Mô hình đo lường rủi ro chứng khoán
Như mọi người đã biết thì bất kỳ nhà đầu tư nào cũng đều quan tâm đến tỷ
suất sinh lợi khi họ quyết định đầu tư. Rủi ro và tỷ suất sinh lợi là hai yếu tố
có mối quan hệ vô cùng mật thiết với nhau. Với cùng mức độ rủi ro cho
trước, nhà đầu tư bao giờ cũng thích đầu tư vào nơi có một tỷ suất sinh lợi
cao hơn, cũng như với cùng mức tỷ suất sinh lợi cho trước, họ sẽ thích một
rủi ro thấp hơn. Có thể nói rằng, rủi ro cùng với tỷ suất sinh lợi luôn là các
yếu tố quan tâm hàng đầu của nhà đầu tư.
Như nhiều người nói thì rủi ro trên thị trường chứng khoán Việt Nam hiện
nay rất lớn. Thật ra nó lớn như thế nào? Có thể đo lường được không? Có
thể có phương pháp nào để dự báo trước rủi ro cho thị trường hay không?
Em rất quan tâm đến việc có thể đưa ra được mô hình lượng hóa rủi ro, dự
báo nó cho thị trường chứng khoán VN hiện nay cũng như cho thời gian sắp
tới.
Em định tiếp cận vấn đề này theo cách nghiên cứu cách thức người ta đo
lường rủi ro trên các thị trường chứng khoán mới nổi. Xem xét đặc điểm của
TTCKVN mình để thay đổi cho phù hợp. Hiện nay em đang bế tắc trong
việc tìm tài liệu về các mô hình đo lường rủi ro ở các thị trường mới nổi đó.
Và cũng không biết thực ra hướng tiếp cận này có phù hợp với vấn đề của
mình hay chưa? Có cách tiếp cận nào khác để giải quyết vấn đề tốt hơn
không?
Các công ty chứng khoán thì hiển nhiên là họ cần sự sôi động và phương
pháp cho cầm cố chứng khoán để... chơi tiếp này tạo ra sức cầu tự nhiên đối
với đám đông người chơi cổ phiếu. Bạn thử bảo như thế không tốt xem, họ
sẽ nhảy cồ cồ lên và sử dụng hàng đại đội các phân tích viên cao thủ, tốt
nghiệp đâu đâu đó... mới thoạt nghe đã rợn tóc gáy, để bạn buộc phải rút lui
ý kiến.
TTGDCK và UBCKNN cũng có một số lần lên tiếng cảnh báo nhưng yếu ớt
lắm, và vì cái sự trình bày nó cũng không có căn nguyên, lập luận vững
chắc, cho nên tiếng nói đó rớt vào sự ầm ĩ của hàng trăm ngàn nhà đầu tư
đang trong cơn phấn khích tột cùng. Chỉ có Ngân hàng Nhà nước là khá
mạnh tay, ít nhất là lúc chúng ta nghe thấy tiếng nói. Đó là việc chỉ thị dè
chừng các Ngân hàng thương mại cho vay cầm cố chứng khoán, và bắt buộc
phải đảm bảo quy chế của ngành ngân hàng.
Tuy vậy, thực sự mà nói, cũng chưa thấy ai chỉ ra chính xác bằng con số
việc vay sử dụng chứng khoán làm "tài sản" thế chấp thì có tác động thế nào,
ai sẽ chịu trách nhiệm trước các biến động, nếu có rủi ro thì rủi ro ở mức
nào? Tôi rất muốn làm việc này với tinh thần trách nhiệm cao nhất, mặc dù
không có nhiều thời gian. Nhưng sẽ cố làm bằng cách viết tiếp vào phần
comment của bài gợi mở vấn đề này. Các ý kiến đóng góp tiếp theo cũng sẽ
giúp làm rõ hơn bản chất và tác động của việc cầm cố chứng khoán trong trò
chơi rủi ro này. Nói rủi ro là chính xác vì cổ phiếu được gọi bằng thuật ngữ
tài chính là risky asset, ngược với trái phiếu chính phủ thường gọi là risk-
less assets.
Thị trường từ 6 năm nay không lạ lùng gì với việc một số rất nhiều người
kinh doanh chứng khoán cầm cố cổ phiếu (equity assets) để lấy một lượng
tiền mặt từ công ty chứng khoán và tiếp tục mua các cổ phiếu mới. Điều này
cần phải hiểu thế nào và tạo ra hiệu ứng gì?
Đây là câu hỏi quan trọng, và tôi cố gắng tìm câu trả lời trong các bài báo,
nhưng chưa thực sự có một câu trả lời xác đáng. Một số phóng viên có lấy cả
ý kiến của nhà đầu tư thì nói rằng "có rủi ro", nhưng thế nào, ra sao, lúc nào,
và ảnh hưởng tới ai... thì cũng khá là vòng vo tam quốc. Nói cho chính xác
cách cảnh báo như thế khá là ít tác dụng.
