
<br />
trang<br />
<br />
UNESCO<br />
<br />
United Nations Educational Scientific and Cultural<br />
Organization<br />
Tổ chức Văn hóa, Khoa học và Giáo dục của Liên hiệp<br />
quốc<br />
<br />