BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH Trần Nguyên Thanh Hà
CHUỖI LAURENT P-ADIC
Chuyên ngành: Đại số và lý thuyết số Mã số: 60 46 05
LUẬN VĂN THẠC SĨ ĐẠI SỐ VÀ LÝ THUYẾT SỐ
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
PGS. TS Mỵ Vinh Quang
Thành phố Hồ Chí Minh - 2010
1
L(cid:212)(cid:216)I CA(cid:219)M (cid:212)N
Trong quaø tr(cid:236)nh th(cid:246)(cid:239)c hie(cid:228)n lua(cid:228)n vaŒn to(cid:226)i æaı gaºp kho(cid:226)ng (cid:237)t khoø khaŒn do th(cid:244)łi gian kho(cid:226)ng nhie(cid:224)u vał kieÆn th(cid:246)øc cołn ha(cid:239)n cheÆ, tuy nhie(cid:226)n to(cid:226)i luo(cid:226)n nha(cid:228)n æ(cid:246)(cid:244)(cid:239)c s(cid:246)(cid:239) quan ta(cid:226)m, giuøp æ(cid:244)ı vał æo(cid:228)ng vie(cid:226)n cußa caøc tha(cid:224)y co(cid:226), ba(cid:239)n beł vał gia æ(cid:236)nh.
Do va(cid:228)y to(cid:226)i xin g(cid:246)ßi l(cid:244)łi caßm (cid:244)n cha(cid:226)n thałnh æeÆn Phoø Giaøo s(cid:246) - TieÆn s(cid:243) M(cid:238) Vinh Quang, tha(cid:224)y æaı dałnh nhie(cid:224)u th(cid:244)łi gian vał co(cid:226)ng s(cid:246)øc æe(cid:229) tr(cid:246)(cid:239)c tieÆp h(cid:246)(cid:244)øng daªn to(cid:226)i kho(cid:226)ng ch(cid:230) ve(cid:224) no(cid:228)i dung mał cołn caß caøch tr(cid:236)nh bały lua(cid:228)n vaŒn.
To(cid:226)i cuıng xin g(cid:246)ßi l(cid:244)łi caßm (cid:244)n æeÆn Giaøo s(cid:246) William Cherry æaı nhie(cid:228)t t(cid:236)nh giuøp æ(cid:244)ı to(cid:226)i trong vie(cid:228)c t(cid:236)m ra caøch ch(cid:246)øng minh æ(cid:242)nh l(cid:237) ve(cid:224) soÆ kho(cid:226)ng æie(cid:229)m cußa mo(cid:228)t chuoªi Laurent p -adic.
To(cid:226)i xin g(cid:246)ßi l(cid:244)łi caßm (cid:244)n æeÆn tha(cid:224)y Tr(cid:242)nh Thanh (cid:209)eło æaı giuøp to(cid:226)i s(cid:246)ß du(cid:239)ng
Latex æe(cid:229) soa(cid:239)n thaßo lua(cid:228)n vaŒn mo(cid:228)t caøch roı rałng, saøng sußa.
To(cid:226)i xin cha(cid:226)n thałnh caßm (cid:244)n caøc tha(cid:224)y co(cid:226) trong khoa Toaøn - Tin, æaºc bie(cid:228)t lał caøc tha(cid:224)y co(cid:226) bo(cid:228) mo(cid:226)n (cid:209)a(cid:239)i soÆ æaı tr(cid:246)(cid:239)c tieÆp trang b(cid:242) cho to(cid:226)i kho(cid:226)ng ch(cid:230) nh(cid:246)ıng kieÆn th(cid:246)øc Toaøn mał caß ph(cid:246)(cid:244)ng phaøp t(cid:246)(cid:239) ho(cid:239)c vał nghie(cid:226)n c(cid:246)øu.
Ngoałi ra, æe(cid:229) s(cid:246)ß du(cid:239)ng cho lua(cid:228)n vaŒn, to(cid:226)i æaı tham khaßo mo(cid:228)t soÆ tałi lie(cid:228)u vał
bałi vieÆt, xin caßm (cid:244)n caøc taøc giaß.
CuoÆi cułng to(cid:226)i xin g(cid:246)ßi l(cid:244)łi caßm (cid:244)n æeÆn caøc tha(cid:224)y co(cid:226), anh ch(cid:242) (cid:244)ß phołng Khoa ho(cid:239)c co(cid:226)ng nghe(cid:228) sau æa(cid:239)i ho(cid:239)c, gia æ(cid:236)nh vał ba(cid:239)n beł æaı luo(cid:226)n æo(cid:228)ng vie(cid:226)n vał giuøp æ(cid:244)ı to(cid:226)i khi to(cid:226)i gaºp khoø khaŒn.
Tp.HCM, ngały 25 thaøng 5 naŒm 2010
Taøc giaß
Tra(cid:224)n Nguye(cid:226)n Thanh Hał
2
MO˜T SO` K˝ HIE˜U
∗ Qp: Tr(cid:246)(cid:244)łng caøc soÆ p-adic.
p: Bao æoøng æa(cid:239)i soÆ cußa Q p.
∗ Qa
p - Tr(cid:246)(cid:244)łng caøc soÆ ph(cid:246)øc p-adic.
∗ Cp: Caøi æa(cid:224)y æuß cußa Qa
∗ Cp[z]: Vałnh caøc æa th(cid:246)øc tre(cid:226)n C p.
∗ Cp[[z]]: Vałnh caøc chuoªi luıy th(cid:246)ła h(cid:236)nh th(cid:246)øc tre(cid:226)n C p.
∗ A[r]: Vałnh caøc hałm giaßi t(cid:237)ch p−adic tre(cid:226)n A[r].
∗ A[r1, r2]: Vałnh caøc chuoªi Laurent p-adic tre(cid:226)n h(cid:236)nh vałnh khaŒn A[r 1, r2] (vałnh
caøc hałm giaßi t(cid:237)ch p−adic tre(cid:226)n A[r 1, r2]).
∗ |f |r: Chua(cid:229)n cußa f theo r.
∗ K(f, r): Ch(cid:230) soÆ toÆi æa(cid:239)i cußa f ( ta(cid:239)i r).
∗ k(f, r): Ch(cid:230) soÆ toÆi tie(cid:229)u cußa f ( ta(cid:239)i r).
∗ N (f, 0, r): Hałm æeÆm cußa f ta(cid:239)i r.
3
MUˇC LUˇC
MO˜T SO` K˝ HIE˜U 2
M(cid:212)(cid:219) (cid:209)A(cid:192)U 5
1 KIE`N TH(cid:214)(cid:217)C CHUA¯N B(cid:210) 7
1.1 (cid:209)(cid:242)nh ngh(cid:243)a chua(cid:229)n phi Archimede . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
1.2 Mo(cid:228)t soÆ t(cid:237)nh chaÆt cußa chua(cid:229)n phi Archimede . . . . . . . . . . . 8
1.3 Nhoøm giaø tr(cid:242), tr(cid:246)(cid:244)łng thaºng d(cid:246) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
1.4 T(cid:237)nh chaÆt æaºc bie(cid:228)t cußa daıy trong tr(cid:246)(cid:244)łng v(cid:244)øi chua(cid:229)n phi Archimede 9
1.5 Caøi æa(cid:224)y æuß cußa mo(cid:228)t tr(cid:246)(cid:244)łng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
1.6 Bao æoøng æa(cid:239)i soÆ cußa mo(cid:228)t tr(cid:246)(cid:244)łng . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
p : Bao æoøng æa(cid:239)i soÆ cußa Q p . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 1.7 Qp- Caøi æa(cid:224)y æuß cußa Q . . . 1.8 Qa
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 1.9 Cp: Caøi æa(cid:224)y æuß cußa Qa p
1.10 Mo(cid:228)t soÆ k(cid:237) hie(cid:228)u . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
2 XA´Y D(cid:214)ˇNG CHUOˆI LAURENT P-ADIC 16
2.1 Mo(cid:228)t soÆ khaøi nie(cid:228)m . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
. . . . . . . . . . . . . . . . 16 2.1.1 Hałm giaßi t(cid:237)ch p− adic . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 2.1.2 Chuoªi Laurent p− adic
. . . . . . . 19 2.1.3 Chua(cid:229)n cußa mo(cid:228)t chuoªi Laurent p−adic . . .
4
2.1.4 Ch(cid:230) soÆ toÆi æa(cid:239)i K(f, r), ch(cid:230) soÆ toÆi tie(cid:229)u k(f, r) vał baøn k(cid:237)nh . . . t(cid:244)øi ha(cid:239)n (æie(cid:229)m t(cid:244)øi ha(cid:239)n) . . . . . . . . . . . . . . . . 23
. . . . . . 25 2.1.5 (cid:209)a th(cid:246)øc r−dominant vał æa th(cid:246)øc r−extremal
2.1.6 Hałm æeÆm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
2.2 Mo(cid:228)t soÆ t(cid:237)nh chaÆt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
2.3 (cid:209)(cid:242)nh l(cid:237) Weierstrass cho hałm giaßi t(cid:237)ch p - adic . . . . . . . . . . 46
3 CA(cid:217)C (cid:209)(cid:210)NH L˝ QUAN TROˇNG 47
3.1 (cid:209)(cid:242)nh l(cid:237) chia Euclide cho hałm giaßi t(cid:237)ch p-adic . . . . . . . . . . 47
3.2 (cid:209)(cid:242)nh l(cid:237) chia Euclide cho chuoªi Laurent p-adic: . . . . . . . . . . 51
3.3 (cid:209)(cid:242)nh l(cid:237) Weierstrass . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
3.4 Mo(cid:228)t soÆ (cid:246)øng du(cid:239)ng cußa æ(cid:242)nh l(cid:237) Weierstrass . . . . . . . . . . . . . 61
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65 3.5 (cid:209)(cid:242)nh l(cid:237) Poisson−Jensen . . .
KE`T LUA˜N 69
TA(cid:216)I LIE˜U THAM KHA(cid:219)O 70
5
M(cid:212)(cid:219) (cid:209)A(cid:192)U
Giaßi t(cid:237)ch p-adic æ(cid:246)øng mo(cid:228)t cha(cid:226)n trong Giaßi t(cid:237)ch co(cid:229) æie(cid:229)n vał cha(cid:226)n cołn la(cid:239)i trong (cid:209)a(cid:239)i soÆ vał lyø thuyeÆt soÆ, do va(cid:228)y noø cho ta mo(cid:228)t caøi nh(cid:236)n thuø v(cid:242) ve(cid:224) s(cid:246)(cid:239) keÆt h(cid:244)(cid:239)p gi(cid:246)ıa hai l(cid:243)nh l(cid:246)(cid:239)c l(cid:244)øn nały cußa toaøn ho(cid:239)c.
H(cid:244)n theÆ, trong 40 naŒm tr(cid:244)ß la(cid:239)i æa(cid:226)y, nh(cid:244)ł vie(cid:228)c phaøt hie(cid:228)n nh(cid:246)ıng moÆi lie(cid:226)n quan sa(cid:226)u saØc v(cid:244)øi nh(cid:246)ıng vaÆn æe(cid:224) l(cid:244)øn cußa soÆ ho(cid:239)c vał h(cid:236)nh ho(cid:239)c æa(cid:239)i soÆ mał giaßi t(cid:237)ch p-adic æ(cid:246)(cid:244)(cid:239)c phaøt trie(cid:229)n ma(cid:239)nh meı vał tr(cid:244)ß thałnh mo(cid:228)t chuye(cid:226)n ngałnh æo(cid:228)c la(cid:228)p.
Trong giaßi t(cid:237)ch p-adi, caøc hałm giaßi t(cid:237)ch p-adic (t(cid:246)øc lał caøc hałm khai trie(cid:229)n æ(cid:246)(cid:244)(cid:239)c thałnh chuoªi luıy th(cid:246)ła trong mo(cid:228)t æ(cid:243)a) æaı æ(cid:246)(cid:244)(cid:239)c nghie(cid:226)n c(cid:246)øu raÆt nhie(cid:224)u vał thu æ(cid:246)(cid:244)(cid:239)c nhie(cid:224)u keÆt quaß æaøng ke(cid:229). Trong khi æoø, chuoªi Laurent p-adic t(cid:246)øc lał caøc hałm khai trie(cid:229)n æ(cid:246)(cid:244)(cid:239)c thałnh chuoªi luıy th(cid:246)ła tre(cid:226)n mo(cid:228)t h(cid:236)nh vałnh khaŒn) lał mo(cid:228)t m(cid:244)ß ro(cid:228)ng khaø thuø v(cid:242) cußa caøc hałm giaßi t(cid:237)ch p-adic la(cid:239)i ch(cid:246)a æ(cid:246)(cid:244)(cid:239)c nghie(cid:226)n c(cid:246)øu nhie(cid:224)u. V(cid:236) lał m(cid:244)ß ro(cid:228)ng cußa caøc hałm giaßi t(cid:237)ch p-adic ne(cid:226)n khi nghie(cid:226)n c(cid:246)øu ve(cid:224) chuoªi Laurent p-adic, mo(cid:228)t caøch t(cid:246)(cid:239) nhie(cid:226)n, ta seı æaºt ra caøc ca(cid:226)u hoßi: Noø coø nh(cid:246)ıng t(cid:237)nh chaÆt g(cid:236) vał lie(cid:228)u noø cołn gi(cid:246)ı la(cid:239)i nh(cid:246)ıng t(cid:237)nh chaÆt æaı bieÆt cußa hałm giaßi t(cid:237)ch p-adic hay kho(cid:226)ng? Kho(cid:226)ng æie(cid:229)m cußa mo(cid:228)t chuoªi Laurent p-adic xaøc æ(cid:242)nh nh(cid:246) theÆ nało vał coø t(cid:237)nh æ(cid:246)(cid:244)(cid:239)c soÆ kho(cid:226)ng æie(cid:229)m cußa noø hay kho(cid:226)ng? Coø the(cid:229) æem mo(cid:228)t chuoªi Laurent p-adic chia cho mo(cid:228)t æa th(cid:246)øc hay kho(cid:226)ng? NeÆu æ(cid:246)(cid:244)(cid:239)c th(cid:236) keÆt quaß seı nh(cid:246) theÆ nało vał noø coø cołn baßo toałn caøc t(cid:237)nh chaÆt trong pheøp chia æa th(cid:246)øc (nh(cid:246) lał: t(cid:237)nh duy nhaÆt cußa th(cid:246)(cid:244)ng vał d(cid:246), ba(cid:228)c cußa æa th(cid:246)øc d(cid:246) nhoß h(cid:244)n ba(cid:228)c cußa æa th(cid:246)øc th(cid:246)(cid:244)ng, ...) hay kho(cid:226)ng?
Trie(cid:229)n khai æe(cid:224) tałi: Chuoªi Laurent p-adic , lua(cid:228)n vaŒn nały seı la(cid:224)n l(cid:246)(cid:244)(cid:239)t lałm
saøng toß nh(cid:246)ıng vaÆn æe(cid:224) ne(cid:226)u tre(cid:226)n .
Ngoałi pha(cid:224)n m(cid:244)ß æa(cid:224)u vał keÆt lua(cid:228)n, no(cid:228)i dung ch(cid:237)nh cußa lua(cid:228)n vaŒn go(cid:224)m 3
ch(cid:246)(cid:244)ng:
Ch(cid:246)(cid:244)ng 1: KieÆn th(cid:246)øc chua(cid:229)n b(cid:242) :
Tr(cid:236)nh bały caøc kieÆn th(cid:246)øc c(cid:244) baßn ca(cid:224)n cho caøc ch(cid:246)(cid:244)ng sau: Chua(cid:229)n phi Archimede, soÆ ph(cid:246)øc p-adic, tr(cid:246)(cid:244)łng soÆ ph(cid:246)øc p-adic C p,...
Ch(cid:246)(cid:244)ng 2: Xa(cid:226)y d(cid:246)(cid:239)ng chuoªi Laurent p-adic :
Tr(cid:236)nh bały the(cid:226)m mo(cid:228)t soÆ khaøi nie(cid:228)m: Chuoªi Laurent p-adic, vałnh caøc chuoªi
6
Laurent p-adic, chua(cid:229)n cußa mo(cid:228)t chuoªi Laurent p-adic, ch(cid:230) soÆ toÆi æa(cid:239)i, ch(cid:230) soÆ toÆi tie(cid:229)u, æa th(cid:246)øc r − dominant, æa th(cid:246)øc r − extremal, ... sau æoø qua caøc me(cid:228)nh æe(cid:224) tr(cid:236)nh bały chi tieÆt h(cid:244)n ve(cid:224) chuoªi Laurent p-adic: (cid:209)ie(cid:224)u kie(cid:228)n khaß ngh(cid:242)ch, soÆ baøn k(cid:237)nh t(cid:244)øi ha(cid:239)n,...
Ch(cid:246)(cid:244)ng 3: Caøc æ(cid:242)nh l(cid:237) quan tro(cid:239)ng :
Ch(cid:246)(cid:244)ng nały seı s(cid:246)ß du(cid:239)ng pha(cid:224)n kieÆn th(cid:246)øc chua(cid:229)n b(cid:242) (cid:244)ß ch(cid:246)(cid:244)ng 1 vał caøc t(cid:237)nh chaÆt (cid:244)ß ch(cid:246)(cid:244)ng 2 æe(cid:229) ch(cid:246)øng minh nh(cid:246)ıng æ(cid:242)nh l(cid:237) quan tro(cid:239)ng ve(cid:224) chuoªi Lau- rent p-adic: (cid:209)(cid:242)nh l(cid:237) ve(cid:224) pheøp chia Euclide, æ(cid:242)nh l(cid:237) Weierstrass. CuoÆi cułng lał mo(cid:228)t soÆ (cid:246)øng du(cid:239)ng cußa æ(cid:242)nh l(cid:237) Weierstrass: (cid:209)(cid:242)nh l(cid:237) ve(cid:224) soÆ kho(cid:226)ng æie(cid:229)m vał mo(cid:228)t soÆ v(cid:237) du(cid:239) cu(cid:239) the(cid:229) æe(cid:229) t(cid:237)nh soÆ kho(cid:226)ng æie(cid:229)m cußa mo(cid:228)t chuoªi Laurent p-adic, æ(cid:242)nh l(cid:237) Poisson - Jensen.
V(cid:236) th(cid:244)łi gian kho(cid:226)ng nhie(cid:224)u vał kieÆn th(cid:246)øc cołn ha(cid:239)n cheÆ ne(cid:226)n lua(cid:228)n vaŒn seı kho(cid:226)ng traønh khoßi nh(cid:246)ıng sai soøt. RaÆt mong nha(cid:228)n æ(cid:246)(cid:244)(cid:239)c nh(cid:246)ıng goøp yø cußa quyø tha(cid:224)y co(cid:226) æe(cid:229) lua(cid:228)n vaŒn hoałn ch(cid:230)nh h(cid:244)n.
7
Ch(cid:246)(cid:244)ng 1
KIE`N TH(cid:214)(cid:217)C CHUA¯N B(cid:210)
Ch(cid:246)(cid:244)ng nały seı tr(cid:236)nh bały nh(cid:246)ıng kieÆn th(cid:246)øc c(cid:244) baßn ca(cid:224)n cho caøc ch(cid:246)(cid:244)ng sau.
BaØt æa(cid:224)u t(cid:246)ł Q, nh(cid:246) æaı bieÆt lał kho(cid:226)ng æa(cid:224)y æuß vał kho(cid:226)ng æoøng æa(cid:239)i soÆ, æe(cid:229) thua(cid:228)n tie(cid:228)n nghie(cid:226)n c(cid:246)øu, ta seı xa(cid:226)y d(cid:246)(cid:239)ng mo(cid:228)t tr(cid:246)(cid:244)łng “æe(cid:239)p” h(cid:244)n - v(cid:246)ła æoøng æa(cid:239)i soÆ v(cid:246)ła æa(cid:224)y æuß. T(cid:246)ł Q xa(cid:226)y d(cid:246)(cid:239)ng caøi æa(cid:224)y æuß cußa noø lał Q p nh(cid:246)ng Qp duł æa(cid:224)y æuß la(cid:239)i kho(cid:226)ng æoøng æa(cid:239)i soÆ, do va(cid:228)y tieÆp tu(cid:239)c xeøt bao æoøng æa(cid:239)i soÆ cußa Q p lał Qa p, tuy nhie(cid:226)n noø la(cid:239)i kho(cid:226)ng æa(cid:224)y æuß, cuoÆi cułng phaßi xa(cid:226)y d(cid:246)(cid:239)ng caøi æa(cid:224)y æuß cußa Q a p æe(cid:229) æ(cid:246)(cid:244)(cid:239)c tr(cid:246)(cid:244)łng soÆ ph(cid:246)øc p-adic C p “æe(cid:239)p” nh(cid:246) mong muoÆn.
p → Cp
Q → Qp → Qa
Do va(cid:228)y, (cid:244)ß ch(cid:246)(cid:244)ng nały, ngoałi caøc khaøi nie(cid:228)m c(cid:244) baßn nh(cid:246) chua(cid:229)n phi Archimede, nhoøm giaø tr(cid:242), tr(cid:246)(cid:244)łng thaºng d(cid:246) cußa mo(cid:228)t tr(cid:246)(cid:244)łng -æaı trang b(cid:242) tre(cid:226)n æoø mo(cid:228)t chua(cid:229)n phi Archimede- vał caøc t(cid:237)nh chaÆt cußa noø, ... ta seı æi xa(cid:226)y d(cid:246)(cid:239)ng tr(cid:246)(cid:244)łng caøc soÆ p - adic Qp æe(cid:229) sau æoø xa(cid:226)y d(cid:246)(cid:239)ng tr(cid:246)(cid:244)łng soÆ ph(cid:246)øc p-adic C p.
V(cid:236) pha(cid:224)n ch(cid:237)nh seı lał ch(cid:246)(cid:244)ng 2 vał æaºc bie(cid:228)t lał ch(cid:246)(cid:244)ng 3 ne(cid:226)n (cid:244)ß ch(cid:246)(cid:244)ng 1, nhie(cid:224)u keÆt quaß ch(cid:230) ne(cid:226)u ra ch(cid:246)ø kho(cid:226)ng ch(cid:246)øng minh hoaºc ch(cid:230) ne(cid:226)u toøm taØt ch(cid:246)ø kho(cid:226)ng æi vało chi tieÆt cu(cid:239) the(cid:229).
1.1 (cid:209)(cid:242)nh ngh(cid:243)a chua(cid:229)n phi Archimede
8
| : | Cho F lał mo(cid:228)t vałnh, mo(cid:228)t chua(cid:229)n phi Archimede tre(cid:226)n F lał mo(cid:228)t aønh xa(cid:239): F → R+ thoßa caøc æie(cid:224)u kie(cid:228)n:
(i) (ii) (iii) |a| = 0 ⇔ a = 0. |a.b| = |a||b|, ∀a, b ∈ F . |a + b| ≤ max{|a|, |b|}, ∀a, b ∈ F .
NeÆu F lał mo(cid:228)t tr(cid:246)(cid:244)łng vał | | lał mo(cid:228)t chua(cid:229)n phi Archimede tre(cid:226)n F th(cid:236) ta seı
1.2 Mo(cid:228)t soÆ t(cid:237)nh chaÆt cußa chua(cid:229)n phi Archimede
go(cid:239)i caºp (F, | |) lał tr(cid:246)(cid:244)łng phi Archimede.
|.
. | − x| = |x|, |1| = 1, | = | Cho F lał mo(cid:228)t tr(cid:246)(cid:244)łng v(cid:244)øi chua(cid:229)n phi Archimede | Chua(cid:229)n phi Archimede coø caøc t(cid:237)nh chaÆt c(cid:244) baßn nh(cid:246) tr(cid:242) tuye(cid:228)t æoÆi tho(cid:226)ng th(cid:246)(cid:244)łng: 1 |x|
T(cid:237)nh chaÆt 1.2: NeÆu |x| 6= |y| th(cid:236) |x + y| = max{|x|, |y|}. T(cid:237)nh chaÆt nały coø the(cid:229) phaøt bie(cid:229)u thałnh l(cid:244)łi nh(cid:246) sau: Trong F mo(cid:239)i tam giaøc æe(cid:224)u ca(cid:226)n.
1 x Ngoałi ra chua(cid:229)n phi Archimede cołn coø caøc t(cid:237)nh chaÆt sau æa(cid:226)y:
Tha(cid:228)t va(cid:228)y, giaß s(cid:246)ß max{|x|, |y|} = |x|, mał |x| 6= |y| ne(cid:226)n
|x| > |y| (1.1)
Theo t(cid:237)nh chaÆt cußa chua(cid:229)n phi Archimede vał (1.1): |x + y| ≤ max{|x|, |y|} = |x|
|x| = |(x + y) − y| ≤ max{|x + y|, |y|} = |x + y|
Suy ra: |x + y| = |x|.
1.3 Nhoøm giaø tr(cid:242), tr(cid:246)(cid:244)łng thaºng d(cid:246)
9
| lał mo(cid:228)t chua(cid:229)n tre(cid:226)n F , æaºt F ∗ = F \ {0}.
|) lał: |F ∗| = {|x| : x ∈ F ∗}
|x| ≤ 1} |x| < 1}
Cho F lał mo(cid:228)t tr(cid:246)(cid:244)łng, | Nhoøm giaø tr(cid:242) cußa (F, | (cid:209)aºt: A = {x ∈ F : Vał: M = {x ∈ F : Deª dałng ch(cid:246)øng minh æ(cid:246)(cid:244)(cid:239)c raŁng A lał mo(cid:228)t vałnh con cußa F vał M lał mo(cid:228)t ideal toÆi æa(cid:239)i cußa A. Do va(cid:228)y Ta go(cid:239)i F = A/M lał mo(cid:228)t tr(cid:246)(cid:244)łng. F lał tr(cid:246)(cid:244)łng thaºng d(cid:246) cußa F .
1.4 T(cid:237)nh chaÆt æaºc bie(cid:228)t cußa daıy trong tr(cid:246)(cid:244)łng v(cid:244)øi
chua(cid:229)n phi Archimede
e e
Cho F lał mo(cid:228)t tr(cid:246)(cid:244)łng v(cid:244)øi chua(cid:229)n phi Archimede | |. Ta coø:
a) (xn) lał daıy Cauchy khi vał ch(cid:230) khi (x n+1 − xn) → 0.
(1.2)
Chie(cid:224)u (⇐) lał hie(cid:229)n nhie(cid:226)n, ta seı ch(cid:246)øng minh chie(cid:224)u (⇒). Giaß s(cid:246)ß (xn+1 − xn) → 0, khi æoø: ∀ε > 0, ∃N : ∀n, n > N ⇒ |xn+1 − xn| < ε Do va(cid:228)y, ∀m, n, m > N, n > N , giaß s(cid:246)ß m ≥ n, m = n + k, ta coø: |xm − xn| = |xn+k − xn| = |(xn+k − xn+k−1) + (xn+k−1 − xn+k−2) + ... + (xn+1 − xn)| ≤ max{|xn+k − xn+k−1|, |xn+k−1 − xn+k−2|, ..., |xn+1 − xn|} < ε (Do (1.2))
Va(cid:228)y (xn) lał daıy Cauchy.
b) (xn) lał daıy Cauchy vał x n 9 0 th(cid:236) daıy |xn| lał daıy d(cid:246)łng,
ngh(cid:243)a lał to(cid:224)n ta(cid:239)i N sao cho: |x n| = |xN |, ∀n ≥ N V(cid:236) xn 9 0 ne(cid:226)n: ∃ε > 0 sao cho ∃(nk)k æe(cid:229) |xnk | ≥ ε (1.3) V(cid:236) (xn) lał daıy Cauchy ne(cid:226)n v(cid:244)øi ε (cid:244)ß tre(cid:226)n, ∃N : ∀m, n, n > N, m > N
⇒ |xm − xn| < ε
Cho(cid:239)n nK0 sao cho nK0 > N , khi æoø: (1.4) ∀m > N ⇒ |xm − xnK0 | < ε
Va(cid:228)y ∀m > N ⇒ |(xm − xnK0 ) + xnK0 | = max{|xm − xnK0 |, |xnK0 |} = |xnK0 |. (Do (1.3), (1.4))
10
c) Cho (F, | |) lał mo(cid:228)t tr(cid:246)(cid:244)łng phi Archimede, æoøng æa(cid:239)i soÆ vał æa(cid:224)y æuß.
+∞
Khi æoø, ta coø:
n=−∞ X
NeÆu |an| = 0 th(cid:236) an ho(cid:228)i tu(cid:239) trong F . lim |n|→+∞
+∞
Ch(cid:246)øng minh:
n=0 X n
? Tr(cid:246)(cid:244)øc heÆt ta ch(cid:246)øng minh: an ho(cid:228)i tu(cid:239) trong F khi vał ch(cid:230) khi |an| = 0 lim n→+∞
i=0 X
ai. Moªi n > 0, æaºt : sn =
Do F lał æa(cid:224)y æuß vał theo ne(cid:226)n:
(sn)n ho(cid:228)i tu(cid:239) ⇔ (sn)n lał daıy Cauchy ⇔ lim (theo b) |sn − sn−1| = 0
n→+∞ lim |n|→+∞
+∞
⇔ |an| = 0
n=−∞ X
−1
? TieÆp æoø, ta ch(cid:246)øng minh: NeÆu |an| = 0 th(cid:236) an ho(cid:228)i tu(cid:239) trong F lim |n|→+∞
+∞
Ta coø: +∞
n=−∞ X
n=−∞ X +∞
n=0 X +∞
an + an an =
m=1 X
n=0 X
= an + bm v(cid:244)øi m = −n, bm = a−m = an
Do va(cid:228)y:
|an| = 0 lim |n|→+∞
n→+∞
+∞
+∞
vał ⇔ lim |an| = 0 |bm| = 0 lim m→+∞
n=0 X
m=1 X
+∞
vał ⇔ ho(cid:228)i tu(cid:239) trong F an bm
n=−∞ X
⇒ an ho(cid:228)i tu(cid:239) trong F
1.5 Caøi æa(cid:224)y æuß cußa mo(cid:228)t tr(cid:246)(cid:244)łng
11
LaÆy (F, | |) lał mo(cid:228)t tr(cid:246)(cid:244)łng phi Archimede.
|.
(cid:209)aºt S lał ta(cid:228)p taÆt caß caøc daıy Cauchy trong F v(cid:244)øi chua(cid:229)n | Tre(cid:226)n S ta xeøt mo(cid:228)t quan he(cid:228) 2 ngo(cid:226)i ” ∼ ” nh(cid:246) sau:
⇔ (xn) ∼ (yn) (xn − yn) −→ 0 khi n −→ ∞.
Deª thaÆy raŁng quan he(cid:228) ” ∼ ” lał mo(cid:228)t quan he(cid:228) t(cid:246)(cid:244)ng æ(cid:246)(cid:244)ng (thoßa caøc t(cid:237)nh chaÆt phaßn xa(cid:239), æoÆi x(cid:246)øng vał baØc ca(cid:224)u). Quan he(cid:228) t(cid:246)(cid:244)ng æ(cid:246)(cid:244)ng nały chia S thałnh caøc l(cid:244)øp t(cid:246)(cid:244)ng æ(cid:246)(cid:244)ng. K(cid:237) hie(cid:228)u l(cid:244)øp t(cid:246)(cid:244)ng æ(cid:246)(cid:244)ng ch(cid:246)øa daıy (x n) lał (xn).
(cid:209)aºt: F = {(xn) : (xn) ∈ S} lał ta(cid:228)p taÆt caß caøc l(cid:244)øp t(cid:246)(cid:244)ng æ(cid:246)(cid:244)ng cußa S tre(cid:226)n quan he(cid:228) t(cid:246)(cid:244)ng æ(cid:246)(cid:244)ng ” ∼ ”. Nh(cid:246) va(cid:228)y:
n) −→ 0
n) ⇔ (xn − x0
n) ⇔ (xn) ∼ (x0 ⇔ |xn − x0
n| −→ 0 khi n → +∞.
(xn) = (x0
Tre(cid:226)n F ta æ(cid:242)nh ngh(cid:243)a caøc pheøp toaøn co(cid:228)ng vał nha(cid:226)n nh(cid:246) sau:
(i) (xn) + (yn) = (xn + yn)
(ii) (xn).(yn) = (xn.yn)
• Ta deª dałng ch(cid:246)øng minh pheøp toaøn co(cid:228)ng vał nha(cid:226)n æ(cid:242)nh ngh(cid:243)a (cid:244)ß tre(cid:226)n lał h(cid:244)(cid:239)p l(cid:237).
• Pha(cid:224)n t(cid:246)ß 0 trong F lał l(cid:244)øp caøc daıy soÆ ho(cid:228)i tu(cid:239) æeÆn 0 trong F, k(cid:237) hie(cid:228)u 0.
• Mo(cid:239)i x ∈ F , x 6= 0, ta ch(cid:246)øng minh raŁng x coø ngh(cid:242)ch æaßo trong F .
Tha(cid:228)t va(cid:228)y, giaß s(cid:246)ß x = (x n) 6= 0 ⇒ xn 9 0. Theo t(cid:237)nh chaÆt 1.3 b, ta coø: |x n| lał daıy d(cid:246)łng, t(cid:246)øc lał:
∃N : |xn| = a, ∀n > N
Suy ra: = = 1. xn lał daıy Cauchy vał (x n)
(cid:18) (cid:18) (cid:18) 1 xn (cid:19)n>N v(cid:244)øi a > 0. 1 xn (cid:19) 1 xn (cid:19) Do æoø:
lał ngh(cid:242)ch æaßo cußaxtrong F x−1 =
(cid:18) 1 xn (cid:19)n>N
Va(cid:228)y F v(cid:244)øi hai pheøp toaøn co(cid:228)ng vał nha(cid:226)n tre(cid:226)n la(cid:228)p thałnh mo(cid:228)t tr(cid:246)(cid:244)łng.
12
• Chua(cid:229)n phi Archimede tre(cid:226)n tr(cid:246)(cid:244)łng F :
|) lał mo(cid:228)t tr(cid:246)(cid:244)łng phi Archimede
∀x = (xn) ∈ F , ta æ(cid:242)nh ngh(cid:243)a |x| = lim|x n|. Deª dałng ch(cid:246)øng minh æ(cid:246)(cid:244)(cid:239)c raŁng (F , | æa(cid:224)y æuß.
H(cid:244)n n(cid:246)ıa coø the(cid:229) xem F lał mo(cid:228)t tr(cid:246)(cid:244)łng con cußa F do pheøp nhuøng:
i : F −→ F
a 7−→ (an) v(cid:244)øi an = a, ∀n
Chua(cid:229)n phi Archimede tre(cid:226)n F æ(cid:246)(cid:244)(cid:239)c go(cid:239)i lał m(cid:244)ß ro(cid:228)ng cußa chua(cid:229)n tre(cid:226)n F .
1.6 Bao æoøng æa(cid:239)i soÆ cußa mo(cid:228)t tr(cid:246)(cid:244)łng
(cid:209)(cid:242)nh ngh(cid:243)a: Cho F lał tr(cid:246)(cid:244)łng con cußa tr(cid:246)(cid:244)łng K, ta go(cid:239)i tr(cid:246)(cid:244)łng æoøng æa(cid:239)i soÆ nhoß nhaÆt trong K cołn ch(cid:246)øa F lał bao æoøng æa(cid:239)i soÆ cußa F , k(cid:237) hie(cid:228)u lał: F a.
Chua(cid:229)n tre(cid:226)n F a : LaÆy baÆt k(cid:236) α ∈ F a. Do F a lał bao æoøng æa(cid:239)i soÆ cußa F ne(cid:226)n α lał nghie(cid:228)m cußa mo(cid:228)t æa th(cid:246)øc nało æoø tre(cid:226)n F [z], ta go(cid:239)i æa th(cid:246)øc coø he(cid:228) soÆ cao nhaÆt baŁng 1 vał coø ba(cid:228)c nhoß nhaÆt trong caøc æa th(cid:246)øc tre(cid:226)n F [z] nha(cid:228)n α lałm nghie(cid:228)m lał æa th(cid:246)øc toÆi tie(cid:229)u cußa α tre(cid:226)n F . Giaß s(cid:246)ß æa th(cid:246)øc toÆi tie(cid:229)u cußa α tre(cid:226)n F lał f (z) = z n + an−1zn−1 + ... + a1z + a0 ba(cid:228)c n. Khi æoø ta æ(cid:242)nh ngh(cid:243)a chua(cid:229)n cußa α tre(cid:226)n F a nh(cid:246) sau:
Ta go(cid:239)i F lał caøi æa(cid:224)y æuß cußa F .
|α| = |a0|1/n v(cid:244)øi |a0| lał chua(cid:229)n cußa a0 tre(cid:226)n F .
Ta ch(cid:246)øng minh æ(cid:246)(cid:244)(cid:239)c chua(cid:229)n æ(cid:242)nh ngh(cid:243)a (cid:244)ß tre(cid:226)n lał mo(cid:228)t chua(cid:229)n tre(cid:226)n tr(cid:246)(cid:244)łng F a,
h(cid:244)n n(cid:246)ıa noø lał m(cid:244)ß ro(cid:228)ng cußa chua(cid:229)n tr(cid:246)(cid:244)łng tre(cid:226)n F .
1.7 Qp- Caøi æa(cid:224)y æuß cußa Q
13
• Chua(cid:229)n phi Archimede tre(cid:226)n Q :
Cho p lał mo(cid:228)t soÆ nguye(cid:226)n toÆ. ? V(cid:244)øi n ∈ Z, n 6= 0 : n = pαk v(cid:244)øi (k, p) = 1, ta æaºt: ordp(n) = α.
Nh(cid:246) va(cid:228)y: ordp(n) = α ⇔ pα|n vał pα+1 - n. Deª thaÆy: ordp(m.n) = ordp(m) + ordp(n), ∀m, n ∈ Z. H(cid:244)n n(cid:246)ıa: ordp(m + n) ≥ min{ordp(m), ordp(n)} Tha(cid:228)t va(cid:228)y, giaß s(cid:246)ß: min{ord p(m), ordp(n)} = α ⇒ ordp(m) ≥ α vał ordp(n) ≥ α ⇒ pα|n vał pα|m ⇒ pα|(m + n)
⇒ α ≤ ordp(m + n).
? V(cid:244)øi n = 0, ta quy (cid:246)(cid:244)øc ordp(0) = +∞.
? V(cid:244)øi x ∈ Q, x 6= 0, giaß s(cid:246)ß x = m n v(cid:244)øi (m, n) = 1. Ta æ(cid:242)nh ngh(cid:243)a: ord p(x) = ordp(m) − ordp(n).
T(cid:246)(cid:244)ng t(cid:246)(cid:239) nh(cid:246) tr(cid:246)(cid:244)łng h(cid:244)(cid:239)p soÆ nguye(cid:226)n, ta coø the(cid:229) ch(cid:246)øng minh æ(cid:246)(cid:244)(cid:239)c:
ordp(x.y) = ordp(x) + ordp(y), ∀x, y ∈ Q. vał ordp(x + y) ≥ min{ordp(x), ordp(y)}
? (cid:209)(cid:242)nh ngh(cid:243)a chua(cid:229)n phi Archimede tre(cid:226)n Q:
| |p :
Q −→ R 0 7−→ |0|p = 0
x 6= 0, x 7−→ |x|p = p−ordp(x)
|p thoßa caøc æie(cid:224)u kie(cid:228)n (i), (ii) vał (iii) trong æ(cid:242)nh ngh(cid:243)a cußa Deª thaÆy | chua(cid:229)n phi Archimede.
(V(cid:244)øi | | = | • Chua(cid:229)n phi Archimede tre(cid:226)n tr(cid:246)(cid:244)łng Qp : ∀x = (xn) ∈ Qp, ta æ(cid:242)nh ngh(cid:243)a |x| = lim|x n| |p)
| lał mo(cid:228)t chua(cid:229)n phi Archimede tre(cid:226)n Q p. | tre(cid:226)n Q. (?) Deª thaÆy | (?) Chua(cid:229)n | | tre(cid:226)n Q p lał m(cid:244)ß ro(cid:228)ng cußa chua(cid:229)n |
Tha(cid:228)t va(cid:228)y, v(cid:244)øi a ∈ Q, ta xem a = (a n) ∈ Qp, trong æoø an = a, ∀n. Mał: |a| = lim|an| = lim|a| = |a|.
14
• Me(cid:228)nh æe(cid:224): Mo(cid:226) taß Qp :
+∞
Moªi x ∈ Qp æe(cid:224)u coø khai trie(cid:229)n duy nhaÆt:
n=m X
x = bnpn, m ∈ Z v(cid:244)øi 0 ≤ bn < p, ∀n vał bm 6= 0
| |) :
Vał khi æoø: |x| = p−m.
• Nhoøm giaø tr(cid:242), tr(cid:246)(cid:244)łng thaºng d(cid:246) cußa (Qp,
p} = {pm : m ∈ Z}
p| = {|x| : x ∈ Q∗
|) lał: |Q∗
|x| ≤ 1} |x| < 1} = pZp
|) lał: Ta coø: Nhoøm giaø tr(cid:242) cußa (Q p, | (cid:209)aºt: Zp = {x ∈ Qp : Vał: M = {x ∈ Qp : Tr(cid:246)(cid:244)łng thaºng d(cid:246) cußa (Q p, | Qp = Zp/pZp.
1.8 Qa
• Me(cid:228)nh æe(cid:224): : Qp kho(cid:226)ng æoøng æa(cid:239)i soÆ. f Do va(cid:228)y, ta seı xa(cid:226)y d(cid:246)(cid:239)ng bao æoøng æa(cid:239)i soÆ cußa Q p lał Qa p.
p : Bao æoøng æa(cid:239)i soÆ cußa Qp
p)∗} = {pα : α ∈ Q}.
p)∗| = {|x| : |
p, |
|x ∈ (Qa |) lał: |(Qa
Nhoøm giaø tr(cid:242) cußa (Q a Tha(cid:228)t va(cid:228)y:
p, ta ch(cid:246)øng minh |x| ∈ {p α : α ∈ Q}.
p)∗ :
p| = {pm : m ∈ Z}.
? V(cid:244)øi mo(cid:239)i x ∈ Qa
Giaß s(cid:246)ß æa th(cid:246)øc toÆi tie(cid:229)u cußa x tre(cid:226)n Q p lał f (z) = zn + an−1zn−1 + ... + a1z + a0 . Khi æoø chua(cid:229)n cußa x tre(cid:226)n (Q a |x| = |a0|1/n v(cid:244)øi |a0| lał chua(cid:229)n cußa a0 tre(cid:226)n Qp. V(cid:236) a0 ∈ Qp ne(cid:226)n |a0| ∈ |Q∗ Suy ra: |x| ∈ {pα : α ∈ Q}
p)∗|.
? Ng(cid:246)(cid:244)(cid:239)c la(cid:239)i, laÆy pα, α ∈ Q, ta ch(cid:246)øng minh p α ∈ |(Qa
v(cid:244)øi m, n ∈ Z, n > 0, (m, n) = 1.
p lał bao æoøng æa(cid:239)i soÆ cußa Q p ne(cid:226)n g(z)
m n p| = {pm : m ∈ Z} ne(cid:226)n ∃b ∈ Qp æe(cid:229) |b| = pm.
Ta coø α ∈ Q, do va(cid:228)y α = V(cid:236) |Q∗ Xeøt g(z) = zn − b ∈ Qp[z], do Qa coø mo(cid:228)t nghie(cid:228)m thuo(cid:228)c Q a p, giaß s(cid:246)ß lał y. Khi æoø: y n − b = 0 ⇒ |y|n = |b| = pm
Suy ra: pα = |y| ∈ |(Qa ⇒ |y| = pm/n = pα p)∗|
p kho(cid:226)ng æa(cid:224)y æuß.
Me(cid:228)nh æe(cid:224): Qa Do va(cid:228)y, ta seı æi xa(cid:226)y d(cid:246)(cid:239)ng caøi æa(cid:224)y æuß cußa Q a p.
1.9 Cp: Caøi æa(cid:224)y æuß cußa Qa p
p t(cid:246)(cid:244)ng t(cid:246)(cid:239) nh(cid:246) xa(cid:226)y d(cid:246)(cid:239)ng Q p lał caøi æa(cid:224)y
15
Me(cid:228)nh æe(cid:224): Cp v(cid:246)ła æoøng æa(cid:239)i soÆ v(cid:246)ła æa(cid:224)y æuß.
Nhoøm giaø tr(cid:242), tr(cid:246)(cid:244)łng thaºng d(cid:246) cußa Cp :
p)∗| = {pα : α ∈ Q}
Vie(cid:228)c xa(cid:226)y d(cid:246)(cid:239)ng C p lał caøi æa(cid:224)y æuß cußa Qa æuß cußa Q.
|) lał: p } = |(Qa |x| ≤ 1} |x| < 1}
|) lał: Deª thaÆy: Nhoøm giaø tr(cid:242) cußa (C p, | p | = {|x| : x ∈ C ∗ |C ∗ (cid:209)aºt: O = {x ∈ Cp : Vał: M = {x ∈ Cp : Tr(cid:246)(cid:244)łng thaºng d(cid:246) cußa (C p, | Cp = O/M.
1.10 Mo(cid:228)t soÆ k(cid:237) hie(cid:228)u
f
Cho caøc soÆ th(cid:246)(cid:239)c r > 0, r 1 ≥ 0, r2 ≥ r1
|z| ≤ r} A[r] = {z ∈ Cp :
|z| < r} A(r) = {z ∈ Cp :
A[r1, r2] = {z ∈ Cp : r1 ≤ |z| ≤ r2}
A(r1, r2] = {z ∈ Cp : r1 < |z| ≤ r2}
A[r1, r2) = {z ∈ Cp : r1 ≤ |z| < r2}
16
Ch(cid:246)(cid:244)ng 2
XA´Y D(cid:214)ˇNG CHUOˆI LAURENT P-ADIC
2.1 Mo(cid:228)t soÆ khaøi nie(cid:228)m
2.1.1 Hałm giaßi t(cid:237)ch p− adic
T(cid:246)ł nh(cid:246)ıng kieÆn th(cid:246)øc chua(cid:229)n b(cid:242) (cid:244)ß ch(cid:246)(cid:244)ng 1, ch(cid:246)(cid:244)ng nały tieÆp tu(cid:239)c tr(cid:236)nh bały the(cid:226)m mo(cid:228)t soÆ khaøi nie(cid:228)m: Hałm giaßi t(cid:237)ch p-adic, chuoªi Laurent p-adic, vałnh caøc chuoªi Laurent p-adic, chua(cid:229)n cußa mo(cid:228)t chuoªi Laurent p-adic, ch(cid:230) soÆ toÆi æa(cid:239)i, ch(cid:230) soÆ toÆi tie(cid:229)u, æa th(cid:246)øc r − dominant, æa th(cid:246)øc r − extremal, ... sau æoø tr(cid:236)nh bały chi tieÆt h(cid:244)n ve(cid:224) chuoªi Laurent p-adic. T(cid:246)ł me(cid:228)nh æe(cid:224) 2.2.1 æeÆn me(cid:228)nh æe(cid:224) t(cid:246)ł 2.2.9 seı mo(cid:226) taß caøc t(cid:237)nh chaÆt c(cid:244) baßn cußa chuoªi Laurent p-adic vał caøc t(cid:237)nh chaÆt nały seı æ(cid:246)(cid:244)(cid:239)c s(cid:246)ß du(cid:239)ng raÆt nhie(cid:224)u (cid:244)ß ch(cid:246)(cid:244)ng 3. Do va(cid:228)y, caøc me(cid:228)nh æe(cid:224) nały seı æ(cid:246)(cid:244)(cid:239)c ch(cid:246)øng minh raÆt roı rałng, chi tieÆt.
n=+∞
(cid:209)aºt:
n=0 X
f = Cp[[z]] = cnzn | cn ∈ Cp ) (
n=+∞
n=+∞
Tre(cid:226)n Cp[[z]] ta trang b(cid:242) pheøp toaøn co(cid:228)ng vał nha(cid:226)n nh(cid:246) sau: V(cid:244)øi:
n=0 X
n=0 X
f = , g = cnzn bnzn
17
n=+∞
th(cid:236):
n=0 X
f + g = (cn + bn)zn
n=+∞
vał:
i+j=n X
n=0 X
trong æoø f.g = anzn an = cibj
n=+∞
Deª thaÆy Cp[[z]] v(cid:244)øi caøc pheøp toaøn co(cid:228)ng vał nha(cid:226)n (cid:244)ß tre(cid:226)n la(cid:228)p thałnh mo(cid:228)t vałnh, ta th(cid:246)(cid:244)łng go(cid:239)i lał vałnh caøc chuoªi luıy th(cid:246)ła h(cid:236)nh th(cid:246)øc tre(cid:226)n C p. Cho r lał mo(cid:228)t soÆ th(cid:246)(cid:239)c d(cid:246)(cid:244)ng, ta æaºt:
n=0 X
A[r] = f = cnzn | cn ∈ Cp, |cn|rn = 0 lim n→+∞ ( )
n=+∞
Khi æoø, A[r] cułng v(cid:244)øi caøc pheøp toaøn co(cid:228)ng vał nha(cid:226)n (cid:244)ß tre(cid:226)n la(cid:228)p thałnh mo(cid:228)t vałnh con cußa vałnh caøc chuoªi luıy th(cid:246)ła h(cid:236)nh th(cid:246)øc C p[[z]], vał æ(cid:246)(cid:244)(cid:239)c go(cid:239)i lał vałnh caøc hałm giaßi t(cid:237)ch p−adic tre(cid:226)n h(cid:236)nh ca(cid:224)u A[r].
n=0 X
Moªi f = cnzn ∈ A[r] æ(cid:246)(cid:244)(cid:239)c go(cid:239)i lał mo(cid:228)t hałm giaßi t(cid:237)ch p− adic tre(cid:226)n
n=+∞
A[r]. T(cid:246)(cid:244)ng t(cid:246)(cid:239), ta ch(cid:246)øng minh æ(cid:246)(cid:244)(cid:239)c:
n=0 X
A(r) = f = cnzn | cn ∈ Cp, |cn|rn = 0, ∀r < r lim n→+∞ ( )
2.1.2 Chuoªi Laurent p− adic
V(cid:244)øi caøc pheøp toaøn co(cid:228)ng vał nha(cid:226)n (cid:244)ß tre(cid:226)n la(cid:228)p thałnh mo(cid:228)t vałnh con cußa vałnh Cp[[z]].
n=+∞
(cid:209)aºt:
n=−∞ X
A[r1, r2] = cnzn | cn ∈ Cp, |cn|rn = 0, ∀r : r1 ≤ r ≤ r2 lim |n|→+∞ ( )
n=+∞
n=+∞
Tre(cid:226)n A[r1, r2] ta trang b(cid:242) pheøp toaøn co(cid:228)ng vał nha(cid:226)n nh(cid:246) sau: V(cid:244)øi:
n=−∞ X
n=−∞ X
, g = f = cnzn bnzn
18
n=+∞
Ta æ(cid:242)nh ngh(cid:243)a:
n=−∞ X
f + g = (cn + bn)zn
n=+∞
vał:
i+j=n X
n=−∞ X
f.g = anzn v(cid:244)øi: an = cibj
Deª dałng ch(cid:246)øng minh æ(cid:246)(cid:244)(cid:239)c raŁng A[r 1, r2] cułng v(cid:244)øi pheøp toaøn co(cid:228)ng vał nha(cid:226)n tre(cid:226)n la(cid:228)p thałnh mo(cid:228)t vałnh.
Tha(cid:228)t va(cid:228)y, v(cid:244)øi caøc k(cid:237) hie(cid:228)u (cid:244)ß tre(cid:226)n, coø the(cid:229) thaÆy f + g ∈ A[r 1, r2] do baÆt æaœng th(cid:246)øc tam giaøc cußa chua(cid:229)n phi Archimede.
Ba(cid:226)y gi(cid:244)ł ta seı ch(cid:246)øng minh raŁng f.g ∈ A[r1, r2]
? Tha(cid:228)t va(cid:228)y, moªi n ∈ Z coÆ æ(cid:242)nh, ta seı ch(cid:246)øng minh a n æ(cid:242)nh ngh(cid:243)a nh(cid:246) tre(cid:226)n lał
i+j=n X
+∞
h(cid:244)(cid:239)p l(cid:237) hay cibj ho(cid:228)i tu(cid:239).
i+j=n X
i=−∞ X Mał |i| → +∞ th(cid:236) |n − i| → +∞ do n lał soÆ coÆ æ(cid:242)nh.
cibn−i cibj = Cho(cid:239)n r > 0, r1 ≤ r ≤ r2 , ta coø:
Do æoø: Khi |i| → +∞ th(cid:236) |cibn−i| = (|ci|ri)(|bn−i|rn−i)r−n → 0
Hay: (V(cid:236) f, g ∈ A[r1, r2]) |cibn−i| = 0 khi |i| → +∞ lim |i|→+∞
i+j=n X
(theo me(cid:228)nh æe(cid:224) 1.4). ⇒ cibj ho(cid:228)i tu(cid:239)
? TieÆp æoø ta seı ch(cid:246)øng minh: anrn = 0
lim |n|→+∞ V(cid:244)øi mo(cid:239)i r : r1 ≤ r ≤ r2, ta coø:
i+j=n X
anrn = (ciri)(bjrj)
Xeøt i, j mał i + j = n, neÆu |n| → +∞ th(cid:236) |i| → +∞ hoaºc |j| → +∞. Giaß s(cid:246)ß |i| → +∞, ta coø:
|ci|ri|bj |rj ≤ |ci|ri|g|r → 0, do f ∈ A[r1, r2].
19
Tr(cid:246)(cid:244)łng h(cid:244)(cid:239)p |j| → +∞ ta cuıng coø keÆt quaß nh(cid:246) tre(cid:226)n. Do æoø:
n=+∞
|n| → +∞ {|ci|ri|bj|rj} → 0 khi |an|rn = ≤ max i+j=n
(ciri)(bjrj) (cid:12) (cid:12) (cid:12) (cid:12) (cid:12) (cid:12) (cid:12) (cid:12) i+j=n X (cid:12) (cid:12) (cid:12) (cid:12) Pha(cid:224)n t(cid:246)ß kho(cid:226)ng lał: 0.zn, vieÆt go(cid:239)n lał 0.
n=−∞ X Pha(cid:224)n t(cid:246)ß æ(cid:244)n v(cid:242) lał: 1 +
0.zn, vieÆt go(cid:239)n lał 1.
Xn∈Z,n6=0
A[r1, r2] æ(cid:246)(cid:244)(cid:239)c go(cid:239)i lał vałnh caøc chuoªi Laurent p- adic tre(cid:226)n A[r1, r2].
Moªi f ∈ A[r1, r2] æ(cid:246)(cid:244)(cid:239)c go(cid:239)i lał mo(cid:228)t chuoªi Laurent p - adic tre(cid:226)n A[r1, r2]
hay f lał giaßi t(cid:237)ch tre(cid:226)n A[r 1, r2] .
n=+∞
T(cid:246)(cid:244)ng t(cid:246)(cid:239), ta cuıng ch(cid:246)øng minh æ(cid:246)(cid:244)(cid:239)c:
n=−∞ X n=+∞
A(r1, r2] = cnzn | cn ∈ Cp, |cn|rn = 0, ∀r : r1 < r ≤ r2 lim |n|→+∞ ( )
n=−∞ X
A[r1, r2) = cnzn | cn ∈ Cp, |cn|rn = 0, ∀r : r1 ≤ r < r2 lim |n|→+∞ ( )
2.1.3 Chua(cid:229)n cußa mo(cid:228)t chuoªi Laurent p−adic
v(cid:244)øi pheøp toaøn co(cid:228)ng vał nha(cid:226)n tre(cid:226)n lał caøc vałnh .
n=+∞
Cho vałnh A[r 1, r2] vał soÆ r : r1 ≤ r ≤ r2. Khi æoø: V(cid:244)øi mo(cid:239)i
n=−∞ X
f = cnzn ∈ A[r1, r2]
ta æ(cid:242)nh ngh(cid:243)a:
|cn|rn |f |r = max n∈Z
|cn|rn = 0 Ta seı ch(cid:246)øng minh æ(cid:242)nh ngh(cid:243)a tre(cid:226)n lał h(cid:244)(cid:239)p l(cid:237), v(cid:236) neÆu r = 0 th(cid:236) max n∈Z
|cn|rn to(cid:224)n ta(cid:239)i v(cid:244)øi r > 0. ne(cid:226)n ch(cid:230) ca(cid:224)n ch(cid:246)øng minh max n∈Z
20
Tha(cid:228)t va(cid:228)y, xeøt 2 tr(cid:246)(cid:244)łng h(cid:244)(cid:239)p:
|cn|rn = 0. ? Tr(cid:246)(cid:244)łng h(cid:244)(cid:239)p 1: c k = 0, ∀k th(cid:236) max n∈Z
? Tr(cid:246)(cid:244)łng h(cid:244)(cid:239)p 2 : Giaß s(cid:246)ß to(cid:224)n ta(cid:239)i k sao cho c k 6= 0 .
|n|→∞
Khi æoø, do lim |cn| = 0 ne(cid:226)n ∃N > 0 : ∀n, |n| > N ⇒ |cn|rn < |ck|rk
Suy ra:
−N≤n≤N
−N≤n≤N
|cn|rn = sup |cn|rn = max |cn|rn |cn|rn = max n∈Z sup n∈Z
|cn|rn to(cid:224)n ta(cid:239)i. Nh(cid:246) va(cid:228)y, trong caß 2 tr(cid:246)(cid:244)łng h(cid:244)(cid:239)p, ta æe(cid:224)u ch(cid:246)øng minh æ(cid:246)(cid:244)(cid:239)c max n∈Z
Ngoałi ra, t(cid:246)ł ch(cid:246)øng minh tre(cid:226)n ta cuıng suy ra raŁng: Trong tr(cid:246)(cid:244)łng h(cid:244)(cid:239)p f 6= 0 vał mo(cid:228)t trong 2 æie(cid:224)u kie(cid:228)n hoaºc r > 0 hoaºc f (0) 6= 0 th(cid:236) ta(cid:228)p {n ∈ Z : |cn|rn = |f |r} ch(cid:230) coø h(cid:246)ıu ha(cid:239)n pha(cid:224)n t(cid:246)ß.
21
H(cid:244)n theÆ, ta cołn coø :
Me(cid:228)nh æe(cid:224): moªi r : r1 ≤ r ≤ r2 th(cid:236):
NeÆu f vał g lał caøc chuoªi Laurent p-adic tre(cid:226)n A[r1, r2] vał v(cid:244)øi
|f + g|r ≤ max{|f |r, |g|r}
|f g|r = |f |r|g|r
H(cid:244)n n(cid:246)ıa: NeÆu r > 0 th(cid:236) | |r lał mo(cid:228)t chua(cid:229)n phi Archimede tre(cid:226)n A[r1, r2]
Ch(cid:246)øng minh:
n=+∞
n=+∞
Giaß s(cid:246)ß
n=−∞ X
n=−∞ X
vał f (z) = g(z) = anzn bnzn
n=+∞
? Ch(cid:246)øng minh |f + g|r ≤ max{|f |r, |g|r}
f (z) + g(z) = (an + bn)zn
n
n=−∞ X |an + bn|rn ≤ max n ≤ max
n
Va(cid:228)y: |f + g|r = max
n
n
≤ max{max {max{|an|, |bn|}rn} {max{|an|rn, |bn|rn}} |an|rn, max |bn|rn}
≤ max{|f |r, |g|r}
n=+∞
? Ch(cid:246)øng minh |f g|r = |f |r|g|r
i+j=n X
v(cid:244)øi (f.g)(z) = cnzn cn = aibj
n=−∞ X K2 = K(g, r)
(2.1)
(cid:209)aºt: K1 = K(f, r), NeÆu f = 0 hoaºc g = 0 th(cid:236) hie(cid:229)n nhie(cid:226)n ta coø t(cid:237)nh chaÆt tre(cid:226)n, ta xeøt tr(cid:246)(cid:244)łng h(cid:244)(cid:239)p f 6= 0 vał g 6= 0, khi æoø: K1, K2 lał h(cid:246)ıu ha(cid:239)n. Xeøt cK1+K2 = aibj
Xi+j=K1+K2 Trong caøc soÆ ha(cid:239)ng cußa c K1+K2 , coø aK1 bK2 . NeÆu i > K1 th(cid:236) |ai|ri < |aK1 |rK1 (do (2.1))
22
vał v(cid:236): |bj|rj ≤ |bK2 |rK2, ∀j ∈ Z Ne(cid:226)n:
|aK1 bK2|rK1+K2 = |aK1|rK1|bK2 |rK2 > |ai|ri|bj|rj
i+j=K1+K2
|ai|ri|bj|rj = |aK1||bK2 |rK1+K2 ⇒ |cK1+K2 |rK1+K2 = max
(T(cid:237)nh chaÆt cußa chua(cid:229)n phi Archimede).
T(cid:246)(cid:244)ng t(cid:246)(cid:239), neÆu i < K 1 th(cid:236) j > K2 vał ch(cid:246)øng minh nh(cid:246) tre(cid:226)n ta cuıng coø:
|cK1+K2 |rK1+K2 = |aK1||bK2 |rK1+K2
Va(cid:228)y:
(2.2) |f g|r ≥ |cK1+K2 |rK1+K2 = |aK1 ||bK2 |rK1+K2 = |f |r|g|r
i+j=n X
H(cid:244)n n(cid:246)ıa, ∀n ∈ Z, c n = cnzn, ta coø:
|ai|ri|bj|rj aibjrn |cn|rn = ≤ max i+j=n |ai||bj |rn ≤ max i+j=n
≤ |aK1|rK1|bK2 |rK2 = |cK1+K2 |rK1+K2 (cid:12) (cid:12) (cid:12) (cid:12) (cid:12) (cid:12) (cid:12) (cid:12) i+j=n X (cid:12) (cid:12) (cid:12) (cid:12)
(2.3) ⇒ |f g|r ≤ |cK1+K2|rK1+K2 = |f |r|g|r
T(cid:246)ł (2.2) vał (2.3) suy ra: |f g| r = |f |r|g|r
Trong tr(cid:246)(cid:244)łng h(cid:244)(cid:239)p r > 0 ta thaÆy ngay: |f |r = 0 ⇔ f = 0. Do va(cid:228)y, | |r lał mo(cid:228)t chua(cid:229)n phi Archimede tre(cid:226)n A[r 1, r2].
Nha(cid:228)n xeøt: Moªi f coÆ æ(cid:242)nh, | |r lał hałm lie(cid:226)n tu(cid:239)c theo r, |f |r kho(cid:226)ng giaßm theo r.
2.1.4 Ch(cid:230) soÆ toÆi æa(cid:239)i K(f, r), ch(cid:230) soÆ toÆi tie(cid:229)u k(f, r) vał baøn k(cid:237)nh
t(cid:244)øi ha(cid:239)n (æie(cid:229)m t(cid:244)øi ha(cid:239)n)
23
n=+∞
Cho:
n=−∞ X
f = cnzn ∈ A[r1, r2]
V(cid:244)øi moªi r : r1 ≤ r ≤ r2 NeÆu f = 0, ta æ(cid:242)nh ngh(cid:243)a: Ch(cid:230) soÆ toÆi æa(cid:239)i K(f, r) = +∞ vał ch(cid:230) soÆ toÆi tie(cid:229)u: k(f, r) = −∞ NeÆu f 6= 0 vał mo(cid:228)t trong 2 æie(cid:224)u kie(cid:228)n hoaºc r > 0 hoaºc f (0) 6= 0 khi æ(cid:242)nh |r ta æaı ch(cid:246)øng minh ta(cid:228)p {n ∈ Z : |c n|rn = |f |r} ch(cid:230) coø h(cid:246)ıu ha(cid:239)n ngh(cid:243)a | pha(cid:224)n t(cid:246)ß, do æoø:
min{n ∈ Z : |cn|rn = |f |r} vał max{n ∈ Z : |cn|rn = |f |r} to(cid:224)n ta(cid:239)i.
Khi r 6= 0 hoaºc f (0) 6= 0, ta æ(cid:242)nh ngh(cid:243)a:
Ch(cid:230) soÆ toÆi æa(cid:239)i:
K(f, r) = max{n ∈ Z : |cn|rn = |f |r}
Ch(cid:230) soÆ toÆi tie(cid:229)u:
k(f, r) = min{n ∈ Z : |cn|rn = |f |r}
Khi r = 0 vał f (0) = 0, ta quy (cid:246)(cid:244)øc:
K(f, r) = min{n ∈ Z : |cn| 6= 0} vał k(f, r) = 0
Mo(cid:228)t baøn k(cid:237)nh r mał K(f, r) > k(f, r) æ(cid:246)(cid:244)(cid:239)c go(cid:239)i lał mo(cid:228)t baøn k(cid:237)nh t(cid:244)øi ha(cid:239)n (æie(cid:229)m t(cid:244)øi ha(cid:239)n).
Nha(cid:228)n xeøt:
n=+∞
Cho tr(cid:246)(cid:244)øc
n=−∞ X
f = cnzn ∈ A[r1, r2]
khi æoø: K(f, r) kho(cid:226)ng giaßm theo r, ∀r ∈ [r 1, r2].
24
Ch(cid:246)øng minh:
Giaß s(cid:246)ß r1, r2 ∈ [r1, r2] vał r1 < r2, ta seı ch(cid:246)øng minh: K(f, r 1) ≤ K(f, r2). Tha(cid:228)t va(cid:228)y, giaß s(cid:246)ß ng(cid:246)(cid:244)(cid:239)c la(cid:239)i K(f, r 1) > K(f, r2). (cid:209)aºt K1 = K(f, r1), K2 = K(f, r2), ta coø: K1 > K2 vał:
1
1 ≥ |aK2|rK2
2
2 < |aK2|rK2
vał |aK1|rK1 |aK1 |rK1
K1
Do æoø:
1
2 = |aK1 |rK1
|aK1|rK1
K1
(cid:18)
1
≥ |aK2|rK2
K1−K2
(cid:18) r2 r1 (cid:19) r2 r1 (cid:19)
2
2 rK2−K1 1
= |aK2|rK2 = |aK2 |rK1
K1−K2
(cid:18) r2 r1 (cid:19)
2
2
> |aK1 |rK1 > |aK1|rK1
(cid:18) r2 r1 (cid:19) (Do r2 > r1 vał K1 > K2)
2
2 > |aK1|rK1
- vo(cid:226) l(cid:237). T(cid:246)øc lał: |aK1 |rK1
Va(cid:228)y ta phaßi coø: K1 ≤ K2 hay K(f, r1) ≤ K(f, r2)
2.1.5 (cid:209)a th(cid:246)øc r−dominant vał æa th(cid:246)øc r−extremal
25
(cid:209)(cid:242)nh ngh(cid:243)a: (cid:209)a th(cid:246)øc P æ(cid:246)(cid:244)(cid:239)c go(cid:239)i lał r−dominant neÆu K(P, r) = deg(P ) vał æ(cid:246)(cid:244)(cid:239)c go(cid:239)i lał r−extremal neÆu P lał r−dominant vał k(P, r) = 0.
Me(cid:228)nh æe(cid:224): Mo(cid:228)t soÆ t(cid:237)nh chaÆt: a) V(cid:244)øi f (z) ∈ A[r1, r2] vał mo(cid:239)i r : r1 ≤ r ≤ r2, ta coø: |f (z)|r = |f (z−1)|r−1 . b) NeÆu P (z) lał æa th(cid:246)øc r − extremal th(cid:236) zdeg(P )P (z−1) lał æa th(cid:246)øc r−1 − extremal. c) NeÆu r2 ≥ r vał P (z) lał æa th(cid:246)øc r − dominant th(cid:236) P (z) lał æa th(cid:246)øc r2 − dominant.
Cho r lał mo(cid:228)t soÆ th(cid:246)(cid:239)c d(cid:246)(cid:244)ng.
Ch(cid:246)øng minh:
a) V(cid:244)øi f (z) ∈ A[r1, r2] vał mo(cid:239)i r : r1 ≤ r ≤ r2, ta coø: |f (z)|r = |f (z−1)|r−1 .
Tha(cid:228)t va(cid:228)y: Giaß s(cid:246)ß f (z) = anzn.
Khi æoø: f (z−1) = Xn∈Z anz−n
⇒ |f (z−1)|−1 |an|rn = |f (z)|r. Xn∈Z r = max n∈Z |an|(r−1)−n = max n∈Z
b) NeÆu P (z) lał æa th(cid:246)øc r − extremal th(cid:236) z deg(P )P (z−1) lał æa th(cid:246)øc r −1 −
n=m
extremal.
n=0 X
n=m
V(cid:236): NeÆu P (z) = anzn, t(cid:246)øc lał: P (z) = a0 + a1z + ... + amzm
n=0 X
th(cid:236) zdeg(P )P (z−1) = a0zm + ... + am−1z + am = bnzn = Q(z)
( v(cid:244)øi bn = am−n) cuıng lał mo(cid:228)t æa th(cid:246)øc ba(cid:228)c m.
r = max 0≤n≤m
H(cid:244)n n(cid:246)ıa: |Q(z)|−1 |am−n|r−n |bn|r−n = max 0≤n≤m
|an|rn. = r−m max 0≤n≤m |am−n|rm−n = r−m max 0≤n≤m
26
0≤n≤m
r = |b0| = |bm|(r−1)m) Do æoø: |Q(z)|−1 hay K(Q, r −1) = m vał k(Q, r−1) = 0.
Nh(cid:246)ng v(cid:236) P (z) lał r − extremal ne(cid:226)n max |an|rn = |amrm = |a0|.
Va(cid:228)y: Q(z) lał r −1 − extremal.
n=m
c) NeÆu r2 ≥ r vał P (z) lał æa th(cid:246)øc r − dominant th(cid:236) P (z) lał æa th(cid:246)øc r 2 − dominant.
n=0 X
V(cid:236) P (z) = anzn lał æa th(cid:246)øc r − dominant ne(cid:226)n K(P, r) = m.
Mał v(cid:244)øi P coÆ æ(cid:242)nh th(cid:236) K(P, s) kho(cid:226)ng giaßm theo s ne(cid:226)n K(P, r 2) ≥ K(P, r) .
2.1.6 Hałm æeÆm
Do æoø: m ≥ K(P, r2) ≥ K(P, r) = m ne(cid:226)n K(P, r2) = m. Va(cid:228)y P (z) lał æa th(cid:246)øc r2 − dominant.
(cid:209)(cid:242)nh ngh(cid:243)a: Ta æ(cid:242)nh ngh(cid:243)a hałm æeÆm N (f, 0, r) nh(cid:246) sau:
Cho f ∈ A[r1, r2], f 6= 0 vał soÆ r : r1 ≤ r ≤ r2.
NeÆu r1 = 0 th(cid:236) N (f, 0, r) = K(f, 0)logr.
. log NeÆu r1 > 0 th(cid:236) N (f, 0, r) = r |z| X06=z∈A[r1,r]:f(z)=0
2.2 Mo(cid:228)t soÆ t(cid:237)nh chaÆt
Me(cid:228)nh æe(cid:224) 2.2.1: Vałnh caøc chuoªi Laurent p-adic A[r1, r2] lał æa(cid:224)y æuß v(cid:244)øi chua(cid:229)n:
27
r1≤r≤r2
|f |sup = sup |f |r
Ch(cid:246)øng minh:
m=+∞
LaÆy (fn)n lał mo(cid:228)t chuoªi Cauchy trong A[r 1, r2], giaß s(cid:246)ß:
m=−∞ X
fn(z) = an,mzm
Khi æoø, v(cid:244)øi n, n0 æuß l(cid:244)øn, ta coø:
r1≤r≤r2 (cid:18)
(2.4) |an,m − an0,m|rm ε > |fn − fn0|sup = sup sup m (cid:19)
+∞
(cid:209)ie(cid:224)u nały suy ra raŁng v(cid:244)øi moªi m coÆ æ(cid:242)nh th(cid:236) daıy (a n,m)n lał mo(cid:228)t daıy Cauchy, do æoø noø ho(cid:228)i tu(cid:239) t(cid:244)øi bm nało æoø. (cid:209)aºt:
m=−∞ X
f (z) = bmzm
Ta coø: an,m → bm khi |n| → +∞ ne(cid:226)n |an,m| = |bm| v(cid:244)øi n æuß l(cid:244)øn. Suy ra |bm|rm = |an,m|rm → 0 khi |n| → +∞ hay f ∈ A[r1, r2]
Ngoałi ra, cho |n 0| → +∞ (cid:244)ß (2.4), ta coø:
r (cid:18)
ε > |fn − f |sup = sup |an,m − bm|rm sup m (cid:19)
v(cid:244)øi n æuß l(cid:244)øn, t(cid:246)øc lał fn → f v(cid:244)øi chua(cid:229)n sup (cid:244)ß tre(cid:226)n.
28
Me(cid:228)nh æe(cid:224) 2.2.2: p-adic lał r(cid:244)łi ra(cid:239)c.
Ta(cid:228)p taÆt caß caøc baøn k(cid:237)nh t(cid:244)øi ha(cid:239)n cußa mo(cid:228)t chuoªi Laurent
Ch(cid:246)øng minh:
Giaß s(cid:246)ß f = anzn lał mo(cid:228)t chuoªi Laurent p-adic v(cid:244)øi baøn k(cid:237)nh t(cid:244)øi ha(cid:239)n r 0, ta
n∈Z X coø: K(f, r0) > k(f, r0). (cid:209)aºt K = K(f, r0), NeÆu n > k th(cid:236) hoaºc an = 0 hoaºc |an|(r0)n ≤ |ak|(r0)k.
k = k(f, r0).
n
n
n−k
? NeÆu r < r0 th(cid:236):
|an|(r0)n ≤ |ak|(r0)k = |ak|rk < |ak|rk |an|rn = r r0 r r0 r r0 (cid:17) (cid:17) (cid:16) (cid:16) (cid:16) (cid:17) V(cid:236) va(cid:228)y: K(f, r) ≤ k. (2.5)
Ta xeøt hai tr(cid:246)(cid:244)łng h(cid:244)(cid:239)p:
Tr(cid:246)(cid:244)łng h(cid:244)(cid:239)p 1: an = 0, ∀n < k th(cid:236) K(f, r) = k(f, r) = k v(cid:244)øi mo(cid:239)i r < r 0. Do æoø kho(cid:226)ng coø baøn k(cid:237)nh t(cid:244)øi ha(cid:239)n nało nhoß h(cid:244)n r 0.
Tr(cid:246)(cid:244)łng h(cid:244)(cid:239)p 2: To(cid:224)n ta(cid:239)i soÆ n < k thoßa æie(cid:224)u kie(cid:228)n a n 6= 0, ta cho(cid:239)n m lał soÆ
nguye(cid:226)n l(cid:244)øn nhaÆt cołn nhoß h(cid:244)n k sao cho a m 6= 0..
k−m
xaøc æ(cid:242)nh, ne(cid:226)n ta cho(cid:239)n æ(cid:246)(cid:244)(cid:239)c: Do am 6= 0 ne(cid:226)n |ak| 6= 0 vał th(cid:246)(cid:244)ng |am| |ak|
r00 = |am| |ak| (cid:19)
Khi æoø: (2.6) (cid:18) |am|(r00)m = |ak|(r00)k
Mał (2.7) |am|(r0)m < |ak|(r0)k
r0 r00 )k−m vał v(cid:236) LaÆy (2.7) chia (2.6) theo veÆ ro(cid:224)i ruøt go(cid:239)n ta æ(cid:246)(cid:244)(cid:239)c: 1 < ( k > m ne(cid:226)n r 00 < r0.
V(cid:244)øi mo(cid:239)i r : r 00 < r < r0, do (2.5) ta coø: K(f, r) ≤ k. (2.8)
Maºt khaøc: = (r00)k−m < rk−m (Do r 00 < r ). |am| |ak|
29
⇒ |am|rm < |ak|rk ⇒ |an|rn < |ak|rk, ∀n < k (Do caøch cho(cid:239)n m).
⇒ k(f, r) ≥ k. (2.9)
T(cid:246)ł (2.8), (2.9) suy ra: K(f, r) = k(f, r) = k. ( Do k ≤ k(f, r) ≤ K(f, r) ≤ k ).
T(cid:246)øc lał kho(cid:226)ng coø baøn k(cid:237)nh t(cid:244)øi ha(cid:239)n nało naŁm gi(cid:246)ıa r 00 vał r0.
? La(cid:228)p lua(cid:228)n t(cid:246)(cid:244)ng t(cid:246)(cid:239) v(cid:244)øi r > r0:
Ta coø k(f, r) ≤ K. Vał neÆu go(cid:239)i M lał soÆ nguye(cid:226)n nhoß nhaÆt cołn l(cid:244)øn h(cid:244)n K sao cho a M 6= 0 th(cid:236) ta cuıng coø: K(f, r) = k(f, r) = K vał |aM |sM = |aK |sK v(cid:244)øi mo(cid:239)i soÆ r : r0 < r < s v(cid:244)øi s > r0 .
Ngh(cid:243)a lał cuıng kho(cid:226)ng coø baøn k(cid:237)nh t(cid:244)øi ha(cid:239)n nało naŁm gi(cid:246)ıa r 0 vał s.
Me(cid:228)nh æe(cid:224) 2.2.2: Cho f ∈ A[r1, r2], f 6= 0. Khi æoø: f ch(cid:230) coø h(cid:246)ıu ha(cid:239)n baøn k(cid:237)nh t(cid:244)øi ha(cid:239)n.
30
Ch(cid:246)øng minh:
? LaÆy r lał mo(cid:228)t baøn k(cid:237)nh t(cid:244)øi ha(cid:239)n baÆt k(cid:236) cußa f trong æoa(cid:239)n [r 1, r2].
V(cid:236) f 6= 0 ne(cid:226)n k = k(f, r1) vał K = K(f, r2) æe(cid:224)u h(cid:246)ıu ha(cid:239)n. Mał K(f, r), k(f, r) kho(cid:226)ng giaßm theo r ne(cid:226)n: k = k(f, r1) ≤ k(f, r) < K(f, r) ≤ K(f, r2) = K. Do æoø: (k(f, r), K(f, r)) ∈ {(i, j) : k ≤ i < j ≤ K} = I - lał ta(cid:228)p h(cid:246)ıu ha(cid:239)n
(2.10)
? Giaß s(cid:246)ß r, r 0 lał 2 baøn k(cid:237)nh t(cid:244)øi ha(cid:239)n cußa f , r < r 0 vał giaß s(cid:246)ß: f = anzn.
n
n
n−k
Xn∈Z Khi æoø, neÆu æaºt k = k(f, r 0) th(cid:236) v(cid:244)øi mo(cid:239)i n : n > k, ta coø:
|an|(r0)n ≤ |ak|(r0)k = |ak|rk < |ak|rk |an|rn = r r0 r r0 r r0 (cid:17) (cid:17) (cid:17) (cid:16) (cid:16) (cid:16) (2.11) V(cid:236) va(cid:228)y: K(f, r) ≤ k hay K(f, r) ≤ k(f, r 0)
? Ba(cid:226)y gi(cid:244)ł ta seı ch(cid:246)øng minh ta(cid:228)p caøc baøn k(cid:237)nh t(cid:244)øi ha(cid:239)n cußa f ch(cid:230) coø h(cid:246)ıu ha(cid:239)n
pha(cid:224)n t(cid:246)ß. Giaß s(cid:246)ß ng(cid:246)(cid:244)(cid:239)c la(cid:239)i, coø vo(cid:226) ha(cid:239)n baøn k(cid:237)nh t(cid:244)øi ha(cid:239)n, do (2.10) ne(cid:226)n phaßi to(cid:224)n ta(cid:239)i hai baøn k(cid:237)nh t(cid:244)øi ha(cid:239)n r, r 0, r 6= r0 sao cho:
(k(f, r), K(f, r)) = (k(f, r0), K(f, r0)) ∈ I.
(2.12) Suy ra: k(f, r) = k(f, r 0) < K(f, r0) = K(f, r)
V(cid:236) r 6= r0 ne(cid:226)n coø the(cid:229) giaß s(cid:246)ß r < r 0, tr(cid:246)(cid:244)łng h(cid:244)(cid:239)p cołn la(cid:239)i ta ch(cid:246)øng minh t(cid:246)(cid:244)ng t(cid:246)(cid:239). Theo ch(cid:246)øng minh (cid:244)ß (2.11), ta coø: K(f, r) ≤ k(f, r 0) - æie(cid:224)u nały ma(cid:226)u thuaªn v(cid:244)øi (2.12). Va(cid:228)y f ch(cid:230) coø h(cid:246)ıu ha(cid:239)n baøn k(cid:237)nh t(cid:244)øi ha(cid:239)n trong [r 1, r2].
Me(cid:228)nh æe(cid:224) 2.2.4: Cho r : r1 ≤ r ≤ r2 vał f, g ∈ A[r1, r2] . Khi æoø :
31
K(f g, r) = K(f, r) + K(g, r)
k(f g, r) = k(f, r) + k(g, r)
Ch(cid:246)øng minh:
Deª thaÆy me(cid:228)nh æe(cid:224) æuøng cho tr(cid:246)(cid:244)łng h(cid:244)(cid:239)p f = 0 hoaºc g = 0, ta ch(cid:230) ca(cid:224)n ch(cid:246)øng minh cho tr(cid:246)(cid:244)łng h(cid:244)(cid:239)p f 6= 0 vał g 6= 0, khi æoø K(f, r) vał K(g, r) æe(cid:224)u h(cid:246)ıu ha(cid:239)n. Tr(cid:246)(cid:244)øc tie(cid:226)n ta ch(cid:246)øng minh æ(cid:242)nh l(cid:237) æuøng v(cid:244)øi K, t(cid:246)(cid:244)ng t(cid:246)(cid:239), baŁng caøch thay z b(cid:244)ßi z−1, ta ch(cid:246)øng minh æ(cid:242)nh l(cid:237) cuıng æuøng cho k. Giaß s(cid:246)ß:
f (z) = g(z) = anzn, cnzn
Xn∈Z Xn∈Z vał
i+j=n X
f g(z) = aibj, ∀n ∈ Z cnzn, cn =
Xn∈Z
LaÆy m = K(f, r) + K(g, r) th(cid:236) :
i+j=m X
aibj cm =
Mo(cid:228)t trong nh(cid:246)ıng soÆ ha(cid:239)ng cußa to(cid:229)ng nały lał a sbt v(cid:244)øi s = K(f, r), t = K(g, r). Ta coø:
|f |r|g|r = (2.13) |asbt| = rm = |f g|r rm |as|rs|bt|rt rs+t ? Xeøt caøc soÆ ha(cid:239)ng khaøc trong to(cid:229)ng c m, neÆu i < s th(cid:236) j > t ne(cid:226)n:
vał|bj| < |ai| ≤ |f |r ri |g|r rj
do æoø: |f |r|g|r |aibj| < rm = |f g|r rm
T(cid:246)(cid:244)ng t(cid:246)(cid:239):
|f |r|g|r neÆu i > s |aibj| < rm = |f g|r rm
T(cid:246)øc lał:
(2.14) |aibj| < |f g|r rm , ∀i 6= s
32
T(cid:246)ł (2.13), (2.14) vał t(cid:237)nh chaÆt cußa chua(cid:229)n phi Archimede, ta coø:
hay|cm|rm = |f g|r |cm| = |f g|r rm
(2.15)
i+j=n X
Do va(cid:228)y: K(f g, r) ≥ m. ? Nh(cid:246)ng neÆu la(cid:239)i xeøt caøc soÆ ha(cid:239)ng khaøc c n = aibj mał n > m
th(cid:236) i + j > m ne(cid:226)n i > s hoaºc j > t.
. vał |bj | ≤ , do æoø: |aibj | < NeÆu i > s th(cid:236) |ai| < |f |r ri |f g|r rn |g|r rj
T(cid:246)(cid:244)ng t(cid:246)(cid:239) trong tr(cid:246)(cid:244)łng h(cid:244)(cid:239)p j > s ta cuıng coø: |a ibj| < |f g|r rn
. |f g|r rn
⇒ |cn| ≤ max{|aibj| : i + j = n} < T(cid:246)øc lał: |cn|rn < |f g|r∀n > m. Do va(cid:228)y: K(f g, r) ≤ m. (2.16)
T(cid:246)ł (2.15) vał (2.16) suy ra: K(f g, r) = m, ngh(cid:243)a lał:
K(f g, r) = K(f, r) + K(g, r).
33
Me(cid:228)nh æe(cid:224) 2.2.1: Khi æoø: NeÆu K(f, r) = k(f, r) th(cid:236) f khaß ngh(cid:242)ch trong A[r, r]
Cho f ∈ A[r1, r2] vał soÆ th(cid:246)(cid:239)c r : r1 ≤ r ≤ r2
Ch(cid:246)øng minh:
Deª thaÆy: K(f zm, r) = K(f, r)+m, vał t(cid:246)(cid:244)ng t(cid:246)(cid:239) k(f z m, r) = k(f, r)+m. Do va(cid:226)y, neÆu æaºt g = f z −k(f,r) th(cid:236) K(g, r) = k(g, r) = 0. (2.17) Giaß s(cid:246)ß:
g(z) = cnzn th(cid:236): g − c0 = cnzn
Xn∈Z Xn∈Z,n6=0
T(cid:246)ł (2.17) suy ra: |c n|rn < |c0|, ∀n 6= 0.
Mał |cn|rn → 0 khi |n| → +∞ ne(cid:226)n:
|g − c0|r = sup{|cn|rn : |n| ≤ N, n 6= 0} v(cid:244)øi N æuß l(cid:244)øn.
< 1. Va(cid:228)y: |g − c0|r < |c0| hay:
0 g − 1|r < 1.
|co| |g − c0|r ⇒ |c−1
0 (1 − (1 − c−1
0 g))−1
Nh(cid:246) va(cid:228)y: g −1 = (c0 − (c0 − g))−1 = c−1
0 [1 + (1 − c−1
0 g) + (1 − c−1
0 g)2 + ... + (1 − c−1
0 g)n + ...].
= c−1
Nh(cid:246) va(cid:228)y, g khaß ngh(cid:242)ch trong A[r, r], mał z −k(f,r) cuıng khaß ngh(cid:242)ch trong g = f z−k(f,r) do æoø f khaß ngh(cid:242)ch trong A[r, r]. A[r, r] vał
34
Me(cid:228)nh æe(cid:224) 2.2.6: caß bo(cid:228)i) v(cid:244)øi chua(cid:229)n baŁng r.
(cid:209)a th(cid:246)øc P ∈ Cp[z] coø K(P, r) − k(P, r) kho(cid:226)ng æie(cid:229)m (t(cid:237)nh
Ch(cid:246)øng minh:
(cid:209)aºt K = K(P, r), k = k(P, r) Kho(cid:226)ng maÆt to(cid:229)ng quaøt, ta coø the(cid:229) giaß s(cid:246)ß P lał æa th(cid:246)øc æ(cid:244)n kh(cid:244)ßi. Ta seı æi ch(cid:246)øng minh me(cid:228)nh æe(cid:224) baŁng quy na(cid:239)p theo ba(cid:228)c cußa P .
• Xeøt n = 1 : P (z) = z + b0
|b0| = r ⇒ |P |r = |b0| = r ⇒ K = 1, k = 0
⇒ P coø 1 nghie(cid:228)m lał −b0 coø chua(cid:229)n baŁng r. Va(cid:228)y K − k = SoÆ nghie(cid:228)m cußa P coø chua(cid:229)n baŁng r.
|b0| > r hoaºc |b0| < r ⇒ K = k = 0 vał P kho(cid:226)ng coø nghie(cid:228)m mał chua(cid:229)n baŁng r.
⇒ K − k = SoÆ nghie(cid:228)m cußa P coø chua(cid:229)n baŁng r.
• Giaß s(cid:246)ß me(cid:228)nh æe(cid:224) æuøng v(cid:244)øi mo(cid:239)i æa th(cid:246)øc coø ba(cid:228)c nhoß h(cid:244)n n, ta seı ch(cid:246)øng
minh me(cid:228)nh æe(cid:224) cuıng æuøng v(cid:244)øi æa th(cid:246)øc P ba(cid:228)c n. Giaß s(cid:246)ß: P (z) = zn + bn−1zn−1 + ... + b1z + b0 vał z1 lał mo(cid:228)t nghie(cid:228)m cußa P (z). Ta coø:
P (z) = zn+bn−1zn−1+...+b1z+b0
= (z − z1)(zn + an−1zn−2 + ... + a1z + a0) = (z − z1)Q(z)
V(cid:244)øi Q(z) = zn + an−1zn−2 + ... + a1z + a0 (cid:209)aºt K1 = K(Q, r), k1 = k(Q, r). Theo giaß thieÆt quy na(cid:239)p, Q(z) coø æuøng K 1 − k1 kho(cid:226)ng æie(cid:229)m (t(cid:237)nh caß bo(cid:228)i) coø chua(cid:229)n lał r.
(2.18)
? Ba(cid:226)y gi(cid:244)ł ta seı æi xeøt t(cid:246)łng tr(cid:246)(cid:244)łng h(cid:244)(cid:239)p cu(cid:239) the(cid:229):
b0 = −z1a0 ⇒ |b0| = |a0||z1|
NeÆu k1 > 0 th(cid:236) |a0| < |aK1 |rK1
⇒ |a0||z1| < |z1||aK1|rK1 ne(cid:226)n |b0| < |aK1|rK1+1 |z1| r (2.19)
NeÆu k1 = 0 th(cid:236) |a0| = |aK1 |rK1
⇒ |a0||z1| = |z1||aK1|rK1 ne(cid:226)n |b0| = |aK1|rK1+1 |z1| r (2.20)
V(cid:244)øi j : 0 < j < k1 hoaºc K1 + 1 < j ≤ n:
|bj |rj = |aj−1 − z1aj|rj ( do |bj| = |aj−1 − z1aj|)
35
r }|aK1|rK1+1 &
|aj|rj}r |z1| r (2.21) ≤ max{|aj−1|rj−1, < max{1, |z1|
|aj|rj < |aK1|rK1 (do : |aj−1|rj−1 < |aK1|rK1
v(cid:244)øi mo(cid:239)i j : 0 < j < k1 hoaºc K1 + 1 < j ≤ n)
V(cid:244)øi j = k1 > 0 vał |z1| < r th(cid:236): |bk1 |rk1 = |ak1−1 − z1ak1 |rk1 ≤ max{|ak1−1|rk1−1, |ak1 |rk1}r |z1| r
(2.22) < (|ak1 |rk1)r = |aK1|rK1+1
V(cid:244)øi j = k1 > 0 vał |z1| > r th(cid:236):
|bk1 |rk1 = |ak1−1 − z1ak1 |rk1 = max{|ak1−1|rk1−1, |ak1 |rk1}r |z1| r
= (2.23) |aK1|rK1+1 |z1| r (V(cid:236): |ak1|rk1 ≥ |ak1−1|rk1−1 vał |z1| < r
r |ak1|rk1 > |ak1−1|rk1−1)
⇒ |z1|
V(cid:244)øi j : k1 + 1 ≤ j ≤ K1 th(cid:236):
|bj|rj = |aj−1 − z1aj|rj ≤ max{|aj−1|rj−1, |aj|rj}r |z1| r
≤ max{1, (2.24) }|aK1 |rK1+1 |z1| r
V(cid:244)øi j = k1 + 1 vał |z1| < r th(cid:236):
|bk1+1|rk1+1 = |ak1 − z1ak1+1|rk1+1
= max{|ak1 |rk1, |ak1+1|rk1+1}r = |aK1|rK1+1 |z1| r (2.25)
(V(cid:236): |ak1|rk1 ≥ |ak1+1|rk1+1 vał |z1| < r
⇒ |ak1 |rk1 > |ak1+1|rk1+1) |z1| r
V(cid:244)øi j = K1 vał |z1| > r th(cid:236):
|bK1 |rK1 = |aK1−1 − z1aK1 |rK1
|aK1|rK1}r = |aK1 |rK1+1 = max{|aK1−1|rK1−1, |z1| r |z1| r
36
(2.26)
(V(cid:236): |aK1|rK1 ≥ |aK1−1|rK1−1 vał |z1| > r
⇒ |aK1 |rK1 > |aK1−1|rK1−1) |z1| r
V(cid:244)øi j = K1 + 1 < n vał |z1| > r th(cid:236):
|bK1+1|rK1+1 = |aK1 − z1aK1+1|rK1+1
≤ max{|aK1|rK1, |aK1+1|rK1+1}r |z1| r
r |aK1|rK1+1
(2.27) < |z1|
⇒ (V(cid:236): |aK1 |rK1 > |aK1+1|rK1+1 vał |z1| > r |aK1|rK1 > |aK1+1|rK1+1) |z1| r
V(cid:244)øi j = K1 + 1 < n vał |z1| ≤ r th(cid:236):
|bK1+1|rK1+1 = |aK1 − z1aK1+1|rK1+1
|aK1+1|rK1+1}r |z1| r (2.28)
= max{|aK1|rK1, = |aK1|rK1+1 (V(cid:236): |aK1+1|rK1+1 < |aK1|rK1 vał |z1| ≤ r
⇒ |aK1+1|rK1+1 < |aK1 |rK1) |z1| r
V(cid:244)øi K1 = n − 1 th(cid:236): (2.29) |bn|rn = rn = |aK1|rK1+1
(V(cid:236): bn = 1, aK1 = an−1 = 1)
? T(cid:246)ł caøc keÆt quaß (cid:244)ß tre(cid:226)n, ta xeøt 3 tr(cid:246)(cid:244)łng h(cid:244)(cid:239)p:
Tr(cid:246)(cid:244)łng h(cid:244)(cid:239)p 1: |z1| = r:
Luøc nały, P coø the(cid:226)m mo(cid:228)t nghie(cid:228)m lał z 1 so v(cid:244)øi Q vał |z1| = r, do va(cid:228)y soÆ kho(cid:226)ng æie(cid:229)m coø chua(cid:229)n baŁng r cußa P = SoÆ kho(cid:226)ng æie(cid:229)m coø chua(cid:229)n baŁng r cußa Q + 1 = K1 − k1 + 1.
Do (2.19), (2.21):
|bj|rj < |aK1|rK1+1, ∀j : 0 ≤ j < k1 hoaºc K1 + 1 < j ≤ n.
37
Do (2.20), (2.23), (2.28), (2.29):
|bk1 |rk1 = |bK1+1|rK1+1 = |aK1 |rK1+1.
Do (2.24):
|bj|rj ≤ |aK1|rK1+1 = |bK1+1|rK1+1, ∀j : k1 + 1 ≤ j ≤ K1 .
Va(cid:228)y K = K1 + 1 vał k = k1
⇒ K − k = K1 + 1 − k1 = K1 − k1 + 1 = SoÆ kho(cid:226)ng æie(cid:229)m cußa P coø chua(cid:229)n baŁng r.
Tr(cid:246)(cid:244)łng h(cid:244)(cid:239)p 2: |z1| < r:
Luøc nały soÆ kho(cid:226)ng æie(cid:229)m coø chua(cid:229)n baŁng r cußa P = SoÆ kho(cid:226)ng æie(cid:229)m coø chua(cid:229)n baŁng r cußa Q lał K 1 − k1. Do (2.19), (2.21):
|bj |rj < |aK1 |rK1+1, ∀j : 0 ≤ j < k1 hoaºc K1 + 1 < j ≤ n.
Do (2.20), (2.22):
|bk1 |rk1 < |aK1 |rK1+1.
Do (2.28), (2.29), (2.25):
|bK1+1|rK1+1 = |aK1|rK1+1 = |bk1+1|rk1+1.
Do (2.24) :
|bj |rj ≤ |aK1 |rK1+1 = |bK1+1|rK1+1, ∀j : k1 + 1 ≤ j ≤ K1 .
Va(cid:228)y K = K1 + 1 vał k = k1 + 1
⇒ K − k = K1 + 1 − (k1 + 1) = K1 − k1 = SoÆ kho(cid:226)ng æie(cid:229)m cußa P coø chua(cid:229)n baŁng r.
Tr(cid:246)(cid:244)łng h(cid:244)(cid:239)p 3: |z1| < r:
Luøc nały soÆ kho(cid:226)ng æie(cid:229)m coø chua(cid:229)n baŁng r cußa P = SoÆ kho(cid:226)ng æie(cid:229)m coø chua(cid:229)n baŁng r cußa Q lał K 1 − k1.
Do (2.19), (2.21), (2.27), (2.29):
|bj |rj < |aK1 |rK1+1, ∀j : 0 ≤ j < k1 hoaºc K1 + 1 < j ≤ n. |z1| r
Do (2.24): |bj |rj ≤ |aK1 |rK1+1, ∀j : k1 + 1 ≤ j ≤ K1 − 1 . |z1| r
38
Do (2.20), (2.23, (2.26):
|aK1|rK1+1. |bk1 |rk1 = |bK1 |rK1 = |z1| r
Va(cid:228)y K = K1 vał k = k1
⇒ K − k = K1 − k1 = SoÆ kho(cid:226)ng æie(cid:229)m cußa P coø chua(cid:229)n baŁng r.
39
Me(cid:228)nh æe(cid:224) 2.2.7: æa th(cid:246)øc r − extremal ba(cid:228)c d vał æa th(cid:246)øc kho(cid:226)ng lał ta(cid:228)p æoøng trong Cp[z].
Cho r lał mo(cid:228)t soÆ th(cid:246)(cid:239)c d(cid:246)(cid:244)ng. Khi æoø, ta(cid:228)p go(cid:224)m taÆt caß caøc
Ch(cid:246)øng minh:
d
Giaß s(cid:246)ß (Pn) lał mo(cid:228)t daıy caøc æa th(cid:246)øc r − extremal ba(cid:228)c d,
m
Pn(z) = ankzk, and 6= 0
Xk=0
akzk, am 6= 0 vał giaß s(cid:246)ß Pn → P trong Cp[z], P (z) =
Xk=0
NeÆu P 6= 0, ta seı ch(cid:246)øng minh P lał æa th(cid:246)øc r − extremal ba(cid:228)c d. Tha(cid:228)t va(cid:228)y, xeøt daıy caøc he(cid:228) soÆ t(cid:246)(cid:239) do cußa daıy æa th(cid:246)øc (P n)n lał (an0)n, v(cid:236) Pn → P ne(cid:226)n Pn(0) → P (0) hay an0 → a0.. TieÆp æoø, ta xeøt daıy caøc he(cid:228) soÆ ba(cid:228)c nhaÆt cußa daıy æa th(cid:246)øc (P n)lał (an1)n, ta coø:
m
d
→ Pn − an0 z P − a0 z
Hay: akzk−1 = g1(z) ankzk−1 → a1+ f1(z) = an1+
Xk=1 Xk=2 hay an1 → a1. Do æoø: f1(0) → g1(0) T(cid:246)(cid:244)ng t(cid:246)(cid:239), ta coø:
→ f2(z) = = g2(z) f1 − an1 z g1 − a1 z
Suy ra f2(0) → g2(0) ne(cid:226)n an2 → a2. ... ... ...
Maºt khaøc, neÆu m > d, th(cid:236) tieÆp tu(cid:239)c la(cid:228)p lua(cid:228)n nh(cid:246) tre(cid:226)n ta coø: a nm → am, v(cid:236) (Pn) lał daıy caøc æa th(cid:246)øc ba(cid:228)c d ne(cid:226)n a nm = 0, ∀n, do va(cid:228)y: am = 0 - Traøi giaß thieÆt.
Nh(cid:246)ng neÆu m < d th(cid:236) tieÆp tu(cid:239)c la(cid:228)p lua(cid:228)n nh(cid:246) tre(cid:226)n, ta coø:
anm → am vał and → 0 ⇒ |Pn|r = |and|rd → 0 (Pn lał æa th(cid:246)øc r − extremal ba(cid:228)c d). Mał Pn → P ne(cid:226)n |P |r = lim|Pn|r = 0 ⇒ P = 0 - Vo(cid:226) l(cid:237).
(2.30) Va(cid:228)y m = d ne(cid:226)n P lał æa th(cid:246)øc ba(cid:228)c d, theo la(cid:228)p lua(cid:228)n tre(cid:226)n, ta coø: ank → ak, ∀k, 0 ≤ k ≤ d, æaºc bie(cid:228)t and → ad vał an0 → a0
40
Ngoałi ra, la(cid:239)i do P n lał æa th(cid:246)øc r − extremal ba(cid:228)c d ne(cid:226)n:
|Pn|r = |and|rd = |an0|.
(2.31) ⇒ |P |r = lim|Pn|r = lim|and|rd = lim|an0|
T(cid:246)ł (2.30), (2.31) suy ra:
|P |r = |ad|rd = |a0|, hay P lał æa th(cid:246)øc r − extremal ba(cid:228)c d.
41
Me(cid:228)nh æe(cid:224) 2.2.8: Khi æoø, to(cid:224)n ta(cid:239)i ε > 0 sao cho: K(f, s) = K(f, r), ∀s ∈ [r, r + ε) vał to(cid:224)n ta(cid:239)i δ > 0 sao cho: k(f, s) = k(f, r), ∀s ∈ (r − δ, r]. Do va(cid:228)y, neÆu r kho(cid:226)ng lał baøn k(cid:237)nh t(cid:244)øi ha(cid:239)n cußa f th(cid:236) to(cid:224)n ta(cid:239)i ξ > 0 sao cho: K(f, s) = k(f, s) = K(f, r) = k(f, r), ∀s ∈ (r − ξ, r + ξ).
Cho f ∈ A[r1, r2] vał r ∈ [r1, r2].
Ch(cid:246)øng minh:
Trong me(cid:228)nh æe(cid:224) nały ta seı s(cid:246)ß du(cid:239)ng keÆt quaß sau:
NeÆu r < s th(cid:236) K(f, r) ≤ k(f, s) ( Ch(cid:246)øng minh t(cid:246)(cid:244)ng t(cid:246)(cid:239) me(cid:228)nh æe(cid:224) 2.2.2 (2.5)).
4 (cid:209)aºt: K = K(f, r), giaß s(cid:246)ß: f = anzn.
Xn∈Z V(cid:244)øi mo(cid:239)i j > K, ta coø: |aj|rj < |aK |rK.
• NeÆu aj = 0, ∀j > k th(cid:236) v(cid:236) ∀s ≥ r, K(f, s) ≤ K(f, r) = K ne(cid:226)n : K(f, s) = K, t(cid:246)øc lał ta coø æie(cid:224)u ca(cid:224)n ch(cid:246)øng minh.
• NeÆu to(cid:224)n ta(cid:239)i l > K : al 6= 0, th(cid:236) do f giaßi t(cid:237)ch ta(cid:239)i r ne(cid:226)n coø mo(cid:228)t ch(cid:230) soÆ i > K
sao cho: |ai|ri ≥ |aj|rj, ∀j > K. Tha(cid:228)t va(cid:228)y: Do f giaßi t(cid:237)ch ta(cid:239)i r, t(cid:246)øc lał |an|rn = 0, ne(cid:226)n: lim |n|→+∞
∃N > 0 : ∀n, |n| > N, |an|rn < |al|rl
⇒ ∀j > N, |aj|rj < |al|rl. Do æ(cid:242)nh ngh(cid:243)a cußa K, ta phaßi coø: K ≤ N
∗ Tr(cid:246)(cid:244)łng h(cid:244)(cid:239)p K < N :
|aj|rj, |al|rl}. (cid:209)aºt: |ai|ri = max{ max
K ∗ Tr(cid:246)(cid:244)łng h(cid:244)(cid:239)p K = N , æaºt: i = l, ta coø: ∀j > K ⇒ j > N ne(cid:226)n : |aj|rj ≤ |al|rl = |ai|ri. Nh(cid:246) va(cid:228)y trong caß hai tr(cid:246)(cid:244)łng h(cid:244)(cid:239)p ta æe(cid:224)u ch(cid:230) ra æ(cid:246)(cid:244)(cid:239)c mo(cid:228)t ch(cid:230) soÆ i > K
sao cho: (2.32) |ai|ri ≥ |aj|rj, ∀j > K (2.33) ? To(cid:224)n ta(cid:239)i sr > r thoßa: ∀s ∈ [r, sr) th(cid:236) : |ai|si < |aK |sK Tha(cid:228)t va(cid:228)y, ta æaı bieÆt: 1
i−K 42 ( v(cid:236) i > K). |ai|ri < |aK |rK ⇒ r < |aK
|ai| (cid:19)
1
i−K 1
i−K Cho(cid:239)n sr : r < sr < th(cid:236): ∀s ∈ [r, sr) ta coø: (cid:18)
|aK
|ai| (cid:18)
s < sr < ⇒ |ai|si < |aK|sK . (cid:19)
|aK
|ai| (cid:17) (cid:16) r < |aK|sK
r (2.34) H(cid:244)n n(cid:246)ıa: |ai|si r ≥ |ai|si
r ? V(cid:236) f cuıng giaßi t(cid:237)ch ta(cid:239)i sr ne(cid:226)n ch(cid:230) coø h(cid:246)ıu ha(cid:239)n ch(cid:230) soÆ j > K sao cho: (2.35) |aj|sj r = 0. Tha(cid:228)t va(cid:228)y, v(cid:236) f giaßi t(cid:237)ch ta(cid:239)i s r, t(cid:246)øc lał: |an|sn lim
|n|→+∞ r < |ai|si
r ⇒ ∃N : ∀n, |n| > N, |an|sn r < |ai|si
r. r th(cid:236) −N ≤ j ≤ N , t(cid:246)øc lał ch(cid:230) coø h(cid:246)ıu ha(cid:239)n ch(cid:230) r ≥ |ai|si ⇒ ∀j, |j| > N, |aj|sj r ≥ |ai|si
r. Do va(cid:228)y, neÆu |a j|sj
soÆ j thoßa maın |a j|sj r ≥ |ai|si r} = {j1, j2, ..., jm}.
V(cid:244)øi moªi jn (n = 1, 2, ..., m), ch(cid:246)øng minh t(cid:246)(cid:244)ng t(cid:246)(cid:239) (2.33), ta coø: s n > r
thoßa maın: ? Do (2.35) ne(cid:226)n coø the(cid:229) giaß s(cid:246)ß: {j > K : |a j|sj |ajn |sjn < |aK |sK , ∀s ∈ [r, sn) 1≤n≤m
\ [r, sr). [r, sn) V(cid:236) ch(cid:230) coø h(cid:246)ıu ha(cid:239)n jn ne(cid:226)n coø the(cid:229) æaºt: [r, r+ε) = \
(2.36) Khi æoø, |ajn |sjn < |aK |sK , ∀s ∈ [r, r + ε), ∀jn r < |aK |sK
r ? V(cid:244)øi j > K, j /∈ {j1, j2, ..., jm} th(cid:236) la(cid:239)i do (2.34) : |ai|si r ≥ |ai|si
r 1
j−K Mał: (Do (2.35)) |aj|sj r ⇒ sr < r < |aK |sK 1
j−K . ⇒ |aj|sj |aK
|aj| (cid:18) (cid:19) Do va(cid:228)y: ∀s ∈ [r, r + ε) ⇒ s < sr < ⇒ |ai|sj < |aK |sK . |aK
|aj| (cid:18) (cid:19) T(cid:246)ł keÆt quaß nały vał (2.36), ta coø: ∀s ∈ [r, r + ε), ∀j > K : |a j|sj < |aK|sK . 43 Suy ra: K(f, s) ≤ K. Mał: K(f, s) ≥ K(f, r) = K, do s ≤ r. Nh(cid:246) va(cid:228)y: K(f, s) = K, ∀s ∈ [r, r + ε). 4 Ch(cid:246)øng minh t(cid:246)(cid:244)ng t(cid:246)(cid:239) cho: k(f, r), ta cuıng coø: To(cid:224)n ta(cid:239)i δ > 0 sao cho: k(f, s) = k(f, r), ∀s ∈ (r − δ, r]. 4 Do va(cid:228)y, neÆu r kho(cid:226)ng lał baøn k(cid:237)nh t(cid:244)øi ha(cid:239)n cußa f th(cid:236): (2.37) K(f, r) = k(f, r)
Maºt khaøc, theo ch(cid:246)øng minh (cid:244)ß tre(cid:226)n:
To(cid:224)n ta(cid:239)i ε > 0 sao cho: K(f, s) = K(f, r), ∀s ∈ [r, r + ε)
vał to(cid:224)n ta(cid:239)i δ > 0 sao cho: k(f, s) = k(f, r), ∀s ∈ (r − δ, r].
(cid:209)aºt: ξ = min{ε, δ}, ta coø:
∀s ∈ [r, r + ξ), K(f, s) = K(f, r) mał K(f, r) ≤ k(f, s) ≤ K(f, s)
(do s ≥ r) ne(cid:226)n: K(f, r) = k(f, s) = K(f, s) (2.38) vał: ∀s ∈ (r − ξ, r], k(f, s) = k(f, r) mał k(f, r) ≥ K(f, s) ≥ k(f, s) (do
s ≤ r) ne(cid:226)n: k(f, r) = K(f, s) = k(f, s) (2.39) T(cid:246)ł (2.37), (2.38) vał (2.39), ta coø: K(f, s) = k(f, s) = K(f, r) = k(f, r), ∀s ∈ (r − ξ, r + ξ) T(cid:246)łł me(cid:228)nh æe(cid:224) nały, ta seı ch(cid:246)øng minh mo(cid:228)t me(cid:228)nh æe(cid:224) raÆt quan tro(cid:239)ng cho vie(cid:228)c
ch(cid:246)øng minh caøc æ(cid:242)nh l(cid:237) (cid:244)ß ch(cid:246)(cid:244)ng 3 - me(cid:228)nh æe(cid:224) 2.2.9. Nh(cid:244)ł noø mał ta coø the(cid:229) thaÆy
roı s(cid:246)(cid:239) noÆi tieÆp cußa caøc ch(cid:230) soÆ toÆi æa(cid:239)i vał ch(cid:230) soÆ toÆi tie(cid:229)u cußa mo(cid:228)t chuoªi Laurent
p-adic: NeÆu laÆy 2 æie(cid:229)m t(cid:244)øi ha(cid:239)n lie(cid:226)n tieÆp nhau th(cid:236) ch(cid:230) soÆ toÆi æa(cid:239)i ta(cid:239)i baøn k(cid:237)nh
t(cid:244)øi ha(cid:239)n nhoß h(cid:244)n seı baŁng v(cid:244)øi ch(cid:230) soÆ toÆi tie(cid:229)u ta(cid:239)i baøn k(cid:237)nh t(cid:244)øi ha(cid:239)n l(cid:244)øn h(cid:244)n. 44 Me(cid:228)nh æe(cid:224) 2.2.9:
nhoß nhaÆt trong [r1, r2] cołn l(cid:244)øn h(cid:244)n r.
Khi æoø: k(f, s) = K(f, r).
T(cid:246)(cid:244)ng t(cid:246)(cid:239), neÆu t lał baøn k(cid:237)nh t(cid:244)øi ha(cid:239)n l(cid:244)øn nhaÆt trong [r1, r2] cołn nhoß h(cid:244)n r th(cid:236):
K(f, t) = k(f, r). Cho f ∈ A[r1, r2] , r ∈ [r1, r2] vał s lał baøn k(cid:237)nh t(cid:244)øi ha(cid:239)n Ch(cid:246)øng minh: (cid:209)aºt: K = K(f, r) vał k = k(f, s). V(cid:236) s > r ne(cid:226)n theo me(cid:228)nh æe(cid:224) 2.2.8, ta coø: K(f, r) ≤ k(f, s) hay K ≤ k. Ta seı ch(cid:246)øng minh: K = k.
Giaß s(cid:246)ß ng(cid:246)(cid:244)(cid:239)c la(cid:239)i K < k. • V(cid:236) ∀t ∈ [r, s) th(cid:236) theo me(cid:228)nh æe(cid:224) 2.2.8 K ≤ K(f, t) ≤ k ne(cid:226)n ta(cid:228)p h(cid:244)(cid:239)p: A = {K(f, t) : t ∈ [r, s)} ch(cid:230) coø h(cid:246)ıu ha(cid:239)n pha(cid:224)n t(cid:246)ß.
Giaß s(cid:246)ß A = {m1, m2, ..., ml} v(cid:244)øi K ≤ mi ≤ mi+1 ≤ k, ∀i = 1, 2, ..., l. • Ta ch(cid:246)øng minh l = 1, tha(cid:228)t va(cid:228)y v(cid:236) neÆu l ≥ 2 th(cid:236) moªi i = 1, 2, ..., l, ta æaºt: Ii = {t ∈ [r, s) : K(f, t) = mi} (2.40) Ii Th(cid:236) Ii ∩ Ij = ∅, ∀i, j : i 6= j vał [r, s) = [i=1,l ? V(cid:236) ∀ti ∈ Ii vał ∀ti+1 ∈ Ii+1 th(cid:236): K(f, ti) = mi < mi+1 = K(f, ti+1) (2.41) Mał K(f, t) kho(cid:226)ng giaßm theo t ne(cid:226)n: t i < ti+1.
Suy ra: sup Ii ≤ inf Ii+1 vał do æoø: sup Ii ≤ inf Ij, ∀i < j ? (cid:209)aºt t1 = sup I1 vał t2 = inf I2 th(cid:236) theo (2.40), (2.41) ta coø: (2.42) r ≤ t1 ≤ t2 ≤ s.
Ta la(cid:239)i coø: t1 = t2 v(cid:236) neÆu t1 < t2 th(cid:236) to(cid:224)n ta(cid:239)i t : t1 < t < t2
T(cid:246)øc lał: t ∈ [r, s) mał t /∈ I1 vał t /∈ I2.
Theo (2.40), to(cid:224)n ta(cid:239)i j > 2 æe(cid:229): t ∈ Ij nh(cid:246)ng t(cid:246)ł æie(cid:224)u nały ta la(cid:239)i coø: t 2 ≤ t
( theo (2.41)) - ma(cid:226)u thuaªn v(cid:244)øi (2.42).
Nh(cid:246) va(cid:228)y: sup I1 = t1 = t2 = inf I2 = t0. ? NeÆu t0 lał mo(cid:228)t baøn k(cid:237)nh t(cid:244)øi ha(cid:239)n cußa f th(cid:236) t 0 = s v(cid:236) r ≤ t0 ≤ s vał s lał baøn k(cid:237)nh t(cid:244)øi ha(cid:239)n nhoß nhaÆt cußa f cołn l(cid:244)øn h(cid:244)n r. ? NeÆu t0 kho(cid:226)ng lał baøn k(cid:237)nh t(cid:244)øi ha(cid:239)n cußa f th(cid:236) theo me(cid:228)nh æe(cid:224) 2.2.8: To(cid:224)n ta(cid:239)i ξ > 0 sao cho:
K(f, t) = k(f, t) = K(f, t0) = k(f, t0), ∀t ∈ (t0 − ξ, t0 + ξ)
(2.43)
V(cid:236) sup I1 = t1 = t0 ne(cid:226)n v(cid:244)øi ξ > 0, to(cid:224)n ta(cid:239)i s1 ∈ I1 sao cho: s1 ∈ (t0−ξ, t0]. 45 (Do (2.43)). (2.44) K(f, t0) = m1 (Do (2.43)). K(f, t0) = m2 Do s1 ∈ I1 ne(cid:226)n K(f, s1) = m1 vał s1 ∈ (t0 − ξ, t0] ne(cid:226)n
K(f, s1) = K(f, t0)
Va(cid:228)y ne(cid:226)n:
V(cid:236) inf I2 = t2 = t0 ne(cid:226)n v(cid:244)øi ξ > 0, to(cid:224)n ta(cid:239)i s2 ∈ I2 : s2 ∈ [t0, t0 + ξ).
Do s2 ∈ I2 ne(cid:226)n K(f, s2) = m2 vał s2 ∈ [t0, t0 + ξ) ne(cid:226)n
K(f, s2) = K(f, t0)
Va(cid:228)y ne(cid:226)n:
(2.45)
T(cid:246)ł (2.44), (2.45) suy ra: m1 = m2 - Ma(cid:226)u thuaªn v(cid:244)øi giaß thieÆt m 1 < m2. Nh(cid:246) va(cid:228)y: l = 1 hay {K(f, t) : t ∈ [r, s)} = K (2.46) • La(cid:239)i do me(cid:228)nh æe(cid:224) 2.2.8, to(cid:224)n ta(cid:239)i ε > 0 sao cho: k(f, t) = k(f, s) = k, ∀t ∈ (s − ε, s]. (2.47) LaÆy t = s − ε/2, ta coø: k(f, t) = k (Do (2.47)).
Nh(cid:246)ng khi æoø, do r ≤ t < s hay t ∈ [r, s) ne(cid:226)n K(f, t) = K.
Va(cid:228)y: K = k. T(cid:246)(cid:244)ng t(cid:246)(cid:239), neÆu t lał baøn k(cid:237)nh t(cid:244)øi ha(cid:239)n l(cid:244)øn nhaÆt trong [r 1, r2] cołn nhoß h(cid:244)n r th(cid:236): K(f, t) = k(f, r). 2.3 (cid:209)(cid:242)nh l(cid:237) Weierstrass cho hałm giaßi t(cid:237)ch p - adic (cid:209)(cid:242)nh l(cid:237) Weierstrass cho hałm giaßi t(cid:237)ch p - adic :
Cho r > 0 vał f ∈ A[r], f 6= 0 vał d = K(f, r). Khi æoø, to(cid:224)n ta(cid:239)i mo(cid:228)t æa th(cid:246)øc
r − dominant ba(cid:228)c d lał P ∈ Cp[z] vał mo(cid:228)t hałm giaßi t(cid:237)ch +∞ 46 n=1
X h(z) = 1 + anzn ∈ A[r] hay K(h, r) = k(h, r) = 0. thoßa maın:
(i)
(ii)
(iii) f = P.h.
|h − 1|r < 1
|f − P |r < |f |r. 47 3.1 (cid:209)(cid:242)nh l(cid:237) chia Euclide cho hałm giaßi t(cid:237)ch p-adic (cid:209)(cid:242)nh l(cid:237): :Cho mo(cid:228)t soÆ th(cid:246)(cid:239)c r > 0 , hałm f giaßi t(cid:237)ch tre(cid:226)n A[r] vał P lał mo(cid:228)t æa Ch(cid:246)(cid:244)ng nały seı s(cid:246)ß du(cid:239)ng pha(cid:224)n kieÆn th(cid:246)øc chua(cid:229)n b(cid:242) (cid:244)ß ch(cid:246)(cid:244)ng 1 vał caøc t(cid:237)nh chaÆt
(cid:244)ß ch(cid:246)(cid:244)ng 2, æaºc bie(cid:228)t lał me(cid:228)nh æe(cid:224) 2.2.3 vał caøc me(cid:228)nh æe(cid:224) t(cid:246)ł 2.2.5 æeÆn me(cid:228)nh æe(cid:224)
2.2.9 æe(cid:229) ch(cid:246)øng minh nh(cid:246)ıng æ(cid:242)nh l(cid:237) quan tro(cid:239)ng ve(cid:224) chuoªi Laurent p-adic: (cid:209)(cid:242)nh l(cid:237)
ve(cid:224) pheøp chia Euclide, æ(cid:242)nh l(cid:237) Weierstrass. CuoÆi cułng lał mo(cid:228)t soÆ (cid:246)øng du(cid:239)ng cußa
æ(cid:242)nh l(cid:237) Weierstrass: (cid:209)(cid:242)nh l(cid:237) ve(cid:224) soÆ kho(cid:226)ng æie(cid:229)m cußa mo(cid:228)t chuoªi Laurent p-adic
vał æ(cid:242)nh l(cid:237) Poisson - Jensen. th(cid:246)øc trong Cp[z] v(cid:244)øi P 6= 0 vał lał r − dominant.
Khi æoø, to(cid:224)n ta(cid:239)i duy nhaÆt mo(cid:228)t caºp (q, R), R lał mo(cid:228)t æa th(cid:246)øc, q giaßi t(cid:237)ch tre(cid:226)n
A[r] thoaß maın:
(i)
(ii)
(iii)
(iv)ł f = P q + R
deg(R) < deg(P )
|R|r ≤ |f |r
|q|r ≤ |f |r/|P |r. Ch(cid:246)øng minh: NeÆu f = 0 th(cid:236) hie(cid:229)n nhie(cid:226)n æ(cid:242)nh l(cid:237) æuøng, ta ch(cid:230) ca(cid:224)n ch(cid:246)øng minh cho tr(cid:246)(cid:244)łng h(cid:244)(cid:239)p f 6= 0. 48 4 (cid:209)a(cid:224)u tie(cid:226)n ta ch(cid:246)øng minh cho tr(cid:246)(cid:244)łng h(cid:244)(cid:239)p f lał mo(cid:228)t æa th(cid:246)øc l m Giaß s(cid:246)ß: n=0
X n=0
X vał f = P = cnzn anzn Khi æoø, ta æaı coø s(cid:246)(cid:239) to(cid:224)n ta(cid:239)i duy nhaÆt cußa cußa caºp (q, R) vał (i), (ii). Ba(cid:226)y
gi(cid:244)ł ta ch(cid:246)øng minh caøc t(cid:237)nh chaÆt (iii), (iv). ? Tr(cid:246)(cid:244)łng h(cid:244)(cid:239)p r = 1: Giaß s(cid:246)ß taÆt caß caøc he(cid:228) soÆ cußa f vał P æe(cid:224)u coø chua(cid:229)n kho(cid:226)ng v(cid:246)(cid:244)(cid:239)t quaø 1, trong
æoø coø (cid:237)t nhaÆt mo(cid:228)t he(cid:228) soÆ coø chua(cid:229)n baŁng 1, t(cid:246)øc lał he(cid:228) soÆ cußa f vał P æe(cid:224)u
naŁm trong O vał |f | 1 = 1, |P |1 = 1.
V(cid:236) P lał r-dominant ne(cid:226)n he(cid:228) soÆ cao nhaÆt cußa P coø chua(cid:229)n baŁng 1, do t(cid:237)nh
chaÆt cußa pheøp chia Euclide trong tr(cid:246)(cid:244)łng h(cid:244)(cid:239)p nały, taÆt caß caøc he(cid:228) soÆ cußa q
vał R phaßi naŁm trong O.
Suy ra: |R|1 ≤ 1, |q|1 ≤ 1.
Ngh(cid:243)a lał: |R|1 ≤ |f |1 vał |q|1 ≤ |f |1/|P |1, ta coø t(cid:237)nh chaÆt (iii) vał (iv) NeÆu |f |1 6= 1 hoaºc |P |1 6= 1. n n |f |1 = max |cn|1n = max |cn| Giaß s(cid:246)ß: |f |1 = |ck|, do f 6= 0 ne(cid:226)n ck 6= 0.
(cid:209)aºt k .cn)zn k = (c−1 f 0 = f.c−1 k |.|cn|.1n = |c−1 |cn| = |ck| = 1 max
n |f 0|1 = max
n∈Z Xn∈Z
1
|ck| 1
|ck| m T(cid:246)(cid:244)ng t(cid:246)(cid:239): P lał 1−dominant ne(cid:226)n |P | 1 = |am| 6= 0
(cid:209)aºt m = m .an)zn P 0 = P.a−1 (a−1 m |.|an|.1n = n=0
X
1
|am| |a−1 |an| = .|am| = 1 max
0≤n≤m |P 0|1 = max
0≤n≤m 1
|am| Nh(cid:246) va(cid:228)y: |f 0|1 = 1, |P 0|1 = 1
Do ta æaı ch(cid:246)øng minh bo(cid:229) æe(cid:224) æuøng cho f, P tr(cid:246)(cid:244)łng h(cid:244)(cid:239)p |f | 1 = 1, |P |1 = 1
ne(cid:226)n ta coø bo(cid:229) æe(cid:224) æuøng cho f 0, P 0.
T(cid:246)øc lał to(cid:224)n ta(cid:239)i duy nhaÆt caºp (q 0, R0), R0 lał æa th(cid:246)øc ba(cid:228)c nhoß h(cid:244)n m , q giaßi
t(cid:237)ch tre(cid:226)n A[1] thoaß: 49 f 0 = P 0q0 + R0 (i)
(ii)
(iii)
(iv)ł deg(R0) < deg(P 0)
|R0|1 ≤ |f 0|1
|q 0|1 ≤ |f 0|1/|P 0|1 k = P.a−1 (i) f 0 = P 0q0 + R0 ⇒ f.c−1 m q0 + R0
m .ckq0) + (R0.ck) m .ckq0, R = R0.ck , ta coø: f = P.q + R ⇒ f = P.(a−1 (cid:209)aºt q = a−1
vał m ||g0|1 ≤ |ck| .1 = |g|1 = |ck||a−1 1
|am| |f |1
|P |1 k ||ck| = |f |1 |R|1 = |R0|1|ck| ≤ |f 0|1|ck| = |f |1|c−1 degR = degR0 < degP
(T(cid:246)øc lał ta coø (ii),(iii),(iv)) ? Tr(cid:246)(cid:244)łng h(cid:244)(cid:239)p 2: r baÆt k(cid:236) p | Cho(cid:239)n soÆ a ∈ Cp sao cho |a| = r. (∗) Tr(cid:246)(cid:244)łng h(cid:244)(cid:239)p 2a: r ∈ |C∗ l Thay bieÆn z b(cid:244)ßi bieÆn a −1z, ta æ(cid:246)a ve(cid:224) tr(cid:246)(cid:244)łng h(cid:244)(cid:239)p tre(cid:226)n, tha(cid:228)t va(cid:228)y: n=0
X f = cnan(a−1z)n n n |f |1 = max |cn||a|n1n = max |cn|rn = |f |r Do va(cid:228)y, ta coø the(cid:229) xem nh(cid:246) r = 1. (∗) Tr(cid:246)(cid:244)łng h(cid:244)(cid:239)p 2b: r /∈ |C∗
p | Do Q truł ma(cid:228)t trong R ne(cid:226)n to(cid:224)n ta(cid:239)i mo(cid:228)t daıy (r i)i ⊂ Q mał ri ≥ r, ∀i vał ri = r . lim
i→+∞ Theo me(cid:228)nh æe(cid:224) 2.1.5, P lał r i − dominant, ∀i.
Khi æoø, neÆu æ(cid:242)nh l(cid:237) æuøng v(cid:244)øi r i, ∀i th(cid:236) ta coø: vał |q|ri ≤ |R|ri ≤ |f |ri |f |ri
|P |ri LaÆy gi(cid:244)øi ha(cid:239)n khi i → +∞ cußa bie(cid:229)u th(cid:246)øc tre(cid:226)n ta coø: vał (æccm ) |R|r ≤ |f |r |q|r ≤ |f |r
|P |r 50 4 Ba(cid:226)y gi(cid:244)ł ta ch(cid:246)øng minh cho tr(cid:246)(cid:244)łng h(cid:244)(cid:239)p f baÆt k(cid:236) | r. NeÆu f kho(cid:226)ng lał æa th(cid:246)øc, ta coø the(cid:229) t(cid:236)m thaÆy mo(cid:228)t daıy caøc æa th(cid:246)øc {f n} sao
cho |f − fn| → 0. Tha(cid:228)t va(cid:228)y, coø the(cid:229) cho(cid:239)n ngay daıy caøc æa th(cid:246)øc {f n} lał
bie(cid:229)u dieªn chuoªi luyı th(cid:246)ła cußa f v(cid:244)øi ba(cid:228)c taŒng da(cid:224)n.
V(cid:244)øi moªi n ∈ N , laÆy qn vał Rn la(cid:224) l(cid:246)(cid:244)(cid:239)t lał th(cid:246)(cid:244)ng vał d(cid:246) cußa pheøp chia f n
cho P.
Chuøng ta ch(cid:246)øng minh æ(cid:246)(cid:244)(cid:239)c raŁng q n vał Rn lał caøc daıy trong A[r] h(cid:244)n theÆ,
chuøng cołn lał caøc daıy Cauchy v(cid:244)øi chua(cid:229)n |
Do æoø chuøng ho(cid:228)i tu(cid:239) æeÆn q vał R trong A[r].
V(cid:236) degRn < degP ne(cid:226)n Rn phaßi ho(cid:228)i tu(cid:239) æeÆn mo(cid:228)t æa th(cid:246)øc ba(cid:228)c nhoß h(cid:244)n ba(cid:228)c
cußa P.
Ta coø t(cid:237)nh chaÆt (i) æeÆn (iv) vaªn æuøng khi laÆy gi(cid:244)øi ha(cid:239)n n → ∞.
T(cid:237)nh chaÆt (iv) baßo æaßm raŁng th(cid:246)(cid:244)ng q lał giaßi t(cid:237)ch trong A[r]. 4 Ch(cid:246)øng minh t(cid:237)nh duy nhaÆt cußa caºp (q, R): Giaß s(cid:246)ß: q1P + R1 = q2P + R2 → P (q1 − q2) = R2 − R1
NeÆu q1 6= q2 th(cid:236): K(R2 − R1, r) = K(P, r) + K(q1, q2, r) = degP + K(q1 − q2, r) ≥ degP (cid:209)ie(cid:224)u nały traøi v(cid:244)øi giaß thieÆt R 2, R1 æe(cid:224)u lał caøc æa th(cid:246)øc ba(cid:228)c nhoß h(cid:244)n ba(cid:228)c
cußa P. Ba(cid:226)y gi(cid:244)ł ta tieÆp tu(cid:239)c v(cid:244)øi he(cid:228) quaß cußa æ(cid:242)nh l(cid:237) 3.1 - æ(cid:242)nh l(cid:237) chia Euclide cho chuoªi
Laurent p-adic 3.2 (cid:209)(cid:242)nh l(cid:237) chia Euclide cho chuoªi Laurent p-adic: (cid:209)(cid:242)nh l(cid:237): Cho soÆ th(cid:246)(cid:239)c r > 0 : r1 ≤ r ≤ r2. 51 f lał mo(cid:228)t chuoªi Laurent p-adic tre(cid:226)n A[r1, r2] ( f ∈ A[r1, r2] ), P lał mo(cid:228)t
æa th(cid:246)øc r − extremal.
Khi æoø, to(cid:224)n ta(cid:239)i duy nhaÆt mo(cid:228)t caºp (q, R), R lał mo(cid:228)t æa th(cid:246)øc, q ∈ A[r1, r2]
thoaß maın: (i)
(ii)
(iii)
(iv)ł f = P q + R
deg(R) < deg(P )
|R|r ≤ |f |r
|q|r ≤ |f |r/|P |r Ch(cid:246)øng minh: Cuıng gioÆng nh(cid:246) (cid:244)ß æ(cid:242)nh l(cid:237) 3.1, ta ch(cid:230) ch(cid:246)øng minh cho tr(cid:246)(cid:244)łng h(cid:244)(cid:239)p f 6= 0. 4 Tr(cid:246)(cid:244)øc tie(cid:226)n ta ch(cid:246)øng minh t(cid:237)nh duy nhaÆt cußa caºp (q, R). q, R) æe(cid:224)u thoßa maın caøc æie(cid:224)u kie(cid:228)n tre(cid:226)n Giaß s(cid:246)ß to(cid:224)n ta(cid:239)i hai caºp (q, R) vał (
małł q 6= q hoaºc R 6= R. e ? NeÆu R 6= e
R th(cid:236): to(cid:224)n ta(cid:239)i ba(cid:228)c deg(R − R) vał e e R−R, r)−k( R) < deg(P ). (3.1) R −R, r) ≤ deg(R−
e R lał caøc æa th(cid:246)øc ba(cid:228)c nhoß h(cid:244)n deg(P )) e e K(
e
(Do R,
e e Ta coø: P q + R = f = P q + R ⇒ P (q − q) = R − R. (3.2) e e e e Suy ra:
K( q, r) = deg(P ) + K(q − q, r) (3.3) k( R−R, r) = k(P, r)+k(q − q, r) = 0+k(q − (3.4) R − R, r) = K(P, r) + K(q −
vał:
e e q, r)
e (Do P lał r − extremal.) e e e LaÆy (3.3) − (3.4) theo veÆ ta æ(cid:246)(cid:244)(cid:239)c: K( R − R, r) − k( R − R, r) = deg(P ) + K(q − q, r) − k(q − q, r) e e e ⇒ K( e
R − R, r) − k( R − R, r) ≤ deg(P ). e e (cid:209)ie(cid:224)u nały ma(cid:226)u thuaªn v(cid:244)øi (3.1) (Do: K(q − q, r) − k(q − q, r) ≥ 0). e e 52 q th(cid:236) t(cid:246)ł (3.2) suy ra: R 6= R vał t(cid:246)(cid:244)ng t(cid:246)(cid:239) nh(cid:246) tre(cid:226)n ta cuıng daªn ? NeÆu q 6=
t(cid:244)øi æie(cid:224)u ma(cid:226)u thuaªn.
Nh(cid:246) va(cid:228)y caºp (q, R) thoßa caøc æie(cid:224)u kie(cid:228)n cußa me(cid:228)nh æe(cid:224) lał duy nhaÆt. e e 4 Ba(cid:226)y gi(cid:244)ł ta ch(cid:246)øng minh s(cid:246)(cid:239) to(cid:224)n ta(cid:239)i cußa caºp (q, R): Giaß s(cid:246)ß f = anzn Xn∈Z Ta vieÆt: f = anzn + anzn = f1 + f2. n<0
X Xn≥0 V(cid:244)øi f1 = anzn, f2 = anzn n<0
X Xn≥0 Khi æoø, f1 lał hałm giaßi t(cid:237)ch p-adic ne(cid:226)n coø the(cid:229) aøp du(cid:239)ng thua(cid:228)t chia Euclide
( æ(cid:242)nh l(cid:237) 3.1) trong pheøp chia f 1 cho P , ta æ(cid:246)(cid:244)(cid:239)c th(cid:246)(cid:244)ng lał q 1 vał d(cid:246) R1
thoßa caøc æie(cid:224)u kie(cid:228)n cußa æ(cid:242)nh l(cid:237) 3.1. Ta coø: f1 = P q1 + R1 , deg(R) < deg(P ), |q1|r < |f1|r
|P |r vał (3.5) |R|r ≤ |f1|r V(cid:236) r2 ≤ r ne(cid:226)n P cuıng lał r 2 − dominant ⇒ q1 ∈ A[r2]. ? Theo me(cid:228)nh æe(cid:224) 2.1.6 ta coø: z deg(P )P (z−1) lał r−1 − extremal. n<0
X lał mo(cid:228)t chuoªi luıy th(cid:246)ła ho(cid:228)i tu(cid:239) = bmzm anz−n−1 = f2(z−1)
z Xm≥0 v(cid:244)øi |z| = r−1 ( m = −n − 1, bm = an, ∀m ≥ 0) hay: ∈ A[r−1] ⇒ zdeg(P ) f2(z−1) ∈ A[r−1] f2(z−1)
z z Do va(cid:228)y, laÆy chia cho zdeg(P )P (z−1) æ(cid:246)(cid:244)(cid:239)c th(cid:246)(cid:244)ng lał q2 f2(z−1)
z vał d(cid:246) R2 thoßa caøc æie(cid:224)u kie(cid:228)n cußa æ(cid:242)nh l(cid:237) 3.1.
T(cid:246)øc lał: deg(R2) < deg(P ) vał zdeg(P ) f2(z−1) = zdeg(P )P (z−1)q2(z) + R2(z) z 53 ⇒ f2(z−1) = zP (z−1)q2(z) + z1−deg(P )R2(z)
⇒ f2(z) = P (z)(z−1q2(z−1)) + zdeg(P )−1R2(z−1) ? T(cid:246)ł æ(cid:242)nh l(cid:237) 3.1 ta cuıng coø: |r−1 = |zdeg(P )−1f2(z−1)|r−1 |R2(z)|r−1 ≤ |zdeg(P ) f2(z−1) z ⇒ |z1−deg(P )R2(z)|r−1 ≤ |f2(z−1)|r−1
⇒ |zdeg(P )−1R2(z−1)|r ≤ |f2(z)|r (Do me(cid:228)nh æe(cid:224) 2.1.6). (3.6) Vał: |r−1 /|zdeg(P )P (z−1)|r−1 |q2(z)|r−1 ≤ |zdeg(P ) f2(z−1) z ⇒ |zq2(z)|r−1 ≤ |f2(z−1)|r−1
|P (z−1)|r−1 (3.7) ⇒ |z−1q2(z−1)|r ≤ |f2(z)|r
|P (z)|r B(cid:244)ßi v(cid:236) r1 ≤ r vał zdeq(P )P (z−1) lał r−1 − dominant ne(cid:226)n theo æ(cid:242)nh l(cid:237) 3.1,
ta coø: (3.8) z−1q2(z−1) ∈ A[r1, ∞) ⇒ z−1q2(z−1) ∈ A[r1, r2]. H(cid:244)n n(cid:246)ıa: |an|rn = |f1|r vał: |an|rn ≥ max
n≥0
|an|rn = |f2|r |f |r = max
n∈Z
|an|rn ≥ max
n<0 |f |r = max
n∈Z Va(cid:228)y: (3.9) |f |r ≥ max{|f1|r, |f2|r}. ? (cid:209)aºt: q(z) = q1(z)+z−1q2(z−1) , R(z) = R1(z)+zdeg(P )−1R2(z−1) Ta coø:
(i) f (z) = f1(z) + f2(z) = P (z)q1(z) + R1(z) + P (z)(z−1q2(z−1)) + zdeg(P )−1R2(z−1) = P (z)(q1(z) + (z−1q2(z−1)) + (R1(z) + zdeg(P )−1R2(z−1)) 54 = P (z)q(z) + R(z). (ii) R2(z) lał æa th(cid:246)øc ba(cid:228)c nhoß h(cid:244)n deg(P ) ne(cid:226)n z deg(P )−1R2(z−1) lał æa
th(cid:246)øc ba(cid:228)c nhoß h(cid:244)n deg(P ) vał v(cid:236) (3.5) ne(cid:226)n ba(cid:228)c cußa æa th(cid:246)øc
R(z) = R1(z) + zdeg(P )−1R2(z−1) cuıng nhoß h(cid:244)n deg(P ). (iii) |R(z)|r = |R1(z) + zdeg(P )−1R2(z−1)|r ≤ max{|R1(z)|r, |zdeg(P )−1R2(z−1)|r} (Do(3.5) vał (3.6) ). ≤ max{|f1|r, |f2|r} . (Do (3.9)) ≤ |f |r (iv) T(cid:246)ł (3.5) vał (3.8) ta coø: q(z) ∈ A[r1, r2]. vał: |q(z)|r = |q1(z) + z−1q2(z−1)|r ≤ max{|q1(z)|r, |z−1q2(z−1)|r} , } (Do 3.5 vał 3.7). ≤ max{ |f1(z)|r
|P (z)|r |f2(z)|r
|P (z)|r ≤ max{|f1(z)|r, |f2(z)|r}. 1
|P (z)|r (Do 3.9) ≤ |f |r 1
|P |r ≤ |f |r
|P |r 3.3 (cid:209)(cid:242)nh l(cid:237) Weierstrass (cid:209)(cid:242)nh l(cid:237) Weierstrass: Cho f 6= 0 lał mo(cid:228)t chuoªi Laurent tre(cid:226)n A[r1, r2],
t(cid:246)øc lał f ∈ A[r1, r2] \ {0}. 55 Khi æoø v(cid:244)øi moªi soÆ r > 0 : r1 ≤ r ≤ r2, æaºt:
d = K(f, r) − k(f, r). Th(cid:236): To(cid:224)n ta(cid:239)i duy nhaÆt caºp (P, u) thoßa: f = P.u vał: • P lał æa th(cid:246)øc ba(cid:228)c d.
• P (0) = 1, k(P, r) = 0, K(P, r) = d.
• u ∈ A[r1, r2] vał k(u, r) = K(u, r). Ch(cid:246)øng minh: (i) Kho(cid:226)ng maÆt to(cid:229)ng quaøt, ta coø the(cid:229) giaß s(cid:246)ß: k(f, r) = 0: Tha(cid:228)t va(cid:228)y, neÆu n∈Z
X f = anzn (cid:209)aºt k = k(f, r), ta coø: |f |r = |ak|rk
Vał æaºt: anzn−k f1 = z−k.f = n∈Z
X
|an|rn)r−k = |ak|rk.r−k = |ak| n n ⇒ |f1|r = max |an|rn−k = (max (cid:209)aºt bn−kzn−k bn−k = an ⇒ f1 = Xn∈Z
⇒ k(f1, r) = min{n ∈ Z| = min{n ∈ Z| = min{n ∈ Z| |bn|rn = |f1|r}
|an+k|rn = |ak|}
|an+k|rn+k = |ak|rk} = 0 ( Do n + k = k ne(cid:226)n n = 0). NeÆu f1 = P.u1 ⇒ z−kf = P.u1 th(cid:236) : f = P.(u1.zk) = P.u, v(cid:244)øi: u = u1.zk.
Deª thaÆy P, u thoaß caøc æie(cid:224)u kie(cid:228)n cußa æ(cid:242)nh l(cid:237). (ii) Cuıng kho(cid:226)ng maÆt to(cid:229)ng quaøt, coø the(cid:229) giaß s(cid:246)ß: |f |r = 1 Theo ch(cid:246)øng minh tre(cid:226)n, ta coø the(cid:229) xem: k(f, r) = 0 vał do æoø: |f | r = |a0|. 56 Tha(cid:228)t va(cid:228)y, æaºt: f 2 = a−1
0 f
(a0 6= 0 v(cid:236) neÆu a0 = 0 th(cid:236) do |f |r = |a0| ⇒ f = 0 - traøi giaß thieÆt). 0 )zn ⇒ f2 = (ana−1 Xn∈Z 0 | = |a0||a0|−1 = 1 0 |rn = (max
n∈Z |ana−1 |an|rn)|a−1 ⇒ |f2|r = max
n∈Z NeÆu æ(cid:242)nh l(cid:237) æ(cid:246)(cid:244)(cid:239)c ch(cid:246)øng minh cho f 2, t(cid:246)øc lał: f2 = P.u2 v(cid:244)øi P, u2 thoaß
caøc æie(cid:224)u kie(cid:228)n cußa æ(cid:242)nh l(cid:237) th(cid:236): f = a0f2 = P.(a0u2) = P u v(cid:244)øi P, u thoaß æie(cid:224)u kie(cid:228)n æ(cid:242)nh l(cid:237). (iii) H(cid:244)n n(cid:246)ıa, ta cuıng coø the(cid:229) giaß s(cid:246)ß: P (0) = a = 1 Tha(cid:228)t va(cid:228)y, giaß s(cid:246)ß: a 6= 1.
Do a 6= 0 (nh(cid:246) ch(cid:246)øng minh (cid:244)ß pha(cid:224)n (ii) ) ne(cid:226)n to(cid:224)n ta(cid:239)i a −1 ∈ Cp.
(cid:209)aºt: P0 = a−1P, u0 = au, ta coø: P0(0) = a−1P (0) = a−1a = 1. Giaß s(cid:246)ß æ(cid:242)nh l(cid:237) æaı ch(cid:246)øng minh æuøng cho P , t(cid:246)øc lał: f = P u v(cid:244)øi P vał u
thoaß caøc æie(cid:224)u kie(cid:228)n cußa æ(cid:242)nh l(cid:237) ( tr(cid:246)ł æie(cid:224)u kie(cid:228)n P (0) = 1) th(cid:236):
f = P u = (a−1P )(au) = P0u0 v(cid:244)øi P0, u0 thoaß caøc æie(cid:224)u kie(cid:228)n cußa æ(cid:242)nh l(cid:237)
vał P0(0) = 1. (iv) Nh(cid:246) va(cid:228)y, theo caøc ch(cid:246)øng minh tre(cid:226)n, ta coø the(cid:229) ch(cid:246)øng minh æ(cid:242)nh l(cid:237) v(cid:244)øi giaß thieÆt: d |f |r = 1, k(f, r) = 0, P (0) = 1, vał do æoø: K(f, r) = d n=0
X Giaß s(cid:246)ß: f = anzn, ta æaºt: P1(z) = anzn Xn∈Z
Ta coø: P1 lał r−extremal.
Tha(cid:228)t va(cid:228)y: k(P1, r) = min{0 ≤ n ≤ d : |an|rn = |P1|r} = 0 (do k(f, r) = 0). K(P1, r) = d = degP vał |P1|r = 1 n<0
X n>0
X |f − P1|r = | anzn + anzn| ≤ 1 ? Ta seı ch(cid:246)øng minh: |f − P1|r < 1 n<0∨n>d
⇒ ∃m < 0 ∨ n > d : |am|rm = 1 = |f |r Giaß s(cid:246)ß: |f − P1|r = 1, suy ra: max |an|rn = 1 57 ∗ NeÆu m < 0 th(cid:236) 0 = k(f, r) ≤ m < 0−Vo(cid:226) l(cid:237). ∗ NeÆu m > d th(cid:236) d = K(f, r) ≥ m > d−Vo(cid:226) l(cid:237). Va(cid:228)y:|f − P1|r < 1. ? Go(cid:239)i q1 vał R1 la(cid:224)n l(cid:246)(cid:244)(cid:239)t lał th(cid:246)(cid:244)ng vał d(cid:246) cußa pheøp chia f cho P 1 do æ(cid:242)nh l(cid:237) 3.2, ta coø: f = P1q1 + R1 ⇒ f − P1 = P1(q1 − 1) + R1 Do t(cid:237)nh duy nhaÆt cußa cußa pheøp chia Euclide ((cid:209)(cid:242)nh l(cid:237) 3.2), ta coø: q 1 − 1
vał R1 la(cid:224)n l(cid:246)(cid:244)(cid:239)t lał th(cid:246)(cid:244)ng vał d(cid:246) cußa pheøp chia f − P 1 cho P1.
(cid:209)aºt: |f − P1|r = α,
0 < α < 1
Suy ra: |R1|r ≤ |f − P1|r = α < 1
Cuıng theo æ(cid:242)nh l(cid:237) 3.2: = α/1 = α |q1 − 1| ≤ |f − P1|r
|P1|r = 1/1 = 1 (3.10) |q1|r ≤ |f |r
|P1|r i = 1, 2, ..., n (v) Giaß s(cid:246)ß raŁng ta æaı xa(cid:226)y d(cid:246)(cid:239)ng æ(cid:246)(cid:244)(cid:239)c mo(cid:228)t daıy (Pi, Qi, Ri), V(cid:244)øi: • Pi lał caøc æa th(cid:246)øc r − extremal ba(cid:228)c d, |Pi|r = 1.
• Ri lał caøc æa th(cid:246)øc coø ba(cid:228)c nhoß h(cid:244)n d.
• f = Piqi + Ri Thoaß caøc baÆt æaœng th(cid:246)øc sau: i = 1, 2, ..., n i = 2, 3, ..., n i = 2, 3, ..., n a)
b)
c) |Ri|r ≤ αi,
|Pi − Pi−1|r ≤ αi−1,
|qi − qi−1|r ≤ αi, Theo ch(cid:246)øng minh (cid:244)ß (iv), caøc giaß thieÆt nały æuøng cho tr(cid:246)(cid:244)łng h(cid:244)(cid:239)p n = 1. Ta seı xa(cid:226)y d(cid:246)(cid:239)ng daıy (P n+1, Qn+1, Rn+1) thoaß caøc giaß thieÆt (cid:244)ß tre(cid:226)n. ? (cid:209)aºt: Pn+1 = Pn + Rn ⇒ Pn+1, Pn coø cułng ba(cid:228)c lał d vał: |Rn|r < 1 = |Pn|r ⇒ Rn|r 6= |Pn|r ⇒ |Pn+1|r = max{|Pn|r, |Rn|r} = max{1, α} = 1 ( do α < 1) 58 d |Rn(0)| ≤ |Rn|r < 1 = |Pn|r = |Pn(0)| ? Ta seı ch(cid:246)øng minh P n+1 lał r − dominant.
Tha(cid:228)t va(cid:228)y, giaß s(cid:246)ß R n coø ba(cid:228)c lał s (s < d),
s m=0
X m=0
X amzm, bmzm, Pn = Rn = s d khi æoø: m=0
X Pn+1 = Pn + Rn = (am + bm)zm + alzl Xl=s+1 ⇒ 1 = |Pn+1|r = {|am + bm|rm, |al|rl} max
0≤m≤s, s+1≤l≤d ≤ {max{|am|rm, |bm|rm}, |al|rl} max
0≤m≤s, s+1≤l≤d ≤ |ad|rd (Do: |ai|ri ≤ |Pn|r = |ad|rd, ∀i = 0, 1, ..., d
|bm|rm ≤ |Rn|r = α, ∀m = 0, 1, ..., s) ⇒ K(Pn+1, r) = d = degPn+1 ? T(cid:246)(cid:244)ng t(cid:246)(cid:239) ta cuıng ch(cid:246)øng minh æ(cid:246)(cid:244)(cid:239)c: k(P n+1, r) = 0 ⇒ Pn+1 lał r − extremal. ? LaÆy qn+1 vał Rn+1 lał th(cid:246)(cid:244)ng vał d(cid:246) cußa pheøp chia f cho P n+1, khi æoø: (Giaß thieÆt quy na(cid:239)p) |Pn+1 − Pn|r = |Rn|r ≤ αn
vał b) thoaß maın v(cid:244)øi i = n + 1. ? SaØp la(cid:239)i ph(cid:246)(cid:244)ng tr(cid:236)nh: Pnqn + Rn = f = Pn+1qn+1 + Rn+1 = (Pn + Rn)qn+1 + Rn+1 Ta nha(cid:228)n æ(cid:246)(cid:244)(cid:239)c: (3.11) −Rnqn+1 = Pn(qn+1 − qn) + Rn+1 − Rn (3.12) Rn(1 − qn+1) = Pn(qn+1 − qn) + Rn+1 ⇒ qn+1−qn, Rn+1−Rn la(cid:224)n l(cid:246)(cid:244)(cid:239)t lał th(cid:246)(cid:244)ng vał d(cid:246) cußa pheøp chia −R nqn+1
qn+1 − qn, Rn+1 la(cid:224)n l(cid:246)(cid:244)(cid:239)t lał th(cid:246)(cid:244)ng vał d(cid:246) cußa pheøp chia
cho Pn;
Rn(1 − qn+1) cho Pn. 59 Do æ(cid:242)nh l(cid:237) 3.2: = 1 f = Pn+1qn+1 + Rn+1 ⇒ |qn+1|r ≤ |f |r
|Pn+1|r Vał: ≤ < 1 (1) ⇒ |qn+1 − qn|r ≤ αn.1
1 |Rn|r.|qn+1|r
|Pn|r H(cid:244)n n(cid:246)ıa: |1 − qn+1|r = |(1 − q1) + (q1 − q2) + ... + (qn − qn+1)|r ≤ max{|1 − q1|r, |qi − qi+1|r, 1 ≤ i ≤ n}
≤ max{α, αi+1, 1 ≤ i ≤ n} = α (Do α < 1). T(cid:246)ł (3.12) suy ra: = = αn+1 |qn+1 − qn|r ≤ αn.α
1 |Rn|r.|1 − qn+1|r
|Pn|r Vał: |Rn+1|r ≤ |Rn|r|1 − qn+1|r = αn.α = αn+1 T(cid:246)øc lał c), a) thoaß maın v(cid:244)øi i = n + 1. Ngh(cid:243)a lał ta æaı xa(cid:226)y d(cid:246)(cid:239)ng xong daıy caøc bo(cid:226)(cid:239) 3 (P n, qn, Rn) thoaß caøc giaß
thieÆt a), b), c). (vi) Ch(cid:246)øng minh æ(cid:242)nh l(cid:237): Rn = 0 ? Do a) lim
n→∞ (cid:209)aºt: Pn, qn P = lim
n→∞ u = lim
n→∞ LaÆy gi(cid:244)øi ha(cid:239)n cußa bie(cid:229)u th(cid:246)øc : f n = Pnqn + Rn.
Ta æ(cid:246)(cid:244)(cid:239)c: f = P q. ? V(cid:244)øi mo(cid:239)i n ∈ N, Pn lał r − extremal ba(cid:228)c d ne(cid:226)n P lał r − extremal ba(cid:228)c d.
(V(cid:236) theo me(cid:228)nh æe(cid:224) 2.2.4, ta(cid:228)p {Q, 0| Q lał æa th(cid:246)øc r − extremal ba(cid:228)c d}
lał ta(cid:228)p æoøng). 60 ? Do f = P q ne(cid:226)n theo æ(cid:242)nh l(cid:237) 3.2, u lał th(cid:246)(cid:244)ng cußa pheøp chia f cho P ne(cid:226)n: u ∈ A[r1, r2].
V(cid:236) d = K(f, r) − k(f, r) = K(P, r) + K(u, r) − (k(P, r) + k(u, r)) (me(cid:228)nh æe(cid:224) 2.2.7). = K(P, r) − k(P, r) + K(u, r) − k(u, r)
= d − 0 + K(u, r) − k(u, r)
⇒ k(u, r) = K(u, r) (3.13) (vii) Ch(cid:246)øng minh t(cid:237)nh duy nhaÆt: P u (Do (3.13)). Giaß s(cid:246)ß: P u =
.
Theo me(cid:228)nh æe(cid:224) 2.2.5, u khaß ngh(cid:242)ch trong A[r 1, r2] e e
u = (u−1 P P P vał do æoø noø lał æa th(cid:246)øc. ⇒ P = u−1
⇒ u−1 e e e Mał: degP = deg( e u)
u lał th(cid:246)(cid:244)ng cußa pheøp chia P cho
e
P ) = d
lał haŁng soÆ. u ⇒ u−1
e Nh(cid:246)ng v(cid:236): P (0) = e
P (0) = 1 ⇒ u−1 u = 1 ⇒ u = u e
P .
⇒ P = e e e e 3.4 Mo(cid:228)t soÆ (cid:246)øng du(cid:239)ng cußa æ(cid:242)nh l(cid:237) Weierstrass (cid:209)(cid:242)nh l(cid:237) 3.4.1 (SoÆ kho(cid:226)ng æie(cid:229)m): Cho f ∈ A[r1, r2].
NeÆu r1 ≤ ρ ≤ R ≤ r2 th(cid:236) f coø K(f, R) − k(f, ρ) kho(cid:226)ng æie(cid:229)m trong A[ρ, R] t(cid:237)nh
caß bo(cid:228)i. 61 Ch(cid:246)øng minh: • NeÆu f = 0 th(cid:236) f coø vo(cid:226) ha(cid:239)n kho(cid:226)ng æie(cid:229)m = K(f, R)−k(f, ρ) v(cid:236) K(f, R) = +∞ vał k(f, ρ) = −∞. • NeÆu f 6= 0 th(cid:236) (cid:244)ß ch(cid:246)(cid:244)ng 2 ta æaı ch(cid:246)øng minh f ch(cid:230) coø h(cid:246)ıu ha(cid:239)n baøn k(cid:237)nh t(cid:244)øi ha(cid:239)n
trong A[ρ, R], giaß s(cid:246)ß lał: s 1, s2, ..., sm v(cid:244)øi si < si+1, ∀i = 1, 2, ..., m − 1. ? V(cid:244)øi moªi r ∈ [ρ, R] vał r kho(cid:226)ng lał æie(cid:229)m t(cid:244)øi ha(cid:239)n: Theo æ(cid:242)nh l(cid:237) Weierstrass f = P.u v(cid:244)øi P lał æa th(cid:246)øc ba(cid:228)c d.
V(cid:244)øi d = K(f, r) − k(f, r) vał K(u, r) = k(u, r) ne(cid:226)n u khaß ngh(cid:242)ch trong
A[r, r]. Do va(cid:228)y, trong A[r, r], soÆ kho(cid:226)ng æie(cid:229)m cußa f , ke(cid:229) caß bo(cid:228)i baŁng v(cid:244)øi
soÆ kho(cid:226)ng æie(cid:229)m cußa P , t(cid:237)nh caß bo(cid:228)i.
Theo me(cid:228)nh æe(cid:224) 2.2.6, P coø æuøng d = K(f, r) − k(f, r) kho(cid:226)ng æie(cid:229)m ke(cid:229) caß
bo(cid:228)i trong A[r, r].
Do va(cid:228)y: f coø æuøng d = K(f, r) − k(f, r) kho(cid:226)ng æie(cid:229)m ke(cid:229) caß bo(cid:228)i trong
A[r, r].
V(cid:236) r kho(cid:226)ng lał æie(cid:229)m t(cid:244)øi ha(cid:239)n, t(cid:246)øc lał d = K(f, r) − k(f, r) = 0 ne(cid:226)n f kho(cid:226)ng
coø kho(cid:226)ng æie(cid:229)m trong A[r, r], noøi caøch khaøc lał f kho(cid:226)ng coø kho(cid:226)ng æie(cid:229)m
coø chua(cid:229)n baŁng r. Nh(cid:246) va(cid:228)y, kho(cid:226)ng æie(cid:229)m cußa f (neÆu coø) phaßi coø chua(cid:229)n
baŁng æie(cid:229)m t(cid:244)øi ha(cid:239)n. ? V(cid:244)øi moªi æie(cid:229)m t(cid:244)øi ha(cid:239)n si, i = 1, 2, ..., m: La(cid:228)p lua(cid:228)n t(cid:246)(cid:244)ng t(cid:246)(cid:239) nh(cid:246) tre(cid:226)n, f coø æuøng d i = K(f, si) − k(f, si) kho(cid:226)ng
æie(cid:229)m ke(cid:229) caß bo(cid:228)i coø chua(cid:229)n baŁng s i.
Va(cid:228)y: SoÆ kho(cid:226)ng æie(cid:229)m cußa f trong A[ρ, R] = SoÆ kho(cid:226)ng æie(cid:229)m cußa f coø
chua(cid:229)n baŁng æie(cid:229)m t(cid:244)øi ha(cid:239)n s i, ∀i = 1, 2, ..., m vał baŁng: (3.14) di = (K(f, si) − k(f, si)) X1≤i≤m X1≤i≤m ? Maºt khaøc, ta coø: ∗ NeÆu ρ = s1 th(cid:236) k(f, ρ) = k(f, s1), neÆu ρ < s1 th(cid:236) ρ kho(cid:226)ng phaßi
lał baøn k(cid:237)nh t(cid:244)øi ha(cid:239)n ne(cid:226)n: k(f, ρ) = K(f, ρ) mał theo me(cid:228)nh æe(cid:224) 2.2.9
K(f, ρ) = k(f, s1) ne(cid:226)n k(f, ρ) = k(f, s1).
∗ T(cid:246)(cid:244)ng t(cid:246)(cid:239), neÆu R = s m th(cid:236) K(f, R) = K(f, sm), neÆu R > sm th(cid:236) R
kho(cid:226)ng phaßi lał baøn k(cid:237)nh t(cid:244)øi ha(cid:239)n ne(cid:226)n: k(f, R) = K(f, R) mał theo me(cid:228)nh 62 æe(cid:224) 2.2.9 K(f, sm) = k(f, R) ne(cid:226)n K(f, sm) = K(f, R).
Nh(cid:246) va(cid:228)y: k(f, ρ) = k(f, s1). K(f, sm) = K(f, R). Theo me(cid:228)nh æe(cid:224) 2.2.9 ta cuıng coø: K(f, s i) = k(f, si+1), ∀i = 1, 2, ..., m−1,
T(cid:246)ł caøc æaœng th(cid:246)øc nały vał (3.14) ta coø: SoÆ kho(cid:226)ng æie(cid:229)m cußa f trong A[ρ, R]
lał: (K(f, si) − k(f, si)) = K(f, sm) − k(f, s1) = K(f, R) − k(f, ρ) X1≤i≤m (cid:209)(cid:242)nh l(cid:237) 3.4.2:
Cho f ∈ A[r1, r2], f 6= 0.
Khi æoø f coø nhie(cid:224)u nhaÆt lał h(cid:246)ıu ha(cid:239)n kho(cid:226)ng æie(cid:229)m trong A[ρ, R]. 63 Ch(cid:246)øng minh: (cid:209)(cid:242)nh l(cid:237) nały lał he(cid:228) quaß tr(cid:246)(cid:239)c tieÆp cußa æ(cid:242)nh l(cid:237) 3.4.1 khi ρ = r 1 vał R = r2.
Tha(cid:228)t va(cid:228)y, soÆ kho(cid:226)ng æie(cid:229)m cußa f trong A[r 1, r2] lał: K(f, r2) − k(f, r1), v(cid:236) f 6= 0
ne(cid:226)n K(f, r2) vał k(f, r1) æe(cid:224)u h(cid:246)ıu ha(cid:239)n, do va(cid:228)y hie(cid:228)u cußa chuøng lał h(cid:246)ıu ha(cid:239)n hay
f coø h(cid:246)ıu ha(cid:239)n kho(cid:226)ng æie(cid:229)m trong A[ρ, R]. Mo(cid:228)t soÆ v(cid:237) du(cid:239): T(cid:237)nh soÆ kho(cid:226)ng æie(cid:229)m cußa mo(cid:228)t chuoªi Laurent p-adic. 64 • Trong C2, cho f (z) = z2(z − 1)(z − 2)(z − 3) = z5 − 6z4 + 11z3 − 6z2. Deª thaÆy f giaßi t(cid:237)ch tre(cid:226)n A[0, 1], hay: f ∈ A[0, 1].
|a0| = 0, |a1| = 0, |a2| = 1/2, |a3| = 1, |a4| = 1/2, |a5| = 1.
K(f, 1) = 5, k(f, 0) = 0.
Va(cid:228)y f coø K(f, 1) − k(f, 0) = 5 kho(cid:226)ng æie(cid:229)m trong A[0, 1]. ? T(cid:237)nh cu(cid:239) the(cid:229), ta coø: ∗ r1 = 0 : k(f, r1) = 0, K(f, r1) = min{n : |an| 6= 0} = 2. Ne(cid:226)n f coø K(f, r1) − k(f, r1) = 2 kho(cid:226)ng æie(cid:229)m coø chua(cid:229)n baŁng r 1. ∗ r2 = 1/2 : k(f, r2) = 2, K(f, r2) = 3. Ne(cid:226)n f coø K(f, r2) − k(f, r2) = 1 kho(cid:226)ng æie(cid:229)m coø chua(cid:229)n baŁng r 2. ∗ r3 = 1 : k(f, r3) = 3, K(f, r3) = 5. +∞ 1 Ne(cid:226)n f coø K(f, r3) − k(f, r3) = 1 kho(cid:226)ng æie(cid:229)m coø chua(cid:229)n baŁng r 3. n=1
X n=−∞
X 3nzn + 3−nzn. • Trong C3, cho f (z) = ? ∀r ∈ [1/2, 1], ta coø: ∗ n > 0 : 1
2n 1
3n ≤ |an|rn ≤ 1
3n 1
2n ≤ rn ≤ 1 vał |an| = 3−n
1
2n 3−n ≤ |an|rn ≤ 3−n ⇒
⇒
|an|rn = 0.
ne(cid:226)n lim
n→+∞ −n −n ∗ n < 0 : vał |an| = 3n ≥ rn ≥ 2
3 1
3 (cid:18) (cid:18) (cid:19) (cid:19) ne(cid:226)n 1
2n ≥ rn ≥ 1
1
2n 3n ≥ |an|rn ≥ 3n ⇒
⇒
|an|rn = 0. lim
n→−∞ Va(cid:228)y f giaßi t(cid:237)ch tre(cid:226)n A[1/2, 1], hay: f ∈ A[1/2, 1]. ? Deª thaÆy: K(f, 1/2) = k(f, 1/2) = −1. Vał: K(f, 1) = 1, k(f, 1) = −1.
Ne(cid:226)n f coø K(f, 1) − k(f, 1/2) = 2 kho(cid:226)ng æie(cid:229)m trong A[1/2, 1]. 3.5 (cid:209)(cid:242)nh l(cid:237) Poisson−Jensen (cid:209)(cid:242)nh l(cid:237) Poisson−Jensen: Cho f = 65 anzn ∈ A[r1, r2) vał kho(cid:226)ng phaßi Xn∈Z lał hałm haŁng, v(cid:244)øi r2 < ∞. Khi æoø: ∀r ∈ [r1, r2), ta coø: NeÆu r1 > 0 th(cid:236) : N (f, 0, r) + k(f, r1)logr + log|ak(f,r1)| = log|f |r
NeÆu r1 = 0 th(cid:236) : N (f, 0, r) + log|aK(f,0)| = log|f |r Ch(cid:246)øng minh: Theo me(cid:228)nh æe(cid:224) 2.2.3, ch(cid:230) coø h(cid:246)ıu ha(cid:239)n æie(cid:229)m t(cid:244)øi ha(cid:239)n trong [r 1, r] neÆu r < r2. ? Tr(cid:246)(cid:244)łng h(cid:244)(cid:239)p r1 = 0, laÆy r0 lał æie(cid:229)m t(cid:244)øi ha(cid:239)n d(cid:246)(cid:244)ng nhoß nhaÆt (3.15) (3.16) Theo me(cid:228)nh æe(cid:224) 2.2.9, ta coø: K(f, 0) = k(f, r 0).
V(cid:244)øi r : 0 < r ≤ r0, cuıng theo me(cid:228)nh æe(cid:224) 2.2.9: K(f, r) = k(f, r 0)
Do va(cid:228)y:
K(f, 0) = k(f, r)
Mał:
|f |r = |ak(f,r)|rk(f,r) ne(cid:226)n log|f |r = k(f, r)logr + log|ak(f,r)|) Suy ra:
N (f, 0, r) = K(f, 0)logr
= k(f, r)logr (Do æ(cid:242)nh ngh(cid:243)a cußa N (f, 0, r) khi r 1 = 0).
(do (3.15)) (do (3.16)
(do (3.15) = log|f |r − log|ak(f,r)|
= log|f |r − log|aK(f,0)| ? Tr(cid:246)(cid:244)łng h(cid:244)(cid:239)p r1 > 0, laÆy r0 lał æie(cid:229)m t(cid:244)øi ha(cid:239)n d(cid:246)(cid:244)ng nhoß nhaÆt mał r0 > r1 La(cid:228)p lua(cid:228)n t(cid:246)(cid:244)ng t(cid:246)(cid:239) nh(cid:246) tre(cid:226)n, theo me(cid:228)nh æe(cid:224) 2.2.9: K(f, r 1) = k(f, r0)
vał K(f, r) = k(f, r0).
Ne(cid:226)n: (3.17) K(f, r1) = k(f, r) Mał: |f |r = |ak(f,r)|rk(f,r) 1 1 vał : |aK(f,r1)|rK(f,r1) = |f |r1 = |ak(f,r1)|rk(f,r1) 66 Suy ra: log|ak(f,r)| + k(f, r)logr = log|f |r = log|aK(f,r)| + K(f, r)logr Vał:
log|ak(f,r1)| + k(f, r1)logr1 = log|f |r1 = log|aK(f,r1)| + K(f, r1)logr1 (3.18) Do æoø: log N (f, 0, r) = r
|z| X06=z∈A[r1,r]:f(z)=0 log log + = r
|z| r
|z| X|z|=r1:f(z)=0 X|z|=r:f(z)=0
(V(cid:236) theo æ(cid:242)nh l(cid:237) Weierstrass, kho(cid:226)ng æie(cid:229)m cußa f trong A[r 1, r] (neÆu coø) phaßi coø chua(cid:229)n baŁng r 1 hoaºc r) (3.19) + [K(f, r) − k(f, r)]log = [K(f, r1) − k(f, r1)]log r
r r
r1 = log1 = 0) = [K(f, r1) − k(f, r1)](logr − logr1) (Do log r
r = K(f, r1)logr − k(f, r1)logr − K(f, r1)logr1 + k(f, r1)logr1 = k(f, r)logr − k(f, r1)logr − K(f, r1)logr1 + k(f, r1)logr1 (Do (3.17)) = (log|f |r − log|ak(f,r)|) − k(f, r1)logr − (log|f |r1 − log|aK(f,r1)|) +(log|f |r1 − log|ak(f,r1)|) (Do (3.18)) = log|f |r − log|ak(f,r)| − k(f, r1)logr + log|ak(f,r)|) − log|ak(f,r1)| (Do (3.17)). = log|f |r − k(f, r1)logr − log|ak(f,r1)| ⇒ N (f, 0, r) + k(f, r1)logr + log|ak(f,r1)| = log|f |r Nh(cid:246) va(cid:228)y, trong caß hai tr(cid:246)(cid:244)łng h(cid:244)(cid:239)p, ta æaı ch(cid:246)øng minh æ(cid:242)nh l(cid:237) æuøng cho mo(cid:239)i
r ∈ [r1, r0] v(cid:244)øi r0 lał æie(cid:229)m t(cid:244)øi ha(cid:239)n æa(cid:224)u tie(cid:226)n l(cid:244)øn h(cid:244)n r 1, ngh(cid:243)a lał æuøng cho 67 mo(cid:239)i r naŁm trong æoa(cid:239)n t(cid:246)ł r 1 æeÆn æie(cid:229)m t(cid:244)øi ha(cid:239)n æa(cid:224)u tie(cid:226)n l(cid:244)øn h(cid:244)n r 1.
Ba(cid:226)y gi(cid:244)ł, chuøng ta ch(cid:230) ca(cid:224)n kie(cid:229)m tra raŁng coø the(cid:229) v(cid:246)(cid:244)(cid:239)t qua moªi æie(cid:229)m gi(cid:244)øi
ha(cid:239)n. Giaß s(cid:246)ß r 0 lał mo(cid:228)t æie(cid:229)m t(cid:244)øi ha(cid:239)n, vał giaß s(cid:246)ß lał æ(cid:242)nh l(cid:237) æuøng cho mo(cid:239)i r ≤ r 0.
LaÆy r” lał æie(cid:229)m t(cid:244)øi ha(cid:239)n nhoß nhaÆt mał cołn l(cid:244)øn h(cid:244)n r 0.
V(cid:236) f ch(cid:230) coø nhie(cid:224)u nhaÆt h(cid:246)ıu ha(cid:239)n æie(cid:229)m t(cid:244)øi ha(cid:239)n naŁm trong æoa(cid:239)n t(cid:246)ł r 1 æeÆn
baÆt k(cid:236) soÆ r mał r < r 2, do æoø ta ch(cid:230) ca(cid:224)n ch(cid:246)øng minh æ(cid:242)nh l(cid:237) vaªn æuøng cho
mo(cid:239)i r ≤ r”, vał do æoø æ(cid:242)nh l(cid:237) æ(cid:246)(cid:244)(cid:239)c ch(cid:246)øng minh baŁng quy na(cid:239)p.
Tha(cid:228)t va(cid:228)y, t(cid:246)(cid:244)ng t(cid:246)(cid:239) nh(cid:246) ch(cid:246)øng minh (cid:244)ß (3.19), kho(cid:226)ng æie(cid:229)m cußa f (neÆu coø)
phaßi coø chua(cid:229)n baŁng r 1(neÆu r1 lał mo(cid:228)t baøn k(cid:237)nh t(cid:244)øi ha(cid:239)n), hoaºc baŁng r 0
hoaºc baŁng r (neÆu r = r 00) ne(cid:226)n: N (f, 0, r) = log r
|z| + log (V(cid:236): log = 0) = log X06=z∈A[r1,r]:f(z)=0
r
|z| r
|z| r
r X|z|=r1:f(z)=0 + [K(f, r0) − k(f, r0)]log = [K(f, r1) − k(f, r1)]log r
r0 X|z|=r0:f(z)=0
r
r1 Nh(cid:246)ng v(cid:236): r 1 < r0 < r ≤ r00 ne(cid:226)n theo me(cid:228)nh æe(cid:224) 2.2.9, ta coø: (3.20) K(f, r0) = k(f, r) vał K(f, r1) = k(f, r0) H(cid:244)n n(cid:246)ıa: 1 1 = |ak(f,r1)|rk(f,r1) |f |r1 = |aK(f,r1)|rK(f,r1) 0 0 ) vał: ) = |ak(f,r0)|(r0)k(f,r (3.21) |f |r0 = |aK(f,r0)|(r0)K(f,r Ne(cid:226)n ta coø: N (f, 0, r) = K(f, r1)logr−K(f, r1)logr1−k(f, r1)logr+k(f, r1)logr1 +K(f, r0)logr − K(f, r0)logr0 − k(f, r0)logr + k(f, r0)logr0
= k(f, r0)logr − K(f, r1)logr1 − k(f, r1)logr + k(f, r1)logr1
+k(f, r)logr − K(f, r0)logr0 − k(f, r0)logr + k(f, r0)logr0 (Do (3.20)) = k(f, r0)logr − log|f |r1 + log|aK(f,r1)| − k(f, r1)logr +log|f |r1 − log|ak(f,r1)| + log|f |r − log|ak(f,r)| 68 −log|f |r0 + log|aK(f,r0)| − k(f, r0)logr + log|f |r0 − log|ak(f,r0 )| (Do (3.21)) = log|aK(f,r1)| − k(f, r1)logr − log|ak(f,r1)| +log|f |r − log|ak(f,r)| + log|aK(f,r0)| − log|ak(f,r0 )| = log|ak(f,r0 )| − k(f, r1)logr − log|ak(f,r1)| +log|f |r − log|ak(f,r)| + log|ak(f,r)| − log|ak(f,r0)| (Do (3.20)). = log|f |r − k(f, r1)logr − log|ak(f,r1)| 69 Lua(cid:228)n vaŒn æaı la(cid:224)n l(cid:246)(cid:244)(cid:239)t tr(cid:236)nh bały nh(cid:246)ıng vaÆn æe(cid:224) c(cid:244) baßn cußa vie(cid:228)c xa(cid:226)y d(cid:246)(cid:239)ng
tr(cid:246)(cid:244)łng soÆ ph(cid:246)øc p-adic æe(cid:229) sau æoø æi xa(cid:226)y d(cid:246)(cid:239)ng chuoªi Laurent p-adic vał t(cid:236)m hie(cid:229)u
caøc t(cid:237)nh chaÆt quan tro(cid:239)ng cußa noø. TieÆp æoø æi ch(cid:246)øng minh mo(cid:228)t soÆ æ(cid:242)nh l(cid:237) quan
tro(cid:239)ng cußa chuoªi Laurent p-adic vał cuoÆi cułng lał mo(cid:228)t soÆ (cid:246)øng du(cid:239)ng cußa chuøng. Nh(cid:246) va(cid:228)y, ta bieÆt raŁng mo(cid:228)t chuoªi Laurent p-adic baÆt k(cid:236) ch(cid:230) coø kho(cid:226)ng æie(cid:229)m
ta(cid:239)i æie(cid:229)m t(cid:244)øi ha(cid:239)n ( t(cid:246)øc lał noø ch(cid:230) coø kho(cid:226)ng æie(cid:229)m v(cid:244)øi chua(cid:229)n baŁng v(cid:244)øi baøn k(cid:237)nh t(cid:244)øi
ha(cid:239)n), h(cid:244)n theÆ coø the(cid:229) t(cid:237)nh æ(cid:246)(cid:244)(cid:239)c soÆ kho(cid:226)ng æie(cid:229)m cußa mo(cid:228)t chuoªi Laurent p-adic
tho(cid:226)ng qua ch(cid:230) soÆ toÆi æa(cid:239)i vał ch(cid:230) soÆ toÆi tie(cid:229)u cußa noø; ta(cid:239)i moªi baøn k(cid:237)nh ho(cid:228)i tu(cid:239), coø
the(cid:229) æem mo(cid:228)t chuoªi Laurent p-adic chia cho mo(cid:228)t æa th(cid:246)øc, th(cid:246)(cid:244)ng vał d(cid:246) (thoßa
mo(cid:228)t soÆ rałng buo(cid:228)c) lał duy nhaÆt, h(cid:244)n n(cid:246)ıa th(cid:246)(cid:244)ng lał mo(cid:228)t chuoªi Laurent p-adic
vał d(cid:246) lał mo(cid:228)t æa th(cid:246)øc coø ba(cid:228)c nhoß h(cid:244)n æa th(cid:246)øc chia; cuıng ta(cid:239)i moªi baøn k(cid:237)nh ho(cid:228)i
tu(cid:239), coø the(cid:229) æem pha(cid:226)n t(cid:237)ch mo(cid:228)t chuoªi Laurent p-adic thałnh t(cid:237)ch cußa mo(cid:228)t æa th(cid:246)øc
r − extremal vał mo(cid:228)t chuoªi Laurent p-adic khaß ngh(cid:242)ch ta(cid:239)i baøn k(cid:237)nh æoø, ... Ngoałi ra, ta æaı bieÆt lał giaßi t(cid:237)ch p-adic coø nh(cid:246)ıng moÆi lie(cid:226)n quan sa(cid:226)u saØc
v(cid:244)øi nh(cid:246)ıng vaÆn æe(cid:224) l(cid:244)øn cußa soÆ ho(cid:239)c vał h(cid:236)nh ho(cid:239)c æa(cid:239)i soÆ, va(cid:228)y l(cid:237) thuyeÆt ve(cid:224) chuoªi
Laurent p-adic æ(cid:246)(cid:244)(cid:239)c (cid:246)øng du(cid:239)ng nh(cid:246) theÆ nało trong nh(cid:246)ıng l(cid:243)nh v(cid:246)(cid:239)c nały? (cid:209)a(cid:226)y lał vaÆn æe(cid:224) mał to(cid:226)i seı tieÆp tu(cid:239)c nghie(cid:226)n c(cid:246)øu trong th(cid:244)łi gian saØp t(cid:244)øi. 70 [1] Neal Koblitz ( 1977 ), p-adic Numbers, p-adic Analysis, and Zeta-Functions, Graduate Texts in Mathematics 58, Springer-Verlag. [2] P.C.Hu and C.C.Yang ( 2000 ), Meromorphic functions over non - Archimedean fields, Kluwer Academic Publishers, London. [3] William Cherry and Julie Tzu-Yueh Wang (2000), Non-Archimedean An-
lytic Maps to Algebraic Curves, Value Distribution Theory and Complex
Dynamics, Contemporary Math,( 303 ), American Mathematical Society ,
pp.7-35. [4] William Cherry (2009), Lecture on Non-Archimedean Function Theory
Advanced School on p-adic Analysis and Applications, The Abdus Salam
International Centre for Theoretical Physics,Trieste, Italy. [5] Y.Amice (1975), Lesnombres p-dic, Presses Universitaires de France, France.Ch(cid:246)(cid:244)ng 3
CA(cid:217)C (cid:209)(cid:210)NH L˝
QUAN TROˇNG
KE`T LUA˜N
TA(cid:216)I LIE˜U THAM KHA(cid:219)O