Niềm đam mê có thể hủy hoại sự nghiệp của bạn?

Niềm đam mê có thể hủy hoại sự nghiệp

của bạn?

Mọi doanh nghiệp đều muốn nhân viên của mình có niềm yêu thích say

mê đối với công việc vì những nhân viên được truyền cảm hứng yêu

nghề thì sẽ làm việc năng suất hơn, và niềm đam mê yêu thích có thể sẽ

mang đến nguồn năng lượng cần thiết để làm tăng sự gắn bó với công

việc dù cho có nhiều trở ngại, khó khăn. Trong thực tế, một số kiểu đam

mê với công việc hết sức nguy hiểm và có hại.

Mọi doanh nghiệp đều muốn nhân viên của mình có niềm yêu thích say mê

đối với công việc. Vì một lý do chính đáng đó là: những nhân viên được

truyền cảm hứng yêu nghề thì sẽ làm việc năng suất hơn, và niềm đam mê

yêu thích có thể sẽ mang đến nguồn năng lượng cần thiết để làm tăng sự gắn

bó với công việc dù cho có nhiều trở ngại, khó khăn. Dường như niềm đam

mê rõ ràng là điều luôn được ao ước, thì những nghiên cứu tâm lý gần đây

lại đưa ra một nhận xét là không phải niềm đam mê công việc dưới tất cả các

hình thức đều đem lại khả năng thích ứng tốt với mọi môi trường làm việc

và giúp ích cho công việc. Trong thực tế, một số kiểu đam mê với công việc

hết sức nguy hiểm và có hại.

Theo "Dạng thức kép của niềm đam mê" của Robert J.Vallerand, niềm đam

mê công việc mang hai xu hướng đặc trưng đó là dung hòa và ám ảnh.

Những người với niềm đam mê được dung hòa đến với công việc bởi công

việc mang đến cho họ niềm vui thực sự. Họ có khả năng kiểm soát công

việc, và công việc của họ luôn hài hòa với những hoạt động khác trong cuộc

sống đời thường. Đồng thời, họ biết khi nào thì nên ngừng làm việc và sẵn

sàng tạm ngừng công việc khi họ muốn tham gia hưởng thụ những thú vui

khác hoặc biết dừng lại đúng lúc, bởi công việc nếu tiếp tục sẽ trở nên quá

mạo hiểm. Kết quả là không xảy ra xung đột giữa công việc và những mảng

hoạt động khác của cuộc sống. Ví dụ, khi họ đang dành thời gian thư giãn đi

nghe hòa nhạc hoặc chơi đùa với con cái, họ sẽ tạm thời không nghĩ đến

công việc. Và họ không cảm thấy tội lỗi khi họ không làm việc. Những

phiếu câu hỏi điều tra niềm đam mê công việc được dung hòa nhận được

những câu trả lời: "Công việc này cho tôi cơ hội phát huy những phẩm chất

riêng biệt của bản thân mình mà tôi rất thích.", "Công việc này hài hòa với

những hoạt động khác trong cuộc sống của tôi.", và "Đối với tôi, tôi vẫn có

thể kiểm soát được niềm đam mê dành cho công việc của mình."

Niềm đam mê công việc một cách ám ảnh là một câu chuyện hoàn toàn

khác. Giống như mọi người với niềm đam mê được dung hòa, những người

với niềm đam mê ám ảnh cho rằng công việc của họ tượng trưng cho niềm

đam mê đối với họ, và coi công việc có một giá trị rất lớn. Một sự khác biệt

điển hình với niềm đam mê được dung hòa đó là họ cảm thấy một sự thúc

giục phải luôn làm việc mà không thể cưỡng lại được. Kết quả là, họ cảm

thấy không thể làm cân bằng hài hòa giữa niềm đam mê dành cho công việc

và những hoạt động khác trong cuộc sống thường nhật. Những phiếu câu hỏi

điều tra về niềm đam mê ám ảnh nhận được những câu trả lời: "Sự thúc giục

rất mạnh mẽ. Tôi không thể tách mình ra khỏi công việc này." Và "Tâm

trạng của tôi luôn phụ thuộc vào việc tôi có thể hoàn thành công việc này

hay không."

Cả hai dạng của niềm đam mê gắn với những kết quả khác nhau. Niềm đam

mê được dung hòa mang lại cho chúng ta một thể chất tốt hơn, một tâm lý

thoải mái, lòng tự trọng, những cảm xúc tích cực, sự sáng tạo, sự tập trung,

sự sáng khoải, sự hài lòng với công việc, và đem lại sự cân bằng hài hòa với

các hoạt động khác trong cuộc sống. Những ảnh hưởng này sẽ tràn sang cả

những lĩnh vực khác. Bởi vì con người với niềm đam mê hài hòa có thể chủ

động rời khỏi công việc và dành thời gian trải nghiệm những phần khác của

cuộc sống, họ luôn luôn thấy những ảnh hưởng tích cực.

Trái lại, những người với đam mê ám ảnh cho thấy mức độ chịu những ảnh

hưởng tiêu cực qua thời gian cao hơn và thể hiện những biểu hiện kém thích

ứng. Họ thấy mức độ chịu những ảnh hưởng tiêu cực trong và sau khi làm

việc rất cao; họ khó có thể ngừng nghĩ đến công việc của mình và họ sẽ rất

thất vọng khi họ không được làm việc. Họ cũng sẽ khăng khăng làm cho dù

việc đó rất mạo hiểm (giống như một con bạc chơi thâu đêm suốt sáng. Một

lý do giải thích cho điều này đó là công việc đã trở thành một phần rất lớn

của sự tự ý thức về bản thân. Để bảo vệ chính mình, đôi khi họ phải thể hiện

ra bên ngoài những hành động tự vệ ví dụ như sự hung hăng, đặc biệt khi

chỗ đứng của họ bị đe dọa. Những người với niềm đam mê công việc một

cách ảm ảnh thì thường có những hình ảnh tiêu cực về bản thân, dễ dàng gắn

hai từ "bản thân" và "khó ưa" với nhau hơn là những người với có mức độ

đam mê ám ảnh thấp hơn. Điều này cho thấy sự kiên trì theo đuổi công việc

của họ không phải xuất phát từ niềm vui ham thích bên trong mà là từ cái tôi

không ổn định.