Thế nào là mua bán hay sáp nhập
công ty?
Sáp nhập được hiểu là việc kết hợp giữa hai hay nhiều công ty để ra đời một
pháp nhân mới. Ngược lại, mua bán là một công ty mua lại hoặc thôn tính
một công ty khác nhưng không ra đời pháp nhân mới. Mặc dù mua bán và
sáp nhập thường được đề cập cùng nhau với một thuật ngữ là M&A
(Mergers and Acquisitions) nhưng vẫn có sự khác biệt về bản chất. Khi một
công ty mua lại hoặc thôn tính một công ty khác và đặt mình vào vị trí chủ
sở hữu mới thì thương vụ đó gọi là mua bán.
Dưới khía cạnh pháp lý, công ty bị mua lại không còn tồn tại, bên mua đã
“nuốt chửng”, bên bán và cổ phiếu của bên mua không bị ảnh hưởng. Quá
trình sáp nhập diễn ra khi hai doanh nghiệp (thường có cùng quy mô) hợp
nhất lại thành một công ty mới thay vì hoạt động và sở hữu riêng lẻ. Cổ
phiếu của hai công ty sẽ ngừng giao dịch và cổ phiếu của công ty mới sẽ
phát hành. Một thương vụ mua bán cũng có thể được gọi là sáp nhập khi cả
hai bên quyết định liên kết vì lợi ích chung. Một thương vụ được coi là mua
bán hay sáp nhập phụ thuộc vào việc nó có được diễn ra một cách “vui vẻ”
giữa hai bên hay bị ép buộc, thâu tóm nhau.
Dựa vào cấu trúc của từng doanh nghiệp, có nhiều hình thức sáp nhập khác
nhau: sáp nhập ngang hay còn gọi là sáp nhập cùng ngành thường diễn ra
với hai công ty cùng cạnh tranh trực tiếp về sản phẩm và thị trường; sáp
nhập dọc diễn ra với các doanh nghiệp trong chuỗi cung ứng, chẳng hạn giữa
một công ty với khách hàng hoặc nhà cung cấp của họ; sáp nhập mở rộng thị
trường diễn ra với hai công ty có cùng loại sản phẩm, nhưng phân phối ở
những thị trường khác nhau; sáp nhập mở rộng sản phẩm diễn ra với hai
công ty bán những sản phẩm khác nhau nhưng liên quan trong cùng một thị
trường; sáp nhập kiểu tập đoàn là hai công ty không có cùng lĩnh vực kinh
doanh, nhưng muốn đa dạng hóa hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh đa
ngành nghề...
Những khoản lợi nhuận ngắn hạn khổng lồ có thể là cám dỗ với những
người mới tập tễnh bước vào thị trường. Thế nhưng, đi theo một chiến lược
dài hạn và từ bỏ chủ trương "đi vào - rời bở, rời bỏ - đi vào" là một điều bắt
buộc với một nhà đầu tư đúng nghĩa. Điều này không có nghĩa rằng những
nhà đầu tư dài hạn không thể kiếm tiền từ những giao dịch năng động, linh
hoạt trong ngắn hạn. Thế nhưng, như chúng tôi đã nói, đầu tư và mua bán
giao dịch là hai cách thức hoàn toàn khác nhau dù với cùng mục đích là
kiếm lời. Việc mua bán giao dịch bản thân nó chất chứa những rủi ro khác
hẳn mà các nhà đầu tư mua-và-nắm-giữ không bao giờ được trải nghiệm.
Một cách thức đầu tư không nhất định phải luôn tốt hơn một cách thức nào
khác - cả hai đều có những ưu điểm và khuyết điểm riêng. Việc tham gia vào
các cuộc mua bán sôi động (active trading) sẽ là sai lầm chết người với
những người không có khả năng xác định thời gian chính xác, không có
nguồn tài chính vững, sự đào tạo nhất định và sự đam mê. Hầu hết mọi
người không phù hợp với cách thức tham gia thị trường chứng khoán này.
Những người khác nhau dùng các cách thức khác nhau để lựa chọn cổ phiếu
và tiến đến mục tiêu đầu tư của mình. Có rất nhiều con đường để có thể
thành công và không một ai có thể tự tin rằng chiến lược đầu tư của mình tốt
hơn của người khác. Tuy nhiên, một khi bạn đã tìm ra phong cách của mình,
hãy gắn bó với nó. Một nhà đầu tư lúng túng giữa hai chiến lược lựa chọn cổ
phiếu khác nhau sẽ rất có khả năng phải nếm trải những khiếm khuyết lớn
nhất, chứ không phải những ưu điểm nổi trội nhất, của cả hai chiến lược đó.
