BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI
LỮ HÙNG MINH
PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC NGÔN NGỮ CHO
TRẺ MẪU GIÁO 5-6 TUỔI THÔNG QUA BIG BOOK
Chuyên ngành: LL&PPDH bộ môn Văn - Tiếng Việt
Mã số: 9140111
TÓM TẮT
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
HÀ NỘI – 2025
Công trình được hoàn thành tại Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
Người hướng dẫn khoa học: 1. PGS.TS. TRỊNH THỊ LAN
2. TS. TRỊNH THỊ HƯƠNG
Phản biện 1: PGS.TS. LÊ THỊ LAN ANH
Phản biện 2: TS. LÃ PHƯƠNG THÚY
Phản biện 3: PGS.TS. LÃ THỊ BẮC LÝ
Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp Trường họp tại
Trường Đại học Sư phạm Hà Nội vào hồi …..giờ … ngày … tháng… năm…
Có thể tìm hiểu luận án tại thư viện: Thư viện Quốc Gia, Hà Nội
hoặc Thư viện Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
DANH MỤC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC ĐÃ CÔNG BỐ
***
* Bài báo khoa học
1. Lữ Hùng Minh, Trịnh Thị Lan, Trịnh Thị Hương. 2022. Thực trạng và biện pháp
phát triển ngôn ngữ cho trẻ 5 - 6 tuổi tại một số trường mầm non TP. Cần Thơ.
Tạp chí Giáo dục. 22. 42-47.
2. Lê Ngọc Hóa, Lữ Hùng Minh. 2022. ‘Adouble-edged sword?’ digital storytelling
for early childhood education: Vietnamese teachers’ beliefs and practices.
Journal of Educational Management and Instruction. 2. 124-132.
3. Lữ Hùng Minh, Trịnh Thị Lan, Trịnh Thị Hương. 2023. Thiết kế và hướng dẫn
sử dụng sách khổ lớn (Big book) trong giáo dục ngôn ngữ cho trẻ 5 - 6 tuổi. Tạp
chí Giáo dục. 23. 7-12.
4. Lữ Hùng Minh, Trịnh Thị Lan, Trịnh Thị Hương, Nguyễn Thị Linh. 2024. Sử
dụng sách khổ lớn nhm phát trin ngôn ngữ cho trẻ 5-6 tuổi tại mt s trưng
mm non ca thành ph Cn Thơ: Thc trạng và Kiến nghị. Tạp chí Giáo dục. 24.
47-52.
5. Trịnh Thị Hương, Lữ Hùng Minh, Trịnh Thị Lan. 2024. Phát trin kỹ năng quan
sát trong giáo dục ngôn ngữ cho trẻ 5-6 tuổi qua sách khổ lớn. Hi thảo Khoa học
quc gia “Đào tạo giáo viên đáp ứng đổi mới chương trình Giáo dục Mm non”,
Trường Đại học Sư phạm Hà Nội. Số 69 tập 4A.187-197.
6. Lữ Hùng Minh. 2025. Thiết kế hoạt đng trải nghiệm với sách khổ lớn đ phát
trin kĩ năng nói cho trẻ 5-6 tuổi. Tạp chí Tâm l Giáo dục, tp 31 s 5, k 2
(tháng 5/2025), 357-361.
7. Lữ Hùng Minh, Trịnh Thị Hương, Nguyễn Thị Thoại Mỹ, Võ Hunh Đông
Hiếu. 2025. Sử dụng sách khổ lớn đ phát trin kĩ năng nói cho trẻ 5-6 tuổi tại
mt s trưng mm non ca TP. Cn Thơ. Tạp chí Giáo dục, 25 (11), 17-22.
* Đề tài nghiên cứu khoa học cấp trường
1. Lữ Hùng Minh (Ch nhiệm đề tài). 2022. Một số biện pháp phát triển năng lực
ngôn ngữ cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi. Mã s đề tài: T2022-106 theo quyết định s
6439/QĐ-ĐHCT ngày 30 tháng 11 năm 2022. Thi gian nghiệm thu 07/12/2022.
2. Lữ Hùng Minh (Ch nhiệm đề tài). 2023. Sử dụng Big books (sách khổ lớn) để
phát triển năng lực ngôn ngữ cho trẻ mầm non giai đoạn 5-6 tuổi. Mã s đề tài:
T2023-71 theo quyết định s 1558/QĐ-ĐHCT ngày 08 tháng 5 năm 2024. Thi
gian nghiệm thu 30/5/2024.
3. Lữ Hùng Minh (GV hướng dẫn đề tài). 2022. Thiết kế sách khổ lớn (Big book)
trong dạy học phát triển năng lực ngôn ngữ cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi. Mã s đề
tài TSV2022-143 theo quyết định s 6359/QĐ-ĐHCT ngày 28 tháng 11 năm
2022. Thi gian nghiệm thu 07/12/2022.
1
MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Đi với trẻ, ngôn ngữ (NN) có ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh trong cuc sng
và mọi hành vi ca trẻ, cũng như đóng vai trò cc kì quan trọng đi với s phát trin
toàn diện ca trẻ bởi NN cho phép trẻ có cơ hi được giao tiếp và tương tác với ngưi
khác, thông qua việc th hiện cảm xúc cho đến việc trao đổi thông tin và suy nghĩ ca
cá nhân... Ngoài ra, NN còn khuyến khích trẻ phát trin tư duy, rèn luyện khả năng
logic, nắm bắt thông tin mới cũng như hình thành khả năng học hỏi tích cc thông
qua cách trẻ diễn đạt suy nghĩ, th hiện ý tưởng, đặt câu hỏi hay tham gia vào các
hoạt đng học tp, thảo lun, trao đổi trên lớp… Giai đoạn từ sơ sinh đến 6 tuổi, nhất
là từ 3 đến 6 tuổi, là giai đoạn “siêu tc”, “thi kì vàng” về s phát trin NN ca trẻ.
Chính s phát trin vượt bc về mặt NN ở giai đoạn này cho nên đòi hỏi có s can
thiệp “chuyên sâu” về mặt NN mt cách kịp thi, hợp lí trong 5 năm đu đi ca trẻ.
Do đó, phát trin NN cho trẻ nói chung và trẻ 5-6 tuổi nói riêng chính là nhiệm vụ
giáo dục hàng đu cn quan tâm hiện nay, bởi đây là giai đoạn quan trọng mà b mẹ,
thy cô cn cho trẻ cơ hi tiếp thu kiến thức và hình thành những thói quen, kỹ năng
cn thiết đ trẻ t tin và sẵn sàng bước vào môi trưng học tp mới ở lớp Mt.
Trưng mm non không dạy trẻ đọc, viết mà chỉ chuẩn bị các kỹ năng cơ bản
cũng như những điều kiện cn thiết cho trẻ vào lớp Mt. Do đó, đ góp phn giúp trẻ
thích nghi và đáp ứng được những đổi mới ca giáo dục Việt Nam trong giai đoạn
hiện nay thì các trưng mm non đã chú trọng đến việc tổ chức hoạt đng giáo dục
theo hướng tăng cưng s trải nghiệm ca trẻ, phát huy tính tích cc và phát trin khả
năng tiền đọc, viết cho trẻ. Bên cạnh đó, hoạt đng giáo dục phát trin năng lc ngôn
ngữ (NLNN) cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi hiện nay cũng còn nhiều khó khăn như cơ sở
vt chất (CSVC), đồ dùng dạy học (ĐDDH) cho trẻ còn hạn chế; giáo viên mm non
(GVMN) thiếu s đu tư trong các hoạt đng giáo dục NN, tư duy ngại đổi mới; thiếu
môi trưng tương tác rèn luyện đ nâng cao kỹ năng nghiệp vụ sư phạm, trình đ
chuyên môn ca bản thân; s lượng trẻ quá đông; áp lc từ phía phụ huynh (PH)
trong việc giáo dục trẻ như yêu cu dạy trước chương trình, dạy thêm kiến thức cho
trẻ đ trẻ có th “bắt kịp” chương trình ở lớp Mt… Có th nói vấn đề phát trin
NLNN cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi hiện nay mặc dù nhn được nhiều s quan tân và coi
trọng bởi các nhà giáo dục, nhưng do đặc đim hoạt đng giáo dục ca trẻ nói chung
và trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi nói riêng thiên về “vui chơi” cho nên s chuẩn bị về mặt NN
cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi vào học ở tiu học chưa tht s hiệu quả. Các giải pháp
được đề xuất trong đó có những giải pháp về PP, PTDH nhưng chưa th hiện rõ tính
triệt đ, ti ưu trong việc hướng tới phát trin NLNN cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi.
Big book là mt dạng sách có kích thước lớn so với những loại sách thông
thưng mà GVMN dùng đ dạy cho trẻ ở trưng mm non. Big book có th là tranh
ảnh, các câu truyện, s kiện, bài thơ… với hình ảnh, chữ viết được phóng to nhm
giúp trẻ dễ dàng quan sát và thao tác. Big book đã được nhiều nhà nghiên cứu ở các
nước như Anh, Mỹ, Hàn Quc, Malaysia, Indonesia… xem là mt trong những cách
thức phát trin NLNN cho trẻ mt cách hiệu quả và tích cc. Việc vn dụng Big book
trong giáo dục không chỉ giúp trẻ trở nên hứng thú hơn với việc đọc, viết, làm quen
với việc đọc sách mà còn giúp trẻ khám phá, nhn thức được các ni dung được th
2
hiện trong sách. Qua Big book, trẻ vừa được trải nghiệm cùng với sách vừa phát trin
NLNN thông qua các hoạt đng do GV tổ chức. Ở Việt Nam, Big book cũng được
GVMN sử dụng như mt phương tiện dạy học (PTDH) đ giáo dục KNNN cho trẻ.
Tuy nhiên, việc sử dụng Big book đ phát trin NLNN cho trẻ mm non nói chung và
trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi nói riêng chưa tht s được bàn đến mt cách đy đ trong tiến
trình tổ chức các hoạt đng giáo dục phát trin NLNN cho trẻ ở trưng mm non.
Xuất phát từ những lí do trên, chúng tôi la chọn và thc hiện nghiên cứu đề tài:
“Phát triển năng lực ngôn ngữ cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi thông qua Big book”.
2. Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu lí lun và thc trạng phát trin NLNN cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi, cụ
th là các kỹ năng nghe, nói, “đọc” và “viết”. Từ đó, đề xuất biện pháp phát trin
NLNN cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi thông qua Big book, góp phn nâng cao chất lượng
GDMN và chuẩn bị sẵn sàng về ngôn ngữ cho trẻ khi vào lớp Mt.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Khái quát vấn đề phát trin NLNN và giải pháp phát trin NLNN cho trẻ 5-6
tuổi; nghiên cứu Big book, hiệu quả Big book và quy trình vn dụng Big book trong
giáo dục phát trin NLNN cho trẻ 5-6 tuổi ở mt s nước trên thế giới và Việt Nam.
- Xây dng cơ sở lý thuyết về NLNN, các vấn đề lý thuyết liên quan đến Big
book, chương trình GDMN, đặc đim trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi, ni dung phát trin
NLNN cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi cũng như yêu cu về NLNN trong chương trình lớp
Mt môn Tiếng Việt ở bc Tiu học theo chương trình GDPT 2018.
- Khảo sát và đánh giá thc trạng giáo dục phát trin NLNN và NLNN ca trẻ
mẫu giáo 5-6 tuổi thông qua Big book ở mt s trưng mm non ở thành ph Cn
Thơ. Từ đó, đề xuất các biện pháp thiết thc có tính chất khả thi, hiệu quả đ vn
dụng vào tiến trình giáo dục phát trin NLNN cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi.
- Tổ chức thc nghiệm (TN) sư phạm tại mt s trưng mm non trên địa bàn
thành ph Cn Thơ nhm thu thp dữ liệu, phân tích và đánh giá kết quả TN giáo dục
phát trin NLNN cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi thông qua Big book.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Đi tượng nghiên cứu ca lun án là NLNN ca trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi và biện
pháp phát trin NLNN cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi dưới tác đng ca Big book.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Về đối tưng kho sát và TN: Đi tượng khảo sát là GVMN và trẻ mẫu giáo 5-
6 tuổi ở mt s trưng mm non trên địa bàn thành ph Cn Thơ; đi tượng TN là trẻ
mẫu giáo 5-6 tuổi ở mt s trưng mm non trên địa bàn thành ph Cn Thơ.
- Về nội dung nghiên cứu: Đề tài nghiên cứu hiệu quả ca Big book đi với s
phát trin NLNN ca trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi, cụ th là kỹ năng nói, nghe, đọc và viết.
5. Phương pháp nghiên cứu
5.1. Các phương pháp nghiên cứu lý luận: PP phân tích và tổng hợp lý thuyết, PP
phân loại và hệ thng hóa lý thuyết, PP nghiên cứu lịch sử.
5.2. Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Phương pháp điều tra và phỏng vấn;
Phương pháp thng kê; Phương pháp nghiên cứu trưng hợp; Phương pháp chuyên
gia; Phương pháp thc nghiệm sư phạm