BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HCM
ĐOÀN PHƯƠNG THẢO
NGHIÊN CỨU XÂY DỰNG KHUNG
PHÁP LÝ VỀ TIỀN ẢO TẠI VIỆT NAM
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
Tp. Hồ Chí Minh – Năm 2018
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HCM
ĐOÀN PHƯƠNG THẢO
NGHIÊN CỨU XÂY DỰNG KHUNG
PHÁP LÝ VỀ TIỀN ẢO TẠI VIỆT NAM
Chuyên ngành: Luật Kinh tế
Mã số : 8380107
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
TS. VIÊN THẾ GIANG
Tp. Hồ Chí Minh – Năm 2018
LỜI CAM ĐOAN
Tôi tên là Đoàn Phương Thảo – là học viên lớp Cao học Khóa 26 chuyên
ngành Luật kinh tế, Khoa Luật, Trường Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh, là tác giả
của Luận văn thạc sĩ luật kinh tế với đề tài “Nghiên cứu xây dựng khung pháp lý
về tiền ảo tại Việt Nam” (Sau đây gọi tắt là “Luận văn”).
Tôi xin cam đoan tất cả các nội dung được trình bày trong Luận văn này là
kết quả nghiên cứu độc lập của cá nhân tôi dưới sự hướng dẫn của người hướng dẫn
khoa học. Trong Luận văn có sử dụng, trích dẫn một số ý kiến, quan điểm khoa học
của một số tác giả. Các thông tin này đều được trích dẫn nguồn cụ thể, chính xác và
có thể kiểm chứng. Các số liệu, thông tin được sử dụng trong Luận văn là hoàn toàn
khách quan và trung thực.
Học viên thực hiện
ĐOÀN PHƯƠNG THẢO
MỤC LỤC
TRANG PHỤ BÌA
LỜI CAM ĐOAN
MỤC LỤC
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
TÓM TẮT LUẬN VĂN
TỪ KHÓA
LỜI NÓI ĐẦU ............................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài ...................................................................................................... 1
2. Giả thuyết, câu hỏi nghiên cứu ................................................................................. 4
2.1. Câu hỏi nghiên cứu ............................................................................................. 4
2.2. Giả thuyết nghiên cứu ......................................................................................... 4
3. Tình hình nghiên cứu ................................................................................................ 5
4. Mục đích, đối tượng và phạm vi nghiên cứu ............................................................ 8
4.1 Mục đích nghiên cứu ........................................................................................... 8
4.2 Đối tượng nghiên cứu .......................................................................................... 9
4.3. Phạm vi nghiên cứu ............................................................................................ 9
5. Các phương pháp tiến hành nghiên cứu, khung lý thuyết ...................................... 10
5.1. Phương pháp nghiên cứu .................................................................................. 10
5.2. Khung lý thuyết................................................................................................. 10
6. Ý nghĩa khoa học và giá trị ứng dụng của đề tài .................................................... 11
CHƯƠNG 1: SỰ RA ĐỜI, QUAN NIỆM VÀ CHỨC NĂNG CỦA TIỀN ẢO ....... 12
1.1. KHÁI QUÁT SỰ RA ĐỜI VÀ PHÁT TRIỂN CỦA “TIỀN ẢO” ....................... 12
1.2. TIỀN ẢO DƯỚI GÓC ĐỘ KINH TẾ ................................................................. 13
1.3. DƯỚI GÓC ĐỘ PHÁP LÝ ................................................................................. 14
1.2.1. Định nghĩa “tiền ảo” ...................................................................................... 14
1.2.2. Đặc điểm của “tiền ảo” .................................................................................. 17
1.4. CHỨC NĂNG CỦA TIỀN ẢO ........................................................................... 22
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 ............................................................................................ 28
CHƯƠNG 2: TIỀN ẢO TRONG PHÁP LUẬT CÁC NƯỚC ................................ 29
2.1. VỀ TÍNH HỢP PHÁP CỦA TIỀN ẢO: KHÔNG CÓ SỰ THỐNG NHẤT
GIỮA CÁC QUỐC GIA ............................................................................................ 29
2.1.1. Một số quốc gia thừa nhận Bitcoin như một phương tiện thanh toán tại
quốc gia và xây dựng văn bản quy định chi tiết ...................................................... 29
2.1.2. Một số quốc gia chỉ nhìn nhận việc lưu thông và trao đổi Bitcoin như tài
sản hay hàng hóa hoặc không có động thái rõ ràng ................................................. 30
2.1.3. Một số quốc gia cấm toàn diện Bitcoin trên lãnh thổ quốc gia ..................... 32
2.2. NHẬT BẢN VÀ LUẬT CÁC CÔNG CỤ THANH TOÁN NĂM 2017 ........... 34
2.3. CANADA VÀ SỰ ĐIỀU CHỈNH CỦA ĐẠO LUẬT BILL C-31 ..................... 44
2.3.1. Quy định các định nghĩa liên quan đến tiền, hoạt động chuyển tiền điện tử . 44
2.3.2. Minh bạch hóa hoạt động chuyển tiền điện tử nhằm ngăn ngừa rửa tiền
vào chống khủng bố ................................................................................................. 46
2.4. ĐÁNH GIÁ VỀ VIỆC ĐIỀU CHỈNH PHÁP LUẬT ĐỐI VỚI TIỀN ẢO Ở
MỘT SỐ NƯỚC VÀ KINH NGHIỆM CHO VIỆT NAM ........................................ 47
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 ............................................................................................ 50
CHƯƠNG 3. CÔNG NHẬN TIỀN ẢO LÀ TÀI SẢN HỢP PHÁP TẠI VIỆT
NAM LÀ XU HƯỚNG TẤT YẾU ............................................................................. 51
3.1. KHUNG PHÁP LÝ ĐIỀU CHỈNH ..................................................................... 51
3.2. CÁC VẤN ĐỀ PHÁP LÝ CẦN GIẢI QUYẾT KHI CÔNG NHẬN TIỀN
ẢO LÀ TÀI SẢN HỢP PHÁP TẠI VIỆT NAM ....................................................... 56
3.2.1. Xác định giới hạn và phạm vi của tiền ảo với tiền tệ quốc gia do Ngân
hàng nhà nước phát hành ......................................................................................... 56
3.2.1.1. Cần thiết xây dựng quy định về tiền quốc gia .......................................... 57
3.2.1.2. Thay đổi tên gọi cho tiền ảo ..................................................................... 58
3.2.1.3. Bổ sung tiền ảo vào khái niệm tài sản tại Bộ luật Dân sự 2015 .............. 58
3.2.2. Bổ sung quy định của Bộ luật Dân sự năm 2015 về công nhận, xác lập
quyền sở hữu đối với tiền ảo .................................................................................... 59
3.2.2.1. Xác định chủ sở hữu tiền ảo và căn cứ xác lập quyền sở hữu ................. 59
