2.3. ChÝnh s¸ch huy ®éng vµ sö dông nguån vèn

2.3.1. Thùc tr¹ng huy ®éng vèn cña nhµ n­íc

N­íc ta còng nh­ bÊt kú mét n­íc nµo trªn thÕ giíi muèn thùc hiÖn c«ng

nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ th× cÇn ph¶i cã vèn. Tõ n¨m 1992 trë l¹i, nhê thùc hiÖn

chÝnh s¸ch tµi chÝnh th¾t chÆt, Nhµ n­íc ®· chÊm døt ®­îc t×nh tr¹ng ph¸t hµnh tiÒn

cho tiªu dïng cña ng©n s¸ch, sè thu kh«ng nh÷ng ®· bï ®¾p sè chi th­êng xuyªn

mµ cßn dµnh ra mét phÇn ®Ó tÝch luü ®Çu t­ cho c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸.

Nh­ng nÕu chØ dïng sè tiÒn tÝch luü ®ã th× sÏ kh«ng ®ñ ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ. Do ®ã

Nhµ n­íc ®· cã nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó huy ®éng vèn trong vµ ngoµi n­íc. ViÖc huy

®éng vèn trong n­íc b»ng c¸c h×nh thøc tÝn phiÕu, tr¸i phiÕu tuy cã ph¸t triÓn song

sè vèn huy ®éng ®­îc cßn rÊt h¹n chÕ vµ chñ yÕu vÉn lµ nguån vèn ng¾n h¹n

(chiÕm 90% doanh sè ph¸t hµnh). H×nh thøc huy ®éng vèn cßn ®¬n ®iÖu. H×nh thøc

tÝn phiÕu kho b¹c víi thêi h¹n dµi (3 n¨m) hÇu nh­ ch­a nhËn ®­îc sù h­ëng øng

nhiÖt t×nh cña d©n c­, vµ chñ yÕu lµ dïng biÖn ph¸p b¾t buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i

mua. Tuy Nhµ n­íc ®· thiÕt lËp ®­îc hÖ thèng ng©n hµng hai cÊp: Ng©n hµng Nhµ

n­íc qu¶nlý Nhµ n­íc vÒ tiÒn tÖ tÝn dông vµ ng©n hµng th­¬ng m¹i lµm nhiÖm vô

kinh doanh tiÒn tÖ trªn nguyªn t¾c ®i vay ®Ó cho vay. Nh­ng tæng sè vèn huy ®éng

trong d©n c­ b»ng c¸c h×nh thøc qua kªnh ng©n hµng vµ ng©n hµng nh­ tÝn phiÕu,

tr¸i phiÕu kho b¹c, tiÒn tiÕt kiÖm...GÇn ®©y míi chØ ®¹t 8000 tØ ®ång/n¨m, chiÕm

kho¶ng 5% GDP vµ chñ yÕu lµ nguån vèn ng¾n h¹n. Nh­ vËy, nÕu so víi c¸c n­íc

cïng khu vùc §«ng Nam ¸ th× tû lÖ vèn trong n­íc ®Ó ®Çu t­ cho c«ng nghiÖp ho¸

hiÖn ®¹i ho¸ cña n­íc ta cßn thÊp. Nguyªn nh©n cña t×nh h×nh trªn lµ do mét sè

chÝnh s¸ch tµi chÝnh tiÒn tÖ hiÖn nay ch­a t¹o ®iÒu kiÖn vµ khuyÕn khÝch tho¶ ®¸ng

c¸c doanh nghiÖp tù ®Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh nh­ chÝnh s¸ch thuÕ, chÕ

®é thu khÊu hao. C¸c h×nh thøc huy ®éng vèn ch­a ®­îc më réng. Ng­êi d©n ch­a

thËt tin t­ëng vµo sù æn ®Þnh kinh tÕ, cßn sù l¹m ph¸t khñng ho¶ng. KÕ ®Õn lµ Nhµ

n­íc ch­a cã nhiÒu h×nh thøc huy ®éng vèn linh ho¹t, cã l·i suÊt hÊp dÉn còng nh­

ch­a t¹o ra ®­îc m«i tr­êng ph¸t lý, m«i tr­êng kinh tÕ vµ bé m¸y nh©n sù ®¸p øng

yªu cÇu cña kinh tÕ thÞ tr­êng.

31

2.3.2. Thùc tr¹ng vai trß cña Nhµ n­íc trong viÖc sö dông vµ qu¶n lý vèn

Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ®Çu t­ cña Nhµ n­íc b­íc ®Çu ®· cã mét sè thay ®æi

theo chiÒu h­íng tèt, mét sè c«ng tr×nh ®· ph¸t huy t¸c dông lµm t¨ng thªm c¬ së

vËt chÊt kÜ thuËt cho b­íc míi thóc ®Èy sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i

ho¸.Tuy nhiªn nh×n chung viÖc sö dông vèn ®Çu t­ cña Nhµ n­íc ®Õn nay vÉn cßn

rÊt l·ng phÝ vµ kÐm hiÖu qu¶. Quan niÖm cña Nhµ n­íc vÒ ®Çu t­ cßn ®¬n gi¶n, chØ

chó träng vµo ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n ®Ó lµm t¨ng tµi s¶n cè ®Þnh, ch­a quan t©m

thÝch ®¸ng vµ g¾n bã víi ®Çu t­ x©y dùng c¬ së nguyªn liÖu, ®Çu t­ vµo con ng­êi

vµ ph¸t triÓn khoa häc kÜ thuËt. §èi víi c¬ cÊu ®Çu t­ còng cßn nhiÒu bÊt hîp lý:

Nhµ n­íc ch­a chó ý thÝch ®¸ng ®Õn ®Çu t­ cho kÕt cÊu h¹ tÇng, hiÖu qu¶ vèn ®Çu

t­ thÊp do kh«ng Ýt tr­êng hîp ®Çu t­ sai, c¬ chÕ cÊp ph¸t vèn cña Nhµ n­íc vÉn

cßn mang tÝnh chÊt bao cÊp, thÊt tho¸t, t¨ng phÝ nhiÒu.KÕt qu¶ tÝnh to¸n cho thÊy

hiÖu qu¶ vèn ®Çu t­ hiÖn nay lµ rÊt thÊp thÓ hiÖn qua sù so s¸nh gi÷a tæng sè vèn

®Çu t­ vµ gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh t¨ng thªm nh­ sau: Thêi k× 1986 - 1990 cø bá ra

100 ®ång vèn ®Çu t­ th× chØ thu ®­îc kho¶ng 50 ®éng gi¸ trÞ tµi s¶n t¨ng thªm,

n¨m 1991 lµ 51,5 ®ång vµ n¨m 1992 lµ 48,2 ®ång, tØ lÖ thÊt tho¸t lªn ®Õn 30%. Së

dÜ cã sù thÊt tho¸t lín nh­ thÕ lµ do c¬ chÕ cÊp ph¸t, thanh to¸n ®Õn giao nhËn thÊu,

nghiÖm thu, quyÕt to¸n c«ng tr×nh cã nhiÒu c¬ quan qu¶n lý nh­ng l¹i thiÕu sù quy

®Þnh tr¸ch nhiÖm cô thÓ, kh«ng c¬ quan nµo chÞu tr¸ch nhiÖm tõ ®Çu ®Õn cuèi vÒ sè

vèn ®Çu t­ cña Nhµ n­íc.

T×nh h×nh qu¶n lý vµ sö dông vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi còng cßn nhiÒu ®iÒu cÇn

ph¶i xem xÐt l¹i. Nh÷ng n¨m qua vèn ®Çu t­ trùc tiÕp cña n­íc ngoµi vµo n­íc ta

tuy t¨ng nhanh qua c¸c n¨m, song vÉn cßn cã sù mÊt c©n ®èi vÒ c¬ cÊu ®Çu t­, viÖc

chuyÓn giao c«ng nghÖ míi vµo ViÖt Nam cßn bÞ h¹n chÕ. Trong qu¸ tr×nh thùc

hiÖn luËt ®Çu t­ vµ triÓn khai c¸c d­ ¸n ®· vµ ®ang xuÊt hiÖn nh÷ng tiªu cùc trong

viÖc lîi dông s¬ hë trong c¬ chÕ chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc. Cã thùc tr¹ng trªn lµ do:

32

LuËt ®Çu t­ cña Nhµ n­íc dï ®· x¸c ®Þnh c¸c lÜnh vùc ­u tiªn ph¸t triÓn

nh­ng l¹i chËm ®­a ra danh môc c¸c dù ¸n gäi vèn vµ cßn bÞ ®éng trong gäi vèn.

ChÝnh s¸ch tµi chÝnh ch­a râ rµng trong x¸c ®Þnh ­u ®·i theo vïng l·nh thæ

còng nh­ ch­a ®ñ hÊp dÉn ®Ó khuyÕn khÝch c¸c nhµ ®Çu t­ bá vèn kinh doanh vµo

lÜnh vùc thuéc c¬ së h¹ tÇng phôc vô c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸. Mét sè n¨m do

béi chi nªn Nhµ n­íc ®· ph¶i dïng c¶ vèn vay cña n­íc ngoµi ®Ó tiªu dïng cho

ng©n s¸ch, lµm ®ång vèn vay kh«ng ph¸t huy ®­îc hiÖu qu¶. Nhµ n­íc kh¸ chó

träng vay nî nh­ng xem nhÑ hiÖu qu¶ sö dông vèn vay vµ nghÜa vô tr¶ nî. TÝnh

chÊt bao cÊp trong viÖc vay vµ sö dông vèn cßn kh¸ phæ biÕn vµ nghiªm träng. Nhµ

n­íc ch­a cã mét chiÕn l­îc vay nî, tiÕp nhËn vµ sö dông vèn vay n­íc ngoµi mét

c¸ch chñ ®éng, cã tÝnh ®Õn nhu cÇu, kh¶ n¨ng hÊp thô vµ tr¶ nî cña ®Êt n­íc nªn

viÖc vay nî cßn diÔn ra rÊt tuú tiÖn.

T×nh tr¹ng mÊt c©n ®èi trong c¬ cÊu ®Çu t­ vÉn cßn tån t¹i, ng­êi d©n ch­a

thËt tin t­ëng vµo ®­êng lèi ®æi míi cña Nhµ n­íc. Trong mét sè chÝnh s¸ch kinh

tÕ tµi chÝnh, nhµ n­íc ch­a cã c¸c biÖn ph¸p khuyÕn khÝch m¹nh mÏ ®Çu t­ trong

vµ ngoµi n­íc vµo c¸c lÜnh vùc, ngµnh nghÒ mòi nhän cÇn ph¸t triÓn nhanh chãng

®Ó phôc vô c«ng nghiÖp ho¸. Trong nh÷ng n¨m tíi, ®Ó qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸

hiÖn ®¹i ho¸ vµ s¶n xuÊt kinh doanh ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao Nhµ n­íc tÊt yÕu ph¶i

b¶o toµn ph¸t triÓn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn h¬n n÷a.

2.4. Qu¶n lý qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸

2.4.1. Thùc tr¹ng vai trß qu¶n lý cña nhµ n­íc

C¸c biÖn ph¸p qu¶n lý qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ chñ yÕu nh»m

vµo nh÷ng ho¹t ®éng ®iÒu hµnh chØ ®¹o viÖc h×nh thµnh vµ triÓn khai thùc hiÖn chñ

tr­¬ng cña Nhµ n­íc trong nÒn kinh tÕ. C¸c biÖn ph¸p qu¶n lý cña Nhµ n­íc ta

trong thêi gian qua ®· cã nhiÒu thay ®æi tiÕn bé. Trong nhËn thøc vÒ c«ng nghiÖp

33

ho¸ ®· cã nh÷ng nh×n nhËn míi c¶ vÒ môc tiªu, néi dung, quy m« lÉn biÖn ph¸p

qu¶n lý. Môc tiªu cña c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ trong giai ®o¹n hiÖn nay lµ

t¨ng c­êng c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt vµ tr×nh ®é c«ng nghiÖp, n©ng cao tr×nh ®é hiÖn

®¹i ho¸ trong c¸c ngµnh c«ng nghiÖp vµ c¸c ngµnh kinh tÕ quèc d©n.

Chñ tr­¬ng ®­êng lèi c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®· ®­îc x¸c ®Þnh toµn

diÖn thÝch hîp h¬n. §ã lµ thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ toµn diÖn trong c¸c ngµnh

kinh tÕ quèc d©n, cã träng ®iÓm lµ c«ng nghiÖp, ­u tiªn ngµnh c«ng nghiÖp chÕ

biÕn, cã sù kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a trung ­¬ng vµ ®Þa ph­¬ng trong ®ã ph¶i ­u tiªn

cho c¸c vïng träng ®iÓm. Thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ víi sù ®Çu t­

ph¸t triÓn toµn diÖn nh­ng trong ®ã chó träng nhÊt vÒ c«ng nghÖ vµ tri thøc c«ng

nghÖ.

BiÖn ph¸p thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ còng ®­îc Nhµ n­íc ®iÒu

chØnh trong ®ã râ nhÊt lµ: Thùc hiÖn quy ho¹ch ph¸t triÓn toµn diÖn kinh tÕ x· héi

theo tõng cÊp, c¨n cø vµo ®iÒu kiÖn vµ lîi thÕ so s¸nh cô thÓ mµ x¸c ®Þnh quy ho¹ch

x¸c ®inh c¸c c«ng tr×nh theo yªu cÇu c«ng nghiÖp ho¸. §iÒu chØnh c¬ cÊu ®Çu t­

theo h­íng tËp trung vµ sím døt ®iÓm ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ ®Çu t­, c«ng t¸c ®µo

t¹o c¸n bé ®­îc t¨ng c­êng m¹nh ë nh÷ng ngµnh chuyªn m«n ®ang rÊt thiÕu nh­:

C«ng nghÖ, marketing qu¶n trÞ kinh doanh vµ nh÷ng lÜnh vùc kh«ng thÓ thiÕu khi

thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸.

Tuy nhiªn vÉn cßn mét sè vÊn ®Ò ch­a thèng nhÊt trong biÖn ph¸p qu¶n lý

thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸. Cô thÓ lµ:

Ph­¬ng h­íng khai th¸c tiÒm n¨ng ch­a râ rµng chÝnh x¸c. Nh×n chung c¸c

®Þa ph­¬ng ®Òu ®· x©y dùng qui ho¹ch ph¸t triÓn, trong ®ã ph©n tÝch kh¸ râ nh÷ng

®iÒu kiÖn vµ lîi thÕ cña ®Þa ph­¬ng m×nh, nh­ng ph©n tÝch ®Ó lµm râ nh÷ng lîi thÕ

so s¸nh trong xu thÕ ph¸t triÓn chung cña n­íc ta vµ thÕ giíi cßn cã nh÷ng ®iÓm

kh¸c xa nhau.

34

TiÕn tr×nh thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ch­a ®­îc nhµ n­íc dÞch ra

cô thÓ. VÒ tæng qu¸t, qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ sÏ ®­îc thùc hiÖn trong thêi gian

tõ nay ®Õn n¨m 2020 nh­ng c¸c b­íc cô thÓ ch­a ®­îc x¸c ®Þnh râ rµng. Do ®ã

trong tiÕn tr×nh thùc hiÖn c¸c môc tiªu ph¸t triÓn ®· n¶y sinh mét sè vÊn ®Ò. VÝ dô

nh­ vÊn ®Ò thùc hiÖn ph¸t triÓn c«ng nghÖ chÕ biÕn nh­ thÕ nµo vµ vµo lóc nµo khi

nguån nguyªn liÖu ch­a ®­îc ph¸t triÓn...Gi¶i ph¸p vay vèn vµ sö dông vèn vay

ch­a thËt thuyÕt phôc trong c©n nh¾c vÒ hËu qu¶. Nhu cÇu vèn cho thùc hiÖn c«ng

nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ rÊt lín ph¶i cã sù hç trî tõ bªn ngoµi.Nh­ng Nhµ n­íc vÉn

ch­a tÝnh to¸n kÜ trong viÖc thanh to¸n tr¶ nî sau nµy. ViÖc ph¸t triÓn hiÖn nay víi

søc ®Ì nÆng cña c¸c mãn nî trong 20-25 n¨m n÷a.

Ph­¬ng h­íng chØ ®¹o nhËp c«ng nghÖ ch­a cô thÓ. NhiÒu vÊn ®Ò trong chñ

tr­¬ng nhËp c«ng nghÖ kh«ng ®­îc chØ ®¹o døt kho¸t vµ thùc hiÖn thèng nhÊt nh­:

X¸c ®Þnh tr×nh ®é c«ng nghÖ tiªn tiÕn ë møc nµo, c¬ cÊu c«ng nghÖ cÇn nhËp ra

sao, hiÖn ®¹i ho¸ c¸c c«ng nghÖ truyÒn thèng nh­ thÕ nµo.ViÖc kiÓm so¸t nhËp

c«ng nghÖ qua c¸c dù ¸n ®Çu t­ cña n­íc ngoµi còng kh«ng chÆt chÏ, diÔn ra t×nh

tr¹ng nhËp c¸c c«ng nghÖ thÊp c«ng nghÖ lo¹i th¶i vµo n­íc ta. Chóng ta l¹i qu¸

thiÕu c¸c th«ng tin vÒ c«ng nghÖ. Do vËy khi ®­îc n­íc ngoµi giíi thiÖu vÒ mét

c«ng nghÖ nµo ®ã th× kh«ng cã ®iÒu kiÖn ®Ó so s¸nh nhËn biÕt ®­îc tr×nh ®é c«ng

nghÖ ®ã tiªn tiÕn møc nµo, ­u ®iÓm nh­îc ®iÓm so víi c«ng nghÖ cïng lo¹i kh¸c

lµm Nhµ n­íc rÊt khã kh¨n trong qu¸ tr×nh qu¶n lý, ¶nh h­ëng lín tíi qu¸ tr×nh

c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ë n­íc ta.

35

36

Ch­¬ng 3: Mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao vai trß cña nhµ n­íc

trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ ë n­íc ta trong thêi gian tíi

3.1. §Þnh h­íng qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸

3.1.1. X¸c ®Þnh mét c¸ch toµn diÖn thÝch hîp h¬n qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸

§Ó n©ng cao vai trß cña m×nh trong viÖc ®Þnh h­íng cho qu¸ tr×nh c«ng

nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ nÒn kinh tÕ, Nhµ n­íc cÇn ph¶i:

Ph¸t triÓn m¹nh mÏ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ nhÊt lµ kinh tÕ Nhµ n­íc, n©ng

cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc nh»m ph¸t huy

vai trß chñ ®¹o trong nÒn kinh tÕ, hç trî vµ thóc ®Èy c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c

cïng ph¸t triÓn.

Nhµ n­íc ph¶i sím chñ ®éng n¾m b¾t sù t¸c ®éng kh¸ch quan cña c¸c quy

luËt trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Ó ®Þnh h­íng ®óng ®¾n chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh

tÕ x· héi, x©y dùng thèng nhÊt chÆt chÏ quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, ®Þnh

h­íng ®óng ®¾n kÕ ho¹ch thùc hiÖn qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸. Nhµ

n­íc ph¶i n¾m v÷ng nhu cÇu vµ kh¶ n¨ng tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸, tËp trung

®óng møc vµo nh÷ng ngµnh, ®Þa ph­¬ng, lÜnh vùc quan träng nhÊt ®Ó cã thÓ t¹o ra

sù t¨ng tr­ëng nhanh víi hiÖu qu¶ kinh tÕ cao

3.1.2. ChuyÓn dÞch m¹nh c¬ cÊu kinh tÕ cho phï hîp víi b­íc ®i cña c«ng

nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸

37

Trong nh÷ng n¨m tr­íc m¾t c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ ë n­íc ta sÏ ®­îc x¸c ®Þnh

lµ c¬ cÊu c«ng n«ng nghiÖp dÞch vô. Ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh trong

c¬ cÊu Êy ph¶i ®¸p øng ®­îc m« h×nh chiÕn l­îc cña c«ng nghiÖp ho¸. Cô thÓ lµ:

- Nhµ n­íc ®Èy m¹nh khai th¸c cã hiÖu qu¶ tiÒm n¨ng ®a d¹ng vÒ n«ng l©m

ng­ nghiÖp, thóc ®Èy nhanh viÖc h×nh thµnh c¸c vïng tËp trung, chuyªn canh, ®a

c«ng nghÖ sinh häc vµ c¸c ph­¬ng ph¸p canh t¸c tiªn tiÕn vµo n«ng nghiÖp thóc

®Èy c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n. KÕt hîp ph¸t triÓn

n«ng l©m ng­ nghiÖp víi ph¸t triÓn c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng l©m thuû s¶n.

- Ph¸t triÓn m¹nh mÏ s¶n xuÊt hµng tiªu dïng th«ng th­êng ®Ó tho¶ m·n tiªu

dïng c¬ b¶n, thiÕt yÕu vµ phæ th«ng cña d©n c­, h¹n chÕ tèi ®a nhËp khÈu mÆt hµng

nµy ®Ó tiÕt kiÖm ngo¹i tÖ phôc vô c«ng nghiÖp ho¸.

- X©y dùng, c¶i t¹o vµ n©ng cÊp hÖ thèng kÕt cÊu h¹ tÇng phôc vô ph¸t triÓn

c¸c ngµnh kinh tÕ, c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n vµ thu hót ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc

ngoµi. Tr­íc hÕt ­u tiªn cho nh÷ng kh©u ¸ch t¾c vµ yÕu kÐm nhÊt ®ang c¶n trë sù

ph¸t triÓn.

- Nhµ n­íc chó träng x©y dùng cã chän läc mét sè c¬ së c«ng nghiÖp nÆng

träng yÕu vµ hÕt søc cÊp thiÕt cho sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸. ­u tiªn

ph¸t triÓn dÞch vô du lÞch, khai th¸c cã hiÖu qu¶ lîi thÕ vÒ tù nhiªn, truyÒn thèng

lÞch sö v¨n ho¸ d©n téc, phôc vô ph¸t triÓn kinh tÕ vµ c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n.

VÒ c¬ cÊu gi÷a thÞ x· thÞ trÊn, thµnh phè vµ ®« thÞ th×:

Tuú ®iÒu kiÖn tõng n¬i, tÊt c¶ c¸c thÞ x· thÞ trÊn ®Òu ph¶i ®­îc ph¸t triÓn trªn

c¬ së ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp dÞch vô mang ý nghÜa tiÓu vïng. Ph¸t triÓn c¸c ®« thÞ

vÖ tinh xung quanh c¸c thµnh phè lín ®Ó d·n bít c«ng nghiÖp vµ d©n c­, tr¸nh sù

tËp trung qu¸ møc vµo Hµ Néi, thµnh phè Hå ChÝ Minh t¹o ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó

thu hót c«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn ®« thÞ míi lªn vïng trung du, tr¸nh sö dông nhiÒu

diÖn tÝch ®Êt lóa.

38

H¹n chÕ më réng quy m« c¸c thµnh phè lín. Sím quy ho¹ch m¹ng l­íi ®« thÞ

lín, võa vµ nhá trong toµn quèc phï hîp víi ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. Ph¸t triÓn ®«

thÞ ph¶i ®i ®«i víi viÖc x©y dùng vµ qu¶n lý c¸c c«ng tr×nh c«ng céng (®iÖn, cÊp,

tho¸t n­íc, c©y xanh...).

3.1.3. Mét sè gi¶i ph¸p cô thÓ nh»m cñng cè vµ n©ng cao chÊt l­îng nguån

nh©n lùc

CÇn cã nhËn thøc râ rµng r»ng, chiÕn l­îc trong c¹nh tranh quèc tÕ gay g¾t lµ

vÊn ®Ò nh©n tµi. Sù c¹nh tranh tæng hîp cña mét ®Êt n­íc trong thêi ®¹i hiÖn nay

kh«ng t¸ch rêi viÖc båi d­ìng nh©n tµi, cµng kh«ng t¸ch rêi viÖc n©ng cao ph¸t huy

n¨ng lùc néi sinh, tè chÊt trÝ tuÖ cña hµng triÖu ng­êi lao ®éng ë tuyÕn ®Çu s¶n

xuÊt. V× thÕ, c«ng t¸c c¸n bé ph¶i lµ vÊn ®Ò ®Æt lªn hµng ®Çu. Ng­êi c¸n bé ph¶i

biÕt râ vÞ trÝ, nhiÖm vô cña m×nh, trªn c¬ së ®ã, ph¸t huy ®­îc n¨ng lùc c¸ nh©n,

héi tô ®­îc trÝ tuÖ tËp thÓ, c¸c thÕ hÖ ®i tr­íc ph¶i t«n träng, n©ng ®ì thËm chÝ c¶

häc hái líp trÎ, v× c«ng viÖc chung.

CÇn nhanh chãng cã kÕ ho¹ch ®µo t¹o, båi d­ìng ®éi ngò c¸n bé khoa häc vµ

c«ng nghiÖp, nhÊt lµ c¸n bé ®Çu ®µn. N©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc vµ ®µo t¹o ë tÊt

c¶ c¸c bËc häc, tõng b­íc tiÕn tíi ®¹t tr×nh ®é khu vùc vµ quèc tÕ. CÇn ph¸t hiÖn

sím c¸c tµi n¨ng vµ cã c¸c h×nh thøc ®µo t¹o phï hîp. Më réng quan hÖ hîp t¸c

quèc tÕ ®Ó cã thÓ nhanh chãng tiÕp thu khoa häc vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i cu¶ c¸c

n­íc ph¸t triÓn.

Thùc hiÖn c«ng b»ng, v¨n minh trong sö dông nguån nh©n lùc lµ yÕu tè c¬

b¶n ®Ó ph¸t triÓn vµ ®µo t¹o nh©n tµi. §¶ng ®· cã nhiÒu nghÞ quyÕt vÒ vÊn ®Ò nµy.

C¸c bé, ngµnh ph¶i thùc hiÖn c¸c nghÞ quyÕt cña ®¶ng mét c¸ch nghiªm tóc. CÇn

t¹o lËp c¸c thÓ chÕ thuËn lîi cho sù ph¸t triÓn nguån nh©n lùc, ®µo t¹o nh©n tµi

trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ®Êt n­íc dùa trªn c¬ së ph¸t triÓn khoa häc vµ c«ng nghÖ

còng nh­ gi¸o dôc vµ ®µo t¹o trong c¬ chÕ thÞ tr­êng, trong nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh

39

phÇn. CÇn tuyÖt ®èi tr¸nh xu h­íng coi träng ®Çu t­ cña c¶i vËt chÊt h¬n ®Çu t­ con

ng­êi...

Trong thùc tÕ, chÝnh s¸ch c©n b»ng møc l­¬ng, møc l­¬ng khëi ®iÓm cña kü

s­, th¹c sÜ, phã tiÕn sÜ ®Òu nh­ nhau ( HÖ sè 1,78) vµ ®Òu ®Æn 2-3 n¨m lªn l­¬ng

mét lÇn mµ chóng ta ®ang thùc hiÖn trong mÊy n¨m gÇn ®©y còng cÇn ph¶i xem xÐt

l¹i. ChÝnh s¸ch nµy lµ mét trong nh÷ng yÕu tè c¬ b¶n lµm giµ ho¸ ®éi ngò c¸n bé

khoa häc cã tr×nh ®é cao hiÖn nay. Nã còng tr¶ lêi c©u hái v× sao sinh viªn, c¸n bé

khoa häc trÎ cã n¨ng lùc trong nhiÒu n¨m gÇn ®©y kh«ng chuyªn t©m nghiªn cøu

mµ chØ lo viÖc tiÕp thÞ vµ ngo¹i ng÷, lµm thuª cho c¸c c«ng ty n­íc ngoµi. §©y lµ

nguyªn nh©n g©y ra hiÖn t­îng ch¶y m¸u chÊt x¸m tõ c¸c c¬ quan nhµ n­íc. V×

mét t­¬ng lai cña ®Êt n­íc ë thÕ kØ XXI, v× mét ®éi ngò c¸n bé ®Çu ®µn vµ mét d©n

téc cã tri thøc cao th× cÇn cã c¬ chÕ, chÝnh s¸ch ®óng ®¾n ®Ó ®éng viªn thanh niªn

häc tËp, rÌn luyÖn ®¶m b¶o nh÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh ®Ó c¸n bé c«ng chøc yªn t©m

lµm viÖc.

CÇn ®­a viÖc cÊp b»ng, chøng chØ trong n­íc ®i vµo nÒ nÕp. §©y lµ biÖn ph¸p

t«n vinh nguån nh©n lùc ®· ®­îc ®µo t¹o thùc sù vµ gi¸o dôc ®µo ®øc cho thÕ hÖ

trÎ. NhiÒu c¸n bé khi cßn lµ häc sinh trong c¸c tr­êng tiÓu häc, trung häc chØ häc

lùc trung b×nh, khi ngoµi 40; 50 tuæi muèn gi÷ vÞ trÝ cña m×nh hay th¨ng tiÕn chØ

cÇn häc hµm thô mét vµi n¨m lµ cã mét b»ng ®¹i häc, b»ng th¹c sÜ hay cao h¬n.

LiÖu nh÷ng ng­êi cã nh÷ng tÊm b»ng dÔ dµng nh­ vËy cßn t«n träng vµ thóc ®Èy

ph¸t triÓn nh©n lùc trong n­íc hay kh«ng? §Ó lµnh m¹nh ®éi ngò tri thøc, c¸c c¬

quan chøc n¨ng nªn thanh tra, kiÓm tra chÆt chÏ qu¸ tr×nh ®µo t¹o ë c¸c cÊp, b¶o

®¶m chÊt l­îng theo ®óng quy tr×nh, quy chÕ ®µo t¹o.

T¨ng c­êng ®Çu t­ tµi chÝnh cña nhµ n­íc, ®ång thêi t¨ng tr­ëng qu¶n lý,

kiÓm tra tæ chøc sö dông mét c¸ch hîp lý. Héi nghÞ trung ­¬ng lÇn thø 2 (kho¸

VIII) ®· ®Þnh h­íng ®Çu t­ cho khoa häc vµ c«ng nghÖ t¨ng dÇn ®Õn n¨m 2000 lµ

2% vµ ®èi víi gi¸o dôc ®µo t¹o lµ 15% trong tæng chi NSNN lµ rÊt ®óng ®¾n, phï

hîp víi xu thÕ ph¸t triÓn chung cña thêi ®¹i. HiÖn nay, cßn cã hiÖn t­îng “xin” vµ

40