
S phát tri n Ngân hàng đi n t (E-Banking) t i Vi t Namự ể ệ ử ạ ệ
PGS. TS. Tr n Hoàng Ngân & Ngô Minh H iầ ả
Trong th i gian v a qua, h th ng ngân hàng th ng m i Vi t Nam đã có nh ng b c chuy n bi n m nh m v quy môờ ừ ệ ố ươ ạ ệ ữ ướ ể ế ạ ẽ ề
cũng nh ch t l ng d ch v ngân hàng. Đ c bi t, đã có m t s ngân hàng m nh d n th nghi m và cung c p d ch v ngânư ấ ượ ị ụ ặ ệ ộ ố ạ ạ ử ệ ấ ị ụ
hàng đi n t cho khách hàng, mang l i s thu n ti n, hi u qu r t l n cho khách hàng, ngân hàng và xã h i.ệ ử ạ ự ậ ệ ệ ả ấ ớ ộ
Tuy nhiên, ph n l n khách hàng còn dè d t, thăm dò và s d ng còn h n ch vì hình nh nh ng khái ni m nh Home-ầ ớ ặ ử ụ ạ ế ư ữ ệ ư
banking, Phone-banking, Mobile-banking, Internet-banking,.… còn t ng đ i m i m và l l m. Do nhi u nguyên nhân (tàiươ ố ớ ẻ ạ ẫ ề
chính, con ng i, công ngh ..) nên m t s ngân hàng cũng ch a có website và d ch v ngân hàng đi n t v n còn b ng . Bàiườ ệ ộ ố ư ị ụ ệ ử ẫ ỏ ỏ
báo này đ c vi t v i m c đích giúp đ c gi có m t cái nhìn t ng quan v d ch v ngân hàng đi n t t i Vi t Nam cũng nhượ ế ớ ụ ộ ả ộ ổ ề ị ụ ệ ử ạ ệ ư
gi i thi u v nh ng d ch v ngân hàng đi n t đã, đang và s đ c cung c p cho khách hàng có tài kho n t i các ngân hàngớ ệ ề ữ ị ụ ệ ử ẽ ượ ấ ả ạ
th ng m i Vi t Nam. ươ ạ ệ
I. T ng quan v s phát tri n ngân hàng đi n t t i Vi t Nam ổ ề ự ể ệ ử ạ ệ
1. Th ng m i đi n t (TMĐT) ươ ạ ệ ử
TMĐT là m t khái ni m dùng đ ch quá trình mua và bán m t s n ph m (h u hình) ho c d ch v (vô hình) thông qua m tộ ệ ể ỉ ộ ả ẩ ữ ặ ị ụ ộ
m ng đi n t (electronic network), ph ng ti n trung gian (medium) ph bi n nh t c a TMĐT là Internet. Qua môi tr ngạ ệ ử ươ ệ ổ ế ấ ủ ườ
m ng, ng i ta có th thi t l p giao d ch, thanh toán, mua bán b t c s n ph m gì t hàng hoá cho đ n d ch v , k c d chạ ườ ể ế ậ ị ấ ứ ả ẩ ừ ế ị ụ ể ả ị
v ngân hàng. Theo d báo c a e-Marketer thì t ng thu nh p t th ng m i đi n t c a th gi i s đ t trên 2.7 t USD trongụ ự ủ ổ ậ ừ ươ ạ ệ ử ủ ế ớ ẽ ạ ỷ
năm 2004, doanh thu TMĐT t i VN v n còn h n ch (kho ng 20 tri u USD). Theo th ng kê ch a đ y đ , do nhi u nguyênạ ẫ ạ ế ả ệ ố ư ầ ủ ề
nhân t i VN n c ta m i có h n 3.000 doanh nghi p có website riêng chi m kho ng 2% t ng s doanh nghi p đã đăng kýạ ướ ớ ơ ệ ế ả ổ ố ệ
kinh doanh, nh v y là còn quá khiêm t n. ư ậ ố
2. D ch v ngân hàng đi n t (E-Banking) ị ụ ệ ử
Ngân hàng đi n t đ c hi u là các nghi p v , các s n ph m d ch v ngân hàng truy n th ng tr c đây đ c phân ph i trênệ ử ượ ể ệ ụ ả ẩ ị ụ ề ố ướ ượ ố
các kênh m i nh Internet, đi n tho i, m ng không dây… Hi n nay, ngân hàng đi n t t n t i d i hai hình th c: hình th cớ ư ệ ạ ạ ệ ệ ử ồ ạ ướ ứ ứ
ngân hàng tr c tuy n, ch t n t i d a trên môi tr ng m ng Internet, cung c p d ch v 100% thông qua môi tr ng m ng; vàự ế ỉ ồ ạ ự ườ ạ ấ ị ụ ườ ạ
mô hình k t h p gi a h th ng ngân hàng th ng m i truy n th ng và đi n t hoá các d ch v truy n th ng, t c là phân ph iế ợ ữ ệ ố ươ ạ ề ố ệ ử ị ụ ề ố ứ ố
nh ng s n ph m d ch v cũ trên nh ng kênh phân ph i m i. Ngân hàng đi n t t i Vi t Nam ch y u phát tri n theo mô hìnhữ ả ẩ ị ụ ữ ố ớ ệ ử ạ ệ ủ ế ể
này.
3. S phát tri n ngân hàng đi n t t i Vi t Nam ự ể ệ ử ạ ệ
Cùng v i s phát tri n c a th ng m i đi n t , ngân hàng đi n t t i Vi t Nam cũng đã có đ c nh ng b c ti n quanớ ự ể ủ ươ ạ ệ ử ệ ử ạ ệ ượ ữ ướ ế
tr ng. Tuy nhiên, do tính ch t còn quá m i m và do khách hàng cũng ch a th c s quan tâm l m t i nh ng d ch v này, cácọ ấ ớ ẻ ư ự ự ắ ớ ữ ị ụ
ngân hàng th ng m i t i Vi t Nam v n đang th n tr ng và dè d t khi tung ra nh ng s n ph m d ch v m i. C th , đ i v iươ ạ ạ ệ ẫ ậ ọ ặ ữ ả ẩ ị ụ ớ ụ ể ố ớ
d ch v PC-banking, trên th tr ng m i ch có vài ngân hàng th ng m i cung c p d ch v ngân hàng t i nhà “home-banking”ị ụ ị ườ ớ ỉ ươ ạ ấ ị ụ ạ
(Vietcombank, Incombank, ACB, Eximbank ...) và 2 ngân hàng n c ngoài là ANZ và Citibank cung c p. D ch v Phone-ướ ấ ị ụ
banking, có các ngân hàng cung c p là VCB, ACB, Techcombank, HSBC, ANZ và Citibank… D ch v Mobile-banking thì cóấ ị ụ
ngân hàng Incombank, ACB và Techcombank…, ngoài ra, các ngân hàng khác ch m i d ng l i vi c thi t l p các trang webỉ ớ ừ ạ ở ệ ế ậ
ch y u đ gi i thi u ngân hàng và cung c p thông tin d ch v . Riêng Ngân hàng Nông nghi p và PTNTVN đang tri n khaiủ ế ể ớ ệ ấ ị ụ ệ ể
th nghi m d án E-banking. ử ệ ự
Bên c nh đó, đ ph c v cho h th ng thanh toán cho TMĐT, VASC đã xây d ng c ng thanh toán VASC Payment đ làm cạ ể ụ ụ ệ ố ự ổ ể ơ
s cho h th ng thanh toán qua m ng Internet và h th ng qu n lý ch ng ch s - VASC CA (Certificate Authority), đ cungở ệ ố ạ ệ ố ả ứ ỉ ố ể
c p ch ký đi n t và ch ng nh n đi n t đ làm c s pháp lý cho giao d ch đi n t , t o ni m tin cho khách hàng cũng nhấ ữ ệ ử ứ ậ ệ ử ể ơ ở ị ệ ử ạ ề ư
nhà cung c p d ch v , là x ng s ng cho s phát tri n th ng m i đi n t trong th i gian t i.ấ ị ụ ươ ố ự ể ươ ạ ệ ử ờ ớ
II. Giới thiệu một số dịch vụ ngân hàng điện tử tại Việt Nam
Về nguyên tắc, thực chất của dịch vụ ngân hàng điện tử là việc thiết lập một kênh trao đổi thông tin tài chính giữa
khách hàng và ngân hàng nhằm phục vụ nhu cầu sử dụng dịch vụ ngân hàng của khách hàng một cách nhanh
chóng, an toàn và thuận tiện. Sau rất nhiều tìm tòi, thử nghiệm và ứng dụng, hiện nay dịch vụ ngân hàng điện tử được