BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP PHÂN TÍCH HÌNH HÌNH XUẤT KHẨU CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN XUẤT NHẬP KHẨU RAU QUẢ VEGETEXCO
Ngành:
QUẢN TRỊ KINH DOANH
Chuyên ngành: QUẢN TRỊ NGOẠI THƢƠNG
Giảng viên hướng dẫn : PGS.TS Nguyễn Phú Tụ
Sinh viên thực hiện
: Nguyễn Hoàng Hải
MSSV: 1054010207 Lớp: 10DQN02
TP. Hồ Chí Minh, 2014
i
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả
nêu trong khóa luận là trung thực. Những kết luận của khóa luận chưa từng được ai
công bố trong bất kỳ công trình nào khác.
Sinh viên thực hiện
Nguyễn Hoàng Hải
ii
Sinh viên thực hiện
LỜI CẢM ƠN Em xin chân thành cảm ơn toàn thể cán bộ công nhân viên của Công ty cổ phần xuất nhập khẩu Rau Quả VEGETEXCO đã tạo điều kiện tốt nhất cũng như tận tình giúp đỡ để em có thể hoàn thành tốt bài báo cáo thực tập của mình. Đặc biệt em xin cảm ơn các cô chú trong phòng Kinh doanh 1 đã nhiệt tình hướng dẫn em trong suốt thời gian thực tập tại công ty. Em cũng xin cảm ơn thầy GVHD PGS.TS Nguyễn Phú Tụ đã hướng dẫn em làm tốt khóa luận tốt nghiệp này. Em xin chân thành cảm ơn. Nguyễn Hoàng Hải
iii
NHẬN XÉT CỦA ĐƠN VỊ THỰC TẬP
....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... .......................................................................................................................................
iv
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƢỚNG DẪN
....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... .......................................................................................................................................
v
MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU ............................................................................................................ 1
1 Lý do chọn đề tài ......................................................................................... 1
2 Mục tiêu nghiên cứu của đề tài .................................................................... 1
2.1 Mục tiêu chung ............................................................................................ 1
2.2 Mục tiêu riêng .............................................................................................. 1
3 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài ............................................... 2
3.1 Đối tượng nghiên cứu .................................................................................. 2
3.2 Phạm vi nghiên cứu ..................................................................................... 2
4 Phương pháp nghiên cứu của đề tài ............................................................. 2
5 Kết cấu của khóa luận tốt nghiệp ................................................................. 3
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ XUẤT KHẨU .............................................. 4
1.1 Khái niệm về xuất khẩu ............................................................................... 4
1.2 Vai trò của xuất khẩu ................................................................................... 4
1.2.1 Đối với nền kinh tế toàn cầu ........................................................................ 4
1.2.2 Đối với nền kinh tế mỗi quốc gia................................................................. 5
1.2.3 Đối với các doanh nghiệp ............................................................................ 7
1.3 Các hình thức xuất khẩu .............................................................................. 8
1.4 Các nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu ...................................... 12
1.4.1 Các nhân tố trong nước .............................................................................. 12
1.4.1.1 Các nhân tố bên ngoài doanh nghiệp ......................................................... 12
1.4.1.2 Các nhân tố bên trong doanh nghiệp ......................................................... 15
1.4.2 Các nhân tố từ nước ngoài ......................................................................... 16
KẾT LUẬN CHƢƠNG 1 ........................................................................................ 18
CHƢƠNG 2 : THỰC TRẠNG XUẤT KHẨU CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN XUẤT NHẬP KHẨU RAU QUẢ VEGETEXCO GIAI ĐOẠN 2011-2013....... 19
Giới thiệu khái quát về Công ty cổ phần xuất nhập khẩu Rau quả - 2.1 VEGETEXCO ........................................................................................................... 19
2.1.1 Quá trình hình thành và phát triển ............................................................. 19
2.1.2 Chức năng và lĩnh vực hoạt động .............................................................. 20
2.1.3 Cơ cấu tổ chức ........................................................................................... 21
2.1.3.1 Sơ đồ cơ cấu tổ chức .................................................................................. 21
vi
2.1.3.2 Chức năng và nhiệm vụ của các phòng ban .............................................. 21
Thực trạng tình hình xuất khẩu của Công ty cổ phần xuất nhập khẩu Rau
2.2 quả VEGETEXCO giai đoạn 2011 – 2013 .............................................................. 23
2.2.1 Phân tích kết quả hoạt động kinh doanh của công ty giai đoạn 2011-2013 . ................................................................................................................... 23
2.2.2 Phân tích kim ngạch xuất khẩu của công ty .............................................. 24
2.2.3 Phân tích tình xuất khẩu của công ty theo thị trường ............................... 26
2.2.4 Phân tích tình hình xuất khẩu của công ty theo cơ cấu mặt hàng ............. 32
2.2.5 Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu của công ty Cổ phần Xuất Nhập khẩu Rau quả ................................................................................. 35
2.2.5.1 Các nhân tố trong nước ............................................................................. 35
2.2.5.1.1 Các nhân tố bên ngoài doanh nghiệp ........................................................ 35
2.5.5.1.2 Các nhân tố bên trong doanh nghiệp......................................................... 37
2.2.5.2 Các nhân tố từ nước ngoài ........................................................................ 39
2.2.6 Phân tích SWOT ....................................................................................... 40
CHƢƠNG 3:GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ NHẰM NÂNG CAO KIM NGẠCH XUẤT KHẨU CHO CÔNG TY CỔ PHẦN XUẤT NHẬP KHẨU RAU QUẢ 42
Một số giải pháp nhằm nâng cao kim ngạch xuất khẩu cho công ty Cổ
3.1 phần Xuất Nhập khẩu Rau Quả ................................................................................ 42
Hoàn thiện và nâng cao công tác lãnh đạo ................................................ 42 3.1.1
Về chuyên môn, nghiệp vụ của nhân viên ................................................ 43 3.1.2
Về nguồn nhân lực .................................................................................... 44 3.1.3
Về mở rộng thị trường .............................................................................. 45 3.1.4
Về nguồn hàng hóa ................................................................................... 46 3.1.5
Về hệ thống kho bãi .................................................................................. 47 3.1.6
Về việc đẩy mạnh áp dụng thương mại điện tử ........................................ 48 3.1.7
Về hệ thống thiết bị của công ty ............................................................... 49 3.1.8
Một số kiến nghị ....................................................................................... 50 3.2
Kết luận .................................................................................................................... 52 Tài liệu tham khảo Phụ lục
vii
DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ, ĐỒ THỊ, SƠ ĐỒ SỬ DỤNG
Danh mục các bảng
Bảng Tên bảng Trang
2.1 Kết quả hoạt động kinh doanh của công ty giai đoạn 2011-2013 23
2.2 Kim ngạch xuất khẩu của công ty giai đoạn 2011 – 2013 25
Kim ngạch xuất khẩu của công ty theo thị trường giai đoạn 2.3 26 2011-2013
Kim ngạch xuất khẩu của công ty tại thị trường Châu Âu giai 2.4 28 đoạn 2011 – 2013
Kim ngạch xuất khẩu của công ty tại thị trường Châu Á giai 2.5 30 đoạn 2011 – 2013
Kim ngạch xuất khẩu của công ty 2011-2013 theo cơ cấu mặt 2.6 32 hàng
viii
Danh mục các biểu đồ
Biểu đồ Tên đồ thị Trang
Kết quả hoạt động kinh doanh của công ty giai đoạn 2.1 24 2011 - 2013
Kim ngạch xuất khẩu của công ty giai đoạn 2011 – 2.2 25 2013
2.3 Cơ cấu thị trường của công ty giai đoạn 2011 – 2013 27
Kim ngạch xuất khẩu của công ty tại thị trường Châu 2.4 28 Âu giai đoạn 2011 - 2013
Kim ngạch xuất khẩu của công ty tại thị trường Châu Á 2.5 31 giai đoạn 2011 – 2013
Kim ngạch của công ty theo cơ cấu mặt hàng trong năm 2.6 33 2011
Kim ngạch của công ty theo cơ cấu mặt hàng trong năm 2.7 33 2012
Kim ngạch của công ty theo cơ cấu mặt hàng trong năm 2.8 34 2013
1
LỜI MỞ ĐẦU
1 Lý do chọn đề tài
Việt Nam đã trở thanh thành viên chính thức của khối ASEAN , AFTA , tham gia
khối APEC, gia nhập WTO và ký kết nhiều mối quan hệ song phương, đa phương
với các quốc gia khác. Chính những điều này đã tạo điều kiện thuận lợi cho nền
kinh tế Việt Nam ngày càng phát triển hòa nhập vào nền kinh tế thế giới và tạo ra
môi trường cạnh tranh khốc liệt. Trong sự phát triển của nền kinh tế thị trường dưới
sư điều tiết của Nhà nước thì Xuất khẩu đóng vai trò chủ đạo và làm ảnh hưởng đến
cán cân thương mại của Việt Nam.
Đi lên từ một quốc gia nông nghiệp Việt Nam có rất nhiều các loại nông sản , trái
cây có giá trị xuất khẩu cao góp phần đem lại giá trị kinh tế cho đất nước. Tuy nhiên
để có thể xuất khẩu chúng ra thị trường nước ngoài thì còn gặp rất nhiều khó khăn
như: tìm kiếm thị trường, rào cản bảo hộ của các quốc gia khác, sự quản lý của
chính phủ , quy trình xuất khẩu hàng hóa …
Đối với Công ty cổ phần xuất nhập khẩu Rau Quả - VEGETEXCO là một công ty
lâu đời trong lĩnh vực xuất khẩu nông sản thì việc phân tích tình hình xuất khẩu của
công ty là vô cùng quan trọng. Qua đó sẽ đánh giá được năng lực của công ty từ đó
đưa ra những định hướng, chiến lược phát triển của công ty trong thời gian tiếp
theo. Xuất phát từ vấn đề đó đề tài nghiên cứu của khóa luận tốt nghiệp là “Phân
tích tình hình xuất khẩu của công ty cổ phẩn xuất nhập khẩu Rau Quả -
VEGTEXCO”.
2 Mục tiêu nghiên cứu của đề tài
2.1 Mục tiêu chung
Phân tích hoạt động Công ty cổ phần xuất nhập khẩu Rau Quả-
VEGETEXCO giai đoạn 2010-2013 từ đó đề xuất giải pháp nhằm đẩy mạnh
hoạt động xuất khẩu của công ty phát triển bền vững trong những năm tới.
2.2 Mục tiêu riêng
2
- Phân tích kim ngạch xuất khẩu của công ty giai đoạn 2011-2013
- Phân tích tình hình xuất khẩu của công ty theo thị trường giai đoạn 2011-
2013
- Phân tích tình hình xuất khẩu của công ty theo cơ cấu mặt hàng giai đoạn
2011-2013
- Phân tích tình hình xuất khẩu của công ty theo số lượng hợp đồng giai
đoạn 2011-2013
- Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu của công ty
- Đề xuất giải pháp nhằm đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu nông sản của
Công ty cổ phần xuất nhập khẩu Rau Quả-VEGETEXCO trong những
năm tới.
3 Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của đề tài
3.1 Đối tƣợng nghiên cứu
Công ty cổ phần xuất nhập khẩu Rau Quả-VEGETEXCO là công ty hoạt
động lâu năm trong lĩnh vực xuất nhập khẩu nông sản với nhiều mặt hàng đa
dạng. Khóa luận tốt nghiệp này nghiên cứu về hoạt động xuất khẩu của Công ty
cổ phần xuất nhập khẩu Rau Quả-VEGETEXCO.
3.2 Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi không gian: khóa luận tốt nghiệp này được thực hiện tại Công ty
cổ phần xuất nhập khẩu Rau Quả-VEGETEXCO.
- Phạm vi thời gian: khóa luận tốt nghiệp nghiên cứu dựa trên thông tin số
liệu thu thập trong 3 năm 2011, 2012, 2013 của Công ty cổ phần xuất nhập khẩu
Rau Quả-VEGETEXCO để có thể tổng hợp, so sánh đưa ra các nhận định, nhận
xét.
4 Phƣơng pháp nghiên cứu của đề tài
Đề tài nghiên cứu được thực hiện dựa trên việc vận dụng lý thuyết, kết hợp
quan sát thực tế và sử dụng cơ sở dữ liệu của công ty. Đồng thời phối hợp các
phương pháp: phân tích định tính, thống kê, so sánh, tổng hợp, suy luận logic.
3
5 Kết cấu của khóa luận tốt nghiệp
Kết cấu của khóa luận tốt nghiệp Phân tích tình hình xuất khẩu của công ty cổ
phẩn xuất nhập khẩu Rau Quả - VEGTEXCO gồm có 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về xuất khẩu
Chương 2: Thực trạng tình hình xuất khẩu của Công ty cổ phần xuất nhập khẩu
Rau quả VEGETEXCO giai đoạn 2011 – 2013
Chương 3: Giải pháp – Kiến nghị
4
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ XUẤT KHẨU
1.1 Khái niệm về xuất khẩu
Hoạt động xuất khẩu hàng hoá là việc bán hàng hoá và dịch vụ từ quốc gia này sang
một quốc gia khác trên cơ sở dùng tiền tệ làm phương tiên thanh toán, với mục tiêu
là lợi nhuận. Mục đích của hoạt động này là khai thác được lợi thế của từng quốc
gia trong phân công lao động quốc tế. Khi việc trao đổi hàng hoá giữa các quốc gia
đều có lợi thì các quốc gia đều tích cực tham gia mở rộng hoạt động này.
Hoạt động xuất khẩu là một trong những hoạt động cơ bản của hoạt động ngoại
thương. Nó đã xuất hiện từ rất sớm trong lịch sử phát triển của xã hội và ngày càng
phát triển mạnh mẽ cả về chiều rộng và chiều sâu. Hình thức sơ khai của chúng chỉ
là hoạt động trao đổi hàng hoá nhưng cho đến nay nó đã phát triển rất mạnh và đước
biểu hiện dưới nhiều hình thức.
Hoạt động xuất khẩu diễn ra trên mọi lĩnh vực, từ xuất khẩu hàng tiêu dùng cho đến
tư liệu sản xuất, máy móc hàng hoá thiết bị công nghệ cao. Tất cả các hoạt động này
đều nhằm mục tiêu đem lại lợi ích cho quốc gia nói chung và các doanh nghiệp
tham gia nói riêng.
Hoạt động xuất khẩu diễn ra rất rộng. Nó có thể diễn ra trong thời gian rất ngắn
song cũng có thể kéo dài hàng năm, có thể đước diễn ra trên phậm vi một quốc gia
hay nhiều quốc gia khác nhau.
1.2 Vai trò của xuất khẩu
1.2.1 Đối với nền kinh tế toàn cầu
Xuất khẩu hàng hoá là hoạt động đã xuất hiện từ rất sớm. Nó là hoạt
động buôn bán trên phạm vi giữa các quốc gia với nhau. Nó không phải là hành
vi buôn bán riêng lẻ, đơn phương mà ta có cả một hệ thống các quan hệ buôn
bán trong tổ chức thương mại toàn cầu. Với mục tiêu là tiêu thụ sản phẩm của
một doanh nghiệp nói riêng cả quốc gia nói chung.
5
Hoạt động xuất khẩu là một nội dung chính của hoạt động ngoại thương
và là hoạt động đầu tiên của thương mại quốc tế. Xuất khẩu có vai trò đặc biệt
quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế của từng quốc gia cũng như trên
toàn thế giới.
Xuất khẩu hàng hoá là cầu nối giữa sản xuất và tiêu dùng của nước này
với nước khác. Có thể nói sự phát triển của của xuất khẩu sẽ là một trong những
động lực chính để thúc đẩy sản xuất. Nhờ xuất khẩu, hàng hóa bán ra nước
ngoài sẽ là các bằng chứng xác định sự đóng góp của quốc gia vào cộng đồng
thế giới, xác định qui mô, lợi thế trong sản xuất kinh doanh quốc tế.Tạo được
mối quan hệ và uy tín của quốc gia trong kêu gọi đầu tư cũng như trong hợp tác
kinh tế xã hội giữa các nước.
Xuất khẩu hàng hóa được nhiều đến quốc gia nào đó, cũng là bằng chứng
thuyết phục về thiện chí và ưu đãi của quốc gia đó với nước mình. Trên cơ sở số
liệu xuất khẩu, chính phủ sẽ có nhưng hình thức đối ứng thân thiện để gia tăng
mậu dịch giữa hai nước.
1.2.2 Đối với nền kinh tế mỗi quốc gia
- Xuất khẩu gia tăng sản lƣợng sản xuất và tăng trƣởng kinh tế.
Nhờ xuất khẩu hàng hóa bán được nhiều hơn. Thông qua quan hệ thương
mại với các thị trường quốc tế cho phép quốc gia xuất khẩu phát triển quy mô
lớn hơn, khai thác được những lợi thế kinh tế mà trước đây có thể bị giới hạn
trong thị trường nội địa.
Với chính sách mở cửa nền kinh tế, đẩy mạnh và phát triển xuất khẩu
còn là yếu tố tích cực để thúc đẩy sự phát triển của các công ty nội địa trở thành
công ty có khả năng cạnh tranh trên thế giới bằng việc giới thiệu và đưa ra
những sản phẩm có chất lượng cao, phát triển quy trình sản xuất phù hợp với
nhu cầu của từng thị trường, ở từng quốc gia khác nhau.
Hoạt động xuất khẩu phát triển sẽ kéo theo nhiều ngành nghề mới ra đời
phục vụ cho xuất khẩu, thúc đẩy và giúp các ngành kinh tế khác phát triển theo.
6
Kéo theo là kết qủa của sự phát triển là tổng sản phẩm của xã hội, nền kinh tế
quốc gia phát triển.
- Xuất khẩu tạo nguồn vốn cho nhập khẩu, phục vụ công nghiệp hoá,
hiện đại hoá đất nƣớc.
Đối với mọi quốc gia đang phát triển thì bước đi thích hợp nhất là phải
công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước để khắc phục tình trạng nghèo làn lạc
hậu chận phát triển. Tuy nhiên quá trình công nghiệp hoá phải có một lượng
vốn lớn để nhập khẩu công nghệ thiết bị tiên tiến.
Với các nước đang phát triển vốn thực hiện thường dựa vào các nguồn
tiền chủ yếu: nhận viện trợ, vay nợ, đầu tư nước ngoài và do xuất khẩu đem về.
Nhưng chỉ có vốn do xuất nhập khẩu đem về là vốn riêng của quốc gia mình,
chính phủ có thể sữ dụng theo ý định và mục tiêu chiến lược phát triển mà
không bị lệ thuộc vào các cam kết của tiền vay nợ , cũng không bị vướng mắc
vì cam kết ưu đãi trước đây khi kêu gọi các nhà đầu tư nước ngoài.
Bởi vì vậy xuất khẩu là một hoạt động tạo một nguồn vốn rất quan trọng.
Xuất khẩu tạo tiền đề cho nhập khẩu, nó quyết định đến qui mô tốc độ tăng
trưởng của hoạt động nhập khẩu.
- Xuất khẩu thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế thúc đẩy sản xuất
phát triển.
Dưới tác động của xuất khẩu, cơ cấu sản xuất và tiêu dùng của thế giới
đã và đang thay đổi mạnh mẽ. Xuất khẩu làm chuyển dịch cơ cấu kinh tế của
các quốc gia từ nông nghiệp chuyển sang công nghiệp và dịch vụ.
Để cạnh tranh được với hàng hóa bên ngoài, sản xuất xuất khẩu phải theo
hướng tận dụng lợi thế so sánh tuyệt đối và tương đối của đất nước. Muốn thành
công được trên thị trường khu vực và thế giới, thì các ngành kinh tế phục vụ
xuất khẩu phải được hoạch định dự vào những lợi thế của quốc gia như : Tài
nguyên, lao động, vốn kỹ thuật và công nghệ … có như vậy sản phẩm xuất khẩu
mới đạt giá rẻ, chất lượng cao và có khả nămg cạnh tranh bên ngoài. Trong từng
bước phát triển kinh tế theo chiến lược xuất khẩu, cơ cấu ngành quốc gia sẽ dần
7
dần thay đổi, hướng về công nghiệp và dịch vụ nhiều hơn, tạo lợi thế lâu dài
cho phát triển kinh tế.
- Xuất khẩu có tác động tích cực tới việc giải quyết công ăn việc làm,
cải thiện đời sống nhân dân.
Đối với công ăn việc làm, xuất khẩu thu hút hàng triệu lao động thông
qua việc sản xuất hàng xuất khẩu. Mặt khác, một phần kim ngạch xuất khẩu
cũng được chính phủ ưu tiên dùng để nhập khẩu những hàng tiêu dùng thiết yếu
cho đời sống, người dân trong nước sẽ được thụ hưởng chung do phúc lợi của
cộng đồng.
- Xuất khẩu là cơ sở để mở rộng và thúc đẩy sự phát triển các mối
quan hệ kinh tế đối ngoại.
Xuất khẩu và các mối quan hệ kinh tế đối ngoại, ngoại giao có mối quan
hệ chặt chẽ tác động qua lại, phụ thuộc lẫn nhau. Hoạt động xuất khẩu là cơ sở
tiền đề vững chắc để xây dựng các mối quan hề kinh tế đối ngoại đối với các
quốc gia khác. Qua đó kéo theo các mối quan hệ khác phát triển như du lịch
quốc tế, bảo hiểm quốc tế, tín dụng quốc tế… ngược lại sự phát triển của các
ngành này lại tác động trở lại hoạt động xuất khẩu làm cơ sở hạ tầng cho hoạt
động xuất khẩu phát triển.
1.2.3 Đối với các doanh nghiệp
Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế toàn cầu thì xu hướng
vươn ra thị trường quốc tế là một xu hướng chung của tất cả các quốc gia và các
doanh nghiệp. Xuất khẩu là một trong những con đường để các doanh nghiệp
thực hiện kế hoạch phát triển, mở rộng thị trường của các doanh nghiệp.
Xuất khẩu tạo điều kiện cho các doanh nghiệp mở rộng thị trường tiêu
thụ sản phẩm cho doanh nghiệp. Nhờ có xuất khẩu mà tên tuổi của doanh
nghiệp không chỉ được các khách hàng trong nước biết đến mà còn có mặt ở thị
trường nước ngoài.
8
Xuất khẩu tạo nguồn ngoại tệ cho các doanh nghiệp, từ đó nâng cao khả
năng nhập khẩu, thay thế, bổ sung, nâng cấp máy móc, thiết bị, nguyên vật
liệu… tiếp tục phục vụ cho quá trình phát triển của doanh nghiệp.
Xuất khẩu buộc các doanh nghiệp phải luôn luôn đổi mới và hoàn thiện
công tác quản trị kinh doanh. Đồng thời giúp các doanh nghiệp kéo dài tuổi thọ
của chu kỳ sống của một sản phẩm.Nâng cao khả nặng tìm tòi và phát triển các
mặt trong xuất khẩu đến với các thị trường mà doanh nghiệp có khả năng thâm
nhập
Xuất khẩu sẽ dẫn đến tình trạng cạnh tranh, theo dõi lần nhau giữa các
đơn vị tham gia xuất khẩu trong và ngoài nước. Tuy nhiên đây là một trong
những nguyên nhân buộc các doanh nghiệp tham gia xuất khẩu phải nâng cao
chất lượng hàng hoá xuất khẩu, tính toán giá thành của sản phẩm một cách cẩn
thận, từ đó kiểm soát được các yếu tố đầu vào tiết kiệm các nguồn lực.
Doanh nghiệp tiến hành hoạt động xuất khẩu có cơ hội mở rộng quan hệ
buôn bán kinh doanh với nhiều đối tác nước ngoài dựa trên cơ sở đôi bên cùng
có lợi.
1.3 Các hình thức xuất khẩu
- Xuất khẩu trực tiếp
Khái niệm trực tiếp là việc xuất khẩu các loại hàng hoá và dịch vụ do chính
doanh nghiệp sản xuất ra hoặc thu mua từ các đơn vị sản xuất trong nước tới khách
hàng nước ngoài.
Trong trường hợp doanh nghiệp tham gia xuất khẩu là doanh nghiệp thương
mại không tự sản xuất ra sản phẩm thì việc xuất khẩu bao gồm hai công đoạn:
+ Thu mua tạo nguồn hàng xuất khẩu với các đơn vị, địa phương trong nước.
+ Đàm phán ký kết với doanh nghiệp nước ngoài, giao hàng và thanh toán tiền
hàng với đơn vị bạn.
Phương thức này có một số ưu điểm là: thông qua đàm phán thảo luận trực tiếp
dễ dàng đi đến thống nhất và ít xảy ra những hiểu lầm đáng tiếc do đó:
9
+ Giảm được chi phí trung gian do đó làm tăng lợi nhuận cho doanh nghiệp.
+ Có nhiều điều kiện phát huy tính độc lập của doanh nghiệp.
+ Chủ động trong việc tiêu thụ hàng hoá sản phẩm của mình.
Tuy nhiên bên cạnh những mặt tích cực thì phương thức này còn bộc lộ một số
những nhược điểm như:
+ Dễ xảy ra rủi ro
+ Nếu như không có cán bộ XNK có đủ trình độ và kinh nghiệm khi tham gia
ký kết hợp đồng ở một thị trường mới hay mắc phải sai lầm gây bất lợi cho mình.
+ Khối lượng hàng hoá khi tham giao giao dịch thường phải lớn thì mới có thể
bù đắp được chi phí trong việc giao dịch.
Khi tham gia xuất khẩu trực tiếp phải chuẩn bị tốt một số công việc như: nghiên
cứu hiểu kỹ về bạn hàng, loại hàng hoá định mua bán, các điều kiện giao dịch đưa
ra trao đổi, cần phải xác định rõ mục tiêu và yêu cầu của công việc, lựa chọn người
có đủ năng lực tham gia giao dịch, cần nhắc khối lượng hàng hoá, dịch vụ cần thiết
để công việc giao dịch có hiệu quả.
- Xuất khẩu gián tiếp
Xuất khẩu gián tiếp là hình thức xuất khẩu mà nhà xuất khẩu và nhà nhập khẩu
phải thông qua một người thứ ba, người này là trung gian.
Ưu điểm: giảm bớt được chi phí nghiên cứu tìm kiếm bạn hàng, tạo điều kiện
thuận lợi cho việc kinh doanh như: mở rộng kênh phân phối, mạng lưới kinh doanh,
am hiểu thị trường giảm được rủi ro, giảm các chi phí trong quá trình giao dịch.
Nhược điểm: bị thụ động phải phụ thuộc nhiều vào người trung gian, đặc biệt là
không kiểm soát được người trung gian.
- Xuất khẩu uỷ thác
Đây là hình thức kinh doanh trong đó đơn vị XNK đóng vai trò là người trung
gian thay cho đơn vị sản xuất tiến hành ký kết hợp đồng xuất khẩu, tiến hành làm
các thủ tục cần thiết để xuất khẩu cho nhà sản xuất và qua đó được hưởng một số
tiền nhất định gọi là phí uỷ thác.
Hình thức này bao gồm các bước sau:
10
+ Ký kết hợp đồng xuất khẩu uỷ thác với đơn vị trong nước.
+ Ký hợp đồng xuất khẩu, giao hàng và thanh toán tiền hàng bên nước ngoài.
+ Nhận phí ủy thác xuất khẩu từ đơn vị trong nước.
Ưu điểm của phương thức này:
+ Những người nhận uỷ thác hiểu rõ tình hình thị trường pháp luật và tập quán
địa phương, do đó họ có khả năng đẩy mạnh việc buôn bán cho nhà sản xuất.
+ Đối với người nhận uỷ thác là không cần bỏ vốn vào kinh doanh tạo ra công
ăn việc làm cho nhân viên đồng thời cũng thu được một khoản tiền đáng kể.
Tuy nhiên, việc sử dụng trung gian bên cạnh mặt tích cực như đã nói ở trên còn
có những han chế đáng kể như :
+ Công ty kinh doanh XNK mất đi sự liên kết trực tiếp với thị trường thường
phải đáp ứng những yêu sách của người trung gian.
+ Lợi nhuận bị chia sẻ.
- Buôn bán đối lƣu
Buôn bán đối lưu là một trong những phương thức giao dịch xuất khẩu trong
xuất khẩu kết hợp chặc chẽ với nhập khẩu, người bán hàng đồng thời là ngời mua,
lượng trao đổi với nhau có giá trị tương đương. Trong phương thức xuất khẩu này
mục tiêu là thu về một lượng hàng hoá có giá trị tương đương. Vì đặc điểm này mà
phương thức này còn có tên gọi khác như xuất nhập khẩu liên kết, hay hàng đổi
hàng.
Các bên tham gia buôn bán đối lưu luôn luôn phải quan tâm đến sự cân bằng
trong trao đổi hàng hoá. Sự cần bằng này được thể hiện ở những khía cạnh sau:
+ Cân bằng về mặt hàng: mặt hàng quý đổi lấy mặt hàng quý, mặt hàng tồn kho
đổi lấy mặt hàng tồn kho khó bán.
+ Cân bằng về giá cả so với giá thực tế nếu giá hàng nhập cao thì khi xuất đối
phương giá hàng xuất khẩu cũng phải được tính cao tương ứng và ngược lại.
+ Cân bằng về tổng giá trị hàng giao cho nhau
+ Cân bằng về điều kiện giao hàng: nếu xuất khẩu CIF phải nhập khẩu CIF.
11
Buôn bán đối lưu ra đời từ lâu trong lịch sử quan hệ hàng hoá tiền tệ, trong đó
có gồm có các loại hình sau:
+ Nghiệp vụ hàng đổi hàng: ở hai bên trao đổi trực tiếp với nhau nhưng hàng
hoá có giá trị tương đương, việc giao hàng diễn ra hầu như đồng thời. Tuy nhiên
trong hoạt động đổi hàng hiện đại người ta có thể sử dụng tiền để thành toán một
phần tiêng hàng hơn nữa có thể thu hút 3-4 bên tham gia.
+ Nghiệp vụ bù trừ: hai bên trao đổi hàng hoá với nhau trên cơ sở ghi trị giá
hàng giao, đến cuối kỳ hạn hạn, hai bên mới đối chiếu sổ sách, đối chiếu với giá trị
giao và giá trị nhận. Số dư thì số tiền đó được giữ lại để chi trả theo yêu cầu của bên
chủ nợ.
- Phƣơng thức mua bán tại hội chợ triển lãm
Hội chợ là một thị trường hoạt động định kì, được tổ chức vào một thời gian và
một địa điểm cố định trong một thời hạn nhất định, tại đó người bán đem trưng bày
hàng hoá của mình và tiếp xúc với người mua để kí hợp đồng mua bán.
Triển lãm là viẹc trưng bày giới thiệu những thành tựu của một nền kinh tế hoặc
một ngành kinh tế, văn hoá, khoa học kĩ thuật: ví dụ hội chợ triển lãm hàng công
nghiệp. Triển lãm liên quan chặt chẽ đến ngoại thương tại đó người ta trưng bày các
loại hàng hoá nhằm mục đích quảng cáo để mở rộng khả năng tiêu thụ. Ngày nay
ngoài các mục đích trên, hội chợ triển lãm còn trở thành nơi để giao dịch kí kết hợp
đồng cụ thể.
- Xuất khẩu tại chỗ
Đây là hình thức kinh doanh mới nhưng đang phát triển rộng rãi, do những ưu
việt của nó đem lại. Đặc điểm của loại hình xuất khẩu này là hàng hoá không cần
vượt qua biên giới quốc gia mà khách hàng vẫn mua được. Do vậy nhà xuất khẩu
không cần phải thâm nhập thị trường nước ngoài mà khách hàng tự tìm đến nhà
xuất khẩu.
Doanh nghiệp cũng không cần phải tiến hành các thủ tục như thủ tục hải quan,
mua bảo hiểm hàng hoá …do đó giảm được chi phí khá lớn.Mặt khác với sự ra đời
của hàng loạt khu chế xuất ở các nước thì đây cũng là một hình thức xuất khẩu có
12
hiệu quả được các nước chú trọng hơn nữa. Việc thanh toán này cũng nhanh chóng
và thuận tiện.
- Gia công quốc tế
Đây là một phương thức kinh doanh trong đó một bên gọi là bên nhận gia công
nguyên vật liệu hoặc bán thành phẩm của một bên khác để chế biến ra thành phẩm
giao cho bên đặt gia công và nhận thù lao.
Đây là một trong những hình thức xuất khẩu đang có bước phát triển mạnh mẽ
và được nhiều quốc gia chú trọng.nĐối với bên đặt gia công: phương thức này giúp
họ lợi dụng về giá rẻ, nguyên phụ và nhân công của nước nhận gia công.Đối với
bên nhận gia công: phương thức này giúp họ giải quyết công ăn việc làm cho nhân
công lao động trong nước hoặc nhập được thiết bị hay công nghệ mới về nước
mình, nhằm xây dựng một nền công nghiệp.
- Tạm nhập tái xuất
Tạm nhập tái xuất là loại xuất khẩu trở ra nước ngoài những hàng trước đây đã
nhập khẩu, chưa qua chế biến ở nước tái xuất. Hình thức này ngược chiều với sự
vận động của hàng hoá là sự vận động của đồng tiền: nước tái xuất trả tiền nước
xuất khẩu và thu tiền của nước nhập khẩu.
1.4 Các nhân tố ảnh hƣởng đến hoạt động xuất khẩu
1.4.1 Các nhân tố trong nƣớc
1.4.1.1 Các nhân tố bên ngoài doanh nghiệp
- Chiến lƣợc, phát triển kinh tế - xã hội chính sách và pháp luật
liên quan đến hoạt động xuất khẩu của Nhà nƣớc.
Đây là nhân tố quan trọng không chỉ tác động đến hoạt động xuất
khẩu của doanh nghiệp ở hiện tại, mà còn cả trong tương lai. Vì vậy, một mặt
doanh nghiệp phải tuân theo và hưởng ứng nó ở hiện tại, mặt khác doanh
nghiệp phải có các kế hoạch xuất khẩu trong tương lai cho phù hợp.
Hiện nay, Việt Nam đang thực hiện chiến lược khuyến khích xuất
khẩu. Đây là một chiến lược tập trung vào việc tạo ra các sản phẩm xuất
13
khẩu ngày càng phù hợp hơn với nhu cầu cuả thị trường thế giới dựa trên cơ
sở khai thác tốt với nhu cầu của thị trường quốc gia. Với chiến lược này, nhà
nước có các chính sách phát nhằm khuyến khích mọi cá nhân, tổ chức kinh tế
tham gia hoạt động xuất khẩu.
Việc khuyến khích hoạt động xuất khẩu được thể hiện ở các chính
sách, các biện pháp liên quan đến việc tạo nguồn hàng cho xuất khẩu, tạo
môi trường thuận lợi cho xuất khẩu, hỗ trợ tài chính cho các doanh nghiệp
tham gia xuất khẩu.
Tuy nhiên, không phải lúc nào nhà nước cũng khuyến khích xuất
khẩu. Đối với một số mặt hàng việc tự do xuất khẩu nhiều khi mang lại thiệt
hại rất lớn cho quốc gia. Các doanh nghiệp phải thường xuyên theo dõi, cập
nhật các thông tin do nhà nước ban hành.
- Tỷ giá hối đoái hiện hành
Tỷ giá hối đoái là giá cả của ngoại tệ tính theo đồng nội tệ, hay quan
hệ so sánh về giá trị giữa đồng nội tệ và đồng ngoại tệ. Trong hoạt động xuất
khẩu, doanh nghiệp phải quan tâm đến yếu tố này vì nó liên quan đến việc
thu đổi ngoại tệ sang nội tệ của doanh nghiệp, do đó ảnh hưởng trực tiếp đến
hiệu quả xuất khẩu của doanh nghiệp.
Nếu tỷ giá hối đoái lớn hơn tỷ suất ngoại tệ xuất khẩu thì doanh
nghiệp có thể thực hiện hoạt động xuất khẩu. Ngược lại, nếu tỷ giá hối đoái
mà nhỏ hơn tỷ suất ngoại tệ xuất khẩu thì doanh nghiệp không nên xuất khẩu.
- Khả năng sản xuất hàng xuất khẩu của từng nƣớc
Khả năng này đảm bảo nguồn hàng cho cho doanh nghiệp, biểu hiện
ở các mặt hàng có thể được sản xuất với khối lượng, chất lượng quy cách,
mẫu mã, có phù hợp với thị trường nước ngoài hay không. Điều này quyết
định khả năng cạnh tranh của các mặt hàng khi doanh nghiệp đưa ra chào bán
trên thị trường quốc tế.
Nếu một đất nước có trình độ khoa học công nghệ phát triển, có khả
năng tạo ra được nhiều loại mặt hàng đa dạng, chất lượng tiêu chuẩn quốc tế,
14
hình thức mẫu mã đảm bảo thẩm mỹ cao và giá cả phải chăng thì đây là điều
kiện thuận lợi rất lớn cho doanh nghiệp khi tham gia hoạt động xuất khẩu.
Ngược lại, khả năng sản xuất trong nước yếu kém, với chúng loại mặt hàng
đơn điệu, thô sơ, sẽ hạn chễ rất lớn khả năng cạnh tranh và mở rộng xuất
khẩu của các doanh nghiệp.
Hiện nay, ở nước ta năng lực sản xuất hàng sản xuất hàng xuất khẩu
còn thấp kém, mặt hàng xuất khẩu còn đơn sơ, chất lượng chưa đạt tiêu
chuẩn quốc tế. Đây là một khó khăn cho các doanh nghiệp ngoại thương khi
tham gia vào hoạt động xuất khẩu.
- Mức độ cạnh tranh của các doanh nghiệp xuất khẩu trong nƣớc
Cạnh tranh một mặt có tác động thúc đẩy sự vươn lên của các doanh
nghiệp, mặt khác nó cũng chèn ép và đè bẹp các doanh nghiệp yếu kém.
Mức độ cạnh tranh ở đây biểu hiện số lượng của các doanh nghiệp
tham gia xuất khẩu cùng ngành hoặc cùng mặt hàng có thể thay thế nhau.
Hiện nay, nhà nước có chủ trương khuyến khích mọi doanh nghiệp, mọi
thành phần kinh tế tham gia xuất khẩu đã dẫn đến sự bùng nổ số lượng doanh
nghiệp tham gia hoạt động xuất khẩu, do đó đôi khi dẫn đến sự cạnh tranh
không lành mạnh. Đây là một thách thức cho các doanh nghiệp tham gia xuất
khẩu hiện nay.
- Trình độ phát triển cơ sở vật chất kỹ thuật của đất nƣớc
Đây là nhân tố thuộc về cơ sở hạ tầng cho hoạt động xuất khẩu. Nó
bao gồm phát triển của hệ thống giao thông vận tải, sự phát của hệ thống
thông tin liên lạc. Một quốc gia có cơ sở hạ tầng tốt có thể tăng cường năng
lực giao dịch, mở rộng thị trường xuất khẩu của doanh nghiệp, đẩy mạnh các
dịch vụ vận chuyển hàng hoá xuất khẩu của các doanh nghiệp.
- Nhân tố tài nguyên thiên nhiên và địa lý.
Vị trí địa lý cũng như nguồn tài nguyên thiên nhiên là những cái mà
tự nhiên ban cho, thông qua đó các nước khai thác tiềm năng của nó để phục
vụ xuất khẩu.
15
Nguồn tài nguyên thiên là một trong những nhân tố quan trọng giúp
cho các quốc gia xây dựng cơ cấu ngành và vùng để xuất khẩu. Nó góp phần
ảnh hưởng đến loại hàng , quy mô hàng xuất khẩu của quốc gia.
Vị trí địa lý có vai trò như là nhân tố tích cực hoặc tiêu cực đối với
sự phát triển kinh tế cũng như xuất khẩu của một quốc gia. Một quốc gia có
vị trí đị lý thuận lợi là điều kiện cho phép quốc gia đó thúc đẩy xuất khẩu
dịch vụ như du lịch , vận tải ,thu hút được đầu tư từ nước ngoài.
1.4.1.2 Các nhân tố bên trong doanh nghiệp
Đây là nhân tố thuộc về doanh nghiệp mà doanh nghiệp có thể kiểm
soát và điều chỉnh nó theo hướng tích cực nhằm phục vụ cho hoạt động xuất
khẩu của mình. Có thể kể đến các nhân tố sau:
- Trình độ năng lực lãnh đạo và quản trị kinh doanh của ban giám
đốc doanh nghiệp.
Đây là nhân tố hết sức quan trọng, quyết định đến sự thành công
trong kinh doanh của một doanh nghiệp. Trình độ và năng lực quản trị của
ban giám đốc doanh nghiệp cho phép doanh nghiệp có được các chiến lược
kinh doanh đúng đắn, đảm bảo cho doanh nghiệp có thể tận dụng được các
cơ hội của thị trường quốc tế trên cơ sở khả năng vốn có của mình.
- Trình độ và năng lực kinh doanh xuất khẩu của đội ngũ cán bộ
kinh doanh trong doanh nghiệp.
Cán bộ kinh doanh là những người trực tiếp thực hiện các công việc
của quá trình xuất hàng hoá. Vì vậy, trình độ và năng lực trong hoạt động
xuất khẩu của họ sẽ quyết định tới hiệu quả công việc, ảnh hưởng tới hiệu
quả kinh doanh của toàn doanh nghiệp.
- Khả năng tài chính của doanh nghiệp
Biểu hiện ở quy mô vốn hiện có và khả năng huy động vốn của
doanh nghiệp. Năng lực tài chính có thể làm hạn chế hoặc mở rộng các khả
năng khác của doanh nghiệp, vì vốn là tiền đề cho mọi hoạt động kinh doanh
của doanh nghiệp.
16
- Chiến lƣợc kinh doanh của doanh nghiệp
Đây là yếu tố có tác động không nhỏ tới kết quả hoạt động kinh
doanh của doanh nghiệp .Nếu chiến lược kinh doanh không phù hợp làm cho
doanh nghiệp bị thua lỗ dẫn đến phá sản còn doanh nghiệp có chiến lược
kinh doanh phù hợp, đúng hướng sẽ phát triển tốt.
- Trang thiết bị, máy móc và công nghệ của doanh nghiệp
Đối với các doanh nghiệp sản xuất xuất khẩu thì tình trạng thiết bị và
công nghệ có ảnh hưởng sâu sắc đến khả năng xuất khẩu của doanh nghiệp.
Nó là yếu tố thể hiện năng lực sản xuất của mỗi doanh nghiệp và tác động
trực tiếp đến chất lượng sản phẩm, giá thành và giá bán của doanh nghiệp.
Với một doanh nghiệp có trang thiết bị tốt và công nghệ hiện đại sẽ
nâng cao được sức cạnh tranh cả trong nước lẫn thị trường quốc tế.
1.4.2 Các nhân tố từ nƣớc ngoài
Đây là các nhân tố nằm ngoài phạm vi kiểm soát của quốc gia, có ảnh
hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến hoạt động xuất khẩu của doanh nghiệp. Có
thể kể đến các nhân tố sau:
- Tình hình phát triển kinh tế của thị trƣờng xuất khẩu
Tình hình phát triển kinh tế của thị trường xuất khẩu ảnh hưởng đến nhu
cầu và khả năng thanh toán của khách hàng xuất khẩu, do đó có ảnh hưởng đến
hoạt động xuất khẩu của doanh nghiệp. Các nhân tố phản ánh sự phát triển kinh
tế của thị trường xuất khẩu là tổng sản phẩm quốc nội (GDP), thu nhập của dân
cư, tình hình lạm phát, tình hình lãi suất…
- Tình hình chính trị, hợp tác quốc tế
Nó biểu hiện ở xu thế hợp tác giữa các quốc gia. Điều này sẽ dẫn đến sự
hình thành các khối kinh tế, chính trị của một nhóm các quốc gia, do đó sẽ ảnh
hưởng đến tình hình thị trường xuất khẩu của doanh nghiệp.
- Đặc điểm và sự thay đổi về văn hoá- xã hội của thị trƣờng xuất khẩu
17
Có ảnh hưởng rất lớn đến nhu cầu của khách hàng, do đó ảnh hưởng đến
các quyết định mua hàng của khách hàng và ảnh hưởng đến hoạt động xuất
khẩu của doanh nghiệp.
- Chính sách thƣơng mại của các quốc gia có thị trƣờng xuất của doanh
nghiệp
Một chính sách thương mại của một quốc gia có thể làm hạn chế hoặc tạo
điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp xuất khẩu sang thị trường đó. Một quốc
gia có chính sách thương mại tự do sẽ giúp cho hoạt động xuất khẩu của doanh
nghiệp sang thị trường quốc gia đó được thực hiện một cách dễ dàng hơn và
thường mang lại hiệu quả kinh tế cao. Ngược laị, một quốc gia có chính sách
thương mại khắt khe thì sẽ tạo ra nhiều khó khăn cho doanh nghiệp khi thực
hiện xuất khẩu sang thị trường này.
- Mức độ cạnh tranh của thị trƣờng quốc tế
Biểu hiện qua sức ép từ phía các doanh nghiệp, các công ty quốc tế đối với
doanh nghiệp khi cùng tham gia vào một thị trường xuất khẩu nhất định. Sức ép
này càng lớn thì càng gây khó khăn cho doanh nghiệp khi muốn thâm nhập, duy
trì, mở rộng thị trường xuất khẩu cho mình.
18
KẾT LUẬN CHƢƠNG 1
Ngày nay, vấn đề hội nhập kinh tế quốc tế đang là xu hướng tất yếu và là điều kiện
không thể thiếu cho sự phát triển của mỗi quốc gia. Trong quá trình hội nhập kinh tế
đang diễn ra sôi động như hiện nay, thì kinh doanh xuất khẩu là một hoạt động kinh
tế chủ lực, có vai trò quan trọng tạo ra tiền đề, cơ sở vật chất cho quá trình công
nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, giúp thúc đẩy nhanh chóng và quyết định thành
công, cho công cuộc hội nhập kinh tế quốc tế trong khu vực và trên toàn thế giới.
Hoạt động xuất khẩu được diễn ra trên khắp các lĩnh vực từ xuất khẩu hàng hóa tiêu
dùng tới tư liệu sản xuất, từ máy móc thô sơ cho đến các thiết bị công nghệ hiện đại,
từ hàng hóa hữu hình cho tới hàng hóa vô hình… tất cả nhằm phục vụ cho lợi ích
của các công ty hoặc của quốc gia.
Đối với nước ta hiện nay, trong quá trình hội nhập với kinh tế của thế giới thì việc
đẩy mạnh xuất khẩu là vấn đề vô cùng cần thiết và được nhà nước khuyến khích các
doanh nghiệp thực hiện xuất khẩu hàng hóa ra nước ngoài. Tuy nhiên để thành công
trong xuất khẩu hàng hóa không phải là một vấn đề đơn giản. Phụ thuộc vào nhiều
yếu tố khác nhau.
Chính vì thế một doanh nghiệp muốn thành công trong lĩnh vực xuất khẩu thì phải
phân tích kỹ tình hình xuất khẩu của công ty cũng như các tác động đến khả năng
xuất khẩu của công ty để từ đó đưa ra những chính sách, đường lối phát triển phù
hợp cho doanh nghiệp.
19
CHƢƠNG 2 : THỰC TRẠNG XUẤT KHẨU CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN
XUẤT NHẬP KHẨU RAU QUẢ VEGETEXCO GIAI ĐOẠN 2011-2013
2.1 Giới thiệu khái quát về Công ty cổ phần xuất nhập khẩu Rau quả -
VEGETEXCO
2.1.1 Quá trình hình thành và phát triển
Công ty VEGETEXCO với tên chính thức là Công ty CP XNK Rau quả,
là một đơn vị kinh doanh trực thuộc Tổng công ty Rau Quả Việt Nam.
Hình thức: Công ty Cổ phần Nhà nước.
Cơ quan chủ quản: Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.
Tên doanh nghiệp: CÔNG TY CỔ PHẦN XNK RAU QUẢ TP. HCM.
Địa chỉ giao dịch: 24 Trương Định-Phường 6-Quận 3-TP. HCM
Điện thoại: 8.299.546 Fax: 848.8294.404
Website: www.vegetexcohcm.com.
Tổ chức tiền thân của Công ty CP XNK Rau quả - VEGETEXCO
HCMC là Công ty Đồ hộp Miền Nam, ra đời theo quyết định số 28C/LTTP/TC
ngày 12/08/1976. Nhiệm vụ của công ty là trực tiếp quản lý các cơ sở sản xuất
đồ hộp của địa phương tại các tỉnh phía Nam.Đến18/09/1981, Bộ Công Nghiệp
Thực Phẩm đã ra quyết định số 622/CNTP/TCQL chuyển Công ty Đồ hộp Miền
Nam thành Liên hiệp các xí nghiệp Đồ hộp Miền Nam ( gọi tắt là Liên hiệp Đồ
hộp II).
Trước năm 1975, phạm vi hoạt động của Công ty VEGETEXCO chủ yếu
là ở Miền Bắc nhưng do diều kiện tự nhiên 2/3 sản lượng rau quả chủ yếu được
cung cấp từ Miền Nam. Cho đến năm 1986, khi hoạt động kinh doanh xuất
khẩu của xí nghiệp ngày càng phát triển và nhu cầu rau quả trên thị trường tăng
thì Bộ Công Nghiệp Thực Phẩm quyết định thành lập chi nhánh của Tổng Công
ty XNK Rau quả tại TP. HCM để thúc đẩy phát triển của công ty tại khu vực
phía Nam.
20
Tháng 3/1988 do yêu cầu của hoạt động kinh doanh và quy định xác
nhập tổ chức của Nhà nước thì VEGETEXCO của TP. HCM gồm 3 doanh
nghiệp sau đây ghép lại:
- Công ty Đồ Hộp 2.
- Công ty Rau Quả TW tại phía Nam.
- Công ty Xuất nhập khẩu Rau QuảViệt Nam.
Từ đó VEGETEXCO thuộc Bộ Nông Nghiệp và Công Nghiệp Thực
Phẩm. Đến năm 1995 có một số thay đổi và hiện nay VEGETEXCO thuộc Bộ
Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn. Chi nhánh Công ty xuất nhập khẩu
Rau Quả tại TP, Hồ Chí Minh là đơn vị có tư cách pháp nhân đối nội và đối
ngoại trong hoạt động xuất nhập khẩu, tập trung khai thác nguồn hàng rau quả
từ các tỉnh phía Nam, trong đó có 4 nhà máy sản xuất đóng hộp, 3 nông trường
chuyên canh và 2 xí nghiệp cung ứng rau quả.
Ngày nay, cùng với sự phát triển của nền kinh tế thị trường, ngành rau
quả cũng trở thành ngành có thị trường rộng lớn trên thế giới. Bên cạnh đó Việt
Nam là một quốc gia được thiên nhiên ưu đãi có nhiều loại trái cây nhiệt đới
cùng với sự phát triển của khoa học kỹ thuật nên nguồn cung về nông sản ngày
càng gia tăng đòi hỏi thị trường tiêu thụ ngày càng mở rộng. Xuất phát từ những
yêu cầu đó Công ty VEGETEXCO HCMC ngày càng khẳng định hơn nữa vai
trò của mình trên thị trường trong nước và thế giới.
2.1.2 Chức năng và lĩnh vực hoạt động
Công ty cổ phần xuất nhập khẩu Rau quả - VEGETEXCO chuyên khai
thác mọi tiềm năng sản xuất, chế biến các mặt hàng rau quả và nông sản của
Việt Nam để xuất khẩu sang thị trường các nước để thu vào ngoại tệ phục vụ
cho nhu cầu chung của nền kinh tế.
Thu mua nông sản của các doanh nghiệp đầu mối để xuất khẩu trực tiếp
cho các đối tác nước ngoài.Phối hợp với các đơn vị kinh doanh sản xuất trong
nước để hỗ trợ cho nhau trong việc xuất khẩu các mặt hàng nông sản.Hoạt động
21
kinh doanh đa dạng với nhiều thành phần khác nhau để hỗ trợ thêm cho các mặt
hàng rau quả nhằm kiếm nhiều lợi nhuận.
Mặt hàng xuất khẩu :
Nhóm rau quả tươi: chuối tươi, thanh long, chôm chôm, măng cụt, dưa
hấu, bưởi…Các loại rau quả như hành tây, hành đỏ, cà rốt, cải bắp, rau quả các
loại…
Nhóm rau quả chế biến: dứa hộp, chôm chôm hộp, chuối sấy…; các loại
nước trái cây đóng hộp, đông lạnh, cô đặc như đu đủ, chuối, xoài, dứa…
Nhóm hàng nông sản gia vị: hạt điều, cà phê, tiêu, đậu phộng, đậu nành,
mè, nấm rơm, gạo, ớt…
Mặt hàng nhập khẩu :
Thông thường công ty nhập khẩu các sản phẩm chủ yếu phục vụ cho nhu
cầu xuất hàng hoá xuất khẩu như: các loại lon rỗng, thùng để đóng hộp các sản
phẩm. Một số loại hàng nông nghiệp dùng cho phát triển sản phẩm ngành trồng
trọt để nâng cao năng suất cây trồng như: phân bón, thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ,
máy bơm nước…
2.1.3 Cơ cấu tổ chức
2.1.3.1 Sơ đồ cơ cấu tổ chức
Công ty tổ chức bộ máy điều hành theo kiểu trực tuyến tham mưu
nghĩa là các bộ phận hoạt động linh hoạt với sự điều hành trực tiếp từ Ban
Giám Đốc công ty. Mỗi phòng ban đều có chức năng riêng tham mưu trực
tiếp cho Ban Giám Đốc. Điều này giúp cho Ban Giám Đốc biết chi tiết cụ thể
từng hoạt động trong công ty, từ đó đưa ra những quyết định kịp thời để điều
hành công ty tốt hơn.
2.1.3.2 Chức năng và nhiệm vụ của các phòng ban
Chức năng của Ban Giám Đốc
Giám Đốc: là người chịu trách nhiệm trực tiếp toàn bộ hoạt động của
công ty. Thay mặt công ty kí kết các hợp đồng kinh tế, thay mặt cho doanh
22
nghiệp quản lý toàn bộ tài sản của doanh nghiệp, trực tiếp ra quyết định và
lãnh đạo các bộ phận thông qua sự giúp đỡ của hai phó giám đốc.
Phó Giám Đốc Kinh Doanh: là người hướng dẫn các phòng ban thực
hiện nghiệp vụ xuất nhập khẩu, phụ trách các hoạt động kinh doanh, lên kế
hoạch, định hướng công việc sao cho đạt được hiệu quả cao.
Phó Giám Đốc Hành Chính: là người quản lý hoạt động của công ty,
chịu trách nhiệm chăm lo đời sống của công nhân viên. Xây dựng, theo dõi
và thực hiện các kế hoạch của công ty để cố vấn kịp thời cho Ban Giám Đốc.
Phòng kinh doanh xuất nhập khẩu
Tổ chức quá trình thu mua và huy động hàng xuất khẩu, tham mưu
cho Ban Giám Đốc điều hành hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty,
tiếp thị, nghiên cứu, tìm kiếm thị trường mới, thực hiện hợp đồng mua bán,
trao đổi hàng hoá và cân đối cơ cấu xuất khẩu. Bên cạnh đó tìm kiếm bạn
hàng, đối tác, nắm bắt những thông tin mới nhất về sự thay đổi hay biến động
của thị trường để có thể điều chỉnh và kiến nghị lên Ban Giám Đốc xem xét
và giải quyết.
Phòng kế toán tài vụ
Ghi chép các hoạt động phát sinh có liên quan đến tài chính của công
ty. Quản lý toàn bộ hoạt động thu – chi chính trong công ty. Tổ chức lưu trữ,
bảo quản các tài liệu kế toán, giữ bí mật và đảm bảo an toàn cho các tài liệu,
số liệu trong công ty. Tham mưu cho giám đốc để quản lý toàn bộ tài chính
trong công ty.
Hoạch toán phản ánh quá trình kinh doanh, tính toán và theo dõi hoạt
động kinh doanh, thực hiện thanh toán với các chủ thể kinh doanh.
Phòng tổ chức hành chính
Tổ chức, sắp xếp công tác cho cán bộ, công nhân viên phù hợp với
khả năng và trình độ của mỗi cá nhân. Thực hiện chi trả, xét tăng lương cho
cán bộ, công nhân viên của công ty. Bổ sung nhân sự cho các phòng ban khi
có yêu cầu.
23
2.2 Thực trạng tình hình xuất khẩu của Công ty cổ phần xuất nhập khẩu Rau
quả VEGETEXCO giai đoạn 2011 – 2013
2.2.1 Phân tích kết quả hoạt động kinh doanh của công ty giai đoạn 2011-
2013
Bảng 2.1 : Kết quả hoạt động kinh doanh của công giai đoạn 2011 - 2013
Năm
So sánh
2012/2011
2013/2012
2011
2012
2013
Tốc độ
Tốc độ
Lượng tăng
tăng
Tuyệt đối
tăng
Chỉ tiêu
giảm tuyệt đối
giảm
giảm
- 34,88
104.553.030.195 152.715.726.083 99.443.325.891
48.162.695.888
46,07
- 53.272.400.192
Doanh thu
- 35,10
101.564.271.824 149.255.295.101 96.883.774.413
47.661.023.277
47,00
- 52.341.520.688
Chi phí
Lợi nhuận
- 26,03
2.988.758.371
3.460.430.982
2.559.551.478
471.672.611
15,78
- 900.879.504
trước thuế
- 23,44
388.781.221
297.891.887
220.410.160
- 90.889.334
- 25,95
- 77.481.727
Thuế
Lợi nhuận
- 26,04
2.599.977.150
3.162.539.095
2.339.141.318
562.561.945
21,64
- 823.397.777
sau thuế
Đơn vị tính : Đồng,%
Nguồn : Phòng kế toán
180000000000
160000000000
140000000000
120000000000
100000000000
Doanh thu
Chi phí
80000000000
Lợi nhuận sau thuế
60000000000
40000000000
20000000000
0
2011
2012
2013
24
Biểu đồ 2.1 : Kết quả hoạt động kinh doanh của công ty giai đoạn 2011 - 2013
Nguồn : Tác giả tự vẽ
Từ bảng 2.2 ta thấy hoạt động kinh doanh của công ty trong những năm
gần đây chưa ổn định.
Trong năm 2012 lợi nhuận sau thuế tăng 562.561.945 đồng so với năm
2011 tương đương 21.64 %. Trong năm 2012 hoạt động nhập khẩu hàng hóa về
bán trong nước khá tốt . Công ty có được thêm các thị trường mới với số lượng
đặt hàng nhiều. Nguồn hàng hóa trong nước ổn định, giá cả không biến động
nhiều kiến cho doanh thu của năm 2012 đạt 152.715.726.083 đồng , tăng
48.162.695.888 đồng so với năm 2011.
Sang năm 2013 lợi nhuận sau thuế giảm so với năm 2012 823.397.777
đồng tương đương 26.04 %.Nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên là do trong
những năm gần đây khí hậu và thời tiết thường có những thay đổi thất thường,
dẫn đến nguồn nguyên liệu cung cấp bị hạn chế. Các yêu cầu về chất lượng của
các quốc gia ngày càng nâng cao . Bên cạnh đó, sự tăng trưởng về sản lượng
xuất khẩu của các nước trong khu vực ngày càng gia tăng như Malaysia, Thái
Lan… tạo nên sự cạnh tranh khá gay gắt.
2.2.2 Kim ngạch xuất khẩu của công ty
25
Kim ngạch xuất khẩu của công ty Cổ phần Xuất Nhập khẩu Rau Quả -
VEGETEXCO được thể hiện qua bảng số liệu sau:
Bảng 2.2 : Kim ngạch xuất khẩu của công ty giai đoạn 2011 – 2013
Mức tăng ( giảm ) xuất khẩu
Kim ngạch
Năm
Lượng tăng giảm
Tốc độ tăng giảm
tuyệt đối
-
12.682.316,2
-
2011
8.469.676,6
- 4.212.639,6
- 33,22
2012
12.801.215,7
4.331.539,1
51,14
2013
Đơn vị tính : USD, %
Nguồn : Phòng kinh doanh
Số liệu trong bảng 2.2 được thể hiện bằng biểu đồ đường như sau :
Kim ngạch xuất khẩu
14000000
12801214.7
12682316.2
12000000
10000000
8469676.6
8000000
Kim ngạch xuất khẩu
6000000
4000000
2000000
0
2011
2012
2013
Biểu đồ 2.2 : Kim ngạch xuất khẩu của công ty giai đoạn 2011 – 2013
Nguồn : Tác giả tự vẽ
Qua số liệu ở bảng 2.2 và biểu đồ 2.1 ta thấy được kim ngạch xuất khẩu
của công ty Cổ phần Xuất Nhập khẩu Rau Quả tăng giảm không ổn định.
Kim ngạch xuất khẩu của năm 2012 giảm 4.212.639,6 USD so với năm
2011 tương ứng với tốc độ tăng trưởng giảm 33,22 %. Trong năm 2012 kim
ngạch rau quả đóng hộp giảm vì tình hình nguyên liệu trên thị trường bị thiếu
26
hụt , giá cả tăng cao khiến cho giá thành nâng lên làm cho công ty khó có thể ký
hợp đồng.
Bước sang năm 2013 tình hình xuất khẩu của công ty được cải thiện.
Kim ngạch xuất khẩu năm 2013 đạt 12.801.215,7 USD tăng 4.331.539,1 USD
so với năm 2012 tương ứng với tốc độ tăng trưởng tăng 51.14 %. Nguyên nhân
làm cho kim ngạch xuất khẩu của công ty tăng trưởng là thị trường nguyên liệu
năm 2013 ổn định, công ty cũng có thêm các khách hàng mới.
2.2.3 Phân tích tình xuất khẩu của công ty theo thị trƣờng
Tình hình xuất khẩu của công ty Cổ phần Xuất Nhập khẩu Rau Quả theo
thị trường giai đoạn 2011 – 2013 được thống kê trong bảng số liệu sau:
Bảng 2.3: Kim ngạch xuất khẩu của công ty theo thị trường giai đoạn 2011-2013
Kim ngạch
Thị trường
2011
Tỷ trọng
2012
Tỷ trọng
2013
Tỷ trọng
Châu Âu
11.080.936,7
87,38
7.567.308.8
89,35
11.575.319,7
90,42
Châu Á
1.044.242,0
8,22
788,196.8
9,3
866,396,7
6,77
Hoa Kỳ
484.871,3
3,82
114.171,0
1,35
314.756,0
2,45
Khác
72.266,2
0,58
0
0
44.742,3
0,36
Tổng cộng
12.682.316,2
100
8.469.676,6
100
12.801.215,7
100
Đơn vị tính : USD,%
Nguồn : Tác giả tự tổng hợp
27
2012
2011
Khác 1%
Hoa Kz 2%
Châu Á 9%
Châu Á 8%
Châu Âu 87%
Châu Âu 89%
Hoa Kz 4%
2013
Hoa Kz 3%
Khác 0%
Châu Á 7%
Châu Âu 90%
Biểu đồ 2.3 : Cơ cấu thị trường của công ty giai đoạn 2011 – 2013
Nguồn : Tác giả tự vẽ
Qua bảng 2.3 và biểu đồ 2.2 ta có thể thấy được thị trường xuất khẩu chủ
lực của công ty là nhóm các quốc gia Châu Âu. Thị trường Châu Âu chiếm hầu
hết trong cơ cấu thị trường của công ty Cổ phần Xuất Nhập khẩu Rau Quả.
Năm 2011 chiếm 87%, năm 2012 chiếm 89% và năm 2013 chiếm 90%. Đây là
thị trường lớn gồm có nhiều quốc gia khác nhau với nhu cầu nhập khẩu nông
sản nhiệt đới và thực phẩm chế biến cao.
28
Thị trường Châu Á đứng thứ 2 trong cơ cấu thị trường của công ty. Thị
trường Châu Á chiếm 8% năm 2011, 9% năm 2012 và 7% năm 2013. Thị
trường Châu Á chỉ nhập khẩu các nông sản mà Việt Nam có thế mạnh về năng
suất lớn để về chế biến.
Còn lại là thị trường Hoa Kỳ và một số thị trường khác. Hai nhóm nay
không chiếm tỷ trọng cao trong kim ngạch của công ty. Các khách hàng của thị
trường này chủ yếu đạt hàng với số lượng ít và không thường xuyên.
2.2.3.1 Thị trƣờng Châu Âu
Châu Âu là thị trường xuất khẩu vô cùng quan trọng đối với Việt
Nam nói chung và với bản thân công ty nói riêng. Đây là thị trường có nhu
cầu nhập khẩu lớn và khả năng thanh toán cao.
Bảng 2.4 : Kim ngạch xuất khẩu của công ty tại thị trường Châu Âu giai đoạn 2011
– 2013
Kim ngạch
Quốc gia
2011
Tỷ trọng
2012
Tỷ trọng
2013
Tỷ trọng
Nga
1.560.627,0
14,08
1.348.417,7
17,82
2.082.544,8
17,99
Đức
2.182.539,7
19,7
1.408.422.4
18,61
1.959.744,0
16,92
Pháp
1.755.360,7
15,84
1.342.288,6
17,74
2.131.431,7
18,41
Hà Lan
1.340.602,4
12,1
900.130,0
11,89
1.456.850,0
12,59
Ai Cập
1.854.475,0
16,74
547.110,0
7,23
552.200,0
4,77
Thụy Sỹ
1.392.395,3
12,57
934.768,5
12,35
1.344.579,5
11,62
Bỉ
571.350,0
5,16
556.310,0
7,35
672.230,0
5,81
Khác
423.586.6
3,82
529.861,6
7
1.375.739,7
11,89
Đơn vị tính :USD,%
Nguồn : Tác giả tự tổng hợp
29
2011
2012
Khác 4%
Bỉ 5%
Khác 7%
Nga 14%
Nga 18%
Bỉ 7%
Thụy Sỹ 12%
Thụy Sỹ 12%
Đức 20%
Đức 19%
Ai Cập 17%
Ai Cập 7%
Hà Lan 12%
Pháp 16%
Hà Lan 12%
Pháp 18%
2013
Khác 12%
Nga 18%
Bỉ 6%
Thụy Sỹ 12%
Đức 17%
Ai Cập 5%
Hà Lan 12%
Pháp 18%
Biểu đồ 2.4: Kim ngạch xuất khẩu của công ty tại thị trường Châu Âu giai đoạn
2011 – 2013
Nguồn :Tác giả tự vẽ
Qua bảng số liệu 2.4 và biểu đồ 2.3 ta thấy được các quốc gia thuộc
nhóm Châu Âu chiếm tỷ trọng cao trong kim ngạch xuất khẩu của công ty
gồm có các nước: Nga, Đức, Pháp, Hà Lan, Ai Cập, Thụy Sỹ, Bỉ.
Trong đó Nga, Đức, Pháp, Hà Lan và Thụy Sỹ là 5 thị trường hàng
đầu của công ty Cổ phần Xuất Nhập khẩu Rau Quả - VEGETEXCO. Bốn thị
trường này chiếm hơn 70% kim ngạch xuất khẩu qua Châu Âu của công ty.
Đây là các thị trường lâu đời của công ty với số lượng khách hàng lớn. Nhu
30
cầu của các quốc gia này với nông sản vùng nhiệt đới và nông sản chế biến
rất nhiều.
Thị trường Ai Cập trước năm 2012 cũng là một trong những thị
trường chiếm tỷ trọng cao trong kim ngạch xuất khẩu của công ty. Tuy nhiên
vào năm 2012 nền kinh tế Ai Cập rơi vào khủng hoảng nên kim ngạch xuất
khẩu của thị trường này giảm mạnh tới 1.307.365,0 USD trong năm 2012.
Thị trường xuất khẩu của công ty với nhóm các quốc gia còn lại
trong thị trường Châu Âu trong năm 2013 cũng gia tăng với 1 số nước như:
Ý, Tây Ban Nha và Ba Lan.
2.2.3.2 Thị trƣờng Châu Á
Châu Á là thị trường lớn thứ 2 của công ty Cổ phần Xuất Nhập khẩu
Rau Quả - VEGETEXCO. Tuy nhiên trong thị trường này công ty chỉ tập
trung vào 3 quốc gia là Nhật Bản, Hàn Quốc và Đài Loan.
Bảng 2.5 : Kim ngạch xuất khẩu của công ty tại thị trường Châu Á giai đoạn 2011 –
2013
Kim Ngạch
Quốc gia
Tỷ
Tỷ trọng
Tỷ
2011
2012
2013
trọng
trọng
Nhật Bản
275.738,0
27,57
190.514,0
24,17
230.935,7
26,65
Hàn Quốc
704.610,0
70,44
547.317,8
69,44
392.050,0
45,25
Đài Loan
19.894,0
1,99
50.365,0
6,39
243.411,0
28,09
Đơn vị tính :USD,%
Nguồn : Tác giả tự tổng hợp
100%
1.99
6.39
90%
28.09
80%
70%
70.44
60%
69.44
50%
45.25
40%
30%
20%
27.57
26.65
24.17
10%
0%
2011
2012
2013
Nhật Bản
Hàn Quốc
Đài Loan
31
Biểu đồ 2.5 : Biểu đồ cột thể hiện tỷ trọng kim ngạch xuất khẩu của công ty với thị
trường Châu Á giai đoạn 2011 – 2013
Nguồn: Tác giả tự vẽ
Thị trường Châu Á chủ yêu là nhập nông sản về để chế biến. Hàn
Quốc là quốc gia trọng yếu trong thị trường này với các sản phẩm như ớt, su
hào …
Trong năm 2011 và 2012 cơ cấu thị trường này khá giống nhau. Hàn
Quốc chiếm tỷ trọng cao nhất, năm 2011 chiếm 70.44% và năm 2012 chiếm
69.44%. Tuy nhiên kim ngạch xuất khẩu qua thị trường này vào năm 2012 lại
giảm 157.292,2 USD. Sang năm 2013 do tình hình cạnh tranh gay gắt cả các
doanh nghiệp trong nước cũng như các quốc gia trong khu vực kim ngạch
xuất khẩu của công ty qua Hàn Quốc lại tiếp tục giảm chỉ còn 392.050,0
USD chiếm tỷ trọng 45,25%.
Kim ngạch xuất khẩu của công ty với thị trường Nhật Bản trong giai
đoạn 2011 - 2013 tăng giảm không ổn định. Kim ngạch năm 2012 giảm còn
109.514,0 USD chiếm tỷ trọng 24,17%. Săng năm 2013 kim ngạch tăng trở
lại lên 230.935,7 USD chiếm tỷ trọng 26.65% . Nguyên nhân năm 2012 kim
ngạch giảm là do tình hình nguyên liệu trong nước không ổn định khiến giá
cao.
32
Bước sang năm 2013 thị trường Đà Loan lại phát triển mạnh với sản
phẩm nhập khẩu từ công ty chủ yếu là nông sản đóng hộp. Kim ngạch xuất
khẩu qua Đài Loan tăng lên 243.411,0 USD chiếm tỷ trọng 28.09% vào năm
2013 và tăng 193.046,0 USD so với năm 2012.
2.2.4 Phân tích tình hình xuất khẩu của công ty theo cơ cấu mặt hàng
Bảng 2.6 : Kim ngạch xuất khẩu của công ty 2011-2013 theo cơ cấu mặt hàng
Đơn vị tính : USD , %
Kim ngạch xuất khẩu
Năm
7.962.826,3
62,79
5.496.571,3
64,89
10.003.822,7
78,14
2011 Tỷ trọng 2012 Tỷ trọng 2013 Tỷ trọng Mặt hàng
1.267.762,9
10,0
680.813,7
8,03
788.608,8
6,16
Rau quả đóng hộp
3.182.129,4
25,09
2.131.051,3
25,16
1.969.125,5
15,38
Rau quả đông lạnh
201.385,6
1,59
120.512,2
1,42
0
0
Rau quả sấy khô
68.212,0
0,53
33.052,1
0,39
39.658,7
0,32
Nông sản
0
0
7.676,0
0,11
0
0
Thực phẩm chế biến
Rau quả tươi
Nguồn : Tác giả tự tổng hợp
Kim ngạch xuất khẩu của công ty Cổ phần Xuất Nhập khẩu Rau Quả
theo cơ cấu mặt hàng trong giai đoạn 2011-2013 được thể qua các biểu đồ sau.
9000000
7962826.3
8000000
7000000
6000000
5000000
4000000
33
3000000
2000000
1267762.9
1000000
201385.6
68212
0
0
2011
Rau quả đóng hộp Rau quả đông lạnh
Rau quả sấy khô
Nông sản
Thực phẩm chế biến Rau quả tươi
3182129.4
Biểu đồ 2.6 : Kim ngạch của công ty theo cơ cấu mặt hàng trong năm 2011
5496571.3
6000000
5000000 4000000
Nguồn: Tác giả tự vẽ
2131051.3
3000000
680813.7
1000000
120512.2
33052.1
7676
0
2012
Rau quả đóng hộp Rau quả đông lạnh
Rau quả sấy khô
Nông sản
Thực phẩm chế biến Rau quả tươi
2000000
Biểu đồ 2.7 : Kim ngạch của công ty theo cơ cấu mặt hàng trong năm 2012
Nguồn: Tác giả tự vẽ
12000000
10003822.7
10000000
8000000
6000000
4000000
1969125.5
2000000
788608.8
39658.7
0
0
0
2013
Rau quả đóng hộp Rau quả đông lạnh
Rau quả sấy khô
Nông sản
Thực phẩm chế biến Rau quả tươi
34
Biểu đồ 2.8 : Kim ngạch của công ty theo cơ cấu mặt hàng trong năm 2013
Nguồn: Tác giả tự vẽ
Qua số liệu ở bảng 2.6 và các biểu đồ 2.5, 2.6, 2.7 ta thấy được 3 nhóm
hàng xuất khẩu chủ lực của công ty Cổ phần Xuất Nhập khẩu Rau Quả là rau
quả đóng hộp, rau quả đông lạnh và rau quả sấy khô.
Trong năm 2011 kim ngạch của rau quả đóng hộp đạt 7.962.826,3 USD,
rau quả đông lạnh đạt 1.267.762,9 USD và rau quả sấy khô đạt 3.182.129,4
USD. Các mặt hàng còn lại đạt kim ngạch không cao. Sang năm 2012 hầu hết
kim ngạch xuất khẩu của các mặt hàng đều giảm.Rau quả đóng hộp kim ngạch
giảm 2.466.255,1 USD tương ứng tốc độ tăng trưởng giảm 30,97%, rau quả
đông lạnh kim ngạch giảm 586.949,2 USD tương ứng tốc độ tăng trưởng giảm
46,3%, rau quả sấy khô kim ngạch giảm 1.051.078,2 USDtương ứng tốc độ tăng
trưởng giảm 33,03%. Nguyên nhân khiến cho kim ngạch xuất khẩu của các mặt
hàng của công ty giảm trong năm 2012 vì nguyên vật liệu trong năm 2012
không ổn định. Một số loại nông sản bị mất mùa dẫn đến tình trạng giá cả tăng
đột biến.
Qua năm 2013 kim ngạch công ty tăng trở lại, với chính sách tập trung
vào nhóm sản phẩm rau quả đóng hộp của công ty. Kim ngạch xuất khẩu của
mặt hàng này tăng 4.507.251,4 USD tương ứng tốc độ tăng trưởng tăng
35
82,03%. Kim ngạch của các nhóm hàng còn lại chỉ thay đổi nhẹ, rau quả đông
lạnh kim ngạch tăng 107.795,1 USD tương ứng tốc độ tăng trưởng tăng
15,83%, rau quả sấy khô kim ngạch giảm 161.925,7 USDtương ứng tốc độ tăng
trưởng giảm 7,6%. Trong năm 2013 tình trạng nguyên liệu sản xuất ko còn
khan hiếm, nhu cầu của thị trường Châu Âu về đồ hộp cũng tăng cao góp phần
đẩy mạnh kim ngạch xuất khẩu của nhóm hàng này.
2.2.5 Phân tích các nhân tố ảnh hƣởng đến hoạt động xuất khẩu của công
ty Cổ phần Xuất Nhập khẩu Rau quả
2.2.5.1 Các nhân tố trong nƣớc
2.2.5.1.1 Các nhân tố bên ngoài doanh nghiệp
- Chiến lƣợc, phát triển kinh tế - xã hội chính sách và pháp
luật liên quan đến hoạt động xuất khẩu của Nhà nƣớc.
Trong năm 2014 Việt Nam tiếp tục thực hiện chiến lược khuyến
khích xuất khẩu. Đặc biệt trong năm nay Bộ Công thương và Bộ Nông
nghiệp Phát triển nông thôn đã phối hợp tìm kiếm giải pháp tháo gỡ khó
khăn, đẩy mạnh xuất khẩu nhóm hàng nông sản và thủy sản.
Đây là một trong những điều kiện vô cùng thuận lợi đối với các
công ty kinh doanh các mặt hàng nông sản như Cổ phần Xuất Nhập khẩu
Rau Quả - VEGETEXCO.
Trong khoảng thời gian sắp tới Việt Nam sẽ ký kết thêm nhiều
hiệp định thương mại với các quốc gia khác sẽ mở rộng thêm các thị
trường cho công ty. Thuế suất đối với các mặt hàng giảm dần làm tăng
tính cạnh tranh cho các sản phẩm của công ty ra thị trường thế giới.
- Khả năng sản xuất hàng xuất khẩu của Việt Nam
Trong lĩnh vực sản xuất nông sản của Việt Nam để xuất khẩu vài
năm trở lại đây có nhiều phát triển nhưng vẫn còn nhiều khó khăn.Các
doanh nghiệp sản xuất nông sản với năng suất lớn còn chưa nhiều. Khó có
thể đáp ứng được nhu cầu hàng hóa khi vào các mùa vụ.
36
Ngoài năng suất yêu cầu về chất lượng cũng phải được các nhà
sản xuất nâng cao khi mà các yêu cầu về chất lượng của các quốc gia ngày
cảng yêu cầu cao hơn.
Với thị trường chủ lực là trị trường Châu Âu thì công tyCổ phần
Xuất Nhập khẩu Rau Quả gặp nhiều khó khăn khi kiếm những nhà sản
xuất cung cấp sản phẩm cho mình. Thị trường Châu Âu là thị trường yêu
cầu chất lượng sản phẩm rất cao khiến khó có thể kiếm được nhiều nhà
sản xuất phù hợp với yêu cầu.
- Mức độ cạnh tranh của các doanh nghiệp xuất khẩu trong
nƣớc
Với đường lối phát triển nền kinh tế thị trường định hướng Xã
Hội Chủ Nghĩa của nước ta thì ngày cảng có nhiều doanh nghiệp ra đời
với các loại hình doanh nghiệp khác nhau làm tăng thêm mức độ cạnh
tranh về sản phẩm.
Trong vài năm gần đây các công ty hoạt động trong lĩnh vực
xuất khẩu nông sản cũng thành lập khá nhiều với vốn hoạt động tương đối
lớn sẽ là những đối thủ cạnh tranh gây rất nhiều khó khăn cho công ty Cổ
phần Xuất Nhập khẩu Rau Quả. Có thể kể đến các công ty như Công Ty
Xuất Nhập Khẩu Nông Sản Việt Tuấn, Công ty trách nhiệm hữu hạn
thương mại dịch vụ chế biến nông sản Thành Phát, Công ty Nông sản
Thực phẩm Tiền Giang …
- Trình độ phát triển cơ sở vật chất kỹ thuật, hạ tầng giao
thông của đất nƣớc
Đây cũng là một nhân tố khá quan trọng, góp phần vào việc phát
triển xuất khẩu của một quốc gia. Trong vài năm gần đây Việt Nam đã đạt
nhiều tiến bộ trong việc phát triển cơ sở vật chất kỹ thuật, hạ tầng giao
thông để phục vụ cho việc xuất khẩu như : hệ thống khai hải quan điện tử,
nâng cấp hệ thống giao thông phục vụ đi lại cũng như vận chuyển hàng
hóa, hiện đại hóa các cảng biển…
37
Tuy nhiên vẫn còn nhiều bất cập như : hệ thống khai hải quan
điện tử thường xuyên bị treo không hoạt động, các tuyến đường giao
thông xuống cấp nhanh chóng nhất là các khu vực gần cảng nơi có nhiều
xe container chạy, hiện đại chỉ tập trung ở một số cảng nhất định như
Cảng Cát Lái, Cảng Cái Mép, Cảng Hải Phòng lên dễ bị tình trạng quá tải
tại các cảng này gây ảnh hưởng tới xuất khẩu.
- Nhân tố tài nguyên thiên nhiên và địa lý
Là một quốc gia đi lên từ nền nông nghiệp, khí hậu nhiệt đới gió
mùa phù hợp cho việc trồng trọt nhiều loại rau quả đa dạng phong phú. Có
đường bờ biển dài thuận lơi cho việc phát triển ngư nghiệp và khai thác
các cảng biển. Nước ta có các điều kiện về thiên nhiên và địa lý vô cùng
thuận lợi cho việc phát triển xuất khẩu nông sản và thủy sản.
Công tyCổ phần Xuất Nhập khẩu Rau Quả - VEGETEXCO
chuyên hoạt động trong lĩnh vực xuất khẩu nông sàn và nông sản chế biến
lên đây là một trong thế mạnh của công ty. Có thể khác thác được nhiều
loại nông sản để xuất khẩu quanh năm. Tuy nhiên với tình hình biến đổi
khí hậu bất thường hiện nay thì nhiều khi xảy ra các tình trạng mất mùa
gây khó khăn và nhiều thiệt hại cho cả người nông dân và các doanh
nghiệp.
2.5.5.1.2 Các nhân tố bên trong doanh nghiệp
- Trình độ năng lực lãnh đạo và quản trị kinh doanh của ban
giám đốc doanh nghiệp.
Để công ty có thể hoạt động tốt thì bộ máy lãnh đạo đóng một
vai trò rất quan trọng. Ban lãnh đạo công ty cần luôn bám sát hoạt động
sản xuất kinh doanh của các phòng nghiệp vụ và các hoạt động khác trong
công ty.
Ban lãnh đạo công ty là bộ phận đề ra phương hướng hoạt động
và phân kế hoạch cho từng phòng ban nên cũng cần nắm rõ năng lực của
38
từng phòng ban để có những phương án, chiến lược và kế hoạch hoạt động
hiệu quả.
Ban lãnh đạo công tyCổ phần Xuất Nhập khẩu Rau Quả được
chon từng những người đã có nhiều năm kinh nghiệm công tác tại công ty.
Có nhiều năm công tác lên các cán bộ lãnh đạo luôn hiểu rõ về tình hình
công ty và tình hình thị trường từ đó đề ra các quyết định, các chiến lược
cho công ty.
- Trình độ và năng lực kinh doanh xuất khẩu của đội ngũ cán
bộ kinh doanh trong doanh nghiệp.
Về nhân sự, đây là một trong những nguồn lực quan trọng của
mỗi doanh nghiệp, nó ảnh hưởng đến sự thành công hay thất bại của mỗi
doanh nghiệp.
Công ty có đội ngũ nhân viên lâu năm có kinh nghiệm trong quá
trình kinh doanh xuất khẩu, thường xuyên cập nhật các thông tin liên quan
đến xuất khẩu, các thông tin, hướng dẫn của các cơ quan chức năng để
đảm bảo cho quy trình xuất khẩu.
Tuy nhiên hầu hết nhân viên đã lớn tuổi. Nguồn nhân lực trẻ
không có nhiều lên nhiều lúc thụ động khó tiếp thu được các công nghệ
mới trong quá trình phát triển ứng dụng công nghệ thông tin vào các quy
trình.
- Khả năng tài chính của doanh nghiệp
Là một công ty cổ phần hoạt động trong lĩnh vực thương mai
xuất nhập khẩu nhưng khả năng về mặt tài chính của công tyCổ phần Xuất
Nhập khẩu Rau Quả không mạnh mẽ.
Vốn lưu động của công ty không có nhiều, hầu hết các hợp đồng
đều phải sử dụng khoản vay ngân hàng. Khi phải rơi vào trường hợp
khách hàng chậm chi trả thì công ty gặp phải khó khăn.
- Chiến lƣợc kinh doanh của doanh nghiệp
39
Chiến lược kinh doanh là điều kiện tiên quyết tới sự thành công
của một doanh nghiệp. Chiến lược kinh doanh trong năm 2013 của công
tyCổ phần Xuất Nhập khẩu Rau Quả khá là thanh công.
Nắm bắt được tình hình nguyên liệu ổn định công ty đã có chiến
lược tập trung vào mặt hàng chủ lực của mình là rau quả đóng hộp và thu
được nhiều thắng lợi. Góp phần giúp kim ngạch xuất khẩu công ty tăng
trưởng trở lại.
- Trang thiết bị, máy móc và công nghệ của doanh nghiệp
Trong thời đại toàn cầu hóa cùng với sự tiến bộ vượt bậc không
ngừng nghỉ của khoa học kỹ thuật thì máy móc, thiết bị cũng đóng một vai
trò vào sự thành công của doanh nghiệp.
Trong lĩnh vực xuất nhập khẩu thì việc ứng dụng các phần mềm
nhằm hiện đại hóa và giảm thời gian sử lý thủ tục được ứng dụng ngày
một đa dạng. Trong khi hệ thống thiết bị của công ty đã khá lỗi thời. Nhất
là máy vi tính, nhiều khi xảy ra tình trạng xử lý chậm hoặc không thể hoạt
động khiến công việc bị nghẽn lại. Nhiều màn hình quá nhỏ và mờ khiến
cho việc kiểm tra các giấy tờ khó khăn dẫn tới tình trạng bị sai phải tốn
thời gian và chi phí để sửa lỗi các giấy tờ.
2.2.5.2 Các nhân tố từ nƣớc ngoài
- Tình hình phát triển kinh tế của thị trƣờng xuất khẩu
Ba thị trường chính của công ty là Châu Âu, Nhật Bản, Hàn Quốc
đều là những thị trường có nền kinh tế phát triển với GDP cao.
Châu Âu hiện là nền kinh tế lớn nhất thế giới với tổng GDP chiếm
khoảng 20% GDP toàn cầu. EU là đối tác thương mại, nhà đầu tư, nhà tài trợ
hợp tác phát triển lớn nhất thế giới và trung tâm tài chính hàng đầu thế giới.
Với tiềm lực và vai trò quan trọng trên nhiều lĩnh vực, EU thực sự là một đối
tác có tầm quan trọng toàn cầu, có vị trí rất quan trọng trong chính sách đối
ngoại của các nước, trong đó có Việt Nam.
- Tình hình chính trị, hợp tác quốc tế
40
Hiện nay với 3 thị trường chính của công ty Việt Nam đều đã ký kết
hoặc đang đàm phán các Hiệp định Thương mại tự do giúp cho hàng hóa
được giao dịch linh hoạt hơn, tạo thêm được sức cạnh tranh cho hàng hóa
Việt Nam trên trường quốc tế.
Hiệp định đối tác kinh tế Việt Nam – Nhật Bản ( đã ký kết )
Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – EU (đang đàm phán)
Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam-Hàn Quốc (đang
đàm phán)
Đây là một điều kiện vô cùng thuận lợi cho công ty trong các năm
tiếp theo. Tuy nhiên đây đều là các thị trường yêu cầu chất lượng đối với
hàng hóa cao.
- Mức độ cạnh tranh của thị trƣờng quốc tế
Không những gặp sự cạnh tranh từ các doanh nghiệp trong nước,
công ty còn phải đối mặt với các doanh nghiệp từ các quốc gia khác. Các
quốc gia khu vực Đông Nam Á có khí hậu tương tự Việt Nam lên việc phát
triển nông sản của họ cũng thuận lợi không kém. Các quốc gia cạnh tranh có
thể kể đến như Trung Quốc, Indonesia, Thái Lan, Malaysia…
2.2.6 Phân tích SWOT
- Điểm mạnh ( Strengths )
o Là một công ty đã hoạt động trong lãnh vực xuất khẩu trong một
thời gian dài cho lên có nhiều kinh nghiệm trong quá trình xuất
khẩu hàng hóa.
o Đội ngũ nhân viên lâu năm có kinh nghiệm trong quá trình thực
hiện các hợp đồng xuất khẩu. Nhân viên có mối quan hệ rộng lên
thường xuyên đáp ứng được nhu cầu của khách hàng về hàng hóa
cũng như các giấy tờ cần thiết để xuất khẩu.
o Thời gian hoạt động công ty lâu dài, uy tín cao, chất lượng hàng hoá
đảm bảo nên mối quan hệ của công ty với các cơ quan nhà
41
nước,công ty giám định hàng xuất khẩu như: Kiểm dịch, Kiểm
nghiệm, Vinacontrol…khá tốt nên ít khi gặp rắc rối về thủ tục hành
chính.
- Điểm yếu ( Weaknesses )
o Công ty chưa tự chủ được nguồn nguyên liệu hàng hóa, chủ yếu là
nhờ công ty khác thu mua và sản xuất. Phụ thuộc nhiều vào công ty
sản xuất.
o Công ty không có hệ thống kho bãi nên nhiều khi gây khó khăn cho
quy trình xuất khẩu.
o Hệ thống thiết bị của công ty không được tốt . Các thiết bị của công
ty đã quá cũ.
o Nguồn nhân lực của công ty tuy có nhiều kinh nghiệm nhưng hầu
hết đã lớn tuổi. Nguồn nhân lực trẻ không có nhiều .
- Cơ hội ( Opportunities )
o Việt Nam gia nhập WTO và ngày càng mở rộng các mối quan hệ
thương mại với nhiều quốc gia mở rộng thêm nhiều thị trường xuất
khẩu.
o Nhu cầu trên thị trường đối với nông sản nhiệt đới ổn định và có xu
hướng tăng.
- Thách thức ( Threats )
o Sự cạnh tranh mạnh mẽ từ các doanh nghiệp trong nước cũng như
trên thế giới.
o Các rào cản phi thuế quan như các yêu cầu về chất lượng, vệ sinh
thực phẩm ngày càng nâng cao gây khó khăn cho các doanh nghiệp.
42
CHƢƠNG 3:GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ NHẰM NÂNG CAO KIM NGẠCH
XUẤT KHẨU CHO CÔNG TY CỔ PHẦN XUẤT NHẬP KHẨU RAU QUẢ
3.1 Một số giải pháp nhằm nâng cao kim ngạch xuất khẩu cho công ty Cổ phần
Xuất Nhập khẩu Rau Quả
3.1.1 Hoàn thiện và nâng cao công tác lãnh đạo
Cơ sở giải pháp
Để công ty có thể hoạt động tốt thì bộ máy lãnh đạo đóng một vai trò rất
quan trọng. Với một công ty thương mại kinh doanh trong xuất nhập khẩu thì
ngoài việc luôn bám sát hoạt động của các phòng ban và tình hình kinh doanh
của công ty thì ban giám đốc phải am hiểu về tình hình thương mại của Việt
Nam cũng như thế giới.
Điều kiện giải pháp
Để có thể nâng cao năng lực lãnh đạo và am hiểu về thị trường thì ban
lãnh đạo có thể tham gia các hội thảo, các hội nghị được các hiệp hội thương
mại hoặc các cơ quan của nhà nước tổ chức. Nghiên cứu, học hỏi và rút kinh
nghiệm từ các nhà lãnh đạo thành công trên thế giới.
Các cơ quan thường xuyên tổ chức các buổi hội thảo, hội nghị về tình
hình thương mại của Việt Nam và thế giới có thể kể tới như: VCCI, Bộ thương
mại, Bộ ngoại giao… Ngoài ra với lãnh vực nông sản của công ty thì còn có
tham gia Hiệp hội rau quả Việt Nam. Khi tham gia thì ban lãnh đạo vừa có thể
nắm bắt được các quy định mới trong quy trình xuất nhập khẩu, vừa biết được
tình hình thương mại quốc tế, vừa mở rộng thêm các mối quan hệ với các công
ty khác.
Kết quả giải pháp
Ban lãnh đạo công ty là những người đề ra phương hướng hoạt động
và phân kế hoạch cho từng phòng ban của công ty. Một đội ngũ lãnh đạo có
năng lực, khả năng nắm bắt được thị trường trong và ngoài nước sẽ đề ra các
phương hướng, chiến lược hợp lý là nhân tố quyết định sự thành công đối với
một công ty.
43
3.1.2 Về chuyên môn, nghiệp vụ của nhân viên
Cơ sở giải pháp
Về nhân sự, đây là một trong những nguồn lực quan trọng của mỗi doanh
nghiệp, nó ảnh hưởng đến sự thành công hay thất bại của mỗi doanh nghiệp.
Một công ty có đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp, năng động sẽ là một lực
lượng đảm bảo cho chiến lược phát triển của công ty đi đúng hướng và sẽ gặt
hái được nhiều thành công cho công ty.
Điều kiện giải pháp
Để có một đội ngũ nhân viên tốt thì ngoài yếu tố tuyển dụng đầu vào thì
công ty cũng phải thường xuyên có các chương trình nhằm nâng cao thêm năng
lực và hoàn thiện thêm về nghiệp vụ cho nhân viên của mình. Về phía nhân
viên cũng phải nổ lực tự hoàn thiện nghề nghiệp của mình, nỗ lực học hỏi,
nghiên cứu thêm.
Công ty Vegetexco có đội ngũ cán bộ giàu kinh nghiệm, gắn bó lâu dài
với công ty-đó là một lợi thế riêng của Vegetexco. Tuy nhiênbắt nguồn từ một
công ty thuộc sự quản lý của Bộ Nông Nghiệp và Công Nghiệp Thực Phẩm
cùng với nhiều xí nghiệp, nhà máy đồ hộp khác lên lúc đầu công ty thuộc dạng
công ty sản xuất xuất khẩu. Đội ngũ nhân viên lúc đó chủ yếu là các kỹ sư về
nông nghiệp, hóa thực phẩm, rất ít người hiểu biết nhiều về thương mại và xuất
nhập khẩu.Vì thế khi chuyển mình thành một công ty thương mại thì việc nâng
cao chuyên môn và nghiệp vụ cho đội ngũ nhân viên là vô cùng cấp thiết. Để có
được đội ngũ cán bộ công nhân viên có tâm huyết, nhiệt tình, khả năng, trình độ
chuyên môn cao, Công ty có thể áp dụng các giải pháp sau:
Không ngừng đào tạo, đào tạo lại và bồi dưỡng, nâng cao trình độ
chuyên môn cho cán bộ công nhân viên, tạo sự thích ứng của con người với
công việc.Các phòng ban có thể tổ chức các cuộc họp, thảo luận hàng tuần để
thống kê các công việc cần làm trong tuần tới cũng như các lỗi mắc phải trong
tuần cũ để có thể làm tốt hơn.
44
Công ty cần quán triệt một số yêu cầu: đào tạo phù hợp với yêu cầu mới
phát sinh trong quá trình công tác, đào tạo phải có hiệu quả, cụ thể là cán bộ
phải đáp ứng tốt công việc hơn. Đặc biệt công ty nên chú trọng bồi dưỡng ngoại
ngữ cho các cán bộ nghiệp vụ để có thể đạt hiệu quả cao hơn trong giao dịch
với đối tác nước ngoài.
Kết quả giải pháp
Việc đào tạo chuyên môn cho đội ngũ nhân viên là việc làm cấp thiết mà
bất cứ doanh nghiệp nào cũng phải xây dựng nếu muốn công ty phát triển lớn
mạnh. Một đội ngũ nhân viên giàu kinh nghiệm, giỏi nghiệp vụ là nguồn sức
mạnh to lớn của một công ty. Họ sẽ giúp công ty kiếm được thêm nhiều thị
trường và khách hàng, góp phần gia tăng thêm kim ngạch xuất nhập khẩu cho
công ty.
3.1.3 Về nguồn nhân lực
Cơ sở giải pháp
Một công ty muốn hoạt động lâu dài thì việc tìm kiếm và đào tạo nguồn
nhân lực kế thừa là rất quan trọng. Tuy nhân viên của công ty VEGETEXCO có
kinh nghiệm nhưng hầu hết đều có độ tuổi đã cao mà công ty hiện tại lại không
có đội ngũ kế thừa.
Điều kiện giải pháp
Để có đội ngũ kế thừa tốt thì ngoài nâng cao yêu cầu đối với đầu vào
nhân viên công ty phải có các chính sách hẫn dẫn về lương bổng, môi trường
làm việc, chế độ ưu đãi…
Trong nền kinh tế thị trường luôn có xu hướng vận động phát triển này
thì con người cũng phải luôn phát triển cho phù hợp. Trong đó giới trẻ luôn là
những con người năng động, tìm tòi, khám phá cái mới. Giới trẻ luôn thích ứng
nhanh với sự thay đổi của khoa học công nghệ mà vấn đề này đang được ứng
dụng nhiều trong lĩnh vực xuất nhập khẩu.
Công ty có thể đổi mới công tác tuyển dụng nhân sự: đổi mới chương
trình thi tuyển dụng vào công ty, áp dụng các chương trình và hình thức thi mới
45
như thi các chương trình thi tiếng anh mới ( TOEIC, TOEFL…), thi trắc
nghiệm, IQ, phỏng vấn… Áp dụng các cơ chế thưởng, ưu đãi, tạo môi trường
làm việc tốt cũng như cho thấy được khả năng thăng tiến trong công việc để thu
hút được nguồn lao động có chất lượng cao.
Kết quả giải pháp
Một đội ngũ nhân viên trẻ sẽ thổi một sức sống mới vào công ty. Với sự
tích cực, năng động, nắm bắt công nghệ sẽ góp phần giúp công ty ngày phát
triển càng tốt hơn.
3.1.4 Về mở rộng thị trƣờng
Cơ sở giải pháp
Một công ty muốn phát triển lớn mạnh thì phải có nhiều thị trường để gia
tăng mức tiêu thụ sản phẩm của công ty mình. Thị trường của VEGETEXCO
chủ yếu là Châu Âu và một số nước Châu Á trong khi còn rất nhiều thị trường
tiềm năng trên thế giới.
Điều kiện giải pháp
Trước khi sản xuất một mặt hàng hoặc thâm nhập thị trường gì thì công
việc đầu tiên có ảnh hưởng lớn nhất là việc tìm hiểu thị trường để nắm bắt nhu
cầu người tiêu dùng tại thị trường đó Chính vì thế mà Marketing đặc biệt là
Marketing quốc tế đóng vai trò không thể thiếu trong quá trình giới thiệu sản
phẩm đối với bạn bè thế giới nhằm mở rộng thị trường tiêu thụ.
Các chi phí cho việc thâm nhập thị trường nước ngoài như quảng cáo,
xúc tiến thương mại có thể rất lớn nhưng việc tổ chức hoạt động kinh doanh ở
nhiều quốc gia là cần thiết bởi các yếu tố thúc đẩy như: hy vọng nâng cao hiệu
quả kinh tế do việc mở rộng quy mô và đa dạng hoá sản phẩm, ở nước ngoài có
những thị trường có thể mang lại lợi nhuận lớn cho công ty. Doanh số kim
ngạch thu được từ bán hàng quốc tế cao có thể khuyến khích các công ty, các
doanh nghiệp có thể thực hiện phát triển mặt hàng có chiến lược lâu dài. Sự
giảm sút từ thị trường này có thể bù đắp bởi việc phát triển, mở rộng nhu cầu ở
những thị trường khác.
46
Để thực hiện tốt công tác này, công ty cần lập ra một bộ phận chuyên
trách về thương hiệu, giới thiệu hình ảnh, quảng bá rộng rãi hơn để nhiều doanh
nghiệp trong nước và ngoài nước biết đến. Với lợi thế về bề dày uy tín và kinh
nghiệm, công ty có thể tiến hành điều này một cách dễ dàng hơn các công ty
non trẻ khác.
Trong những năm gần đây, quá trình xúc tiến thương mại và mở rộng
hợp tác đang được Nhà nước chú trọng và tiến hành như tổ chức các Hội chợ
triển lãm quốc tế về Thực phẩm, sản phẩm nông nghiệp, Hội chợ thương mại
quốc tế… Đây chính là cơ hội để công ty quảng bá hình ảnh của mình với bạn
bè trong nước và thế giới. Chính từ việc quảng cáo ở những hội chợ, triển lãm
như thế này mà các đối tác có nhu cầu có thể tìm đến ta.
Hơn nữa, công ty cần tìm hiểu thị trường để xác định quốc gia có thị
trường tiềm năng, dự báo mức cung cầu, tìm hiểu mức độ cạnh tranh hiện tại và
tương lai của thị trường mục tiêu, tìm hiểu đặc điểm của đối thủ cạnh tranh. Từ
những thong tin thu thập được ta sẽ áp dụng những phương án kinh doanh phù
hợp, có khả năng cạnh tranh để tiến hành đàm phán và chào hàng ở nơi đó.
Kết quả giải pháp
Càng kiếm được nhiều thị trường thì kim ngạch xuất khẩu của công ty
ngày càng cao giúp cho công ty càng phát triển, lớn mạnh hơn. Danh tiếng và vị
thế của công ty ngày càng to lớn. Song song với đó kiếm được nhiều thị trường
sẽ nâng cao được nghiệp vụ cho nhân viên của công ty. Đội ngũ nhân viên sẽ có
thêm được nhiều kinh nghiệm đối với thủ tục hàng hóa đi nhiều quốc gia khác
nhau.
3.1.5 Về nguồn hàng hóa
Cơ sở giải pháp
Phát triển thành một công ty thương mại lên công ty VEGETEXCO
không tự sản xuất hàng hóa mà thuê các công ty khác sản xuất cho mình. Lên bị
phụ thuộc khá nhiều vào các công ty khác.
Điều kiện giải pháp
47
Về lâu dài muốn phát triển thì công ty nên tiến hành quy hoạch vùng sản
hàng hoá chủ lực của công để có thể thủ động hơn trong việc sản xuất và tiêu
thụ hàng hóa.
Cụ thể hơn hết công ty tham gia mô hình “ Liên kết sản xuất và tiêu thụ
trái cây an toàn khu vực sông Tiền” ( Liên kết GAP sông Tiền ). Đây là mô
hình nhằm tạo ra khu vực sản xuất tập trung lớn trái cây an toàn, chất lượng cao
theo tiêu chuẩn quốc tế với giá cả cạnh tranh và tổ chức hệ thống tiêu thụ đáp
ứng yêu cầu của thị trường trong và ngoài nước.Với sự liên kết trên đã tạo nên
một lợi thế cạnh tranh của Việt Nam, một trung tâm sản xuất và cung cấp giống
cây ăn trái cho cả nước.
Kết quả giải pháp
Việc tham gia dự án này sẽ nâng cao tầm ảnh hưởng của công ty đối với
dự án. Công ty nên chú ý tích cực tham gia về cả nhân lực và chi phí đầu tư, vỉ
khi dự án hoạt động, công ty sẽ giành được nhiều ưu đãi hơn trong việc thu mua
nguyên liệu từ dự án, giải quyết được tình trạng nguồn nguyên liệu không ổn
định.
Ngoài việc tham gia dự án GAP, công ty cũng có thể sản xuất rau quả tập
trung chuyên canh xuất khẩu gần các nhà máy chế biến, gần đường giao thong,
thuận tiện cho khâu vận chuyển nguyên liệu, sản phẩm tới nơi phục vụ xuất
khẩu.
Ngoài việc có một nguồn nguyên liệu ổn định, công ty còn có thể giảm
được các chi phí đầu vào với các nhóm hàng chủ lực của mình từ đó giảm được
giá thành giúp công ty tăng sức cạnh tranh trên thị trường.
3.1.6 Về hệ thống kho bãi
Cơ sở giải pháp
Kho bãi là một bộ phận thiết yếu đối với các công ty thương mại hoạt
động trong lĩnh vực xuất nhập khẩu, là nơi cất giữ sản phẩm khi cần thiết.Vai
trò của kho bãi giúp tập hợp, lưu trữ các sản phẩm, giúp ứng phó với các thay
48
đổi của thị trường. Kho bãi giúp giảm được các chi phí và thời gian vận chuyển.
Hiện tại công ty VEGETEXCO không có kho bãi.
Điều kiện giải pháp
Công ty lên đầu tư mở ra hệ thống kho hàng vừa và nhỏ. Lựa chọn vị trí
kho một cách thích hợp, tiện cho việc vận chuyển hàng hóa.
Khi tiến hành xây dựng hệ thống kho bãi công ty cần phải chú ý đến các
vấn đề như: vị trí kho, độ thông thoáng, khả năng chứa hàng… sao cho phù hợp
với năng lực hiện tại của công ty.
Công ty có thể chọn một số vị trí ngoại thành gần khu vực các cảng biển.
Vị trí này tiết kiệm chi phí hơn so với đặt kho ở trong thành phố và dễ dàng cho
việc vận chuyển đến các cảng.
Kết quả giải pháp
Kho bãi sẽ giúp công ty mỗi khi hàng hóa có gặp sự cố chưa thể xuất
khẩu hoặc nhập khẩu thì có thể đem về kho công ty lưu trữ, tránh phải thuê kho
bãi làm gia tăng chi phí. Đồng thời công ty có thể tích trữ được hàng hóa mỗi
khi giá hạ nhằm đầu cơ. Vì các nhà sản xuất ở Việt Nam thì chỉ chiệu giữ giá
trong thời gian rất ngắn gây khó khăn trong việc giao dịch với khách nước
ngoài.
3.1.7 Về việc đẩy mạnh áp dụng thƣơng mại điện tử
Cơ sở giải pháp
Thương mại điện tử được xem như “ chiếc chìa khoá ” giúp Việt Nam
nhanh chóng phát triển, hội nhập nhanh vào nền kinh tế thế giới. Việc áp dụng
thương mại điện tử giúp cho các doanh nghiệp cung cấp các thông tin về sản
phẩm, bảng báo giá, bao bì, đóng gói…cho khách hàng một cách dễ dàng,
nhanh chóng, tiết kiệm được chi phí lẫn thời gian.
Bên cạnh đó, thương mại điện tử còn giúp số lượng khách hàng tăng lên
đáng kể và duy trì khách hàng hiện có bằng hình thức kinh doanh 24/7, mở
49
rộng vùng kinh doanh không chỉ ở địa phương mà còn có thể bán ra trên toàn
cầu.
Tuy nhiên việc áp dụng thương mai điện tử ở công ty VEGETEXCO còn
khá yếu. Web site của công ty chỉ ở mức độ sơ khai chưa thể hiện được nhiều
thông tin và chưa tạo được sự hấp dẫn cần thiết.
Điều kiện giải pháp
Để xây dựng thương mại điện tử tốt công ty cần có một bộ phận chuyên
phụ trách về vấn đề này. Các công việc cần thiết để đẩy mạnh thương mại điện
tử như :cập nhật website công ty thường xuyên, tham gia quảng cáo trên nhiều
website khác, tham gia trên các diễn đàn có liên quan đến ngành nghề của công
ty…
Kết quả giải pháp
Việc đẩy mạnh thương mại điện tử bước đầu sẽ tốn thêm các khoản chi
phí cho công ty nhưng về sau đem lại rất nhiều lợi ích. Hình ảnh của công ty sẽ
được mở rộng, điều này đem tới danh tiếng cũng như đem lại cho công ty thêm
nhiều khách hàng, giúp công ty mở rộng thị trường xuất khẩu.
3.1.8 Về hệ thống thiết bị của công ty
Cơ sở giải pháp
Trong thời đại bùng nổ về khoa học kỹ thuật và việc ứng dụng các công
nghệ vào mọi mặt của cuộc sống thì trang thiết bị hiện đại là công cụ để giúp
các doanh nghiệp thực hiện công việc của mình một cách nhân chóng và đạt
hiệu quả cao.
Trong khi hệ thống thiết bị của công ty đã khá lỗi thời . Nhất là máy vi
tính, nhiều khi xảy ra tình trạng xử lý chậm hoặc không thể hoạt động khiến
công việc bị nghẽn lại. Nhiều màn hình quá nhỏ và mờ khiến cho việc kiểm tra
các giấy tờ khó khăn dẫn tới tình trạng bị sai nhiều khi phải tốn thời gian và chi
phí để sửa lỗi các giấy tờ.
Điều kiện giải pháp
50
Công ty lên trích ra một khoản để nâng cấp các thiết bị nhằm phục vụ
công việc một cách tốt hơn. Loại bỏ các bộ máy tính đã quá lỗi thời, nâng cấp
đường tuyền mạng tốt hơn.
Máy móc thiết bị là những công cụ giúp cho công ty có thể vận hành
được.Những công cụ tốt sẽ giúp giảm thời gian làm việc, tăng cao năng suất của
công ty.
Kết quả giải pháp
Sử dụng các thiết bị hiện đại, tiên tiến sẽ giúp nhân viên công ty gia tăng
năng suất và đạt nhiều hiệu quả trong công việc. Ngoài ra còn giúp giảm thời
gian sử lý giấy tờ và đẩy nhanh tiến độ của công việc.
3.2 Một số kiến nghị
3.2.1 Kiến nghị đối với Nhà nƣớc và Hiệp hội Rau quả
Đẩy mạnh các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả và trách nhiệm trong
quản lý chất lượng, vệ sinh an toàn thực phẩm của mỗi doanh nghiệp. Giảm bớt
nhiều thủ tục hành chính rườm rà nhằm tiết kiệm thời gian.
Xây dựng các vùng trồng rau quả chất lượng cao, hợp tiêu chuẩn vệ sinh
quốc tế tạo thuận lợi cho việc xuất khẩu. Song song đó phải có các chính sách
hỗ trợ nhằm đảm bảo đầu ra cho sản phẩm.
Nhà nước cùng Hiệp hội Rau quả phải phối hợp chặt chẽ chỉ đạo, hướng
dẫn, giúp đỡ nông dân sản xuất sản phẩm. Đồng thời làm cầu nối giữa các
doanh nghiệp sản xuất, các doanh nghiệp xuất khẩu với người nông dân nhằm
đẩy mạnh sản xuất và tiêu thụ.
Giảm bớt các tình trạng “Một cổ nhiều tròng” một mặt hàng do nhiều bộ
quản lý gây sự chồng chéo không thống nhất làm khó khăn cho doanh nghiệp.
Đẩy mạnh thương mại quốc gia, tổ chức nhiều cuộc giao lưu, hội chợ nhằm
giúp các doanh nghiệp quảng bá, giới thiệu sản phẩm tới khách hàng trong và
ngoài nước. Thường xuyên cung cấp các thông tin về thị trường xuất khẩu, sự
51
biến động các thị trường, các rào cản gặp phải để giúp các doanh nghiệp xây
dựng được chiến lược kinh doanh hợp lý.
3.2.2 Kiến nghị đối với công ty
Bên cạnh sự hỗ trợ của Nhà nước thì sự nỗ lực, phấn đấu của công ty
đóng vai trò quyết định đến hiệu quả kinh doanh của công ty. Công ty cần có
chiến lược nhằm xây dựng thương hiệu, nâng cao khả năng cạnh tranh của công
ty với các đối thủ khác.
Nâng cao trình độ hiểu biết về luật pháp quốc tế, quan tâm theo dõi các
chính sách thương mại, tình hình của các thị trường, nắm bắt các rào cản
thương mại và các chích sách bảo hộ để có chiến lược phù hợp.
Mở rộng và giữ vững mối quan hệ với các nhà sản xuất trong nước. Chủ
động tự sản xuất các mặt hàng chủ lực, đảm bảo được nguồn hàng hóa. Kiểm
tra kỹ chất lượng của hàng hóa để phù hợp với các hợp đồng xuất khẩu.Tăng
cường khảo sát, nghiên cứu thị trường, đa dạng hóa sản phẩm từ đó kiếm thêm
nhiều thị trường cho công ty.
52
KẾT LUẬN
Xuất khẩu là một nội dung rất cơ bản của hoạt động kinh tế đối ngoại, là phương
tiện thúc đẩy nền kinh tế phát triển. Việc đẩy mạnh xuất khẩu để tăng thu ngoại tệ
đáp ứng nhu cầu nhập khẩu, phát triển cơ sở hạ tầng, cải thiện đời sống dân sinh.
Với ý nghĩa đó, Đảng và Nhà nước cũng đang thực hiện nhiều biện pháp thúc đẩy
các ngành kinh tế hướng mạnh vào xuất khẩu, trong đó ngành chế biến lương thực-
thực phẩm và rau quả cũng chính là ngành hàng xuất khẩu quan trọng của Việt
Nam.
Với điều kiện kinh tế thị trường ngày càng mở rộng, vấn đề hiệu quả luôn được
quan tâm hàng đầu. Những giải pháp nhằm thúc đẩy hoạt động xuất khẩu của doanh
nghiệp sẽ được khả thi hơn nếu có sự kết hợp hỗ trợ của bộ máy Nhà nước và cơ
quan chính phủ.
Trong bối cảnh này công ty Cổ phần Xuất Nhập khẩu Rau quả đã luôn luôn cố gắng
đi lên , ngày càng hoàn thiện mình hơn . Góp phần đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu
mặt hàng rau quả của các doanh nghiệp Việt Nam, hoàn thiện hình ảnh của sản
phẩm rau quả Việt Nam trong con mắt người tiêu dùng trên thế giới.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Sách
GS.TS Võ Thanh Thu, Th.S Ngô Thị Hải Vân (2010). Kinh tế và phân tích
hoạt động kinh doanh thương mại. Nhà xuất bản Tổng hợp. TP.HCM.
Internet
Lê Ngọc Hải. Khái niệm và vai trò của hoạt động xuất khẩu, 17/07/2013,
http://voer.edu.vn/m/khai-niem-va-vai-tro-cua-hoat-dong-xuat-
khau/ecf8d242
Phạm Thành Hải. Nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu của doanh
nghiệp, 17/07/2013, http://voer.edu.vn/m/nhan-to-anh-huong-den-hoat-dong-
xuat-khau-cua-doanh-nghiep/dff1d886
Luận văn
Lâm Thị Bạch Tuyết (2011). Phân tích hoạt động xuất khẩu thủy sản của
công ty Cổ phần Xuất Nhập khẩu thủy sản Cần Thơ CASEAMEX, Luận văn
tốt nghiệp, Trường Đại học Cần Thơ, Cần Thơ.
PHỤ LỤC
Stt Tên phụ lục
Thống kê kim ngạch xuất khẩu tại các thị thường năm 2011 1
Thống kê kim ngạch xuất khẩu tại các thị thường năm 2012 2
Thống kê kim ngạch xuất khẩu tại các thị thường năm 2013 3
Thống kê kim ngạch xuất khẩu các mặt hàng năm 2011 4
Thống kê kim ngạch xuất khẩu các mặt hàng năm 2012 5
Thống kê kim ngạch xuất khẩu các mặt hàng năm 2013 6