402
PHÁCTHẢOVÀMINHHỌATHIẾTKẾTHỜITRANG
BNGCÔNGNGHỆSỐ:GÓCNHÌNCHUYNĐỔIS
TrầnThịThuHằng
Email:hangttt.designer@gmail.com
Ngàytòasoạnnhậnđượcbàibáo:29/09/2025
Ngàyphảnbiệnđánhgiá:15/10/2025
Ngàybàibáođượcduyệtđăng:24/10/2025
DOI:10.59266/houjs.2025.893
Tómtắt:Trongbốicảnhtoàncầubướcvàokỷnguyênchuyểnđổisố,ngànhngnghiệp
thờitrangcũngchịutácđộngtừcôngnghệsố.Vớisựrađờicủanhiềunềntảngsố,hoạtđộng
thiếtkế,đặcbiệtlàphácthảovàminhhọathờitrangđãcónhiềuthayđổirõrệt.Côngnghệ
sốđãmởrộngcôngcụthểhiện,gópphầnđnhhìnhlạiquátrìnhngtạo,sảnxuấtthờitrang.
Bàiviếtsosánhphươngphápthủcôngvàphácthảo,minhhọatrênphầnmềmthiếtkếsố,phân
tíchcđộngcủacôngnghệsốtrongphácthảovàminhhọathiếtkế.Phươngphápnghiêncứu
chủyếulàtổnghợptàiliệu,phântíchtrườnghợpđiểnhình,kếthợpnghiêncứuthựcnghiệm.
Kếtquảchothấycôngnghệsốgiúptănghiệuquảphácthảovàminhhọathiếtkếnhưngcần
kếthợplinhhoạtvớicácphươngphápthủcôngđểtốiưuquátrìnhsángto.Từđó,kiếnnghị
xâydựngmôhìnhđàotạotíchhợpcảhaiphươngpháp,khuyếnkhíchnthiếtkếtrẻchủđộng
thíchứngvớixuhướngchuyểnđổisố,nângcaonănglựccạnhtranhvàsángtạo.
Từkhoá:chuyểnđổisố,côngnghệsố,phầnmềmsố,AI,phácthảothờitrang,minhhọathời
trang,thiếtkếthờitrang
I.Đặtvấnđ
Công nghệ số xuất hiện trong
mọilĩnh vực của đời sống xã hội. Như
nhiều lĩnh vc, nhờ công nghệ số, các
ứng dụng, phần mềm số ra đời đã góp
phần vào sự tiến bộ của ngành thiết kế
thờitrang.Ngànhthiếtkếthờitrangtiếp
cậncácngdụng,phầnmềmsống
nghệthôngminhcóphầnchậmhơncác
ngành mỹ thuật ứngdụng khác. Do đó,
việcnghiêncứusửdụngcácphầnmềm
sốvàngnghệthôngminh(trítuệnhân
tạoAI) vào ngành thời trang vấn đề
quantrọngvàthiếtthực.Bằngsựgiúpđỡ
củacácphầnmềmsvàAIcácquy
trìnhthiếtkếsảnxuấtthờitrang,trong
đó có quy trình phác thảo và minh họa
thờitrangđượcsốhóa,gópphầnvàotiến
trình chuyển đổi số toàn diện, phù hợp
vớixuhướngchuyểnđổisốtoàncầu.Bài
viếtnàykhôngphânchmọikhíacạnh
của ng nghệ số, tập trung nghiên
cứuviệcsửdụngcácphầnmềmsốvàtrí
tuệnhântạoAItrongquátrìnhphácthảo
và minh họa thời trang. Quá trình này
đượcthựchiệntrongkhônggiansốnên
được coi là một trong những khía cạnh
đặctrưngcủangnghệsố.Tđóphân
tíchlợi ích,tháchthứcvànêu lý dotại
saoviệcsdụngcácphầnmềmsốvàtrí
403
tuệnhân tạoAIlạigắn liềnvới chuyển
đổisốtrongthờitrang.
II.Cơsởlýthuyết
i viết sử dụnglý thuyếtchuyển
đổisốcủatácgiảVial,Gtrongbàiviết
“Understanding Digital Transformation:
AReview anda ResearchAgenda”năm
2021vàbàiviết“ConceptualizingDigital
TransfomationinBusinessOrganizations:
A Systematic Review of Digital
Transformation Literature” của tác giả
Morakanyane vàcộngsựnăm 2017,kết
hợplýthuyếtđổimớisángtạo,lýthuyết
vềsự“đổimớiđộtphá”trongcuốnsách
“The Innovator’s Dilemma” của tác giả
ClaytonChristensen năm 1997, để giải
thíchcôngnghệsốnóichungcóthểphá
vỡquytrìnhtruyềnthốngcủangànhcông
nghiệp thời trang. Từ đó chỉ ra tại sao
côngnghệsốlạigópphầnthayđổicách
thứcsángtạo,quảnlývàchiasẻthiếtkế,
gópphầnđịnhhìnhlạitoànbộquytrình
thiếtkếvàsảnxuấtthờitrang.
iviếtsửdụnglýthuyếtnềntảng
trongthiếtkếthờitrangnhưnguyênlýthị
giác trong cuốn “Nguyên lý Design thị
giác”củatácgiảNguyễnHồngHưngnăm
2012,lý thuyết giảiphẫu, nhân trắchọc
trong “Giáo trình giải phẫu - nhân trắc
học”củatácgiảThẩmThịHoàngĐiệp,lý
thuyếtvềphácthảovàdiễnhọathờitrang
từmộtsốgiáotrìnhcủacáctrườngđạihọc
m cơ sở để đánh giá hiệu quả mà các
phầnmềmsốmanglại,giúpsosánhvới
phươngphápthủcông,từđóđánhgiáưu
nhượcđiểmtrongquátrìnhứngdụng.
III.Phươngphápnghiêncứu
iviếttiếpcậnphươngpháptổng
hợp,phân tích dữ liệu,so sánh, phương
pháp liên ngành như vănhoá,khoa học
hội,khoahọccôngnghệ,phươngpháp
nghiên cứu trường hợp, phương pháp
nghiêncứuthựcnghiệmđểlàmrõgiátrị
nộidungcủabàiviết.
IV.Kếtquảnghiêncứu
4.1. Khái quát về phác thảo và
minhhọathiếtkếthờitrang
4.1.1.Phácthảothiếtkếthờitrang
Phácthảothiếtkếthờitranglàhoạt
độngquantrọngthiếtyếuvàảnhhưởng
đến tấtcảcácớctrongsuốtquytrình
thiếtkếthờitrang.
“Phácthảolàphươngtiệnthểhiện
pháttriểnýtưởngtrongquátrìnhsáng
tạo.”(DaSilva,AM,2018).
“Bảnphácthảothiếtkếlàngônngữ
truyền đạt ý tưởng của nhà thiết kế, nó
hỗtrợ cho việc cắtmay và ghinhận lại
nguyênýtưởngbanđầu”(VõPhướcTấn
cộngsự,2006).
Phácthảothiếtkếthờitranglàhoạt
độngmàcácnhàthiếtkế(viếttắtlàNTK)
vẽnhanhlạinhữngýtưởngbanđầutạora
bảnvẽphácthảo.Bảnvẽnàychưatỉmỉ,
u cầu tốcđộnhằmthể hiệnmột cách
tổng quan, khái quát mẫu thiết kế bằng
đườngnét đơn giản. Đây là bản vẽ thô,
giúpNTKcónhữnghìnhdungbanđầuvề
mẫu thiếtkế củamình.Loại bảnvẽnày
gọichung là bản phácthảonhanh, hoặc
bảnphácthảoýtưởng.
4.1.2.Minhhọathiếtkếthờitrang
“Minhhọalàlàmrõthêm,sinhđộng
thêmnộidungcủatácphẩmvănhọchoặc
củabảntrìnhbàybằnghìnhvẽhoặchình
thức dễ thấy, dễ hiểu, dễ cảm” (Hoàng
Phê,2003).
“Minhhọathờitranglàmộtthểloại
nghệthuậtchuyênvềhìnhảnhthờitrang,
baogồmquầnáo,phụkiệnvàhìnhảnhnói
chung.Minhhọathờitrangthườngđược
sửdụngđểtrựcquanhóaýtưởngthiếtkế,
404
tạoýtưởngchocácbộsưutậpthờitrang,
quảngcáovàquảngbáthươnghiệu,…nó
đóngvaitròlàmộtcôngcụgiaotiếpthiết
yếuđểcácNTKtruyềntảitâmtrạng,chi
tiếtvàtínhthẩmmỹthiếtkế”(Khramova-
Baranovaetal,2022).
Trong khi phác thảo giúp hình
thànhýngthiếtkếgiaiđoạnđầu,thì
minhhọathờitranglàbướchoànthiện,
thểhiệnchitiếtvàcảmxúccủamẫuthiết
kế.Minhhakhôngchỉgpbộphậnsản
xuấtvàkháchhànghiểurõsảnphẩmmà
cònlàngcụquảng,truyềntảicâu
chuyệnvàphongcáchcủanhàthiếtkế.
Vì vậy, minh họa thời trang giữ vai trò
quantrọngtrongtoànbộquytrìnhthiết
kếsảnxuất,hỗtrợhiệuquảchonhà
thiết kế và tơng hiệu trong việc tiếp
cậnkháchhàng.
4.2.Côngnghệsốtrongphácthảo
vàminhhọathiếtkếthờitrang
“Côngnghệsố”làmộtnhvựclớn
gồmnhiềukhíacạnhkhácnhau,dựatrên
duyphântầng,cơsởlýthuyếtvềcông
nghệsốvàhệthốngthôngtin,sởchuyển
đổisố,cóthểchiaracáckhíacạnhnhưsau:
Nền tảng dữliệu số, phần cứngs,phn
mềmsố,hạtầngsố,côngnghệthôngminh,
ứngdụngsố,quảntrịvàvănhóasố.Bài
viếttậptrungvàohaikhíacạnh chính là
phầnmềmsốvàcôngnghệthôngminh,cụ
thểcphầnmềmsốvàngnghệthông
minhAIphụcvụchoquátrìnhphácthảo
vàminhhọathiếtkếthờitrang.
4.2.1.Phầnmềmsốtrongphácthảo
vàminhhọathiếtkếthờitrang
Côngnghệsốcungcấpchongành
thiếtkếthờitrangnhiềuphầnmềmsốhữu
ích,trongsốđócóthểkểđếnnhư:
Thứnhất,AdobeIllustratorCC(viết
tắtlàIllustratorCC).
Đặc điểm: Illustrator CC là phần
mềm thiết kế số quen thuộc, cung cấp
nhiều công cụ hữu ích cho phác thảo
minh họathiết kế. Khác với bảnCS,
Illustrator CC tích hợp công nghệ đám
y,đồngbộtàiliệuvàliênkếtthuậntiện
vớicácphầnmềmAdobekhác,mangtính
chất của công nghệ số, nhờ đó gần như
thaythếhoàntoànCS.Phầnmềmnàycho
phép vẽ vector chuyên nghiệp, sắc nét.
Ngườidùngcóthểkếthợpphácthảotay
đểsốhóa,hoặcvẽtrựctiếpbằngcáccông
cụnhưpenciltool,paintbrushtool.
Ưuđiểm:dễchỉnhsửabảnvẽ,dễ
lưutrữ,phùhợpchocảbảnphácthảoý
tưởngvàbảnvẽkỹthuật.Hỗtrợhiệuquả
quá trình chuyển từphác thảo sang bản
vẽkỹthuật,dễdàngchiasẻ,kiểmsoátvà
phốihợpgiữacácbộphậntrongquytrình
thiếtkế-sảnxuất.Thuậntiệnliênkếtvới
các phầnmềm cùnghệ sinhtháiAdobe,
dễdàngchỉnhsửatrênnhiềuphầnmềm,
mangtínhchấtcủacôngnghệsố.Dođó
đâylàcôngcụhữuíchtrongtiếntrìnhsố
hóathiếtkếthờitrang.
Hạnchế:nétvẽ thiếusắc độ, khó
thể hiện cá tính và biểu cảm như phác
thảo thủ công, ít phù hợp với minh họa
thờitrang.
Thứhai,CorelDraw.
Đặcđiểm:CorelDrawcónguyênlý
hoạtđộngtươngtựIllustrator.
Ưu điểm: bản vẽ sắc nét, sạch sẽ,
dễ chuyển từphác thảo thành bảnvẽ kĩ
thuật, có thể chia sẻ bản vẽ qua một số
phầnmềmkhácchocácquytrìnhsảnxuất
saunày.
Hạnchế:pháttriểnđộclập,ítliên
kết với phần mềm khác, chậm đổi mới,
mlinhhoạttrongthờiđạisố.Khảnăng
tươngthíchvới thiếtbịinkém,đặcbiệt
c chuẩn quốc tế. Do xu hướng hội
405
nhập, nhiều trường đào tạo đã thay thế
CorelDrawbằngIllustrator,khiếnthếhệ
trẻ gắn bó với Illustrator nhiều hơn. Vì
vậy, CorelDraw ngày càng ít phổ biến
trongngànhthiếtkếthờitrang.
Thứba,AdobePhotoshopCC(viết
tắtlàPhotoshopCC).
Đặcđiểm:PhotoshopCCcungcấp
mạnhmẽnhnăngvềxửlýhìnhảnhvà
vẽ.Đốivớiquytrìnhphácthảovàminh
họa thời trang, phần mềmnày lại mang
đếntrảinghiệmgầngũivớiphácthảovà
minhhọathủcông.Cụthể,côngcụbrush
tooltrongPhotoshopCCđadạngnétvẽ,
môtảrấtsátvớicácnétvẽtaybằngchì,
bằngcọ,tômàukhô,màuớc,thậmchí
tảchấtliệuvảibằngchínhcácnétvẽmà
phầnmềmnàycungcấp.Nếukếthợpvới
bảngvẽđiệntử,vớilựctaykhácnhausẽ
tạo ra các nét vẽ với nhiều sắc độ khác
nhau,manglạitrảinghiệmchânthựcnhư
phươngphápvẽtaythủcông.
Ưu điểm:Dễ dàng chuyển bản vẽ
phác thảo thành bản vẽ minh họa.Phác
thảonhanhchóngýtưởngthiếtkế,lộttả
rõràngmẫuthiếtkế,thuậntiệnchỉnhsửa
cácchitiếtthiếtkế.Bảnvẽthểhiệnđược
gầnnhưhoàntoàncátính,cảmcnghệ
thuật của nhà thiếtkếvới sảnphẩmcủa
mình, giúp truyền tải cảm xúc cá nhân,
câuchuyệnthươnghiệu,hỗtrợquảngbá
sản phẩm. ơng tự như Illustrator CC,
PhotoshopCClàbảnnângcấpcủabảnCS
vớinhữngđiểmmạnhcủacôngnghệsố
nhưlưutrữ,đồngbộhóadữliệuđiệntoán
đámmây,dễdàngliênkết,đồngbộ,truy
cậpbảnvẽbằngcácsảnphẩmkháccùng
hệsinhtháiAdobe.Bảnvẽkhithựchiện
trên phần mềm Photoshop CC cũng cho
phéplưutrữ,chiasẻ,kiểmsoátdễdàng
từkhâuphácthảođếnquảngbásảnphẩm,
gópphần số hóaquy trình làm việccủa
ngànhthờitrang.
Hạnchế:dosửdụngnềntảngraster
nnétvẽkhôngsắcnét,khôngthuậnlợi
cho quá trình chuyển từ phác thảo sang
bảnvẽkĩthuật.
Thứtư,phầnmềmProcreate(vàbản
ProcreatePocketdùngchoIphone).
Đặcđiểm:Procreatelàphầnmềm
minh họa phổ biến dành riêng cho IPad
(vàProcreatePocketdùngchoIPhone),sử
dụngbútcảmứngđểvẽtrựctiếptrênmàn
hình.Dựatrênnềntảngraster,đadạngvề
cọ,sắcđộ,chấtliệu,đặcbiệtphùhợpcho
phácthảovàminhhọathờitrang.
Ưu điểm: Mang đến trải nghiệm
gầngũivớivẽtaythủcông,thểhiệncảm
xúcnghệthuậttốt.Thiếtbịnhỏgọn,tiện
lợi,dễchỉnhsửa,lưutrữvàchiasẻ,hỗtrợ
nhanhchóngtrongviệctrìnhbàyvàminh
họa ý tưởng,góp phần số hóaquytrình
thiếtkế-sảnxuất-quảngbá.
Hạnchế:Procreatekhôngkhảdụng
chocácthiếtbịđiệntửkhôngsửdụnghệ
điềuhànhiOScủaApple,thậmchí,ngoài
Ipad và Iphone chophép chỉnhsửa trực
tiếpbảnvẽ,cácthiếtbịđiệntửkháccủa
Applechỉcóthểxemvàquảnlý,đểchỉnh
sửa vẫn cần càiđặt thêm các ứng dụng
thiếtkếphổbiếnkhác.
Ngoài ra,một sốphầnmềmtương
tự Procreate nhưng được sử dụng trên
Android như Artow, Sketchbook, Ibis
PaintXcótínhnăngtươngtựnhưngmức
độphổbiếnkémhơnProcreate.
Dưới đây là bảng so sánh một số
phần mềm số phổbiến hiện nay vềđặc
điểm,nguyênlýhoạtđộng,điểmmạnhvà
hạnchếcủacácphầnmềmsố:
406
Bảng1:Sosánhvềưuđiểm,hạnchếvàứngdụngchínhcủamộtsốphầnmềmsốtrong
phácthảovàminhhọathờitrang
Từ bảng so sánh, ta thấy đưc ưu
đim,hạnchếcủamộtsốphầnmềmkểtrên.
Kiến nghị: Mỗi phần mềm số lại
cóưunhượcđiểmkhácnhau,dođóNTK
phảihiểubiếtsâusắcvềcôngviệcphác
thảovàminhhọathờitrang,hiểubiếtvề
điểmmạnh,yếucủacácphầnmềmsố,từ
đókhéo léo linh hoạt kết hợp các phần
mềmsốvớinhau,kếthợpcảphươngpháp
thủcôngvàoquátrìnhphácthảovàminh
họanhằmưuaquátrìnhphácthảovà
minhhọanóiriêng,quátrìnhthiếtkếvà
sảnxuấtthờitrangnóichung.
4.2.2.Côngnghệthôngminh:“Trí
tuệnhântạoAI”trongphácthảovàminh
họathiếtkếthờitrang
“TrítuệnhântạoAIđượcđịnhnghĩa
khảnăngcủamáymóchoặchệthống
ytínhcóthểmôphỏngvàthựchiệncác
nhiệmvụmànhữngnhiệmvụđóthường
đòihỏitríthôngminhcủaconngười,bao
gồmsuyluậnlogic,họctậpvàgiảiquyết
vấnđề”(Morandín-Ahuerma,2022).
“AIlàmộtlĩnhvựccôngnghệthuộc
nhómcông nghệsốnâng cao(advanced
digital technologies)” (European
Commission,2020).
Nhưvậy,cóthểhiểutrítuệnhântạo
(AI - viết tắt của Articial Intelligence)
mộtdạngcôngnghệsốthôngminh,có
khảnăngmôphỏngvàthựchiệncácchức
ng tư duy của con người. Nhiều năm
trlạiđây,dùđượcđềcậpmộtcáchsôi
nổitrênmọilĩnhvựccủađờisốngnhưng
trong ngành thiết kế thời trang tại Việt
Nam,AIvẫnchưathựcsựđượcứngdụng
nhưmộtcôngcụlàmviệcđắclực.
AI được ứng dụng vào quy trình
phácthảovàminhhọathiếtkếthờitrang
dướihìnhthứccungcấpcácphầnmềmcó
sửdụngtrítuệnhântoAI,mộtsốphần
mềmnổibậtnhư:Makepix.ai,Creamoda.
ai, StyleAI, Fash.ai, Lookfashion.ai,…
đây mộtsốứngdụng,phần mềm,mà
ngườidùngchỉcầnđưaravănbảnyêucầu
hoặcthêmhìnhảnhminhhọa,ngaylậptức
sẽnhậnđượchìnhảnhphácthảochosản