Đề tài: Mô hình IS- LM và ứng dụng trong phân tích chính sách kinh tế

ụ ụ M c l c

Trang

ờ ở ầ

L i m  đ u

ả ế ủ 3 1_ Vai trò và các gi thi t c a mô hình

1.1 Vai trò, ý nghĩa c a mô hình                                                                       3

ủ

1.2 M t s  gi

ộ ố ả ế thi t                                                                                            4

ằ 2_ Mô hình cân b ng vĩ mô

ị ườ ụ ườ ị 2.1 Th  tr ng hàng hóa d ch v ­ đ ng IS                                                       4

ả ứ ầ 2.1.1 Mô t m c c u                                                                                        4

ả ứ 2.1.2 Mô t m c cung                                                                                      6

ị ườ ằ ụ ị ườ 2.1.3 Cân b ng th  tr ng hàng hóa d ch v  và đ ng IS                               6

ứ ụ 2.1.4 Phân tích mô hình và  ng d ng chính sách tài chính                             7

ị ườ ề ệ ườ 2.2 Th  tr ng ti n t và đ ng LM

9

ả ề ệ 2.2.1 Mô t cung ti n t 9

ả ầ ề ệ 2.2.2 Mô t c u ti n t

10

ị ườ ằ ề ệ ườ 2.2.3 Cân b ng th  tr ng ti n t và đ ng LM

10

ề ệ 2.2.4 Phân tích mô hình và phân tích chính sách ti n t 11

ồ ờ ằ 12 3. Mô hình cân b ng đ ng th i: mô hình IS­ LM

3.1 Mô hình IS­ LM                                                                                            12

ế 3.2 Phân tích so sánh tĩnh và phân tích chính sách kinh t 13

ủ ộ 3.2.1 Tác đ ng c a chính sách tài khóa                                                           13

ề ệ ộ ủ       3.2.2 Tác đ ng c a chính sách ti n t 15

ả ủ ề ệ ệ 3.2.3 Phân tích hi u qu  c a chính sách tài khóa và chính sách ti n t

17

ớ ư ế ổ ầ 3.2.4 Mô hình IS­ LM v i t cách lý thuy t t ng c u                                     18

ế 20 ạ 4. Mô hình IS­ LM d ng tuy n tính loga

ế ạ 4.1 Mô hình d ng tuy n tính loga                                                                       20

ự ế ế 4.2 Mô hình tuy n tính loga dùng trong th c t 21

ậ

ế       K t lu n

ệ

ả       Tài li u tham kh o

ờ ở ầ

L i m  đ u

ặ ổ ự ủ ể ằ Các mô hình cân b ng  riêng ho c t ng th  không có s  tham gia c a Nhà

ướ ư ộ ế ế ị ườ ữ n c nh  m t tác nhân kinh t ơ  trong c  ch  th  tr ng có nh ng khuy t t ế ậ ấ   t r t

ộ ạ ự ấ ứ ẳ ậ ộ ế ớ   ớ l n. M t là, s  b t bình đ ng quá m c trong thu nh p. Đây là m t h n ch  l n

ế ị ườ ướ ầ ề ế ằ ậ ỉ ủ ơ c a c  ch  th  tr ng và Nhà n c c n đi u ch nh b ng thu  thu nh p cá nhân

ợ ấ ệ ệ ể ả ấ ấ ấ   và các kho n tr  c p khác. Hai là, th t nghi p. Th t nghi p cao có th  gây b t

ổ ế ự ố ạ ộ ể ẫ ủ ạ ộ ệ ố   n trong xã h i và có th  d n đ n s  r i lo n trong ho t đ ng c a h  th ng

ế ộ ướ ầ ự ể ả kinh t ­ xã h i. Nhà n ộ   c c n th c thi các chính sách b o hi m và an sinh xã h i

ẹ ậ ả ể ả đ  gi m nh  h u qu .

ế ậ ừ ữ ấ ế ự ủ ả ỏ T  nh ng khuy t t t trên, t t y u đòi h i ph i có s  tham gia c a Nhà n ướ   c

ế ướ ớ ư ự ề trong n n kinh t . Nhà n c đóng vai trò tích c c v i t ộ  cách là m t tác nhân

ế ằ ứ ặ ệ ủ ướ ể ự ế kinh t . B ng ch c năng đ c bi t c a mình, Nhà n c có th  tr c ti p tham gia

ạ ộ ế ệ ướ ặ ho t đ ng kinh t thông qua các doanh nghi p Nhà n c ho c cũng có th  d ể ướ   i

ụ ứ ế hình th c gián ti p thông qua các công c   chính sách.

ề ậ ọ ứ ụ Do v y em đã ch n đ  tài ” Mô hình IS­ LM và  ng d ng trong phân tích

chính sách kinh t ”ế . Em xin chân thành c m  n ả ơ GVC. Ngô Văn Mỹ đã giúp đỡ

ệ ể ề em nhi t tình đ  em hoàn thành chuyên đ  này.

ả ế ủ 1._Vai trò và các gi thi t c a mô hình

1.1    Vai trò, ý nghĩa c a mô hình

ủ

ướ ờ ọ ế ế ủ ề ậ Tr c khi ra đ i h c thuy t kinh t c a Keynes, khi đ  c p đ n t ế ớ   i

ị ườ ằ ườ ứ ỉ cân b ng th  tr ng, các tr ng phái kinh t ế ườ  th ng ch  nghiên c u mô hình

ặ ổ ự ủ ể ằ cân b ng riêng ho c t ng th , trong đó không có s  tham gia c a Nhà n ướ   c

ộ ế ộ ạ ả ế ớ ư v i t cách là m t tác nhân kinh t ủ . Cu c đ i kh ng ho ng kinh t ố    vào cu i

ữ ư ữ ầ ặ ớ nh ng năm 1920 và đ u nh ng năm 1930 v i nét đ c tr ng là t ỷ ệ ấ    th t l

ệ ế ể ả ượ ớ nghi p cao và suy thoái kinh t đã không th  gi i thích đ ọ   c v i các h c

ế ờ thuy t kinh t ế ươ  đ ng th i.

ộ ế ọ ườ John Maynard Keynes­  m t nhà kinh t h c ng ấ   i Anh đã cho xu t

ố ề ề ệ ế ổ ệ ấ Lý thuy t t ng quát v  ti n t , lãi su t và vi c làm ả b n cu n “ ” vào 1936

ủ ấ ạ ướ ể ằ trong đó nh n m nh vai trò c a Nhà n ằ   c. Ông cho r ng đ  có cân b ng

ế ể ự ụ ủ ệ ắ ả ấ kinh t , kh c ph c kh ng ho ng, th t nghi p thì không th  d a vào c  ch ơ ế

ị ườ ự ề ế ệ ủ ự ả ướ th  tr ng t đi u ti t mà ph i có s  can thi p c a Nhà n ề c vào n n kinh

ế ướ ượ ư ặ ệ ủ t . Nhà n c đ ộ c xem nh  là m t tác nhân đ c bi ề t c a n n kinh t ế   .

ằ ườ ấ ể ườ Keynes cho r ng đây là con đ ng duy nh t đ  con đ ng kinh t ế ệ    hi n

ượ ệ ệ hành “tránh đ ủ c h y di t toàn di n”. Ông coi chính sách tài chính là ch ủ

ươ ố ụ ở ộ ụ tr ạ   ng áp d ng chính sách s  h t tài chính m  r ng, dùng chính sách l m

ề ệ ể ề ệ ế ề ố phát ti n t đ  thay th  cho chính sách ti n t truy n th ng.

ặ ủ ớ ự ướ ơ ấ ộ ớ V i s  có m t c a Nhà n c là m t tác nhân m i, c  c u th  tr ị ườ   ng

ệ ữ ể ạ ơ ố cũng phát tri n phong phú và đa d ng h n và m i quan h  gi a các tác nhân

ị ườ ứ ạ ừ ữ ể ả ơ ỏ trên th  tr ng cũng ph c t p h n.T  đó đòi h i ph i phát tri n nh ng mô

ế ể ợ ế ằ ế hình kinh t phù h p đ  phân tích kinh t vĩ mô. Đó là cân b ng kinh t và

ế ưở ữ ế ướ ể phát tri n kinh t (tăng tr ộ ng kinh t ). M t trong nh ng h ứ   ng nghiên c u

ằ ế ớ ự ủ ướ ử ụ cân b ng kinh t v i s  tham gia c a Nhà n c là s  d ng mô hình cân

ệ ấ ậ ế ằ b ng vĩ mô, r t thu n ti n trong phân tích chính sách kinh t .

ệ ế ậ ể ấ Thông qua vi c thi t l p và phân tích mô hình vĩ mô có th  th y đ ượ   c

ạ ộ ế ủ ướ các ho t đ ng kinh t c a Nhà n c thông qua các chính sách. Mô hình có

ứ ả ượ ư ế ộ ứ ứ ậ các bi n g p nh : m c s n l ng, thu nh p, m c giá chung, m c công ăn

ế ố ữ ệ ệ ấ ấ ế ạ vi c làm, th t nghi p, lãi su t... Nh ng bi n s  kinh t ề    vĩ mô này t o đi u

ệ ế ạ ị ượ ki n cho các nhà kinh t và ho ch đ nh chính sách l ng hóa và so sánh các

ươ ủ ế ệ ả ế ữ ố ph ng di n khác nhau c a k t qu  kinh t gi a các năm và các qu c gia.

ụ ủ ế ả ỉ ế Song m c tiêu c a chúng ta không ch  là tính toán k t qu  kinh t mà còn lý

ả ố ế ậ ế gi i nó. Nghĩa là, chúng ta mu n thi t l p các mô hình kinh t giúp chúng ta

ượ ươ ạ ộ ủ ứ ề ế ệ ữ ố ể hi u đ c ph ng th c ho t đ ng c a n n kinh t , m i liên h  gi a các

ế ố ế ả ưở ủ ế bi n s  kinh t khác nhau và  nh h ng c a chính sách kinh t .

ộ ố ả 1.2 M t s  gi thi ế t

ứ ẽ ắ ạ ồ ờ ế                     Ta s  nghiên c u mô hình trong ng n h n và tĩnh, đ ng th i các bi n

ệ ả ự ế ắ ấ ở ạ ố s  là các bi n th c. Xét trong ng n h n, coi công ngh  s n xu t, s  thích

ườ ổ ướ ừ ủ c a ng i tiêu dùng là không đ i. Tr ằ c tiên xét cân b ng trên t ng th ị

ườ ị ườ ị ườ ụ ị ề ệ tr ng riêng là th  tr ng hàng hóa và d ch v  và th  tr ng ti n t sau đó

ị ườ ồ ờ ử ụ ể ẽ ế ợ s  k t h p đ ng th i hai th  tr ng này. Khi s  d ng mô hình đ  phân tích

ẽ ề ậ ớ chính sách ta s  đ  c p t i hai chính sách: chính sách tài khóa và chính sách

x  là đ o hàm riêng c a hàm F theo

ề ệ ể ệ ử ụ ệ ủ ạ ti n t . Đ  ti n s  d ng, ta ký hi u F

ế bi n x.

ằ 2_ Mô hình cân b ng vĩ mô

2.1 Th  tr

ị ườ ụ ườ ị ng hàng hóa và d ch v ­ đ ng IS

ả ứ ầ 2.1.1 Mô t m c c u

ứ ầ ủ ự ư 2.1.1.1M c c u cho tiêu dùng c a khu v c dân c

ử ụ ế ị ế ể ộ Các h  gia đình làm th  nào đ  quy t đ nh s  d ng thu nh p c a h ậ ủ ọ

ệ ạ ụ ế ệ ươ ế ị vào m c đích tiêu dùng hi n t i và ti t ki m cho t ng lai. Quy t đ nh tiêu

ố ớ ắ ạ ọ ả   dùng có ý nghĩa quan tr ng đ i v i các phân tích ng n h n vì nó có  nh

ưở ớ ổ ự ế ế ầ h ng t ộ   ả i t ng c u. Tiêu dùng chi m kho ng 2/3 GDP, do đó s  bi n đ ng

ố ơ ả ế ự ẫ ặ ổ ủ c a tiêu dùng là nhân t ủ ề    c  b n d n đ n s  bùng n  ho c suy thoái c a n n

kinh t .ế

ậ ượ ậ ừ ở ữ ư ả ộ ộ                    H  gia đình nh n đ c thu nh p t lao đ ng và s  h u t ộ    b n, n p

ế ị ủ ế thu  cho Chính ph , sau đó quy t đ nh xem nên tiêu dùng bao nhiêu thu

ể ế ế ậ ậ ộ ệ nh p sau khi n p thu  và dành bao nhiêu thu nh p d  ti t ki m cho t ươ   ng

ủ ế ấ ầ ậ ộ lai. Chính ph  đánh thu  các h  gia đình và l y đi ph n thu nh p là T. Thu

ế ậ ạ ộ ượ ậ ọ nh p sau khi đã n p các lo i thu  là Y­T đ ả ụ   c g i là thu nh p kh  d ng.

ậ ủ ộ ữ ế ổ Các h  gia đình phân b  thu nh p c a mình gi tiêu dùng và ti ệ t ki m.

ứ ầ ư ượ ủ ự ở M c c u cho tiêu dùng c a khu v c dân c  đ c mô hình hóa b i hàm

Y < 1

ớ tiêu dùng: C = C(Y)  v i 0 < C

ả ậ CY > 0: ph n ánh khi thu nh p tăng thì tiêu dùng cũng tăng.

ứ ứ ả ớ ơ ủ   ủ                   CY < 1: ph n ánh m c tăng c a tiêu dùng không l n h n m c tăng c a

thu nh p.ậ

ượ ộ ộ ụ ậ ậ ộ Tiêu dùng đ ộ   c chia làm hai b  ph n: m t b  ph n không ph  thu c

0; m t b  ph n ph

ậ ượ ọ ự ị ệ ộ ộ ậ vào thu nh p đ c g i là tiêu dùng t đ nh, ký hi u là C ụ

ả ụ ậ ậ ộ thu c vào thu nh p đó là thu nh p kh  d ng.

Do đó ta có hàm tiêu dung: C(Y) = C0 + C(Y­T)

ế ế ạ N u hàm tiêu dùng C là tuy n tính thì hàm tiêu dùng có d ng:

C(Y) = C0 + c(Y­T)

ượ ọ ướ ứ ậ Trong đó c đ c g i là khuynh h ng tiêu dùng c n biên, là m c thay

ộ ơ ậ ị ổ ủ đ i c a tiêu dùng khi thu nh p tăng lên m t đ n v .

ộ ơ ậ ị                  0 < c < 1: nghĩa là m t đ n v  thu nh p tăng thêm làm tăng tiêu dùng

ư ạ ư ứ ậ ơ ộ ơ ị ế nh ng m c tăng ch a đ t 1 đ n v . N u các h  gia đình nh n thêm 1 đ n v ị

ọ ẽ ế ậ ố ề ệ ế ầ ẳ ạ ộ thu nh p, h  s  ti t ki m m t ph n s  ti n này. Ch ng h n, n u c = 0.7

ả ụ ủ ậ ộ ỗ ỉ nghĩa là các h  gia đình ch  tiêu 70 xu c a m i đôla thu nh p kh  d ng tăng

ụ ể ị ế ệ ạ thêm đ  mua hàng hóa và d ch v , và ti t ki m 30 xu còn l i.

ẽ ọ Hình v  sau minh h a cho hàm tiêu dùng

C

C(Y)

c

CO

0 Y

ộ ố ủ ế Đ  d c c a hàm tiêu dùng cho chúng ta bi t tiêu dùng tăng lên bao

ả ụ ề ậ ơ ị ộ ố   nhiêu khi thu nh p kh  d ng tăng thêm 1 đ n v . Đi u đó hàm ý đ  d c

ướ ậ ủ c a hàm tiêu dùng chính là c (khuynh h ng tiêu dùng c n biên).

ọ ủ ự ệ ườ Ngoài ra thông qua vi c phân tích mô hình l a ch n c a ng i tiêu

ự ạ ợ ằ ộ ớ ộ dùng nh m c c đ i l i ích v i ràng bu c ngân sách và các ràng bu c khác.

ả ụ ụ ậ ộ Tiêu dùng C ph  thu c vào thu nh p kh  d ng (Y­T = Y ấ D); lãi su t r và tài

ả s n W. Khi đó:

Y < 1, CW > 0

ớ C = C(YD, r, W)      v i 0 < C

ứ ầ ầ ư 2.1.1.2 M c c u cho đ u t

ầ ư ố ế ạ ộ Đ u t là thành t ấ ủ  bi n đ ng m nh nh t c a GDP. Khi chi tiêu v ề

ầ ớ ự ả ụ ả ờ ị hàng hóa và d ch v  gi m trong th i kì suy thoái thì ph n l n s  gi m sút

ầ ư ự ả ệ ả ộ đó là s  suy gi m do chi tiêu cho đ u t gây ra. C  doanh nghi p và h  gia

ầ ư ề ầ ư ệ đình đ u mua hàng đ u t . Doanh nghi p mua hàng đ u t vào kh i l ố ượ   ng

ư ả ế ư ả ệ ộ ỏ t b n và thay th  cho t b n hi n có khi đã h ng. Các h  gia đình mua

ượ nhà cũng đ c coi là đ u t ầ ư .

ượ ầ ư ề ầ ể ộ ự ụ ấ ộ L ng c u v  hàng đ u t ph  thu c vào lãi su t. Đ  m t d  án

ợ ả đ ượ ầ ư c đ u t thì l ậ i nhu n thu đ ượ ừ ự c t ầ   ơ  d  án ph i cao h n chi phí cho đ u

ư ự ề ố ầ ư ấ ả ệ t d  án đó. Vì lãi su t ph n ánh chi phí v  v n đ u t , vi c tăng (hay

ố ượ ả ấ ả ầ ư ự ả gi m) lãi su t làm gi m s  l ng d  án đ u t có lãi làm gi m cho nhu

ề ầ c u v  hàng hóa đ u t ầ ư .

ứ ầ ầ ư ượ ầ ư ở M c c u cho đ u t đ c mô hình hóa b i hàm đ u t I. Thông

0 (đ uầ

ườ ầ ư ồ ụ ầ ầ ấ ộ th ng đ u t g m hai ph n: ph n không ph  thu c vào lãi su t là I

0 + I(r). V i giớ

ư ự ị ầ ạ ụ ấ ộ t đ nh) và ph n còn l t i ph  thu c vào lãi su t I(r): I = I ả

ộ ổ thi ầ ư    I t Iế r  < 0.                                                     M t cách t ng quát, đ u t

ứ ụ ấ ậ ả ộ ố ngoài lãi su t r còn ph  thu c vào thu nh p Y và tài s n v n K, t c là hàm

ầ ư đ u t ạ  có d ng

ớ ả I = I (r, Y, K) v i các gi thi t I ế r  < 0, IY  > 0, IK  > 0

ứ ầ ủ ủ 2.1.1.3 M c c u cho chi tiêu c a Chính ph

ủ ố ứ ủ ề ủ                  Mua hàng c a Chính ph  là thành t ầ  th  3 c a nhu c u v  hàng hóa và

ụ ả ị ẫ ế ị d ch v . Chúng ta không tìm cách lý gi ộ   i quá trình chính tr  d n đ n m t

ấ ị ứ ứ ế ẫ ộ ủ   chính sách tài chính nh t đ nh t c là d n đ n m t m c mua hàng c a

ủ ượ ủ ủ ế ạ Chính ph  nên chi tiêu c a Chính ph  đ c coi là bi n ngo i sinh. Ký

ệ hi u là G 0

.

ậ ẩ ấ 2.1.1.4 Xu t nh p kh u

ị ườ ế ố ế ố ậ ẩ Tham gia vào th  tr ng còn có y u t nh p kh u (IM) và y u t ấ    xu t

ụ ể ứ ẩ ầ ị ướ kh u (EX) hàng hóa d ch v  đ  đáp  ng nhu c u trong và ngoài n c. Nhu

ố ế ậ ầ ẩ ẩ ầ c u tiêu dùng nh p kh u và nhu c u qu c t ấ  hàng hóa xu t kh u cũng

ộ ộ ụ ậ ậ ộ ộ ồ g m hai b  ph n. M t b  ph n không ph  thu c vào thu nh p c a n ậ ủ ướ   c

0 và EX0 và m t b  ph n ph  thu c vào thu nh p Y là IM(Y)

ộ ộ ụ ậ ậ ộ ở ạ s  t i là IM

và EX(Y).

0 + IM(Y) v i gi

Y < 1

ẩ ớ ả ế ậ                  Hàm nh p kh u IM = IM thi t: 0  <  IM

0 + bY.

ườ ế ả ạ ợ ơ tr ng h p đ n gi n, IM có d ng tuy n tính: IM = IM

ọ ướ ậ ẩ Khi đó 0 < b  < 1 g i là khuynh h ng nh p kh u biên.

0 + EX(Y)

ẩ ấ                  Hàm xu t kh u EX = EX

ứ ầ ụ ể ề ể ố ị Đ  xét m c c u cu i cùng v  hàng hóa d ch v  ta có th  dùng hàm

ẩ ấ ạ xu t kh u ròng có d ng:

NX = EX – IM = EX0 + EX(Y) – IM0 – IM(Y) = NX0 + NX(Y).

ứ ầ ề ố ỉ Ta có: NXY = EXY – IMY. Ta ch  xét m c c u cu i cùng v  hàng hóa

Y = 0.

ụ ố ớ ộ ậ ớ ế ớ ị d ch v  đ i v i b  ph n có liên quan t i th  gi i bên ngoài nên EX

Hay NXY = ­ IMY. Do 0 < IMY < 1 nên ­1 < NXY < 0

ổ 2.1.1.5 Hàm t ng chi tiêu

0 +NX

ứ ầ ổ ộ ổ T ng c ng các m c c u trên ta có hàm t ng chi tiêu E = C +I +G

ứ ầ ể ệ ị ườ ị hàm này th  hi n các m c c u trên th  tr ụ ng hàng hóa d ch v .

Ta có : E =C0 +I0 +G0 +NX0 +C(Y­T) +I(r) +NX(Y)

ầ ứ             Hay E = E0 +E(Y, r, T) v i Eớ 0 = C0 +I0 +G0 + NX0 là thành ph n chi tiêu  ng

ứ ầ ụ ư ế ậ ộ ớ v i các m c c u không ph  thu c vào thu nh p cũng nh  các bi n khác có

trong mô hình.

ầ ươ E(Y, r, T) = C(Y­T) + I(r) + NX(Y) là thành ph n chi tiêu t ứ   ng  ng

ứ ầ ớ ả ế ợ ộ ớ v i các m c c u n i sinh. V i các gi thi t E ớ   ế Y = CY + NXY . K t h p v i

Y < 0, Er = Ir, ET = ­ CY và Er  <  0, ­1 < ET

ả ế các gi thi t đã cho, suy ra –1 < E

< 0.

ả 2.1.2 Mô t cung

ị ườ ụ ứ ệ ị Ký hi u Q là m c cung hàng hóa d ch v  trên th  tr ế   ng và là bi n

ạ ượ ề ặ ố ọ ố ị ngo i sinh. Do Q đ c tính theo giá c  đ nh nên xét v  m t s  h c Q = Y .

ị ườ ề ệ ằ ị 2.1.3 Đi u ki n cân b ng th  tr ụ ng hàng hóa d ch v

ề ệ ằ ươ Đi u ki n cân b ng là Q = E hay Y =E nên ta có ph ng trình cân

0 + E(Y, r, T).

ị ườ ụ ằ b ng th  tr ị ng hàng hóa d ch v  là Y= E

Ta có mô hình IS:

C(Y) = C0 + C(Y­T)

I = I0 + I(r)

NX = NX0 + NX(Y)

E = C0 + I0 + G0+ NX0 + C(Y­T) + I(r) + NX(Y)

Y = E 0 + E(Y, r, T) v i Eớ 0 = C0 + I0 + G0 + NX0 và ­1 < EY < 0, Er

0, I0, G0, NX0 và T trong đó G0 và

ế ạ < 0, ­1 < ET < 0. Các bi n ngo i sinh là C

ể ệ ế T là hai bi n th  hi n chính sách tài khóa.

ắ ệ ữ ấ ậ ố ừ ườ                  Đ ng IS tóm t t m i quan h  gi a lãi su t và thu nh p rút ra t hàm

ứ ấ ỉ ầ ư đ u t và hàm tiêu dùng. Nó ch  cho chúng ta th y m c thu nh p t ậ ạ ấ   i b t

ừ ụ ấ ấ ậ ộ   ỳ ứ k  m c lãi su t nào. T  hàm tiêu dùng ta th y thu nh p cũng ph  thu c

ườ ượ ẽ ộ vào chính sách tài chính. Đ ng IS đ c v  cho m t chính sách tài chính

ấ ị ề ố ị nh t đ nh. Đi u đó có nghĩa là gi G ữ 0 và T c  đ nh, khi chính sách tài chính

ổ ườ ể ị thay đ i đ ng IS d ch chuy n.

ụ ứ 2.1.4 Phân tích mô hình và  ng d ng chính sách tài chính

ả 2.1.4.3 Gi i mô hình

ươ ị ườ ằ ố ị ị Ph ng trình cân b ng th  tr ụ ng hàng hóa d ch v  xác đ nh m i quan

ể ả ị ườ ả ằ ố ị ệ h  giũa Y và r đ  đ m b o cân b ng th  tr ng này v i E ớ 0 và T c  đ nh.

ủ ệ ươ Nghi m c a ph ng trình là Y*, C*, I*. Trong đó:

Y* = Y*(C0, I0, G0, T, r) và I* = I*(r).

ệ ữ ể ễ ặ ẳ ố ộ ọ Bi u di n m i quan h  gi a Y và r trên m t ph ng t a đ  (Y, r) ta

đ ượ ườ c đ ng IS.

r

.

IS

0                                                 Y

ồ ị ủ ệ ữ ố ể ườ ị Đ ng IS là đ  th  c a hàm s  bi u th  quan h  gi a r và Y. Coi

ươ ằ ươ ệ ẩ ị ph ng trình cân b ng là ph ng trình hàm  n xác đ nh quan h  này.

Ta có: Y = E0 + E(Y, r, T) <=> Y – E0 – E(Y, r, T) = 0

0 – E(Y, r, T). áp d ng công th c đ o hàm c a hàm  n ta có:

ặ ứ ạ ủ ụ ẩ đ t F = Y – E

do EY <1, Er < 0 nên

ư ậ ệ ấ ậ ậ ượ Nh  v y lãi su t và thu nh p có thu nh p có quan h  ng ề   c chi u.

Y > 0)

ể ả ề ư Đi u này có th  gi i thích nh  sau: khi Y tăng làm cho C tăng (vì C

ư ơ ố ộ ố ộ ủ ủ nh ng do C ậ   ậ Y < 1 nên t c đ  tăng c a C ch m h n t c đ  tăng c a Y do v y

ế ể ả ầ ư ệ ằ ậ ả có ti ả t ki m S. Đ  đ m b o cân b ng thì đ u t ả    I ph i tăng do v y ph i

r < 0. Lãi su t càng cao, m c đ u t

ả ầ ư ứ ấ ấ gi m r do I ậ    càng th p do đó thu nh p

ậ ườ ấ ố càng th p. Vì v y đ ố ng IS d c xu ng.

ứ ộ ố ệ ữ ượ ể ệ M c đ  m i quan h  gi a r và Y đ ề   ở ộ ố c th  hi n b i đ  d c ít hay nhi u

ộ ố ủ ườ ủ ườ c a đ ng IS. Ta có đ  d c c a đ ng IS  là . Do EY = CY + NXY

Y  = CY  khi đó

ế ạ ế nên n u NX là bi n ngo i sinh thì   E hay dr  =

2.1.4.4 Phân tích so sánh tĩnh và phân tích chính sách kinh t ế

ộ ủ 0                  Tác đ ng c a E

ư ậ ề ậ Ta có: > 0. Nh  v y E ở   ệ 0 và Y có quan h  thu n chi u b i

0(G0, I0, NX0) s  làmẽ

ấ ứ ự ủ ầ ả ậ v y b t c  s  tăng hay gi m c a thành ph n trong E

ườ ể ả ị đ ng IS d ch chuy n sang ph i hay trái.

ử ủ ủ. Chúng Chính sách tài chính và nhân t : mua hàng c a chính ph

ủ ứ ự ủ ẽ ổ ta s  phân tích xem s  thay đ i trong m c mua hàng c a Chính ph  có tác

ư ế ớ ề ộ đ ng nh  th  nào t i n n kinh t ế .

Ta có: F = Y – E0 – E(Y, r, T) = Y­ C0 –I0 –G0 – NX0 – C(Y­T) – I(r) –

NX(Y)

ả > 0 (do EY < 1) nên khi tăng (gi m) chi ngân

Y > ­1 nên

ẽ ả ậ ặ sách s  làm tăng (gi m) thu nh p. M t khác do E >

ộ ậ ả ổ 1. M t cách t ng quát: dY = ề   nên thu nh p Y tăng (gi m) nhi u

ủ ậ ơ ơ ị ị ơ h n 1 đ n v  khi chi tiêu Chính ph  tăng 1 đ n v . Do v y chính sách tài

ế ạ ậ ộ chính có tác đ ng khuy ch đ i thu nh p.

ế ạ N u hàm tiêu dùng d ng Keynes C = + cY, thì và đ cượ

ử ướ ậ nhân t Keynes ọ g i là “ ” (c là khuynh h ng tiêu dùng c n biên). Theo hàm

ậ ứ ứ ế ẫ ơ ơ tiêu dùng, thu nh p cao h n d n đ n m c tiêu dùng cao h n.Vì m c mua

ủ ủ ậ hàng tăng thêm c a Chính ph  làm tăng thu nh p cho nên nó cũng làm tăng

ữ ế ậ ơ ạ tiêu dùng, ti p đó làm tăng thu nh p h n n a sau đó l i làm tăng tiêu dùng

ủ ạ ủ ứ ậ ứ   v.v... Do v y trong mô hình này m c mua hàng c a Chính ph  t o ra m c

ắ ầ ậ ớ ủ ơ tăng thu nh p l n h n. Quá trình này b t đ u khi chi tiêu Chính ph  tăng

ộ ượ ứ ế ậ thêm m t l ng là ẫ . M c tăng chi tiêu này d n đ n thu nh p tăng thêm

ộ ượ ự m t l ng là G. S  gia tăng này làm cho tiêu dùng tăng thêm m t l ộ ượ   ng

ứ ậ ằ ứ ầ ạ ế ụ ằ b ng c* G. M c tăng thu nh p b ng c* l n th  hai này l i ti p t c làm

ộ ượ ả ạ tăng tiêu dùng m t l ng là c*(c* ) vì b n thân nó l i làm tăng tiêu dùng

ự ồ ế ư ậ ừ ậ ớ ậ và thu nh p, v.v... S  h i ti p nh  v y t tiêu dùng t i thu nh p, sau đó t ớ   i

ố ớ ệ ứ ế ễ ạ ậ ổ ộ tiêu dùng ti p di n vô h n. Hi u  ng t ng c ng đ i v i thu nh p là:

Y = (1 + c + c2  + c3  + ...)* G

ử ủ ằ ủ Nhân t mua hàng c a Chính ph  b ng:

Y/ G = 1 + c + c2 + c3 + ...

ử ộ ấ ố ế ạ ả ứ          Công th c tính nhân t này là m t c p s  nhân vô h n. K t qu  tính toán

ượ ế ử ớ đ c cho chúng ta vi t nhân t ư  nh  sau: Y/ G = v i c là khuynh

ướ ụ ế ậ ử ẽ ằ h ng tiêu dùng c n biên. Ví d , n u c = 0.6, nhân t s  b ng:

Y/ G = 1 + 0.62 + 0.63 + ... = = 2.5

ườ ủ ợ Trong tr ng h p này, 1$ tăng thêm trong mua hàng c a Chính ph ủ

ậ ằ làm cho thu nh p cân b ng tăng thêm 2.5$.

ử ờ ế. Bây gi chúng ta xem Chính sách tài chính và nhân t : thu

ư ế ổ ủ ự ế ộ ớ ề ế xét s  thay đ i c a thu  có tác đ ng nh  th  nào t i n n kinh t ệ   . Bi n

ế ở ứ ậ ứ ả ụ ậ ả pháp gi m thu m c T l p t c làm cho thu nh p kh  d ng Y­T tăng

ộ ượ ở ứ m t l ng là T qua đó làm tăng tiêu dùng m c c* T.

ủ ả Ta có: . Nên khi Chính ph  tăng (gi m) thu ế

ư ệ ẽ ả ậ ủ   T s  làm gi m (tăng) thu nh p. Cũng nh  bi n pháp tăng mua hàng c a

ủ ế ế ạ ậ ả ộ Chính ph  có tác đ ng khuy ch đ i thu nh p chính sách gi m thu  cũng có

ư ậ ư ầ ộ ổ ầ ủ   tác đ ng nh  v y. Nh  đã trình bày trong ph n trên, thay đ i ban đ u c a

ượ ạ ở ứ ủ ộ ổ chi tiêu đ ế c khuy ch đ i m c ộ . Tác đ ng t ng c ng c a chính sách

ế ổ ớ ậ ổ ướ thay đ i thu  đ i v i thu nh p là: . (c kà khuynh h ng tiêu

ậ dùng c n biên).

ờ ủ ộ ồ Tác đ ng đ ng th i c a thu chi ngân sách:

ế ướ Ta có: dY = . N u Nhà n ế c tăng thu  và chi tiêu

0 = dT đ  gi

ỉ ệ ể ữ ả ộ cùng t  l dG không b i chi ngân sách ta ph i có:

ứ ầ ẫ ộ dY = ( )*d > 0 t c là v n có tác đ ng kích c u.

ị ườ ề ệ ườ 2.2 Th  tr ng ti n t và đ ng LM

ệ ữ ườ ấ ậ ố Đ ng LM là m i quan h  gi a lãi su t và thu nh p hình thành trên th ị

ườ ề ố ư ề ệ ể ể ắ ầ ệ ố tr ng v  s  d  ti n t ằ   . Đ  hi u m i quan h  này, chúng ta b t đ u b ng

ế ơ ấ ượ ề ệ ả ộ ọ vi c xem xét m t lý thuy t đ n gi n v  lãi su t đ c g i là lý thuy t v ế ề

ế ả ả ả ơ ự ư s   a thích thanh kho n. Lý thuy t này là cách gi ấ ủ   i thích đ n gi n nh t c a

ặ ề ả ề ấ ườ ế Keynes v  lãi su t và nó đ t n n t ng cho đ ự   ng LM. Lý thuy t này d a

ề ố ư ề ự ế ầ ư ế ị trên cung và c u v  s  d  ti n th c t ấ  quy đ nh lãi su t nh  th  nào?

ả ề ệ 2.2.1 Mô t cung ti n t

ố ề ệ ổ ượ ọ ề ệ ứ T ng s  ti n hi n có đ c g i là cung  ng ti n t ề . Trong n n kinh t ế

ề ệ ứ ề ố ượ ử ụ s  d ng ti n hàng hóa, cung  ng ti n t là s  l ng hàng hóa đó. Cũng nh ư

ề ệ ủ ứ ủ ế thu  và mua hàng c a Chính ph , cung  ng ti n t ộ  cũng là m t chính sách

ủ ủ c a Chính ph .

ả ưở ố ớ ề ủ ề ấ Khi phân tích  nh h ng c a ti n đ i v i n n kinh t ế ố , t ể   t nh t là bi u

ố ượ ị ề ệ ằ ố ượ ụ ể ị th  kh i l ng ti n t b ng kh i l ng hàng hóa và d ch v  mà có th  mua

0/P đ

ựơ ố ượ ượ ố ư ề ệ ự ế ọ đ c. Kh i l ng đó là M c g i là s  d  ti n t th c t ụ   . Ví d ,

ề ế ỉ ả ố ượ ế ấ chúng ta hãy xem n n kinh t ch  s n xu t bánh mì. N u kh i l ng ti n t ề ệ

ộ ổ ủ ố ượ ề ệ ự ế là 10$ và giá c a m t bánh mì là 0.5$, kh i l ng ti n t th c t là 20 ổ

ố ượ ề ề ệ ủ ế bánh mì. Đi u đó có nghĩa là, kh i l ng ti n t ề  c a n n kinh t có th ể

ượ ổ ạ ứ ệ mua đ c 20 bánh mì t i m c giá hi n hành.

ề ệ ứ ị G i Mọ ụ ệ   . P là m c giá hàng hóa và d ch v  hi n ứ 0 là cung  ng ti n t

ề ố ư ề ự ế ế ề ự ư . Lý thuy t v  s   a thích thanh hành thì M0/P là cung v  s  d  ti n th c t

ả ị ề ố ư ề ự ế ố ị ả kho n gi đ nh cung v  s  d  ti n th c t c  đ nh nghĩa là không ph ụ

ề ệ ấ ộ ế ạ ộ thu c vào lãi su t. Cung ti n t là m t bi n ngo i sinh do Ngân hàng Trung

ươ ế ạ ị ng quy đ nh. P cũng là bi n ngo i sinh trong mô hình.

ả ầ ề ệ 2.2.2 Mô t c u ti n t

ề ề ệ ầ ươ Hàm c u v  ti n t ộ  là m t ph ng trình cho bi ế ế ố t y u t ế    nào quy t

ự ế ố ữ ả ộ ơ ố ư ề ị đ nh s  d  ti n th c t ư  mà dân c  mu n gi ầ . M t hàm c u đ n gi n v ề

D = kY. Trong đó k là h ng s . Ph

ề ệ ạ ằ ố ươ ti n t d ng:  (M/P) ng trình này nói

ượ ầ ậ ậ ớ ằ r ng l ề ố ư ề ng c u v  s  d  ti n th c t ự ế ỷ ệ  t l thu n v i thu nh p th c t ự ế .

D

ầ ổ ự ế ơ ơ ả ị Xét hàm c u t ng quát h n, th c t h n, trong đó chúng ta gi đ nh

ề ố ư ự ế ầ ụ ậ ộ ằ r ng nhu c u v  s  d  th c t ấ  ph  thu c vào lãi su t và thu nh p: (M/P)

ế ơ ấ ầ ư ự ề ề ệ ằ ầ = L(Y, r). Các lý thuy t c  c u đ u t d  báo r ng nhu c u v  ti n t có

ụ ủ ể ộ ợ ứ ề ả th  ph  thu c vào r i ro và l ả ề   i t c mà ti n và các tài s n không ph i ti n

ộ ạ ụ ầ ộ ủ c a các h  gia đình mang l ề i. Ngoài ra nhu c u ti n còn ph  thu c vào

ố ủ ả ủ ơ ấ ủ ả ầ ư ượ ả ổ t ng s  c a c i, vì c a c i ph n ánh quy mô c a c  c u đ u t đ c phân

ể ế ụ ề ả thành ti n và các tài s n khác. Ví d , chúng ta có th  vi ề   ầ t hàm c u ti n

ư nh  sau:

c, W).

(M/P)D = L(rs, rb,

b là l

ợ ứ ự ế ự ế ủ ổ ế ợ ứ Trong đó rs là l i t c th c t d  ki n c a c  phi u, r ự   i t c th c

c là t

ế ỷ ệ ạ ủ ả ự ế ế ủ t c a trái phi u, l m phát d  ki n, W là c a c i th c t ự ế ự . S l

ề ề ệ ở ả ầ ả gia tăng c a rủ s ho c rặ b làm gi m nhu c u v  ti n t , b i vì các tài s n tr ở

ấ ẫ ấ ừ ế ơ ấ ủ ể ơ nên h p d n h n. Xu t phát t quan đi m c a lý thuy t c  c u đ u t ầ ư   ,

D  = L(Y, r) là sự

ề ệ ủ ể ầ chúng ta có th  coi hàm c u ti n t c a chúng ta (M/P)

ử ụ ự ế ữ ả ậ ộ ế ơ đ n gi n hóa h u ích. M t là, nó s  d ng thu nh p th c t ạ    Y làm bi n đ i

ủ ả ự ế ệ ế ợ ứ ấ di n cho c a c i th c t W. Hai là, bi n l i t c duy nh t mà nó bao hàm là

ủ ợ ứ ự ế ủ ế ấ ằ ổ lãi su t danh nghĩa (b ng t ng c a l i t c th c t c a trái phi u và t ỷ ệ   l

ế ơ ấ ự ế ầ ư ầ ạ l m phát d  ki n). Tuy nhiên theo lý thuy t c  c u đ u t , hàm c u v ề

ề ệ ầ ả ợ ứ ự ế ủ ả ti n t c n bao hàm c  l i t c d  ki n c a các tài s n khác.

D = L(Y, r) v i gi

ư ậ ớ ả Nh  v y: (M/P) thi t L ế Y > 0, Lr < 0.

ị ườ ằ ề ệ ườ 2.2.3 Cân b ng th  tr ng ti n t và đ ng LM

ờ ế ề ự ư ể ả Bây gi chúng ta dùng lý thuy t v  s   a thích thanh kho n đ  thi ế   t

ườ ấ ằ ứ ằ ấ ấ ậ l p đ ng LM. Chúng ta th y r ng lãi su t cân b ng là m c lãi su t làm

ề ệ ằ ầ ườ ụ ể ộ cân b ng cung và c u ti n t ậ  ph  thu c vào thu nh p. Đ ng LM bi u th ị

ệ ữ ậ ấ ố m i quan h  gi a lãi su t và thu nh p.

0/P, ph

ự ế ề ớ ươ ằ ứ                  V i m c cung ti n th c t M ng trình cân b ng th  tr ị ườ   ng

0/P) = L(Y, r) . Ta có mô hình:

ề ệ ti n t là: (M

MD = L(Y, r)

MS = M0/P

ạ M0/P = L(Y, r) v i Mớ ế 0, P là các bi n ngo i sinh.

2.2.4 Phân tích mô hình và phân tích chính sách ti n tề ệ

ả 2.2.4.1 Gi i mô hình

ườ ượ ẽ ấ ị ứ Đ ng LM đ c v  cho m c cung nh t đ nh v  s  d  ti n t ề ố ư ề ệ ự ế   . th c t

ễ ể ặ ẳ Bi u di n trên m t ph ng  (Y, r) ta có:

r

LM

0                                           Y

ệ ữ ể ậ ằ ả ả ấ Đ  phân tích quan h  gi a lãi su t r và thu nh p Y nh m đ m b o cân

ị ườ ề ệ ộ ố ủ ườ ằ b ng trên th  tr ng ti n t ta phân tích đ  d c c a đ ng LM .

0/P = L(Y, r) <=> M0/P – L(Y, r) = 0 là

ươ ằ Coi ph ng trình cân b ng: M

ươ ệ ữ ụ ạ ẩ ố ị ph ng trình hàm  n xác đ nh m i quan h  gi a r va Y, áp d ng đ o hàm

ẩ ủ c a hàm  n ta có: . Do LY >

ư ậ ệ ươ ậ ấ > 0. Nh  v y lãi su t và thu nh p có quan h  d ng. 0, Lr  < 0 nên

Y  > 0) do

ẽ ị ế Nghĩa là: khi Y tăng lên s  làm cho các giao d ch kinh t tăng (vì L

ề ề ệ ầ ề ệ ấ ả ổ đó c u v  ti n t tăng. Cung ti n t là không đ i thì lãi su t r ph i tăng

ể ả ế ậ ị ườ ề ệ ứ (gi m) đ  thi ằ t l p cân b ng trên th  tr ng ti n t ố   ộ ủ . M c đ  c a m i

ệ ượ ở ộ ố ủ ườ ệ ể ề quan h  đ c bi u hi n b i đ  d c c a đ ng LM ít hay nhi u. Ta có đ ộ

ố ủ ườ d c c a đ ng LM là hay dr = ­

2.2.4.2 Phân tích so sánh tĩnh và phân tích chính sách ti n tề ệ

ố ị ớ ướ ề ệ ở ộ ự ệ V i P c  đ nh khi Nhà n c th c hi n chính sách ti n t m  r ng hay

0 làm tăng hay gi m m c cung ti n th c t

ặ ứ ắ ả ứ ề ả th t ch t t c là tăng hay gi m M ự ế

> M0/P. Ta có:

0  tăng (gi m) s  làm d ch chuy n đ

ứ ể ẽ ả ị ườ 0. T c là khi M ả   ng LM sang ph i

ạ ượ ọ ử ề ệ (trái). Đ i l ng g i là nhân t gia tăng ti n t .

ề ệ ừ ấ ộ ỉ T  phân tích trên chúng ta th y chính sách ti n t ch  tác đ ng t ớ   i

ườ ị ườ ứ ề ệ ả ưở đ ng  LM t c  là trên th  tr ng  ti n t mà không  nh h ế ng   đ n th ị

ư ị ụ tr òng hàng hóa và d ch v .

3.1 Mô hình IS­ LM

ằ ồ ờ 3_ Mô hình cân b ng đ ng th i­ mô hình IS­ LM

ư ậ ườ ự ậ ặ ị Nh  v y đ ng LM t ấ    nó không quy đ nh thu nh p Y ho c lãi su t r.

ư ườ ườ ệ ữ ỉ ể ị ố ế Cũng nh  đ ng IS, đ ộ   ng LM ch  bi u th  m i quan h  gi a hai bi n n i

ả ườ ế ị sinh này. Mà c  hai đ ạ   ng IS và LM cùng tham gia vào quy t đ nh tr ng

ủ ề ằ thái cân b ng c a n n kinh t ế .

ẽ ế ợ ị ườ ồ ờ ề ệ ứ Ta s  k t h p đ ng th i trên hai th  tr ng hàng hóa và ti n t t c là

ộ ệ ố ộ g p hai mô hình IS, LM thành m t h  th ng. Ta có:

Mô hình IS: Y = E0 + E(Y, r, T)

Mô hình LM: M0/P = L(Y,r)

0)

ề ệ Mô hình này coi chính sách tài chính (G và T), chính sách ti n t (M

ứ ế ạ ướ ế ạ và m c giá P là bi n ngo i sinh. Khi cho tr c các bi n ngo i sinh này,

ườ ị ế ợ ủ ể ỏ ươ đ ng IS bi u th  k t h p c a Y và r th a mãn ph ng trình mô t ả ị   th

ườ ườ ế ợ ủ ể ỏ ị tr ng hàng hóa, còn đ ng LM bi u th  các k t h p c a r và Y th a mãn

ươ ề ệ ườ ượ ph ng trình mô t ả ị ườ  th  tr ng ti n t . Hai đ ng này cùng đ ẽ c v  trên

ọ ộ ư ẳ ặ m t ph ng t a đ  (Y, r) nh  sau:               r

LM

ro

IS

0                          Yo Y

Yo

ờ ủ ề ạ ồ ế ằ                  Tr ng thái cân b ng đ ng th i c a n n kinh t là t i E ạ 0(Y0, ro)

ị ườ ề ệ ủ ế ng hàng hóa và ti n t ộ ề  c a m t n n kinh t đóng đ ượ   c Ví dụ: Th  tr

ả ư mô t nh  sau:

ủ Tiêu dùng: C = 200 +0.75(Y­T)        Chi tiêu chính ph : G = 75

S = 1000

ầ ư ề Đ u t : I = 225 – 25r                    Cung ti n danh nghĩa: M

D = Y –100r

ự ế ề ế ầ Thu  ròng: T =100                            C u ti n th c t : M

ứ           M c giá P = 2

ị Xác đ nh mô hình IS_ LM .

Gi i.ả

ườ ạ Đ ng IS có d ng: Y = C(Y­T) + I(r) + G

ợ ố           Thay s  ta đu c :

Y = 200 + 0.75(Y­T) + 225 – 25r +75 0.25Y = 425 – 25r hay

Y = 1700 – 100r    (*)

ả ạ ị ườ ằ ườ                    Đ ng LM mô t tr ng thái cân b ng trên th  tr ng ti n t ề ệ   :

MoS/P=MD

Thay s : ố = Y – 100r  Y = 500 +100r   (**)

ế ợ K t h p (*) và(**) ta có mô hình IS­ LM

IS: Y = 1700 – 100r

LM: Y = 500 + 100r

ả ệ ươ ị ượ ạ ằ Gi i h  ph ng trình này ta xác đ nh đ ồ   c tr ng thái cân b ng đ ng

0 = 1100, r0 = 6%) .

ờ ủ ề ế th i c a n n kinh t : (Y

3.2 Phân tích so sánh tĩnh và phân tích chính sách kinh tế

ủ ộ 3.2.1 Tác đ ng c a chính sách tài khóa

ể ị ườ ự                  S  thay đ i c a ổ ủ chính sách tài khóa làm d ch chuy n đ ng IS. Mô

ể ủ ườ ủ ự ị ộ ỉ ớ hình IS­ LM ch  ra tác đ ng c a s  d ch chuy n c a đ ng IS t ậ   i thu nh p

ể ệ ự ệ ấ ộ và lãi su t. S  tác đ ng này c a ủ chính sách tài khóa  th  hi n vi c tăng

0) và thu  (T) tác đ ng t

ủ ủ ả ế ộ ớ ổ ầ gi m c a chi tiêu Chính ph  (G i t ng c u.

ị ử ủ ủ Ta xác đ nh nhân t gia tăng chi tiêu c a Chính ph .

ệ ươ ằ Xét h  ph ng trình cân b ng:

Y – E0 – E(Y, r, T) = 0

M0/P – L(Y, r) = 0

0 – EYdY – Erdr – EtdT = 0

ượ Vi phân hai ta đ c: dY – dE

(1/P)dM0 – (M0/P2)dP – LYdY – Lrdr = 0

hay (1­ EY)dY –Erdr = dE0 – CYdT

LYdY + Lrdr = (1/P)dM0 – (M0/P2)dP

0 – E(Y, r, T), G = M0/P – L(Y, r)

ớ                  V i F = Y – E

= 1, = 0. FY = 1­ EY, GY = LY, Fr = ­ Er, Gr = Lr,

ệ ươ ậ Ta có h  ph ạ ng trình d ng ma tr n:

=

= = Lr(1­EY) + LYEr

Ta có = Lr. Suy ra

> 0. Do Lr, Er < 0; LY > 0, ­1< EY < 1 nên

ờ ẽ ả ả ưở ủ ự ở ộ Bây gi chúng ta s  gi i thích  nh h ng c a s  m  r ng tài khóa

ề ế đ n n n kinh t ế .

ả ử ủ ự ệ chính sách tài khóa m  r ng Gi s  Chính ph  th c hi n ở ộ  thông qua

ầ ổ ủ ẽ ệ ầ vi c tăng chi tiêu Chính ph . Ban đ u t ng c u s  tăng thêm m t l ộ ượ   ng

ươ ự ứ ứ ề ể ầ ị t ng  ng. Đ  đáp  ng s  gia tăng c u v  hàng hóa d ch v  s n l ụ ả ượ   ng

ề ả ượ ể ệ ự ị ể ằ ph i tăng. Đi u này đ ả ủ   c th  hi n b ng s  d ch chuy n sang ph i c a

ườ ạ ấ ỗ ướ ẽ ậ đ ứ ng IS. T i m i m c lãi su t cho tr ằ c, thu nh p cân b ng s  tăng thêm

ộ ượ ớ ượ ằ ổ ủ ủ m t l ng b ng c nhân v i l ụ   ng thay đ i c a chi tiêu Chính ph . Ví d ,

ủ ậ ố ế n u chi tiêu Chính ph  tăng 100 và s  nhân chi tiêu là 2 thì thu nh p cân

ụ ề ẽ ườ ả ị ằ b ng s  tăng là 200. Đi u này ng  ý đ ộ   ể ng IS d ch chuy n sang ph i m t

ượ l ng là 200.

r

LM

r

ro

Y= c * G IS’

IS

ề ế ầ ế ở ạ ằ N u ban đ u n n kinh t tr ng thái cân b ng t i E ạ 0 và chi tiêu Chính

ủ ề ế ẽ ế ph  tăng 100, thì n n kinh t ể  s  chuy n đ n ấ  n u ế lãi su t không thay

ị ườ ế ằ ạ ằ đ i.ổ   T i  ạ th  tr ng hàng hóa cân b ng­ chi tiêu k  ho ch b ng thu

ị ườ ậ ề ệ ằ ậ nh p. Tuy nhiên th  tr ng ti n t ầ    không cân b ng. Khi thu nh p tăng c u

ề ệ ề ệ ự ế ứ ạ ờ ti n t cũng tăng. T i m c lãi su t r th c t bây gi ớ    đã l n ầ ấ o  c u ti n t

ự ế ề ề ề ư ầ ầ ư ủ ấ ơ h n cung ti n th c t . Do có d  c u v  ti n, lãi su t tăng. đ u t c a các

ẽ ả ạ ậ ổ ứ ấ ơ hãng kinh doanh s  gi m t i m c lãi su t cao h n và do v y t ng c u l ầ ạ   i

ế ủ ề ả ế ẽ ế ể ố gi m. K t q a cu i cùng là n n kinh t ằ   ạ  s  chuy n đ n tr ng thái cân b ng

1 t

ể ớ ạ ớ ạ ứ ậ ấ ơ m i là đi m E i đó có m c thu nh p và lãi su t cao h n so v i tr ng thái

ban đ u.ầ

ể ắ ở ộ Chúng ta có th  tóm t ộ t tác đ ng c a ủ chính sách tài khóa m  r ng này

ư nh  sau:

ủ ầ ậ ổ ầ Chi tiêu Chính ph  tăng T ng c u và thu nh p tăng ề    C u ti n

ầ ư ả ầ ạ ổ ấ  Lãi su t tăng Đ u t gi m T ng c u l tăng ả . i gi m

ư ậ ở ộ ệ ộ ậ    Nh  v y bi n pháp m  r ng tài chính có tác đ ng làm tăng thu nh p

ạ ứ ề ấ ấ l n át ư nh ng l i gây ra hiêu  ng ư     đ u tầ ư  do lãi su t tăng. Đi u này đ a

ớ ế ị ề ẽ ả ỏ chúng ta t i câu h i: đi u gì s  quy t đ nh quy mô gi m sút c a s n l ủ ả ượ   ng

ủ ấ khi lãi su t tăng khi Chính ph  tăng chi tiêu?

ầ ư ư ả ủ ượ ệ                  Vi c gi m đ u t t nhân khi Chính ph  tăng chi tiêu đ ọ c g i là

ệ ượ ệ ượ ứ ả ậ ấ l n át đ u t . hi n t ng ầ ư  M c gi m thu nh p do hi n t ng này đo l ườ   ng

ấ ấ ớ quy mô l n át. Rõ ràng quy mô l n át càng l n thì chính sách tài khóa càng ít

ệ ề ệ ả ế ổ hi u qu  trong vi c đi u ti ầ t t ng c u và ng ượ ạ c l i.

ứ ộ ấ ế ị ề ệ ậ ả ủ chính sách V y thì đi u gì quy t đ nh m c đ  l n át và hi u qu  c a

ố ệ ứ ế ị ấ tài khóa ? Có hai nhân t quy t đ nh hi u  ng l n át:

ườ ộ ự ị ấ ị ớ ộ ố ủ ­ Đ  d c c a đ ng LM ả   ể : v i m t s  d ch chuy n nh t đ nh sang ph i

ấ ẽ ở ộ ệ ơ ủ ườ c a đ ầ   ng IS do vi c m  r ng tài khóa, lãi su t s  tăng cao h n và đ u

ư ẽ ả ơ ườ ố ơ ườ t ớ  s  gi m l n h n khi đ ng LM d c h n. Trong tr ợ ng h p này,

­

ệ ứ ệ ấ ớ ả hi u  ng l n át l n và chính sách tài chính ít hi u qu .

ủ ầ ư ớ ầ ư ớ ự ạ ả S  nh y c m c a đ u t v i lãi su t ấ : khi đ u t ạ ả  càng nh y c m v i lãi

ầ ư ẽ ả ộ ự ơ ứ ấ ị ấ ớ ớ su t thì đ u t ủ    s  gi m l n h n  ng v i m t s  gia tăng nh t đ nh c a

ậ ấ ấ ớ ệ   lãi su t, do v y quy mô l n át càng l n và chính sách tài chính ít hi u

qu .ả

ụ ệ ộ ố Ngoài ra, hi u qu  c a ả ủ chính sách tài khóa còn ph  thu c vào s  nhân chi

ấ ị ự ủ ế ố ớ tiêu. N u s  nhân chi tiêu càng l n thì s  gia tăng nh t đ nh c a chi tiêu

ủ ẽ ườ ề ể ả ơ ị Chính ph  s  làm đ ng IS d ch chuy n sang ph i nhi u h n, do đó thu

ậ ẽ ẽ ệ ả ơ ề ệ ơ nh p s  tăng cao h n và chính sách s  hi u qu  h n trong vi c đi u ti ế   t

ầ ổ t ng c u.

ề ệ ộ ủ 3.2.2 Tác đ ng c a chính sách ti n t

ả ưở ế ế Chính sách ti n tề ệ tìm cách  nh h ề ng đ n n n kinh t thông qua

ki m ể

ư ự ẵ ụ ề ề ệ soát các đi u ki n tài chính nh  s  s n sàng v  tín d ng và chi phí vay

ự ế ề ấ ộ ề ệ ạ ti n. Trong th c t , các đi u ki n tài chính này r t r ng và linh ho t, tuy

ế ặ ệ ế ệ ể nhiên trong kinh t vĩ mô chúng ta đ c bi t quan tâm đ n vi c ki m soát

ố ượ ề ệ ứ ầ kh i l ng ti n t ằ . Chính sách kích c u b ng tăng cung  ng ti n t ề ệ ượ   c  đ

chính sách ti n t m  r ng ọ g i là ề ệ ở ộ  hay chính sách ti n t ề ệ ỏ . Ng  l ng ượ ạ   c l i,

ề ả ầ ắ ả ổ ượ chính chính sách gi m t ng c u thông qua c t gi m cung ti n đ ọ c g i là

ề ệ ắ ặ sách ti n t th t ch t.

ề ệ ủ ể ộ ủ Đ  phân tích tác đ ng c a chính sách ti n t ả    khi Chính ph  tăng gi m

0  ta c n tính nhân t

ượ ứ ề ầ ử ề ệ l ng ti n cung  ng M gia tăng ti n t .

ằ ươ ự ư B ng cách tính t ng t nh  trên ta có:

ệ ươ ậ H  ph ạ ng trình d ng ma tr n:

=

Ta có:

= Lr(1­ EY) + LYEr , = Er

ể ả ư Suy ra: > 0. Ta có th  gi i thích nh  sau:

ả ử ươ ượ ứ ề ề Gi s  Ngân hàng Trung ng tăng l ng ti n cung  ng. Đi u này có

ả ưở ệ ứ ủ ề ế ể ế ệ nh h ng ra sao đ n n n kinh t ? Đ  phân tích hi u  ng c a vi c thay

ẽ ử ụ ề đ i ổ chính sách ti n tề ệ thông qua cung ti n chúng ta s  s  d ng mô hình IS­

LM

ả ử ầ ủ ả ượ ằ ị Gi s  giá tr  cân b ng ban đ u c a s n l ng th c t ự ế ở ướ d ứ   i m c

ự ủ ể ầ ằ ả ượ s n l ng t nhiên, Chính ph  có th  có kích c u nh m tăng s n l ả ượ   ng

ụ ở ộ ở ằ b ng cách áp d ng chính sách tài khóa m  r ng ề    trên hay tăng cung ti n.

ầ ủ ề ế ổ ủ ề ộ Tác đ ng c a tăng cung ti n đ n t ng c u c a n n kinh t ế ượ  đ ọ   c minh h a

ư ẽ nh  hình v  sau

LM

LM’

r

E0

ro

r1                                    E1

r1’ E’1

IS

0 Y

Y0    Y1

ự ả ầ ư ủ ầ ấ Tuy nhiên s  gi m sút này c a lãi su t làm tăng c u đ u t , làm tăng

1 d c theo

ả ượ ứ ề ể ằ ọ ậ m c thu nh p và s n l ng cân b ng, chuy n n n kinh t ế ừ  t E’

ườ ề ậ ầ ấ ẩ ố đ ng IS. Thu nh p làm tăng c u ti n và đ y lãi su t tăng lên. Cu i cùng

1 v i rớ 1, Y1: c  hai th  tr

ế ẽ ạ ạ ằ ạ ả ề n n kinh t s  đ t tr ng thái cân b ng t i E ị ườ   ng

ề ệ ề ể ằ ắ ơ hàng hóa và ti n t đ u cân b ng. Chúng ta có th  tóm t ạ   ế t c  ch  ho t

ở ộ ề ệ ư ủ ệ ộ đ ng c a vi c m  r ng ti n t nh  sau:

ề ả ầ ư ổ Cung ti n tăng ấ  Lãi su t gi m Đ u t tăng T ng chi tiêu k ế

ạ ho ch tăng ậ  Thu nh p tăng.

ư ậ ề ệ ưở ế Nh  v y, chính sách ti n t ả  có  nh h ầ   ng khác đ n các thành ph n

ổ ủ ớ ự ủ ả ượ c a s n l ổ   ng so v i s  thay đ i c a chính sách tài khóa thông qua thay đ i

ự ầ ổ ệ chính sách ti n t m  r ng ủ chi tiêu Chính ph . Khi th c hi n ề ệ ở ộ , t ng c u b ị

ả ưở ổ ủ ầ ư ự ầ nh h ng thông qua s  thay đ i c a c u đ u t , trong khi đó chi tiêu

ủ ổ Chính ph  không thay đ i, và chi tiêu cho tiêu dùng cá nhân tăng lên do thu

ậ ạ ủ ấ ả nh p tăng. Trái l i tăng chi tiêu Chính ph  làm tăng lãi su t và gi m đ u t ầ ư

ư ệ ự ụ ậ ằ ọ t ở ộ    nhân. Do v y, vi c l a ch n công c  chính sách nào nh m m  r ng

ủ ụ ẹ ặ ầ ầ ổ ộ ộ ị ẽ (ho c thu h p) t ng c u m t ph n s  ph  thu c vào ý đ nh c a các nhà

ổ ơ ấ ủ ả ượ ệ ạ ố ị ho ch đ nh chính sách trong vi c thay đ i c  c u cu i cùng c a s n l ng.

ề ệ ả ủ ế ị ệ ề ậ V y đi u gì quy t đ nh hi u qu  c a chính sách ti n t ? Có ba nhân

ả ủ ế ị ề ệ ệ ố ơ ả t c  b n quy t đ nh hi u qu  c a chính sách ti n t :

ệ ố ề ẽ ệ ề ớ ủ ầ ­ H  s  co giãn c a c u ti n v i lãi su t ấ : tăng cung ti n s  ít hi u qu ả

ề ệ ấ ầ ạ ầ ổ ớ trong vi c tăng t ng c u khi c u ti n co giãn m nh v i lãi su t (khi

ườ ề ươ ầ ầ ả ạ ớ ố đ ng c u ti n t ề ề ng đ i tho i). Khi c u v  ti n co giãn m nh v i lãi

ề ấ ả ưở ỏ ế ấ ấ su t, tăng cung ti n có  nh h ỉ ả   ng nh  đ n lãi su t, lãi su t r ch  gi m

ế ố ữ ộ ự ấ ỉ ít. Các y u t khác gi ả  nguyên, khi lãi su t gi m ít thì ch  có m t s  gia

­

ỏ ủ ầ ư ầ ổ tăng nh  c a đ u t và t ng c u.

ầ ư ớ ủ ẽ ệ ạ ả ự S  nh y c m c a đ u t v i lãi su t ề ấ : Tăng cung ti n s  ít hi u qu ả

ầ ư ấ ạ ả ệ ấ ầ ổ trong vi c tăng t ng c u khi đ u t ớ  r t nh y c m v i lãi su t (đ u t ầ ư    ít

ườ ệ ả ấ ợ co giãn). Trong tr ng h p này, vi c gi m lãi su t gây ra do tăng cung

ứ ề ệ ỉ ả ưở ầ ư ầ ổ ng ti n t ch  có  nh h ỏ ế ng nh  đ n đ u t và t ng c u.

­ Gía tr  s  nhân

ị ố ầ ư ệ ớ ưở : V i vi c tăng đ u t ả  có  nh h ầ   ỏ ế ổ ng nh  đ n t ng c u

ủ ầ ư ế ố ỏ ớ ộ ự ấ ị ố khi s  nhân nh .V i m t s  gia tăng nh t đ nh c a đ u t , n u s  nhân

ư ậ ự ủ ầ ỏ ổ càng nh  thì t ng c u tăng lên càng ít. Nh  v y s  gia tăng c a cung

ề ầ ổ ố ỏ ti n làm t ng c u tăng ít khi s  nhân nh .

ả ủ ệ 3.2.3 Phân tích hi u qu  c a chính sách tài khóa và chính sách

ti n tề ệ

ả ủ ừ ể ệ Đ  phân tích hi u qu  c a t ng chính sách, ta phân tích các nhân t ử

ườ ợ và trong các tr ng h p và so sánh chúng.

Ta có:

Suy ra:

­ Nhân t

ử ủ ổ ượ ớ chi tiêu Chính ph  thay đ i ng ề c chi u v i ­ ộ ố ủ    (đ  d c c a

ườ ế ậ ườ ố ằ đ ng LM) vì v y n u đ ng LM ít d c thì ầ g n b ng khi

ớ ị ườ không xét t i th  tr ng ti n t ề ệ .

ườ ố ế ­ N u đ ng IS, LM ít d c thì > nên chính sách ti n tề ệ

ệ hi u qu  h n ả ơ chính sách tài khóa.

r  = 0) ho c thu

ề ệ ế ị ả ưở ấ ở ặ ầ ­ N u c u ti n t không b   nh h ng b i lãi su t (L

Y =

ự ớ ớ ầ ề ậ ườ chính ộ nh p tác đ ng c c l n t i c u ti n (L ) thì đ ng LM do đó

ả ế ầ ư ệ ả ứ ớ sách tài chính không hi u qu . N u đ u t ấ    không ph n  ng v i lãi su t

ườ ứ ẳ ng IS th ng đ ng do đó chính sách ti n tề ệ  không (Er  = Ir  = 0) thì đ

ệ ả hi u qu .

­ Ta có:

ệ . N u ế > 1 thì chính sách tài khóa hi u qu ả

ượ ạ ế h n  ơ chính sách ti n tề ệ. Ng i n u c l < 1 thì  chính sách ti n tề ệ

ư ậ ừ ỉ ố ệ hi u qu  h n ả ơ chính sách tài khóa. Nh  v y t ấ ả    t  s  trên ta th y  nh

ưở ươ ứ ộ ố ủ ộ h ng t ả ứ   ụ ng đ i c a hai chính sách ph  thu c vào m c đ  ph n  ng

ề ệ ủ ầ ầ ư ố ớ ủ ế ấ ủ ầ c a c u ti n t và c a c u đ u t ộ  đ i v i bi n đ ng c a lãi su t.

ự ổ ượ ậ ở ả ệ ướ S  thay đ i chính sách đ c th o lu n ự  trên th c hi n d i hình thái

ạ ổ ộ ữ ế ạ thay đ i ngo i sinh trong m t chính sách, gi các bi n ngo i sinh khác

ố ị c  đ nh. Trong th c t ự ế chính sách tài khóa và chính sách ti n tề ệ có thể

ộ ậ ị ươ ớ ồ t n ta  không đ c l p v i nhau. Ngân hàng Trung ộ ng và B  Tài chính

ể ươ ổ ể ợ ề đ u theo đu i các chính sách mà chúng có th  t ng h p có th  không.

ằ ả ơ ưở ố ủ chính sách tài ả ư Chúng ta đ n gi n l u ý r ng  nh h ng cu i cùng c a

ủ ụ ộ ươ ướ ự ả ứ khóa ph  thu c vào ph n  ng c a Ngân hàng Trung ng tr c s  thay

ụ ả ử ế ố ủ ữ ế ớ ổ đ i đó. Ví d , gi s  Chính ph  tăng thu . V i nh ng y u t khác

ả ượ ẽ ề ả ổ ấ ắ không đ i, đi u này s  làm gi m s n l ạ   ng và lãi su t trong ng n h n.

ế ươ ữ ứ ấ Tuy nhiên n u Ngân hàng Trung ng tìm cách gi m c lãi su t không

ả ứ ẽ ướ ự ả ằ ổ ổ đ i, nó s  ph n  ng tr ề   c s  thay đ i này b ng cách gi m cung ti n.

ả ượ ế ề ả ơ ả K t qu  là s n l ộ ng gi m nhi u h n. M t cách khác là Ngân hàng

ươ ố ổ ị ườ ợ Trung ng mu n gi ữ ả ượ  s n l ng  n đ nh, trong tr ng h p đó nó s ẽ

ơ ả ề ề ả ấ ơ ọ tăng cung ti n, làm gi m lãi su t nhi u h n. Bài h c c  b n rút ra là

ả ưở ề ế ố ế ụ ộ ợ ỗ nh h ng cu i cùng đ n n n kinh t ph  thu c h n h p các chính

ượ ự ề ệ ả ọ ở sách đ ơ c l a ch n b i các c  quan qu n lý ti n t và tài khóa.

ớ ư ế ổ ầ 3.2.4 Mô hình IS_ LM v i t cách lý thuy t t ng c u

ể ả ậ   i thu nh p ử ụ                 Chúng ta đã s  d ng mô hình IS­ LM đ  lý gi

ứ ạ ố ượ ố ị ắ qu c dân trong ng n h n khi m c giá đ c c  đ nh. Chúng ta hãy phân

ư ậ ứ ề ả ổ ị tích xem đi u gì x y ra khi m c giá thay đ i. Đúng nh  nh n đ nh, mô

ế ể ạ ả ị ộ ố ủ hình IS­ LM t o ra lý thuy t đ  lý gi i v  trí và đ  d c c a đ ườ   ng

ầ ổ t ng c u.

ế ườ ừ ổ ầ T  mô hình IS­ LM đ n đ ng t ng c u

ờ ớ ư Bây gi chúng ta xem xét mô hình IS­ LM v i t ế   ộ  cách là m t lý thuy t

ầ ị ườ ự ề ổ v  t ng c u. Chúng ta đ nh nghĩa các đ ằ   ng IS và LM theo s  cân b ng

ị ườ ề ệ ườ ị ạ ể ầ ổ trên các th  tr ng hàng hóa và ti n t . Đ ng t ng c u bi u th  tr ng thái

ị ườ ằ ượ ớ cân b ng trên hai th  tr ng này. Mô hình IS­ LM đ ự c xây d ng v i gi ả

ế ố ị ứ ớ ị ướ ủ ứ ề thi t m c giá c  đ nh. V i giá tr  cho tr c c a m c giá và cung ti n danh

ủ ườ ố ị ủ ấ ổ ị nghĩa, v  trí c a đ ề   ự ng LM là c  đ nh. B t kì s  thay đ i nào c a cung ti n

ể ề ị ườ ự ế ề danh nghĩa đ u làm d ch chuy n đ ng LM. Cung ti n th c t ổ    thay đ i

ứ ề ặ ặ ổ ư ậ   ổ ho c do cung ti n danh nghĩa thay đ i ho c do m c giá thay đ i. Nh  v y

ể ấ ằ ổ ủ ự ứ ự ổ ủ   chúng ta có th  th y r ng s  thay đ i c a m c giá gây ra s  thay đ i c a

ấ ạ ạ ệ ằ ố GDP và lãi su t t i tr ng thái cân b ng. Đó chính là m i quan h  khái quát

ườ ầ ổ ằ b ng đ ng t ng c u.

ộ ố ủ ườ ể ầ ổ ệ                  Đ  phân tích quan h  này ta c n xem xét đ  d c c a đ ầ   ng t ng c u

ướ ề ế ả AD. Tr c h t, chúng ta xem xét đi u gì x y ra trong mô hình IS­ LM khi

0 cho tr

ứ ứ ề ạ ổ ọ ướ ứ m c giá thay đ i. T i m i m c cung ti n M ơ   c, m c giá P cao h n

0/P th p h n làm d ch chuy n đ

ự ế ề ể ấ ơ ị ườ làm cho cung ti n th c t M ng LM lên

ư ậ ấ ậ ằ ả trên, làm tăng lãi su t và làm gi m thu nh p cân b ng. Nh  v y đ ườ   ng

ầ ắ ữ ứ ệ ậ ố ổ t ng c u AD tóm t t m i quan h  này gi a m c và thu nh p thu đ ượ ừ  c t

mô hình IS­ LM.

r LM(P2)

x r2 LM(P1)

IS

0

P Y Y1 Y2

P2

P1

AD

0                                                         Y

Y2              Y1

ậ ạ ầ ạ ố ể ả ờ ư ố ổ V y t i sao đ òng t ng c u l i d c xu ng? Đ  tr  l ỏ i câu h i này ta

ộ ố ủ ườ ầ ổ phân tích đ  d c c a đ ng t ng c u.

0 – E(Y, r, T) = 0

ừ ệ ươ ằ ờ ồ T  h  ph ng trình cân b ng đ ng th i: Y – E

M0/P – L(Y, r) = 0

Y)dY – Er dr = 0

ế ượ Vi phân hai v  ta đ c:   (1 – E

LYdY + Lrdr = ­ M0/P2

ệ ươ ậ ạ Ta có h  ph ng trình d ng ma tr n:

=

= = ­ = Lr(1 – EY) ) + LYEr , Er

Suy ra: =

ườ < 0 nghĩa là đ ng AD Do L r, Er < 0; LY, M0, P > 0; ­1 < EY <1 nên

ộ ố có đ  d c âm.

ề ệ ể ủ ườ ự ị Chính sách tài khóa­ ti n t và s  d ch chuy n c a đ ổ   ng t ng

c uầ

ế ố ườ ể ầ ổ ị ườ ổ nào làm cho đ ng t ng c u d ch chuy n? Vì đ ầ   ng t ng c u Y u t

ắ ế ả ủ ố ị tóm t ể   t k t qu  c a mô hình IS­ LM nên các cú s c làm d ch chuy n

ườ ặ ườ ể ề ị ườ ổ ầ Chính đ ng IS ho c đ ng LM đ u làm d ch chuy n đ ng t ng c u.

ở ộ ậ sách tài khóa ho c ặ chính sách ti n tề ệ m  r ng làm tăng thu nh p trong mô

ể ậ ị ườ ầ ổ ươ hình IS­ LM, do v y làm d ch chuy n đ ng t ng c u lên trên. T ng t ự

ắ ả ặ nh  v y ậ   ư ậ chính sách  tài khóa  ho c  ặ ti n tề ệ  th t ch t làm gi m thu nh p

ể ị ườ ổ trong mô hình IS­ LM cũng làm d ch chuy n đ ầ ng t ng c u vào phía

trong.

ể ắ ế ư ự ả ổ Chúng ta có th  tóm t ậ   t k t qu  này nh  sau: S  thay đ i thu nh p

ừ ứ ữ ể ổ trong mô hình IS­ LM phát sinh t nh ng thay đ i trong m c giá bi u th ị

ọ ườ ự ầ ậ ổ ổ ể ự ị s  d ch chuy n d c theo đ ng t ng c u. S  thay đ i thu nh p trong mô

ể ủ ườ ị ự ị ố ị ứ ể hình IS­ LM khi c  đ nh m c giá bi u th  s  d ch chuy n c a đ ổ   ng t ng

c u.ầ

ế ạ 4_ Mô hình d ng tuy n tính loga

ế ạ 4.1 Mô hình IS­ LM d ng tuy n tính

ế ệ ố ế ể lnX = x, chuy n các bi n trong mô Ta ký hi u bi n g c: X

ệ ữ ề ạ ứ ừ ế ố hình v  d ng loga tr  r, P. Căn c  vào quan h  gi a các bi n g c có trong

ể ầ ế ậ ươ ươ ứ mô hình ban đ u đ  thi t l p các ph ng trình t ế   ạ ng  ng (d ng tuy n

ữ ế ươ ứ tính gi a các bi n loga t ng  ng). Do đó ta có:

ế ạ Mô hình IS d ng tuy n tính loga:

y= c + i + ex – im

o +

1yD   (yD = y­ t), 0 <

1 <1)

c=

1r  (

1 <0)

i= io +

o +

1y   (0 <

1 <1)

t=

ể ạ ượ Chuy n d ng mô hình kinh t ế ượ  l ng sau đó ượ ượ c l ng ta đ c các h ế

ố ươ ứ s  t ng  ng: *o ,  *1,  *o,  *1,  *o,  *1.

ể ị ả ế ệ ố ế ượ Ki m đ nh các gi thi t liên quan đ n các h  s  ta đ c:

o,

1,

o,

1,

o,

1, g, nx)

y*= f(

o +

1y +

2r   (

1 >0,

2 < 0)

Mô hình LM: l =

o +

1y +

2r

mo  ­ p =

ế 4.1 Mô hình tuy n tính loga dùng trong th c t ự ế

IS:  y= c + i + g + nx

o +

1yD  +

2c(­1) ,   (0 <

1,

2 < 1)

c=

yD= y­ t

o +

1y +

2r(­1) +

3i(­1),    (

1 >0,

2 < 0)

i=

o +

1y +

2t(­1) ,  (0 <

1 <1)

t =

o +

1y +

2(mo –p) +

3r(­1)

r =

o +

1y +

2r ,   (

1 > 0,

2 < 0)

LM: mo – p =

ư ề ệ ố ượ Đ a v  mô hình kinh t ế ượ  l ng sau đó ướ ượ c l ng các h  s  ta đ c:

ệ ố y* = y*(g, mo, các h  s  khác)

ế ậ 4_ K t lu n

ừ ể ạ ị T  phân tích mô hình IS_ LM có th  giúp cho các nhà ho ch đ nh

ư ế ợ ữ chính sách đ a ra nh ng chính sách kinh t phù h p. Khi phân tích b t k ấ ỳ

ề ệ ổ ề ọ ự s  thay đ i nào trong chính sách ti n t và tài chính, đi u quan tr ng là có

ộ ậ ự ể ể ổ ớ th  các chính sách này có th  không đ c l p v i nhau. S  thay đ i trong

ể ộ ớ ụ ộ chính sách này có th  làm tác đ ng t ự i chính sách kia. S  ph  thu c này có

ủ ể ế ạ ộ ộ th  làm bi n d ng tác đ ng c a m t trong hai chính sách.

Tài liệu tham khảo

1. Bài giảng và thực hành kinh tế vĩ mô Bộ môn kinh tế vĩ mô

Nhà Xuất bản Lao động xã hội 2005

2. Lý thuyết mô hình toán kinh tế TS.Hoàng Đình Tuấn.

3. Mô hình kinh tế Nguyễn Văn Quỳ

Nhà xuất bản khoa học và kỹ thuật

Nhà xuất bản Thống kê 1993

4. Macroeconomics N. Gregory Mankiw