CH NG 2: TÀI NGUYÊNƯƠ
CH NG 2: TÀI NGUYÊNƯƠ
I. Khái ni m và phân lo i tài nguyênệ ạ
I. Khái ni m và phân lo i tài nguyênệ ạ
II. Tài nguyên đ tấ
II. Tài nguyên đ tấ
III. Tài nguyên n cướ
III. Tài nguyên n cướ
IV. Tài nguyên khí h u, c nh quanậ ả
IV. Tài nguyên khí h u, c nh quanậ ả
V. Tài nguyên r ng ừ
V. Tài nguyên r ng ừ
VI. Tài nguyên khoáng s n ả
VI. Tài nguyên khoáng s n ả
VII. Tài nguyên năng l ng ượ
VII. Tài nguyên năng l ng ượ
VIII. Tài nguyên bi nể
VIII. Tài nguyên bi nể
I. Khái ni m và phân lo i tài ệ ạ
I. Khái ni m và phân lo i tài ệ ạ
nguyên
nguyên
Tài nguyên
Tài nguyên là t t c các d ng v t ch t, tri th c, thông ấ ả ạ ậ ấ ứ
là t t c các d ng v t ch t, tri th c, thông ấ ả ạ ậ ấ ứ
tin đ c con ng i s d ng đ t o ra c a c i v t ch t, ượ ườ ử ụ ể ạ ủ ả ậ ấ
tin đ c con ng i s d ng đ t o ra c a c i v t ch t, ượ ườ ử ụ ể ạ ủ ả ậ ấ
ho c t o ra giá tr s d ng m i. ặ ạ ị ử ụ ớ
ho c t o ra giá tr s d ng m i. ặ ạ ị ử ụ ớ Tài nguyên mang m t ộ
Tài nguyên mang m t ộ
giá tr l ch s xã h i nh t đ nh, th hi n b ng s thay ị ị ử ộ ấ ị ể ệ ằ ự
giá tr l ch s xã h i nh t đ nh, th hi n b ng s thay ị ị ử ộ ấ ị ể ệ ằ ự
đ i giá tr tài nguyên theo quá trình phát tri n, s gia ổ ị ể ự
đ i giá tr tài nguyên theo quá trình phát tri n, s gia ổ ị ể ự
tăng s l ng và lo i hình đ c con ng i khai thác, ố ượ ạ ượ ườ
tăng s l ng và lo i hình đ c con ng i khai thác, ố ượ ạ ượ ườ
s d ngử ụ
s d ngử ụ .
.
Tài nguyên là đ i t ng s n xu t c a con ng i. Xã ố ượ ả ấ ủ ườ
Tài nguyên là đ i t ng s n xu t c a con ng i. Xã ố ượ ả ấ ủ ườ
h i loài ng i càng phát tri n thì s lo i hình tài ộ ườ ể ố ạ
h i loài ng i càng phát tri n thì s lo i hình tài ộ ườ ể ố ạ
nguyên và s l ng m i lo i tài nguyên đ c con ố ượ ỗ ạ ượ
nguyên và s l ng m i lo i tài nguyên đ c con ố ượ ỗ ạ ượ
ng i khai thác và s d ng ngày càng gia tăng. Có th ườ ử ụ ể
ng i khai thác và s d ng ngày càng gia tăng. Có th ườ ử ụ ể
nói, trong giai đo n hi n nay, con ng i có kh năng ạ ệ ườ ả
nói, trong giai đo n hi n nay, con ng i có kh năng ạ ệ ườ ả
khai thác và s d ng h u h t các d ng tài nguyên có ử ụ ầ ế ạ
khai thác và s d ng h u h t các d ng tài nguyên có ử ụ ầ ế ạ
m t trên Trái đ t. ặ ấ
m t trên Trái đ t. ặ ấ
- Theo quan h v i con ng iệ ớ ườ
- Theo quan h v i con ng iệ ớ ườ , tài nguyên
, tài nguyên
có th chia làm 02 lo i l n: ể ạ ớ
có th chia làm 02 lo i l n: ể ạ ớ tài nguyên
tài nguyên
thiên nhiên
thiên nhiên và
và tài nguyên xã h iộ
tài nguyên xã h iộ.
.
Tài nguyên xã h i là m t d ng tài nguyên ộ ộ ạ
Tài nguyên xã h i là m t d ng tài nguyên ộ ộ ạ
tái t o đ c bi t c a Trái đ t, th hi n ạ ặ ệ ủ ấ ể ệ
tái t o đ c bi t c a Trái đ t, th hi n ạ ặ ệ ủ ấ ể ệ
b i s c lao đ ng chân tay và trí óc, kh ở ứ ộ ả
b i s c lao đ ng chân tay và trí óc, kh ở ứ ộ ả
năng t ch c và ch đ xã h i, t p quán, ổ ứ ế ộ ộ ậ
năng t ch c và ch đ xã h i, t p quán, ổ ứ ế ộ ộ ậ
tín ng ng c a các c ng đ ng ng i.ưỡ ủ ộ ồ ườ
tín ng ng c a các c ng đ ng ng i.ưỡ ủ ộ ồ ườ
-
- Theo ph ng th c và kh năng tái t oươ ứ ả ạ
Theo ph ng th c và kh năng tái t oươ ứ ả ạ , tài nguyên
, tài nguyên
đ c chia thành 02 lo i: ượ ạ
đ c chia thành 02 lo i: ượ ạ tài nguyên tái t oạ
tài nguyên tái t oạ và
và tài nguyên
tài nguyên
không tái t oạ
không tái t oạ.
.
Tài nguyên tái t oạ
Tài nguyên tái t oạ nh : n c ng t, đ t, sinh v t,… là ư ướ ọ ấ ậ
nh : n c ng t, đ t, sinh v t,… là ư ướ ọ ấ ậ
lo i tài nguyên mà sau m t chu trình s d ng s tr l i ạ ộ ử ụ ẽ ở ạ
lo i tài nguyên mà sau m t chu trình s d ng s tr l i ạ ộ ử ụ ẽ ở ạ
d ng ban đ u. Tài nguyên tái t o có th t duy trì ho c ạ ầ ạ ể ự ặ
d ng ban đ u. Tài nguyên tái t o có th t duy trì ho c ạ ầ ạ ể ự ặ
t b sung m t cách liên t c khi đ c qu n lý m t cách ự ổ ộ ụ ượ ả ộ
t b sung m t cách liên t c khi đ c qu n lý m t cách ự ổ ộ ụ ượ ả ộ
h p lý. Tuy nhiên, n u s d ng không h p lý, có th b ợ ế ử ụ ợ ể ị
h p lý. Tuy nhiên, n u s d ng không h p lý, có th b ợ ế ử ụ ợ ể ị
suy thoái không th tái t o đ c. Ví d : n c có th b ô ể ạ ượ ụ ướ ể ị
suy thoái không th tái t o đ c. Ví d : n c có th b ô ể ạ ượ ụ ướ ể ị
nhi m; đ t có th b m n hóa, sa m c hóa,….ễ ấ ể ị ặ ạ
nhi m; đ t có th b m n hóa, sa m c hóa,….ễ ấ ể ị ặ ạ
Tài nguyên không tái t oạ
Tài nguyên không tái t oạ:
: là d ng tài nguyên b bi n đ i, ạ ị ế ổ
là d ng tài nguyên b bi n đ i, ạ ị ế ổ
gi m d n v s l ng và m t đi sau quá trình khai thác ả ầ ề ố ượ ấ
gi m d n v s l ng và m t đi sau quá trình khai thác ả ầ ề ố ượ ấ
và s d ng c a con ng i. Ví d : khoáng s n s c n ử ụ ủ ườ ụ ả ẽ ạ
và s d ng c a con ng i. Ví d : khoáng s n s c n ử ụ ủ ườ ụ ả ẽ ạ
ki t theo th i gian; tài nguyên gen di truy n c a các lo i ệ ờ ề ủ ạ
ki t theo th i gian; tài nguyên gen di truy n c a các lo i ệ ờ ề ủ ạ
sinh v t quý hi m có th m t đi cùng v i s khai thác ậ ế ể ấ ớ ự
sinh v t quý hi m có th m t đi cùng v i s khai thác ậ ế ể ấ ớ ự
quá m c và các thay đ i v môi tr ng s ng….ứ ổ ề ườ ố
quá m c và các thay đ i v môi tr ng s ng….ứ ổ ề ườ ố
-
- Theo b n ch t t nhiênả ấ ự
Theo b n ch t t nhiênả ấ ự , tài nguyên đ c phân lo i ượ ạ
, tài nguyên đ c phân lo i ượ ạ
thành:
thành: tài nguyên n c, tài nguyên đ t, tài nguyên r ng, tài ướ ấ ừ
tài nguyên n c, tài nguyên đ t, tài nguyên r ng, tài ướ ấ ừ
nguyên bi n, tài nguyên khoáng s n, tài nguyên năng ể ả
nguyên bi n, tài nguyên khoáng s n, tài nguyên năng ể ả
l ng, tài nguyên khí h u, c nh quan, di s n văn hóa ki n ượ ậ ả ả ế
l ng, tài nguyên khí h u, c nh quan, di s n văn hóa ki n ượ ậ ả ả ế
trúc, tri th c khoa h c và thông tinứ ọ
trúc, tri th c khoa h c và thông tinứ ọ .
.
S phát tri n m nh m c a khoa h c k thu t đang ự ể ạ ẽ ủ ọ ỹ ậ
S phát tri n m nh m c a khoa h c k thu t đang ự ể ạ ẽ ủ ọ ỹ ậ
làm thay đ i giá tr c a nhi u lo i tài nguyênổ ị ủ ề ạ
làm thay đ i giá tr c a nhi u lo i tài nguyênổ ị ủ ề ạ . Nhi u lo i ề ạ
. Nhi u lo i ề ạ
tài nguyên khai thác đ n m c c n ki t, tr nên quý hi m; ế ứ ạ ệ ở ế
tài nguyên khai thác đ n m c c n ki t, tr nên quý hi m; ế ứ ạ ệ ở ế
nhi u lo i tài nguyên có giá tr cao tr c đây, nay tr ề ạ ị ướ ở
nhi u lo i tài nguyên có giá tr cao tr c đây, nay tr ề ạ ị ướ ở
thành ph bi n và r ti n do tìm đ c ph ng pháp ch ổ ế ẻ ề ượ ươ ế
thành ph bi n và r ti n do tìm đ c ph ng pháp ch ổ ế ẻ ề ượ ươ ế
bi n hi u qu h n ho c đ c thay th b ng lo i khác. ế ệ ả ơ ặ ượ ế ằ ạ
bi n hi u qu h n ho c đ c thay th b ng lo i khác. ế ệ ả ơ ặ ượ ế ằ ạ
Vai trò và giá tr c a tài nguyên xã h i nh tài nguyên ị ủ ộ ư
Vai trò và giá tr c a tài nguyên xã h i nh tài nguyên ị ủ ộ ư
thông tin, văn hóa l ch s đang có xu h ng gia tăng.ị ử ướ
thông tin, văn hóa l ch s đang có xu h ng gia tăng.ị ử ướ