T i gi t ng i trong Lu t h ế ườ ình S Vi t Nam
L I NÓI Đ U
1. Tính c p thi t c a đ tài ế
Th c hi n đ ng l i đ i m i c a Đ ng t năm 1986 đ n nay, qua h n 20 ườ ế ơ
năm th c hi nng cu c đ i m i đ t n c. Cng ta đã đ t đ c nhi u thành t u to ướ ượ
l n và quan tr ng trên t t c c lĩnh v c c a đ i s ng xã h i. cùng v i s phát tri n
không ng ng v kinh t , gi v ng an ninh chính tr , tr t t an toàn h i. Đ i s ng ế
nhân dân không nh ng n đ nh mà ngày m t nâng cao do có s tác đ ng tích c c c a
ng cu c đ i m i c ch qu n kinh t chính sách m c a h i nh p qu c t ơ ế ế ế
trong xu th toàn c u hoá. n c nh nh ng thành t u đ t đ c, n n kinh t thế ượ ế
tr ng ng có m t trái c a , nh h ng tiêu c c làm n y sinh nhi u v n đườ ưở
trong đó các v n đ v dân s , vi c m, t n n h i, tình hình t i ph m nói
chung và t i gi t ng i nói riêng. ế ườ
th nói r ng, trong nh ng năm g n đây nh nh t i ph m gi t ng i do ế ườ
nhi u ngun nhân có xu h ng gia tăng, có nh ng v đ c bi t nghiêm tr ng do hành ướ
vi ng i ph m t i th c hi n vô cùng man, tàn ác. H u qu y ra nhi u cái ch tườ ế
th ng tâm kng gì đ p, đ l i gánh n ng cho xã h i; gia đình gây b t bìnhươ
trong qu n chúng nhânn, gây m t tr t t tr an và t o ra tâm lý hoang mang, lo l ng
cho qu n chúng nhânn t i đ a ph ng. ươ
Vi c xem th ng pháp lu t, xem th ng tính m ng c a ng i khác trong m t ườ ườ ườ
b ph n ng i n nguyên nhân ph m t i. nh ng v án gi t ng i nh ng ườ ế ườ
thù t c nh ; nh ng tranh ch p không đáng k ; có nh ng v án ch ng gi t v vì ghen; ế
con gi t cha vì tài s n... làm cho giá tr đ o đ c con ng i Vi t Nam ngày càng gi mế ườ
sút. Nguy hi m h n, k ph m t i còn th c hi n hành vi hi p dâm r i gi t tr em; ơ ế ế
gi t ph n mang thai; gi t ng i v i hành đ ng vô cùng dã man nh ch t đ u, tay,ế ế ườ ư
chân... đi u đó nói n vi c xem th ng tính m ng c a ng i kc. Đã đ n c c n ườ ườ ế
o đ ng, đ ng th i c n ph i có bi n pháp phòng, ch ng k p th i hành vi nguy hi m
đó nh m b o v tính m ng c a con ng i, b o v g tr đ o đ c thu n phong ườ
m t c c an t c Vi t Nam.
Tr c tình hình, di n bi n t i ph m x y ra khá ph c t p nh hi n nay thì vi cướ ế ư
nghiên c u v t i ph m nói chung và t i gi t ng i nói riêng đang là v n đ h t s c ế ườ ế
c p bách nh m tìm ra nh ng nguyên nhân, đi u ki n th c hi n hành vi ph m t i, đ a ư
ra nh ng gi i pháp c s lu n th c ti n, góp ph n vào vi c nâng cao tính ơ
hi u qu công tác đ u tranh phòng, ch ng t i ph m nói chung t i gi t ng i nói ế ườ
riêng ti n t i đ y lùi t i ph m trong th i gian t i. Đ góp ph n đ u tranh ế
phòng ch ng t i ph m trong nh hình hi n nay cũng nh vi c áp d ng pháp lu t đ i ư
GVHD: Ti n s Ph m Văn Beo ế - 1 - SVTH: Ph m Văn Đ t
T i gi t ng i trong Lu t h ế ườ ình S Vi t Nam
v i t i gi t ng i, ng i vi t ch n lu n văn t t nghi p v i đ i: T i gi t ng i ế ườ ườ ế ế ườ
trong lu t hình s Vi t Nam
2. N i dung và ph m vi nghiên c u
Trong các t i xâm ph m tính m ng, s c kho , nhân ph m, danh d c a con
ng i thì t i xâm ph m tính m ng là hành vi nguy hi m nh t trong xã h i hành viườ
y đã c p đi m ng s ng c a ng i khác – m t quy n thiêng liêng và cao quý nh tướ ườ
c a con ng i. Tuy nhiên, trong n i dung nghiên c u c a đ tài này s t p trung phân ườ
tích sâu các v n đ liên quan đ n t i gi t ng i nh các y u t c u thành; phân tích ế ế ườ ư ế
d u hi u pháp lý, trách nhi m nh s ; t ng hành vi xâm h i đ n t ng đ i t ng c ế ượ
th ; khung hình ph t cho m i lo i t i, so sánh t i này v i m t s lo i t i ph m khác
trong cùng m t ch ng đ th y đ c tính nguy hi m đ n xã h i c a t i gi t ng i ươ ượ ế ế ườ
th c ti n đ u tranh phòng ch ng t i gi t ng i c a n c ta hi n nay, đ ng th i ế ườ ư
ng i vi t cũng đ a ra m t s gi i pháp ch quan c a cá nn nh m p ph n chungườ ế ư
trong đ u tranh png ng a t i ph m nguy hi m này.
3. M c đích nghiên c u
m rõ tình hình t i gi t ng i, tìm ra nguyên nhân và đi u ki n, phân tích, đánh ế ườ
giá nh ng y u t c u tnh n t i gi t ng i đ t đó tìm ra nh ng bi n pháp c ế ế ườ
th nh m nâng cao hi u qu công tác đ u tranh phòng, ch ng t i ph m góp ph n n
đ nhnh nh an ninh tr t t xã h i.
4. Ph ng pháp nghiên c uươ
Lu n văn đ c xây d ng trên c s v n d ng nh ng ki n th c đã đ c ti p ượ ơ ế ượ ế
thu và s u t m, t ng h p tài li u liên quan đ n t i gi t ng i, k t h p v i xemư ế ế ườ ế
t v án trên th c t t i đ a ph ng đ ch ng minh và làm v n đ nghiên c u. ế ươ
M t khác, ng i vi t cũng đã s d ng nh ng ph ng pp nghn c u nh : ườ ế ươ ư
- Ph ng pháp sonhươ
- Ph ng pháp phânch t ng h pươ
5. C c u đ tàiơ
Lu n văn đ c trình bày g m 3 ch ng: ượ ươ
Ch ng 1:ươ Nh ng v n đ chung v t i gi t ng i. ế ườ
Ch ng 2:ươ T i gi t ng i trong Lu t hình s Vi t Nam hi n hành. ế ườ
Ch ng 3:ươ Th c tr ng t i gi t ng i Vi t Nam và gi i pháp png ch ng t i ế ườ
gi t ng i.ế ườ
GVHD: Ti n s Ph m Văn Beo ế - 2 - SVTH: Ph m Văn Đ t
T i gi t ng i trong Lu t h ế ườ ình S Vi t Nam
Em xin cn tnh c m n sâu s c đ n qTh y, Cô Tr ng Đ i H c C n Th ơ ế ườ ơ
đã truy n đ t ki n th c cho em trong su t th i gian ng i trên gi ng đ ng đ i h c ế ư
đ em có th ti p thu nh ng ki n th c quý giá giúp em hoàn thành bài vi t y. Đ c ế ế ế
bi t, em xin chân thành cám n ơ TS Ph m Văn Beo đã t n tình h ng d n và tao m i ướ
đi u ki n , quan m t t nh t đ giúp đ em hoàn thành t t lu n văn. M c trong
quá trình nghiên c u đã s c g ng, n l c c a b n thân cùng v i s h ng d n ướ
nhi t nh c a go viên nh ng cũng không tránh kh i nh ng thi u t h n ch . ư ế ế
R t mong nh n đ c ý ki n đóng góp c a quý Th y, đ bài vi t c a em đ c ượ ế ế ượ
hoàn thi n h n. ơ
Em xin cn tnh c m n! ơ
GVHD: Ti n s Ph m Văn Beo ế - 3 - SVTH: Ph m Văn Đ t
T i gi t ng i trong Lu t h ế ườ ình S Vi t Nam
CH NG 1ƯƠ
NH NG V N Đ CHUNG V T I GI T NG I ƯỜ
1.Vài nét v các t i xâm ph m tính m ng trong Lu t hình s Vi t
Nam
Con ng i đ c coi v n quí trong h i, đ i t ng ng đ u đ c lu tườ ượ ượ ượ
nh s nói riêng cũng nh pháp lu t i chung b o v . B o v con ng i tr c h t ư ườ ướ ế
là b o v nh m ng, s c kho , b o v nhân ph m, danh d và t do c a h , vì đó là
ý nghĩa quan tr ngng đ u đ i v i con ng i. ườ
1.1. Khái ni m
c t i xâm ph m tính m ng c a con ng i nh ng hành vi (hành đ ng ho c ườ
không hành đ ng), l i (c ý ho c ý) xâm ph m quy n đ c tôn tr ng b o ượ
v v tính m ng c a ng i khác. ườ
1.2. Đ c đi m
T i gi t ng i m t trong nh ng t i ph m đ c bi t nguy hi m, kng ế ườ
nh ng t c đi sinh m ng c a con ng i mà còn nh h ng n ng n đ i v i d lu n ướ ườ ưở ư
xã h i, do v y t i đi u 93 B Lu tnh S (BLHS) đã quy đ nh khung hình ph t t i
đa là t hình đ i v i k ph m t i.
Tr i qua ng ngàn năm d ng n c gi n c, dân t c Vi t Nam đã đ l i ướ ướ
cho th h sau nhi u di s n vô cùng quý báu. Trong đó thành t u v pháp lu t hình sế
là m t trong nh ng di s n quý báu nh t. S phát tri n c a pháp lu t hình s g n li n
v i s phát tri n c a xã h i Vi t Nam qua t ng th i đ i.
Trong th i kỳ phong ki n pháp thu c, tuy pháp lu t hình s r t kh c, ế
nh m b o v nhà vua, ch đ phong ki n. công c c a th c dân pháp tay sai, ế ế
đàn áp man nhân dân ta, nh m duy trì ch đ th c n xâm l c, pháp lu t r t ế ượ
man, tàn b o nh ng trong th i kỳ phong ki n th c dân v n ch a ghi nh n khái ni m ư ế ư
t i ph m nói chung, t i gi t ng i nói riêng. ế ườ
Sau chi n th ng Đi n Biên Ph , mi n B c hoàn toàn gi i phóng, hàng lo t vănế
b n pháp lu t hình s đ c ban hành đ tr ng tr c t i ph m ph n cách m ng, t i ượ
m ph m tài s n xã h i ch nghĩa và tr ng tr c t i ph m tài s n c ang n
2. Khái ni m chung v t i gi t ng i ế ườ
2.1. Khái ni m theo t đi n Ti ng Vi t ế
- T i: hành vi trái v i qui đ nh c a pháp lu t, vi ph m v nh ng đi u c m
c a đ o đ c xã h i, tôn giáo.
- Gi t: Làm cho ng i ch t hay gây rai ch t m t cách đ t ng t.ế ườ ế ế
- Ch t: Là kh năng s ng kng còn.ế
- Ng i: loài đ ng v t t ch c cao nh t, kh năng t duy, t thườ ư ư ế
đ ng th ng, có đ u ócng t o và s d ng công c trong q trình lao đ ng.
GVHD: Ti n s Ph m Văn Beo ế - 4 - SVTH: Ph m Văn Đ t
T i gi t ng i trong Lu t h ế ườ ình S Vi t Nam
2.2. Khái ni m theo quan đi m Lu t Hình S
Đi u 93 B lu t nh s năm 1999 quy đ nh t i gi t ng i nh ng không mô t ế ườ ư
c th nh ng d u hi u c a t i này ch nêu t i danh. T th c ti n xét x , th
đ nh nghĩa:
- Gi t ng i: hành vi trái pháp lu t c ý làm ch t ng i ngi ý mu n c aế ườ ế ườ
n n nn. Hành vi m ch t ng i đ c hi u hành vi kh ng gây ra cái ch t ế ườ ượ ế
cho con ng i, ch m d t s s ng c a h .ườ
- T i gi t ng i: là hành vi c ý t c đo t sinh m ng c a ng i khác m t cách ế ườ ướ ườ
trái pháp lu t.
T i gi t ng i là m t trong nh ng t i nguy hi m nh t trong ch ng XII c a B ế ườ ươ
lu t hình s , chính vì v y nên có khungnh ph t cao nh t là t hình.
H u qu c a nh vi trái pháp lu t y ch t ng i. Nh v y, t i gi t ng i ế ườ ư ế ườ
ch đ c coi t i ph m hn thành khi h u qu ch t ng i. N u h u qu ch t ượ ế ườ ế ế
ng i không x y ra nguyên nhân khách quan thì hành vi ph m t i đ c coi t iườ ượ
gi t ng i ch a đ t (khi l i c ý tr c ti p) ho c t i c ý gây th ng tích (khiế ườ ư ế ươ
l i c ý gián ti p). M c đích đ ng c ph m t i không d u hi u b t bu c ế ơ
c a c u thành t i ph m t i gi t ng i và đ c quy đ nh là tình ti t đ nh khung tăng ế ườ ượ ế
n ng hình ph t.
M t s hành vi khác, cũng m ch t ng i, nh ng kng coi nh vi c a t i ế ườ ư
gi t ng i nh :ế ườ ư
- Hành vi kng trái lu t: Hành vi gây ra cái ch t cho ng i khác đ c pháp lu t ế ườ ượ
cho pp (phòng v chính đáng, thi nh án t nh v.v....)
- Hành vi trái lu t: Hành vi làm ch t ng i trong khi thi hànhng v , hành vi vô ế ườ
ý làm ch t ng i, hành vi b c t , hành vi i gi c ho c giúp ng i khác t sát, hànhế ườ ườ
vi gi t con m i đ , hành vi gi t ng i do tinh th n b ch đ ng m nh, gi t ng i doế ế ườ ế ườ
v t quá gi i h n png v chính đáng.ượ
Trong nh ng tr ng h p có hành vi ti lu t nh th , ng i ta không quy đ nh là ườ ư ế ườ
t i gi t ng i quy đ nh b ng m t t i danh c th , t ng ng v i hành vi. Hình ế ườ ươ
ph t đ i v i nh ng t i danh này kng nghiêm tr ng b ng t i gi t ng i. ế ườ
2.3. Đ c đi m c a t i gi t ng i ế ườ
nh vi kch quan c a t i gi t ng i là hành vi c ý t c đo t sinh m ng c a ế ườ ướ
ng i khác m t cách trái pháp lu t.ườ
+ Hành vi t c đo t tính m ng đ c hi u là hành vi có kh năng gây ra cái ch tướ ượ ế
cho con ng i, ch m d t s s ng c a h . Nh ng hành vi không kh năng nàyườ
không th coi là hành vi kch quan c a t i gi t ng i. hành vi kh năngy ra cái ế ườ
ch t cho con ng i th hành đ ng nh b n, chém, đâm hành vi khách quanế ườ ư
c a t i gi t ng i cũng có th là không hành đ ng – đó là nh ng tr ng h p ch th ế ườ ườ
GVHD: Ti n s Ph m Văn Beo ế - 5 - SVTH: Ph m Văn Đ t