ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN
-------------------------------
Trần Vĩnh Thắng
NGHIÊN CỨU XÂY DỰNG
THIẾT BỊ KHẢO SÁT ĐỊA ĐIỆN
LUẬN ÁN TIẾN SĨ VẬT LÝ
Hà Nội - 2020
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN
-------------------------------
Trần Vĩnh Thắng
NGHIÊN CỨU XÂY DỰNG
THIẾT BỊ KHẢO SÁT ĐỊA ĐIỆN
Chuyên ngành: Vật lý Vô tuyến và Điện tử
Mã số: 9440130.03
LUẬN ÁN TIẾN SĨ VẬT LÝ
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
1. TS. Nguyễn Đức Vinh
2. TS. Đỗ Trung Kiên
XÁC NHẬN NCS ĐÃ CHỈNH SỬA THEO QUYẾT NGHỊ
CỦA HỘI ĐỒNG ĐÁNH GIÁ LUẬN ÁN
Chủ tịch hội đồng đánh giá
Luận án Tiến sĩ
Người hướng dẫn khoa học
GS.TS. Bạch Thành Công
TS. Nguyễn Đức Vinh
Hà Nội - 2020
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của cá nhân tôi dưới sự hướng
dẫn của giáo viên hướng dẫn. Các số liệu và kết quả trình bày trong luận án chưa
từng được công bố trong công trình nào khác.
Các số liệu, thông tin, minh chứng và so sánh kết quả từ các nguồn tài liệu
tham khảo chỉ phục vụ cho mục đích học thuật và đã được trích dẫn tài liệu theo
đúng quy định.
Tác giả luận án
Trần Vĩnh Thắng
LỜI CẢM ƠN
Tôi xin chân thành cảm ơn TS. Nguyễn Đức Vinh và TS. Đỗ Trung Kiên, vì
nhờ sự hướng dẫn của các thầy tôi mới có thể hoàn thành các nội dung nghiên cứu
trong luận án. Tôi cũng xin cảm ơn Ban Lãnh đạo Khoa Vật lý vì những điều kiện
thuận tiện trong công việc để giúp tôi thực hiện nghiên cứu. Cảm ơn các đồng
nghiệp tại Bộ môn Vật lý Vô tuyến - Khoa Vật lý với nhiều giúp đỡ dành cho tôi.
Với tình cảm và sự kính trọng của mình, tôi xin cảm ơn PGS.TS. Nguyễn Thị Thục
Hiền, PGS. TS. Lê Hồng Hà, PGS.TS. Lê Thị Thanh Bình vì các cô đã dành cho tôi
tình cảm và sự hỗ trợ về tinh thần trước và trong khi thực hiện luận án. Tôi cũng
chân thành cảm ơn ThS. Đỗ Anh Chung đã giúp tôi trong quá trình thí nghiệm hiện
trường. Chân thành cảm ơn các thầy cô Khoa Vật lý, Phòng Sau đại, học Trường
Đại học Khoa học Tự nhiên - Đại học Quốc gia Hà Nội đã hỗ trợ, giúp đỡ tôi trong
công tác cũng như quá trình thực hiện luận án.
Và cuối cùng, tất cả là dành cho gia đình của tôi, bởi đó là lý do và là động lực
để tôi thực hiện và hoàn thành mọi việc trong đó bản luận án này.
Tác giả luận án
Trần Vĩnh Thắng
1
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
LỜI CẢM ƠN
BẢNG VIẾT TẮT ..................................................................................................... 3
CHỮ VIẾT TẮT ....................................................................................................... 3
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ .................................................................................. 5
MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 7
Chƣơng 1. TỔNG QUAN VỀ PHƢƠNG PHÁP ẢNH ĐIỆN ............................. 13
1.1. Phương pháp ảnh điện ERT, EIT hiện trường ................................................... 14
Cơ sở phương pháp ảnh điện ...................................................................... 14 1.1.1.
Phương pháp đo điện trở suất một chiều .................................................... 18 1.1.2.
Phương pháp đo IP theo miền thời gian ..................................................... 18 1.1.3.
Phép đo theo miền tần số ............................................................................ 20 1.1.4.
Xử lý số liệu toàn dạng sóng ...................................................................... 23 1.1.5.
1.2. Thiết bị khảo sát ảnh điện .................................................................................. 25
Thiết kế khảo sát ......................................................................................... 26 1.2.1.
Thiết bị đo DC, IP, SIP ............................................................................... 28 1.2.2.
Tái tạo hình ảnh .......................................................................................... 31 1.2.3.
1.3. Các yếu tố ảnh hưởng tới phép đo trong thí nghiệm hiện trường ...................... 32
Ảnh hưởng của điện cực ............................................................................. 32 1.3.1.
Ảnh hưởng của nguồn nhiễu ngoài ............................................................. 34 1.3.2.
Ảnh hưởng của hiệu ứng ghép cặp EM ...................................................... 37 1.3.3.
Phương pháp ước lượng DC, IP, CR .......................................................... 39 1.3.4.
Kết luận chương ........................................................................................................ 42
Chƣơng 2. XÂY DỰNG THIẾT BỊ ĐO PHỔ TỔNG TRỞ CHO THÍ NGHIỆM
HIỆN TRƢỜNG ...................................................................................................... 43
2.1. Thiết kế, chế tạo thiết bị đo phổ tổng trở ........................................................... 44
Phần điện tử ................................................................................................ 44 2.1.1.
Phần mềm thu thập dữ liệu và điều khiển .................................................. 52 2.1.2.
Phương pháp kiểm chuẩn - hiệu chỉnh EMCE ........................................... 58 2.1.3.
