Một số bệnh lý về gan do rượu
thường gặp (Kỳ 1)
Rượu là những thức uống có chứa cồn Ethylic, được tạo ra từ sự lên men
tinh bột hoặc đường như gạo, nếp hay các loại trái cây với nhiều tên gọi như rượu
đế, bia, rượu vang, champagne…Việc tiếp xúc với rượu với nhiều lý do khác nhau
nhưng có điểm chung là đưa rượu vào cơ thể từ đường tiêu hóa từ đó rượu hấp
thu vào máu và chuyển đến gan, tại đây gan sẽ xử lý thành chất không độc và loại
ra khỏi cơ thể .
Rượu nếu uống vừa phải(nam<20g rượu nguyên chất, nữ<10g/ ngày) thì tốt
cho hệ tim mạch, nếu lạm dụng thì sẽ gây hại cho nhiều cơ quan trong cơ thể trong
đó gan chịu ảnh hưởng trực tiếp. Rượu là một trong những nguyên nhân gây xơ
gan, chiếm 44% trong 26000 người chết do xơ gan mỗi năm tại Mỹ
- Bệnh gan rượu biểu hiện dưới 3 hình thức:
1. Gan nhiễm mỡ do rượu
2. Viêm gan do rượu
3. Xơ gan do rượu.
- Khoảng 90-100% người nghiện rượu nặng phát triển gan nhiễm mỡ, trong
số đó 10-35% sẽ phát triển viêm gan do rượu
- Khoảng 20-40% người viêm gan do rượu tiến triển xơ gan.
- Trên 20% gan nhiễm mỡ do rượu tiến triển trực tiếp sang xơ gan
- Người bị xơ gan có nguy cơ cao bị ung thư gan
Các yếu tố nguy cơ
- Nguy cơ gây ra viêm gan do rượu khi lượng rượu uống vào trên 30g
rượu/ngày tương đương 375 ml bia. Uống quá 80g rượu /ngày trong ít nhất 5 năm
thì sẽ có thể gây bệnh gan rượu
- Người ta thấy rằng uống trên 60gram rượu mỗi ngày trong 2-4 tuần sẽ gây
ra gan nhiễm mỡ ở người đàn ông khỏe mạnh, trên 80gram/ ngày có thể gây viêm
gan do rượu, trên 160gram/ ngày có thể gây xơ gan trong vòng 10 năm
Yếu tố làm tăng nguy cơ viêm gan do rượu (ALD)
- Phụ nữ: thể tích cơ thể nhỏ hơn nam, phân bố mỡ nhiều hơn, có ít men
ALDH trong lớp lót dạ dày hơn nam giới nên rượu vào gan nhiều hơn và estrogen
làm tăng hấp thu độc tố từ ruột.
- Thời gian uống rượu
- Gen: gen có tên ALDH2 nằm trên NST-6 có liên đến khả năng chuyển
hóa rượu
- Uống rượu thiếu thức ăn
- Nồng độ rượu cao
- Uống nhiều loại rượu khác nhau cùng lúc
- Nhiễm HCV (nguy cơ xơ gan gấp 16 lần người không uống rượu), Nhiễm
HBV
- Nhiễm Helicobacter Pylori
- Viêm dạ dày làm giảm men ALDH (vì men ALDH cũng được tìm thấy
trong lớp lót bề mặt dạ dày giúp phân giải rượu trong dạ dày làm giảm lượng độc
tố ở gan)
- Aspirin làm ức chế ADH trong dạ dày, thuốc ức chế H2 làm tăng nồng độ
rượu trong máu
Ngoài ra còn có Đái tháo đường; Suy dinh dưỡng; Sự lắng đọng sắt, đồng
trong gan
Người già dễ tổn thương gan hơn người trẻ: ở những người xơ gan, người
trên 60 tuổi tử vong 50% so với người trẻ là 7%.
Cơ chế bệnh sinh: Có nhiều cơ chế khác nhau
1. Sự thay đổi hệ thống oxy hóa khử tại gan do quá trình chuyển hóa rượu
gây nên
2. Tổn thương gan do Acetaldehyde hoặc các tự kháng thể
3. Quá trình giải phóng các chất trung gian phản ứng viêm (Cytokine)
4. Kích tác oxy hóa
5. Thiếu Oxy nhu mô gan
6. Quá trình hoạt hóa các tế bào Kuffer tại gan
