BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ
ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
LÊ VIẾT THẮNG
ĐIỀU TRỊ PHẪU THUẬT
ĐỘNG KINH THÙY THÁI DƯƠNG
Chuyên ngành: Ngoại Thần kinh - Sọ não
Mã số: 62720127
LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC
Người hướng dẫn khoa học:
1. TS.BS. NGUYỄN MINH ANH
2. TS.BS. NGUYỄN PHONG
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH – NĂM 2021
i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số
liệu, kết quả nêu trong luận án là trung thực, khách quan và chưa từng được
công bố trong bất kỳ công trình nghiên cứu nào trước đây.
Tác giả
LÊ VIẾT THẮNG
ii
MỤC LỤC
Trang
TRANG PHỤ BÌA
LỜI CAM ĐOAN ....................................................................................................... i
MỤC LỤC .................................................................................................................. ii
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT VÀ THUẬT NGỮ ANH – VIỆT .......................... iv
DANH MỤC BẢNG ................................................................................................. ix
DANH MỤC BIỂU ĐỒ - SƠ ĐỒ ............................................................................. xi
DANH MỤC HÌNH ................................................................................................. xii
ĐẶT VẤN ĐỀ ............................................................................................................ 1
Chương 1 TỔNG QUAN TÀI LIỆU ....................................................................... 3
1.1. Định nghĩa và phân loại động kinh ...................................................................... 3
1.2. Động kinh kháng thuốc ........................................................................................ 7
1.3. Lịch sử nghiên cứu phẫu thuật động kinh thùy thái dương trong và ngoài nước 8
1.4. Giải phẫu thùy thái dương .................................................................................. 11
1.5. Đánh giá trước phẫu thuật động kinh thùy thái dương ...................................... 22
1.6. Phương pháp phẫu thuật ..................................................................................... 33
1.7. Kết quả sau phẫu thuật động kinh thùy thái dương ........................................... 35
Chương 2 ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ........................ 38
2.1. Thiết kế nghiên cứu ............................................................................................ 38
2.2. Đối tượng nghiên cứu......................................................................................... 38
2.3. Thời gian và địa điểm nghiên cứu ...................................................................... 39
2.4. Cỡ mẫu của nghiên cứu ...................................................................................... 39
2.5. Xác định các biến số nghiên cứu ........................................................................ 40
2.6. Phương pháp, công cụ đo lường, thu thập số liệu .............................................. 45
2.7. Quy trình nghiên cứu ......................................................................................... 50
2.8. Phương pháp phân tích dữ liệu .......................................................................... 61
2.9. Đạo đức trong nghiên cứu .................................................................................. 63
iii
Chương 3 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ................................................................... 64
3.1. Đặc điểm chung của bệnh nhân ......................................................................... 65
3.2. Đặc điểm động kinh thùy thái dương trên cộng hưởng từ và điện não đồ ......... 70
3.3. Điều trị phẫu thuật .............................................................................................. 74
3.4. Kết quả giải phẫu bệnh ....................................................................................... 75
3.5. Kết quả phẫu thuật ............................................................................................. 77
3.6. Theo dõi sau mổ ................................................................................................. 86
Chương 4 BÀN LUẬN ............................................................................................ 89
4.1. Đặc điểm về dịch tễ học ..................................................................................... 89
4.2. Đặc điểm lâm sàng ............................................................................................. 92
4.3. Cộng hưởng từ trong động kinh thùy thái dương .............................................. 95
4.4. Điện não đồ ........................................................................................................ 96
4.5. Điều trị vi phẫu thuật .......................................................................................... 98
4.6. Kết quả giải phẫu bệnh lý................................................................................. 104
4.7. Kết quả phẫu thuật và các yếu tố liên quan ...................................................... 108
4.8. Theo dõi sau mổ ............................................................................................... 119
KẾT LUẬN ............................................................................................................ 123
KIẾN NGHỊ ........................................................................................................... 126
DANH MỤC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
iv
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
VÀ THUẬT NGỮ ANH – VIỆT
Chữ viết tắt
Tiếng Anh
Tiếng Việt
AED
Anti-epileptic drug
Thuốc chống động kinh
AH
Amygdalohippocampectomy
Cắt hải mã hạnh nhân
ATL
Anterior Temporal Lobectomy
Cắt thùy thái dương trước
BN
Bệnh nhân
CA
Cornu Ammonis
Sừng Ammon
CAH
Cortico-
amygdalohippocampectomy
Cắt hải mã hạnh nhân qua vỏ
não
CBSGYT
Cục bộ suy giảm ý thức
CCCG
Co cứng co giật
CHT
Magnetic Resonance Imaging
Cộng hưởng từ
CLVT
Chụp cắt lớp vi tính
CNS
Central Nervous System
Hệ thần kinh trung ương
CPS
Complex Partial Seizure
Cơn động kinh cục bộ phức
tạp
CUSA
Cavitron ultrasonic surgical
aspiration
Dao siêu âm
DNET
Dysembryoplastic Neuroepithelial
Tumors
U thượng mô thần kinh nghịch
sản phôi
ERSET
Early Randomized Surgical
Epilepsy Trial
Thử nghiệm ngẫu nhiên phẫu
thuật động kinh sớm
ĐK
Động kinh
ĐKTTD
Động kinh thùy thái dương
ECoG
Electric Cortical EncephaloGraphy
Điện não đồ trong mổ