
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC
NGÔ VĂN ĐỊNH
PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN
VÀ TRUYỀN THÔNG TRONG NGHIÊN CỨU KHOA HỌC GIÁO
DỤC CHO SINH VIÊN SƯ PHẠM
Chuyên ngành: Lý luận, phương pháp và công nghệ dạy học
Mã số: 9140250.01.QTD
TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ
HÀ NỘI – 2025

CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH TẠI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC, ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
Người hướng dẫn khoa học: 1. GS.TS Trần Trung
2. PGS.TS Nguyễn Chí Thành
Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án tiến sĩ họp tại
Trường Đại học Giáo dục năm 2025.
Có thể tìm hiểu luận án tại:
- Thư viện Quốc gia Việt Nam
- Trung tâm Thông tin – Thư viện, Đại học Quốc gia Hà Nội.

1
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 và các văn bản hướng dẫn
liên quan yêu cầu sinh viên đại học, đặc biệt là sinh viên sư phạm, phải tham
gia nghiên cứu khoa học (NCKH) như một phần trong quá trình đào tạo. Điều
này nhằm nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu của nền
kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế. Cùng với đó, các văn bản pháp lý, bao
gồm Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục đại học và các
Thông tư của Bộ Giáo dục và Đào tạo, đã chỉ ra rõ ràng yêu cầu về năng lực
của người học sau khi tốt nghiệp, trong đó có năng lực NCKH.
Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, việc ứng dụng công
nghệ thông tin và truyền thông (CNTT-TT) trong NCKH có tiềm năng lớn.
Các công cụ CNTT-TT đã được chứng minh là hiệu quả trong việc hỗ trợ các
hoạt động nghiên cứu, đặc biệt trong lĩnh vực giáo dục. Việc sử dụng CNTT-
TT không chỉ giúp sinh viên cải thiện kỹ năng chuyên môn mà còn phát triển
tư duy, sáng tạo và các kỹ năng mềm.
Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 52-NQ/TW (2019) về các chủ
trương, chính sách tham gia cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, trong đó giáo
dục và đào tạo được coi là một trong những lĩnh vực ưu tiên. Chuyển đổi số
trong giáo dục là một nhiệm vụ quan trọng cần triển khai trong những năm
tới. Trong đó, sinh viên ngành sư phạm có thể sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI)
và các công cụ CNTT-TT để phân tích dữ liệu và đánh giá kết quả học tập,
cũng như tham gia vào các nghiên cứu giáo dục.
Tuy nhiên, thực tế hiện nay cho thấy việc tham gia NCKH của sinh
viên sư phạm chưa được chú trọng đúng mức, đặc biệt là trong việc phát triển
năng lực ứng dụng CNTT-TT trong nghiên cứu khoa học giáo dục. Các hoạt
động NCKH trong các trường sư phạm còn thiếu tính thường xuyên và chưa
khuyến khích sinh viên tham gia sâu rộng. Vì vậy, các cơ sở đào tạo cần thay
đổi phương thức giáo dục, tập trung vào việc phát triển năng lực nghề nghiệp
cho giáo viên tương lai, đặc biệt là năng lực tự học và tự nghiên cứu.
Xuất phát từ những lí do trên, chúng tôi chọn nghiên cứu đề tài “Phát
triển năng lực ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong
nghiên cứu khoa học giáo dục cho sinh viên sư phạm”. Đề tài có ý nghĩa
thiết thực trong việc đề xuất các biện pháp khả thi và tin cậy, nhằm tạo điều
kiện phát triển NL ứng dụng CNTT-TT trong NC KHGD cho SV SP, đáp
ứng chuẩn nghề nghiệp giai đoạn hiện nay.
2. Mục đích nghiên cứu
Hệ thống hóa cơ sở lí luận và khảo sát thực tiễn phát triển năng lực ứng
dụng CNTT-TT trong NC KHGD của SVSP, đề xuất các biện pháp nhằm
phát triển năng lực ứng dụng CNTT-TT trong NC KHDG cho SV trong quá
trình dạy học ở các trường đại học sư phạm nhằm góp phần nâng cao hiệu
quả hoạt động NC KHGD của SVSP.

2
3. Đối tượng, khách thể và phạm vi nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu: Quá trình ứng dụng CNTT-TT trong NC KHGD
của SVSP.
3.2. Đối tượng nghiên cứu: Biện pháp phát triển năng lực ứng dụng CNTT-TT
trong NC KHGD của SVSP.
3.3. Phạm vi nghiên cứu:
- Giới hạn thời gian nghiên cứu từ năm 2021 đến năm 2024.
- Giới hạn địa bàn khảo sát: Mẫu nghiên cứu được xác định là sinh viên
đại học ngành sư phạm năm thứ 2, 3, 4. Địa bàn nghiên cứu được giới hạn
trong 6 trường đại học có đào tạo ngành sư phạm của Việt Nam, chia đều cho
3 miền của Việt Nam (miền Bắc, miền Trung, Miền Nam); trong đó 3 trường
sư phạm và 3 trường đào tạo đa ngành (trong đó có ngành sư phạm).
- Giới hạn địa bàn thực nghiệm: Trường Đại học Sư phạm - Đại học
Thái Nguyên và Trường Đại học Đồng Tháp.
4. Câu hỏi nghiên cứu
Câu hỏi 1: Năng lực ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông
trong nghiên cứu khoa học giáo dục của sinh viên sư phạm được biểu hiện
như thế nào?
Câu hỏi 2: Thực trạng năng lực ứng dụng CNTT-TT trong nghiên cứu
khoa học giáo dục của sinh viên sư phạm tại Việt Nam đang được biểu hiện
như thế nào?
Câu hỏi 3: Những biện pháp như thế nào có thể giúp sinh viên sư phạm
phát triển năng lực ứng dụng CNTT-TT trong nghiên cứu khoa học giáo dục?
5. Giả thuyết khoa học
Nếu xác định được rõ các thành tố của NL ứng dụng CNTT-TT trong
NC KHGD, thực trạng NL ứng dụng CNTT-TT trong NC KHGD của SVSP
tại Việt Nam và các yếu tố ảnh hưởng đến việc phát triển NL này cho SVSP
thì có thể đề xuất được các biện pháp giúp SVSP biết cách sử dụng công cụ
số, khai thác dữ liệu số, ứng dụng CNTT-TT vào giải quyết vấn đề trong NC
KHGD, qua đó phát triển NL ứng dụng CNTT-TT trong NC KHGD cho
SVSP.
6. Nhiệm vụ nghiên cứu. Luận án xác định 4 nhiệm vụ nghiên cứu sau:
- Làm sáng tỏ cơ sở lí luận về hoạt động nghiên cứu KH của SV các
trường Đại học SP trong quá trình SV học tập, nghiên cứu KH, về hoạt động
ứng dụng CNTT-TT trong NC KHGD, qua đó xác định các năng lực thành tố
của năng lực ứng dụng CNTT-TT trong NC KHGD của với SV SP, phân tích
các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực ứng dụng CNTT-TT trong NC KHGD
của SVSP.
- Khảo sát thực trạng phát triển NL ứng dụng CNTT-TT trong NC
KHGD và các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực này của SV SP ở một số trường
đại học có đào tạo ngành sư phạm.
- Đề xuất một số biện pháp SP nhằm phát triển năng lực ứng dụng

3
CNTT-TT trong NC KHGD cho SVSP.
- Thực nghiệm sư phạm (TNSP) để kiểm nghiệm tính cần thiết và khả
thi của các biện pháp SP đã đề xuất.
7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. Phương pháp nghiên cứu lí luận
7.2. Phương pháp điều tra, khảo sát
7.3. Phương pháp chuyên gia
7.4. Phương pháp phỏng vấn sâu
7.5. Phương pháp Delphi
7.6. Phương pháp thực nghiệm sư phạm
7.7. Phương pháp nghiên cứu trường hợp
8. Đóng góp của luận án
8.1. Đóng góp về mặt lí luận
- Hệ thống hóa cơ sở lí luận về hoạt động NC KHGD của sinh viên, việc
ứng dụng CNTT-TT trong NC KHGD, năng lực ứng dụng CNTT-TT trong NC
KHGD cho SVSP.
- Xây dựng được khung NL ứng dụng CNTT-TT trong NC KHGD của
SVSP gồm 06 NL thành tố, 22 chỉ báo, các biểu hiện/cấp độ của các chỉ báo này.
8.2. Đóng góp về mặt thực tiễn
- Phân tích thực trạng năng lực ứng dụng CNTT-TT trong NC KHGD
của SV SP và thực trạng phát triển năng lực NC KHGD này cho SVSP
trong quá trình đào tạo.
- Đề xuất 03 biện pháp phát triển năng lực ứng dụng CNTT-TT trong NC
KHGD cho SVSP. Kết quả NC của đề tài có giá trị thực tiễn cho các trường SP,
là tài liệu tham khảo cho các nhà quản lí giáo dục, các GV ở các cơ sở giáo dục
đại học khi tiến hành dạy học theo hướng phát triển năng lực.
9. Cấu trúc của luận án
Ngoài phần Mở đầu và Kết luận, nội dung luận án gồm 5 chương:
- Chương 1: Tổng quan nghiên cứu vấn đề
- Chương 2: Cơ sở lý luận về năng lực ứng dụng công nghệ thông tin
và truyền thông trong nghiên cứu khoa học giáo dục của sinh viên sư phạm
- Chương 3: Cơ sở thực tiễn về năng lực ứng dụng công nghệ thông tin
và truyền thông trong nghiên cứu khoa học giáo dục của sinh viên sư phạm
- Chương 4: Đề xuất biện pháp phát triển năng lực ứng dụng công nghệ
thông tin và truyền thông trong nghiên cứu khoa học giáo dục cho sinh viên
sư phạm
- Chương 5: Thực nghiệm sư phạm
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VẤN ĐỀ
1.1. Tổng quan hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên sư phạm
1.1.1. Nghiên cứu khoa học của sinh viên