Phát hiện sớm các bệnh về
máu ở trẻ em
BS Nguyễn Đình Văn, Phó khoa Ung bướu – Huyết học, BV Nhi Đồng 2
TP.HCM cho biết, các bệnh lý về máu ở trẻ em thường rất nguy hiểm. Tuy
nhiên, một số bệnh lý về máu có thể phòng ngừa, hoặc nếu phát hiện sớm, tỷ lệ
chữa khỏi rất cao.
BS Văn cho biết thêm, có ba loại bệnh lý về máu trẻ em hay mắc phải nhất, Đó là
thiếu máu – thiếu sắt, bạch cầu cấp dòng lympho (ung thư) và xuất huyết dạng tiểu
cầu miễn dịch.
Có thể phòng ngừa
Trước tiên là bệnh thiếu máu – thiếu sắt. BV Nhi Đồng 2, TP.HCM mỗi tháng tiếp
nhận khoảng 30 bệnh nhi thiếu máu do thiếu sắt phải điều trị nội trú. Trẻ bị thiếu máu
do thiếu sắt có biểu hiện da nhợt nhạt, môi tái, móng tay biến dạng, học hành giảm
sút, hay bị mệt khi chạy, vận động… Nếu không điều trị kịp thời, bệnh nhi chậm phát
triển tâm thần vận động, bệnh nặng sẽ suy tim và ngất xỉu. Ngoài ra, bệnh nhi rất dễ bị
nhiễm trùng, nhiễm siêu vi…
Bệnh lý về máu ở trẻ em thường nguy hiểm.
Nguyên nhân thiếu máu – thiếu sắt ở trẻ nhỏ do chế độ ăn uống chưa hợp lý. Chẳng
hạn, khi bé đã đến tuổi ăn dặm, nhiều bà mẹ vẫn chỉ cho trẻ uống sữa. “Sau sáu tháng
tuổi, trẻ cần ăn dặm để bổ sung thêm sắt và một số dưỡng chất cần thiết cho cơ thể.
Nhiều bà mẹ không hiểu điều này, cho trẻ bú quá nhiều sữa làm bé không có cơ hội ăn
thêm món khác”, BS Văn nói. Với các bé lớn hơn, nguyên nhân gây thiếu máu – thiếu
sắt chủ yếu do bị mắc các bệnh lý như: viêm dạ dày, ký sinh trùng, rong kinh (với bé
gái tuổi dậy thì) hoặc ruột hấp thu kém.
Phụ huynh hoàn toàn có thể phòng ngừa bệnh thiếu máu – thiếu sắt cho các bé. Với
những bé do chế độ ăn uống chưa hợp lý, cha mẹ hãy thêm vào thực đơn của con các
thực phẩm giàu sắt như thịt động vật, gan, rau muống… Ở những bé lớn, nếu bé đau
bụng ói ra máu, cha mẹ cần đưa đi khám xem con có bị viêm dạ dày không. Các bé
gái tuổi dậy thì bị rong kinh phải chữa dứt điểm bệnh này.
Đặc biệt, phụ huynh nên lưu ý cho con uống thuốc tẩy giun định kỳ. Nhiễm ký sinh
trùng cũng là nguyên nhân gây thiếu máu – thiếu sắt ở trẻ. Các bé bị thiếu máu – thiếu
sắt sẽ được bác sĩ kê toa cho uống bổ sung viên sắt và hướng dẫn chế độ dinh dưỡng
phù hợp.
BS Nguyễn Đình Văn kiểm tra sức khỏe một bệnh nhi tại khoa Ung bướu – Huyết học
Khỏi hẳn nếu trị sớm
Bệnh máu nguy hiểm hơn cả mà trẻ em hay gặp chính là bạch cầu cấp dòng lympho
(ung thư). Cũng là bệnh này nhưng nếu người lớn mắc phải gần như đối mặt với thần
chết. Riêng trẻ em lại may mắn hơn, nếu phát hiện, điều trị sớm, tỷ lệ khỏi bệnh lên
tới 70%.
Hiện tại, số trường hợp bị bạch cầu cấp dòng lympho tại khoa Ung bướu – Huyết học
BV Nhi Đồng 2 rất đông (30/90 ca nội trú). Đây là bệnh lý chiếm tới 70% các bệnh
máu ác tính ở trẻ em.
Các biểu hiện đặc trưng của bệnh bạch cầu cấp dòng lympho là trẻ bỗng dưng bị thiếu
máu. Chỉ trong vòng từ hai tuần tới một tháng, trẻ xanh xao nhanh chóng, sốt kéo dài,
mảng bầm da ngày một nhiều, nổi hạch, gan – lách to. Một số trẻ không có biểu hiện
thiếu máu nhưng lại bị đau nhức xương tới mức không đi được, thậm chí nằm liệt
giường. Điều trị bệnh bạch cầu cấp dòng lympho chủ yếu bằng hóa trị. Phương pháp
này không đắt tiền. Một phác đồ điều trị từ hai-ba năm.
Tiếp đến, xuất huyết dạng tiểu cầu miễn dịch cũng là một bệnh hay gặp ở trẻ em. Đây
tuy là bệnh máu lành tính nhưng nếu phát hiện, điều trị chậm, trẻ có thể bị xuất huyết
ở não, các cơ quan nội tạng dẫn tới tử vong.
Trẻ từ hai-sáu tuổi là đối tượng hay mắc bệnh này nhất. Biểu hiện của bệnh: Bé bị nổi
ban, xuất huyết dưới da cấp tính (trong vòng một vài ngày), chảy máu mũi, răng,
thậm chí đi tiểu ra máu. Trước khi có các triệu chứng trên khoảng một tuần, bệnh nhi
hay bị nhiễm siêu vi hoặc có đi chích ngừa. Nếu tiểu cầu của trẻ giảm quá mức cho
phép, sẽ được điều trị bằng cách dùng thuốc giúp tăng tiểu cầu.