BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HỒ CHÍ MINH
---------------------------------
ĐOÀN THỊ XUÂN DUYÊN
ỨNG DỤNG MÔ HÌNH LOGIT ĐỂ ĐO LƯỜNG KHẢ
NĂNG TRẢ NỢ CỦA KHÁCH HÀNG DOANH
NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG TMCP Á CHÂU
Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
Mã số: 60340201
LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ
Người hướng dẫn khoa học:
PGS.TS Trầm Thị Xuân Hương
TP. Hồ Chí Minh - Năm 2013
MỤC LỤC
TRANG PHỤ BÌA
LỜI CAM ĐOAN
MỤC LỤC
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
DANH MỤC HÌNH VẼ
LỜI MỞ ĐẦU
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN VỀ MÔ HÌNH LOGIT ĐO LƯỜNG KHẢ NĂNG TRẢ NỢ
CỦA KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP .......................................................................... 1
1.1. Tổng quan về khả năng trả nợ của khách hàng doanh nghiệp ............................. 1
1.1.1. Khái quát về khả năng trả nợ của khách hàng ............................................... 1
1.1.2. Vai trò của khả năng trả nợ của khách hàng trong việc xác định rủi ro tín
dụng của khách hàng ................................................................................................... 3
1.1.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến khả năng trả nợ của khách hàng doanh nghiệp . 5
1.1.3.1. Nhân tố liên quan đến đặc điểm khách hàng doanh nghiệp ..................... 5
1.1.3.2. Nhân tố liên quan đến đặc điểm sản phẩm tín dụng: ............................... 6
1.1.3.3. Nhân tố liên quan đến ngân hàng ............................................................. 8
1.1.3.4. Nhân tố liên quan đến môi trường vĩ mô ................................................. 8
1.2. Tổng quan về mô hình logit đo lường khả năng trả nợ của khách hàng doanh
nghiệp ............................................................................................................................. 8
1.2.1. Các mô hình đo lường khả năng trả nợ của khách hàng doanh nghiệp ......... 8
1.2.1.1. Mô hình chuẩn đoán (Heuristic models) .................................................. 9
1.2.1.2. Mô hình thống kê (Statistical models) ................................................... 10
1.2.1.3. Phương pháp quan hệ nhân quả (Causal models) .................................. 13
1.2.1.4. Mô hình kết hợp ..................................................................................... 14
1.2.2. Giới thiệu mô hình logit (logictics model) ................................................... 15
1.2.2.1. Đặc điểm mô hình logit trong việc đánh giá khả năng trả nợ của khách
hàng ................................................................................................................ 15
1.2.2.2. Đánh giá mức độ phù hợp của mô hình trong việc đo lường khả năng trả
nợ của khách hàng doanh nghiệp ........................................................................... 18
1.2.2.2.1. Ưu điểm mô hình ............................................................................ 18
1.2.2.2.2. Nhược điểm mô hình ...................................................................... 18
1.2.2.2.3. Điều kiện cần thiết để ứng dụng mô hình Logit ............................. 19
1.2.3. Một số nghiên cứu liên quan đến mô hình logit đo lường khả năng trả nợ
của khách hàng doanh nghiệp .................................................................................... 19
1.2.3.1. Nghiên cứu của Chiara Pederzoli, Costanza Torricelli .......................... 19
1.2.3.2. Nghiên cứu của Irakli Ninua .................................................................. 20
1.2.3.3. Nghiên cứu của Andrea Ruth Coravos .................................................. 21
1.2.3.4. Nghiên cứu Jiménez và Saurina ............................................................. 22
Kết luận chương 1 .................................................................................................................. 24
CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ KHẢ NĂNG TRẢ NỢ
CỦA KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG TMCP Á CHÂU ........... 25
2.1. Giới thiệu về ngân hàng TMCP Á Châu............................................................ 25
2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển ............................................................... 25
2.1.2. Lĩnh vực hoạt động kinh doanh ................................................................... 25
2.1.3. Mục tiêu và chiến lược kinh doanh .............................................................. 26
2.1.4. Kết quả hoạt động kinh doanh ..................................................................... 26
2.2. Thực trạng hoạt động tín dụng khách hàng doanh nghiệp tại ngân hàng TMCP
Á Châu ........................................................................................................................... 28
2.2.1. Dư nợ tín dụng KHDN theo thời gian cho vay ............................................ 28
2.2.2. Dư nợ tín dụng KHDN theo loại tiền cho vay ............................................. 29
2.2.3. Dư nợ tín dụng KHDN theo sản phẩm tín dụng .......................................... 30
2.2.4. Dư nợ tín dụng KHDN theo khu vực ........................................................... 30
2.2.5. Dư nợ tín dụng theo thành phần kinh tế ....................................................... 31
2.3. Thực trạng rủi ro tín dụng khách hàng doanh nghiệp tại ngân hàng TMCP Á
Châu ........................................................................................................................... 31
2.3.1. Phân tích rủi ro tín dụng theo nợ quá hạn và nhóm nợ ................................ 32
2.3.2. Phân tích rủi ro tín dụng theo ngành nghề kinh doanh ................................ 33
2.4. Thực trạng hoạt động đánh giá khả năng trả nợ của khách hàng doanh nghiệp
tại ngân hàng TMCP Á Châu ......................................................................................... 33
2.4.1. Khuôn khổ pháp lý của hoạt động đánh giá khả năng trả nợ của khách hàng
doanh nghiệp tại Việt Nam ........................................................................................ 33
2.4.2. Nguồn thông tin đánh giá khả năng trả nợ của khách hàng doanh nghiệp tại
ngân hàng TMCP Á Châu .......................................................................................... 36
2.4.3. Các phương pháp đánh giá khả năng trả nợ của khách hàng doanh nghiệp tại
ngân hàng TMCP Á Châu .......................................................................................... 36
2.4.3.1. Phương pháp đánh giá dựa trên đối chiếu tình trạng khách hàng doanh
nghiệp với chính sách tín dụng .............................................................................. 36
2.4.3.2. Phương pháp đánh giá dựa trên kết quả thẩm định tín dụng khách hàng
doanh nghiệp .......................................................................................................... 39
2.4.3.3. Phương pháp đánh giá dựa trên kết quả phân loại nợ từ hệ thống xếp
hạng tín dụng nội bộ .............................................................................................. 40
2.4.4. Nhận định về các phương pháp giá khả năng trả nợ khách hàng doanh
nghiệp tại ngân hàng TMCP Á Châu ......................................................................... 44
2.4.4.1. Mặt thành công....................................................................................... 44
2.4.4.2. Mặt hạn chế ............................................................................................ 45
2.4.4.3. Các nguyên nhân gây ra hạn chế ............................................................ 47
2.4.4.3.1. Từ phía ngân hàng TMCP Á Châu ................................................. 47
2.4.4.3.2. Từ phía khách hàng ......................................................................... 47
2.4.4.3.3. Từ phía NHNN Việt Nam và các cơ quan chính phủ ..................... 47
2.4.4.3.4. Các nguyên nhân khác .................................................................... 48
Kết luận chương 2 .................................................................................................................. 48
CHƯƠNG 3. ỨNG DỤNG MÔ HÌNH LOGIT ĐỂ ĐO LƯỜNG KHẢ NĂNG TRẢ NỢ
CỦA KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG TMCP Á CHÂU ........... 49
3.1. Lý do lựa chọn mô hình Logit để đo lường khả năng trả nợ của khách hàng
doanh nghiệp tại ngân hàng TMCP Á Châu ................................................................... 49
3.1.1. Sự cần thiết xây dựng mô hình Logit ........................................................... 49
3.1.2. Tiêu chuẩn lựa chọn mô hình nghiên cứu .................................................... 50
3.1.3. Lựa chọn mô hình Logit ............................................................................... 51
3.2. Phương pháp xây dựng mô hình nghiên cứu ..................................................... 52
3.2.1. Xác định các biến ......................................................................................... 52
3.2.1.1. Xác định biến phụ thuộc ........................................................................ 52
3.2.1.2. Xác định biến độc lập............................................................................. 52
3.2.2. Quy trình xây dựng mô hình nghiên cứu ..................................................... 54
3.3. Dữ liệu nghiên cứu ............................................................................................ 55
3.3.1. Thu thập dữ liệu và chọn mẫu ...................................................................... 55
3.3.2. Thống kê mô tả dữ liệu ................................................................................ 56
3.4. Kết quả nghiên cứu ............................................................................................ 58
3.4.1. Đối với mô hình đo lường khả năng trả nợ tốt ............................................. 58
3.4.2. Đối với mô hình đo lường khả năng trả nợ .................................................. 60
3.4.3. Giải thích ý nghĩa của các biến trong mô hình ............................................ 62
3.5. Đánh giá mô hình Logit đo lường khả năng trả nợ của khách hàng doanh nghiệp
tại ngân hàng TMCP Á Châu ......................................................................................... 63
3.5.1. Những ưu điểm ............................................................................................ 63
3.5.2. Những hạn chế ............................................................................................. 64
Kết luận chương 3 .................................................................................................................. 65
CHƯƠNG 4. GIẢI PHÁP ỨNG DỤNG MÔ HÌNH LOGIT ĐỂ ĐO LƯỜNG KHẢ
NĂNG TRẢ NỢ CỦA KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG TMCP Á
CHÂU ...................................................................................................................... 66
4.1. Mục tiêu của ứng dụng mô hình logit để đo lường khả năng trả nợ của khách
hàng doanh nghiệp tại ngân hàng TMCP Á Châu .......................................................... 66
4.1.1. Trở thành công cụ hỗ trợ trong việc kiểm định chất lượng hệ thống xếp hạng
tín dụng nội bộ ........................................................................................................... 66
4.1.2. Kết quả mô hình là cơ sở định hướng chính sách tín dụng .......................... 66
4.1.3. Vận dụng kết quả mô hình nhằm nâng cao hiệu quả quản lý rủi ro và bảo
đảm an toàn hệ thống ................................................................................................. 67
4.2. Giải pháp ứng dụng mô hình logit để đo lường khả năng trả nợ của khách hàng
doanh nghiệp .................................................................................................................. 67
4.2.1. Giải pháp xây dựng quy trình ứng dụng mô hình logit để đo lường khả năng
trả nợ của khách hàng doanh nghiệp vào hoạt động quản lý tín dụng ....................... 67
4.2.1.1. Ứng dụng trong đề xuất tín dụng và xác định lãi suất tín dụng đối với
khách hàng doanh nghiệp ...................................................................................... 68
4.2.1.2. Ứng dụng trong phân loại nhóm nợ và trích lập dự phòng theo khả năng
trả nợ của khách hàng doanh nghiệp ..................................................................... 70
4.2.1.3. Ứng dụng trong quy trình giám sát, quản lý khách hàng doanh nghiệp
sau khi giải ngân .................................................................................................... 72
4.2.1.4. Ứng dụng trong xây dựng định hướng chính sách tín dụng khách hàng
doanh nghiệp .......................................................................................................... 73
4.2.2. Giải pháp liên quan đến điều kiện cần thiết để ứng dụng mô hình logit đo
lường khả năng trả nợ của khách hàng doanh nghiệp................................................ 74
4.2.2.1. Nâng cao chất lượng dữ liệu đầu vào của mô hình ................................ 74
4.2.2.2. Cải tiến mô hình Logit đã xây dựng để đo lường khả năng trả nợ của
khách hàng doanh nghiệp ...................................................................................... 75
4.2.3. Giải pháp hỗ trợ nhằm ứng dụng mô hình đo lường khả năng trả nợ khách
hàng doanh nghiệp trong quy trình quản lý tín dụng ................................................. 76
4.2.3.1. Phổ biến kiến thức về mô hình đo lường khả năng trả nợ của khách hàng
doanh nghiệp .......................................................................................................... 76